Kết quả nhân giống khoai tây bằng kỹ thuật nuôi cấy in vitro

T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(43)/N¨m 2007<br /> <br /> KÕt qu¶ nh©n gièng khoai t©y cñ bi b»ng kü thuËt nu«i cÊy in vitro<br /> Tr−¬ng Quang Vinh - §µo Thu Thñy - NguyÔn ThÞ T©m (Tr−êng §H S− ph¹m - §H Th¸i Nguyªn) Chu Hoµng MËu (§H Th¸i Nguyªn) - §inh Thu HiÒn (ViÖn C«ng nghÖ Sinh häc)<br /> <br /> I. §Æt vÊn ®Ò<br /> Khoai t©y ®−îc lµ mét trong n¨m loµi c©y l−¬ng thùc quan träng (lóa m×, lóa n−íc, ng«, ®¹i<br /> m¹ch, khoai t©y) [2]. HiÖn nay, khoai t©y ®−îc trång phæ biÕn ë 130 n−íc trªn thÕ giíi. T¹i c¸c n−íc<br /> «n ®íi, trång khoai t©y b»ng cñ trong vô xu©n – hÌ thu ho¹ch trong mïa thu vµ cÊt gi÷ qua mïa<br /> ®«ng nhiÖt ®é thÊp nªn viÖc b¶o qu¶n cñ gièng t−¬ng ®èi ®¬n gi¶n, tû lÖ hao h− cña cñ thÊp. Tuy<br /> vËy, vÉn cÇn gi÷ gièng víi khèi l−îng lín ®Ó trång trong vô sau. Trång khoai t©y b»ng cñ gièng<br /> truyÒn thèng qua nhiÒu n¨m ®l lµm t¨ng tû lÖ nhiÔm bÖnh, ®Æc biÖt lµ virus, lµm yÕu dÇn tÝnh<br /> chèng chÞu cña khoai t©y qua sinh s¶n v« tÝnh [4]. Chi phÝ trong s¶n xuÊt b»ng cñ gièng truyÒn<br /> thèng ®l lµm h¹n chÕ ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ, v× nã lµm tiªu tèn 35% ®Õn 40% tæng gi¸ trÞ s¶n<br /> phÈm. Sản xuất củ giống mini sạch bệnh lµ tiÕn bé kü thuËt trong s¶n xuÊt gièng khoai t©y ë ViÖt<br /> Nam, ®l ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh [6].<br /> Cñ gièng khoai t©y nu«i cÊy m« cã ®Çy ®ñ ®Æc tÝnh tèt cña khoai t©y trång b»ng cñ truyÒn<br /> thèng lµ ®ång ®Òu, søc sèng tèt, ®Æc biÖt kh«ng lÉn t¹p virus [5], [6]. ViÖc b¶o qu¶n, vËn chuyÓn<br /> còng dÔ dµng h¬n c¸c c¸ch trång tõ c¸c cñ gièng lín, c©y bÇu ®Êt hoÆc ®o¹n mÇm, h¹t...V× vËy,<br /> viÖc nghiªn cøu s¶n xuÊt gièng khoai t©y cñ bi s¹ch bÖnh b»ng c«ng nghÖ tÕ bµo thùc vËt lµ cÇn<br /> thiÕt. Bµi b¸o nµy th«ng b¸o kÕt qu¶ b−íc ®Çu ®¹t ®−îc trong nh©n chåi khoai t©y vµ t¹o cñ bi<br /> s¹ch bÖnh trong èng nghiÖm. C¸c thÝ nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh t¹i Phßng C«ng nghÖ tÕ bµo thùc vËt<br /> – ViÖn C«ng nghÖ Sinh häc vµ phßng thÝ nghiÖm C«ng nghÖ tÕ bµo thùc vËt – Khoa Sinh –<br /> Tr−êng §¹i häc S− ph¹m - §¹i häc Th¸i Nguyªn.<br /> II. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p<br /> - VËt liÖu: Cñ cña c¸c gièng khoai t©y nhËp néi: Gièng Diamant (Hµ Lan) vµ gièng<br /> Solara (§øc) ®−îc Trung t©m nghiªn cøu c©y cã cñ cung cÊp, gièng Nicola ( Hµ Lan) do ViÖn Khoa<br /> häc Kü thuËt N«ng nghiÖp ViÖt Nam cung cÊp.<br /> - Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu<br /> Khö trïng mÉu: MÇm tõ cñ kÝch th−íc ®ång ®Òu 1,5cm – 2,0cm hoÆc ®o¹n th©n khoai t©y<br /> cã kÝch th−íc 2,0cm – 3,0 cm mang chåi n¸ch ®−îc chän lµm vËt liÖu ban ®Çu ®Ó khö trïng. C¸c<br /> mÉu ®−îc ng©m trong n−íc xµ phßng tõ 10 - 15 phót, röa s¹ch nhiÒu lÇn d−íi vßi n−íc ch¶y, khö<br /> trïng s¬ bé b»ng cån 70% trong thêi gian 1 phót, tiÕp tôc khö trïng b»ng HgCl2 nång ®é tõ<br /> 0,25% ®Õn 1,50% víi nh÷ng kho¶ng thêi gian kh¸c nhau, sau ®ã röa s¹ch nhiÒu lÇn b»ng n−íc<br /> cÊt v« trïng. MÇm ®l khö trïng ®−îc cÊy vµo m«i tr−êng MS (Murashige & Skoog, 1962) c¬<br /> b¶n, bæ sung agar 1% vµ saccharose 2% [3]. §¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña nång ®é HgCl2 vµ thêi gian<br /> khö trïng sau 1 tuÇn nu«i cÊy.<br /> Nh©n chåi: MÉu s¹ch thu ®−îc ë trªn ®−îc cÊy vµo m«i tr−êng MS c¬ b¶n, bæ sung agar<br /> 1%, saccharose 2% vµ α -NAA riªng rÏ nång ®é tõ 0,05mg/l ®Õn 0,40mg/l. C¸c b×nh nu«i cÊy<br /> ®−îc ®Æt trong phßng c©y víi nhiÖt ®é 250±20C, d−íi ¸nh s¸ng ®Ìn huúnh quang kho¶ng 2000<br /> 20<br /> <br /> T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(43)/N¨m 2007<br /> <br /> lux. Mçi c«ng thøc 30 b×nh (kho¶ng 200 c©y) nh¾c l¹i 3 lÇn. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng nh©n chåi qua<br /> c¸c kho¶ng thêi gian 1 tuÇn – 2 tuÇn vµ 3 tuÇn nu«i cÊy.<br /> T¹o cñ: C©y khoai t©y in vitro cã chiÒu cao tõ 4cm - 7cm víi 5 l¸ - 6 l¸ (sau<br /> kho¶ng 2 - 3 tuÇn) sÏ ®−îc sö dông ®Ó t¹o cñ. ChÊt c¶m øng t¹o cñ lµ BAP ë c¸c nång ®é<br /> kh¸c nhau tõ 7,5; 8,0; 8,5; 9,0; 9,5; 10,0; 10,5 mg/l. Sö dông nÒn m«i tr−êng MS c¬ b¶n,<br /> saccharose 2% vµ 15% n−íc dõa. C¸c b×nh sau khi bæ sung chÊt c¶m øng t¹o cñ ®−îc ®Æt<br /> trong buång tèi nhiÖt ®é 25 0 ±2 0 C. C¸c thÝ nghiÖm nh¾c l¹i 3 lÇn, mçi c«ng thøc 30 b×nh<br /> (kho¶ng 200 c©y).<br /> III. KÕt qu¶ nghiªn cøu<br /> 1. KÕt qu¶ nghiªn cøu khö trïng mÉu<br /> Trong kü thuËt nu«i cÊy m« thùc vËt, ph−¬ng ph¸p v« trïng m« cÊy th«ng dông nhÊt lµ<br /> dïng c¸c chÊt ho¸ häc cã ho¹t tÝnh diÖt nÊm, khuÈn. VÝ dô: Canxi hypoclorit, Natri hypoclorit,<br /> clorua thuû ng©n, n−íc giaven, chÊt kh¸ng sinh...HiÖu lùc diÖt nÊm khuÈn cña c¸c chÊt nµy phô<br /> thuéc vµo thêi gian xö lý, nång ®é vµ kh¶ n¨ng x©m nhËp cña chóng vµo c¸c kÏ ng¸ch låi lâm<br /> trªn bÒ mÆt m« cÊy. Th«ng th−êng ng−êi ta xö lý m« cÊy trong vßng 30 gi©y trong r−îu etylic<br /> 70% sau ®ã míi xö lý diÖt khuÈn [1].<br /> Trong nghiªn cøu nµy, chóng t«i ®l tiÕn hµnh khö trïng c¸c mÇm khoai t©y kháe cã kÝch<br /> th−íc tõ 1,5cm - 2,0cm trong cån etylic 70% trong thêi gian 1 phót, sau ®ã xö lý dung dÞch<br /> HgCl2 1%, trong c¸c kho¶ng thêi gian tõ 3 phót ®Õn 8 phót, tr¸ng l¹i mÇm b»ng n−íc cÊt v«<br /> trïng. MÇm ®l khö trïng ®−îc cÊy vµo m«i tr−êng MS c¬ b¶n, bæ sung agar 1% vµ saccharose<br /> 2%. Sau 1 tuÇn nu«i cÊy chóng t«i thu ®−îc kÕt qu¶ ë b¶ng 1.<br /> B¶ng 1. ¶nh h−ëng cña thêi gian khö trïng tíi kh¶ n¨ng sèng cña mÇm kh«ng bÞ nhiÔm<br /> Thêi gian khö<br /> trïng (phót)<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> <br /> Tû lÖ sèng cña mÇm kh«ng bÞ nhiÔm (%)<br /> (Sau 1 tuÇn)<br /> Solara<br /> Diamant<br /> Nicola<br /> 45,3 ± 0,1<br /> 42,4 ± 0,5<br /> 38,1 ± 0,2<br /> 51,6 ± 0,2<br /> 54,5 ± 0,4<br /> 49,9 ± 0,4<br /> 69,1 ± 0,4<br /> 71,6 ± 0,7<br /> 67,8 ± 0,5<br /> 81,4 ± 0,5<br /> 82,3 ± 0,4<br /> 72,6 ± 0,7<br /> 72,5 ± 0,6<br /> 75,3 ± 0,8<br /> 66,5 ± 0,4<br /> 47,7 ± 0,6<br /> 42,5 ± 0,5<br /> 43,6 ± 0,5<br /> <br /> KÕt qu¶ cho thÊy, thêi gian thÝch hîp ®Ó khö trïng c¸c gièng khoai t©y trong nu«i cÊy in<br /> vitro b»ng HgCl2 1% n»m trong kho¶ng tõ 5 ®Õn 7 phót. TØ lÖ sèng sãt cña c¸c gièng ®¹t cao<br /> nhÊt sau 6 phót khö trïng vµ nu«i cÊy trªn m«i tr−êng MS c¬ b¶n cã bæ sung agar 1% vµ<br /> saccharose 2%. V× vËy, c¸c gièng khoai t©y ®−îc lùa chän khö trïng b»ng HgCl2 1% trong thêi<br /> gian 6 phót cho c¸c thÝ nghiÖm tiÕp theo.<br /> Sau khi x¸c ®Þnh thêi gian khö trïng mÇm c¸c gièng khoai t©y thÝch hîp trong kho¶ng<br /> thêi gian 6 phót víi nång ®é HgCl2 ban ®Çu lµ 1%, chóng t«i tiÕp tôc nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña<br /> nång ®é HgCl2 (0,25%, 0,50%, 0,75%, 1,00%, 1,25%, 1,50%) ®Õn hiÖu qu¶ khö trïng trong thêi<br /> gian 6 phót. KÕt qu¶ ®−îc thèng kª ë b¶ng 2.<br /> 21<br /> <br /> T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(43)/N¨m 2007<br /> <br /> B¶ng 2. ¶nh h−ëng cña nång ®é HgCl2 tíi kh¶ n¨ng sèng cña mÇm kh«ng bÞ nhiÔm<br /> Nång ®é HgCl2<br /> (%)<br /> 0,25<br /> 0,50<br /> 0,75<br /> 1,00<br /> 1,25<br /> 1,50<br /> <br /> Tû lÖ sèng cña mÇm kh«ng bÞ nhiÔm (%)<br /> (Sau 1 tuÇn)<br /> Solara<br /> Diamant<br /> Nicola<br /> 5,00 ± 0,25<br /> 4,25 ± 0,16<br /> 3,72 ± 0,29<br /> 10,83 ± 0,13<br /> 11,25 ± 0,18<br /> 9,74 ± 0,10<br /> 34,81 ± 0,45<br /> 33,62 ± 0,90<br /> 30,19 ± 0,46<br /> 81,33 ± 0,69<br /> 83,18 ± 1,01<br /> 72,06 ± 0,54<br /> 76,28 ± 0,72<br /> 72,11 ± 0,26<br /> 63,39 ± 0,58<br /> 40,09 ± 0,31<br /> 36,27 ± 0,38<br /> 25,74 ± 0,64<br /> <br /> KÕt qu¶ ë b¶ng 2 cho thÊy, nång ®é HgCl 2 thÝch hîp cho viÖc khö trïng mÇm c¸c<br /> gièng khoai t©y trong nu«i cÊy in vitro tõ 1,00% ®Õn 1,25%. Trong ®ã, nång ®é HgCl2 1%<br /> cho tØ lÖ mÇm sèng kh«ng bÞ nhiÔm cña c¶ 3 gièng lµ cao nhÊt. V× vËy, chóng t«i lùa chän<br /> nång ®é HgCl 21% víi thêi gian xö lý lµ 6 phót ®Ó khö trïng mét lo¹t mÇm c¸c gièng<br /> nghiªn cøu.<br /> 2. ¶nh h−ëng cña α -NAA ®Õn kh¶ n¨ng sinh tr−ëng chåi cña c¸c gièng khoai t©y trong<br /> nu«i cÊy in vitro<br /> α-NAA lµ hormone sinh tr−ëng thuéc nhãm auxin. α-NAA ®−îc ®−a vµo m«i tr−êng<br /> nu«i cÊy nh»m thóc ®Èy sù sinh tr−ëng vµ giln në cña tÕ bµo, t¨ng c−êng qu¸ tr×nh sinh tæng<br /> hîp vµ trao ®æi chÊt, kÝch thÝch sù h×nh thµnh rÔ vµ tham gia vµo c¶m øng ph¸t sinh chåi v«<br /> tÝnh. Nãi chung, auxin th−êng ®−îc sö dông tõ 0.1mg/l – 2.0mg/l. Chóng cã hiÖu qu¶ sinh lý<br /> ë nång ®é thÊp. C¸c mÇm s¹ch thu ®−îc sau khi khö trïng ®−îc cÊy chuyÓn lªn m«i tr−êng<br /> nh©n chåi dùa trªn nÒn MS c¬ b¶n bæ sung agar 1%, saccharose 2%, α -NAA víi nång ®é tõ<br /> 0,05mg/l ®Õn 0,40mg/l. §èi chøng lµ m«i tr−êng MS c¬ b¶n bæ sung agar 1%, saccharose 2%,<br /> kh«ng cã kÝch thÝch sinh tr−ëng. KÕt qu¶ ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 3.<br /> B¶ng 3. ¶nh h−ëng cña α - NAA ®Õn kh¶ n¨ng sinh tr−ëng chåi c¸c gièng khoai t©y<br /> trong nu«i cÊy in vitro<br /> Nång<br /> ®é<br /> αNAA<br /> (mg/l)<br /> §C<br /> 0.05<br /> 0.10<br /> 0.20<br /> 0.30<br /> 0.40<br /> <br /> 22<br /> <br /> C¸c chØ tiªu sau c¸c kho¶ng thêi gian theo dâi (ngµy)<br /> Sau 21 ngµy<br /> Sau 7 ngµy<br /> Sau 14 ngµy<br /> ChiÒu<br /> ChiÒu cao<br /> ChiÒu cao<br /> L¸/th©n<br /> Chåi/<br /> L¸/th©n<br /> Chåi/ cao th©n L¸/th©n<br /> Chåi/<br /> th©n<br /> th©n chÝnh<br /> chÝnh<br /> c©y<br /> chÝnh<br /> c©y<br /> chÝnh<br /> chÝnh<br /> c©y<br /> chÝnh<br /> (cm)<br /> (cm)<br /> (cm)<br /> 1,81<br /> 2,04<br /> 2,15<br /> 2,17<br /> 2,24<br /> 2,32<br /> <br /> 1,04<br /> 1,15<br /> 1,34<br /> 1,36<br /> 1,38<br /> 1,45<br /> <br /> 2,11<br /> 2,65<br /> 2,85<br /> 2,94<br /> 3,11<br /> 3,21<br /> <br /> 3,49<br /> 5,12<br /> 5,18<br /> 5,21<br /> 5,17<br /> 5,24<br /> <br /> 1,56<br /> 2,78<br /> 2,52<br /> 2,18<br /> 2,49<br /> 2,56<br /> <br /> 4,16<br /> 4,58<br /> 4,36<br /> 4,39<br /> 4,62<br /> 4,51<br /> <br /> 5,34<br /> 7,26<br /> 7,35<br /> 7,37<br /> 7,31<br /> 7,27<br /> <br /> 2,92<br /> 3,45<br /> 3,15<br /> 3,50<br /> 3,55<br /> 3,42<br /> <br /> 6,07<br /> 6,54<br /> 6,63<br /> 6,47<br /> 6,40<br /> 6,62<br /> <br /> T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(43)/N¨m 2007<br /> <br /> KÕt qu¶ cho thÊy, α - NAA cã ¶nh h−ëng kh¸ râ ®Õn kh¶ n¨ng sinh tr−ëng cña chåi<br /> khoai t©y nu«i cÊy in vitro. HÇu hÕt c¸c l« thÝ nghiÖm cã bæ sung α - NAA ®Òu cho c¸c<br /> chØ tiªu vÒ sè l¸/th©n chÝnh, sè chåi/c©y vµ chiÒu cao th©n cao h¬n so víi ®èi chøng (§C)<br /> kh«ng bæ sung α - NAA. Tuy nhiªn, ë c¸c thang nång ®é α - NAA kh¸c nhau th× sù ¶nh<br /> h−ëng cña NAA ®Õn c¸c chØ tiªu sinh tr−ëng cña chåi kh«ng cã sù sai kh¸c râ rÖt. V× vËy,<br /> ®Ó gi¶m chi phÝ cho qu¸ tr×nh nu«i cÊy, chóng t«i sö dông α - NAA 0,05mg/l bæ sung vµo<br /> m«i tr−êng nh©n chåi.<br /> 3. ¶nh h−ëng cña nång ®é BAP tíi kh¶ n¨ng t¹o cñ bi trong èng nghiÖm<br /> Khi c¸c chåi trong m«i tr−êng nh©n chåi cã chiÒu cao tõ 4cm - 7cm víi 5 l¸ - 6 l¸<br /> (sau kho¶ng 2 - 3 tuÇn) ®−îc sö dông ®Ó t¹o cñ. C¸c c©y ®−îc c¾t thµnh c¸c ®o¹n cã kÝch<br /> th−íc kho¶ng 2 cm ®Ó nu«i cÊy trong m«i tr−êng láng (c¸c mÉu thÝ nghiÖm ®−îc cÊy vµo<br /> b×nh 250ml víi sè l−îng 5 mÉu/b×nh sau ®ã chän lùa chän vµ ®Ó l¹i mét mÉu ph¸t triÓn tèt<br /> nhÊt trong b×nh thÝ nghiÖm). Khi c¸c mÉu sinh tr−ëng kÝn trong b×nh (kho¶ng 15 ngµy sau<br /> khi nu«i cÊy) chóng t«i tiÕn hµnh bæ sung m«i tr−êng t¹o cñ dùa trªn nÒn m«i tr−êng MS c¬<br /> b¶n, bæ sung saccharose 2% vµ BAP víi c¸c nång ®é kh¸c nhau tõ 7,5 mg/l ®Õn 10,5 mg/l.<br /> §èi chøng lµ m«i tr−êng MS c¬ b¶n, bæ sung saccharose 2% kh«ng cã BAP. KÕt qu¶ thÝ<br /> nghiÖm ®−îc thÓ hiÖn trong b¶ng 4.<br /> B¶ng 4. ¶nh h−ëng cña nång ®é BAP tíi kh¶ n¨ng t¹o cñ bi khoai t©y trong nu«i cÊy èng nghiÖm<br /> Nång<br /> ®é<br /> BAP<br /> (mg/l)<br /> §C<br /> 7,5<br /> 8,0<br /> 8,5<br /> <br /> Thêi gian xuÊt hiÖn cñ ®Çu<br /> tiªn (ngµy)<br /> Solara<br /> <br /> Diamant Nicola<br /> <br /> Sè cñ/c©y<br /> Sau 42 ngµy<br /> <br /> Sau 56 ngµy<br /> <br /> Solara<br /> <br /> Diamant<br /> <br /> Nicola<br /> <br /> Solara<br /> <br /> Diamant<br /> <br /> Nicola<br /> <br /> 42<br /> 16<br /> 11<br /> 8<br /> <br /> 37<br /> 13<br /> 9<br /> 7<br /> <br /> 46<br /> 21<br /> 14<br /> 13<br /> <br /> 3,1<br /> 5,2<br /> 6,8<br /> 8,2<br /> <br /> 3,3<br /> 5,7<br /> 7,2<br /> 7,9<br /> <br /> 2,9<br /> 4,4<br /> 5,2<br /> 6,2<br /> <br /> 4,6<br /> 7,2<br /> 7,6<br /> 8,5<br /> <br /> 5,1<br /> 7,3<br /> 7,8<br /> 8,1<br /> <br /> 3,9<br /> 5,6<br /> 5,9<br /> 6,4<br /> <br /> 9,0<br /> 9,5<br /> <br /> 6<br /> 6<br /> <br /> 5<br /> 5<br /> <br /> 11<br /> 11<br /> <br /> 9,8<br /> 10,1<br /> <br /> 8,4<br /> 8,6<br /> <br /> 6,8<br /> 6,9<br /> <br /> 10,6<br /> 10,8<br /> <br /> 8,7<br /> 9,2<br /> <br /> 6,9<br /> 7,2<br /> <br /> 10,0<br /> 10,5<br /> <br /> 6<br /> 5<br /> <br /> 5<br /> 5<br /> <br /> 10<br /> 10<br /> <br /> 9,7<br /> 9,2<br /> <br /> 8,2<br /> 7,9<br /> <br /> 6,1<br /> 5,7<br /> <br /> 9,8<br /> 9,0<br /> <br /> 8,6<br /> 8,1<br /> <br /> 6,3<br /> 5,9<br /> <br /> B¶ng 4 cho thÊy, BAP cã ¶nh h−ëng râ rÖt ®Õn thêi gian xuÊt hiÖn cñ vµ sè l−îng trung<br /> b×nh cñ/c©y. Khi nång ®é BAP t¨ng tõ 7,5mg/l ®Õn 10,5mg/l th× thêi gian xuÊt hiÖn cñ cña tÊt c¶<br /> c¸c gièng ®Òu s¬m h¬n so víi ®èi chøng tõ 22 ngµy ®Õn 37 ngµy vµ sè l−îng trung b×nh cñ/c©y<br /> còng t¨ng. Víi c¸c nång ®é BAP trung b×nh 9,0 mg/l vµ 9,5 mg/l gièng Solara vµ Diamant cã<br /> thêi gian xuÊt hiÖn cñ ®Çu tiªn sau 5 ®Õn 6 ngµy, gièng Nicola muén h¬n kho¶ng 11 ngµy. Sau<br /> 56 ngµy theo dâi, ë c«ng thøc ®èi chøng chØ cho trung b×nh 3 cñ/c©y, trong khi ®ã ë c¸c c«ng<br /> thøc thÝ nghiÖm ®¹t 8 ®Õn 10 cñ/ c©y. Bæ sung BAP víi nång ®é cao h¬n 9,5mg/l ®l lµm gi¶m sè<br /> l−îng cñ/c©y. Trong 3 gièng nghiªn cøu th× gièng Nicola cã kh¶ n¨ng t¹o cñ kÐm nhÊt. Khi nång<br /> ®é BAP cao h¬n 9,5 mg/l thÝ sè l−îng trung b×nh cñ/c©y cã dÊu hiÖu gi¶m xuèng so víi m«i<br /> tr−êng cã BAP 9,0mg/l ®Õn 9,5 mg/l.<br /> 23<br /> <br /> T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(43)/N¨m 2007<br /> <br /> a<br /> <br /> b<br /> <br /> d<br /> <br /> e<br /> <br /> h<br /> <br /> c<br /> <br /> f<br /> <br /> i<br /> <br /> d<br /> <br /> g<br /> <br /> k<br /> <br /> H×nh 1. Mét sè h×nh ¶nh trong nh©n gièng khoai t©y cñ bi b»ng kü thuËt nu«i cÊy in vitro<br /> a. MÇm khoai t©y sö dông ®Ó khö trïng; b. MÇm sèng kh«ng bÞ nhiÔm sau 1 tuÇn nu«i cÊy; c. Chåi nh©n<br /> sau 3 ngµy; d. Chåi nh©n sau 1 tuÇn; e. Chåi nh©n sau 3 tuÇn; f. T¹o cñ sau 21 ngµy; g. T¹o cñ sau 42<br /> ngµy; h. T¹o cñ sau 56 ngµy; i. Cñ bi gièng Solara; k. Cñ bi gièng Diamant.<br /> <br /> Qua nghiªn cøu chóng t«i kÕt luËn, m«i tr−êng MS bæ sung sacharose 9,5mg/l lµ tèt nhÊt<br /> cho sù t¹o cñ ë khoai t©y trong èng nghiÖm.<br /> IV. KÕt luËn<br /> - MÇm khoai t©y kháe cã kÝch th−íc tõ 1,5cm – 2,0cm, röa s¹ch b»ng xµ phßng d−íi vßi<br /> n−íc m¸y, sau ®ã xö lý trong ethylic 70% 1 phót, tiÕp tôc khö trïng trong HgCl2 1% víi thêi gian 6<br /> phót cho hiÖu qu¶ khö trïng cao nhÊt, tû lÖ mÇm sèng v« trïng ®¹t 72% – 83%.<br /> - Sö dông m«i tr−êng MS c¬ b¶n, bæ sung agar 1%, saccharose 2%, α - NAA nång ®é tõ<br /> 0,05mg/l ®Õn 0,04mg/l kh«ng cã sù sai kh¸c râ rÖt vÒ c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn sù sinh tr−ëng<br /> cña chåi. V× vËy, ®Ó gi¶m chi phÝ cho qu¸ tr×nh nu«i cÊy, chØ cÇn bæ sung α - NAA 0,05mg/l vµo<br /> m«i tr−êng nh©n chåi.<br /> - Bæ sung BAP tõ 7,5mg/l ®Õn 10,5mg/l ®l lµm rót ng¾n thêi gian xuÊt hiÖn cñ vµ ®ång thêi<br /> lµm t¨ng sè cñ/c©y. M«i tr−êng thÝch hîp nhÊt cho sù t¹o cñ bi khoai t©y trong èng nghiÖm: MS c¬<br /> b¶n + agar 1% + saccharose 2% + BAP 9,5mg/l
<br /> 24<br /> <br />