Khai th¸c kÕt qu¶ tæng ®iÒu tra kinh tÕ n¨m 2007<br />
phôc vô thèng kª tµi kho¶n quèc gia theo l·nh thæ<br />
Bïi B¸ Cêng(*)<br />
<br />
<br />
M ét trong c¸c môc tiªu cña Tæng<br />
®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh<br />
chÝnh sù nghiÖp lµ phôc vô cho c«ng t¸c<br />
lËp hay theo ph¸p nh©n ®Çy ®ñ thêng chØ<br />
tæng hîp ®îc cho cÊp quèc gia, cha tæng<br />
hîp ®îc theo cÊp tØnh, thµnh phè.<br />
biªn so¹n tµi kho¶n quèc gia ë ph¹m vi c¶<br />
níc vµ tõng tØnh, thµnh phè, v× vËy viÖc x¸c §¬n vÞ ®iÒu tra trong ph¬ng ¸n cña<br />
®Þnh ®¬n vÞ vµ dung lîng th«ng tin ®iÒu tra Tæng ®iÒu tra kh«ng chØ cho thÊy sù ph©n bæ<br />
lµ hÕt søc quan träng. c¸c c¬ së ho¹t ®éng kinh tÕ cña doanh<br />
nghiÖp, c¬ quan hµnh chÝnh, ®¬n vÞ sù<br />
Theo ph¬ng ¸n cña Tæng ®iÒu tra, ®¬n<br />
nghiÖp trªn tõng tØnh, thµnh phè mµ cßn<br />
vÞ ®iÒu tra lµ ®¬n vÞ c¬ së thuéc c¸c lÜnh vùc<br />
ph¶n ¸nh sù ph©n bè vÒ lao ®éng, vèn, kÕt<br />
s¶n xuÊt kinh doanh, hµnh chÝnh, sù nghiÖp.<br />
qu¶ s¶n xuÊt cña c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng<br />
C¸c ®¬n vÞ ®iÒu tra nµy ph¶i héi tô ®îc c¸c<br />
kinh tÕ nµy. Song trong thùc tÕ c¸c c¬ së<br />
®iÒu kiÖn: Cã mét ho¹t ®éng kinh tÕ, cã ®Þa<br />
phô thuéc cña doanh nghiÖp, c¬ quan hµnh<br />
chØ râ rµng, cã thêi gian ho¹t ®éng thêng<br />
chÝnh, ®¬n vÞ sù nghiÖp cã lo¹i c¬ së trùc<br />
xuyªn, cã chñ thÓ qu¶n lý vµ cã thÓ h¹ch<br />
thuéc cÊp I trùc tiÕp trùc thuéc doanh<br />
to¸n riªng khi cã yªu cÇu. VÒ c¬ b¶n ®Þnh<br />
nghiÖp, c¬ quan hµnh chÝnh, ®¬n vÞ sù<br />
nghÜa nµy phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. §èi<br />
nghiÖp, cã lo¹i c¬ së cÊp II trùc tiÕp trùc<br />
víi tµi kho¶n quèc gia, ®¬n vÞ c¬ së ®· kÕt<br />
thuéc ®¬n vÞ c¬ së cÊp I, cã lo¹i c¬ së cÊp III<br />
hîp ®îc ®Æc trng theo ®¬n vÞ ngµnh kinh<br />
trùc tiÕp trùc thuéc ®¬n vÞ c¬ së cÊp II, cã ®Þa<br />
tÕ vµ ®¬n vÞ ®Þa bµn. §©y lµ vÊn ®Ò rÊt c¬<br />
®iÓm ho¹t ®éng t¸ch biÖt nhau. V× vËy ®Ó<br />
b¶n trong viÖc thu thËp th«ng tin ®Ó biªn<br />
x¸c ®Þnh ®¬n vÞ trùc thuéc cÊp nµo lµ ®¬n vÞ<br />
so¹n tµi kho¶n quèc gia cho toµn bé nÒn<br />
®iÒu tra cÇn c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cã h¹ch<br />
kinh tÕ vµ cho riªng tõng tØnh, thµnh phè.<br />
to¸n riªng ®Ó x¸c ®Þnh. Cã h¹ch to¸n riªng<br />
Trong cuéc tæng ®iÒu tra nµy nÕu chØ ®îc hiÓu lµ c¬ së cã sæ s¸ch qu¶n lý riªng,<br />
coi c¸c ®¬n vÞ cã tæ chøc h¹ch to¸n kinh tÕ trong ®ã nhÊt thiÕt ph¶i cã b¶ng l¬ng riªng<br />
®éc lËp hay cã t c¸ch ph¸p nh©n ®Çy ®ñ lµ vµ cã nh÷ng ghi chÐp ®Ó cã thÓ tÝnh ®îc kÕt<br />
®¬n vÞ ®iÒu tra th× cha ®¸p øng yªu cÇu, v× qu¶ ho¹t ®éng kinh tÕ cña c¬ së. Nh vËy<br />
mét doanh nghiÖp, mét c¬ quan hµnh chÝnh, ®èi víi c¬ së trùc thuéc doanh nghiÖp kh«ng<br />
mét ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thÓ cã nhiÒu ®¬n vÞ nhÊt thiÕt ph¶i x¸c ®Þnh ®¬n vÞ ®iÒu tra theo<br />
c¬ së héi tô c¸c ®iÒu kiÖn kÓ trªn, ®ãng ë tiªu thøc chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i diÖn, ®¬n<br />
nhiÒu tØnh, thµnh phè kh¸c nhau nªn c¸c vÞ phô trî cÊp thÊp nhÊt. Song ®èi víi ®¬n vÞ<br />
th«ng tin thu thËp theo ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc dù to¸n ng©n s¸ch, ý niÖm cã h¹ch to¸n<br />
<br />
(*)<br />
Vô trëng Vô HÖ thèng Tµi kho¶n Quèc gia<br />
<br />
26 Th«ng tin Khoa häc Thèng kª<br />
riªng lµ ®¬n vÞ dù to¸n cÊp thÊp nhÊt, cã l·nh thæ níc ViÖt Nam, cho nªn viÖc x¸c<br />
nghÜa c¬ së nµy ®· ®îc c¸c ®¬n vÞ dù to¸n ®Þnh dung lîng th«ng tin ®Ó ®iÒu tra, thu<br />
cÊp trªn giao dù to¸n ng©n s¸ch, trùc tiÕp thËp lµ rÊt quan träng. V× vËy cÇn kÕt hîp<br />
nhËn vµ sö dông ng©n s¸ch ®Ó thùc hiÖn c¸c gi÷a ®iÒu tra toµn diÖn (®Ó n¾m toµn bé sè<br />
ho¹t ®éng kinh tÕ. §¬n vÞ cã tr¸ch nhiÖm tæ lîng c¸c c¬ së, lao ®éng vµ s¶n lîng) vµ<br />
chøc, thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vµ quyÕt ®iÒu tra mÉu (n¾m nh÷ng th«ng tin ®Çu ra,<br />
to¸n ng©n s¸ch cña ®¬n vÞ theo quy ®Þnh ®Çu vµo ®Ó tÝnh chØ tiªu gi¸ trÞ t¨ng thªm).<br />
hiÖn hµnh. Th«ng thêng c¸c ®¬n vÞ ®iÒu tra Trong cuéc Tæng ®iÒu tra nµy nªn ®iÒu tra<br />
nµy theo tÝnh chÊt ph¸p lý lµ ®¬n vÞ ph¸p toµn diÖn ®èi víi c¸c c¬ së cã 10 lao ®éng<br />
nh©n phô thuéc. trë lªn, ®iÒu tra mÉu (víi cì mÉu 15 - 20%)<br />
®èi víi c¸c c¬ së cã 10 lao ®éng trë xuèng.<br />
ViÖc x¸c ®Þnh ®¬n vÞ ®iÒu tra theo ®Æc<br />
Th«ng tin ®èi víi víi 1 ®¬n vÞ ®iÒu tra tËp<br />
®iÓm lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh tÕ g¾n víi ®Þa<br />
trung vµo 3 nhãm chÝnh:<br />
®iÓm ho¹t ®éng kinh tÕ, chñ thÓ qu¶n lý ho¹t<br />
®éng kinh tÕ ®îc qui ®Þnh cô thÓ theo - Nhãm chØ tiªu vÒ nhËn d¹ng<br />
híng sau:<br />
- Nhãm chØ tiªu vÒ lao ®éng, thu nhËp<br />
- C¸c ho¹t ®éng kinh tÕ gièng nhau,<br />
- Nhãm chØ tiªu vÒ tµi chÝnh (s¶n lîng/<br />
diÔn ra trªn cïng mét ®Þa bµn x·, phêng, cã<br />
doanh thu/tæng thu; chi phÝ/ tæng chi thêng<br />
cïng mét chñ thÓ qu¶n lý, ®îc tÝnh lµ mét<br />
xuyªn, vèn/ tµi s¶n).<br />
®¬n vÞ ®iÒu tra.<br />
Trong nhãm chØ tiªu vÒ tµi chÝnh, c¸c<br />
- C¸c ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c nhau, diÔn<br />
c©u hái vÒ vèn/tµi s¶n (®Êt, nhµ, TSC§ kh¸c,<br />
ra trªn cïng mét ®Þa bµn x·, phêng nhng<br />
TSL§, vèn ®Çu t thùc hiÖn) ®èi víi mét c¬ së<br />
cã cïng mét chñ thÓ qu¶n lý, sè ®¬n vÞ ®iÒu<br />
lµ chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i diÖn, ®¬n vÞ phô<br />
tra x¸c ®Þnh theo sè lîng ho¹t ®éng kinh tÕ<br />
trî lµ khã kh¨n vµ thêng ph¶i khai th¸c<br />
kh¸c nhau.<br />
th«ng tin tõ trô së chÝnh. V× vËy trong phiÕu<br />
- C¸c ho¹t ®éng kinh tÕ gièng nhau, ®iÒu tra cÇn ph¶i cã th«ng tin liªn kÕt gi÷a tËp<br />
diÔn ra ë c¸c ®Þa bµn x·, phêng kh¸c nhau, ®oµn/c«ng ty mÑ/®¬n vÞ cÊp trªn qu¶n lý trùc<br />
cã cïng mét chñ thÓ qu¶n lý, ®¬n vÞ ®iÒu tra tiÕp (®¬n vÞ mÑ) víi c¸c chi nh¸nh, v¨n phßng<br />
x¸c ®Þnh theo sè lîng ®Þa bµn x·, phêng. ®¹i diÖn vµ ®¬n vÞ phô trî (®¬n vÞ con).<br />
- C¸c ho¹t ®éng kinh tÕ gièng nhau, Sè lîng phiÕu ®iÒu tra dù kiÕn cã 4 lo¹i:<br />
diÔn ra trªn cïng mét ®Þa bµn x·, phêng,<br />
- PhiÕu ®iÒu tra toµn bé c¸c c¬ së s¶n<br />
do c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c nhau qu¶n lý, sè<br />
xuÊt kinh doanh thuéc doanh nghiÖp vµ c¬<br />
lîng ®¬n vÞ ®iÒu tra x¸c ®Þnh theo sè lîng<br />
së s¶n xuÊt kinh doanh trùc thuéc c¸c c¬<br />
chñ thÓ qu¶n lý.<br />
quan hµnh chÝnh, ®¬n vÞ sù nghiÖp<br />
Ph¹m vi cña Tæng ®iÒu tra c¸c c¬ së<br />
- PhiÕu ®iÒu tra toµn bé c¸c c¬ së s¶n<br />
kinh tÕ, hµnh chÝnh sù nghiÖp rÊt lín, bao<br />
xuÊt kinh doanh c¸ thÓ phi n«ng, l©m nghiÖp<br />
gåm toµn bé c¸c c¬ së ®ang ho¹t ®éng trªn<br />
vµ thuû s¶n (tiÕp theo trang 49)<br />
<br />
chuyªn san Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp n¨m 2007 27<br />
khu phè, céng t¸c viªn cã tr×nh ®é ®Ó ®¸p + PhiÕu ®iÒu tra mÉu c¬ së SXKD c¸<br />
øng yªu cÇu ®iÒu tra. thÓ: 2 phiÕu/c«ng lµ phï hîp.<br />
+ ViÖc vÏ s¬ ®å qua ®iÒu tra thÝ ®iÓm + NÕu c¸n bé ngµnh Thèng kª tham gia<br />
T§T c¬ së kinh tÕ HCSN hiÖu qu¶ kh«ng cao ®iÒu tra nªn qui ®Þnh ph¬ng thøc thanh to¸n<br />
tèn nhiÒu thêi gian, c«ng søc vµ kinh phÝ. (v× theo th«ng t 65/BTC th× kh«ng thanh<br />
to¸n ®îc).<br />
- VÒ ®Þnh møc kinh phÝ:<br />
Trong ®Þnh møc ®iÒu tra tõng lo¹i phiÕu<br />
+ Ngµy c«ng: 30.000 ®/ngµy.<br />
nªu trªn nªn cô thÓ ®Þnh møc tõng kh©u<br />
+ NÕu thùc hiÖn c«ng t¸c vÏ s¬ ®å th× (kh©u thu thËp, hoµn thiÖn phiÕu, nghiÖm thu<br />
®Þnh møc: VÏ s¬ ®å nÒn 4 c«ng/®Þa bµn, VÏ phiÕu ®iÒu tra), v× qua ®iÒu tra thÝ ®iÓm vµ<br />
s¬ ®å ®Þa bµn 3 c«ng/®Þa bµn. c¸c cuéc ®iÒu tra kh¸c ®iÒu tra viªn míi<br />
+ LËp danh s¸ch: VÒ ®Þnh møc ®iÒu tra thùc hiÖn ®îc kh©u thu thËp, c¸c lçi logic<br />
50 c¬ së/ c«ng qu¸ thÊp, khi lËp danh s¸ch phiÕu cha thùc hiÖn ®îc. ViÖc kiÓm tra,<br />
®iÒu tra viªn ph¶i ®Õn pháng vÊn hé ®Ó x¸c hoµn thiÖn phiÕu vµ nghiÖm thu ®èi víi c¸n<br />
®Þnh tªn c¬ së, ®Þa chØ, ngµnh nghÒ, lao bé ngµnh Thèng kª chiÕm thêi gian rÊt nhiÒu<br />
®éng, m· lo¹i ®¬n vÞ ®iÒu tra. Nªn ®Ò nghÞ míi hoµn thµnh tèt ®îc chÊt lîng.<br />
®Þnh møc cã tÝnh kh¶ thi lµ 30 c¬ së/c«ng + §Þnh møc kinh phÝ cho nh÷ng x·<br />
(®ång b»ng), 25 c¬ së/c«ng (miÒn nói). phêng thµnh lËp BC§ lµ 300.000 ®/BC§,<br />
+ PhiÕu Trô së chÝnh DN vµ chi nh¸nh vµ nh÷ng x· phêng kh«ng thµnh lËp BC§<br />
DN: 2 phiÕu/c«ng lµ phï hîp. mµ thµnh lËp tæ chØ ®¹o lµ 200.000 ®/x·,<br />
phêng.<br />
+ PhiÕu c¬ së SXKD c¸ thÓ: 8<br />
phiÕu/c«ng (®ång b»ng), vµ ®Ò nghÞ bæ sung + Kinh phÝ cho c«ng t¸c tuyªn truyÒn<br />
6 phiÕu/ c«ng (miÒn nói) T§T c¬ së kinh tÕ HCSN<br />
<br />
<br />
Khai th¸c kÕt qu¶ tæng ®iÒu tra kinh tÕ n¨m 2007..... (tiÕp theo trang 27)<br />
<br />
- PhiÕu ®iÒu tra toµn bé c¸c c¬ së hµnh phèi, lu th«ng nhÊt lµ ®èi víi ®iÒu tra mÉu<br />
chÝnh, sù nghiÖp ®Ó cã th«ng tin chi tiÕt vÒ ®Çu vµo, ®Çu ra<br />
ph¶n ¸nh ®îc c¬ cÊu s¶n xuÊt/ho¹t ®éng<br />
- PhiÕu thu thËp th«ng tin ¸p dông cho<br />
kinh tÕ cña c¬ së.<br />
c¸c c¬ së ®iÒu tra chän mÉu<br />
C¸c ®èi tîng sö dông th«ng tin rÊt<br />
Néi dung th«ng tin cña c¸c lo¹i phiÕu<br />
quan t©m tíi ®é tin cËy vÒ sè lîng c¸c c¬<br />
trªn, ngoµi nh÷ng th«ng tin thuéc 3 nhãm chØ<br />
së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp ®ang ho¹t<br />
tiªu chÝnh ®· nªu ë trªn, cÇn cã nh÷ng th«ng<br />
®éng; sè lîng lao ®éng ®ang lµm viÖc trong<br />
tin ph¶n ¸nh theo ®Æc thï ho¹t ®éng kinh tÕ<br />
nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ tæng gi¸ trÞ t¨ng<br />
ngµnh/nhãm ngµnh, ®ã lµ nh÷ng th«ng tin vÒ<br />
thªm do c¸c c¬ së t¹o ra, nªn tæng ®iÒu tra<br />
s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô;<br />
nµy lµ c¬ héi ®Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu trªn<br />
th«ng tin ®èi víi ho¹t ®éng chÕ biÕn, ph©n<br />
cña c¸c ®èi tîng dïng tin<br />
<br />
chuyªn san Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp n¨m 2007 49<br />