M C L CỤ Ụ
N I DUNGỘTRANG
PH N I: Đt v n đẦ ặ ấ ề 3
PH N II: Gi i quy t v n đẦ ả ế ấ ề 4
1. Th c tr ng c a công tác gi ng d y và tính c p thi tự ạ ủ ả ạ ấ ế 4
2. Các bi n pháp nâng cao ch t l ng giáo d c trong công tác gi ngệ ấ ượ ụ ả
d yạ
6
2.1 Bi n pháp 1ệ: Đi v i ki u bài Ngh lu n văn h cố ớ ể ị ậ ọ 6
2.2 Bi n pháp 2: Đi v i ki u bài Ngh lu n xã h iệ ố ớ ể ị ậ ộ 7
3. Th c nghi m s ph mự ệ ư ạ 7
3.1 Mô t cách th c th c hi nả ứ ự ệ 7
3.1.1 Bi n pháp 1: Bi n pháp đi v i ki u bài ngh lu n văn h cệ ệ ố ớ ể ị ậ ọ 7
3.1.2 Bi n pháp 2: Đi v i ki u bài văn ngh lu n xã h iệ ố ớ ể ị ậ ộ 12
3.1.3 K t qu đt đcế ả ạ ượ 19
4. K t lu nế ậ 21
5. Ki n ngh , đ xu tế ị ề ấ 22
PH N IIIẦ: Tài li u tham kh oệ ả 24
PH N IV: Minh ch ng v hi u qu c a bi n phápẦ ứ ề ệ ả ủ ệ 25
PH N V: Cam k tẦ ế 26
DANH M C CH VI T T TỤ Ữ Ế Ắ
STT Quy cướ N i dungộ
1
1NXB Nhà xu t b nấ ả
2THPT Trung h c ph thôngọ ổ
3THCS Trung h c c sọ ơ ở
4SGK Sách giáo khoa
5NLXH Ngh lu n xã h iị ậ ộ
PH N I: ĐT V N ĐẦ Ặ Ấ Ề
2
T x a đn nay, môn Ng văn là m t trong nh ng môn vô cùng quan tr ngừ ư ế ữ ộ ữ ọ
trong vi c hình thành ki n th c và nhân cách cho h c sinh. Trong ch ng trìnhệ ế ứ ọ ươ
Ng Văn THCS thì Ng văn 9 là ch ng trình khái quát ki n th c THCS và mữ ữ ươ ế ứ ở
ra ng ng c a đ h c sinh b c sang Trung h c ph thông. Th lo i văn nghưỡ ử ể ọ ướ ọ ổ ể ạ ị
lu n trong ch ng trình Ng văn đóng m t vai trò quan tr ng đ các em h c sinhậ ươ ữ ộ ọ ể ọ
rèn luy n năng l c c m th , k năng l p lu n gi i quy t các v n đ trong tácệ ự ả ụ ỹ ậ ậ ả ế ấ ề
ph m, đng th i giúp các em có cái nhìn đa chi u đi v i xã h i và bi t xâyẩ ồ ờ ề ố ớ ộ ế
d ng các lu n đi m, l p lu n, bi t vi t các đo n văn, bài văn theo quy chu n.ự ậ ể ậ ậ ế ế ạ ẩ
Đ h c sinh vi t đc văn b n sao cho m ch l c, đúng chính t , đúng ngể ọ ế ượ ả ạ ạ ả ữ
pháp đã là khó. Vi t văn theo yêu c u c a th lo i và có s c h p d n thì l i càngế ầ ủ ể ạ ứ ấ ẫ ạ
khó h n. Đc bi t, đ làm t t văn ngh lu n thì l i càng khó h n nhi u. Mu nơ ặ ệ ể ố ị ậ ạ ơ ề ố
vi t m t bài văn hay thì h c sinh ph i có s ham mê tìm tòi ki n th c trong sáchế ộ ọ ả ự ế ứ
v và c trong đi s ng xã h i. H n n a, giáo viên v i vai trò là ng i h ngở ả ờ ố ộ ơ ữ ớ ườ ướ
d n luôn trăn tr tìm ra đc con đng ng n nh t đ h c sinh bi t t o l p vănẫ ở ượ ườ ắ ấ ể ọ ế ạ ậ
b n có hi u qu , sáng t o.ả ệ ả ạ
V i h c sinh l p 9 thi vào 10 THPT, đ vi t m t bài văn đt k t qu caoớ ọ ớ ể ế ộ ạ ế ả
là c m t quá trình rèn luy n và sáng t o. Trong ch ng trình ng văn l p 9 cóả ộ ệ ạ ươ ữ ớ
m t ph n dành riêng cho văn ngh lu n, là ph n h c ti p n i ki n th c c a l pộ ầ ị ậ ầ ọ ế ố ế ứ ủ ớ
7, l p 8. M c dù các l p d i các em đã đc h c v văn ngh lu n nh ng đâyớ ặ ở ớ ướ ượ ọ ề ị ậ ư
là m t th lo i khó đi v i h c sinh c p trung h c c s vì th các em h c sinhộ ể ạ ố ớ ọ ấ ọ ơ ở ế ọ
l p 9 v n luôn ng i h c, ng i làm văn ngh lu n. V y giáo viên ph i có ph ngớ ẫ ạ ọ ạ ị ậ ậ ả ươ
pháp hay m i có th d n d t các em làm t t lo i văn này.ớ ể ẫ ắ ố ạ
Qua quá trình th c t công tác t i tr ng THCS Vi t Th ng tôi th y quáự ế ạ ườ ệ ố ấ
trình t o l p văn b n c a h c sinh trong các năm h c 2019-2020, 2020-2021, cònạ ậ ả ủ ọ ọ
nhi u em lúng túng khi t o l p m t văn b n ngh lu n nên vi c t o ra m t vănề ạ ậ ộ ả ị ậ ệ ạ ộ
b n hay, h p d n càng khó đi v i các em. Th m chí có em khi cho vi t bài vănả ấ ẫ ố ớ ậ ế
3
thì l i vi t đo n văn ho c vi t văn g ch đu dòng nh l p dàn ý, có em vi t vănạ ế ạ ặ ế ạ ầ ư ậ ế
ngh lu n nh ng l i vi t sang văn bi u c m, miêu t hay văn k chuy n. S dĩị ậ ư ạ ế ể ả ả ể ệ ở
có tình tr ng trên là do m t s nguyên nhân sau: H c sinh không chú tâm vàoạ ộ ố ọ
vi c h c; Khi h c đn phân ngh lu n các em l i rèn luy n vi t văn; Do h cệ ọ ọ ế ị ậ ườ ệ ế ọ
sinh l i suy nghĩ và quen sao chép bài văn m u nên không có k năng vi t m tườ ẫ ỹ ế ộ
bài văn ngh lu n hoàn ch nh sáng t o theo ý ch quan c a b n thân. ị ậ ỉ ạ ủ ủ ả
Xu t phát t c s th c ti n nh v y, nên tôi ch n đ tài: ấ ừ ơ ở ự ễ ư ậ ọ ề “H ng d n h cướ ẫ ọ
sinh l p 9 m t s kĩ năng vi t văn ngh lu n đt k t qu cao trong kì thiớ ộ ố ế ị ậ ạ ế ả
vào l p 10 THPTớ”. Hy v ng r ng s góp m t ph n bé nh c a mình vào vi cọ ằ ẽ ộ ầ ỏ ủ ệ
giúp h c sinh làm đc văn ngh lu n m t cách t t nh t trong quá trình h c mônọ ượ ị ậ ộ ố ấ ọ
Ng văn, nh m nâng cao ch t l ng d y và h c c a nhà tr ng hi n nay vàữ ằ ấ ượ ạ ọ ủ ườ ệ
nh ng năm t i, giúp các em h c sinh có k năng v ng ch c v văn Ngh lu n đữ ớ ọ ỹ ữ ắ ề ị ậ ể
thi vào l p 10 THPT. Song, do trình đ và năng l c, nh t là trình đ lý lu n cònớ ộ ự ấ ộ ậ
h n ch , nên trong quá trình nghiên c u và trình bày ch c ch n không tránh kh iạ ế ứ ắ ắ ỏ
nh ng thi u sót, h n ch mong th y cô thông c m.ữ ế ạ ế ầ ả
PH N II: GI I QUY T V N Đ.Ầ Ả Ế Ấ Ề
1. Th c tr ng c a công tác gi ng d y và tính c p thi t.ự ạ ủ ả ạ ấ ế
Ch ng trình t p làm văn l p 9 văn ngh lu n là đn v ki n th c kháươ ậ ớ ị ậ ơ ị ế ứ
tr ng tâm. Có cọác d ng bài: bài văn ngh lu n v v n đ xã h i ho c ngh lu nạ ị ậ ề ấ ề ộ ặ ị ậ
tác ph m văn h c. ẩ ọ Giáo viên cho h c sinh th y rõ m c đích c a văn ngh lu n vàọ ấ ụ ủ ị ậ
nh ng y u t quan tr ng trong văn ngh lu n (lu n đi m, lu n c , l p lu n).ữ ế ố ọ ị ậ ậ ể ậ ứ ậ ậ
M c đích c a văn ngh lu n là: gi i quy t m t v n đ đc đt ra trong điụ ủ ị ậ ả ế ộ ấ ề ượ ặ ờ
s ng b ng nh ng l i nói phù h p v i l ph i và s th t. Nh ng y u t quanố ằ ữ ờ ợ ớ ẽ ả ự ậ ữ ế ố
tr ng trong văn ngh lu n: Văn ngh lu n là dùng lí l , d n ch ng đ bàn b c,ọ ị ậ ị ậ ẽ ẫ ứ ể ạ
bàn lu n m t v n đ th hi n m t nh n th c, m t quan đi m, m t l p tr ngậ ộ ấ ề ể ệ ộ ậ ứ ộ ể ộ ậ ườ
c a mình trên c s chân lí. Lu n đi m: Là đi m quan tr ng, là ý chính đcủ ơ ở ậ ể ể ọ ượ
4
đa ra đ bàn lu n. Có bài c n nhi u lu n đi m m i gi i đáp đc lu n đ.ư ể ậ ầ ề ậ ể ớ ả ượ ậ ề
Lu n đi m c n ph i chính xác, rõ ràng, phù h p v i yêu c u gi quy t v n đ vàậ ể ầ ả ợ ớ ầ ỉ ế ấ ề
đ làm sáng t toàn b v n đ. Các lu n đi m trong m t bài văn v a c n liênủ ỏ ộ ấ ề ậ ể ộ ừ ầ
k t khăng khít, l i v a c n có s phân bi t rành m ch v i nhau. Các lu n đi mế ạ ừ ầ ự ệ ạ ớ ậ ể
ph i đc s p x p theo m t trình t h p lí: Lu n đi m nêu tr c là c o s choả ượ ắ ế ộ ự ợ ậ ể ướ ư ở
lu n đi m sau. Và lu n đi m sau ph i ti p t c h tr cho lu n đi m đã nêuậ ể ậ ể ả ế ụ ỗ ợ ậ ể
tr c đó. Lu n c : Là căn c đ l p lu n ch ng minh hay bác b . Các lu n cướ ậ ứ ứ ể ậ ậ ứ ỏ ậ ứ
đc trình bày theo trình t h p lí là nh ng ch ng c xác th c đ nuôi lu nượ ự ợ ữ ứ ứ ự ể ậ
đi m. L p lu n: Cách trình bày lí l ph i s c bén, ch t ch , gi ng văn đanh thép,ể ậ ậ ẽ ả ắ ặ ẽ ọ
hùng h n. Lí l sau k th a thành qu c a lí l tr c và lí l tr c làm c o sồ ẽ ế ừ ả ủ ẽ ướ ẽ ướ ư ở
cho lí l sau theo m t trình t h p lí, không th bác b . Quá trình l p lu n s cóẽ ộ ự ợ ể ỏ ậ ậ ẽ
thêm s c lôi cu n n u ng i nói( vi t) bi t cách s p x p các lu n đi m và lu nứ ố ế ườ ế ế ắ ế ậ ể ậ
c cho toàn bài văn là dòng ch y liên t c; các quan đi m, các ý ki n c aứ ả ụ ể ế ủ
ng ivi t đc làm n i b t h n lên gây h ng thú cho ng c đc, ng i ngheườ ế ựơ ổ ậ ẳ ứ ượ ọ ườ
m i lúc m t cao cho t i l i cu i, dòng cu i c a bài ngh lu n.ỗ ộ ớ ờ ố ố ủ ị ậ
Khi trình bày lu n đi m c n l u ý: Đ nêu rõ lu n đi m, ng i làm vănậ ể ầ ư ể ậ ể ườ
c n t p vi t t t câu ch đ c a đo n văn. Có nghĩa là: câu ch đ ph i vi t g nầ ậ ế ố ủ ề ủ ạ ủ ề ả ế ọ
gàng rõ ý. Cũng nên di n đt câu ch đ sao cho g n gũi v i đ bài. Cũng nhễ ạ ủ ề ầ ớ ề ư
có th liên h v i đi s ng th c t khi giao ti p: câu tr l i th ng nh c l iể ệ ớ ờ ố ự ế ế ả ờ ườ ắ ạ
m t ph n câu h i. Mu n làm sáng rõ lu n đi m c n xác đnh: lu n đi m nói vộ ầ ỏ ố ậ ể ầ ị ậ ể ề
lĩnh v c nào? Đi s ng hay văn h c? G n hay xa so v i cu c s ng c a h c sinhự ờ ố ọ ầ ớ ộ ố ủ ọ
và sau đó huy đng nh ng hi u bi t c a ng i làm văn đ tìm lu n c phù h pộ ữ ể ế ủ ườ ể ậ ứ ợ
và hay, ph c v cho vi c làm rõ lu n đi m đã xác đnh. Chú ý khi vi t văn ph iụ ụ ệ ậ ể ị ế ả
có kĩ năng chuy n đo n: đây là m t thách th c mà đông đo h c sinh th ngể ạ ộ ứ ả ọ ườ
g p khi làm văn vì trong văn b n nói chung và văn b n ngh lu n nói riêng, cóặ ả ả ị ậ
nhi u đo n văn (nhi u lu n đi m) n i ti p nhau nên c n ph i t o đc s g nề ạ ề ậ ể ố ế ầ ả ạ ượ ự ắ
5