Khảo sát tình hình viêm da trên chó tại thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

33
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chó là loài động vật nuôi phổ biến nhất hiện nay, kèm theo đó nhiều giống chó ngoại du nhập vào nước ta, khiến cho tỷ lệ các bệnh trên chó ngày càng phổ biến và tăng. Nguyên nhân rất đa dạng như di truyền, hệ tiêu hóa, hệ hô hấp. Trong đó, bệnh viêm da trên chó cũng chiếm một phần không kém. Bài viết trình bày khảo sát tình hình viêm da trên chó tại thành phố Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khảo sát tình hình viêm da trên chó tại thành phố Hồ Chí Minh

KHẢO SÁT TÌNH HÌNH VIÊM DA TRÊN CHÓ TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Tuấn Hy, Võ Phương Vy, Đàm Diệu Minh, Huỳnh Kim Trang, Nguyễn Thị Phú và Phạm Thị Hải Hưng Ngành Thú Y, Khoa Thú Y – Chăn Nuôi, Trường Đại học Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh GVHD: ThS. Nguyễn Thị Lan Anh TÓM TẮT Khảo sát 330 con chó ở trạm chẩn đoán xét nghiệm và điều trị bệnh động vật ở Tp. Hồ Chí Minh. Kết quả khảo sát cho thấy tỷ lệ chó mắc viêm da là 24,85% (82 con). Trong đó, tỷ lệ nhiễm giống ngoại cao hơn giống nội (32,69% so với 22,15%), chó đực cao hơn chó cái (25,56% so với 24,02%) và chó lông dài cao hơn chó lông ngắn (31,88% so với 13,00%). Khảo sát cho thấy độ tuổi chó bị mắc bệnh nhiều nhất là trên 5 tuổi và thấp nhất là từ 1 – 5 tuổi. Tần suất biểu hiện lâm sàng thường gặp nhất là ngứa (70,73%) và thấp nhất là sừng hóa (1,22%) và phù (1,22%). Nguyên nhân gây bệnh viêm da thường gặp là nấm da (30,49%). Tỷ lệ nhiễm ghép giữa các nguyên nhân với nhau thường đi chung với nấm da nhiều nhất và nhiễm từ 2 nguyên nhân trở lên cũng khá phổ biến. Từ khóa: viêm da trên chó, nấm da, ngoại ký sinh trùng, viêm da dị ứng. 1. GIỚI THIỆU Chó là loài động vật nuôi phổ biến nhất hiện nay, kèm theo đó nhiều giống chó ngoại du nhập vào nước ta, khiến cho tỷ lệ các bệnh trên chó ngày càng phổ biến và tăng. Nguyên nhân rất đa dạng như di truyền, hệ tiêu hóa, hệ hô hấp, … Trong đó, bệnh viêm da trên chó cũng chiếm một phần không kém. Da là cơ quan lớn nhất của cơ thể với nhiều chức năng khác nhau như điều hòa nhiệt độ, bảo vệ miễn dịch, nhận thức cảm giác, sản xuất vitamin D và nó hoạt động như một rào cản giữa cơ thể động vật và môi trường. Bên cạnh tất cả các chức năng quan trọng này, nó cũng có thể phản ánh các quá trình bệnh lý từ các nguyên nhân khác. Do những đặc điểm này, các vấn đề về da liễu là một trong những rối loạn thường thấy nhất ở các bệnh viện thú y. Điều quan trọng là bác sĩ thú y phải biết và hiểu về sinh lý của da và về các bệnh da liễu phổ biến nhất ảnh hưởng đến chó [Elisa Bourguignon et al., 2013]. Viêm da là một thuật ngữ rộng được sử dụng để chỉ tình trạng da [P. Goswami and Sanku Borkataki, 2012]. Viêm da thường gặp trên thú nhỏ, biểu hiện lâm sàng chính của viêm da là ngứa [Ralf S. Mueller et al., 2008]. Nguyên nhân gây bệnh về da trên chó rất đa dạng. Phổ biến là nấm da (Cadida spp., Dermatophytes, …), ngoại 635
ký sinh trùng (Demodex Canis, Sarcoptes scabiei var. canis, …), vi khuẩn (Staphylococcus aureus, Streptococcus spp., …), viêm da dị ứng, … 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Khảo sát 330 con chó tại trạm chẩn đoán xét nghiệm và điều trị động vật từ ngày 1/1/2021 đến ngày 10/4/2022. Tiến hành ghi nhận bệnh án viêm da trên những con chó bị bệnh viêm da bao gồm giống, giới tính, độ tuổi, độ dài của lông, tần suất các biểu hiện lâm sàng và các chẩn đoán nguyên nhân chính gây bệnh viêm da trên chó tại trạm chẩn đoán xét nghiệm và điều trị bệnh động vật. Đối với phương pháp lấy mẫu soi tươi ký sinh trùng hoặc nấm da thì sát khuẩn bằng cồn 70 độ rồi dùng dao lam vô trùng cạo một lớp vảy trên da đến khi rướm máu. Sau khi lấy mẫu thì dùng dung dịch KOH 10% hoặc lactophenol cotton blue soi tươi dưới kính hiển vi [N. K. Sood et al., 2012]. Quan sát hình thái, đặc điểm gây bệnh từ đó chẩn đoán và phân biệt ra các vi sinh vật gây bệnh trên da như hình 2.1. A B C Hình 2.1 A. Biểu hiển lâm sàng chó bị viêm da. B. Soi tươi mẫu viêm da của chó có chứa bọ chét ở độ phóng đại 10x10. C. Một bào tử nấm Dermatophytes sau khi soi tươi bằng KOH 10% ở độ phóng đại 100x100. Mẫu nghi nấm da thì khử cồn 70 độ bề mặt rồi dùng dao mổ cạo 1 lớp da đến khi thấy rướm máu thì dừng lại [Lê Đức Vinh, 2021], lấy mẫu để vào ống đựng mẫu; mẫu viêm da nghi vi khuẩn lấy tăm bông tiệt trùng thấm vào chỗ nghi khuẩn [Lê Đức Vinh, 2021] rồi để vào lọ đựng mẫu môi trường nutrient broth. Sau khi lấy mẫu xong thì gửi về khu E, trường Đại Học Công Nghệ Thành Phố Hồ Chí Minh trong vòng 48 giờ [Lê Đức Vinh, 2021] để nuôi cấy, phân lập và định danh như hình 2.2. 636
A B C Hình 2.2 A. Mẫu Aspergillus spp gây bệnh viêm da trên chó được nuôi cấy trên môi trường Sabouraud Dextrose Agar sau khi phân lập và định danh giống gây bệnh. B. Hình ảnh vi nấm trên da Aspergillus spp. gây bệnh da sau khi nuôi cấy được soi dưới kính hiển vi bằng lactophenol cotton blue ở độ phóng đại 100x100. C. Mẫu bệnh phẩm vi khuẩn gây viêm da trên chó sau khi cấy trên môi trường NA 48 giờ. 3. KẾT QUẢ 3.1. Tình hình chó bị viêm da và tỷ lệ viêm da theo giống, giới tính, độ dài và độ tuổi tại Tp. Hồ Chí Minh Trong thời gian khảo sát, có 82 con chó bị viêm da (24,85%) trên tổng số 330 con chó được khảo sát. So với kết quả ở khu vực khác, kết quả khảo sát của nghiên cứu cao hơn so với Nguyễn Háo Thanh Hảo là 21,16 %. So sánh giữa các kết quả, cho thấy tỷ lệ nhiễm bệnh về da trên chó có sự chênh lệch. Qua ghi nhận từ các chủ nuôi, nghiên cứu nhận thấy nguyên nhân của sự khác biệt này là do viêm da trên chó phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố chăm sóc và nuôi dưỡng. Như vậy, tỷ lệ chó bị bệnh ngoài da chiếm tới 24.85% cho thấy tỷ lệ viêm da trên chó qua cuộc khảo sát có chiều hướng tăng nhưng không đáng kể. Bảng 3.1 Khảo sát viêm da trên chó về giống, giới tính, độ dài lông trên 82 con chó viêm da Yếu tố khảo sát Số chó khảo sát (con) Số chó bệnh ngoài da (con) Tỷ lệ (%) P Nội 226 50 22,15 P< 0,001 Ngoại 104 32 32,69 Đực 176 45 25,56 P> 0,05 Cái 154 37 24,02 Lông Ngắn 123 16 13,00 P< 0,001 Lông Dài 207 66 31,88 637
Dưới 1 năm 70 7 10,00 1 – 5 năm tuổi 120 11 9,17 P
Bảng 3.2 Tần suất các biểu hiện lâm sàng về da trên chó trên tổng số 82 con chó bị bệnh Triệu chứng, bệnh tích Số chó có biểu hiện Tỷ lệ (%) Ngứa 58 70,73 Mẩn đỏ 23 28,05 Mủ da 12 14,63 Rụng lông 56 68,29 Hôi lông 9 10,98 Vảy da 20 24,39 Sừng hóa 1 1,22 Phù 1 1,22 Có ve 47 57,32 Có bọ chét 38 46,34 Tần suất các biểu hiện lâm sàng sau khi quan sát và khám tổng quát chó cho thấy viêm da phần lớn trên chó là ngứa (70,73%), rụng lông (68,29%) và thấp nhất là sừng hóa và phù (1,22%). Theo một số tác giả, đa số với các viêm da toàn thân thường ngứa, rụng lông hôi, dầu nhờn tăng, có gàu, mẩn đỏ, mủ [Bùi Thanh Hằng, 2012; Võ Thị Ngọc Bích, 2013; Elisa Bourguignon et al., 2013; N. K. Sood và et al., 2012; Ralf S. Mueller et al., 2008; Yi-Zhou Chen et al., 2012]. 3.3. Tỷ lệ nguyên nhân gây viêm da trên chó sau khi phân lập và chẩn đoán phân biệt tại Tp. Hồ Chí Minh Bảng 3.3 Tỷ lệ các nguyên nhân gây viêm da trên chó và tỷ lệ nhiễm ghép giữa các nguyên nhân Nguyên nhân Số chó mắc bệnh Tỷ lệ (%) P Demodex canis 3 3,66 P< 0,001 639
Sarcoptes scabiei var. canis var. canis 1 1,22 Nấm da 25 30,49 Vi khuẩn 7 8,54 Viêm da dị ứng 12 14,63 Các nguyên nhân khác 34 41,46 Tổng 82 100 Nhiễm ghép các nguyên nhân gây bệnh Demodex Canis+ nấm da + vi 1 5,56 khuẩn Demodex Canis + Sarcoptes scabiei 1 5,56 var. canis Vi khuẩn + viêm da dị ứng 4 22,22 P
Tỷ lệ nhiễm ghép nấm da đi chung với các nguyên nhân khác như cơ học, hóa học chiếm cao nhất (50,00%), ít nhất là Demodex Cains đi với nấm da và vi khuẩn (5,56%) và Demodex Canis đi với Sarcoptes scabiei var. canis (5.56%) và sự khác biệt có ý nghĩa về mặt thống kê. 4. KẾT LUẬN Tỷ lệ bệnh ngoài da trên chó là 24,85%. Các yếu tố như giống, giới và lông cũng có ảnh hưởng đến bệnh viêm da trên chó. Tần suất biểu hiện lâm sàng về viêm da chó thường găp nhất là ngứa chiếm 70,73% và thấp nhất là sừng hóa và phù (2,44%). Tỷ lệ nguyên nhân gây viêm da trên chó chiếm nhiều là các nguyên nhân khác chiếm tới 41,46% và thấp nhất là viêm da do Sarcoptes scabiei var. canis chiếm 1,22%. Kết quả nhiễm ghép giữa các nguyên nhân cũng cho thấy nấm da thường nhiễm ghép nhiều nhất và thấp nhất là Sarcoptes scabiei var. canis. Lời cảm ơn: Nhóm nghiên cứu chân thành cảm ơn trạm chẩn đoán xét nghiệm và điều trị bệnh động vật ở Tp. Hồ Chí Minh đã hỗ trợ và cung cấp mẫu bệnh viêm da trên chó trong nghiên cứu này. Cảm ơn các giảng viên và trường đã tạo cơ hội, hướng dẫn nghiên cứu về khảo sát tình hình viêm da trên chó tại thành phố Hồ Chí Minh. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Bùi Thanh Hằng, 2012. “Khảo sát tình hình bệnh về da do ngoại ki sinh và nấm trên chó, ghi nhận hiệu quả điều trị tại Bệnh viện Thú Y trường Đại Học Nông Lâm Tp. HCM”, Luận văn tốt nghiệp bác sĩ thú y, Tủ sách trường Đại Học Nông Lâm Tp. HCM. [2] Lê Đức Vinh, 2021. “Ký sinh trùng y học – giáo trình đại học”, Nhà Xuất Bản Đại Học Quốc Gia Thành Phố Hồ Chí Minh, trang 7 – 401. [3] Nguyễn Hảo Thanh Thảo, 2013. “Khảo sát tình hình và ghi nhận hiệu quả điều trị viêm da do Demodex, Sarcoptes, ve và nấm tại trạm thú y quận 8” Luận văn tốt, Tủ sách trường Đại Học Nông Lâm Tp. HCM. [4] Võ Thị Ngọc Bích, 2013. “Khảo Sát Bệnh Về Da Trên Chó Và Theo Dõi Kết Quả Điều Trị Tại Phòng Mạch Trạm Thú Y Liên Quận Ninh Kiều – Bình Thủy- Tpct” Luận văn tốt nghiệp bác sĩ thú y, Trường Đại Học Cần Thơ. [5] Elisa Bourguignon, Luciana Diegues Guimarães, Tássia Sell Ferreira and Evandro Silva Favarato, 2013. “Dermatology in dogs and cats” Insights from Veterinary Medicine, 3 - 34. [6] N. K. Sood, Berhanu Mekkib, L. D. Singla and K. Gupta, 2012. “Cytopathology of parasitic dermatitis in dogs” J Parasit Dis; 36(1): 73–77. [7] P. Goswami, Sanku Borkataki, 2012. “Management of Atopic Dermatitis in Dog - A Case Study” Management of Atopic Dermatitis in Dog-A Case Study, Vol:2 (2) May’ 12. [8] Ralf S. Mueller, DACVD, DECVD, FACVSc, 2008. “Diagnosis and Treatment of Canine Atopic Dermatitis” World Small Animal Veterinary Association World Congress Proceedings. 641
[9] Yi-Zhou Chen, Rui-Qing Lin, Dong-Hui Zhou, Hui-Qun Song, Fen Chen, Zi-Guo Yuan, Xing-Quan Zhu, Ya-Biao Weng and Guang-Hui Zhao, 2012. “Prevalence of Demodex infection in pet dogs in Southern China” African Journal of Microbiology Research Vol. 6(6), pp. 1279-1282. 642