intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Khảo sát thành phần hóa học của rễ loài đảng sâm Codonopsis javanica ở Lâm Đồng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

29
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài: “Khảo sát thành phần hóa học của rễ loài đảng sâm Codonopsis javanica ở Lâm Đồng” được thực hiện với mục đích có thể chỉ ra một số thành phần hóa học chính của nguồn nguyên liệu đảng sâm thu tại Lâm Đồng làm cơ sở cho việc sử dụng hiệu quả và an toàn loài dược liệu này.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Khảo sát thành phần hóa học của rễ loài đảng sâm Codonopsis javanica ở Lâm Đồng

  1. Kỷ yếu tóm tắt Hội nghị nghiên cứu khoa học sinh viên 2018 KHẢO SÁT THÀNH PHẦN HÓA HỌC CỦA RỄ LOÀI ĐẢNG SÂM CODONOPSIS JAVANICA Ở LÂM ĐỒNG Lữ Võ Uyên Trinh - 1510438 Đào Thị Quỳnh Thơ - 1513113 Nguyễn Thị Huỳnh Vân - 1513121 Lớp HHK39, Khoa Hóa học 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Hiện nay nhu cầu của con người về nguồn dược liệu phục vụ chăm sóc sức khỏe và chữa bệnh ngày càng tăng. Dược liệu đảng sâm là rễ của một số loài thuộc chi Codonopsis như C. lanceolata, C. pilosula, C. javanica,… Đảng sâm là vị thuốc bổ khí dùng thay thế nhân sâm trong nhiều bài thuốc Y học cổ truyền (Đỗ Tất Lợi, 2006). Các nghiên cứu hoá học đã chỉ ra rằng rễ của các loài Codonopsis có chứa alkaloid, phenylpropanoid, triterpenoid, polyacetylene, flavone, acid hữu cơ, polysaccharid,...(Jing-Yu He et al., 2015; Trần Thanh Hà và cs., 2016) trong đó đáng chú ý là các polysaccharid có tác dụng lên hệ miễn dịch giúp điều trị ung thư, cải thiện trí nhớ (Yang C et al., 2013). Thành phần các hợp chất polyacetylene, phenylpropanoid, alkaloid, triterpenoid và polysaccharid rất khác nhau giữa các loài và nguồn thu mẫu có thể gây ra hoạt tính sinh học khác nhau ở các loài Codonopsis. Với điều kiện tự nhiên thuận lợi ở Lâm Đồng, cây đảng sâm C. javanica mọc hoang dại ở nhiều nơi trong tỉnh với trữ lượng khá lớn. Vào mùa thu hái, người dân tộc bản địa khai thác rễ củ đảng sâm đem bán ra chợ như rau. Trong khi đó, chúng ta phải nhập đảng sâm Trung Quốc với giá rất cao. Vì vậy, việc nghiên cứu thành phần hóa học, đánh giá thành phần hoạt chất của đảng sâm Việt Nam là việc làm cần thiết cung cấp thêm cơ sở khoa học cho việc sử dụng một nguồn dược liệu sẵn có trong nước làm thuốc. Đề tài: “Khảo sát thành phần hóa học của rễ loài đảng sâm Codonopsis javanica ở Lâm Đồng” được thực hiện với mục đích có thể chỉ ra một số thành phần hóa học chính của nguồn nguyên liệu đảng sâm thu tại Lâm Đồng làm cơ sở cho việc sử dụng hiệu quả và an toàn loài dược liệu này. 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. Đối tượng nghiên cứu Rễ củ của đảng sâm Codonopsis javanica thu tại Lâm Đồng. 2.2. Phương pháp nghiên cứu Chiết xuất các nhóm hợp chất tự nhiên trong nguyên liệu bằng phương pháp chiết xuất phân đoạn với các dung môi theo độ phân cực tăng dần. Định tính các nhóm hợp chất tự nhiên bằng các phản ứng hóa học đặc trưng. Phân tích sơ bộ các nhóm hợp chất bằng phương pháp sắc ký lớp mỏng, sử dụng bản mỏng silica gel GF254 (Merck). Thuốc thử chung hiện màu là dung dịch acid sulfuric 10% và đèn tử ngoại bước sóng 254 và 365nm. Thuốc thử phân tích acid amin là Ninhydrin. 56
  2. Kỷ yếu tóm tắt Hội nghị nghiên cứu khoa học sinh viên 2018 Định lượng polysaccharid toàn phần bằng phương pháp phenol – acid sulfuric, tính theo glucose (Foster DS et at, 1961; Harshal AP et al, 2011). Định lượng các acid amin bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao theo TCVN 8764-2012. 2.3. Thực nghiệm chiết xuất Nguyên liệu đầu. 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 3.1. Kết quả định tính các nhóm chất trong rễ đảng sâm Bảng 1. Kết quả định tính các nhóm chất trong rễ đảng sâm STT Nhóm chất Phản ứng định tính Kết quả Kết luận sơ bộ 1 Chất béo Để vết mờ trên giấy lọc - Không có chất béo 2 Tinh dầu Có mùi thơm + Có tinh dầu 3 Phytosterol Phản ứng Liberman + Có phytosterol 4 Carotenoid H2SO4 đặc - Không có carotenoid phản ứng Cyanidin ++ 5 Flavonoid phản ứng với hơi amoniac + Có flavonoid kiềm NaOH 10% ++ FeCl3 5% + Phản ứng mở và đóng vòng lacton ++ 6 coumarin Có coumarin Soi huỳnh quang dưới đèn tử ngoại + 7 Saponin Hiện tượng tạo bọt - Không có saponin Na2CO3 + 8 Acid hữu cơ Có acid hữu cơ Đổi màu giấy quỳ +++ 9 Acid amin TT Ninhydrin +++ Có acid amin 10 Đường tự do TT Fehling + Có đường khử 11 Polysaccharid TT Lugol +++ Có polysacharid TT Mayer ++ 12 Alcaloid TT Bouchardat +++ Có alcaloid TT Dragendorff ++ 13 Anthranoid Phản ứng Borntraeger + Có anthranoid Gelatin 1% - 14 Tanin Không có tanin Phản ứng Styasni - Ghi chú: -) Phản ứng âm tính; +) Phản ứng dương tính; ++) phản ứng dương tính rõ; và +++) phản ứng dương tính rất rõ 57
  3. Kỷ yếu tóm tắt Hội nghị nghiên cứu khoa học sinh viên 2018 Kết quả thu được cho thấy rễ đảng sâm có chứa các nhóm chất flavonoid, acid hữu cơ, acid amin, polysaccharid, alcaloid, tinh dầu, phytosterol, coumarin, anthranoid và đường khử, trong đó các nhóm chất có phản ứng nhận biết rõ nhất là polysaccharid và acid amin. Trong mẫu đảng sâm nghiên cứu không có saponin, chất béo và carotenoid. 3.2. Định lượng polysaccharid toàn phần Hình 1. Đồ thị phương trình đường chuẩn glucose Bảng 2. Kết quả định lượng polysaccharid toàn phần trong các mẫu rễ đảng sâm Mẫu m (g) A C (mg/ml) HL polysaccharid TP (%) Trung bình (%) RSD (%) 0,441 44,60 23,80 M1 1,00 0,435 44,02 22,01 22,80  0,91 4,01 0,447 45,18 22,59 0,415 42,08 22,53 M2 1,00 0,410 41,59 20,80 21,55  0,89 4,12 0,421 42,66 21,33 0,420 42,56 22,64 M3 1,00 0,444 44,89 22,45 22,17  0,65 2,94 0,423 42,85 21,43 Kết quả xác định hàm lượng polysaccharid toàn phần tính theo glucose của 3 mẫu rễ đảng sâm rừng thu vào 3 thời điểm khác nhau ở 3 địa điểm khác nhau lần lượt trung bình là 22,80; 21,55 và 22,17%. Như vậy, polysaccharide chính là thành phần chính, chiếm hàm lượng lớn trong rễ đảng sâm. Hàm lượng polysaccharid toàn phần của 3 mẫu đảng sâm khác nhau không nhiều, có thể do thời gian thu lấy mẫu khá gần nhau. 58
  4. Kỷ yếu tóm tắt Hội nghị nghiên cứu khoa học sinh viên 2018 3.3. Kết quả định lượng acid amin Bảng 3. Kết quả xác định hàm lượng các acid amin có trong rễ đảng sâm Stt Chỉ tiêu Đơn vị Kết quả MDL 1 Alanine g/100g 0,18 2 Arginine g/100g Không phát hiện 0,01 3 Aspartic acid g/100g 0,18 4 Glutamic acid g/100g 0,78 5 Glycine g/100g 0,09 6 Histidine g/100g 0,04 7 Isoleucine g/100g 0,07 8 Leucine g/100g 0,17 9 Lysine g/100g 0,07 10 Methionine g/100g Không phát hiện 0,01 11 Phenylalanine g/100g 0,04 12 Proline g/100g Không phát hiện 0,01 13 Serine g/100g 0,05 14 Threonine g/100g 0,02 15 Tyrosine g/100g Không phát hiện 0,01 16 Valine g/100g 0,10 17 Tryptophan g/100g 0,0285 Tổng g/100g 1,79 Ghi chú: MDL: Giới hạn phát hiện của phương pháp (Method Detection Limit) Phân tích hàm lượng 17 acid amin trong rễ đảng sâm, đã xác định được sự có mặt của 13 acid amin, trong đó có 7 acid amin thiết yếu (chỉ không phát hiện được methionine). Không phát hiện được 4 acid amin: arginine, methionine, proline và tyrosine. Acid amin có hàm lượng cao nhất là acid glutamic 0,78g/100g, vượt trội so với các acid amin khác. Hàm lượng tổng số các acid amin có trong rễ đảng sâm là 1,79g/100g. Như vậy, xem xét về khía cạnh dinh dưỡng, rễ đảng sâm cũng là nguồn cung cấp các acid amin có giá trị. 3.4. Kết quả chiết xuất chế phẩm polysaccharid thô từ rễ đảng sâm Từ các kết quả nghiên cứu ở trên có thể thấy polysaccharid chính là thành phần chính của rễ đảng sâm. Nhiều tài liệu nước ngoài đã nghiên cứu chứng minh polysaccharid từ các loài đảng sâm khác có nhiều hoạt tính sinh học, đóng góp quan trọng tạo nên tác dụng tăng cường miễn dịch, chống ung thư của loại dược liệu này. Vì vậy, trong nghiên cứu này, chúng tôi khảo sát hiệu suất chiết polysaccharid từ rễ đảng sâm Lâm Đồng. 59
  5. Kỷ yếu tóm tắt Hội nghị nghiên cứu khoa học sinh viên 2018 Bảng 4. Hiệu suất chiết polysaccharid thô từ rễ đảng sâm Mẫu Khối lượng đảng sâm (g) W (%) Khối lượng polysaccharid thô (g) Hiệu suất chiết (%) M1 100,0 6,30 21,022 22,44 M2 100,0 6,61 23,184 24,82 Trung bình 23,63 Kết quả hiệu suất chiết được polysaccharide thô từ rễ đảng sâm là 22,44 – 24,82%, trung bình là 23,63% tính theo khối lượng nguyên liệu khô kiệt. 4. KẾT LUẬN Bằng các phản ứng hóa học đặc trưng và sắc ký lớp mỏng đã xác định rễ đảng sâm có chứa các nhóm chất flavonoid, acid hữu cơ, acid amin, polysaccharid, alcaloid, tinh dầu, phytosterol, coumarin, anthranoid và đường khử, trong đó các nhóm chất có phản ứng nhận biết rõ nhất là polysaccharid và acid amin. Trong mẫu đảng sâm nghiên cứu không có saponin, chất béo và carotenoid. Hàm lượng polysaccharid toàn phần trong các mẫu rễ đảng sâm thay đổi trong khoảng từ 21,55 đến 22,80% tính theo glucose. Đã phân tích hàm lượng 17 acid amin trong rễ đảng sâm, xác định được sự có mặt của 13 acid amin, trong đó có 7 acid amin thiết yếu. Không phát hiện được 4 acid amin: arginine, methionine, proline và tyrosine. Hàm lượng acid amin tổng số trong rễ đảng sâm là 1,79g/100g, cao nhất là acid glutamic 0,78g/100g. Hiệu suất chiết được bột polysaccharid thô từ rễ đảng sâm là 22,44 – 24,82%, trung bình là 23,63% tính theo khối lượng nguyên liệu khô kiệt. TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ khoa học và Công nghệ (2012), Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 8764:2012. Đỗ Tất Lợi (2004), Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, NXB Y học, Hà Nội. Trần Thanh Hà, Đỗ Thị Hà, Hà Vân Oanh (2016), Thành phần hóa học của phân đoạn chiết bằng n-butanol rễ loài đảng sâm Việt Nam (Codonopsis javanica (Blume) Hook.f.), Tạp chí dược học- 4/2016 (số 480 năm 56), tr. 34-39. Foster DS and Cornella TS. (1961), Colorimetric Method of Analysis. Nostrand Company Inc. Princeton New Jersey, 08, pp. 162. Harshal AP, Priscilla MD. (2011), Spectrophotometric estimation of total polysaccharides in Cassia tora gum. Journal of Applied Pharmaceutical Science, 03, 93-95. Jing-Yu He, Na Ma, Shu Zhu, Katsuko Komatsu, Zhi-Yuan Li, Wei-Ming Fu (2015). The genus Codonopsis (Campanulaceae): a review of phytochemistry, bioactivity and quality control. J. Nat. Med. 69:1–21. Yang C, Gou Y, Chen J, An J, Chen W, Hu F (2013) Structural characterization and antitumor activity of a pectic polysaccharide from Codonopsis pilosula, Carbohydr. Polym. 98:886–895. 60
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2