Kết quả điều tra khu hệ thú của vườn quốc gia Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc

28(3): 9-14 T¹p chÝ Sinh häc 9-2006<br /> <br /> <br /> <br /> KÕt qu¶ ®iÒu tra khu hÖ thó<br /> cña V−ên Quèc Gia Tam §¶o, TØnh VÜnh Phóc<br /> <br /> NguyÔn Xu©n §Æng, NguyÔn Tr−êng S¬n,<br /> NguyÔn Xu©n NghÜa<br /> <br /> ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt<br /> <br /> V−ên quèc gia (VQG) Tam §¶o ®−îc thµnh I. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu<br /> lËp n¨m 1996. DiÖn tÝch cña VQG hiÖn nay lµ<br /> 36.883 ha. Khu hÖ thó cña khu vùc Tam §¶o Cuéc ®iÒu tra ®−îc tiÕn hµnh thµnh 3 giai<br /> ®−îc b¾t ®Çu nghiªn cøu tõ n¨m 1942 [2], ®o¹n: ®iÒu tra pháng vÊn t¹i c¸c th«n b¶n, thùc<br /> nh−ng chñ yÕu vµo nh÷ng n¨m sau 1960. Danh hiÖn vµo th¸ng 12/2004; ®· pháng vÊn kho¶ng<br /> s¸ch thó ®Çu tiªn cña VQG Tam §¶o do ViÖn 250 ng−êi thuéc 11 x· vµ 5 tr¹m kiÓm l©m. §ît<br /> §iÒu tra Quy ho¹ch Rõng x©y dùng n¨m 1993 kh¶o s¸t hiÖn tr−êng trong mïa kh« t¹i 4 khu<br /> gåm 58 loµi. Vµo c¸c n¨m 1997-1998, ViÖn vùc lùa chän, ®−îc tiÕn hµnh vµo th¸ng 12/2004<br /> Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt ®· tiÕn hµnh vµ th¸ng 1/2005. §ît kh¶o s¸t hiÖn tr−êng trong<br /> ®iÒu tra thèng kª l¹i vµ x©y dùng danh s¸ch thó mïa m−a t¹i 4 khu vùc lùa chän, vµo th¸ng<br /> gåm 69 loµi (Cao V¨n Sung vµ cs., 1998). Sau 5/2005.<br /> n¨m 2000, tiÕp tôc cã mét sè ®ît nghiªn cøu thó<br /> ng¾n ngµy kh¸c cña c¸c chuyªn gia trong n−íc ViÖc kh¶o s¸t thó lín ®−îc thùc hiÖn b»ng<br /> vµ quèc tÕ nh−ng c¸c kÕt qu¶ hÇu nh− ch−a ®−îc c¸c ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra theo tuyÕn ®Ó ph¸t<br /> c«ng bè. hiÖn thó hoÆc c¸c dÊu vÕt ho¹t ®éng cña thó<br /> (dÊu ch©n, ph©n, tiÕng kªu, dÊu ¨n, hang tæ...).<br /> Danh s¸ch thó gåm 67 loµi cña Cao V¨n Tæng nç lùc ®iÒu tra thó lín lµ 290 giê kh¶o s¸t<br /> Sung vµ cs. (1998) lµ danh s¸ch ®Çy ®ñ nhÊt tõ ngµy vµ 72 giê kh¶o s¸t ®ªm, víi tæng chiÒu dµi<br /> tr−íc ®Õn nay cña VQG Tam §¶o. Danh s¸ch c¸c tuyÕn ®iÒu tra kho¶ng 417 km. ViÖc kh¶o<br /> bao gåm 36 loµi thó lín, 21 loµi gËm nhÊm, 8 s¸t gËm nhÊm b»ng ph−¬ng ph¸p bÉy b¾t (bÉy<br /> loµi d¬i, 1 loµi ¨n s©u bä vµ 1 loµi nhiÒu r¨ng. ®Ëp, bÉy lång), cßn viÖc kh¶o s¸t d¬i b»ng<br /> Danh s¸ch cho thÊy c¸c nghiªn cøu vÒ thó nhá ph−¬ng ph¸p ®Æt l−íi mê (4 chiÕc), bÉy thô cÇm<br /> nh− gËm nhÊm, d¬i,... cßn rÊt h¹n chÕ. Ngoµi (1 chiÕc) vµ quan s¸t c¸c hang ®éng trong vïng.<br /> ra, danh s¸ch còng bao hµm c¶ mét sè loµi thó Nç lùc ®iÒu tra gËm nhÊm lµ 2.826 ®ªm.bÉy vµ<br /> lín, hiÖn nay cã thÓ kh«ng cßn tån t¹i ë VQG nç lùc ®iÒu tra d¬i lµ 2.159 giê.mÐt.l−íi vµ 300<br /> Tam §¶o do viÖc s¨n b¾n vµ sù quÊy nhiÔu ®èi giê.bÉy thô cÇm.<br /> víi VQG lu«n ë møc cao trong nhiÒu n¨m qua<br /> [8]. C¸c khu vùc kh¶o s¸t bao gåm: th−îng<br /> Nh»m ®¸nh gi¸ l¹i hiÖn tr¹ng cña khu hÖ nguån suèi TrÇm - suèi Tiªn thuéc x· Kh¸ng<br /> thó cña VQG Tam §¶o, ®−îc sù tµi trî kinh NhËt, huyÖn S¬n D−¬ng, tØnh Tuyªn Quang;<br /> phÝ cña Dù ¸n qu¶n lý VQG Tam §¶o vµ vïng th−îng nguån suèi Ba Luång thuéc x· La<br /> ®Öm (GTZ-ViÖt Nam/TDMP) trong hai n¨m B»ng, huyÖn §¹i Tõ, tØnh Th¸i Nguyªn;<br /> 2004-2005, chóng t«i ®· tiÕn hµnh 2 ®ît kh¶o th−îng nguån Ngßi L¹nh (Dèc C¸p) thuéc x·<br /> s¸t thó t¹i ®©y. B¸o c¸o nµy nh»m giíi thiÖu §¹o Trï, huyÖn Tam §¶o, tØnh VÜnh Phóc;<br /> mét sè kÕt qu¶ cña 2 ®ît kh¶o s¸t nµy. C¸c t¸c th−îng nguån suèi T©y Thiªn - Ao Døa - ®Ønh<br /> gi¶ xin ch©n thµnh c¸m ¬n Dù ¸n GTZ-ViÖt Th¹ch Bµn thuéc x· §¹o Trï vµ x· §¹i §×nh,<br /> Nam/TDMP ®· tµi trî cho nghiªn cøu nµy vµ huyÖn Tam §¶o; thÞ trÊn Tam §¶o vµ c¸c khu<br /> c¸m ¬n Ban qu¶n lý VQG Tam §¶o ®· ñng hé vùc l©n cËn thuéc huyÖn Tam §¶o; th−îng<br /> vµ nhiÖt t×nh gióp ®ì trong qu¸ tr×nh nghiªn nguån hå X¹ H−¬ng thuéc x· Minh Quang,<br /> cøu. huyÖn Tam §¶o.<br /> <br /> 9<br />  II. KÕt qu¶ vµ th¶o luËn cña 8 loµi thó ®−îc cho lµ ®· bÞ tuyÖt chñng ë<br /> VQG Tam §¶o nãi trªn. VÒ thó nhá, víi 173 mÉu<br /> KÕt qu¶ ®iÒu tra pháng vÊn th«n b¶n cho vËt thu thËp ®−îc vµ nh÷ng quan s¸t trùc tiÕp trªn<br /> thÊy cã 8 loµi thó lín cã trong c¸c danh s¸ch thó hiÖn tr−êng, ®· x¸c ®Þnh ®−îc 21 loµi, bao gåm 1<br /> cña VQG Tam §¶o n¨m 1993 cña ViÖn §iÒu tra loµi ¨n s©u bä (Insectivora), 2 loµi nhiÒu r¨ng<br /> Quy ho¹ch rõng vµ n¨m 1998 cña Cao V¨n Sung (Scandentia) vµ 18 loµi gËm nhÊm (Rodentia). VÒ<br /> vµ cs. ®· kh«ng cßn gÆp ë VQG Tam §¶o tõ d¬i, víi 73 mÉu vËt thu ®−îc, ®· x¸c ®Þnh ®−îc 22<br /> trªn 15 n¨m nay. §ã lµ c¸c loµi v−în ®en tuyÒn loµi thuéc 5 hä vµ 2 ph©n hä. Chóng t«i ®· lËp<br /> (Nomascus concolor), voäc mòi hÕch ®−îc danh s¸ch míi cña c¸c loµi thó cña VQG<br /> (Rhinopithecus avunculus), hæ (Panthera tigris), Tam §¶o gåm 77 loµi thuéc 24 hä vµ 8 bé. Trong<br /> b¸o hoa mai (Panthera pardus), b¸o gÊm ®ã, bé D¬i (Chiroptera) cã sè loµi cao nhÊt (25<br /> (Pardofelis nebulosa), sãi ®á (Cuon alpinus), loµi), tiÕp ®Õn lµ c¸c bé GËm nhÊm (Rodentia) - 18<br /> cÇy mùc (Artictis binturong) vµ r¸i c¸ th−êng loµi, KhØ hÇu (Primates) - 5 loµi, Guèc ch½n<br /> (Lutra lutra). ViÖc pháng vÊn th«n b¶n còng (Artiodactyla) - 5 loµi, ¨n s©u bä (Insectivora) - 2<br /> cho thÊy cã 31 loµi thó lín cßn ®ang sinh sèng ë loµi; NhiÒu r¨ng (Scandentia) vµ Tª tª (Pholidota )<br /> VQG Tam §¶o. - mçi bé 1 loµi. HÖ thèng ph©n lo¹i cña thó nãi<br /> Trong hai ®ît kh¶o s¸t hiÖn tr−êng, chóng t«i chung theo Corbet G. B., J. E. Hill, 1992 [3]; riªng<br /> ®· ghi nhËn ®−îc 19 loµi thó lín, nh−ng kh«ng ghi bé Linh tr−ëng theo Geissman et al., 2000 [4] vµ<br /> nhËn ®−îc dÊu hiÖu nµo vÒ sù cßn tån t¹i Nadler et al., 2003 [6].<br /> <br /> Danh s¸ch c¸c loµi thó ®· ghi nhËn ®−îc ë VQG Tam §¶o<br /> IUCN S§ N§ T−<br /> STT Tªn khoa häc Tªn phæ th«ng<br /> RL VN 48 liÖu<br /> (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)<br /> I. INSECTIVORA Bé ¡n s©u bä<br /> 1. Soricidae Hä Chuét chï<br /> Crocidura attenuata Milne-Edwards,<br /> 1 Chuét chï ®u«i ®en S<br /> 1872<br /> 2. Talpidae Hä Chuét chòi<br /> Chuét cï l×a ®u«i<br /> 2 Talpa leucura Blyth, 1850 S<br /> tr¾ng<br /> II. SCANDENTIA Bé NhiÒu r¨ng<br /> 3. Tupaiidae Hä §åi<br /> 3 Tupaia belangeri (Wagner, 1841) §åi O<br /> III. CHIROPTERA Bé D¬i<br /> 4. Pteropodidae Hä D¬i qu¶<br /> 4 Cynopterus sphinx (Vahl, 1797) D¬i chã c¸nh dµi S<br /> 5 Sphaerias blanfordi (Thomas, 1891) D¬i qu¶ nói L1<br /> Megaerops niphanae (Yenbutra &<br /> 6 D¬i qu¶ kh«ng ®u«i L1<br /> Fenten, 1993)<br /> 7 Eonycteris spelaea (Dobson, 1871) D¬i qu¶ l−ìi dµi S<br /> 5. Emballonuridae Hä D¬i bao<br /> Taphozous melanopogon Temminck,<br /> 8 D¬i bao ®u«i n©u ®en S<br /> 1841<br /> 6. Hipposideridae Hä D¬i nÕp mòi<br /> 9 Hipposideros armiger (Hodgson, 1835) D¬i nÕp mói qu¹ S<br /> 10 H. larvatus (Horsfield, 1823) D¬i nÕp mói x¸m S<br /> 11 H. pomona Andersen, 1918 D¬i nÕp mói xinh S<br /> 10<br /> (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)<br /> 7. Rhinolophidae Hä D¬i l¸ mòi<br /> 12 Rhinolophus luctus Temminck, 1835 D¬i l¸ lín L1<br /> 13 R. affinis Horsfield, 1823 D¬i l¸ ®u«i S<br /> 14 R. macrotis Blyth, 1844 D¬i l¸ tai dµi S<br /> 15 R. pearsonii (Horsfield, 1851) D¬i l¸ pecx«n S<br /> 16 R. pusillus Temminck, 1834 D¬i l¸ mòi nhá S<br /> 8. Vespertilionidae Hä D¬i muçi<br /> 17 Kerivoula hardwickii (Horsfield, 1824) D¬i mòi nh½n S<br /> 18 Murina cyclotis Dobson, 1872 D¬i èng tai trßn S<br /> D¬i mòi èng l«ng<br /> 19 M. tubinaris (Scully, 1881) S<br /> ch©n<br /> 20 Myotis annectans (Dobson, 1871) D¬i tai mÆt l«ng S<br /> 21 M. siligorensis (Horsfield, 1855) D¬i tai sä cao R S<br /> 22 Myotis sp. D¬i S<br /> 23 Pipistrellus coromandra (Gray, 1838) D¬i muçi n©u S<br /> 24 P. tenuis (Temminck, 1840) D¬i muçi nhá S<br /> 25 Pipistrellus sp. D¬i S<br /> 26 Scotomanes ornatus (Blyth, 1851) D¬i ®èm hoa LRnt S<br /> 27 Scotophilus heathii Horsfield, 1831 D¬i nghÖ lín S<br /> Thainycterus aureocollaris Kock et<br /> 28 D¬i muçi cæ vµng S<br /> Storch, 1996<br /> IV. PRIMATES Bé Linh tr−ëng<br /> 9. Family Loridae Hä Cu ly<br /> 29 Nycticebus coucang (Boddaert, 1785) Cu ly lín DD V IB Re<br /> 10. Cercopithecidae Hä KhØ, Voäc<br /> 30 Macaca arctoides (Geofroy, 1831) KhØ mÆt ®á VU V IIB Re<br /> 31 M. mulatta (Zimmermann, 1780) KhØ vµng LRnt IIB Re<br /> 32 M. assamensis (McClelland, 1839) KhØ mèc VU V IIB Re<br /> Trachypithecus francoisi (Pousargues,<br /> 33 Voäc ®en m¸ tr¾ng VU V IB Re<br /> 1898)<br /> V. CARNIVORA Bé ¡n thÞt<br /> 11. Canidae Hä Chã<br /> 34 Nyctereutes procyonoides (Gray, 1834) Löng chã Sn<br /> 12. Ursidae Hä GÊu<br /> 35 Ursus thibetanus Cuvier, 1823 GÊu ngùa VU E IB Re<br /> 36 U. malayanus Raffles, 1821 GÊu chã DD E IB Re<br /> 13. Family Mustelidae Hä Chån<br /> 37 Arctonyx collaris Cuvier, 1825 Löng lîn Sn<br /> 38 Aonyx cinerea (Illiger, 1815) R¸i c¸ vuèt bÐ LRnt V IB Re<br /> 39 Martes flavigula (Boddaert, 1785) Chån vµng O<br /> 40 Melogale moschata (Gray, 1831) Chån b¹c m¸ b¾c S<br /> 41 Mustela kathiah Hodgson, 1835 TriÕt bông vµng Hu<br /> 42 M. strigidorsa Gray, 1853 TriÕt chØ l−ng VU Hu<br /> 14. Viverridae Hä CÇy<br /> 43 Arctogalidia trivirgata (Gray, 1832) CÇy tai tr¾ng R Re<br /> Hu,<br /> 44 Hemigalus owstoni (Thomas, 1912) CÇy v»n b¾c VU V IIB<br /> Sn<br /> 11<br />  (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)<br /> 45 Paguma larvata (Smith, 1827) CÇy vßi mèc Sn<br /> Paradoxurus hermaphroditus (Pallas, O,<br /> 46 CÇy vßi ®èm<br /> 1777) Sn<br /> 47 Prionodon pardicolor Hogdson, 1842 CÇy gÊm R IIB Hu<br /> 48 Viverra zibetha Linnaeus, 1758 CÇy gi«ng IIB Re<br /> 49 Viverricula indica (Desmarest, 1817) CÇy h−¬ng IIB Re<br /> 15. Herpestidae Hä CÇy lán<br /> 50 Herpestes javanicus (Geoffroy, 1818) CÇy lán O<br /> 51 H. urva (Hogdson, 1836) CÇy mãc cua Re<br /> 16. Felidae Hä MÌo<br /> Catopuma temminckii Vigor et Re,<br /> 52 B¸o löa VU E IB<br /> Hosfield, 1827 Sn<br /> Re,<br /> 53 Prionailurus bengalensis (Kerr, 1792) MÌo rõng IB<br /> Sn<br /> VI. ARTIODACTYLA Bé Guèc ch½n<br /> 17. Family Suidae Hä Lîn<br /> 54 Sus scrofa Linnaeus, 1758 Lîn rõng Sn<br /> 18. Tragulidae Hä Cheo cheo<br /> Cheo cheo nam<br /> 55 Tragulus javanicus (Osbeck, 1765) V IIB Re<br /> d−¬ng<br /> 19. Cervidae Hä H−¬u Nai<br /> 56 Cervus unicolor Kerr, 1792 Nai Sn<br /> Muntiacus muntjak (Zimmermann,<br /> 57 Ho½ng Sn<br /> 1780)<br /> Naemorhedus sumatraensis (Bechstein,<br /> 58 S¬n d−¬ng VU V IB Sn<br /> 1799)<br /> VII. PHOLIDOTA Bé Tª tª<br /> 20. Manidae Hä Tª tª<br /> Sn,<br /> 59 Manis pentadactyla Linnaeus, 1758 Tª tª vµng LRnt V IB<br /> Re<br /> VIII. RODENTIA Bé GÆm nhÊm<br /> 21. Sciuridae Hä Sãc c©y<br /> O,<br /> 60 Ratufa bicolor (Sparrman, 1778) Sãc ®en<br /> Hu<br /> 61 Callosciurus erythraeus Pallas, 1779 Sãc bông ®á S<br /> 62 C. inornatus (Gray, 1867) Sãc bông x¸m O<br /> Dremomys pernyi (Milne-Edwards,<br /> 63 Sãc m¸ vµng S<br /> 1867)<br /> 64 D. rufigenis (Blanford, 1878) Sãc mâm hung S<br /> 65 Tamiops maritimus (Bonhote, 1900) Sãc chuét h¶i nam S<br /> 22. Pteromyidae Hä Sãc bay<br /> O,<br /> 66 Trogopterus pearsonii (Gray, 1842) Sãc bay l«ng ch©n LRnt R<br /> Hu<br /> 23. Muridae Hä Chuét<br /> 67 Leopoldamys sabanus (Thomas, 1887) Chuét nói S<br /> 68 Mus musculus Linnaeus, 1758 Chuét nh¾t nhµ S<br /> 69 Niviventer tenaster (Thomas, 1916) Chuét bông kem S<br /> 12<br />  (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7)<br /> 70 N. fulvescens (Gray, 1847) Chuét h−¬u bÐ S<br /> Rattus argentiventer (Robinson et<br /> 71 Chuét bông b¹c S<br /> Kloss, 1916)<br /> 72 R. remotus (Robinson et Kloss, 1914) Chuét rõng S<br /> 73 R. rattus (Linnaeus, 1758) Chuét nhµ S<br /> 74 Bandicota indica (Bechstein, 1800) Chuét ®Êt lín S<br /> Hu,<br /> 75 Rhizomys pruinosus Blyth, 1851 Dói mèc lín<br /> Sn<br /> 24. Hystricidae Hä NhÝm<br /> Hu,<br /> 76 Atherurus macrourus (Linnaeus, 1758) §on<br /> Sn<br /> Hystrix brachyura subcristata (Swinhoe,<br /> 77 NhÝm bêm VU Sn<br /> 1871)<br /> <br /> Ghi chó: Cét 4: IUCN RL (Danh lôc ®á IUCN, 2004): VU. sÏ nguy cÊp; LRnt. nguy c¬ thÊp/gÇn bÞ ®e do¹;<br /> DD. thiÕu sè liÖu xÕp h¹ng. Cét 5: S§VN (S¸ch §á ViÖt Nam, 2000): E. nguy cÊp; V. sÏ nguy cÊp; R. hiÕm.<br /> Cét 6: N§ 48 (NghÞ ®Þnh 48/2002/N§CP): IB. nghiªm cÊm khai th¸c sö dông; IIB. khai th¸c sö dông h¹n chÕ<br /> vµ cã kiÓm so¸t. Cét 7: S. ghi nhËn qua mÉu vËt bÉy b¾t ®−îc, tÞch thu tõ thî s¨n, hoÆc nu«i t¹i mét sè gia ®×nh<br /> vïng ®Öm; Sn. ghi nhËn qua c¸c dÊu vÕt thó (dÊu ch©n, hang tæ, ph©n, tiÕng kªu…); O. ghi nhËn qua quan s¸t<br /> trùc tiÕp trong thiªn nhiªn; Hu. ghi nhËn qua c¸c bé phËn cßn l¹i cña c¸c con thó bÞ ®Þa ph−¬ng s¨n b¾t; Re.<br /> ghi nhËn qua pháng vÊn nhiÒu thî s¨n trong vïng; L1. theo Borissenko vµ cs., 2003.<br /> <br /> <br /> Trong 77 loµi thó ®−îc ghi nhËn cßn ®ang cña c¸c loµi linh tr−ëng ë VQG Tam §¶o,<br /> sinh sèng ë VQG Tam §¶o, cã 21 loµi quý nh−ng kÕt qu¶ pháng vÊn d©n ®Þa ph−¬ng cho<br /> hiÕm, bao gåm 17 loµi thó lín, 2 loµi gËm nhÊm thÊy cã 5 loµi linh tr−ëng vÉn cßn sinh sèng ë<br /> vµ 2 loµi d¬i. Cã 16 loµi ®ang bÞ ®e däa cÊp ®©y (xem b¶ng). Trong c¸c n¨m 2004-2005, c¸c<br /> quèc gia [1], 17 loµi dang bÞ ®e däa cÊp toµn cÇu thî s¨n ®Þa ph−¬ng vÉn cßn quan s¸t ®−îc vµ<br /> [5] vµ 16 loµi cã tªn trong NghÞ ®Þnh b¾n chÕt mét sè c¸ thÓ.<br /> 48/2002/N§CP cña ChÝnh phñ [7]. §©y lµ §é phong phó cña d¬i ë VQG Tam §¶o kh¸<br /> nh÷ng loµi cÇn ®−îc −u tiªn gi¸m s¸t b¶o tån. thÊp (0,034 mÉu/giê.mÐt l−íi) so víi mét sè khu<br /> Trong 21 loµi quÝ hiÕm, 9 loµi gåm khØ mÆt b¶o tån kh¸c nh− VQG Ba BÓ (0,125<br /> ®á (Macaca arctoides), khØ mèc (M. mÉu/giê.mÐt l−íi), KBTTN Na Hang (0,123<br /> assamensis), khØ vµng (M. mullata), voäc ®en mÉu/giê.mÐt l−íi), KBTTN H÷u Liªn (0,121<br /> m¸ tr¾ng (Semnopithecus francoisi), gÊu ngùa mÉu/giê.mÐt l−íi); cã lÏ do thiÕu c¸c hang lín<br /> (Ursus thibethanus), gÊu chã (U. malayanus), vµ sinh c¶nh bÞ quÊy nhiÔu m¹nh. Tuy nhiªn, sè<br /> cheo cheo nam d−¬ng (Tragulus javanicus) vµ loµi d¬i lµ t−¬ng ®èi cao, t−¬ng ®−¬ng víi nhiÒu<br /> tª tª vµng (Manis pentadactyla) cã sè l−îng c¸ KBTTN kh¸c ë ViÖt Nam vµ cã 2 loµi quý hiÕm<br /> thÓ cùc kú thÊp. Loµi triÕt chØ l−ng (Mustela ®−îc ghi nhËn. §©y lµ c¬ héi tèt cho sù phôc håi<br /> strigidorsa) míi chØ ®−îc ph¸t hiÖn ë mét sè Ýt cña khu hÖ d¬i ë ®©y khi c¸c t¸c ®éng quÊy<br /> n¬i (Yªn B¸i, B¾c C¹n, VÜnh Phóc), v× vËy sù nhiÔu sinh c¶nh ®−îc gi¶m thiÓu.<br /> hiÖn diÖn cña nã ë VQG Tam §¶o lµm t¨ng HiÖn nay, mÆc dï ®· bÞ khai th¸c qu¸ møc<br /> thªm hy väng b¶o tån nã. C¸c nghiªn cøu tiÕp trong nhiÒu n¨m liÒn, nh−ng VQG Tam §¶o vÉn<br /> theo cÇn x¸c ®Þnh râ kÝch th−íc quÇn thÓ cña cßn gi÷ ®−îc mét diÖn tÝch liªn hoµn rõng trªn<br /> loµi nµy ë VQG Tam §¶o ®Ó cã gi¶i ph¸p b¶o ®Êt thÊp, rõng trªn nói thÊp vµ rõng tre lín nhÊt<br /> tån thÝch hîp. miÒn B¾c ViÖt Nam. §iÒu nµy lµm cho VQG<br /> Trong qu¸ tr×nh kh¶o s¸t hiÖn tr−êng, kh«ng Tam §¶o trë thµnh n¬i quan träng ®Ó duy tr×<br /> lÇn nµo ®−îc quan s¸t trùc tiÕp vµ còng kh«ng mét khu hÖ thó ®a d¹ng hiÕm cã ë miÒn B¾c<br /> ghi nhËn ®−îc c¸c dÊu hiÖu tin cËy vÒ sù tån t¹i ViÖt Nam. Trong qu¸ tr×nh kh¶o s¸t, ®· x¸c ®Þnh<br /> <br /> 13<br /> ®−îc 5 khu vùc cÇn ®−îc −u tiªn b¶o tån, bao Nxb. Khoa häc vµ Kü thuËt, Hµ Néi.<br /> gåm khu vùc th−îng nguån suèi TrÇm-suèi 2. Bourret R., 1942: Les mammiferes de la<br /> Tiªn, khu vùc T©y Thiªn-Th¹ch Bµn-Ao Døa,<br /> collection du Laboratoire de Zoologie,<br /> khu vùc th−îng nguån ngßi L¹nh-®Ønh Tam §¶o<br /> L’Ecole superieure de scienses. Not.Trav.<br /> B¾c (1950 m), khu vùc th−îng nguån hå X¹<br /> Ecole sup. Sc. Univ. Indoch. 1, 144.<br /> H−¬ng vµ khu vùc l©n cËn thÞ trÊn Tam §¶o<br /> (quan träng cho b¶o tån d¬i). C¸c khu vùc nµy 3. Corbet G. B. and Hill J. E., 1992: The<br /> cã th¶m rõng tèt vµ lµ n¬i c− tró cña hÇu hÕt c¸c mammals of the Indomalayan region: A<br /> loµi thó quan träng cña VQG Tam §¶o. systematic review. Oxford University Press,<br /> Oxford.<br /> Víi kho¶ng 15.000 ng−êi d©n c− tró trong<br /> vïng ®Öm, VQG Tam §¶o ®ang ph¶i ®−¬ng ®Çu 4. Geissmann T. et al., 2000: Vietnam<br /> víi ¸p lùc lín ®èi víi tµi nguyªn thiªn nhiªn. Primates Conservation Status Review 2000:<br /> C¸c ®e do¹ chÝnh hiÖn nay ®èi víi khu hÖ thó Part. Gibbons. FFI-Vietnam Program,<br /> bao gåm s¨n b¾t trém ®éng vËt rõng, bu«n b¸n Frankfurt Zoological Society.<br /> tr¸i phÐp ®éng vËt hoang d·, khai th¸c tr¸i phÐp 5. IUCN, 2004: Red list of Threatened<br /> l©m s¶n trong VQG, ch¸y rõng vµ ch¨n th¶ gia species. Website: http: //www.redlist.org.<br /> sóc trong VQG.<br /> 6. Nadler T. et al., 2003: Vietnam Primates<br /> III. KÕt luËn Conservation Status Review 2002: Part 2.<br /> Leaf monkeys. FFI-Vietnam Program,<br /> KÕt qu¶ kh¶o s¸t ®· lËp ®−îc danh s¸ch cña Frankfurt Zoological Society.<br /> 77 loµi thó cña VQG Tam §¶o, trong ®ã cã 21<br /> loµi qóy hiÕm cÇn ®−îc −u tiªn b¶o tån. Nh×n 7. ChÝnh phñ n−íc CHXHCN ViÖt Nam,<br /> chung, mËt ®é thó ë VQG Tam §¶o thÊp; nhiÒu 2002: Söa ®æi, bæ sung danh môc c¸c loµi<br /> loµi thó lín cã sè l−îng c¸ thÓ cùc kú thÊp, cã ®éng thùc vËt hoang d· quý hiÕm ban hµnh<br /> nguy c¬ bÞ diÖt vong nÕu kh«ng ®−îc b¶o vÖ tèt. kÌm theo NghÞ §Þnh 18/H§BT, ngµy 17-1-<br /> VQG Tam §¶o ®ang ®øng tr−íc nh÷ng ¸p lùc 1992 cña Héi ®ång Bé tr−ëng quy ®Þnh<br /> lín tõ phÝa ng−êi d©n ®èi víi tµi nguyªn cña danh môc c¸c loµi ®éng thùc vËt hoang d·<br /> V−ên. quy hiÕm vµ quy chÕ qu¶n lý b¶o vÖ.<br /> 8. Tordoff A. W. vµ cs., 2004: Th«ng tin vÒ<br /> Tµi liÖu tham kh¶o c¸c khu b¶o vÖ hiÖn cã vµ ®Ò xuÊt ë ViÖt<br /> 1. Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng, Nam (t¸i b¶n lÇn 2), tËp 1. Hµ Néi, Birdlife<br /> 2000: S¸ch §á ViÖt Nam, phÇn ®éng vËt. International Indochina vµ Bé NN&PTNT.<br /> <br /> Results of the survey of the mammal fauna<br /> in the TamDao National Park, VinhPhuc Province<br /> <br /> Nguyen Xuan Dang, Nguyen Truong Son, Nguyen Xuan Nghia<br /> <br /> <br /> Summary<br /> Rapid assessments of the mammal fauna in the Tamdao national park (NP) were conducted in December<br /> of 2004, January and May of 2005 through village interviews and extensive field investigations. Eight (8)<br /> large mammal species were reported to be extirpated from the Tamdao NP. Seventy-four (74) mammal species<br /> were recorded to be existing in the Tamdao NP. A new checklist of 77 mammal species belonging to 24<br /> families,18 orders was compiled. Out of these 77 recorded species, 21 species were of conservation concern,<br /> including 16 nationally threatened species, 17 globally threatened species and 16 species enlisted in the<br /> Government Decree 48/2002/NDCP. Current threats to mammal fauna in the Tamdao NP were illegal wildlife<br /> hunting, wildlife trade, exploitation of forest products, forest fire and domestic cattle raising.<br /> <br /> <br /> Ngµy nhËn bµi: 7-9-2005<br /> 14<br />