Kết quả nghiên cứu chọn lọc và phát triển giống sắn

Hội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ nhất<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CHỌN LỌC VÀ PHÁT TRIỂN GIỐNG SẮN Sa21-12<br /> Nguyễn Trọng Hiển1, Trịnh Thị Phương Loan1,<br /> Ngô Doãn Đảm 1,Trịnh Văn Mỵ 1,<br /> Trần Thị Bích Huề 2 và CTV<br /> 1<br /> Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm<br /> 2<br /> Trạm Khuyến nông Văn Yên, Yên Bái<br /> SUMMARY<br /> Results of Study for development of cassava variety Sa21-12<br /> In 1996, 31 Cassava cross combinations consisting of 1,603 hybrid seeds were introduced to<br /> Vietnam by CIAT/Colombia (International Centre for Tropical Agriculture). A number of promising clones<br /> were selected in 2001 from the first year of seedling evaluation experiment (F1C0), in which Sa21-12<br /> cultivar selected from SM2354 cross combination (it’s mother is CM805-15 in polycross originzed from<br /> CIAT/Colombia) SM2354-4 clone was considereds the most potential variety. Sa21-12 was evaluated in<br /> the following exprirements: Seedling Nursery-F1C0 in 1997, First Clonol Generation- F1C1 in 1998,<br /> Preliminary yield trails in 1999, Advanced yield trails in 1999, Standard yield trial in 2000 and 2011.<br /> During the period 2002-2011, Sa21-12 was evaluated by basic testing, prodution testing by Root Crop<br /> Research and Development Center. In 2012, this variety has been released into large scale by the<br /> Department of Crop Production - Ministry of Agriculture and Rural Development (MARD) of Viet Nam.<br /> Currently, Sa21-12 has been rapidly multiplied to provide planting materials for production. The main<br /> characteristics of Sa21-12 can be briefly described as follows: high fresh root yield (30-35 tons/ha), high<br /> starch content (28%), high dry matter content (39%) low cyanogenic potentital, good plant type. Sa2112 is suitable for both industrial processing and fresh using purpose. Futhermore, it can be easily<br /> adapted to different soils an weather conditions in Northem part of Vietnam.<br /> Keywords: New promissing cassava varieties, high fresh root yield,high starch content<br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ *<br /> Ở Việt Nam, trong những năm qua, chương<br /> trình sắn Việt Nam đã tuyển chọn và giới thiệu<br /> cho sản xuất ở miền Bắc Việt Nam một số giống<br /> sắn mới KM60, KM94, KM98-7 và NA1. Đây là<br /> bốn giống sắn mới có năng suất củ tươi và năng<br /> suất tinh bột cao hơn hẳn các giống sắn cũ. Các<br /> giống sắn mới đã thực sự tạo nên bước đột phá<br /> mới trong nghề trồng sắn ở Việt Nam (đã đưa<br /> năng suất sắn trung bình toàn quốc từ 8,36 tấn/ha<br /> năm 2000 lên 16,50 tấn/ha năm 2010).<br /> Giống sắn mới KM94, KM60 và NA1 có rất<br /> nhiều ưu điểm. Tuy nhiên, so với yêu cầu của sản<br /> xuất, các giống sắn này vẫn còn bộc lộ một số<br /> nhược điểm: Giống KM94 ưa thâm canh, chỉ<br /> thích hợp với những vùng đất tốt. Dạng cây xấu;<br /> cong ở gốc do vậy khó tăng mật độ. Giống KM60<br /> ruột vàng do vậy nhà chế biến không thích. NA1<br /> là giống có thời gian sinh trưởng dài (9-12<br /> tháng). KM98-7 là giống sắn đa dụng vừa sử<br /> dụng cho ăn tươi và chế biến; tỷ lệ tinh bột và tỷ<br /> lệ chất khô không cao; KM98-7 chỉ thích ứng với<br /> <br /> Người phản biện: TS. Đào Huy Chiên<br /> <br /> vùng đất khó khăn, không phát huy được tiềm<br /> năng năng suất trên vùng đất thâm canh.<br /> Vì vậy, việc tiếp tục nghiên cứu chọn tạo<br /> tiếp tục các giống sắn mới có năng suất củ tươi<br /> cao, tỷ lệ tinh bột, tỷ lệ chất khô tương đương<br /> KM94 với dạng cây gọn, không phân cành hoặc<br /> phân cành cấp 1, có thể tăng mật độ trồng so với<br /> KM94 khoảng 2.000 - 3.000 cây/ha nhằm đa<br /> dạng bộ giống sắn là vấn đề có tính cấp thiết<br /> nhằm bổ sung cho cơ cấu giống và đáp ứng yêu<br /> cầu của sản xuất sắn hiện nay.<br /> II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 2.1. Vật liệu<br /> Các tổ hợp hạt sắn lai nhập từ CIAT năm<br /> 1996, các dòng sắn triển vọng do Trung tâm<br /> Nghiên cứu và Phát triển Cây có củ và Chương<br /> trình sắn Việt Nam giới thiệu; giống đối chứng là<br /> giống sắn KM94.<br /> 2.2. Phương pháp nghiên cứu<br /> Trình tự các bước tiến hành chọn lọc, đánh<br /> giá giống, các chỉ tiêu theo dõi được tiến hành<br /> theo phương pháp nghiên cứu của CIAT và<br /> 425<br /> <br /> VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM<br /> <br /> chương trình sắn Việt Nam; Trung tâm Khảo<br /> kiểm nghiệm giống, sản phẩm cây trồng và phân<br /> bón Quốc gia và các qui định khác của Trung tâm<br /> Nghiên cứu và Phát triển Cây có củ.<br /> <br /> Sử dụng phương pháp nghiên cứu cùng nông<br /> dân (Farmer Participatory Research = FPR) trong<br /> nghiên cứu và phát triển giống sắn Sa21-12 ra<br /> sản xuất.<br /> <br /> Phương pháp chọn dòng triển vọng từ các tổ<br /> hợp hạt sắn lai như sau: Hạt lai được gieo trong<br /> vườn ươm trong từng bầu đất khoảng 30-45 ngày<br /> tùy theo điều kiện nhiệt độ. Khi cây con có lá thật<br /> được trồng ra đồng theo kiểu tuần tự không nhắc<br /> lại, dùng phương pháp chọn lọc cá thể, đánh giá<br /> từng cá thể (so sánh với giống đối chứng) để<br /> chọn dòng (F1C0) theo các chỉ tiêu nghiên cứu<br /> đã được xác định dựa vào phương pháp của<br /> CIAT (tỷ lệ chọn lọc khoảng 10-15%). Các dòng<br /> chọn năm sau được trồng bằng hom năm thứ<br /> nhất, đánh giá trên thí nghiêm 1 hàng để tiếp tục<br /> chọn lọc dòng triển vọng (F1C1) với tỷ lệ chọn<br /> lọc khoảng 20-30%.<br /> <br /> Các chỉ tiêu theo dõi gồm: tình hình sinh<br /> trưởng, mức độ nhiễm sâu bệnh hại, năng suất và<br /> các yếu tố cấu thành năng suất, chỉ tiêu chất lượng<br /> củ (trong đó tỷ lệ chất khô và tỷ lệ tinh bột củ được<br /> xác định theo phương pháp tỷ trọng của CIAT).<br /> Các biện pháp kỹ thuật khác: lượng phân bón<br /> sử dụng cho 1ha thí nghiệm là: Phân chuồng 10 tấn<br /> + 80kg N + 40 kg P2O5 + 80kg K2O. Mật độ trồng<br /> 10.000 - 14.300 cây/ha (tùy theo từng loại thí<br /> nghiệm). Diện tích ô thí nghiệm 12-50m2, nhắc lại<br /> 3 lần, bố trí theo kiểu khối ngẫu nhiên hoàn chỉnh.<br /> Số liệu thí nghiệm xử lý theo phần mềm<br /> IRRISTAT<br /> <br /> So sánh dòng triển vọng gồm 2 bước: So<br /> sánh sơ bộ có nhắc lại (Preliminary yield trails =<br /> PYT) và so sánh chính qui (Standard Yield Trail<br /> = PYT) để chọn dòng triển vọng nhất đưa vào bộ<br /> giống khảo nghiệm.<br /> <br /> III. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> <br /> Các bước đăng ký khảo nghiệm tác giả, khảo<br /> nghiêm giống chính qui, khảo nghiệm sản xuất,<br /> sản xuất thử và công nhận giống cho sản xuất thử<br /> và công nhận chính thức giống cây trồng mới đã<br /> được thực hiện theo qui định của Bộ Nông<br /> nghiệp và Phát triển nông thôn.<br /> <br /> Giống sắn Sa21-12 là con lai chọn lọc của tổ<br /> hợp lai SM2354, dòng SM2354-4 có mẹ là<br /> CM805-15 (polycross) có nguồn gốc từ<br /> CIAT/Colombia (GY94.35 Z01). Được nhập nội<br /> bằng hạt lai vào Việt Nam từ năm 1996 (Sa21-12<br /> với tên gốc là KM21-12).<br /> <br /> 3.1. Nguồn gốc và đặc điểm của giống sắn<br /> Sa21-12<br /> 3.1.1. Nguồn gốc giống sắn Sa21-12<br /> <br /> 3.1.2. Đặc điểm chính của giống sắn Sa21-12 so với KM94<br /> Bảng 1. Một số đặc điểm nông sinh học chính của giống sắn Sa21-12<br /> Dòng giống - Chỉ tiêu<br /> Thời gian từ trồng đến thu hoạch (tháng)<br /> Khả năng phân cành (cấp)<br /> Chiều cao cây trung bình (cm)<br /> Dạng cây (điểm 1-5:1. rất xấu 5. đẹp)<br /> Đường kính gốc (cm)<br /> Số củ trung bình/cây<br /> Chiều dài trung bình củ (cm)<br /> Năng suất củ tươi TB (tấn/ha)<br /> Hệ số thu hoạch (HI)<br /> Tỷ lệ chất khô TB (%)<br /> Tỷ lệ tinh bột TB (%)<br /> Hàm lượng HCN (mg/100g tươi)<br /> - Vỏ củ<br /> - Thịt củ<br /> - Lá<br /> Chất lượng cảm quan (ăn nếm)<br /> Hướng sử dụng<br /> <br /> Giống sắn<br /> Sa21-12<br /> 9-11<br /> 0-1<br /> 230<br /> 5<br /> 2,50<br /> 12,7<br /> 26,0<br /> 35-40<br /> 0,6<br /> 39,5<br /> 29,7<br /> <br /> KM94<br /> 9-12<br /> 1-2<br /> 240<br /> 3<br /> 2,30<br /> 11,8<br /> 27,2<br /> 31,7<br /> 0,55<br /> 40,4<br /> 29,8<br /> <br /> 41,8<br /> 11,5<br /> 43,5<br /> 3<br /> chế biến<br /> <br /> 46,4<br /> 12,5<br /> 45,3<br /> 1<br /> chế biến<br /> <br /> Ghi chú: Chất lượng ăn nếm đánh giá thang điểm 1, 3, 5: 1. Không ăn tươi được; 5. Rất ngon.<br /> <br /> 426<br /> <br /> Hội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ nhất<br /> <br /> Giống sắn Sa21-12 có tỷ lệ tinh bột và tỷ lệ<br /> chất khô tương đương với KM94, năng suất củ<br /> tươi cao hơn KM94 từ 3-5 tấn/ha ở hầu hết các<br /> điểm nghiên cứu. Đặc biệt Sa21-12 có dạng cây<br /> gọn, dày mắt, không phân cành hoặc phân cành<br /> cấp 1 có thể trồng mật độ cao và cho năng suất<br /> cao hơn hơn KM94 từ 10-15% trên các vùng đất<br /> khó khăn.<br /> 3.2. Kết quả nghiên cứu, chọn lọc và khảo<br /> nghiệm giống sắn Sa21-12<br /> 3.2.1. Kết quả chọn lọc dòng triển vọng Sa21-12<br /> Năm 1996, Chương trình sắn Việt Nam nhận<br /> của CIAT 31 tổ hợp lai, bao gồm 1.603 hạt; trong<br /> <br /> đó tổ hợp lai SM2354 có 50 hạt. Qua đánh giá<br /> chọn lọc từng bước theo quy phạm tiêu chuẩn từ<br /> hạt lai, đánh giá đơn luống, so sánh sơ bộ và so<br /> sánh chính qui, TT NC-PT CCC đã chọn lọc<br /> được dòng số 4 của tổ hợp lai SM2354. Năm<br /> 2001, dòng SM2354-4 được Trung tâm NCPTCCC chọn và đưa vào khảo nghiệm Quốc gia<br /> và đặt tên là KM21-12*; hiện nay đổi tên thành<br /> Sa21-12 đã được Cục Trồng trọt - Bộ Nông<br /> nghiệp và PTNT đặc cách công nhận giống cây<br /> trồng mới theo Quyết định 168/QĐ-TT-CLT,<br /> ngày 14 tháng 5 năm 2012.Từ năm 2002 đến nay,<br /> giống sắn Sa21-12 đã được đánh giá qua các các<br /> thí nghiệm chính quy và khảo nghiệm sản xuất<br /> tại nhiều địa phương trên miền Bắc.<br /> <br /> Bảng 2. Kết quả khảo nghiệm cơ bản của các giống sắn ở các tỉnh phía Bắc, năm 2002-2003<br /> (số liệu trung bình của 2 năm - ĐVT: tấn/ha)<br /> Giống<br /> Xanh V.P<br /> (Đ/C)<br /> HL23<br /> KM94<br /> KM98-7<br /> KM140-2<br /> KM111-1<br /> KM104-4<br /> KM21-10<br /> Sa21-12<br /> Trung bình<br /> <br /> Yên Bái<br /> <br /> Tuyên Quang<br /> <br /> Hà Tây<br /> <br /> Thái Nguyên<br /> <br /> Năng suất trung bình<br /> <br /> So sánh đối chứng (%)<br /> <br /> 15,80<br /> <br /> 21,30<br /> <br /> 20,80<br /> <br /> 15,40<br /> <br /> 18,30<br /> <br /> 100,00<br /> <br /> 15,16<br /> 25,70<br /> 22,20<br /> 21,90<br /> 20,46<br /> 26,10<br /> 21,70<br /> 24,60<br /> 21,50<br /> <br /> 24,30<br /> 30,20<br /> 27,80<br /> 26,90<br /> 27,10<br /> 27,80<br /> 24,60<br /> 31,10<br /> 26,80<br /> <br /> 20,10<br /> 37,90<br /> 36,00<br /> 30,50<br /> 34,00<br /> 28,60<br /> 30,00<br /> 36,90<br /> 30,50<br /> <br /> 15,90<br /> 28,40<br /> 30,50<br /> 26,70<br /> 25,50<br /> 26,90<br /> 29,10<br /> 31,80<br /> 25,60<br /> <br /> 18,80<br /> 30,70<br /> 29,10<br /> 26,40<br /> 26,80<br /> 24,70<br /> 26,70<br /> 31,30<br /> 25,90<br /> <br /> 102,70<br /> 167,80<br /> 159,00<br /> 144,30<br /> 146,50<br /> 135,90<br /> 145,00<br /> 171,00<br /> <br /> Ghi chú: *KM21-12: KM có nghĩa là Khoai mì đồng thời là tên viết tắt của chuyên gia chọn tạo giống sắn của CIAT K.Kawano; số 21 là từ năm 2001, số 12 là dòng số 12 trong bộ khảo nghiệm sản xuất tại nhiều địa phuơng trên miền Bắc<br /> <br /> 3.2.2 Kết quả khảo nghiệm chính qui<br /> Từ năm 2002 đến năm 2006, TTNC-PTCCC<br /> đã khảo nghiệm bộ giống sắn mới do Chương<br /> <br /> trình sắn Việt Nam tuyển chọn tại Thạch Hòa Thạch Thất - Hà Tây. Kết quả được trình bày tại<br /> bảng 3:<br /> <br /> Bảng 3. Kết quả khảo nghiệm các giống sắn từ năm 2002 đến 2006<br /> tại Thạch Hòa - Thạch Thất - Hà Tây<br /> Năm<br /> <br /> 2002<br /> <br /> 2003<br /> <br /> 2004<br /> <br /> 2005<br /> <br /> 2006<br /> <br /> Trung bình<br /> <br /> So với XVP<br /> %<br /> <br /> KM98-7<br /> <br /> 29,70<br /> <br /> 28,20<br /> <br /> 30,04<br /> <br /> 30,00<br /> <br /> 34,79<br /> <br /> 30,55<br /> <br /> 169,0<br /> <br /> Sa21-12<br /> <br /> 31,90<br /> <br /> 33,67<br /> <br /> 36,00<br /> <br /> 33,96<br /> <br /> 31,79<br /> <br /> 33,46<br /> <br /> 185,5<br /> <br /> KM140-2<br /> <br /> 29,20<br /> <br /> 24,27<br /> <br /> 24,17<br /> <br /> 29,79<br /> <br /> 27,29<br /> <br /> 26,91<br /> <br /> 149,0<br /> <br /> KM21-10<br /> <br /> 27,2<br /> <br /> 23,8<br /> <br /> 21,67<br /> <br /> 26,04<br /> <br /> 23,21<br /> <br /> 24,38<br /> <br /> 135,0<br /> <br /> Giống<br /> <br /> KM104-4<br /> <br /> 26,10<br /> <br /> 23,87<br /> <br /> 21,25<br /> <br /> --<br /> <br /> 25,42<br /> <br /> 24,16<br /> <br /> 134,0<br /> <br /> KM111-1<br /> <br /> 23,00<br /> <br /> 22,20<br /> <br /> 18,75<br /> <br /> --<br /> <br /> --<br /> <br /> 21,32<br /> <br /> 118,0<br /> <br /> KM94<br /> <br /> 33,00<br /> <br /> 23,40<br /> <br /> 33,54<br /> <br /> 29,38<br /> <br /> 27,92<br /> <br /> 29,45<br /> <br /> 163,0<br /> <br /> CMR40-18-3<br /> <br /> --<br /> <br /> --<br /> <br /> --<br /> <br /> 30,42<br /> <br /> 29,71<br /> <br /> 30,07<br /> <br /> 166,0<br /> <br /> NA1<br /> <br /> --<br /> <br /> --<br /> <br /> --<br /> <br /> 28,12<br /> <br /> Vĩnh Phú (Đ/C)<br /> <br /> 18,40<br /> <br /> 18,40<br /> <br /> 18,34<br /> <br /> 18,13<br /> <br /> 17,17<br /> <br /> CV (%)<br /> <br /> 16,49<br /> <br /> 19,90<br /> <br /> 16,70<br /> <br /> 16,60<br /> <br /> 17,40<br /> <br /> LSD.05<br /> <br /> 0,80<br /> <br /> 3,81<br /> <br /> 3,95<br /> <br /> 3,17<br /> <br /> 3,46<br /> <br /> 28,12<br /> <br /> 155,0<br /> <br /> 18,09<br /> <br /> 100,0<br /> <br /> Ghi chú: Số liệu trích dẫn trong báo cáo công nhận giống KM98-7, năm 2008, TT NC-PTCCC.<br /> <br /> 427<br /> <br /> VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM<br /> <br /> Năm 2006, TTNC-PTCCC đã khảo nghiệm<br /> bộ giống sắn mới do Chương trình sắn Việt Nam<br /> <br /> tuyển chọn tại Thạch Hòa - Thạch Thất - Hà Tây.<br /> Kết quả được trình bày tại bảng 4.<br /> <br /> Bảng 4. Kết quả khảo nghiệm các giống sắn tại Thạch Hòa, Thạch Thất, Hà Tây, năm 2006<br /> Tỷ lệ chất<br /> khô (%)<br /> <br /> Tỷ lệ tinh<br /> bột (%)<br /> <br /> NS củ tươi<br /> <br /> NS củ khô<br /> <br /> (tấn/ha)<br /> <br /> CMR40-18-3<br /> <br /> 40,7<br /> <br /> 30,0<br /> <br /> NA1<br /> <br /> 39,6<br /> <br /> KM21-10<br /> <br /> 39,5<br /> <br /> KM140-2<br /> <br /> (tấn/ha)<br /> <br /> NS tinh bột<br /> (tấn/ha)<br /> <br /> (HI)<br /> <br /> 29,71<br /> <br /> 12,09<br /> <br /> 8,91<br /> <br /> 0,66<br /> <br /> 29,2<br /> <br /> 28,12<br /> <br /> 11,14<br /> <br /> 8,21<br /> <br /> 29,1<br /> <br /> 23,21<br /> <br /> 9,17<br /> <br /> 6,75<br /> <br /> 40,0<br /> <br /> 29,6<br /> <br /> 27,29<br /> <br /> 10,92<br /> <br /> 8,08<br /> <br /> Sa21-12<br /> <br /> 41,3<br /> <br /> 30,5<br /> <br /> 29,79<br /> <br /> 12,30<br /> <br /> KM98-7<br /> <br /> 39,8<br /> <br /> 29,4<br /> <br /> 34,79<br /> <br /> KM104-4<br /> <br /> 41,1<br /> <br /> 30,3<br /> <br /> KM108-2<br /> <br /> 40,0<br /> <br /> KM94<br /> Vĩnh Phú(Đ/C)<br /> <br /> Giống<br /> <br /> So sánh NS củ tươi (%)<br /> VP<br /> <br /> KM94<br /> <br /> 173,0<br /> <br /> 106,0<br /> <br /> 0,51<br /> <br /> 164,0<br /> <br /> 101,0<br /> <br /> 0,50<br /> <br /> 135,0<br /> <br /> 83,0<br /> <br /> 0,53<br /> <br /> 159,0<br /> <br /> 98,0<br /> <br /> 9,09<br /> <br /> 0,60<br /> <br /> 174,0<br /> <br /> 107,0<br /> <br /> 13,85<br /> <br /> 10,23<br /> <br /> 0,58<br /> <br /> 203,0<br /> <br /> 125,0<br /> <br /> 25,42<br /> <br /> 10,45<br /> <br /> 7,70<br /> <br /> 0,50<br /> <br /> 148,0<br /> <br /> 91,0<br /> <br /> 29,6<br /> <br /> 28,33<br /> <br /> 11,33<br /> <br /> 6,61<br /> <br /> 0,56<br /> <br /> 165,0<br /> <br /> 101,0<br /> <br /> 41,3<br /> <br /> 30,5<br /> <br /> 27,92<br /> <br /> 11,53<br /> <br /> 8,52<br /> <br /> 0,54<br /> <br /> 163,0<br /> <br /> 100,0<br /> <br /> 39,2<br /> <br /> 28,9<br /> <br /> 17,17<br /> <br /> 6,73<br /> <br /> 4,96<br /> <br /> 0,52<br /> <br /> 100,0<br /> <br /> 61,0<br /> <br /> CV (%)<br /> <br /> 17,4<br /> <br /> LSD.05<br /> <br /> 3,46<br /> <br /> 3.2.3. Kết quả khảo nghiệm sinh thái<br /> Bảng 5. Năng suất giống sắn Sa21-12 tại các điểm được khảo nghiệm sinh thái<br /> từ năm 2006 đến năm 2011<br /> Thời gian và địa điểm<br /> Giống<br /> <br /> Trung bình<br /> <br /> So với Đ/C KM94<br /> (%)<br /> <br /> -<br /> <br /> 37,1<br /> <br /> 126,2<br /> <br /> 33,3<br /> <br /> 30,8<br /> <br /> 33,7<br /> <br /> 114,6<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> 33,3<br /> <br /> 113,3<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> 35,2<br /> <br /> 119,7<br /> <br /> 24,4<br /> <br /> 28,4<br /> <br /> 30,3<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> 29,4<br /> <br /> 100,0<br /> <br /> 36,8<br /> <br /> 21,3<br /> <br /> 28,7<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> 28,9<br /> <br /> 98,3<br /> <br /> 35,8<br /> <br /> 25,3<br /> <br /> 29,7<br /> <br /> 32,3<br /> <br /> 30,6<br /> <br /> 22,5<br /> <br /> 29,4<br /> <br /> 100,0<br /> <br /> Nghệ An<br /> <br /> Thái Nguyên<br /> <br /> Yên Bái<br /> <br /> Yên Bái<br /> <br /> Yên Bái<br /> <br /> Bắc Kạn<br /> <br /> 2006<br /> <br /> 2007<br /> <br /> 2009<br /> <br /> 2010<br /> <br /> 2011<br /> <br /> 2011<br /> <br /> NA1<br /> <br /> 45,6<br /> <br /> -<br /> <br /> 28,6<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> Sa21-12<br /> <br /> 41,5<br /> <br /> 30,3<br /> <br /> 29,7<br /> <br /> 36,6<br /> <br /> KM98-1<br /> <br /> 37,5<br /> <br /> -<br /> <br /> 29,0<br /> <br /> KM60<br /> <br /> 35,2<br /> <br /> -<br /> <br /> KM98-7<br /> <br /> 34,5<br /> <br /> KM21-10<br /> KM94 (Đ/C 2)<br /> <br /> (Số liệu trích dẫn từ Báo cáo công nhận giống Sa21-12, năm 2012, TT NC-PTCCC)<br /> <br /> Kết quả nhiên cứu nhiều năm ở nhiều vùng<br /> sinh thái khác nhau, cho thấy giống sắn Sa21-12<br /> là giống sắn triển vọng nhất ở cả bốn chỉ tiêu: Ổn<br /> định, năng suất củ tươi, tỷ lệ tinh bột và tỷ lệ chất<br /> khô cao, đáp ứng các yêu cầu làm nguyên liệu<br /> làm thức ăn chăn nuôi, sản xuất tinh bột và làm<br /> nguyên liệu sản xuất nhiên liệu sinh học.<br /> 3.3. Kết quả nghiên cứu xây dựng quy trình kỹ<br /> thuật canh tác giống sắn Sa21-12<br /> 3.3.1. Mật độ trồng<br /> Kết quả thí nghiệm mật độ trồng với giống<br /> Sa21-12 cho thấy, tăng mật độ trồng thì đường<br /> 428<br /> <br /> kính thân nhỏ dần, chiều cao cây tăng dần, số<br /> củ/gốc tăng và năng suất tăng dần, cụ thể:<br /> Ở mật độ 1 (M1: 10.000 cây/ha): Năng suất<br /> đạt 33,3 tấn/ha ở Yên Bái, đạt 31,13 tấn/ha ở Bắc<br /> Kạn.<br /> Ở mật độ 2 (M2: 12.500 cây/ha): Năng suất<br /> đạt 38,3 tấn/ha ở Yên Bái, đạt 39,12 tấn/ha ở Bắc<br /> Kạn.<br /> Ở mật độ 3 (M3: 14.300 cây/ha): Năng<br /> suất đạt 42,4 tấn/ha ở Yên Bái, đạt 39,20 tấn/ha<br /> ở Bắc Kạn.<br /> <br /> Hội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ nhất<br /> <br /> Bảng 6. Kết quả thí nghiệm mật độ với giống Sa21-12 tại Yên Bái và Bắc Kạn, năm 2011<br /> Địa điểm<br /> Yên Bái<br /> <br /> Bắc Kạn<br /> <br /> Chiều cao cây<br /> (cm)<br /> 198<br /> 216<br /> 221<br /> 350<br /> 358<br /> 352<br /> <br /> Công thức<br /> M1 (Đ/C)<br /> M2<br /> M3<br /> M1 (Đ/C)<br /> M2<br /> M3<br /> <br /> Chiều cao thân<br /> chính (cm)<br /> 198<br /> 216<br /> 221<br /> 350<br /> 358<br /> 352<br /> <br /> Đường kính<br /> thân (cm)<br /> 2.3<br /> 2.4<br /> 2.3<br /> 2,3<br /> 2,5<br /> 2,3<br /> <br /> Số củ/khóm TL củ/khóm<br /> 9,5<br /> 9,6<br /> 10,5<br /> 11,7<br /> 12,3<br /> 10,5<br /> <br /> 3,33<br /> 3,06<br /> 3,03<br /> 3,11<br /> 3,13<br /> 2,80<br /> <br /> Năng suất củ<br /> tươi (tấn/ha)<br /> 33,3<br /> 38,3<br /> 42,4<br /> 31,13<br /> 39,12<br /> 39,20<br /> <br /> (Số liệu trích dẫn từ Báo cáo công nhận giống Sa21-12, năm 2012, TT NC-PTCCC)<br /> <br /> Theo quan sát về sinh trưởng và các đặc tính<br /> nông học của giống sắn Sa21-12 thì mật độ trồng<br /> tối đa không nên quá 14.300 cây/ha đối với các hộ<br /> nông dân có trình độ thâm canh cao; đối với các hộ<br /> <br /> nông dân trung bình nên trồng ở mật độ 12.500<br /> cây/ha. Bởi vì trồng sắn ở mật độ cao kéo theo các<br /> biện pháp kỹ thuật khác như chăm bón khó khăn<br /> hơn, sâu bệnh hại có khả năng dễ xuất hiện hơn.<br /> <br /> 3.3.2. Phân bón<br /> Bảng 7. Kết quả thí nghiệm phân bón với giống sắn Sa21-12 tại Yên Bái và Bắc Kạn, năm 2011<br /> Địa điểm<br /> <br /> Yên Bái<br /> <br /> Bắc Kạn<br /> <br /> TT<br /> P1 (Đ/C)<br /> P2<br /> P3<br /> P4<br /> P1 (Đ/C)<br /> P2<br /> P3<br /> P4<br /> <br /> Mức phân bón<br /> (t phân chuồng + kg N + kg P2O5<br /> + kg K2O<br /> 10 + 80 + 40 + 80<br /> 10 + 120 + 60 + 120<br /> 10 + 160 + 80 + 80<br /> 10 + 200 + 100 + 100<br /> 10 + 80 + 40 + 80 (Đ/C)<br /> 10 + 120 + 60 + 120<br /> 10 + 160 + 80 + 80<br /> 10 + 200 + 100 + 100<br /> <br /> Chiều<br /> cao cây<br /> (cm)<br /> 220<br /> 235<br /> 242<br /> 243<br /> 345<br /> 360<br /> 350<br /> 354<br /> <br /> Đường<br /> kính thân<br /> (cm)<br /> 2,3<br /> 2,4<br /> 2,4<br /> 2,4<br /> 2,3<br /> 2,5<br /> 2,5<br /> 2,3<br /> <br /> Số<br /> củ/khóm<br /> 12,8<br /> 12,1<br /> 12,2<br /> 11,9<br /> 10,3<br /> 11.2<br /> 11,5<br /> 10,3<br /> <br /> Trọng lượng<br /> củ/khóm<br /> (kg)<br /> 3,2<br /> 3,4<br /> 3,8<br /> 3,3<br /> 2,08<br /> 2,66<br /> 3,08<br /> 2,34<br /> <br /> Năng suất<br /> củ tươi<br /> (tấn/ha)<br /> 32,0<br /> 34,0<br /> 38,0<br /> 33,0<br /> 20,8<br /> 26,6<br /> 30,9<br /> 23,5<br /> <br /> Ghi chú: Số liệu trích dẫn từ Báo cáo công nhận giống Sa21-12, năm 2012, TT NC-PTCCC.<br /> <br /> Kết quả thí nghiệm các mức phân bón với<br /> giống Sa21-12 ở bảng 7, cho thấy tăng mức phân<br /> bón thì năng suất tăng, nhưng đến mức phân bón<br /> cao 10 tấn phân chuồng + 200N + 100 P205 + 200<br /> K20 thì năng suất không tăng.<br /> Ở mức phân bón P1: Năng suất đạt 32,0<br /> tấn/ha ở Yên Bái, đạt 20,8 tấn/ha ở Bắc Kạn.<br /> <br /> Ở mức phân bón P2: Năng suất đạt 34,0<br /> tấn/ha ở Yên Bái, đạt 26,6 tấn/ha ở Bắc Kạn.<br /> Ở mức phân bón P3: Năng suất đạt 38,0<br /> tấn/ha ở Yên Bái, đạt 30,9 tấn/ha ở Bắc Kạn.<br /> Ở mức phân bón P4: Năng suất đạt 33,0<br /> tấn/ha ở Yên Bái, đạt 23,5 tấn/ha ở Bắc Kạn.<br /> <br /> 3.3.3. Trồng xen và băng cây xanh chống xói mòn đất trồng sắn<br /> Bảng 8. Kết quả thí nghiệm chống xói mòn đất trồng sắn với Sa21-12<br /> tại Mậu Đông, Văn Yên, Yên Bái, năm 2011<br /> TT<br /> <br /> Công thức<br /> <br /> Chiều<br /> cao cây<br /> (cm)<br /> <br /> Chiều<br /> cao thân<br /> chính<br /> (cm)<br /> <br /> Đường<br /> kính<br /> thân<br /> (cm)<br /> <br /> Năng<br /> Trọng<br /> Năng suất<br /> Số<br /> suất lạc<br /> lượng<br /> củ tươi<br /> củ/khóm củ/khóm<br /> tươi<br /> (tấn/ha)<br /> (tạ/ha)<br /> (kg)<br /> <br /> Lượng<br /> đất rửa<br /> trôi<br /> (tấn/ha)<br /> <br /> 1<br /> <br /> Sắn + Lạc + Cỏ Paspalum<br /> <br /> 222<br /> <br /> 222<br /> <br /> 2,5<br /> <br /> 11,7<br /> <br /> 3,4<br /> <br /> 34,0<br /> <br /> 2<br /> <br /> Sắn + Cỏ Paspalum<br /> <br /> 217<br /> <br /> 217<br /> <br /> 2,5<br /> <br /> 13,4<br /> <br /> 3,4<br /> <br /> 34,0<br /> <br /> 9,6<br /> <br /> 5,3<br /> <br /> 3<br /> <br /> Sắn + Lạc + Cỏ Voi<br /> <br /> 224<br /> <br /> 224<br /> <br /> 2,5<br /> <br /> 10,6<br /> <br /> 3,1<br /> <br /> 31,0<br /> <br /> 9,8<br /> <br /> 5,7<br /> <br /> 4<br /> <br /> Sắn + Cỏ Voi<br /> <br /> 210<br /> <br /> 210<br /> <br /> 2,7<br /> <br /> 11,0<br /> <br /> 3,5<br /> <br /> 35,0<br /> <br /> 10,7<br /> <br /> 5<br /> <br /> Sắn trồng thuần không có băng<br /> cây xanh (Đ/C)<br /> <br /> 173<br /> <br /> 173<br /> <br /> 2,0<br /> <br /> 9,0<br /> <br /> 3,0<br /> <br /> 30,0<br /> <br /> 15,7<br /> <br /> 6<br /> <br /> Sắn + Lạc + Cỏ Vetiver<br /> <br /> 216<br /> <br /> 216<br /> <br /> 2,2<br /> <br /> 10,2<br /> <br /> 3,2<br /> <br /> 32,0<br /> <br /> 7<br /> <br /> Sắn + Cỏ Vetiver<br /> <br /> 232<br /> <br /> 232<br /> <br /> 2,5<br /> <br /> 10,0<br /> <br /> 3,0<br /> <br /> 30,0<br /> <br /> 9,3<br /> <br /> 10,1<br /> <br /> 3,0<br /> 4,6<br /> <br /> Ghi chú: Số liệu trích dẫn từ Báo cáo công nhận giống Sa21-12, năm 2012, TT NC-PTCCC.<br /> <br /> 429<br /> <br />