Khảo sát nồng độ ethanol trong máu tử thi bằng phương pháp sinh hóa, phương pháp GC-FID và sự liên quan với nồng độ lactate, lactate dehydrogenase (LDH)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày khảo sát nồng độ ethanol trong máu tử thi bằng phương pháp sinh hóa, phương pháp GC-FID và sự liên quan với nồng độ lactate, lactate dehydrogenase (LDH). Nghiên cứu cắt ngang mô tả, dữ liệu về xét nghiệm ethanol bằng phương pháp sinh hóa và phương pháp sắc ký khí (GC-FID) của 110 trường hợp đã giám định tại Trung tâm Pháp y Thành phố Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khảo sát nồng độ ethanol trong máu tử thi bằng phương pháp sinh hóa, phương pháp GC-FID và sự liên quan với nồng độ lactate, lactate dehydrogenase (LDH)

Nghiên cứu Y học Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 4 * 2024 KHẢO SÁT NỒNG ĐỘ ETHANOL TRONG MÁU TỬ THI BẰNG PHƯƠNG PHÁP SINH HÓA, PHƯƠNG PHÁP GC-FID VÀ SỰ LIÊN QUAN VỚI NỒNG ĐỘ LACTATE, LACTATE DEHYDROGENASE (LDH) Nguyễn Thị Thanh Xuân1, Lê Thị Xuân Thảo1, Nguyễn Thanh Trầm1, Nguyễn Lê Hà Anh1, Lâm Vĩnh Niên1 TÓM TẮT Đặt vấn đề: xét nghiệm định lượng nồng độ ethanol trong máu tử thi có ý nghĩa quan trọng công tác giám định pháp y. Tuy nhiên, dữ liệu mô tả định lượng ethanol bằng phương pháp sinh hóa và phương pháp sắc ký khí (GC-FID) liên quan với nồng độ lactate và LDH còn hạn chế. Đối tượng - Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang mô tả, dữ liệu về xét nghiệm ethanol bằng phương pháp sinh hóa và phương pháp sắc ký khí (GC-FID) của 110 trường hợp đã giám định tại Trung tâm Pháp y Thành phố Hồ Chí Minh. Kết quả: Nồng độ ethanol có giá trị trung vị khi phân tích bằng phương pháp GC-FID và phương pháp sinh hóa tương ứng là 0,48 (0,20 – 14,11) mg/100mL và 4,77 (0,86 – 63,20) mg/100mL. Có sự tương quan giữa lactate với nồng độ ethanol định lượng bằng phương pháp sinh hóa (p
Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 4 * 2024 Nghiên cứu Y học Conclusion: The study shows that the GC-FID method has good accuracy in ethanol quantification, and LDH is an index that affects ethanol concentration. Keywords: ethanol, GC-FID, enzyme, lactate, LDH, blood, costume ĐẶT VẤN ĐỀ cũng dẫn đến tăng nồng độ lactate và LDH, và Trong nghiên cứu pháp y, việc xác định thể hiện kết quả dương tính giả với ethanol(7,8). nồng độ ethanol trong máu tử thi là một yếu tố Một nghiên cứu khác thì cho rằng nồng độ quan trọng để đánh giá nguyên nhân và hoàn ethanol đo được bằng xét nghiệm enzym tương cảnh tử vong. Phương pháp sinh hóa và phương quan tốt với phương pháp GC, với mức chênh pháp sắc ký khí với bộ phận phát hiện ion hóa lệch cao nhất là 22%, phương pháp enzym được lửa (GC-FID) là hai phương pháp chính được sử đề nghị có thể sử dụng trong các phòng xét dụng để đo lường nồng độ ethanol(1,2). Tuy nghiệm của bệnh viện để xác định nồng độ nhiên, việc liên kết giữa nồng độ ethanol với các ethanol ở người bị chấn thương(8,9). Ngoài hai chỉ số sinh hóa khác như lactate và lactate yếu tố lactate và LDH tăng cao ảnh hưởng đến dehydrogenase (LDH) trong máu tử thi vẫn còn độ tin cậy của phương pháp oxy hoá enzym, thì nhiều yếu tố chưa được xác định rõ. Nồng độ một số yếu tố khác như sự hoại tử tế bào gan do lactate cao có thể chỉ ra tình trạng thiếu oxy cục quá liều acetaminophen, dehydrogenase nội bộ hoặc sốc, trong khi hoạt động LDH tăng lên sinh và các chất nền không phải LDH và lactate có thể phản ánh tổn thương tế bào hoặc nhiễm cũng có thể liên quan đến việc sản xuất NADH trùng. Khi kết hợp với nồng độ ethanol, những gây ra kết quả xét nghiệm dương tính giả với chỉ số này có thể cung cấp những nhận định rõ ethanol(10). Hiện nay, chưa có chứng cứ rõ ràng ràng hơn về tình trạng sinh lý của một người ở về ảnh hưởng của lactate và LDH đến nồng độ thời điểm trước khi qua đời. Điều này đặc biệt ethanol cũng như so sánh phương pháp sinh hóa quan trọng trong các trường hợp tử vong do ngộ và phương pháp GC-FID trong định lượng độc ethanol – là vấn đề mà việc phân biệt giữa tử ethanol trong máu tử thi. Đây cũng là mục tiêu vong do ngộ độc cấp tính và các nguyên nhân chính được trình bày trong bài báo này. khác rất phức tạp(3-5). Các báo cáo trường hợp đã ĐỐI TƯỢNG- PHƯƠNG PHÁP NGHIÊNCỨU nhận định xét nghiệm nồng độ ethanol trong Đối tượng nghiên cứu máu bằng phương pháp enzym không phù hợp Những ca tử thi do Trung tâm Pháp y Thành đối với giám định sau khi chết vì nồng độ của phố Hồ Chí Minh thực hiện khám nghiệm và LDH và lactate có trong máu tăng tuyến tính giám định nồng độ ethnol trong máu năm 2022. theo thời gian(3-5). Trong một báo cáo, nồng độ ethanol tăng bất thường từ 100mg/100mL lên Tiêu chuẩn chọn 2360mg/100mL tương ứng sự tăng nồng độ LDH Những ca tử thi giám định nồng độ cồn từ 1567 U/L đến 88443U/L và lactate từ (ethanol) trong máu, được lấy mẫu giám định 15,6mmol/L đến 33,1mmol/L tại thời điểm 2 giờ độc chất, giải phẫu bệnh để chẩn đoán nguyên và 24 giờ sau chết, nhưng khi sử dụng màng siêu nhân tử vong, và có vị trí thu thập mẫu là máu lọc (loại bỏ LDH và lactate) và phân tích bằng tim hoặc máu tĩnh mạch đùi. phương pháp GC thì kết quả âm tính với ethanol Tiêu chuẩn loại [6]. Nồng độ LDH và lactate tăng cao được cho Tử thi chết trên 3 ngày hoặc đang phân huỷ, rằng là nguyên nhân gây nhiễu, và với nồng độ tử thi chưa rõ thân nhân lai lịch. LDH từ 2000U/L trở lên hoặc nồng độ lactate từ Phương pháp nghiên cứu 15mmol/L trở lên có thể dẫn đến dương tính giả với ethanol. Với nguyên nhân tử vong là do đa Thiết kế nghiên cứu chấn thương, nhiễm trùng huyết hoặc đuối nước Nghiên cứu cắt ngang mô tả. 22
Nghiên cứu Y học Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 4 * 2024 Cỡ mẫu Y đức Thu thập tất cả mẫu bệnh án thỏa các tiêu chí Nghiên cứu đã được thông qua Hội đồng Y lựa chọn. đức trong nghiên cứu Y sinh học Đại học Y Phương pháp thu thập số liệu Dược Thành phố hồ Chí Minh, số: 40/HĐĐĐ- ĐHYD năm 2024. Chọn mẫu thuận tiện. Hồi cứu tất cả trường hợp được giám định KẾT QUẢ nồng độ cồn (ethanol) trong máu và thu thập dữ Nghiên cứu đã thu thập số liệu nồng độ kiện những hồ sơ thỏa tiêu chí lựa chọn. Thông ethanol bằng phương pháp sắc khí GC-FID và tin thu thập bao gồm: tuổi, giới tính, thời gian tử phương pháp sinh hóa của 110 mẫu máu tử thi, vong, và nguyên nhân tử vong. kết quả thể hiện ở Bảng 1. Quy trình thu thập mẫu gồm: sử dụng ống Bảng 1. Nồng độ ethanol trong máu tử thi (n=110) tiêm 5 mL chọc qua da để lấy máu, vị trí tốt nhất Nồng độ ethanol Trung vị (khoảng tứ vị) p (mg/100mL) là tĩnh mạch đùi và ở thời điểm trước khi khám Phương pháp sắc khí 0,48 (0,20 – 14,11) nghiệm tử thi. Mẫu máu được bảo quản trong
Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 4 * 2024 Nghiên cứu Y học Trong dân số nghiên cứu, ghi nhận 37 đích cung cấp các số liệu khách quan trong giám trường hợp tử vong do tai nạn giao thông và định ethanol ở mẫu máu tử thi. Từ kết quả khoảng 50% thuộc nhóm 30-45 tuổi. Tỉ lệ trường nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt đáng kể hợp có nồng độ ethanol cao hơn ngưỡng bình nồng độ ethanol ở phương pháp sắc khí (GC- thường là 16/37 trường hợp, tương ứng 43,2% và FID) và phương pháp sinh hóa, cụ thể giá trị đều là nam giới (Hình 1). trung vị nồng độ ethanol của phương pháp sinh Bảng 3. Mối liên quan giữa nồng độ lactate, LDH với hóa cao gấp 9,9 lần so với phương pháp GC-FID. nồng độ ethanol định lượng bằng phương pháp sắc Theo Điều 35 của Luật Phòng, chống tác hại của khí (GC-FID) và phương pháp sinh hóa (n=110) rượu, bia năm 2019 quy định cấm tuyệt đối điều Ethanol r p khiển phương tiện tham gia giao thông đường Phương pháp GC-FID bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn, Lactate 0,09 0,3 và mức phạt nồng độ cồn khi lái xe cũng được LDH 0,03 0,7 quy định rõ ở Nghị định 123/2021/NĐ-CP. Do Phương pháp sinh hóa đó, xét nghiệm nồng độ ethanol trong máu cần Lactate 0,05 0,5 LDH 0,48
Nghiên cứu Y học Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 4 * 2024 các rối loạn chuyển hóa như đái tháo đường, tốc độ khác nhau và tách ra khỏi nhau. Vì vậy, nhịn ăn và nhiễm trùng(11). Ngưỡng định lượng phương pháp GC-FID có độ đặc hiệu cao, không các xét nghiệm nồng độ trong máu từ phương bị ảnh hưởng bởi các thành phần khác có trong pháp GC-FID và phương pháp sinh hóa là mẫu(1-4). Những luận điểm này cũng thể hiện sự 0,01mg/100mL. Do vậy, ethanol nội sinh trong phù hợp của kết quả nghiên cứu không tìm thấy máu cũng sẽ được định lượng và ghi nhận kết sự liên quan giữa nồng độ lactate, LDH với nồng quả nhầm lẫn là dương tính với ethanol. Trong độ ethanol trong máu tử thi. Theo Ozturk A, độc chất học pháp y, để giảm thiểu một số tác phương pháp enzym và phương pháp GC có sự động gây sai lệch kết quả, nồng độ ethanol thống nhất trong phạm vi đo lường 10–600
Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 27 * Số 4 * 2024 Nghiên cứu Y học 6. Thompson WC, MaIhotra D, Schammel DP, et al (1994). False- KẾT LUẬN positive ethanol in clinical and postmortem sera by enzymatic Kết quả nghiên cứu cho thấy phương pháp assay: elimination of interference by measuring alcohol in protein-free ultrafiltrate. Clinical Chemistry, 40(8):1594-1595. sắc ký khí GC-FID luôn đảm bảo độ tin cậy 7. Gorgus E, Hittinger M, Schrenk D (2016). Estimates of Ethanol trong định lượng ethanol trong máu tử thi, tuy Exposure in Children from Food not Labeled as Alcohol- nhiên, phương pháp sinh hóa là phương pháp Containing. J Anal Toxicol, 40(7):537-542. 8. Dunne JR, Tracy JK, Scalea TM & Napolitano LM (2005). đơn giản và có thể ứng dụng tốt sau khi đã kiểm Lactate and base deficit in trauma: does alcohol or drug use soát ảnh hưởng từ sự gia tăng nồng độ lactate và impair their predictive accuracy? Journal of Trauma: Injury, LDH sau khi chết. Infection and Critical Care, 58(5):959-966. 9. Dasgupta A (2015). Alcohol and its biomarkers: clinical aspects Lời cảm ơn and laboratory determination. Laboratory Medicine, 46(3):e72– e73. Nhóm nghiên cứu trân trọng cảm ơn Đại học 10. Nacca N, Hodgman MJ, Lao K, Elkins M, Holland MG (2018). Y Dược Tp. Hồ Chí Minh đã hỗ trợ kinh phí để Can elevated lactate and LDH produce a false positive chúng tôi thực hiện nghiên cứu này. enzymatic ethanol result in live patients presenting to the emergency department? Clinical Toxicology, 56(3):189-192. TÀI LIỆU THAM KHẢO 11. Šoša I (2023). The Human Body as an Ethanol-Producing Bioreactor—The Forensic Impacts. Fermentation, 9(8):738. 1. Donaldson AE, Lamont IL (2013). Biochemistry changes that https://doi.org/10.3390/fermentation9080738. occur after death: potential markers for determining post- 12. Daglioglu N, Keten A, Akcan R, Efeoglu P & Cekin N (2012). mortem interval. PLoS ONE, 8(11):e82011. DOI: Determination of blood ethanol levels: comparison of 10.1371/journal.pone.0082011. theenzymatic and gas chromatographic method. J Med, 26:165– 2. Levine BS, Kerrigan S (2020). Principles of forensic toxicology. 70. 5th ed. Springer Nature Switzerland AG. URL: 13. Ozturk A, Temel I, Yalcindag A, Ucar F & Yay F (2022). https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-030-42917-1. Veriﬁcation of enzymatic ethanol analysismethod and method 3. Powers RH, Dean DE (2009). Evaluation of potential comparison withheadspace gas chromatography. Turk J lactate/lactate dehydrogenase interference with an enzymatic Biochem, 47(5):557–563. alcohol analysis. J Anal Toxicol, 33(8):561-563. 4. Nacca N, Hodgman MJ, Lao K, Elkins M & Holland MG (2017). Can elevated lactate and LDH produce a false positive Ngày nhận bài: 27/08/2024 enzymatic ethanol result in live patients presenting to the Ngày chấp nhận đăng bài: 14/09/2024 emergency department? Clinical Toxicology, 56(3):189–192. 5. Bishop-Freeman SC, Bertholf RL, Powers RH, Mayhew LC & Ngày đăng bài: 16/09/2024 Winecker RE (2020). False-positive enzymatic alcohol results in perimortem specimens. Laboratory Medicine, 51(4):394-401. 26