intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Khảo sát giá trị thang điểm ALBI, PALBI ở bệnh nhân xơ gan tại Khoa Nội gan mật Bệnh viện E

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

1
lượt xem
0
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết khảo sát chỉsố ALBI và PALBI ở bệnh nhân xơ gan tại Khoa Nội gan mật Bệnh viện E và đánh giá ý nghĩa của chỉ số ALBI và PALBI với biến chứng xuất huyết tiêu hóa do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Khảo sát giá trị thang điểm ALBI, PALBI ở bệnh nhân xơ gan tại Khoa Nội gan mật Bệnh viện E

  1. HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN LẦN THỨ 27 - HỘI HÓA SINH Y HỌC HÀ NỘI VÀ CÁC TỈNH PHÍA BẮC KHẢO SÁT GIÁ TRỊ THANG ĐIỂM ALBI, PALBI Ở BỆNH NHÂN XƠ GAN TẠI KHOA NỘI GAN MẬT BỆNH VIỆN E Hán Minh Thuỷ1 , Nguyễn Thị Bình Minh2 , Nguyễn Phương Mai2 , Vũ Việt Sơn3 , Nguyễn Ngọc Đại Lâm3 TÓM TẮT 23 Có mối liên quan giữa các phân nhóm PALBI Mục tiêu: Khảo sát chỉ số ALBI và PALBI ở với biến chứng XHTH và các biến chứng xơ gan bệnh nhân xơ gan tại Khoa Nội gan mật Bệnh khác. Bước đầu chưa tìm thấy giá trị dự báo biến viện E và đánh giá ý nghĩa của chỉ số ALBI và chứng XHTH do vỡ giãn TMTQ của ALBI, PALBI với biến chứng xuất huyết tiêu hóa do vỡ PALBI. giãn tĩnh mạch thực quản. Đối tượng và phương Từ khóa: ALBI, PALBI, xuất huyết tiêu hóa, pháp: Nghiên cứu mô tả, cắt ngang trên 135 xơ gan bệnh nhân xơ gan tại Khoa Nội Gan mật Bệnh viện E từ tháng 1/2023 đến hết tháng 6/2024. Kết SUMMARY quả: Giá trị trung bình của chỉ số ALBI là - INVESTIGATION OF ALBI AND PALBI 1,4±0,657; thường gặp ở ALBI nhóm 3 (48,9%). SCORES IN CIRRHOSIS PATIENTS AT Giá trị trung bình của chỉ số PALBI là -1,93 ± THE HEPATOLOGY DEPARTMENT 0,55, thường gặp ở PALBI nhóm 3 (73,3%). Chỉ OF E HOSPITAL số ALBI, PALBI có mối tương quan tuyến tính Objective: To investigate the ALBI and chặt chẽ với thang điểm Child-Pugh, có ý nghĩa PALBI indices in cirrhotic patients at the thống kê p
  2. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 542 - THÁNG 9 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 bleeding and other cirrhosis complications, but được 1 số nghiên cứu áp dụng và thu được neither ALBI nor PALBI predicted bleeding những kết quả khả quan [1],[2],[4]. Vì vậy, from variceal rupture. xuất phát từ nhu cầu tìm hiểu về các chỉ số Keywords: ALBI score, PALBI score, ALBI và PALBI ở bệnh nhân xơ gan, chúng gastrointestinal bleeding, cirrhosis tôi tiến hành thực hiện đề tài nhằm mục tiêu: Khảo sát chỉ số ALBI và PALBI ở bệnh nhân I. ĐẶT VẤN ĐỀ xơ gan và đánh giá ý nghĩa của chỉ số ALBI Xơ gan là tình trạng các tế bào gan bị tổn và PALBI với biến chứng xuất huyết tiêu hóa thương liên tục trong một thời gian dài, các (XHTH) do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản mô sẹo thay thế các mô tổn thương.Khi các (TMTQ) ở bệnh nhân xơ gan tại Khoa Nội mô sẹo xuất hiện ngày càng nhiều, sẽ ngăn gan – mật Bệnh viện E. chặn dòng máu lưu thông qua gan, làm suy giảm chức năng gan nghiêm trọng. Đồng II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU thời, khi xơ gan tiến triển, bệnh nhân dễ gặp 2.1. Đối tượng nghiên cứu các biến chứng đe dọa tính mạng và cuối Nghiên cứu 135 bệnh nhân được chẩn cùng là tử vong[3].Năm 2019, xơ gan có liên đoán xác định xơ gan trên lâm sàng, điều trị quan đến 2,4% số ca tử vong trên toàn nội trú tại Khoa Nội Gan mật Bệnh viện E từ cầu.Người ta dự đoán rằng bệnh xơ gan sẽ tháng 1/2023 đến hết tháng 6/2024. ảnh hưởng đến hơn 50 triệu người trên toàn Tiêu chuẩn lựa chọn: Bệnh nhân có đủ thế giới vào năm 2025[7]. Tại Việt Nam, tiêu chuẩn chẩn đoán xơ gan gồm 2 hội theo Viện đo lường và đánh giá sức khỏe :dự chứng chính là hội chứng tăng áp lực tĩnh đoán năm 2019, xơ gan là nguyên nhân thứ 9 mạch cửa và hội chứng suy tế bào gan.Bệnh gây tử vong và tàn tật, tăng 47,3% so với nhân có đầy đủ các xét nghiệm theo yêu cầu năm 2009[6]. Mục tiêu điều trị xơ gan là điều nghiên cứu. Bệnh nhân chấp nhận tham gia trị triệu chứng, dự phòng biến chứng, hạn nghiên cứu chế tử vong và kéo dài tuổi thọ. Như vậy, Tiêu chuẩn loại trừ: Bệnh nhân có bất việc đánh giá chức năng gan ở bệnh nhân xơ kỳ một trong các dấu hiệu sau: Xơ gan ung gan là điểm cốt yếu trong điều trị bệnh nhân thư hóa hoặc nghi ngờ ung thư; XHTH xơ gan giúp hạn chế biến chứng và giảm tỷ lệ không do tăng áp lực tĩnh mạch cửa;cổ tử vong trong xơ gan. trướng do nguyên nhân không phải xơ Lâm sàng hiện nay phần lớn đánh giá gan.Bệnh nhân làm xét nghiệm sau khi được chức năng gan dựa trên thang điểm Child truyền Albumin trong 20 ngày; đang dùng Pugh. Tuy nhiên, hạn chế của thang điểm một số thuốc lợi mật trong thời gian 5 ngày này là phân loại cổ trướng và bệnh não gan trước đó. Bệnh nhân mắc các bệnh lý rối loạn có thể mang tính chủ quan phụ thuộc vào đông cầm máu, bệnh lý gây suy giảm tiểu nhận định của bác sĩ. Trong khi đó các chỉ số cầu hoặc đang dùng các thuốc điều trị rối mới như ALBI và PALBI có thể khắc phục loạn đông cầm máu, thuốc chống kết tập tiểu được hạn chế này. Với ưu điểm sử dụng các cầu. kết quả xét nghiệm thường quy đánh giá 2.2. Phương pháp nghiên cứu chức năng gan, khách quan và có tính ứng 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu: Mô tả, cắt dựng rộng rãi, ALBI, PALBI bước đầu đã ngang. 159
  3. HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN LẦN THỨ 27 - HỘI HÓA SINH Y HỌC HÀ NỘI VÀ CÁC TỈNH PHÍA BẮC 2.2.2. Phương pháp thu thập và phân III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU tích số liệu: 3.1. Đặc điểm chung nhóm bệnh nhân Thu thập số liệu: Thông tin về tuổi, giới nghiên cứu và biến chứng, phân loại Child Pugh của - Trong nghiên cứu có 127 bệnh nhân bệnh nhân được thu thập từ hồ sơ bệnh án. nam (chiếm 94,1%) và 8 bệnh nhân nữ Mẫu máu của bệnh nhân lấy tại thời điểm (chiếm 5,9%). Tỷ lệ bệnh nhân nam/nữ = vào Khoa Nội gan – mật và tiến hành định 15,8;1. lượng các chỉ số xét nghiệm máu trên hệ - Tuổi trung bình của nhóm bệnh nhân thống máy Beckman Coulter AU5800 tại nghiên cứu là 55,6 ± 10,785. Trong đó, bệnh Khoa Sinh hóa. Chỉ số ALBI và PALBI được nhân có tuổi thấp nhất là 35 tuổi và tuổi cao tính toán theo công thức: nhất là 90 tuổi. Bệnh nhân xơ gan chủ yếu ALBI = (log 10 bilirubin (μmol/L) ×0,66) gặp ở nhóm tuổi 45-55 tuổi với 47 bệnh nhân + (albumin(g/L) × -0,085. Chỉ số ALBI được (chiếm 34,8%), sau đó là nhóm 55-65 tuổi có chia thành 3 nhóm đánh giá: ALBI nhóm 1 39 bệnh nhân (chiếm 28,9%), nhóm − 2.60 đến và >65 tuổi chiếm tỷ lệ thấp lần lượt là 27 và −1.39); ALBI nhóm 3 (> −1.39). 22%. Sự khác biệt về nhóm tuổi có ý nghĩa PALBI = 2,02×Log10 Bilirubin - 0,37 × thống kê với p chứng hiếm gặp, chỉ có 1 bệnh nhân gặp biến -2.53 đến ≤ -2.09; PALBI nhóm 3: > -2.09 chứng này (0,74%). Phân tích số liệu: Các số liệu được phân 3.2. Khảo sát chỉ số ALBI và PALBI ở tích trên phần mềm SPSS. nhóm bệnh nhân 3.2.1. Chỉ số ALBI và chỉ số PALBI Bảng 3.1. Phân loại ALBI theo nhóm Nhóm Bệnh nhân (n, %) P Điểm ALBI trung bình ALBI nhóm 1 5 (3,7) ALBI nhóm 2 64 (47,4) 0,002 -1,4±0,657 ALBI nhóm 3 66 (48,9) Giá trị trung bình của chỉ số ALBI là -1,4±0,657. Chỉ số ALBI tập trung chủ yếu ở ALBI nhóm 3 chiếm 48,9%, thấp nhất là nhóm 1 chỉ chiếm 3,7%. Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa các nhóm ALBI (p
  4. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 542 - THÁNG 9 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 Giá trị trung bình của chỉ số PALBI là -1,8 ±0,44. Chỉ số PALBI chủ yếu phân bố ở PALBI nhóm 3 chiếm 73,3%; thấp nhất ở PALBI nhóm 1 chiếm 5,9%. Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa các nhóm PALBI (p
  5. HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN LẦN THỨ 27 - HỘI HÓA SINH Y HỌC HÀ NỘI VÀ CÁC TỈNH PHÍA BẮC Bảng 3.4. Mối liên quan giữa phân nhóm PALBI với biến chứng XHTH Xơ gan chưa Xơ gan có biến Xơ gan biến Tổng Nhóm biến chứng chứng XHTH chứng khác P (n, %) (n, %) (n, %) (n, %) PALBI nhóm1-2 36(26,7) 19(52,8) 16(44,4) 1(4,5) PALBI nhóm 3 99(73,3) 30(30,3) 53(53,5) 16(16,2) 0,02 Tổng 135(100) 49(36,3) 69(51,1) 17(12,6) Bệnh nhân xơ gan chưa biến chứng có chỉ số PALBI thuộc nhóm 1-2 chiếm tỷ lệ lớn nhất với 19 bệnh nhân (52,8%); xơ gan có biến chứng XHTH phần lớn nằm ở nhóm PALBI -3 với 53 bệnh nhân, chiếm 53,5%. Sự khác biệt giữa các phân nhóm PALBI với biến chứng XHTH và các biến chứng khác của xơ gan có ý nghĩa thống kê với p < 0,05. Bảng 3.5. Mối liên quan giữa chỉ số ALBI, PALBI với biến chứng XHTH ALBI PALBI XHTH n X±SD ̅ P X±SD ̅ p Không 66 -1,44 ± 0,64 -1,8 ± 0,42 0,72 0,99 Có 69 -1,4 ± 0,67 -1,8 ± 0,46 Điểm ALBI và PALBI trung bình của nhóm bệnh nhân xơ gan không biến chứng XHTH đều thấp hơn điểm ALBI, PALBI của nhóm bệnh nhân xơ gan có biến chứng XHTH, tuy nhiên sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê, p>0,05. * Đường cong ROC của ALBI, PALBI với biến chứng XHTH Diện tích dưới đường cong ROC của ALBI và PALBI với biến chứng XHTH lần IV. BÀN LUẬN lượt là 0,468 và 0,491. Như vậy, ALBI và 4.1. Đặc điểm chung PALBI không có giá trị dự báo biến chứng Trong nhóm nghiên cứu, nam giới chiếm XHTH. tỷ lệ cao hơn nữ giới; tỷ lệ nam/nữ là 15,8:1. Kết quả của chúng tôi tương đương với kết quả nghiên cứu của Dương Quang Huy và 162
  6. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 542 - THÁNG 9 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 Nguyễn Thị Linh [2],[3]. Đa số các nghiên chỉ số PALBI chủ yếu phân bố ở PALBI cứu đều cho thấy tỷ lệ nam giới cao hơn nữ nhóm 3 chiếm 73,3%; thấp nhất ở PALBI giới. Các nghiên cứu phân tích tổng hợp về nhóm 1 chiếm 5,9%. Kết quả này tương tự bệnh gan do virus viêm gan B, viêm gan C với kết quả Elshaarawy [4]. Điều này phù đều cho thấy tỷ lệ mắc bệnh xơ gan ở các hợp với bệnh cảnh lâm sàng của bệnh nhân bệnh nhân nam là nhiều hơn và nam giới xơ gan điều trị nội trú. Xơ gan là bệnh lý được coi như là một đối tượng có nguy cơ mạn tính, tiến triển âm thầm và không có mắc xơ gan trong các mô hình đánh giá nguy triệu chứng đặc hiệu. Chính vì vậy, bệnh cơ các bệnh gan. Độ tuổi trung bình trong nhân khi nhập viện điều trị thường đã xuất nhóm nghiên cứu là 55,6 ± 10,785. Nhóm hiện các biến chứng hoặc có biểu hiện rõ tuổi chiếm tỷ lệ cao nhất là 45-55 tuổi với ràng của tình trạng suy giảm chức năng gan 34,8%, sau đó đến nhóm 55-65 tuổi với nên bệnh nhân ALBI và PALBI nhóm 3 28,9%, chủ yếu nằm trong khoảng tuổi trung chiếm tỷ lệ cao trong nhóm nghiên cứu. niên, tương tự như kết quả nghiên cứu của Chỉ số ALBI, PALBI là những chỉ số rất Nguyễn Thị Ngọc Bích[1]. Xơ gan là một mới trong thực hành lâm sàng. Hai chỉ số này quá trình xơ hoá lan toả và quá trình này tiến chỉ cần tới các biến số như là Albumin, triển kéo dài trong nhiều năm nên ít gặp ở Bilirubin, tiểu cầu, là những xét nghiệm người trẻ tuổi. Điều này được chứng minh thường quy ban đầu được chỉ định ở bệnh với kết quả p= 0,024
  7. HỘI NGHỊ KHOA HỌC THƯỜNG NIÊN LẦN THỨ 27 - HỘI HÓA SINH Y HỌC HÀ NỘI VÀ CÁC TỈNH PHÍA BẮC bệnh nhân xơ gan. Chúng tôi tìm hiểu mỗi V. KẾT LUẬN liên quan giữa các phân nhóm ALBI và Thang điểm ALBI, PALBI có tương PALBI theo 3 nhóm bệnh nhân gồm nhóm quan tốt với thang điểm Child-Pugh trong không biến chứng, nhóm XHTH và nhóm đánh giá chức năng gan. Có mối liên quan biến chứng khác. Kết quả thu được bệnh giữa các phân nhóm PALBI với biến chứng nhân xơ gan chưa biến chứng chủ yếu nằm XHTH và các biến chứng xơ gan khác. Bước trong ALBI nhóm 1-2 với 42%; xơ gan có đầu chưa tìm thấy giá trị dự báo biến chứng biến chứng XHTH phần lớn nằm ở nhóm XHTH do vỡ giãn TMTQ của ALBI, PALBI. ALBI-3 chiếm 33,7%. Tương tự, bệnh nhân xơ gan chưa biến chứng có chỉ số PALBI TÀI LIỆU THAM KHẢO thuộc nhóm 1-2 chiếm tỷ lệ lớn nhất với 1. Nguyễn Thị Ngọc Bích. Sự thay đổi và giá 52,8%; xơ gan có biến chứng XHTH phần trị tiên lượng tử vong trong 30 ngày của chỉ lớn nằm ở nhóm PALBI-3 với chiếm 53,5%. số ALBI và PALBI ở bệnh nhân xơ gan có Hơn nữa, có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê biến chứng. Tạp chí Y học Việt Nam, tập giữa phân nhóm PALBI với các nhóm bệnh 535, số 1, 2024, tr.341-346. 2. Dương Quang Huy. Nghiên cứu giá trị của nhân xơ gan. Điều này cho thấy, PALBI có thang điểm ALBI, PALBI trong tiên lượng tiềm năng là một chỉ số giúp phân loại nguy xuất huyết tiêu hóa cấp do vỡ giãn tĩnh mạch cơ biến chứng XHTH ở bệnh nhân xơ gan. thực quản ở bệnh nhân xơ gan. Tạp chí Y Mặt khác, các nghiên cứu trong và ngoài dược học quân sự số 6, 2022, tr.88-96. nước đều nhận định ALBI, PALBI có khả 3. Nguyễn Thị Linh, Nghiên cứu mức độ nặng năng là những yếu tố dự báo đáng tin cậy về bệnh nhân xơ gan tại khoa tiêu hoá bệnh viện giãn tĩnh mạch thực quản ở bệnh nhân xơ Bạch Mai năm 2016 thông qua điểm MELD gan, cụ thể theo nghiên cứu của Glisic và và Child Pugh. Luận văn thạc sỹ Y học, Đại cộng sự đánh giá trên 386 bệnh nhân xơ gan học Y Hà Nội, 2017. thấy rằng có mối tương quan có ý nghĩa 4. Elshaarawy, O., N. Allam, E. thống kê giữa điểm ALBI và PALBI với sự Abdelsameea, A. Gomaa, and I. Waked, hiện diện của giãn TMTQ trong nhóm nghiên Platelet-albumin-bilirubin score-a predictor cứu[5]. Bên cạnh đó, theo kết quả nghiên cứu of outcome of acute variceal bleeding in của Dương Quang Huy trên 222 bệnh nhân patients with cirrhosis. World Journal of Hepatology, 2020. 12(3): p. 99. xơ gan có XHTH, chỉ số ALBI và PALBI 5. Glisic T, et al. Diagnostic Value of Non- đều có giá trị trong dự đoán tái xuất huyết invasive Scoring Systems in the Prediction of sớm và tử vong tại bệnh viện. Tuy nhiên, ở Esophageal Varices in Patients with Liver nghiên cứu này, chúng tôi chưa nhận thấy giá Cirrhosis-Single Center Experience. trị dự báo biến chứng của ALBI và PALBI Medicina. 2022; 58(2):158. đối với XHTH, với diện tích dưới đường 6. Gupta, S. and S. Walker, Testing for cong khá khiêm tốn lần lượt là 0,468 và cirrhosis. Aust Prescr, 2021. 44(6): p. 197-199. 0,491. Có thể do nghiên cứu của chúng tôi 7. S. Yamamoto, Nutritional status and thực hiện theo phương pháp mô tả cắt ngang nutritional practice of cirrhotic patients at mang tính chất thời điểm, hạn chế trong việc Hanoi Medical University Hospital, 2020. phản ánh mối quan hệ giữa ALBI và PALBI Asian Journal of Dietetics, 2021. 3(1): p. 7-12. với biến chứng XHTH. 164
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2