Khảo sát nồng độ acid uric huyết thanh ở bệnh nhân đái tháo đường typ 2 cao tuổi có hội chứng chuyển hóa

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> KHẢO SÁT NỒNG ðỘ ACID URIC HUYẾT THANH<br /> Ở BỆNH NHÂN ðÁI THÁO ðƯỜNG TYP 2 CAO TUỔI<br /> CÓ HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA<br /> Vũ Thị Thanh Huyền1,2, Hà Trần Hưng1, ðinh Thị Thu Hương3<br /> 1<br /> Trường ðại học Y Hà Nội, 2Bệnh viện Lão khoa Trung ương, 3Bệnh viện ña khoa Phố Nối<br /> <br /> Nghiên cứu nhằm khảo sát nồng ñộ acid uric huyết thanh ở bệnh nhân ñái tháo ñường typ 2 cao tuổi có<br /> hội chứng chuyển hóa. Kết quả cho thấy nồng ñộ acid uric huyết thanh trung b ình là 347,9 ± 85,5 µmol/l, tỷ<br /> lệ tăng acid uric huyết thanh ở b ệnh nhân ñái tháo ñường typ 2 cao tuổi có hội chứng chuyển hóa là 22%.<br /> Nhóm bệnh nhân kiểm soát ñường máu ở mức tốt và chấp nhận ñược có nồng ñộ axít uric trung b ình cao hơn<br /> nhóm kiểm soát ñường máu kém (p < 0,05). Tóm lại, tăng acid uric huyết thanh có mối liên quan với b éo<br /> bụng, tăng triglycerid, HbA1C, HDL - C và không có mối liên quan với tăng huyết áp và thời gian mắc bệnh<br /> ñái tháo ñường.<br /> <br /> Từ khóa: ñái tháo ñường, acid uric huyết thanh, hội chứng chuyển hóa<br /> <br /> <br /> I. ðẶT VẤN ðỀ<br /> ðái tháo ñường typ 2 là một bệnh rối loạn nghiên cứu dịc h tễ trước ñây ñã chứng minh<br /> chuyển hóa do kháng insulin, giảm tiết insulin sự tăng acid uric huyết thanh gắn liền với<br /> hoặc kết hợp c ả hai. B ệnh ñược ñặc t rưng tăng nguy cơ huyết áp c ao, bệnh tim mạch<br /> bởi tình t rạng t ăng glucos e máu và rối loạn [1] và bệnh thận mãn tính [2]. Tăng nồng ñộ<br /> chuyển hóa các chất carbohydrat, protid, acid uric huy ết thanh còn là yếu tố nguy cơ<br /> lipid. ðái tháo ñường typ 2 c ó liên quan ñến dẫn ñến bệnh ñộng mạc h ngoại vi [3]. Nhiều<br /> các biến cố tim mạc h trong ñó hội chứng bằng chứ ng cho t hấy acid uric huyết thanh có<br /> chuyển hóa ñóng một vai trò quan t rọng [1]. thể c ó vai trò quan trọng t rong sinh bệnh học<br /> Hội chứng chuyển hóa bao gồm một nhóm của hội chứng chuyển hóa và ñái tháo ñườ ng<br /> các yếu tố nguy cơ tim mạc h như kháng [4; 5]. Một s ố nghiên cứu gần ñây c hỉ ra rằng<br /> insulin, tăng huyết áp, rối loạn dung nạp acid uric huy ết thanh có t hể ñóng vai trò<br /> gluc ose, rối loạn lipid máu là vấn ñề sức nhân quả trong sự phát triển của hội chứng<br /> khỏe c ộng ñồng. Sự phổ biến của hội chứng chuyển hóa và giảm nồng ñộ acid uric huyết<br /> chuyển hóa ñang gia tăng tại Việt Nam do thanh c ó t hể ngăn chặn hoặc làm ñảo ngược<br /> chế ñộ ăn giàu c hất béo, những bữa ăn thừa các thành phần của hội chứng chuyển hóa [3<br /> năng lượng và ít hoạt ñộng thể lực [ 2]. Acid - 5]. Tại Việt Nam, các nghiên cứu về mối liên<br /> uric huyết t hanh là sản phẩm cuối cùng của quan giữ a acid uric huyết t hanh và hội chứ ng<br /> quá trình chuyển hóa purin ở người. Các chuyển hóa thực hiện trên ñối tượng ñái tháo<br /> ñường typ 2 còn khá k hiêm tốn [ 6], ñặc biệt<br /> trên ñối tượng người cao tuổi. Chính vì vậy<br /> ðịa chỉ liên hệ: Vũ Thị Thanh Huyền, Bộ môn Nội tổng nghiên cứu này ñược thực hiện với mục tiêu<br /> hợp, Trường ðại học Y Hà Nội<br /> khảo sát nồng ñộ acid uric huyết thanh ở bệnh<br /> Email: vuthanhhuyen11@yahoo.com<br /> Ngày nhận: 23/3/2015 nhân ñái tháo ñường typ 2 cao tuổi có hội<br /> Ngày ñược chấp thuận: 31/5/2015 chứng chuyển hóa.<br /> <br /> <br /> 2015 TCNCYH 94 (2) - 2015 49<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> II. ðỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP (Z1-α/2)2<br /> n≥ p x (1 - p)<br /> 1. ðối tượng 2<br /> d<br /> ðối tượng nghiên cứu là bệnh nhân k hám<br /> và ñiều trị ngoại trú tại khoa Khám bệnh – Với Z1-α/2= 1,96; p= 0,25 [4]; d = 0,04 thì<br /> Bệnh viện Lão khoa Trung ương từ tháng n ≥ 450. Nghiên cứu này ñược thực hiện trên<br /> 1/2014 ñến tháng 9/2014. 551 bệnh nhân.<br /> Tiêu chu(n ch*n b,nh nhân: Các bệnh Phương pháp ti2n hành<br /> nhân từ 60 tuổi trở lên ñược chẩn ñoán ñái<br /> Bệnh nhân ñược hỏi tiền sử, khám lâm<br /> tháo ñường typ 2 có hội chứng chuyển hóa.<br /> sàng theo mẫu bệnh án thống nhất. Các xét<br /> Chẩn ñoán ñái tháo ñường theo tiêu chuẩn<br /> nghiệm ñược thực hiện vào buổi sáng sau 8h<br /> của Hiệp hội ñái tháo ñường Hoa Kỳ (A DA)<br /> ÷ 10h nhịn ñói.<br /> 2012, chẩn ñoán hội chứng chuyển hóa theo<br /> tiêu chuẩn của NCEP - ATP III (2005) dành Các bi2n s? nghiên c6u: Thông tin chung<br /> cho người châu Á [7]. Kết quả kiểm soát về ñối tượng và chỉ số nhân trắc học: tuổi,<br /> ñường máu ñược ñánh giá dựa theo khuy ến giới, thời gian phát hiện bệnh, tiền sử sử dụng<br /> cáo mục tiêu kiểm soát ñường máu của ADA các thuốc ñiều trị ñái tháo ñường, chiều cao,<br /> 2012 dành cho người cao tuổi [ 8]: tốt: < 7,5%, cân nặng, vòng bụng, chỉ số khối cơ thể<br /> chấp nhận ñược: 7,5 - 8,5%, kém: ≥ 8,5%. (BMI). Các bệnh lý phối hợp: rối loạn lipid<br /> Tiêu chu(n lo1i b,nh nhân: Bệnh nhân máu, tăng huyết áp. Xét nghiệm cận lâm sàng:<br /> <br /> mắc các bệnh như hội chứng Cushing, cường xét nghiệm máu: acid uric, urê, creatinin, GP T,<br /> <br /> giáp, suy giáp, ñái t háo nhạt, gout, nhiễm GOT, ñường máu lúc ñói, HbA1C , bilan lipid<br /> máu: cholesterol toàn phần, triglycerid, LDL –<br /> khuẩn nặng, bệnh cấp t ính, các bệnh máu ác<br /> Cholesterol, HDL – Cholesterol. Tăng acid<br /> tính, nghiện rượ u, hoặc ñang ñiều trị thuốc<br /> uric huyết thanh ñược xác ñịnh khi acid uric<br /> làm thay ñổi nồng ñộ acid uric như thuốc lợi<br /> huyết thanh > 416 µmol/l ở nam và > 399<br /> tiểu, cyclosporine hoặc buổi tối trước hôm xét<br /> µmol/l ở nữ [5].<br /> nghiệm ăn thức ăn giàu purin (hàm lượng<br /> purin khoảng 150 - 1000 mg purin mỗi 100 g 3. Xử lý số liệu<br /> thực phẩm) như: thịt gà, chim cút, thỏ, thịt t hú Các số liệu ñược xử lý và phân tích bằng<br /> rừng, phủ tạng ñộng vật và các thực phẩm từ phần mềm thống kê y học SPSS 16.0. Sử<br /> nội tạng ñộng vật (pa tê gan, xúc xíc h…). Các dụng các thuật toán: tính tỷ lệ phần trăm, tính<br /> sản phẩm từ thịt lên men: nem chua, trứng cá: giá trị trung bình. Sử dụng test χ2 ñể phân t ích<br /> trứng cá tuyết, trứng cá muối, sò ñiệp, cá mối liên quan giữa các biến. Sự khác biệt có ý<br /> trích, cá thu, cá hồi, tôm càng, tôm hùm, cá nghĩa thống kê khi p < 0,05.<br /> cơm, cá mòi. 4. ðạo ñức nghiên cứu<br /> <br /> 2. Phương pháp Tất cả các ñối tượng trong nghiên cứu ñều<br /> tự nguyện ký giấy ñồng ý tham gia. Các thông<br /> Thi2t k2 nghiên c6u: mô tả cắt ngang.<br /> tin của bệnh nhân ñều ñược bảo mật và chỉ<br /> Cỡ mẫu: áp dụng công thức: phục vụ cho mục tiêu nghiên cứu.<br /> <br /> <br /> 50 TCNCYH 94 (2) - 2015<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> <br /> III. KẾT QUẢ 34,3%), tỷ lệ nam:nữ là 0,52. Nồng ñộ acid<br /> uric huyết thanh trung bình của các bệnh nhân<br /> 1. ðặc ñiểm chung là 347,9 ± 85,5 µmol/l, trong ñó có 121/551<br /> Tổng số 551 bệnh nhân ñái tháo ñường bệnh nhân có tăng acid uric huyết t hanh,<br /> typ 2 từ 60 t uổi trở lên có hội chứng chuy ển chiếm tỷ lệ 22%.<br /> hóa ñược tuyển chọn vào nghiên cứu tuổi 2. Acid uric huyết thanh và ñái tháo<br /> trung bình là 70,7 ± 6,8, nhóm tuổi 60 - 69 ñường<br /> chiếm tỷ lệ cao nhất 47%, nhóm tuổi từ 80 tuổi<br /> M?i liên quan giCa thDi gian mFc ñái<br /> trở lên chiếm tỷ lệ thấp nhất 12%. Tỷ lệ bệnh<br /> tháo ñưDng và nIng ñJ acid uric huy2t<br /> nhân nữ chiếm 65,7% cao hơn nam (chiếm<br /> thanh<br /> <br /> Bảng 1. Thời gian mắc ñái tháo ñường và nồng ñộ acid uric huyết thanh<br /> <br /> Thời gian mắc ñái tháo ñường n (n = 551) AUHTTB (µmol/l) p<br /> <br /> < 5 năm 217 349,9 ± 82,9<br /> <br /> 5 - 10 năm 208 342,4 ± 89,9<br /> > 0,05<br /> > 10 năm 126 353,5 ± 82,6<br /> <br /> <br /> Nhóm bệnh nhân có thời gian mắc ñái tháo ñường trên 10 năm có acid uric huyết t hanh trung<br /> bình cao hơn các nhóm khác. Tuy nhiên sự khác biệt giữa các nhóm là không có ý nghĩa thống<br /> kê (p > 0,05).<br /> M?i liên quan giCa ñưDng máu lúc ñói và nIng ñJ acid uri c huy2t thanh<br /> Bảng 2. ðường máu lúc ñói và nồng ñộ acid uric huyết thanh<br /> <br /> <br /> ðường AUHTTB<br /> Kiểm soát ñường máu n = 551 p<br /> máuTB (µmol/l) ( X ± SD)<br /> <br /> Tốt (5,5 - 7,2 mmol/l) 251 6,1 ± 0,7 357,2 ± 87,8<br /> <br /> Chấp nhận ñược (7,3 -10mmol/l) 198 8,4 ± 0,8 340,4 ± 86,3 > 0,05<br /> <br /> Kém (> 10 mmol/l) 102 13,3 ± 3,1 339,6 ± 76,5<br /> <br /> <br /> Nhóm bệnh nhân kiểm soát ñường máu lúc ñói ở mức tốt và chấp nhận ñược có nồng ñộ acid<br /> uric trung bình cao hơn nhóm kiểm soát ñường máu kém. Sự khác biệt về giá trị trung bình ở các<br /> nhóm không có ý nghĩa thống kê.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2015 TCNCYH 94 (2) - 2015 51<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> M?i liên quan giCa HbA1c và nIng ñJ acid uric huy2t thanh<br /> Bảng 3. Liên quan giữa HbA1c và nồng ñộ acid uric huyết thanh trung bình<br /> <br /> AUHTTB (µmol/l)<br /> Kiểm soát HbA1c n = 527 HbA1C TB p<br /> ( X ± SD)<br /> <br /> Tốt và chấp nhận ñược<br /> 423 6,74 ± 0,9 353,3 ± 89,9<br /> (HbA 1C < 8,5%) < 0,05<br /> Kém (HbA1C ≥ 8,5%) 104 9,67 ± 0,9 330,14 ± 63,9<br /> <br /> <br /> Nhóm kiểm soát HbA1C ở mức tốt và chấp nhận ñược có nồng ñộ axít uric trung bình cao<br /> hơn nhóm có HbA 1c kiểm soát kém. Sự khác biệt giữa các nhóm có ý nghĩa thống kê, p < 0,05.<br /> Liên quan giCa các thành phTn cUa hJi ch6ng chuyVn hóa và nIng ñJ acid uri c huy2t<br /> thanh trung bình<br /> Bảng 4. Liên quan giữa các thành phần của hội chứng chuyển hóa<br /> và nồng ñộ acid uric huyết thanh trung bình<br /> <br /> <br /> Biến số n AUHTTB (µmol/l) ( X ± SD) p<br /> <br /> Tăng huyết áp 490 350,35 ± 87,2<br /> > 0,05<br /> Không tăng huyết áp 61 328,21 ± 68,0<br /> <br /> Béo bụng 325 354,48 ± 79,2<br /> < 0,05<br /> Không béo bụng 226 337,75 ± 91,2<br /> <br /> Tăng Triglycerid 309 355,75 ± 84,9<br /> < 0,05<br /> Triglycerid bình thườ ng 240 337,12 ± 85,0<br /> <br /> Giảm HDL - C 334 353,59 ± 86,5<br /> < 0,05<br /> HDL - C bình thường 215 338,31 ± 83,1<br /> <br /> <br /> Có sự khác biệt về nồng ñộ acid uric trung bình giữa nhóm béo bụng và nhóm có vòng bụng<br /> bình thường- Nồng ñộ acid uric huyết thanh trung bình của nhóm tăng triglycerid và nhóm giảm<br /> HDL - C ñều cao hơ n nhóm triglycerid và HDL - C bình thường. Nồng ñộ acid uric huyết thanh<br /> trung bình của nhóm có tăng huyết áp cao hơ n nhóm không tăng huyết áp nhưng sự khác biệt<br /> giữa các nhóm là không có ý nghĩa thống kê (p> 0,05).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 52 TCNCYH 94 (2) - 2015<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> M?i liên quan giCa các thành phTn cUa hJi ch6ng chuyVn hóa và các m6c nIng ñJ acid<br /> uric huy2t thanh<br /> Bảng 5. Mối liên quan giữa các thành phần của hội chứng chuyển hóa và các mức nồng ñộ<br /> acid uric huyết thanh<br /> <br /> <br /> Nhóm Q1 Nhóm Q2 Nhóm Q3 Nhóm Q4<br /> p<br /> (< 286µmol/l) (286 - 345 (345,1 - 396 (> 396µmol/l)<br /> <br /> Vòng bụng (cm) 82,46 ± 7,0 84,9 ± 7,1 84,9 ± 7,4 86,2 ± 7,4 < 0,001<br /> <br /> Triglycerid<br /> 1,83 ± 1,03 2,55 ± 2,86 2,17 ± 1,56 2,49 ± 2,01 < 0,05<br /> (mmol/l)<br /> <br /> HDL - C (mmol/l) 1,25 ± 0,31 1,16 ± 0,28 1,12 ± 0,26 1,10 ± 0,24 < 0,001<br /> <br /> ðường máu ñói 8,2 ± 2,8 8,5 ± 2,9 8,1 ± 3,7 8,0 ± 2,9 >0,05<br /> <br /> <br /> Khi so sánh với tứ phân vị thứ nhất của giá trị acid uric, nồng ñộ acid uric huy ết thanh có mối<br /> liên quan với vòng bụng, triglycerid và HDL - C (p > 0,05). Không có mối liên quan giữa ñường<br /> máu lúc ñói và acid uric huyết thanh (p > 0,05).<br /> <br /> IV. BÀN LUẬN<br /> ý nghĩa thống kê. Có t hể nói thời gian mắc ñái<br /> Kết quả nghiên cứu c ho thấy nồng ñộ acid tháo ñường typ 2 ở bệnh nhân c ao tuổi có hội<br /> uric trung bình là 347,9 ± 85,5 µmol/l và tỷ lệ chứng chuyển hóa không liên quan tới nồng<br /> tăng acid uric huy ết thanh ở bệnh nhân ñái ñộ acid uric huyết thanh K ết quả của chúng tôi<br /> tháo ñường typ 2 cao tuổi có hội chứng tương tự như kết quả nghiên cứu của tác giả<br /> chuyển hóa là 22%. Huỳnh Ngọc Linh và Shokoofeh Bonakdaran và cộng sự (2011)<br /> cộng sự (2012) [6] nghiên cứu tỷ lệ tăng acid nghiên cứu t rên 1275 bệnh nhân ñái tháo<br /> uric huy ết thanh ở bệnh nhân t rên 35 tuổi ñường cho t hấy không có mối liên quan giữa<br /> ñiều trị tại bệnh viện ña khoa thành phố Cà thời gian mắc bệnh ñái tháo ñường và nồng<br /> Mau thấy acid uric trung bình là 413,08 ± ñộ acid uric huyết thanh [3]. Như vậy, thời<br /> 57,89 µmol/l. gian mắc ñái tháo ñường có t hể không c hịu<br /> ða số bệnh nhân có thời gian mắc bệnh là nhiều ảnh hưở ng của nồng ñộ acid uric huyết<br /> trên 5 năm, chiếm tới 60,6% tổng số bệnh thanh. ðiều này có t hể lý giải do acid uric<br /> nhân. Kết quả nghiên cứu thấy nhóm bệnh huyết thanh tăng nhiều năm trước khi bệnh<br /> nhân nồng ñộ acid uric huyết t hanh ở các nhân ñược chẩn ñoán.<br /> bệnh nhân có thời gian mắc ñái tháo ñường Nồng ñộ acid uric huyết thanh trung bình<br /> dưới 5 năm là 349,9 ± 82, 9 µmol/l, trên 10 của nhóm bệnh nhân có kiểm soát ñường<br /> năm là 353,5 ± 82,6 µmol/l, nhóm có thời gian máu ñói tốt là 357,2 ± 87,8 µmol/l cao hơn so<br /> mắc bệnh trên 10 năm có acid uric huyết với nhóm kiểm soát ñường máu ñói ở mức<br /> thanh trung bình cao hơn các nhóm khác tuy chấp nhận ñược (340,4 ± 86,3 µmol/l) và<br /> nhiên sự khác biệt giữ a các nhóm là k hông có nhóm kiểm soát ñường máu ñói kém (339,6 ±<br /> <br /> <br /> 2015 TCNCYH 94 (2) - 2015 53<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> 76,5 µmol/l), tuy nhiên sự khác biệt giữa các tương tự với nghiên cứu của Shokoofeh<br /> nhóm không có ý nghĩa thống kê với p > 0,05. Bonakdaran và cộng sự (2014) nghiên cứu<br /> Phải chăng nồng ñộ ñườ ng máu cao không mối quan hệ giữa nồng ñộ cao acid uric huyết<br /> ảnh hưởng gì ñến nồng ñộ acid uric huyết thanh và hội chứng chuyển hóa ở bệnh nhân<br /> thanh? Trên thế giới nghiên cứu về vấn ñề ñái tháo ñường typ 2 tại Iran cũng cho thấy có<br /> này còn nhiều tranh cãi như nghiên cứu của mối liên quan nghịch giữa nồng ñộ acid uric<br /> tác giả Anthonia Ogbera và cộng sự (2010) huyết thanh và HbA1C [10]. ðể giải thíc h ñiều<br /> tiến hành tại Nigeria trên 601 bệnh nhân ñái này nhiều nghiên cứu ñã c hứng minh nồng ñộ<br /> tháo ñường typ 2 thấy rằng nồng ñộ acid uric acid uric ở bệnh nhân ñái tháo ñường type 2<br /> huyết thanh và ñường máu lúc ñói không có thấp hơn ở những người không bị ñái tháo<br /> sự liên quan với nhau với r = 0,001, p = 0,08 ñường [11; 12] hoặc ngay trong những bệnh<br /> [8]. Shokoofeh B onakdaran và cộng sự (2014) nhân ñái tháo ñường thì nhóm có ñường máu<br /> khi nghiên cứu mối quan hệ giữa nồng ñộ c ao cao lại có nồng ñộ acid uric huy ết thanh thấp<br /> acid uric huy ết thanh và hội chứ ng chuy ển hơn nhóm kiểm soát ñường máu chặt chẽ [5;<br /> hóa ở 1978 bệnh nhân ñái tháo ñường typ 2 10]. Lý do ñược ñưa ra thứ nhất là do lượ ng<br /> tại Iran cũng thấy có mối liên quan nghịch ñường niệu ở bệnh nhân ñái tháo ñường góp<br /> giữa nồng ñộ acid uric huy ết thanh với ñườ ng phần tăng bài tiết acid uric ở thận. Thứ hai là<br /> huyết lúc ñói [10]. Có thể thấy có nhiều nghiên sự ñáp ứng viêm của ñái tháo ñường có vai<br /> cứu cho kết quả khác nhau về mối liên quan trò bảo vệ. Mặt khác, t ăng acid uric huyết<br /> giữa tăng ñường máu và nồng ñộ acid uric thanh ñã ñược c hứng minh gây ra rối loạn<br /> huyết thanh, tuy nhiên những nghiên cứu gần chức năng nội mô và giảm s ản xuất acid<br /> ñây nhất ña số cho rằng việc tăng ñườ ng máu nit ric. Giảm acid nit ric có t hể làm giảm<br /> có mối liên quan nghịch với nồng ñộ acid uric ins ulin - k ích t hích ñườ ng ñi vào trong cơ<br /> huyết thanh. Kết quả của chúng tôi tuy nồng xương, góp phần vào sự ñề k háng insulin và<br /> ñộ acid uric huy ết thanh ở nhóm kiểm soát gây ñái tháo ñường. Ngoài ra, t ăng acid uric<br /> ñường máu tốt cao hơn nhưng sự khác biệt huyết thanh c ó liên quan ñến sự oxy hóa -<br /> không có ý nghĩa thống kê, ñiều này có thể là ñiều này ñóng một vai trò quan trọng trong<br /> do nghiên cứu chỉ ñánh giá ñược mối liên bệnh sinh của ñái tháo ñường typ 2. Trong<br /> quan giữa nồng ñộ ñường máu ño tại một thời mối quan hệ nhân quả này thực chất khó có<br /> ñiểm với nồng ñộ acid uric huyết t hanh, như thể xác ñịnh ñược yếu t ố nào là nguyên nhân,<br /> vậy ñường máu lúc ñói c ũng chưa phản ánh yếu tố nào là kết quả.<br /> một cách chính xác nồng ñộ ñường máu Nhóm bệnh nhân tăng huyết áp có nồng ñộ<br /> thường xuyên của người bệnh. acid uric huyết thanh trung bình là 350,35 ±<br /> HbA1C phản ánh nồng ñộ ñườ ng huyết 87,2 µmol/l cao hơn nhóm không tăng huyết<br /> trong một khoảng thời gian 2 - 3 tháng, nó áp là 328,21 ± 68,0 µmol/l, tuy nhiên sự khác<br /> cũng là một trong những mục tiêu ñiều trị biệt giữ a hai nhóm không có ý nghĩa thống kê<br /> bệnh ñái tháo ñường. Kết quả nghiên cứu c ho với. Nghiên cứu của chúng t ôi cũng thấy có<br /> thấy nồng ñộ acid uric huyết thanh trung bình mối liên quan giữa triglycerid, HDL - C và béo<br /> của nhóm kiểm soát HbA1C tốt và chấp nhận bụng với nồng ñộ acid uric huyết t hanh.<br /> ñược cao hơn nhóm kiểm soát HbA 1C kém Nhóm bệnh nhân béo bụng có nồng ñộ acid<br /> (p < 0,05). Kết quả này của chúng tôi cũng uric huyết thanh trung bình cao hơn nhóm có<br /> <br /> <br /> 54 TCNCYH 94 (2) - 2015<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> vòng bụng bình thường. Nồng ñộ axít uric bào cơ trơn mạch máu và mô mỡ, là một cơ<br /> huyết thanh trung bình của nhóm tăng chế cơ bản của tình trạng viêm cấp và kháng<br /> triglycerid và nhóm giảm HDL - C ñều cao hơn insulin ở những người có bệnh tim mạch và<br /> nhóm triglycerid và HDL - C bình thường. Sự hội chứng chuyển hóa. Giảm acid uric ở chuột<br /> khác biệt giữa các nhóm là có ý nghĩa thống bằng allopurinol có t hể cải thiện sự mất cân<br /> kê. Những người có acid uric ở tứ phân vị c ao bằng nội tiết tiền viêm trong mô mỡ bằng cách<br /> nhất có nguy cơ có nhiều yếu tố trong thành giảm sản xuất monocyte chemoattractant<br /> phần của hội chứng chuyển hóa hơ n so với protein-1 (MCP-1) và tăng sản lượng c ủa<br /> những người có acid uric ở tứ phân vị thấp adiponectin. Ngoài ra, giảm sản xuất acid uric<br /> nhất. Rõ ràng tăng huyết áp có mối liên quan trong chuột béo phì làm giảm xâm nhập ñại<br /> chặt chẽ với tăng acid uric huy ết thanh. Cơ thực bào trong các mô mỡ và giảm ñề kháng<br /> chế ñược biết ñến bao gồm: giảm lưu lượ ng insulin. Có thể sự ñề kháng insulin là cơ chế<br /> máu thận (mức lọc cầu thận giảm) k ích thích sinh lý bệnh cho mối quan hệ này [5].<br /> tái hấp t hu urat, tổn thươ ng vi mạch dẫn ñến<br /> V. KẾT LUẬN<br /> thiếu máu c ục bộ, thiếu máu cục bộ có liên<br /> quan ñến tăng sản xuất lactat gây ngăn tiết Tóm lại, nghiên cứu ñã cho thấy nồng ñộ<br /> urat ở ống lượn gần và tăng tổng hợp acid acid uric huyết thanh có mối liên quan với<br /> uric do tăng phân hủy RNA - DNA và tăng HbA1C, béo bụng, triglycerid, HDL - C, và<br /> purin trao ñổi chất, làm tăng acid uric và các không có mối liên quan với tăng huyết áp, thời<br /> phản ứng oxy hóa thông qua ảnh hưởng c ủa gian mắc bệnh ñái t háo ñường, nồng ñộ<br /> xanthine oxidase, thiếu máu cục bộ gây ra ñường máu lúc ñói. Nếu tác dụng có lợi c ủa<br /> tăng sản xuất xanthine oxidase và t ăng acid ñiều trị hạ acid uric huyết t hanh thấp có thể<br /> uric huy ết thanh và tăng các phản ứng oxi ñược xác nhận bởi các nghiên cứu lâm sàng<br /> hóa. Kết quả trong nghiên cứu này tuy nồng trong tương lai thì ño nồng ñộ acid uric huyết<br /> ñộ acid uric huy ết thanh ở nhóm tăng huyết thanh ở bệnh nhân ñái tháo ñường typ 2 sẽ<br /> áp cao hơn nhóm k hông tăng huyết áp như ng giúp bác sỹ có chiến lược ñiều trị hợp lí.<br /> sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê có t hể<br /> do ñối tượng của chúng t ôi là nhữ ng người Lời cảm ơn<br /> cao tuổi, tăng huyết áp lâu năm, thuốc hạ áp Nhóm nghiên cứu trân trọng cảm ơn Ban<br /> hay dùng là nhóm ức chế men chuyển, chẹn giám ñốc và các phòng ban Bệnh viện Lão<br /> thụ thể A ngiot ensin, chẹn kênh canxi, ức chế khoa Trung ương ñã tạo ñiều kiện giúp ñỡ<br /> bêta giao cảm, ức chế alpha, các t huốc này ít trong quá trình nghiên cứu.<br /> nhiều có ảnh hưởng tới nồng ñộ acid uric.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Acid uric huy ết thanh ñóng vai trò quan<br /> trọng trong hội chứng chuyển hóa. Tuy nhiên, 1. Fang J, Alderman M. H (2000). Serum<br /> cơ chế cơ bản của mối quan hệ này vẫn c hưa uric acid and cardiovascular mort ality: the<br /> ñược biết rõ mặc dù ñã có nhiều nghiên cứu NHA NES I epidemiologic follow-up study,<br /> ñã ñược thực hiện t rong lĩnh vực này. Nghiên 1971 – 1992. Journal of the American Medical<br /> cứu gần ñây chỉ ra rằng tăng acid uric huyết Association, 283(18), 2404 - 2410.<br /> thanh có thể chịu trách nhiệm một phần cho 2. Feig D.I (2008). Uric acid and cardio<br /> sự mất cân bằng nội tiết tiền viêm trong các tế vas c ular risk. The new E ngland journal of<br /> <br /> <br /> 2015 TCNCYH 94 (2) - 2015 55<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> medicine, 359, 1811 - 1821. intervention strategies. Public health, 363,<br /> 3. Bonakdaran S, Maryam Hami, 157 - 163.<br /> Mohammad Taghi Shakeri (2011). 8. American Diabetes Association and<br /> "Hyperuriccemia and albuminuria in patients the American Geriatrics Society (2012).<br /> with type 2 diabetes mellitus. Iranian Journal "Diabetes in Older Adults: A Consensus<br /> of Kidney diseases, 5(1), 21 - 24. Report. Journal of the American Geriat rics<br /> 4. Liu Hong (2011). Association of Society, 60(12), 2342 - 2356.<br /> elevated uric acid with metabolic disorders<br /> 9. Anthonia O Ogbera, Alfred O<br /> and analysis of the risk factors of<br /> Azenabor (2010). Hyperuricaemia and the<br /> hyperuricemia in type 2 diabetes mellitus. J<br /> metabolic syndrome in type 2 DM. Diabetology<br /> South Med Univ, 31(3), 544 - 547.<br /> and Met abolic Syndrome, 2(24), 1 - 7.<br /> 5. Qin Li, Zhen Yang (2011). Serum uric<br /> 10. Bonakdaran S, Kharaqani B (2014).<br /> acid level and its asociation with metabolic<br /> Association of serum uric acid and metabolic<br /> syndrome and carotid atherosclerosis in<br /> syndrome in type 2 diabetes. Curr Diabetes<br /> patients with type 2 diabetes. Cardiovascular<br /> Rev, 10(2), 113 - 117.<br /> Diabetology, 10(72), 1 - 7.<br /> 11. Nan Hairong (2007). Diabetes<br /> 6. Huỳnh Ngọc Linh (2013). Tỷ lệ tăng<br /> associated wit h a low serum uric acid level in<br /> acid uric máu và các yếu tố liên quan ơ bệnh<br /> a general Chinese population. Diabetes<br /> nhân ≥ 35 tuổi ñiều t rị tại khoa nội B ệnh viện<br /> Research and Clinical Practice, 76(1), 68 - 74.<br /> ña khoa Thành phố Cà Mau từ T8/2011 –<br /> T7/2012. Tạp chí Y học Thực hành, 857, 12. Oda E, Kawai R, Sukumara V<br /> 131 - 133. (2009). Uric acid is positively associated with<br /> 7. World Health Organization (2004). metabolic syndrome but negatively associated<br /> Appropriate body -mass index for Asian with diabetes in Japanese men. Internal<br /> population and its implications for policy and Medicine, 48(20), 1785 - 1791.<br /> <br /> <br /> Summary<br /> EVALUATION OF SERUM URIC ACID LEVELS IN<br /> ELDERLY TYPE 2 DIABETIC PATIENTS WITH METABOLIC<br /> SYNDROME<br /> The purpose of this study was to evaluate serum uric acid concentrations in elderly type 2<br /> diabetic patients with metabolic syndrome. The results showed that the mean concent ration of<br /> serum acid uric was 347.9 ± 85.5 µmol/l, the rate of hyperuricemia in elderly type 2 diabetic<br /> patients with metabolic syndrome was 22%. Patients wit h good and acceptable levels of glycemic<br /> control had higher levels of serum uric acid than those with poor glycemic control (p < 0.05).<br /> There was c orrelation between serum uric acid concentration and abdominal obesity,<br /> triglycerides, HbA 1C, and HDL-C. There was no association between serum uric acid concent ra-<br /> tion and hypertension, duration of diabetes, and fasting blood glucose levels.<br /> <br /> Keywords: diabetes, serum uric acid, metabolic syndrome<br /> <br /> <br /> 56 TCNCYH 94 (2) - 2015<br />