Ngoài tháp Chăm huyền bí, những vườn nho bát ngát, Phan Rang còn được biết đến với làng gốm Bàu Trúc, nơi những người phụ nữ Chăm ngày ngày thổi hồn vào từng mảnh gốm, khiến nó trở nên tinh xảo, sắc nét.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Khám phá làng gốm Bàu Trúc
- Khám phá làng gốm Bàu Trúc
Ngoài tháp Chăm huyền bí, những vườn nho bát ngát,
Phan Rang còn được biết đến với làng gốm Bàu Trúc,
nơi những người phụ nữ Chăm ngày ngày thổi hồn
vào từng mảnh gốm, khiến nó trở nên tinh xảo, sắc
nét.
Những sản phẩm gốm Bàu Trúc.
- Làng gốm Bàu Trúc (tiếng Chăm gọi là Palay
Hamuk), thuộc thị trấn Phước Dân, huyện Ninh
Phước, tỉnh Ninh Thuận, cách thành phố Phan Rang
10km về hướng nam. Gốm Bàu Trúc có ba cái lạ và
một điều đặc biệt. Lạ vì gốm được làm hoàn toàn
bằng tay, các dụng cụ tạo hình thô sơ, thợ làm gốm
đều là phụ nữ. Điều đặc biệt là gốm của nơi này nổi
tiếng đẹp, bền, dẻo nhờ loại đất sép lấy ở sông Quao.
Loại đất sét này khi cho ra thành phẩm luôn lên màu
đẹp, bề mặt láng mịn. Nước hay thức ăn để trong đó
lâu hư và luôn mát hơn nhiệt độ bên ngoài.
Theo truyền thuyết, nghề làm gốm do vợ chồng ông
tổ Poklong Chanh dạy cho phụ nữ Chăm từ thời xa
xưa. Điều đó cũng giải thích tại sao làm gốm vất vả
nhưng khi bước chân vào làng, du khách bắt gặp hình
ảnh những người thợ nữ trộn, nhào đất, tạo hình,
trang trí hoa văn... còn đàn ông chỉ tham gia vào
những công đoạn như đập tơi đất, nung gốm. Sự phân
- biệt và đặc trưng “chỉ có phụ nữ mới được làm gốm”
còn thể hiện rõ nét ở điểm nếu du khách hỏi giá một
sản phẩm tại đây thì một em bé mới biết nói có thể
báo giá, nhưng một cụ ông tóc bạc phơ thì không.
Hay những em gái từ 5 tuổi đã học làm gốm, trước
lúc cưới phải thông thạo tất cả kỹ thuật tạo hình, còn
các bé trai thì ngược lại.
- Sau những bước chân xoay tròn
của người thợ làm gốm, chiếc
bình bằng đất hiện ra tròn vành và
rõ nét.
- Các thợ gốm tạo hình cho sản phẩm của mình nhờ
bàn tay khéo léo và những bước chân quanh cột đá
tròn làm trụ, chứ không dựa vào bàn xoay. Từ những
bước chân này, khối đất sét mềm mịn ban đầu, dần
uyển chuyển thành hình một khối rỗng tròn trịa, rồi
thành hình thành lọ hoa, bình nước. Thoạt nhìn thì
khá dễ, nên vài du khách tò mò tỏ ý muốn đi thử,
song chỉ được vài vòng đã cảm thấy hoa mắt, chóng
mặt. Lúc đó mới cảm nhận được câu “làm bằng tay,
xoay bằng đít” không phải là cách nói ẩn dụ.
Sau khi được tạo hình xong, sản phẩm được chuyển
tiếp cho người thợ đảm nhiệm vai trò trang trí hoa
văn. Khác với những nơi khác, hoa văn trên những
vật dụng bằng gốm ở nơi đây được tạo hình bằng
những dụng cụ đơn giản đến nỗi, ai chưa tận mắt thấy
bàn tay thoăn thoắt của người thợ làm gốm tạo những
chiếc bánh xe đồ chơi, cây gậy, chiếc lá, vỏ sò, vỏ
ốc…trên những chiếc bình, vật dụng bằng gốm... thì
- sẽ tưởng đó là những thứ đồ chơi hư, cũ của trẻ con
chứ không phải là dụng cụ làm gốm. Những vật dụng
thô sơ ấy, qua bàn tay tài hoa của những người thợ,
những bông hoa, đồi núi, cây cối, sóng biển… dần
hiện lên mang những nét đẹp rất riêng, vừa dịu dàng
như một cô gái Chăm, vừa mạnh mẽ, sừng sững như
những ngọn tháp của vùng đất này.
- Thợ gốm đang
tạo hình cho sản
phẩm với những
bánh xe đồ chơi,
muỗng ăn cơm,
vỏ sò...
Sau công đoạn tạo hình, gốm được đem phơi nắng và
đốt lộ thiên (chất rơm củi xung quanh sản phẩm).
Không chỉ trau chuốt khi tạo hình, khi đã vào lò, gốm
còn được chăm chút từng nét màu (màu được chiết
xuất từ trái dông, trái thị trên rừng). Sau khi nung
khoảng vài giờ, gốm được lấy ra, phun màu, rồi tiếp
tục cho vào nung tiếp. Kết quả của việc tạo màu là
- gốm sẽ có những màu đặc trưng như vàng đỏ, đỏ
hồng, đen xám, nâu....
Người yêu thích gốm Chăm thì thấy được nét đẹp của
văn hóa Chămpa trong từng sản phẩm. Người đã
quen với những sản phẩm bóng loáng, mịn màng đến
từng milimet của các loại gốm khác lại không thích
những vệt cháy đen, xám xịt. Nhưng cái đẹp của gốm
Chăm không vì thế mà mai một. Điều đó có thể thấy
qua số lượng gốm du khách mua về làm quà hay sự
xuất hiện của nó ở những khu resort, khách sạn lớn
trải dài từ Bắc vào Nam.
- K
Khoảng trống dùng để phơi gốm cũng được
dùng như một lò nung lộ thiên.
Linh San
Theo Bưu Điện Việt Nam
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
