ƯỜ
Ạ Ọ Ư Ạ
Ồ
TR
NG Đ I H C S PH M TP. H CHÍ MINH
Ị Ụ KHOA GIÁO D C CHÍNH TR
Ầ
TR N DUY LÂM
ề Đ tài:
Ự
TÍCH C C HÓA PH
ƯƠ Ạ
Ầ
Ọ Ớ
Ấ
Ị
Ế NG PHÁP THUY T TRÌNH TRONG D Y H C MÔN GDCD Ề PH N “ CÔNG DÂN V I CÁC V N Đ ƯƠ Ộ NG Ở
CHÍNH TR XÃ H I” TRONG CH Ớ Ụ TRÌNH GIÁO D C CÔNG DÂN L P 11 ƯỜ
NG THPT
TR
ự ế ở ườ
ả
ươ
ư
ậ
(Kh o sát th c t
Tr
ng THPT Tr ng V ng – Qu n
1)
Ậ Ố
Ạ Ọ
Ệ
KHÓA LU N T T NGHI P Đ I H C
Ụ
Ị
NGÀNH GIÁO D C CHINH TR
Ồ
TP. H CHÍ MINH 5/2014
ƯỜ
Ạ Ọ Ư Ạ
Ồ
TR
NG Đ I H C S PH M TP. H CHÍ MINH
Ị Ụ KHOA GIÁO D C CHÍNH TR
ề Đ tài:
Ự
TÍCH C C HÓA PH
ƯƠ Ạ
Ầ
Ọ Ớ
Ấ
Ị
Ế NG PHÁP THUY T TRÌNH TRONG D Y H C MÔN GDCD Ề PH N “ CÔNG DÂN V I CÁC V N Đ ƯƠ Ộ NG Ở
CHÍNH TR XÃ H I” TRONG CH Ớ Ụ TRÌNH GIÁO D C CÔNG DÂN L P 11 ƯỜ
NG THPT
TR
ả
ự ế ở ườ
ươ
ư
ậ
Tr
ng THPT Tr ng V ng – Qu n
(Kh o sát th c t 1)
Ậ Ố
Ạ Ọ
Ệ
KHÓA LU N T T NGHI P Đ I H C
Ụ
Ị
NGÀNH GIÁO D C CHINH TR
ả
ướ
ẫ
Gi ng viên h
ứ ng d n: TS. Phí Văn Th c
ự
ệ
ầ
Sinh viên th c hi n: Tr n Duy Lâm
Ồ
TP. H CHÍ MINH 5/2014
Ơ
Ờ
L I CÁM N
ỏ
ế ơ ớ t n t
ụ
ồ
ậ
ỡ
ệ
ố
ầ Tôi xin bày t i các th y, cô giáo khoa Giáo lòng bi ạ ạ ọ ư ị ườ ng Đ i h c S Ph m TP. H Chí Minh D c Chính Tr tr ứ ạ ữ ề đã t n tình truy n đ t nh ng tri th c quý báu, giúp đ tôi ậ ố ọ t khóa h c và khóa lu n t hoàn thành t
t nghi p.
ệ
ắ
lòng bi
ỏ ườ
ế ơ ỏ
ầ ế
ề i đã b ra nhi u tâm huy t, nhi ọ ậ ố
ể
ế
ố
ậ ố
ế ặ t n sâu s c đ n th y giáo, Đ c bi t tôi xin bày t ệ ứ TS. Phí Văn Th c, ng t ứ ỡ tình giúp đ tôi trong su t quá trình h c t p, nghiên c u, ữ đóng góp nh ng ý ki n quý báu đ tôi hoàn thành cu n khóa ệ t nghi p này. lu n t
ạ
ử ờ ả ơ
ắ
ầ
ư
ng đã nhi ề
ươ ệ
ứ
ậ
i c m n sâu s c đ n các ườ ể ọ ng ỡ t tình và giúp đ tôi trong quá ố t
ế Bên c nh đó cho phép tôi g i l th y cô, công nhân viên cũng nh toàn th h c sinh Tr ệ ư THPT Tr ng V ự trình th c nghi m cho đ tài nghiên c u khóa lu n t nghi p.ệ
ồ
TP. H Chí Minh tháng 05 năm2014
Tác giả
ầ
Tr n Duy Lâm
Ụ Ừ Ế
Ắ
DANH M C T VI T T T
ụ
GDCD : Giáo d c công dân
GV : Giáo viên
ọ HS : H c sinh
ươ
ạ
ọ
PPDH : Ph
ng pháp d y h c
ươ
ế
PPTT : Ph
ng pháp thuy t trình
ọ
ổ
THPT : Trung h c ph thông
XH : Xã h iộ
DS: Dân số
ụ
GDCD: Giáo D c Công Dân
ươ
ạ
ọ
PPDHTC: Ph
ự ng Pháp d y H c Tích C c
Ụ
Ụ
M C L C
Ậ
ươ
Ơ Ở
Ự
Ủ
Ạ
Ự
ƯƠ
Ch TÍCH C C HÓA PH
Ọ
Ạ
Ệ ng 1. C S LÍ LU N VÀ TH C TR NG C A VI C Ế NG PHÁP THUY T TRÌNH TRONG Ở ƯỜ Ớ Ụ NG
TR
ƯƠ
Ư
D Y H C MÔN GIÁO D C CÔNG DÂN L P 11 THPT TR NG V
NG.
1.1 Ph
ệ ủ ớ ế ươ ố ng pháp thuy t trình và m i quan h c a nó v i ph ng pháp
ạ ọ ụ ươ ạ ọ d y h c khác trong d y h c môn Giáo D c Công Dân
1.1.1 Ph
ươ ế ng pháp thuy t trình
1.1.3
ươ ế ấ 1.1.2 C u trúc ph ng pháp thuy t trình
Ư ể ượ ủ ể ươ ế u đi m và nh c đi m c a ph ng pháp thuy t trình
ố ệ ủ ớ ươ ạ ọ ạ ọ ng pháp d y h c khác trong d y h c môn
1.1.4 M i quan h c a nó v i ph Giáo D c Công Dân
1.1.4.1
ụ
1.1.4.2
ươ ớ ươ Ph ế ng pháp thuy t trình v i ph ạ ng pháp đàm tho i
1.1.4.3
ươ ớ ươ ả ề Ph ế ng pháp thuy t trình v i ph ng pháp gi ế ấ i quy t v n đ
ươ ớ ươ ự Ph ế ng pháp thuy t trình v i ph ng pháp tr c quan
1.2 Ph
ươ ư ạ ọ ng pháp d y h c tích c c
1.2.1 Đ nh h
ị ướ ớ ể ổ ng đ đ i m i
1.2.2 Th nào là tính tích c c h c t p
ự ọ ậ ế
1.2.3 Ph
ươ ự ạ ọ ng pháp d y h c tích c c
1.2.4 M i quan h gi a d y và h c, tích c c v i d y h c l y h c sinh làm
ự ớ ạ ệ ữ ọ ấ ạ ố ọ ọ
trung tâm
1.2.5.1
ộ ố ế ướ ứ 1.2.5 M t s hình th c thuy t trình theo h ự ng tích c c
1.2.5.2
ế ấ ề Thuy t trình nêu v n đ
1.2.5.3
ể ế ậ ệ Thuy t trình theo ki u thu t chuy n
1.2.5.4
ể ế Thuy t trình theo ki u phân tích
1.2.5.5
ề ế ấ ả Thuy t trình nêu v n đ có tính gi ế thuy t
ế ổ ợ ể Thuy t trình theo ki u so sánh t ng h p
1.3 N i dung ch
ộ ươ ụ ớ ng trình Giáo D c Công Dân l p 11.
ầ ộ ớ ế 1.3.1 Ph n m t: Công dân v i kinh t
ề ầ ấ ớ ị ộ 1.3.2 Ph n hai: Công dân v i các v n đ chính tr xã h i
1.4 Tình hình v n d ng ph
ạ ọ
ậ ụ ớ ươ ề ế ộ ở ườ ầ ư ị ấ ng pháp thuy t trình trong d y h c ph n ng THPT Tr ng Tr
“Công dân v i các v n đ chính tr xã h i” V ngươ
1.4.1 Khái quát tình hình tr
ườ ư ươ ng THPT Tr ng V ng
ạ ự ệ ậ ụ ế c trong vi c v n d ng
ả ạ ượ 1.4.2 Th c tr ng d y h c và nh ng k t qu đ t đ ớ ạ ọ ả ề ấ ị
ữ ầ ư ươ PPTT trong gi ng d y ph n “ Công dân v i các v n đ chính tr xã ộ ờ ườ h i” ng. ạ ng THPT Tr ng V tr
ươ
Ề Ệ
Ự
Ụ
Ậ
Ệ
Ch
Ư Ạ ng 2: TH C NGHI M S PH M V VI C V N D NG
ƯƠ
Ọ
Ạ
Ầ
Ế
NG PHÁP THUY T TRÌNH TRONG D Y H C PH N
Ộ Ị
Ớ
Ấ
Ề
PH “CÔNG DÂN V I CÁC V N Đ CHÍNH
TR XÃ H I”
ị ự ệ ẩ 2.1 Chu n b th c nghi m
ụ ự ệ 2.1.1 M c đích th c nghi m
ố ượ ự ệ ể ị 2.1.2 Đ i t ng và đ a đi m th c nghi m
ả ế ệ 2.1.3 Gi ự thuy t th c nghi m
ự ệ ế ạ 2.1.4 K ho ch th c nghi m
ự ộ ệ 2.2 N i dung th c nghi m
ộ ố ầ ấ ộ ộ ớ ề t k giáo án m t s bài thu c ph n “C ng dân v i các v n đ
ế ế ộ 2.2.1 Thi ị chính tr xã h i”
ả ọ ậ ủ ọ ể ế 2.2.2 Ki m tra đánh giá k t qu h c t p c a h c sinh
ế ệ ả ự 2.3 K t qu th c nghi m
ả ự ệ ả ậ ế 2.3.1 L p b ng k t qu th c nghi m
ả ự ế ệ 2.3.2 Phân tích, so sánh k t qu th c nghi m
ươ
Ả
Ậ
Ch
ƯƠ
Ọ
Ạ
Ế
Ớ
Ấ
Ị
Ụ ng 3. QUY TRÌNH VÀ GI I PHÁP V N D NG Ầ NG PHÁP THUY T TRÌNH TRONG D Y H C PH N PH Ộ Ề “ CÔNG DÂN V I CÁC V N Đ CHÍNH TR XÃ H I”
ƯƠ
Ớ
Ụ
CH
NG TRÌNH GIÁO D C CÔNG DÂN L P 11
ươ ạ ọ ế ầ ng pháp thuy t trình trong d y h c ph n “
ậ ụ ấ ớ ộ ề ị 3.1 Quy trình v n d ng ph Công dân v i các v n đ chính tr xã h i”
ế ế ướ ươ ế 3.1.1 Thi ả t k bài gi ng theo h ậ ụ ng v n d ng ph ng pháp thuy t trình
ạ ọ ự ệ ế ớ 3.1.2 Th c hi n ti n trình d y h c trên l p
ạ ọ ự ệ ớ 3.1.3 Th c hi n d y h c trên l p
ử ụ ươ ế ị 3.1.4 S d ng các ph ệ ng ti n, thi ạ ọ t b trong quá trình d y h c
ể ọ 3.1.5 Ki m tra, đánh giá h c sinh
ả ậ ụ ươ ạ ọ ế i pháp v n d ng ph
ớ ấ ươ ụ ộ ị ầ ng pháp thuy t trình trong d y h c ph n “ ng trình Giáo D c Công
3.2 Gi ề Công dân v i các v n đ chính tr xã h i” ch Dân 11
ả ố ớ 3.2.1 Gi i pháp đ i v i GV
ả 3.2.2 Gi ố ớ ọ i pháp đ i v i h c sinh
M Đ UỞ Ầ
ả ố ớ ở ụ ạ 3.2.3 Gi i pháp đ i v i S Giáo d c và Đào t o
ề ế ạ ọ
ng pháp thuy t trình trong d y h c môn GDCD ề ự ớ ầ ộ ị ươ Tên đ tài: Tích c c hóa ph ấ ph n “ Công dân v i các v n đ chính tr xã h i”
ấ ế ủ ề 1.Tính c p thi t c a đ tài
ỉ ổ ạ Đ i m i các PPDH là thay th các PPDH ch đem l
ệ ế ằ ườ ạ ớ thu c vào ng
i cho ng ả ụ
ấ ế ệ ứ ụ ấ ế
ỏ ậ
ờ ề ủ ộ ệ ệ ệ ụ ệ ố
ộ ớ ề ủ
ướ ậ ị ướ ị ng đ nh h ỏ ứ c ta đang h i nh p v i kinh t
ả ứ ộ ự c ta ph i xây d ng
ậ ế ị ườ th tr ậ ế ế ớ ớ th gi ở ế ệ ẻ th h tr các thói quen, k năng t ế ả ứ ứ
ụ ổ ệ ở
ả ị ng l
ạ ị
ụ ậ
ế ộ ệ ạ ặ
ệ
ụ ệ
ổ ở ườ tr ọ ế ủ ọ ỗ ở
ừ năm h c 20062007 tr đi, ch ớ ử ụ ế ị ủ ố
ệ ự ườ ọ ự i h c s ộ ụ ộ i d y b ng các PPDH khác có kh năng làm cho th đ ng, l ố ớ ườ ọ ạ ự ổ ớ i h c tích c c ch đ ng. Đ i m i PPDH đ i v i giáo d c và đào t o ng ọ ở ấ ướ t. B i vì: Th nh t, khoa h c c ta hi n nay là nhi m v t t y u, c p thi n ụ ạ ẽ ể ỹ k thu t – công ngh hi n nay phát tri n m nh m , đòi h i giáo d c và đào ữ ừ ậ ứ ạ ừ t o v a truy n th h th ng tri th c đã có v a c p nh t k p th i nh ng thông ng xã h i ch nghĩa tin, tri th c m i. Th hai, n n kinh t ạ ụ ủ i đòi h i giáo d c và đào t o c a n ự ự ỹ ấ ướ n l c, nghi v n, ả ướ ạ c hoàn c nh. Th ba, suy lu n, sáng t o, ph n ng nhanh và quy t đoán tr ớ ư ụ ể ố ớ nhi m v đ i m i PPDH đã tr thành c th đ i v i toàn ngành cũng nh ượ ộ ủ ố ườ ừ c xác đ nh rõ trong đ i lãnh đ o c a Đ ng C ng t ng GV vì nó đ ế ị ế ệ ả t Nam (Ngh quy t TW 4 khóa VII (01 1993), Ngh quy t TW 2 khóa s n Vi ượ ụ ể ể ượ c c th c th ch hóa trong Lu t Giáo d c (2005), đ VIII (021996), đ ị ố ỉ ụ ị ủ ỉ t Ch th s 14 hóa trong các ch th c a B Giáo d c và Đào t o, đ c bi ạ ớ ọ (04/1999). Đ i m i PPDH trong d y h c môn GDCD hi n nay hay các môn ỏ ấ ọ t c a XH, là nhi m v chuyên ng THPT là đòi h i c p thi h c khác ươ ấ ủ môn quan tr ng c a m i GV. Nh t là t ng ộ ắ trình phân ban THPT và s d ng SGK m i theo quy t đ nh c a Qu c h i b t ầ đ u có hi u l c.
ế ươ ể ế ợ ươ ng pháp thuy t trình có th k t h p v i các ph
ở
ớ thành nhóm các ph ủ ạ ư ậ ừ ụ ừ
ươ ắ ở ể ể
ế ớ ng pháp khác trong Ph ế ệ ố ng pháp. Khi k t h th ng các PPDH môn GDCD tr ạ ữ ữ ượ ợ đ h p nh v y PPTT v a gi c vai trò ch đ o v a kh c ph c nh ng h n ữ ư ậ ủ ế ố ch v n có c a nó, và nh v y PPTT có th chuy n hóa tr thành nh ng hình ự ứ th c thuy t trình m i tích c c.
ứ ụ ụ ệ 2. M c đích và nhi m v nghiên c u
ụ ứ 2.1. M c đích nghiên c u
ấ ỏ ả ủ ạ
ọ ự ế ậ
Làm sáng t ơ ở ờ ạ ạ ọ
ầ ự ồ ấ ề ể ị
ạ ọ ọ b n ch t, vai trò quan tr ng c a PPTT trong d y h c môn ự ầ ả GDCD, trên c s đó lu n ch ng s c n thi t khách quan ph i tích c c hóa ư ệ PPTT. Đ ng th i thông qua th c nghi m s ph m d y h c ph n “Công dân ự ớ v i các v n đ chính tr xã h i” đ xây d ng quy trình tích c c hóa PPTT ng THPT. trong d y h c môn GDCD ứ ự ộ ở ườ tr
ứ ệ ụ 2.2. Nhi m v nghiên c u
ả ậ ế ề ấ ộ V i m c đích trên, đ tài t p trung gi
ậ ề ự ụ ớ ơ ở ự ễ ấ
ầ ấ ị
ủ ớ ệ ộ ệ ữ ậ
ầ ạ ướ ầ
ề ự ộ ề ị i quy t các v n đ sau: M t là, ạ ề làm rõ c s lý lu n và th c ti n c a v n đ tích c c hóa PPTT trong d y ề ọ h c môn GDCD ph n “Công dân v i các v n đ chính tr xã h i”. Hai là, ả ậ ế ể t đ nâng cao hi u qu v n xác l p quy trình và nh ng đi u ki n c n thi ọ ụ d ng PPTT theo h ng tích c c trong d y h c môn GDCD ph n “Công dân ấ ớ v i các v n đ chính tr xã h i”.
ố ượ ứ ạ 3. Đ i t ng và ph m vi nghiên c u
ố ượ ứ 3.1. Đ i t ng nghiên c u
ứ ướ ự
ộ ở ườ ị ọ ạ ng tích c c trong d y h c môn GDCD ư ng THPT Tr ng tr
ầ ươ ậ ồ ế Các hình th c thuy t trình theo h ề ấ ớ ph n “Công dân v i các v n đ chính tr xã h i” ng Qu n 1, TP H Chí Minh. V
ứ ạ 3.2. Ph m vi nghiên c u
ậ ố ỉ ậ ướ ề ầ
ổ ộ ậ ễ ủ ự ự ả
ề ệ ớ
ố ấ ự ạ ề ầ ọ ớ ị
ệ t nghi p, b c đ u đ tài ch t p trung Trong khuôn kh m t khóa lu n t ệ ả ơ ở ậ lu n gi i c s lí lu n và th c ti n c a vi c tích c c hóa PPTT và kh o sát ế ạ ự th c tr ng, ti n hành th c nghi m so sánh PPTT truy n th ng v i PPTT theo ướ ự h ng tích c c trong d y h c ph n “Công dân v i các v n đ chính tr xã ộ ở ườ ng h i” tr
ả ế 4. Gi ọ thuy t khoa h c
ư ứ ề ả ế ọ Trong đ tài nghiên c u này, chúng tôi đ a ra gi thuy t khoa h c sau:
ế ụ ề ạ ầ ọ ớ
ự ủ ấ ọ ướ ệ
ề ố ị ậ N u v n d ng PPTT trong d y h c ph n “Công dân v i các v n đ chính tr ộ ng phát huy tính tích c c c a HS thì vi c h c môn GDCD xã h i” theo h ớ ả ơ ẽ ệ s hi u qu h n so v i PPTT truy n th ng.
ươ 5. Ph ứ ng pháp nghiên c u
ươ ủ ệ ậ
ủ ậ ủ ươ ử ị
ươ
ử ụ ư ệ
ố ọ ứ ậ ử ụ ng pháp lu n c a ch nghĩa duy v t bi n ch ng và Khóa lu n s d ng ph ử ế ợ ươ ậ ị ng ng pháp logic và l ch s , ph ch nghĩa duy v t l ch s , k t h p ph ậ ệ ố ợ ổ ng pháp so sánh và h th ng … Khóa lu n pháp phân tích và t ng h p, ph ạ ự ọ ư ề ươ còn s d ng các ph ng pháp nh đi u tra XH h c, th c nghi m s ph m, ế ủ ấ l y ý ki n c a các chuyên gia, th ng kê toán h c …
ậ ủ 6. Đóng góp c a khóa lu n
ậ ứ ướ ự ề ng tích c c và đ ra gi
ự ớ
ả
ề ể ị ệ ươ ớ ế ng pháp giáo d c ứ ủ ụ ở ườ tr
ươ ư ậ ồ ả ế i Khóa lu n làm rõ các hình th c thuy t trình theo h ầ ọ ạ pháp tích c c hóa PPTT trong d y h c môn GDCD ph n “Công dân v i các ậ ộ ở ườ ấ tr ng THPT. K t qu nghiên c u c a khóa lu n v n đ chính tr xã h i” ổ ệ ng THPT có th làm tài li u trong vi c đ i m i ph Tr ng V ng Qu n 1, TP. H Chí Minh
ế ấ ủ ậ 7. K t c u c a khóa lu n
ầ ở ầ ụ ụ ụ ệ ả
ế ươ ế ậ Ngoài ph n M đ u, K t lu n, Danh m c tài li u tham kh o và Ph l c, ồ khóa lu n g m có 3 ch ậ ng, 9 ti t.
Ộ
N I DUNG
ươ
Ơ Ở
Ự
Ủ
Ậ
Ễ
Ch
ƯƠ
Ệ ng 1. C S LÍ LU N VÀ TH C TI N C A VI C Ế NG PHÁP THUY T TRÌNH TRONG
Ự Ọ
Ạ
TÍCH C C HÓA PH D Y H C MÔN GDCD
1.1 Ph
ệ ủ ớ ế ươ ố ng pháp thuy t trình và m i quan h c a nó v i ph ng pháp
ươ ạ ọ ạ ọ d y h c khác trong d y h c môn GDCD.
1.1.1 Ph
ươ ế ng pháp thuy t trình
ế ạ ươ ỉ
Theo ti ng Hy L p ph ằ ứ ng pháp là “Méthodos”, nó có ngh a là con đ ạ ượ ụ
ươ giác, tu n t ườ ng, ặ ừ ướ c. tr ạ ầ ự ằ nh m đ t
ấ ị c m c đích nh t đ nh đã đ t ra t ự ữ ụ ộ ị ượ ả ạ ộ cách th c ho t đ ng nh m đ t đ ậ Vì v y, ph ữ đ ệ ố ng pháp là h th ng nh ng hành đ ng t ớ ợ ế c nh ng k t qu phù h p v i m c đích đã đ nh.
ệ ươ
Qua khái ni m trên ta th y r ng ph ệ ố ượ ấ ằ ề ộ ấ ộ ữ
ổ ố ượ ế ệ ụ ế t, quá trính làm bi n đ i đ i t
c đ ra, h th ng nh ng hành đ ng, nh ng ph ụ ụ ữ ế ớ ươ ợ ạ ượ ứ ạ ng pháp có m t c u trúc ph c t p, ươ ng ng. Cho nên n u m c đích ng pháp không phù h p v i m c đích
ặ ồ bao g m m c đích đ ầ ti n c n thi không đ t đ ho c nó không đ c thì có nghĩa là ph ượ ử ụ c s d ng đúng.
ươ ươ ng pháp nh n th c hay ph
ươ ế ấ ỳ B t k ph ả ả
ệ ố ượ ướ ế ể ự ấ ủ c tính ch t c a đ i t
ươ ứ ả
ủ ể ị
ế ượ t đ ủ ủ ố ượ ệ ố ộ ớ ữ ữ ặ ng pháp ng nào đó thì cũng ổ ủ i tác ữ ậ ng pháp đó. Nghĩa là ph i nh n th c nh ng quy lu t khách ệ ớ ề ng mà ch th đ nh tác đ ng vào thì m i đ ra nh ng bi n ứ ươ ng ng ng ti n t
ự ễ ứ ể ậ ậ ứ ng pháp nào, dù là ph ố ượ ấ ự th c hành s n xu t, đ th c hi n có k t qu vào đ i t ế ả ng, ti n trình bi n đ i c a nó d ph i bi ậ ộ đ ng c a ph ữ quan c a đ i t ệ ượ pháp ho c h th ng nh ng thao tác cùng v i nh ng ph ộ ể đ nh n th c và đ hành đ ng th c ti n.
ậ ươ ư ớ ươ V y thì ph ng pháp nói
ạ ọ ư ế ấ ặ ng pháp d y h c có đ c tr ng gì khác v i ph ủ chung? C u trúc c a nó nh th nào?
ọ ạ ủ ể ườ ộ ng pháp d y h c, ch th tác đ ng – ng
ượ ạ ộ
ủ ọ ạ ầ
ữ ộ ậ ộ ậ
ươ Trong ph ọ ộ ng tác đ ng c a h là h c sinh. Còn h c sinh l ọ ộ ố ươ ớ ề ọ ợ ữ ố ầ i th y giáo và đ i ọ ủ ủ ể i là ch th tác đ ng c a t ữ ả ắ ườ i th y giáo ph i n m v ng nh ng mình vào n i dung d y h c. Vì v y, ng ạ ủ quy lu t khách quan chi ph i tác đ ng c a mình vào h c sinh và n i dung d y ọ h c thì m i đ ra nh ng ph ộ ng pháp tác đ ng phù h p.
ọ ặ ể ư
ủ ồ ấ ừ T đó có th nh n th y đ c tr ng c a ph ủ ố ượ
ậ ộ ọ ươ ạ ng pháp d y h c: ng ủ ể ườ ủ ứ ng ng vói s tác đ ng c a ng i giáo viên) ph
ủ ứ
ươ ờ ộ ế ủ ầ ứ ớ
ễ ạ ượ ươ ạ ộ ạ ọ ộ ng pháp tác đ ng không đ t đ
ố ườ ọ i h c ng tác đ ng c a giáo viên, đ ng th i là ch th , là nhân cách mà là đ i t ụ ạ ộ ự ho t đ ng c a h (t ủ ọ ọ ộ thu c vào h ng thú, nhu c u, ý chí c a h . N u giáo viên không gây cho h c ạ ụ ụ sinh có m c đích t ng ng v i m c đích c a mình thì không di n ra ho t ộ ế ươ đ ng d y và ho t đ ng h c và ph c k t ả qu mong mu n.
ậ ấ ủ ướ
ươ ế ọ ệ ộ ớ
Vì v y, c u trúc c a ph ườ ươ ề ọ ủ ệ i giáo viên làm cho ng
ụ ủ ệ ộ ớ ủ ụ ạ c tiên là m c đích c a ng pháp d y h c tr ố ữ ộ i giáo viên đ ra và ti n hành m t h th ng hành đ ng v i nh ng ườ ườ ướ ng ti n mà h có. D i tác đ ng đó c a ng i ươ ệ ố ề ng
ộ ộ ằ ạ ọ ọ ng ộ ph ọ ự h c đ ra m c đích c a mình và th c hi n h th ng hành đ ng v i ph ệ ti n mà h có nh m lĩnh h i n i dung d y h c.
ể ể ơ ở ề ươ ư ạ ọ Trên c s đó, ta có th hi u v ph ng pháp d y h c nh sau:
ứ ạ ộ ươ
ự ạ ượ ủ ọ ọ ủ ằ ng pháp d y h c là cách th c hành đ ng có trình t ng tác v i nhau c a giáo viên và c a h c sinh nh m đ t đ ố ợ , ph i h p ụ c m c
Ph ươ t ạ đích d y h c.
ớ ọ
ọ
ươ Nói cách khác ph ộ ữ ằ ủ
ạ ấ ị ự ủ ọ ậ
ộ ổ ứ nh t đ nh c a giáo viên nh m t ằ ả ạ ượ ự ạ ộ ạ ứ ộ ộ ư ậ ọ
ọ ệ ố ng pháp d y h c là h th ng nh ng hành đ ng có ạ ủ ch c ho t ch đích theo m t trình t ả ộ đ ng nh n th c và ho t đ ng th c hành c a h c sinh nh m đ m b o ụ ọ c m c cho h lĩnh h i n i dung d y h c và chính nh v y mà đ t đ ạ đích d y h c.
Ph
ạ ồ ươ ạ ươ ươ
ọ ng pháp d y h c bao g m ph ẫ ng pháp d y và ph ươ ng pháp d y đóng vai trò ch
ị ự
ng tác l n nhau, trong đó ph ọ ươ ạ ươ ạ ấ ộ ậ ươ ưở ả ng pháp h c có tính ch t đ c l p t ng pháp d y, song nó cũng nh h ọ ng pháp h c ủ ng đ i, ch u s chi ươ ng ng tr ố ở ạ l i ph
Ph
ớ ự ươ v i s t ạ đ o, còn ph ố ủ ph i c a ph pháp d y.ạ ươ ọ ữ ổ ợ ớ ư ạ ng pháp d y h c là t ệ h p nh ng bi n pháp v i t
ủ ư ậ
ấ ố ẳ ạ ả
ươ ộ ư ệ ộ ớ ệ ả i là ph ạ i là m t bi n pháp c a ph ng đ i. Ch ng h n gi ng gi ứ t h c lĩnh h i tri th c m i nh ng l
ề
ấ ị ệ ể ể ề ẫ ữ cách là nh ng ỉ ầ thành ph n c u trúc c a nó, song vi c phân nh v y cũng ch có tính ọ ạ ấ ươ ng pháp d y h c trong ch t t ươ ủ ế ọ ng ti ữ ệ pháp công tác trong phòng thí nghi m. Đi u đó có nghĩa là trong nh ng đi u ki n nh t đ nh, chúng có th chuy n hoá l n nhau.
Ở ả ế ậ ế ấ ạ ạ ố ọ đây tác gi mu n nh n m nh và đ c p đ n PPTT trong d y h c.
ọ ử ụ ươ ng pháp GV s d ng ngôn ng
ọ “PPTT là ph ấ ườ ọ ệ ố ề ộ
ữ i h c h th ng thông tin v n i dung ử i d y và x lý ng ườ ạ ọ ầ ủ Theo Phan Tr ng Ng ữ ể và phi ngôn ng đ cung c p cho ng ệ ố ế ườ ọ ọ ậ i h c ti p thu h th ng thông tin đó t h c t p. Ng ủ ể ườ ọ chúng tùy theo ch th ng i h c và yêu c u c a ng
ả ươ ườ ạ ừ i d y h c” ờ
Theo tác gi ể ng pháp d y h c b ng l ế ộ ứ ữ ớ
PPTT là ph ộ ượ ạ ọ ằ ặ ổ ệ ố ượ ộ ọ i nói sinh đ ng ệ ủ c a giáo viên đ trình bày m t tài li u m i ho c t ng k t nh ng tri th c mà h c sinh đã thu l m đ c m t cách có h th ng.
ừ ướ ế ươ ạ T tr c coi là ph
ươ c đ n nay, PPTT đ ổ ư ề ng pháp c truy n. D ng nh nó đ t c các b
ượ ườ ườ ươ ữ
ạ ộ ng pháp đ c tho i trong d y ộ ượ ử ụ ở ấ ả c s d ng t ứ ạ ề i ta truy n đ t cho HS nh ng tri th c ậ ụ ượ ậ ụ ng pháp này, ng ườ ớ i đã thu nh n đ ệ ệ ộ ố ứ ể ộ ọ h c, là ph ằ môn. B ng ph mang tính khái quát mà loài ng c, còn HS có nhi m v lĩnh h i tri th c đó, hi u, ghi nh và tái hi n, v n d ng nó trong cu c s ng.
ấ ở
ứ ệ ế
ả ế ữ ữ ứ ệ
ọ ơ ả ừ ượ ườ ự ử ụ Đ i v i môn GDCD, PPTT có vai trò r t quan tr ng. B i vì trong ạ c nh ng ki n th c c b n, hi n đ i, ng, khái quát i nh ng tri th c tr u t ế ng minh đi vào lòng ng i khi thuy t ệ duy, rèn luy n năng l c s d ng ngôn
ố ớ ộ ượ ạ gi ng d y, GV giúp HS lĩnh h i đ ả ậ ừ ượ ự ng. Vi c lu n gi t th c, tr u t thi ườ ằ ừ ữ trong sáng, t b ng nh ng ngôn t ư ầ ả gi ng, GV đã góp ph n kích thích t ể ư ữ ng và phát tri n t duy cho HS.
ố ế ươ ả ạ t ph
ệ ậ ẽ ấ ng pháp này trong gi ng d y môn GDCD s r t ể
ạ ượ ự ủ ử ụ N u GV s d ng t ậ ợ ể ả thu n l ượ ự ơ tránh đ i đ gi ng các khái ni m, ph m trù, nguyên lý, qui lu t… và có th ệ c s đ n đi u, thu hút đ c s chú ý c a HS.
1.1.2 C u trúc c a ph
ủ ấ ươ ế ng pháp thuy t trình
ễ
ề ả i m t v n đ nào đó thì ạ ườ ử ụ ể ề i s d ng c n ph i tr i qua b n giai đo n: Đ t v n đ , phát bi u ừ ấ ả ề ộ ấ ặ ấ ề ử ụ ầ ế ấ ả ả ề ầ ố ậ ế Trong quá trình s d ng PPTT c n di n gi ng ấ v n đ , gi i quy t v n đ và k t lu n rút ra t v n đ đó.
Đ t v n đ là b
ướ ấ ằ c đ u tiên nh m thông báo v n đ d ề ướ ạ i d ng
ầ ủ ọ ầ ự ề ể ặ ấ ổ t ng quát đ kích thích s chú ý ban đ u c a h c sinh.
Phát bi u v n đ là b ấ
ể ề ấ ướ ỏ ụ ể ữ ằ
ữ ạ ạ c nêu lên nh ng câu h i c th nh m v ch ề ầ ả ra ph m vi nh ng v n đ c n ph i xem xét.
Gi
ả ể ế ướ ề ạ i quy t v n đ : B c này có th ti n hành theo logic quy n p
ế ấ ễ ị hay logic di n d ch.
ạ ườ
s ki n, hi n t ụ ể ế ợ ứ ừ ự ệ ậ ng nh n th c t ườ ữ ừ nh ng tr ệ ượ ng ng h p c th đ n quy
ệ ắ + Logic quy n p là con đ ế đ n cái chung, cái khái quát, t ậ lu t, khái ni m, nguyên t c.
ạ
ừ ể c phát tri n v n đ t
ế ừ ấ ấ
ạ ề ặ ậ ả ể ề ể Theo logic quy n p có th có ba cách trình bày. Đó là: Quy n p phân ố ộ ậ ở ướ ấ ề ươ tích t ng v n đ đ t ra ng đ i đ c l p b ậ ồ ế ề ể ả ớ v i nhau. Vì v y có th gi i quy t t ng v n đ , rút ra k t lu n r i ế ấ chuy n sang gi i quy t v n đ khác.
ạ ế i quy t theo l
ề ượ ấ ấ ừ ế
ệ ả
ả c gi ề ứ i quy t xong t ng v n đ th nh t thì k t lu n rút ra s ế ấ ườ ố i móc xích, ẽ ấ ậ ệ ề ế i quy t v n đ ti p theo. Trong vi c ạ ọ ề i làm ti n đ cho vi c gi ứ ặ ạ ể Quy n p phát tri n: Nêu v n đ đ ế ả nghĩa là gi ề ạ l ch ng minh các bài toán hình h c th ng g p lo i quy n p này.
ề ặ ả ả ế i quy t
ố ặ ươ ạ ứ ự ấ ố ậ ữ ả ế Quy n p song song – đ i chi u: Nêu v n đ đ t ra ph i gi ch a đ ng nh ng m t t ng ph n, đ i l p.
ễ ườ
ụ ể ế
ứ ừ ậ ng nh n th c t ư ắ ầ ể ế ế ả ế nguyên lý chung đ n ậ ơ ộ i quy t có th theo ba cách: phân tích
ế ầ ố + Logic di n dich là con đ ễ cái c th . Theo logic di n dich, b t đ u đ a ra các k t lu n s b khái quát, sau đó ti n hành gi ể ừ t ng ph n, phân tích phát tri n, phân tích so sánh – đ i chi u.
ướ ế ệ ấ
ự ế ấ ủ ấ ề ả ữ i d ng xúc tích, chính xác nh ng khái quát b n ch t c a v n đ c k t thúc vi c trình bày v n đ . Nó là s k t tinh ề
ậ ế K t lu n: Là b ướ ạ ư d đ a ra xem xét.
ề ặ ấ
ệ ấ ấ ề ề
ể ế ả ề ễ
ể ằ ủ ị ả ế ặ
ươ ủ ươ ươ ạ ọ ng pháp d y h c nói chung và ph
ế ằ ể Cách đ t v n đ và cách phát bi u v n đ có th ti n hành b ng ề ế ấ ặ i quy t v n đ cách thông báo tái hi n ho c có tính v n đ . Cách gi ỏ ứ ạ có th b ng logic quy n p hay logic di n d ch. Đi u đó ch ng t ấ ng pháp thuy t trình đã ph n ánh m t bên trong và c u trúc c a ph ặ ng pháp m t bên ngoài c a ph thuy t trình nói riêng.
1.1.3
Ư ể ế ủ ươ ế ạ u đi m và h n ch c a ph ng pháp thuy t trình
ươ ữ ư ế ể Ph ng pháp thuy t trình có nh ng u đi m sau:
ế ươ ữ ộ ạ Cho phép giáo viên truy n đ t nh ng n i dung lý thuy t t
ứ ạ ọ ự ề ề mình không d ố ng đ i ễ
ứ ể ượ ự ộ ắ khó, ph c t p, ch a đ ng nhi u thông tin mà h c sinh t c m t cách sâu s c. dàng tìm hi u đ
ư ề ắ ặ
ọ ế ấ ượ ọ ề ạ ẫ duy logic, cách đ t và c hình m u v cách t Giúp h c sinh n m đ ữ ữ ể ễ ử ụ ả i quy t v n đ khoa h c, cách s d ng ngôn ng đ di n đ t nh ng gi
ọ ộ
ề ủ ấ v n đ khoa h c m t cách chính xác, rõ ràng, xúc tích thông qua cách trình bày c a giáo viên.
ạ ậ ợ ể
ề ả ạ ớ ệ ọ ộ i đ giáo viên tác đ ng m nh m đ n t T o đi u ki n thu n l ệ ng, tình c m c a h c sinh qua vi c trình bày tài li u v i gi ng nói, c ẽ ế ư ử
ễ ả ưở ỉ ệ ộ ệ ủ ọ ợ t ch , đi u b thích h p và di n c m.
ệ
ạ ủ ề ọ ể ư ậ ể ả ớ ự ư ủ i gi ng c a ượ ờ c l
ự T o đi u ki n phát tri n năng l c chú ý và kích thích tính tích c c t ọ ọ ớ ượ ớ duy c a h c sinh, vì có nh v y h c sinh m i hi u đ giáo viên và m i ghi nh đ c bài h c.
ằ ươ ể ề ế ạ
ộ ậ ề ớ ọ ộ ố ng pháp thuy t trình, giáo viên có th truy n đ t m t kh i B ng ph ả ứ ng tri th c khá l n cho nhi u h c sinh trong cùng m t lúc, vì v y đ m
ế ượ l ả b o tinh kinh t cao.
ữ ế ạ ươ ế ế ử ụ ng pháp thuy t trình còn có nh ng h n ch , n u s d ng
Tuy nhiên, ph không đúng có th :ể
ụ ộ
ủ ế ỏ ọ ệ ệ ọ ớ ỉ ử ụ Làm cho h c sinh th đ ng, ch s d ng ch y u thính giác cùng v i ư t duy tái hi n, do đó làm cho h chóng m t m i.
ự ệ ể ế ọ Làm cho h c sinh thi u tính tích c c trong vi c phát tri n ngôn ng ữ
nói.
ế ề ầ ộ
ọ ộ ậ Thi u đi u ki n cho phép giáo viên chú ý đ y đ đ n trình đ nh n th c cũng nh ki m tra đ y đ s lĩnh h i tri th c c a t ng h c sinh.
1.1.4 M i quan h c a nó v i ph
ầ ủ ự ớ ệ ư ể ệ ủ ứ ố ươ ạ ạ ủ ế ứ ủ ừ ọ ọ ng pháp d y h c khác trong d y h c
1.1.4.1
môn GDCD
ươ ớ ươ Ph ế ng pháp thuy t trình v i ph ạ ng pháp đàm tho i
ươ
ế ế ợ
ử ụ ớ c k t h p v i thuy t trình. Ph ươ ữ c xem nh là quá trình t
ệ
ườ ạ ườ ạ i d y, ng
ấ ị ủ ề ng ng v m t ch đ nh t đ nh do ng ướ ự ẫ i s d n d t c a ng ủ ạ ng pháp đàm tho i, ươ ng pháp đàm ớ ạ ườ i d y v i ng tác gi a ng ỏ ệ ố c th c hi n thông qua h th ng các câu h i và câu ườ i i d y hay ng ườ ọ i h c ộ ố ượ ng ắ ủ ng c a mình; khám phá và lĩnh h i đ i t
ạ ả Trong gi ng d y môn GDCD có s d ng ph ạ ượ khi đó đàm tho i đ ư ạ ượ tho i đ ự ườ ọ ượ i h c, đ ng ề ộ ả ờ ươ ứ i t tr l ả ế ặ ọ h c đ t ra. K t qu là d ưở ượ ể ệ th hi n đ c ý t ọ ậ h c t p.
ủ ườ
ủ ạ ứ
ế ượ ấ ị ứ ạ ắ
ạ ộ ệ ố ạ
ạ ả ạ ẫ ủ ề ả i (gi ng gi
ắ
ớ ế
ể ả ạ ứ ộ ả ạ ự
ủ ự
ỏ ỏ ặ ữ
ọ ạ ươ ế ợ
ắ ẽ
ế ể
ữ ế ộ ế ợ ớ
ầ ọ ổ ữ c thi
ể ỹ
phát tri n ý t ỹ ự
ượ ệ c rèn luy n k năng trình bày và t ả ượ ứ ầ ề ồ ỉ c thông tin ph n h i, đi u ch nh đ
ượ ị ầ ư
ờ ậ ạ ệ ế ả
ươ ắ
ứ
ụ ự ế ợ ừ ượ ng, liên quan t ư ệ ộ ớ
ả ả ạ
ỏ ừ ượ ạ ậ ổ i, quy n p t ng h p, tr u t
1.1.4.2
ứ ế ả ữ ứ ạ ng có hai hình th c đàm tho i là đàm tho i có ch đích Thông th ạ ạ ự và đàm tho i t do. Đàm tho i có ch đích là hình th c đàm tho i ỏ ủ c s p x p theo m t h th ng nh t đ nh mà câu h i c a GV đ ướ ạ ứ ng vào ch đ . Hình th c đàm tho i này có ba lo i là đàm tho i h ả ắ ệ ễ di n gi i các khái ni m, ph m trù), đàm tho i d n d t ắ ừ ộ ề ụ (giúp HS n m b t t ng đ m c và toàn bài), đàm tho i tìm tòi (bu c ổ ả ợ i đáp, rút ra ki n th c m i). Đàm HS ph i tìm tòi, t ng h p, gi ứ ủ ứ ở ợ i và lĩnh h i tri th c c a do (g i m ) là hình th c chuy n t tho i t ọ ơ ở ộ ư ở đây d a trên c s n i dung c a bài h c, GV và GV và HS. Nh ng ả ờ ữ i nh ng câu h i đó. HS cùng đ t ra nh ng câu h i và cùng tr l ạ ệ ng pháp đàm tho i Trong d y h c môn GDCD, vi c k t h p ph ế ủ ụ ạ ầ ươ ớ ng v i PPTT s góp ph n kh c ph c h n ch c a thuy t trình. Ph ề ớ ặ ạ ề ứ ụ pháp thuy t trình v i đ c đi m truy n th tri th c m t chi u đã t o ả ượ ạ ế ạ c k t h p v i đàm nên nh ng h n ch trong gi ng d y. Khi đ ệ ấ ộ ạ ố ạ ỏ ạ ượ tho i, tính ch t đ c tho i đ c lo i b , thay vào đó là m i quan h ạ ầ ự ươ ự ế ố i ng tác tích c c gi a th y và trò. Do s k t n i thông tin qua l t ế ậ ớ ữ t l p mà không khí l p h c thay đ i tích gi a th y và trò đ ể ộ ộ ậ ưở ề ự ng và k năng v n c c, trò có đi u ki n đ b c l ơ ệ ượ ụ tin h n trong d ng tri th c, đ ọ ậ ờ c k p th i h c t p. Th y có đ ủ ơ ệ tài li u và các thao tác s ph m, đánh giá chính xác và đ y đ h n ế ề ạ v trò. Chính nh v y mà hi u qu thuy t trình nâng lên, h n ch ượ ọ ạ c kh c ph c. Trong d y h c môn GDCD, ph ng pháp đàm đ ườ ớ ạ ng tho i luôn có s k t h p v i PPTT. Tri th c môn GDCD th ế ố ọ ề ớ i nhi u môn khoa h c khác; v n ki n khó, tr u t ạ ầ ủ th c cũng nh kinh nghi m c a HS so v i yêu c u b môn còn h n ch . Do v y, khi gi ng d y đòi h i GV ph i khéo léo phân tích, ợ ả gi ng gi ng hóa, khái quát hóa… ọ ộ nh ng n i dung tri th c bài h c.
ươ ớ ươ ả ề Ph ế ng pháp thuy t trình v i ph ng pháp gi ế ấ i quy t v n đ
ề ng pháp gi
ế ấ ỉ ươ ố ả ề ề ấ ấ Ph hu ng có v n đ , đi u ch nh HS phát hi n ra v n đ , t ạ i quy t v n đ là PPDH, trong đó GV t o ra tình ề ự ệ giác tích
ể ứ i quy t v n đ , thông qua đó lĩnh h i tri th c, phát tri n k
ề ữ
ụ ườ
ạ ế ợ ư ườ
ữ ứ ề ệ ị
ề ẽ
ớ ấ ề ướ ạ ể ặ ấ ữ ỏ
ỹ ộ ế ấ ả ự c c gi ọ ự ạ ượ c nh ng m c tiêu d y h c. Trong quá trình th c năng và đ t đ ế ấ ả ớ ế ệ i quy t v n ng k t h p v i PPDH gi hi n bài thuy t trình, GV th ữ ặ ỏ ế ợ ề đ . Cách k t h p th ng là, GV đ a ra nh ng câu h i hay đ t ra ế ẫ ấ v n đ có tính ngh ch lý, mâu thu n gi a ki n th c, kinh nghi m đã ễ ặ ủ có c a HS v i v n đ GV s trình bày, ho c cũng có th GV di n ề ạ ấ i d ng nghi v n. Nh ng câu h i, cách đ t v n đ , đ t v n đ d ư ậ ượ ạ ễ cách di n đ t nh v y đ ấ c GV l
ộ ợ ộ ọ
ạ ọ ụ
ắ ạ ữ ậ ủ ặ ọ
ả ư ậ
ế ự
ế ứ ể ả
ữ ụ
ạ ử ụ
ể
ứ ủ
ế
ứ ủ ả ế ố
ủ ạ quan tr ng c a d y h c gi ả ấ ề ố
ọ ế ấ ề ạ ứ ủ ể ạ ấ ố
ườ ạ ả
ộ ệ ữ ứ ng ng
ườ ọ i h c, ng ố ượ ễ ề
ố ượ
ơ ở ứ ứ ứ ệ ẫ ự ậ ậ ậ ộ
ẫ
ệ ố
ề ế ứ ả
ọ ế ợ ớ ự ợ ấ ỹ ự ủ ệ ả ở ố ch n, b trí m t cách h p lý theo sát logic n i dung bài h c đã tr ế ộ ộ thành m t b ph n c a bài thuy t trình và do đó có tác d ng t o ra ắ ự ở HS, đ t h vào tr ng thái luôn luôn có nh ng th c m c s chú ý ự ự ế ợ ượ ầ i đáp. Nh v y, s k t h p đó đã làm tăng thêm s c gi c n đ ự ạ ẫ ủ ấ h p d n c a bài thuy t trình, t o nên s chú ý, kích thích HS t tìm ậ ứ ủ ả ẫ i quy t mâu thu n trong nh n th c c a b n thân, tòi tri th c đ gi ạ ắ ế ế ủ ượ c nh ng h n ch c a bài thuy t và cũng do đó mà kh c ph c đ ế ấ ọ ề ả ươ i quy t v n đ trong d y h c, ng pháp gi trình. Khi s d ng ph ế ườ ạ ư ị ả ử ụ ng i d y ph i s d ng PPTT và khi đó thuy t trình có giá tr nh ụ ể ả ườ ạ ữ i thông tin gi a ng i d y và “công c trung gian” đ chuy n t ừ ỗ ư ườ ọ ườ ọ ậ ch ch a có nhu i h c đi t i h c, làm cho nh n th c c a ng ng ữ ả ồ ặ ầ ầ ầ ứ ế c u c n tìm ki m tri th c đ n có nhu c u, r i g p ph i nh ng mâu ứ ậ ẫ ộ ạ ậ i trong nh n th c c a b n thân và sau đó thì nh n th c thu n n i t ế ả ọ ề ọ ậ ượ ấ i quy t c v n đ h c t p. Y u t ra đ ề ề ấ i quy t v n đ trong v n đ là t o ra tình hu ng có v n đ và gi ậ ậ i h c. Đ t o tình hu ng có v n đ trong nh n nh n th c c a ng ứ ứ ườ ọ ứ ủ i d y ph i căn c vào n i dung tri th c th c c a ng ố ườ ọ ọ ủ i h c, m i quan h gi a tri th c bài c a bài h c, đ i t ườ ọ ự ở ệ ệ ọ ớ i h c, các đi u ki n, h c v i th c ti n và kinh nghi m đã có ng ề ọ ấ ự ườ ạ ự ế i d y xây d ng v n đ h c PPDH th c t … Trên c s đó, ng ỉ ứ ậ ườ ọ ứ ậ i h c. Bài toán nh n th c ch t p, t c là bài toán nh n th c cho ng ậ ứ ủ ấ ở ng nh n th c khi nó xu t hi n trong nh n th c c a tr thành đ i t ầ ộ ủ ể ườ ọ i h c ch th nh n th c m t mâu thu n t giác, m t nhu c u ng ả ậ ế ố i quy t mâu thu n bên ngoài (bài toán nh n bên trong mu n gi ườ ọ ư ế ở ứ ề ấ th c). Nh th i h c đã xu t hi n tình hu ng có v n đ , ng ế ộ ả ườ ọ i h c ph i huy đ ng h t m i kh năng v ki n th c, k năng, ng ủ giúp tích c c c a kinh nghi m c a b n thân, k t h p v i s tr
ớ ầ ạ ủ ữ ắ ạ
ế ứ ư ợ ề ọ ậ
ữ ườ ọ
ọ ậ
ậ ứ ế
ữ
ứ ậ ả
ữ ế ặ
ụ i quy t v n đ nh ng ng ế ể
ế ố ữ ụ
1.1.4.3
ụ ự ằ ọ ế ứ i, liên k t, th y, c a b n v i nh ng hình th c nh g i ý, nh c l ệ ố ớ ấ logic hóa các ki n th c đã có v i v n đ h c t p trong m i quan h ờ ứ ượ ế c tri th c khách quan gi a chúng, nh đó mà ng i h c ti p thu đ ể ệ ư ậ ứ ủ c a bài h c. Nh v y, vi c chuy n bài toán nh n th c vào trong ự ủ ế ằ ệ ượ ườ ọ c th c hi n b ng thuy t trình nh n th c ng i h c ch y u đ ẫ ế ả ườ ọ ừ i quy t mâu thu n i h c gi đó giúp ng thông qua ngôn ng nói t ọ ườ ạ ứ ế i d y ph i có trong nh n th c và ti p thu tri th c bài h c, ng ư ệ ệ ữ ụ ư ạ ữ nh ng thao tác, nh ng công c s ph m h u hi u, ti n d ng. Nh ườ ạ ư ề ế ấ ả ử ụ i d y th , m c dù s d ng PPDH gi ữ ế ợ ử ụ không th không k t h p s d ng PPTT, thuy t trình lúc này gi vai ườ ạ i d y và trò nh “công c trung gian” k t n i thông tin gi a ng ng ư ệ ườ ọ i h c nh m th c hi n m c tiêu bài h c.
ươ ớ ươ ự Ph ế ng pháp thuy t trình v i ph ng pháp tr c quan
ồ
ự ệ ử ụ ọ ụ ế ạ ằ ọ ổ
ươ Tr c quan là PPDH trong đó GV s d ng các đ dùng, các ph ng ứ ti n d y h c nh m m c đích minh h a, b sung thêm ki n th c cho bài gi ng.ả
ề ự
ồ ả ồ ố ệ
ố ự ế ng ti n nghe nhìn; tham quan th c t … Ph
ế ự ươ ớ ả ệ ươ
ị ươ ệ ắ ệ
ạ
ậ ứ ủ ậ ứ
ư ả ứ
ứ ả ứ ệ
ế ề ả ơ
ế ạ ứ ệ
ứ ả ậ ứ ả ớ ự ậ ở ể ợ ụ ứ ậ ậ ặ
ự ọ
ụ ệ ấ ả
ươ ự ươ ứ ọ ạ ng pháp tr c quan trong d y h c GDCD có nhi u hình th c Ph ự ể ư ử ụ nh s d ng tranh nh, b n đ , bi u đ , s li u th ng kê; tr c quan ng pháp thông qua ph ớ ố ng pháp tr c quan có m i quan h g n bó v i thuy t trình v i ph ế ỗ ợ ấ ớ ọ ự nhau. Tr c quan có giá tr minh h a, h tr r t l n cho vi c thuy t ườ ậ trình. Quá trình nh n th c c a con ng i chia làm hai giai đo n là ồ ậ nh n th c c m tính và nh n th c lý tính. Nh n th c c m tính g m ể ượ ng. Nh n th c lý tính các hình th c nh c m giác, tri giác, bi u t ậ ậ ồ g m khái ni m, phán đoán, suy lu n. Trong nh n th c c m tính, có ệ ự càng nhi u c quan c m giác tr c ti p ti p xúc v i s v t hi n ơ ậ ượ ng thì tài li u nh n th c càng đa d ng, phong phú, tr thành c t ể ở s tin c y cho nh n th c lý tính. PPDH l i d ng đ c đi m này đ ươ ự ng pháp tr c quan, đây cũng là lý do quan tr ng làm xây d ng ph ử ế ế ẫ cho bài thuy t trình thêm h p d n, thuy t ph c, hi u qu . Khi s ộ ọ ể ạ ụ ng pháp tr c quan đ d y h c môn GDCD, GV bu c d ng ph
ả ả ế ổ ợ
ể
ậ ả ộ ự ế ộ
ư ậ ươ ự ả ế i, phân tích, t ng h p, khái quát, k t ph i thuy t minh, gi ng gi ủ ề ậ lu n các ch đ , quan đi m, quy lu t, nguyên lý trong n i dung bài ọ h c. Nh v y, thuy t trình bu c ph i “vào cu c” tích c c khi GV ử ụ s d ng ph ộ ng pháp tr c quan.
1.2 Ph
ươ ự ạ ọ ng pháp d y h c tích c c
1.2.1 Đ nh h
ị ướ ớ ể ổ ng đ đ i m i
ị ọ ổ ạ ươ ng pháp d y và h c đã đ
ươ
ụ ạ
c c th hóa trong các ch th c a B Giáo d c và Đào t o, đ c bi ỉ ề
ổ
ớ ặ ể
ớ ậ ươ ệ
ọ ng ph ễ ứ ề ả ạ
ọ ị ượ ớ ướ c xác đ nh trong Đ nh h ng đ i m i ph ị ế ươ ế ị ng Khóa VII ( 1/1993), Ngh quy t Trung ng 2 ngh quy t Trung ể ế ậ ượ c th ch hóa trong Lu t Giáo D c (12/1998), Khóa VIII (12/1996), đ ặ ộ ị ủ ỉ ệ ụ ượ ụ ể t đ ươ ụ , đi u 24.2, đã ghi: "Ph ậ ị ố Lu t Giáo d c là ch th s 15 (4/1999). ng ủ ộ ự ự ả ụ giác, ch đ ng, pháp giáo d c ph thông ph i phát huy tính tích c c, t ạ ọ ủ ừ ủ ợ sáng t o c a h c sinh; phù h p v i đ c đi m c a t ng l p h c, môn ế ồ ưỡ ọ ụ ự ọ ng pháp t h c, rèn luy n kĩ năng v n d ng ki n h c; b i d ế ộ ự ứ i ni m vui, h ng thú th c vào th c ti n; tác đ ng đ n tình c m, đem l ọ ậ h c t p cho h c sinh".
ớ ạ ố ớ ạ ộ ng t ọ i ho t đ ng h c
ể ủ ộ ướ ụ ộ ố ủ ổ Có th nói c t lõi c a đ i m i d y và h c là h ạ ậ t p ch đ ng, ch ng l ọ ọ ậ i thói quen h c t p th đ ng.
1.2.2 Th nào là tính tích c c h c t p
ự ọ ậ ế
ẩ ủ i. Đ t n t
ể ườ ủ ộ ấ ố ả
ạ ớ ợ
ể ữ
ở ế
ấ t, nh ng c g ng trí l c, ngh l c đ ằ t qua m i khó khăn tr ng i nh m chi m lĩnh tri th c, k năng, k ượ ườ ự ả ườ i l ọ ậ i trong h c t p. Nó đ ự ứ ỹ ộ ộ ệ
ắ ạ
ạ ỉ ơ ọ ậ ố ạ
ự ạ ộ
ở ạ ộ ậ ệ
ộ ở ệ ể
ữ ắ
ứ ậ ỹ ể i c a b n, thích phát bi u ý ki n c a mình tr ẽ ả i thích c n k nh ng v n đ ế ng minh, ch đ ng v n d ng ki n th c k năng đã h c đ
ắ ủ ộ ề ớ ậ ề ấ ấ ọ
ướ ữ ậ ả
ự ọ ậ ể ấ ể ồ ạ ự i và phát Tính tích c c là ph m ch t v n có c a con ng ự ế ườ ng t i luôn ph i ch đ ng, tích c c c i bi n môi tr tri n, con ng ộ ỉ ộ ư ự i nh ng ch b c b và nhiên, XH. Tính tích c c luôn có trong con ng ấ ị ộ ự ườ i ích nh t đ nh. Tính i có đ ng l c và đ t t phát huy khi con ng ượ ườ ự ủ ự ọ ậ c tích c c h c t p là tính tích c c c a con ng ị ự ể ố ắ ế ệ ở ự ể s khát khao hi u bi bi u hi n ỹ ượ ọ v ơ ọ ự ọ ậ ả c khi xu t hi n m t đ ng c h c x o. Tính tích c c h c t p ch có đ ự ứ ộ ắ ậ t p đúng đ n. Đ ng c h c t p đúng đ n t o nên h ng thú, say mê, t ự ọ ậ ọ ọ ậ ư hình thành tính tích c c h c t p. T duy h c giác h c t p, đó là nhân t ộ ả ủ ế ố ồ ậ ớ ượ ọ ậ t mình, k t qu c a h c t p đ c t p là ngu n g c sáng t o. T i l ơ ọ ậ ậ ồ ưỡ ng và i đ ng c h c t p, b i d giác, sáng t o tác đ ng tr l l p, t ự ấ ơ ọ ậ ọ ấ ể ể phát tri n đ ng c h c t p. Có th nh n th y d u hi u tích c c h c ỏ ủ ả ờ ư ự ữ ậ ủ i câu h i c a GV, nh ng bi u hi n nh s hăng hái tr l t p c a HS ế ủ ướ ấ ả ờ ủ ạ ổ c v n b sung câu tr l ỏ ề ấ ặ ề đ nêu ra, hay nêu th c m c, đòi h i gi ể ư ườ ọ ụ ch a t ứ ậ nh n th c v n đ m i, t p trung chú ý vào v n đ đang h c, kiên trì ố c nh ng tình hu ng khó khăn… hoàn thành các bài t p, không n n tr ộ Có th xem xét tính tích c c h c t p qua các c p đ :
ướ ầ ủ ạ ẫ ủ ứ ắ ắ B t ch c: g ng s c làm theo khuôn m u c a th y c a b n…
ế ấ ế ề ả i quy t v n đ nêu ra, tìm ki m cách gi ế i quy t
ộ ậ ủ ấ ả Tìm tòi: đ c l p gi ề khác nhau c a v n đ …
ạ ả ế ộ ữ ệ Sáng t o: Tìm cách gi i quy t đ c đáo, h u hi u.
ầ ậ ự ề ự
ườ ủ ự ế ể ọ
ấ ươ ươ ườ ạ ự ủ ể M y th p niên g n đây, d a trên quan đi m v s tác đ ng c a ọ ậ i h c, lý lu n d y h c ph ồ ng vào ph ướ ng ng pháp đ n s phát tri n c a ng ng Tây đã chia PPDH thành 3 nhóm bao g m các PPDH h i d y, các PPDH tích c c và các PPDH h ộ ạ ướ ườ ọ i h c ng vào ng
ườ
ươ ạ ươ ng pháp l y GV làm trung tâm, các ph i Anh cũng đã phân chia PPDH thành ba nhóm ấ ng pháp tích
ươ ấ ườ ọ ư Các nhà s ph m ng đó là các ph ự c c, các ph ng pháp l y ng i h c làm trung tâm.
ế ấ ng pháp l y ng
ễ ả ồ i d y làm trung tâm g m: GV thuy t trình, ỏ ặ ươ ng pháp đ t câu h i
ớ ườ ọ Các ph ệ ngh thu t gi ươ và ph ườ ạ ươ ậ ậ ệ i thích, ngh thu t trình di n, ph ỗ ợ ng pháp h tr trí nh ng i h c.
ẫ ướ
ng pháp tích c c g m: h ườ
ậ ỏ ớ
ồ ọ h c và làm bài t p
ự ễ ơ ấ ươ ng pháp l y ng ậ ở ạ ứ ẫ ả ự ồ ọ ng d n h c viên th c hành, th o ị i trình bày, trò ch i, đóng vai, di n k ch, và mô ườ ọ i h c làm ậ nhà, bài t p ế ế t k và ng d n, sáng t o, thi
ủ ệ ươ Các ph ọ lu n, h c nhóm và ng ọ ph ng, xêmina, h c cách nh … Ph ọ ự ọ trung tâm g m: h c qua đ c, t ậ ể nghiên c u, ti u lu n, khám phá có h ọ ừ phát minh, h c t ướ kinh nghi m c a mình.
ấ ề ự
ề ượ t Nam, v n đ PPDH tích c c cũng đ ễ c các nhà giáo d c đ ằ
ọ
ể ợ
ớ ộ ớ ố ượ ệ ộ
ồ ọ ệ ố ể ố ớ ớ ề ụ Ở ệ Vi ỳ ể ươ ớ ậ ng c p v i nhi u quan đi m khác nhau. Nguy n K cho r ng, ph ộ ự ằ ủ ổ ứ ự ch c cho HS h c tích c c b ng hành đ ng c a pháp tích c c chính là t ộ ẻ ờ chính các em, qua h p tác v i c ng đ ng, theo ba th i đi m: m t là tr ớ ậ ể ẻ ợ làm vi c m t mình v i đ i t ng h c; hai là tr h p tác v i t p th , ầ XH và cu i cùng là chuy n sang h th ng m i: Trò L p Th y.
ả ễ
ọ ế
ệ
ấ ế
ự ế ế ậ ề i quy t v n đ do ồ tìm tòi mày mò ki n th c thì đ ng ọ ả i ầ ạ ẫ ng d n ơ ở l c hoàn toàn, đ ng c ọ ấ ề ả i nghiên c u. Xét v b n ch t vi c h c là ế tìm tòi ra ki n ả ự ự ứ ậ t ch p nh n, vì v y n u coi là t
ứ ườ ấ ơ ự ế ấ ọ ọ ế Theo Nguy n Tr ng Di, n u coi h c là quá trình gi ứ ự ự ế ạ ố tình hu ng th c t t o nên, h c là t ọ ứ ớ ọ ệ nh t vi c h c v i vi c nghiên c u khoa h c.Theo ông, h c qua gi ố ự ướ ấ ố quy t tình hu ng, mà tình hu ng y do th y t o ra, do s h ủ ủ ộ ầ có ch đích c a th y ch không ph i t ệ ườ ọ i h c cũng khác ng ng ả ế ti p thu, là ph i bi ợ ứ th c là không h p lý, là h i c c đoan.
ớ ế ượ ả ộ ự t V ng, PPDH tích c c không ph i là m t ph
ả ộ ớ
ươ ắ ạ ọ ộ ươ ng ộ ng pháp m i phát minh mà là m t ả ườ i ta ph i tìm ra
ữ ạ V i Ph m Vi ụ ể pháp c th , không ph i là m t ph ắ ừ nguyên t c d y h c. T nguyên t c này bu c ng ươ ứ ươ ng ng. nh ng ph ng pháp t
ư ủ
ố ị t Nam đã có giá tr đ nh h
ị ự ệ
ọ ậ ự
ố ượ ủ ệ ự ủ ấ
ệ ấ ể ụ ư Tuy ch a hoàn toàn th ng nh t nh ng quan đi m c a các nhà giáo d c ướ ạ ệ ươ ệ ỉ ng pháp, bi n pháp d y Vi ng, ch rõ ph ọ ọ ậ ọ ủ h c phát huy tính tích c c h c t p c a HS. H coi vi c phát huy tính ủ ể ọ ậ ủ ng tác tích c c h c t p và vai trò ch th h c t p c a HS là đ i t ệ ủ ọ ậ ệ ộ đ ng c a GV và vi c tích c c h c t p c a HS là d u hi u c a vi c ả ọ ậ h c t p có hi u qu .
1.2.3 Ph
ươ ạ ọ ự ng pháp d y h c tích c c
ộ ọ ự ữ
ể ự ướ ạ c dùng c đ ch nh ng ph
ạ ữ ự ở ướ ươ ủ ộ
ườ i
ự ự
ớ ứ ệ
ự
ậ ự ủ ự ủ ả ể ạ
ự
ươ ụ ươ ph
ả ổ
ạ ủ ng t
ỉ ạ ưở ỏ ẳ ọ ợ
ư ứ
ủ ự ợ
ẫ ọ i h c t p th
ớ ố ọ ậ ạ ộ ạ
ậ ự ọ ộ
ọ ậ ươ ủ ộ ạ ả
ọ ạ ộ ầ
ệ ậ
ạ ộ ọ ớ ể ụ ộ ự ạ ọ ậ ươ ng pháp d y h c tích c c (PPDH tích c c) là m t thu t ng rút Ph ụ ỉ ề ượ ọ ng pháp giáo d c, g n, đ nhi u n ủ ọ ạ ng phát huy tính tích c c, ch đ ng, sáng t o c a d y h c theo h ọ h c. ng ớ ượ ạ ộ ho t đ ng, c dùng v i nghĩa là "Tích c c" trong PPDH tích c c đ ụ ộ ạ ộ ớ ủ ộ ch đ ng, trái nghĩa v i không ho t đ ng, th đ ng ch không dùng ạ ộ ớ ướ ự ự i vi c ho t đ ng ng t theo nghĩa trái v i tiêu c c PPDH tích c c h ủ ậ ườ ọ ứ ạ ộ i h c, nghĩa là t p hóa, tích c c hóa ho t đ ng nh n th c c a ng ậ ứ ườ ọ i h c ch không ph i là t p trung vào phát huy tính tích c c c a ng ọ ườ ạ i d y, tuy nhiên đ d y h c trung vào phát huy tính tích c c c a ng ớ ạ ả ỗ ự ề theo ph ng pháp tích c c thì giáo viên ph i n l c nhi u so v i d y ộ ng đ ng. th theo pháp ạ ớ ổ ọ ớ ố Mu n đ i m i cách h c ph i đ i m i cách d y. Cách d y ch đ o cách ớ ả ọ ậ ượ ạ ư ọ i i thói quen h c t p c a trò cũng nh h c l h c, nh ng ng ườ ạ ầ ạ cách d y c a th y. Ch ng h n, có tr ng h p h c sinh đòi h i cách ạ ặ ượ ư ạ ộ c, ho c có d y tích c c ho t đ ng nh ng giáo viên ch a đáp ng đ ư ự ụ ườ ng h p giáo viên hăng hái áp d ng PPDH tích c c nh ng không tr ụ ứ ư thành công vì h c sinh ch a thích ng, v n quen v i l ể ầ ả ộ đ ng. Vì v y, giáo viên ph i kiên trì dùng cách d y ho t đ ng đ d n ầ ươ ng pháp h c t p ch đ ng m t cách d n xây d ng cho h c sinh ph ớ ổ ừ ứ ừ ấ th p lên cao. Trong đ i m i ph ng pháp d y h c ph i có v a s c, t ố ợ ả ủ ạ ị ự ự ợ s h p tác c c a th y và trò, s ph i h p nh p nhàng ho t đ ng d y ư ậ ữ ọ ớ v i ho t đ ng h c thì m i thành công. Nh v y, vi c dùng thu t ng ạ ệ ớ "D y và h c tích c c" đ phân bi t v i “ D y và h c th đ ng”.
1.2.4 M i quan h gi a d y và h c, tích c c v i d y h c l y h c sinh làm
ự ớ ạ ệ ữ ọ ấ ạ ố ọ ọ
trung tâm.
ỉ ừ ậ ệ
ụ ả
ọ ấ ủ ể ườ ả ớ ướ ệ ầ i vi c c n thi
ủ ụ ở ướ c n ộ ố ạ ộ c, m t s văn b n c a B Giáo d c và Đào t o ạ ế t ph i chuy n d y h c l y giáo viên làm ọ ọ ấ ạ ế ỷ ố T th p k cu i cùng c a th k XX, các tài li u giáo d c ngoài và trong n ng nói t th trung tâm sang d y h c l y h c sinh làm trung tâm.
ọ ấ
ộ ố ạ
ạ ươ ườ ọ ướ ữ
ọ ọ ậ ư ạ ng nh : d y h c t p trung vào ng ạ ọ i h c, d y h c h ộ ộ ọ
ng vào ng ạ ấ ọ ủ ố ề ế ậ ớ
ạ ạ ộ ủ ạ ấ ạ ữ ươ ậ ng D y h c l y h c sinh làm trung tâm còn có m t s thu t ng t ườ ọ ọ ứ i h c, d y h c căn c vào đ ậ ườ ọ i h c… Các thu t ng này có ng ọ ạ ộ chung m t n i hàm là nh n m nh ho t đ ng h c và vai trò c a h c sinh trong qúa trình d y h c, khác v i cách ti p c n truy n th ng lâu nay là nh n m nh ho t đ ng d y và vai trò c a giáo viên.
ị ể ườ
ổ ọ ử ộ ớ
ừ ộ ươ ọ
ạ ạ ể
ệ ủ ề
ị ạ ố ắ
ọ ọ ẻ ả ị
ứ ệ ế ạ
ề ề ả ạ ệ ụ ắ ạ
ư ả
ủ ọ ọ ạ ệ
ể ớ ậ
ự ỗ ạ ờ ừ ố ả ạ ọ ọ ủ ự ọ ấ ấ ạ ầ ộ ụ ng m t th y d y L ch s phát tri n giáo d c cho th y, trong nhà tr ố ồ ứ cho m t l p đông h c trò, cùng l a tu i và trình đ t ng đ i đ ng ệ ề ề đ u thì giáo viên khó có đi u ki n chăm lo cho t ng h c sinh nên đã ồ ướ c hình thành ki u d y "thông báo đ ng lo t". Giáo viên quan tâm tr ế ệ ế ế h t đ n vi c hoàn thành trách nhi m c a mình là truy n đ t cho h t ươ ộ ng trình và sách giáo khoa, c g ng làm n i dung quy đ nh trong ch ạ ữ ớ ể cho m i h c sinh hi u và nh nh ng đi u giáo viên gi ng. Cách d y ớ ụ ộ ọ ậ này đ ra cách h c t p th đ ng, thiên v ghi nh , ít ch u suy nghĩ, cho ọ ấ ượ ng, hi u qu d y và h c, không đáp ng yêu nên đã h n ch ch t l ạ ể ộ ộ ể ầ c u phát tri n năng đ ng c a xã h i hi n đ i. Đ kh c ph c tình tr ng ủ ủ ộ ự này, các nhà s ph m kêu g i ph i phát huy tính tích c c ch đ ng c a ả ầ ế ọ h c sinh, th c hi n "d y h c phân hóa" * quan tâm đ n nhu c u, kh ọ ạ ươ ng pháp d y h c năng c a m i cá nhân h c sinh trong t p th l p. Ph b i c nh đó. tích c c, d y h c l y h c sinh làm trung tâm ra đ i t
ạ ố ượ
ự i s ch đ o c a th y, ng
ự ế , trong qúa trình d y h c ng ạ ạ ừ ướ ự ỉ ạ ủ ề ế ộ
ượ ậ c. Vì v y, n u ng
ủ ộ ị ế ươ ng pháp h c t
ọ ệ ạ ẽ ấ ạ ả ủ ọ ủ ườ ọ ừ ng c a i h c v a là đ i t Trên th c t ủ ể ủ ọ ạ ạ ộ ạ ộ i v a là ch th c a ho t đ ng h c. Thông qua ho t ho t đ ng d y, l ầ ủ ộ ả ườ ọ ọ ộ i h c ph i tích c c ch đ ng đ ng h c, d ệ ứ ế ả c i bi n chính mình v ki n th c, kĩ năng, thái đ , hoàn thi n nhân ườ ọ i h c không cách, không ai làm thay cho mình đ ọ ố ự t thì t giác ch đ ng, không ch u h c, không có ph ế ệ hi u qu c a vi c d y s r t h n ch .
ư ậ ủ ọ ị
ạ ộ ự ủ ộ ươ
ả ọ ấ ủ ả ạ ọ ườ ọ Nh v y, khi đã coi tr ng v trí ho t đ ng và vai trò c a ng i h c thì ườ ọ i h c. Tuy đ ng nhiên ph i phát huy tính tích c c ch đ ng c a ng ươ ộ ng nhiên, d y h c l y h c sinh làm trung tâm không ph i là m t ph
ụ ể ộ ư ưở t
ạ ế ọ ọ
ạ ươ ổ
ng pháp, ph ươ ộ ng, quan đi m giáo d c, m t ề ạ t c qúa trình d y h c v ứ ch c, đánh giá… ọ ụ ứ ế ả ọ ụ ể. Đó là m t t pháp d y h c c th ậ cách ti p c n quá trình d y h c chi ph i t ộ m c tiêu, n i dung, ph ỉ ch không ph i ch liên quan đ n ph ố ấ ả ệ ươ ng ti n, t ạ ng pháp d y và h c.
ộ ố ế ướ ứ 1.2.5 M t s hình th c thuy t trình theo h ự ng tích c c
ố ạ ạ ế ể ề ữ
ổ ướ
ạ ỏ ầ ố
ớ ế ể ặ
ự ủ ộ ố ữ ụ ồ
ậ ủ ộ
ộ ố ư ậ ế ậ ấ
1.2.5.1
ằ ớ ứ ạ ể ọ ằ ướ ự ế Thuy t trình là PPDH truy n th ng, có nh ng đi m m nh và h n ch . ạ ừ ự ng tích c c không có nghĩa là g t b , lo i tr , Đ i m i PPDH theo h ế ừ ề thay th hoàn toàn các PPDH truy n th ng mà chúng ta c n k th a, ệ ố ợ ữ h p lý, nh ng m t tính c c c a PPDH hi n phát tri n nh ng nhân t ớ ạ ỏ ả ọ ờ có, đ ng th i ph i h c h i, v n d ng linh ho t m t s PPDH m i ọ ậ ạ ủ ự nh m phát huy tính tích c c, ch đ ng sáng t o c a HS trong h c t p. ề V i quan đi m ti p c n nh v y, chúng tôi xin đ xu t m t s hình th c d y h c b ng PPTT theo h ng tích c c.
ế ấ ề Thuy t trình nêu v n đ
ấ ể
ấ ở ể ề ượ ợ ể ễ c hi u là GV có th di n đ t v n đ ả
ạ ấ ố ự ớ ế ợ ự ấ
ự ở ấ ị
ấ ố ề ế ướ ạ i d ng nghi v n, g i m đ trình bày bài gi ng lôi cu n s chú ươ ứ ủ ng ả đây là cách trình bày bài gi ng ở i d ng nghi v n, câu h i g i m đã đ t HS vào tình hu ng có
1.2.5.2
ặ ậ ủ ộ ự ứ ề ọ Thuy t trình nêu v n đ đ d ý c a HS. Th c ch t đây là hình th c k t h p PPTT v i ph ề pháp nêu v n đ . Giá tr tích c c ỏ ợ ướ ạ d ấ v n đ giúp cho HS tích c c, ch đ ng nh n th c bài h c.
ể ế ậ ệ Thuy t trình theo ki u thu t chuy n
ệ ể ữ
ọ ẩ ễ ệ ậ
ể ọ
ể ượ ọ
ệ ả ế ậ ứ ủ ệ
ắ ứ ạ ệ ủ ạ ọ ặ
1.2.5.3
ự ế ờ GV có th thông qua nh ng câu chuy n di n ra trong th c t đ i ố s ng, thông qua các tác ph m văn h c, ngh thu t, đi n nh... làm ằ ư ệ li u đ phân tích, minh h a, khái quát và rút ra k t lu n nh m t ộ ế ự ng, kh c sâu n i dung ki n th c c a bài h c. Giá xây d ng bi u t ự ọ ự ủ ị tr tích c c c a hình th c d y h c này là câu chuy n đã t o nên s ệ ế ậ t p trung chú ý đ c bi t c a HS giúp HS ti p thu bài h c có hi u qu .ả
ể ế ả Thuy t trình theo ki u mô t phân tích
ể ẫ ả
ể ử ụ ữ ể ủ ừ ơ ồ ạ ể ặ ộ ỉ ứ GV có th s d ng công th c, s đ , bi u m u... đ mô t , phân ọ tích, ch ra nh ng đ c đi m, khía c nh c a t ng n i dung bài h c.
ẫ ể ượ ử ụ c s d ng
ở ị ủ ự ủ ấ ệ ậ ấ ố
1.2.5.4
ư ứ ơ ồ dây có vai trò Các công th c, s đ , bi u m u... đ ỉ ệ ươ ư ự ng ti n tr c quan. Tuy nhiên giá tr c a nó không ch nh là ph ượ ộ ạ ở ứ ừ c tài li u tr c quan mà các m c đ giúp cho HS có đ i d ng l ả ề ọ ệ ệ ấ d u hi u b n ch t, các m i liên h , tính quy lu t... c a v n đ h c ượ ậ t p còn đ c hình thành trong t duy HS.
ể ề ế ấ ả Thuy t trình theo ki u nêu v n đ có tính gi ế thuy t
ư ộ ố ả
ẫ ề ế ứ ặ ằ
ấ ấ ề ề ể ự ả ự ỏ
ọ ọ ủ ữ ậ ắ
ể ồ ậ ế ả ờ
ữ
ự ề ươ
1.2.5.5
ấ ọ thuy t ho c quan đi m có tính ch t GV đ a vào bài h c m t s gi ố ớ ấ mâu thu n v i v n đ đang nghiên c u nh m xây d ng tình hu ng ể có v n đ . Ki u nêu v n đ này đòi h i HS ph i l a ch n quan ề ự ự đi m đúng, sai và có l p lu n v ng ch c v s l a ch n c a mình. ỏ ộ t cách phê phán, bác b m t cách chính xác, Đ ng th i HS ph i bi ủ ắ ể khách quan nh ng quan đi m không đúng đ n. Tính tích c c c a ế ấ ự ả ỉ ở ứ i quy t v n đ , lĩnh gi ph m c HS t ng pháp này không ch ỹ ứ ồ ọ ạ ộ h i tri th c mà các m c tiêu d y h c bao g m tri th c, k năng, thái ộ ề đ đ u đ t đ ứ ụ ạ ượ ở ứ c m c cao.
ế ổ ợ ể Thuy t trình theo ki u so sánh t ng h p
ộ ấ ề ủ ự ứ
ị ể ữ ừ
ế ả ặ ố ậ
ừ
ế ể ậ ố
ế ề
ế
ụ ủ ệ ể ứ ể ặ ươ ng N u n i dung c a v n đ trình bày ch a đ ng nh ng m t t ộ ữ ầ ph n thì GV c n xác đ nh nh ng tiêu chí đ so sánh t ng thu c tính ậ ế ằ ố ượ ệ ữ ng đ i l p nhau nh m rút ra k t lu n ho c quan h gi a hai đ i t ố ệ ể ử ụ ặ cho t ng tiêu chí so sánh. M t khác, GV có th s d ng s li u th ng kê đ phân tích, so sánh, rút ra k t lu n nh m làm tăng tính ứ ấ chính xác và thuy t ph c c a v n đ . Tính tích c c c a hình th c ẫ ươ ng ph n, mâu thu n, t đ khai thác tính t thuy t trình là GV đã tri ư ằ ố ậ ủ ấ đ i l p c a v n đ nghiên c u nh m kích thích t ằ ự ủ ả duy HS.
ứ ướ ự ng tích c c có th ể
ế ọ ạ Trên đây là năm hình th c thuy t trình theo h ậ ụ v n d ng trong quá trình d y h c môn GDCD.
1.3 N i dung ch
ộ ươ ụ ớ ng trình Giáo D c Công Dân l p 11
ộ ượ ấ ng trình môn GDCD l p 11 đ ầ c c u trúc thành hai ph n:
ươ ộ ớ ế ầ ớ N i dung ch 1.3.1. Ph n m t: Công dân v i kinh t
ượ ắ ớ ợ ế ố ng trình đ ờ c s p x p thành 8 bài v i g i ý phân ph i th i
ộ N i dung ch ượ l ươ ư ng nh sau:
(cid:0) Bài 1 (2 ti
ế ể ế ớ ự t) : Công dân v i s phát tri n kinh t
(cid:0) Bài 2 (3 ti
ế ề ệ ị ườ t) : Hàng hóa – Ti n t Th tr ng
(cid:0) Bài 3 (2 ti
ế ư ả ấ ậ ị t) : Quy lu t giá tr trong s n xu t và l u thông hàng hóa
(cid:0) Bài 4 (1 ti
ế ư ạ ấ ả t) : C nh tranh trong s n xu t và l u thông hàng hóa
(cid:0) Bài 5 (1 ti
ế ư ầ ả ấ t) : Cung – c u trong s n xu t và l u thông hàng hóa
(cid:0) Bài 6 (2 ti
ế ấ ướ ệ ệ ạ t) : Công nghi p hóa, hi n đ i hóa đ t n c
(cid:0) Bài 7 (2 ti
ế ự ề ầ nhi u thành ph n và tăng
ả ế ướ ề ệ t) : Th c hi n n n kinh t ế ủ c a Nhà n ng vai trò qu n lí kinh t c ườ c
ề ầ ấ ớ ị ộ 1.3.2 Ph n hai: Công dân v i các v n đ chính tr xã h i
ươ ế ồ ớ ờ c s p x p thành 2 nhóm, g m 8 bài, v i th i
ượ ắ ư ượ ộ N i dung ch ượ ng đ l ng trình đ ố c phân ph i nh sau:
ề ề ủ ộ ố ấ ộ A. M t s v n đ v ch nghĩa xã h i
(cid:0) Bài 8 (2 ti
ế ủ ộ t) : Ch nghĩa xã h i
(cid:0) Bài 9 (3 ti
ế ướ ủ ộ t) : Nhà n c xã h i ch nghĩa
(cid:0) Bài 10 (2 ti
ế ủ ủ ề ộ t) : N n dân ch xã h i ch nghĩa
ộ ố B. M t s chính sách l n ớ ở ướ n ệ c ta hi n nay
(cid:0) Bài 11 (1 ti
ế ố ả ệ ế t) : Chính sách dân s và gi i quy t vi c làm
(cid:0) Bài 12 (1 ti
ế ệ ả ườ t) : Chính sách tài nguyên và b o v môi tr ng
(cid:0) Bài 13 (3 ti ệ
ụ ạ ọ t) : Chính sách giáo d c và đào t o, khoa h c và công
ế ngh , văn hóa
(cid:0) Bài 14 (1 ti
ế ố t) : Chính sách qu c phòng và an ninh
(cid:0) Bài 15 (1 ti
ế ố ạ t) : Chính sách đ i ngo i
1.4 Tình hình v n d ng PPTT trong d y h c ph n “Công dân v i các
ớ ạ ọ
ộ ở ườ ề ậ ụ ị ươ ấ v n đ chính tr xã h i” Tr ầ ư ng THPT Tr ng V ng
1.4.1 Khái quát tình hình tr
ườ ư ươ ng THPT Tr ng V ng
ễ i ạ s Tr ng V ng
ượ ườ
ườ ỉ ậ c thành l p năm 19 ổ ng đ ạ Năm 1948, tr ọ ạ t ươ t a l c ộ , TP.HCM. Tr ng N s ph m.
ứ ươ ườ ng THPT Tr ế ng B n Nghé ộ ớ ữ ng chính th c v đ
ỉ ả ươ
ị ồ ườ
ệ ọ ấ ươ ộ ữ ủ
ề ễ ọ ị
ấ ư ộ ố ươ ươ ế ế ố ị c th ng nh t, cu c s ng bi
ữ ắ ỡ ư ầ ỡ
ộ ở ạ ừ ướ ậ ấ ậ i phóng i, t l
ộ ả c gi ố ế chi n tr ầ ớ ộ ộ ắ ề ệ
t là t ậ ậ
ở ề ng S n 1973 tr ữ ở ề v và tr
ườ ừ ượ ươ ỳ ườ ưở ư ố 3 Nguy n B nh Khiêm ư , ườ ậ 17 Ph , Qu n M t ữ ư ọ ườ ạ ng đ i tên thành t i Hà N i v i tên g i tr ề ườ ọ Tr ng V ng. Năm 1957 tr ườ ư ườ ng n trung h c tr ng ư ờ ễ Nguy n B nh Khiêm. Kho ng th i gian này Tr ng V ng cùng Gia Long ổ ễ (Nguy n Th Minh Khai) và Petrus Ký (Lê H ng Phong) là ba tr ng n i ư ế ti ng. Ngoài vi c h c hành nũ sinh Tr ng V ng còn tham gia các phong trào ể ọ ng đi n h c sinh sinh viên đ u tranh đòi dân ch . M t trong nh ng t m g ề hình là n sinh Nguy n Th Hi n hay còn g i là Hi n Tr ng V ng. Sau ấ ướ ử chi n th ng l ch s năm 1975, đ t n t bao khó ươ ư khăn, b ng nh ng th y trò Tr ng V ng h i nh p nhanh. Đ i ngũ CBQL – ườ ồ GV – CNV lúc này g m m t b ph n tr ng ệ ừ ở ề ặ tr v đ c bi mi n B c chi vi n vào (s giáo viên này ph n l n là con ề ế ế ề em mi n Nam t p k t năm 1954 nay tr v ). Cô n sinh mi n Nam t p k t ơ ệ ở Phan Hu nh Hoa đã v thành cô Hi u 1975 – 1997. tr t Tr ng Tr ng V ng t ng tr
ế ừ ươ ấ T năm 1979 đ n nay, Tr ng V ng tr thành tr
ọ ậ ư ườ ở i phóng cũng nh bao tr
ộ
ượ ể ư ươ ề ậ
ề ơ ở ậ ỡ ọ ườ ớ ớ ớ ộ ồ ủ ừ ấ ọ ắ ầ ng c p 3, b t đ u ớ ườ ng khác v i bao ạ ấ c đào t o ạ ng trình m i. T p th s ph m và ổ ượ ng đã ph n đ u không ng ng, l p l p h c sinh đ c b
ứ ủ ồ ố ư ả nh n thêm h c sinh nam. Sau gi ố ấ khó khăn b n b . C s v t ch t xu ng c p, đ i ngũ giáo viên đ ỡ ớ nhi u ngu n, h c sinh b ng v i ch ấ ọ h c sinh c a tr sung vào ngu n tri th c c a Thành ph .
ằ ườ ố ặ ơ H n 35 năm qua, tr
c ệ ọ
ề ấ
ữ ưở ọ ầ ờ
ữ ữ
ệ ạ ố ể ạ ượ ng đ đ t đ ế ủ ủ ế ể
ườ ị ượ thành ph t ng b ng khen là đ n v ơ ề ng đ u đ ự ụ ệ ấ ắ ề đã có nhi u thành tích trong vi c th c hi n xu t s c nhi m v năm h c. Là ườ ạ ỏ ọ ộ i, có r t nhi u h c sinh đ t m t trong nh ng tr ng đào t o h c sinh gi ị ấ ề ố ả i th ng c p toàn qu c và thành ph đó là nh các th y cô đã k p nhi u gi ồ ưỡ ệ ờ c nh ng thành tích trên. Nh ng thành th i phát hi n và b i d ả tích trên đó là k t qu tâm huy t c a toàn th CB – GV – CNV c a nhà tr ầ ng mà đi đ u là BGH.
ầ ườ ượ
ố ể Khóa đ u tiên ra tr ổ ấ
ộ ừ
ế ỳ ươ
ố ề ượ ụ ổ ị ọ i c p thành ph và h c sinh đ t huy ch ấ ượ ng, n đ nh v ch t l
c ph huynh tin t ự ậ ọ
ưở ng đ ng vinh d đón nh n Huân ch ế ủ ị ướ ặ c Nguy n Minh Tri
ễ ủ ộ ạ ọ ế ạ ng vào đ i h c năm 2006 đ c x p h ng 131 ỉ ệ ậ ừ ạ ọ ườ trong t ng s 200 tr đ u ng có đi m vào đ i h c cao nh t, cũng t đây t l ọ ỗ ừ 99% 100%. T năm 2002 đ n nay, m i năm h c sinh tú tài luôn giao đ ng t ạ ề ố ỏ ấ ng k thi Olympic tăng v s gi ườ ở ượ ng g i con l ng. Tr ươ ườ ọ vào h c. Năm h c 2009 – 2010 tr ng Lao ằ ạ ộ t trao t ng; B ng khen đ ng h ng ba do Ch t ch n ủ ằ ủ ướ ủ c a Th t ng Chính ph ; B ng khen c a B GD – ĐT.
K t qu đ t đ A. Giáo viên:
ế ả ạ ượ ọ c năm h c 2012 – 2013:
1. Nhà tr
ườ ng:
Chi b : Trong s ch v ng m nh (24/24 đ ng viên đ
ạ ượ ả ậ ữ
ụ ệ ố c công nh n là ả t nhi m v , trong đó có 04 đ ng viên hoàn
ạ cách hoàn thành t ụ ệ
Tr
ộ ủ ư ả đ ng viên đ t ấ ắ thành xu t s c nhi m v ). ể ườ ộ ậ ằ ố
ấ ắ ấ ọ ố ờ
ủ ọ ệ ủ ng: T p th lao đ ng xu t s c c p thành ph (B ng khen c a ằ UBND Thành ph ); C Thi đua năm h c 2012 – 2013 c a UBND TP; B ng ấ ắ khen B GD – ĐT: Hoàn thành xu t s c nhi m v năm h c 2012 – 2013.
ụ ằ ữ ạ ổ ộ ấ ắ Công đoàn: v ng m nh xu t s c (B ng khen T ng LĐLĐ Vi ệ t
Nam)
ấ ắ ấ ậ
Đoàn thanh niên: Xu t s c (Gi y khen Qu n Đoàn) ấ ắ Chi đoàn giáo viên: xu t s c (Gi y khen Qu n Đoàn)
ậ ấ
ấ ắ ấ ổ ố ậ 2. T p th : ổ ượ đ
ế ấ ổ xu t s c c p thành ph (Toán, Lý, Hóa, Sinh – CN, tiên ti n c p Ngành c khen t ổ ượ đ
3. Cá nhân:
09 t ử ọ ọ ụ ể c khen t ị Văn, S CD, Đ a, NN, TD – QP); 02 t (Tin h c, H c v ).
ế ộ
ủ ằ ộ
100% CB – GV – CNV lao đ ng tiên ti n; 21 CSTĐCS; 02 CSTĐTP; 01 ệ ằ ng Chính ph ; 01 b ng khen B GD – ĐT; 02 Huy hi u ệ ấ ắ ụ ụ ọ ủ ướ B ng khen Th t ằ ố thành ph ; 13 b ng khen hoàn thành xu t s c nhi m v 02 năm h c liên t c.
ọ B. H c sinh:
ể ạ 1. H nh ki m:
Ạ Ể H NH KI M
KH IỐ L PỚ T TỐ KHÁ TB Y UẾ SLHS
607 83 11 0 KH I 10Ố 701 (85.6%) (11.8%) (1.6%) (0 %)
80 KH I 11Ố 711 612 (86.1%) 18 (2.6%) 1 (0.14%) (11.3 %)
457 226 19 0 KH I 12Ố 702 (65.1%) (32.2%) (2.7%) (0%)
ọ ự 2. H c l c:
Ọ Ự H C L C
KH IỐ L PỚ GI IỎ KHÁ TB Y UẾ KÉM SLHS
116 495 88 2 0 KH I 10Ố 701 (16.5%) (70.6%) (12.5%) (0.3%) (0 %)
111 491 107 2 0 KH I 11Ố 711 (15.6%) (69.1%) (15.1%) (0.3%) (0 %)
68 406 212 16 0 KH I 12Ố 702 (9.69%) (57.8%) (30%) (2.3%) (0%)
ể ả ấ ố ậ 3. Về tập thể lớp: 9 t p th , trong đó có 3 gi i nh t kh i, 3 gi ả i
ả ố ố nhì kh i và 3 gi i ba kh i.
ọ ỏ ấ 4. H c sinh gi i các c p:
ổ ỏ ọ i các kh i l p: 295 em; H c sinh gi
ố ệ t c các môn, trong đó có (2 gi
ả ỏ ấ i c p ả i I, ng (2V – 2B –
ươ ồ ấ ộ ố ớ ố ọ T ng s h c sinh gi ỏ ở ấ ả ạ thành ph : 18 em đ t danh hi u hs gi i t ạ ỏ ọ ả i Olympic đ t 6 huy ch i III); H c sinh gi 1 gi i II, và 15 gi ố ể ể ụ 2Đ); Th d c th thao c p thành ph : 2V – 1B (cá nhân); 1Đ đ ng đ i.
ạ ệ ạ Bên c nh đó t l ỉ ệ ố t t nghi p đ t 100%.
ạ ọ ự ạ ệ ậ
1.4.2 Th c tr ng d y h c và nh ng k t qu đ t đ ả
ả ạ ượ c trong vi c v n ớ ữ ạ ấ ề
ộ ờ ườ ế ầ ư ươ ụ d ng PPTT trong gi ng d y ph n “ Công dân v i các v n đ chính ị tr xã h i” ng THPT Tr ng V ng. tr
ầ ữ ạ ở
ọ ng d y và h c môn GDCD ươ ấ ượ ư các tr ể ữ ườ ng ế ng THPT Tr ng V ng nói riêng đã có nh ng chuy n bi n
ườ ừ ự ự ớ Trong nh ng năm g n đây, ch t l ườ nói chung và tr ờ ự ổ tích c c nh s đ i m i và s quan tâm t nhà tr ng
ả ề ướ ủ ố ế D i đây là k t qu đi u tra 183 HS c a kh i 10 ở ườ tr ng THPT
ươ ư Tr ng V ng.
Ự Ệ Ể Ổ BI U HI N TÍCH C C T LỈ Ệ
ST T Ợ T NG H P Ý KI NẾ
ng xuyên chú ý l ng nghe
ể ặ 1 2 ắ ỗ tay phát bi u m i khi GV đ t câu 162 55 88.52% 30.05%
ứ ậ ặ 3 4 116 101 63.39% 55.19%
ườ Th ơ Gi h iỏ ớ ế ọ t h c Luôn h ng thú v i ti ỗ ỗ ả Th o lu n sôi n i m i khi GV đ t câu h iỏ
ấ ữ ổ ớ 5 59 32.24%
ứ ọ 6 7 8 51 141 126 27.87% 77.05% 68.85%
ề ư ề Trao đ i v i GV v nh ng v n đ ch a hi uể ế ể Hăng hái phát bi u ý ki n ọ ề ớ ữ Luôn ghi nh nh ng đi u đã h c ậ ế ữ ụ V n d ng nh ng ki n th c đã h c vào ộ ố cu c s ng
ố
ổ T ng s GV T lỉ ệ (%) T lỉ ệ (%) T lỉ ệ (%)
Ch aư bao giờ v nậ d ngụ
Th ngỉ tho ngả v nậ d ngụ PPTT 0 3 100 0,00 0 0,00 ngườ Th xuyên v nậ d ngụ PPTT 3
ộ ử ụ ủ ạ ườ d ng PPTT c a GV t i tr ư ng THPT Tr ng
ứ M c đ s V ngươ
ươ
Ề Ệ
Ự
Ụ
Ậ
Ệ
Ớ
Ọ
Ạ
Ư Ạ ng 2: TH C NGHI M S PH M V VI C V N D NG Ch Ấ Ầ PPTT TRONG D Y H C PH N “CÔNG DÂN V I CÁC V N
Ộ Ị
Ề
Đ CHÍNH
TR XÃ H I”
ị ự ệ ẩ 2.1 Chu n b th c nghi m
ự ụ ệ 2.1.1 M c đích th c nghi m
ế ệ ự ươ ư ạ i Tr
ư ệ ệ
ườ ng THPT Tr ng V ng, TP H ả ắ ề ệ ấ ằ ả ầ ớ ị
ớ ồ ạ Tôi ti n hành th c nghi m s ph m t ể ậ Chí Minh nh m ki m nghi m tính đúng đ n và hi u qu trong vi c v n ộ ạ ụ d ng PPTT gi ng d y trong ph n “Công dân v i các v n đ chính tr xã h i” ươ ch ng trình GDCD l p 11.
ố ượ ự ệ ể ị 2.1.2 Đ i t ng và đ a đi m th c nghi m
ệ ể ị ạ ườ ư ồ ự Đ a đi m th c nghi m: t i Tr ươ ng THPT Tr ng V ng, TP H Chí Minh.
ố ượ ủ ụ ệ ớ ườ ươ Đ i t ng th c nghi m là HS l p 11 c a Tr ư ng THPT Tr ng V ng.
ọ ồ ớ ố Tôi ch n 4 l p kh i 11 g m: 11A3, 11A6, 11A7, 11A12.
L PỚ GI IỎ KHÁ TB Y UẾ
11A3 77.35% 22.65% 0.00% 0.00%
11A6 68.45% 31.55% 0.00% 0.00%
11A7 73.85% 26.15% 0.00% 0.00%
11A12 71.45% 28.55% 0.00% 0.00%
ủ ố ớ ọ ự ả B ng h c l c môn GDCD c a b n l p HK I 20132014
ộ ủ ố ớ
ộ ẽ ề ớ ệ ớ ớ
ự ẽ ớ ố ư ậ ệ ộ Nh v y trình đ c a b n l p có trình đ ngang nhau, đây là m t đi u ki n ự ậ ợ ể ế i đ ti n hành th c nghi m. L p 11A3 và l p 11A6 s là l p th c thu n l ứ ớ ệ nghi m, l p 11A7, 11A12 s là l p đ i ch ng.
ả ế ự ệ 2.1.3 Gi thuy t th c nghi m
ự ầ ạ
ấ ệ ề ụ ộ ề ệ ị ớ
ẽ ầ
ự ự ọ ồ ượ ủ
ả ườ c tính tích c c, t ọ ạ ế ế ủ ệ ạ ữ ớ ậ Th c nghi m v vi c v n d ng PPTT trong gi ng d y ph n “ Công dân v i ng trình GDCD l p 11 nói các v n đ chính tr xã h i” nói riêng và ch ự ứ ạ h c, sáng t o và s h ng chung s góp ph n kích thích đ ờ ớ ắ ẽ ủ thú c a HS trong vi c ti p thu c a bài h c đ ng th i v i PPDH này s kh c ố ề ụ ượ ph c d c nh ng h n ch c a PPDH d y hoc truy n th ng.
ế ạ ự ệ 2.1.4 K ho ch th c nghi m
ế ọ ọ ạ ươ Ti n hành vào h c kì II năm h c 20132014 t ư i THPT Tr ng V ng
ượ ạ Đ c chia ra làm ba giai đo n:
Giai đo n 1ạ
ộ ố ụ ể ở ậ ầ ớ ph n “Công dân v i
ụ ươ ự ấ ề ớ ị Xây d ng giáo án v n d ng PPTT m t s bài c th các v n đ chính tr ” ch ng trình GDCD l p 11.
ọ ớ ự ứ ự ệ ớ ố L a ch n l p đ i ch ng và l p th c nghi m.
Giai đo n 2ạ
ự ế ệ ạ Ti n hành d y th c nghi m
ể ố ượ ự ủ ệ ớ ớ ố ng HS c a hai l p th c nghi m và hai l p đ i
Tìm hi u tình hình đ i t ch ngứ
Giai đo n 3ạ
ế ế ố
ố ệ ố ớ ả ứ ự ể ệ
ả ọ ậ ủ ử X lý, phân tích các s li u kh o sát, so sánh đ i chi u k t qu h c t p c a ượ ớ l p th c nghi m và l p đ i ch ng theo tiêu chí và thang đi m đã đ c xây d ng.ự
ể ấ
ấ ươ ể ố ế ng đ ừ ớ ươ ng v i ậ ế 7 đ n c n
ố cao xu ng th p t 9 đ n 10 đi m, khá t ể ế ậ ế Thang đi m đ ỏ ậ ố b n b c: gi 9, trung bình t ượ i, khá, trung bình, y u. Gi ướ ừ 5 đ n c n 7, y u là d ứ ừ c ch m theo b n m c t ế ỏ ừ i t i 5 đi m.
ự ộ ệ 2.2 N i dung th c nghi m
ớ ấ ầ
Bài 12: CHÍNH SÁCH TÀI NGUYÊN VÀ B OẢ
ủ t k m t giáo án theo PPTT c a ph n “Công dân v i các v n ị ớ ề ế ế ộ 2.2.1 Thi ộ đ chính tr xã h i” GDCD l p 11.
Ệ
ƯỜ
V MÔI TR
NG
Ọ
Ụ
I/M C TIÊU BÀI H C:
ề ế ứ 1. V ki n th c:
ươ ướ ng h ơ ả ng c b n
ượ ả ườ ệ Nêu đ ằ nh m b o v tài nguyên, môi tr c tình hình tài nguyên, môi tr ng ườ ở ướ n ữ ng và nh ng ph ệ c ta hi n nay.
ượ ự ệ ệ
ườ ệ ệ ể Hi u đ c trách nhi m c a công dân trong vi c th c hi n chính sách tài ả nguyên và b o v môi tr ủ ng.
ề ỹ ự ề ệ
ự ủ ả ệ ợ ườ ớ Bi 2. V k năng: ả tài nguyên và b o v môi tr ế t tham gia th c hi n và tuyên truy n th c hi n chính sách ả ệ ng phù h p v i kh năng c a b n thân.
ế ủ ả ộ ườ t đánh giá thái d hành vi c a b n thân và c a ng ệ i khác trong vi c
ườ ệ ệ ả Bi ự th c hi n chính sách tài nguyên và b o v môi tr ủ ng
ủ ả ng, ng h chính sách tài nguyên và b o v
ướ ộ ẵ ấ ớ ố ệ c. Ph n đ i và s n sàng đ u tranh v i các hành vi
ưở ả ườ ọ ộ Tôn tr ng, tin t ề 3. V thái đ : ủ ườ môi tr ng c a Nhà n ạ gây h i cho tài nguyên, môi tr ng.
ƯƠ
Ạ
Ả
Ệ II. TÀI LI U VÀ PH
NG PHÁP GI NG D Y
Sách giáo khoa GDCD l p 11ớ
ậ ỏ ố ớ Sách bài t p (Câu h i tình hu ng GDCD l p 11)
ố ệ ữ ế ộ ọ Nh ng s li u, thông tin liên quan đ n n i dung bài h c
Máy chi uế
ƯƠ
III. PH
NG PHÁP
ươ ế ợ ế ớ ươ ạ ng pháp thuy t trình k t h p v i ph ng pháp đàm tho i, nêu
ử ụ S d ng ph ề. v n đấ
Ọ
Ạ
Ế
III. TI N TRÌNH D Y VÀ H C
1. Ki m tra bài cũ
ể
ủ ữ ệ ả ạ ầ
ệ ự Câu 1: Em h y nêu nh ng vi c làm c a em và b n bè góp ph n th c ố hi n chính sách dân s .
ủ ấ ớ ế ệ ẻ là
ề ể ụ ệ ắ ạ ệ Câu 2: Theo em, đi u băn khoăn l n nh t hi n nay c a th h tr gì ? Bi n pháp nào đ kh c ph c tình tr ng đó.
ớ 2. Gi ấ ườ ư ả ng c ta đã đ
c đ m b o hay ch a và tình hình ữ c đã có nh ng chính
ượ ả ả ườ ể ả
ướ ư ủ ộ ọ ợ ộ ệ i thi u bài ở ướ ề n V n đ môi tr ư ế khai thác tài nguyên nh th nào? Đ ng và Nhà n ử ệ sách gì đ b o v tài nguyên, môi tr ng, cũng nh khai thác và s ụ d ng tài nguyên m t cách h p lí? Đó là n i dung c a bài h c nay…
Ộ Ủ Ạ Ộ HO T Đ NG C A GV VÀ HS N I DUNG
ộ ắ ụ ượ ươ c n i dung m c tiêu, ph ng h
c ta. 1. Tình hình tài ngườ nguyên, môi tr ở ướ n ệ c ta hi n nay. ả
ấ ơ ả
ủ ươ ể ế ướ ể ọ ng Đ h c sinh n m đ ơ ả ủ c b n c a chính sách TN&BVMT thì GV nêu khái quát tình ở ướ hình TN&MT n ườ ệ ề GV: B o v tài nguyên, môi tr ng là v n đ có ý nghĩa ộ ườ ộ ữ ố ng s ng còn, là m t trong nh ng n i dung c b n trong đ ấ ủ ạ ố ng và k ho ch phát tri n KTXH c a đ t l i, ch tr
ệ ụ ơ ở
ả ể ự n c ta.
ậ ư ể ạ
ị
ủ
ề ấ ề ạ ệ ể ở ỏ ể ế ng, đ bi
ướ ườ
ẽ
ố ớ ướ ể ặ ị ủ ự ồ ậ c ta do đ c đi m khí h u và đ a hình n n ngu n ấ ỡ
ư ả ọ ắ ộ ướ c, là nhi m v có tính xã h i sâu s c, là c s quan tr ng n ể ữ ở ướ ả b o đ m s phát tri n b n v ng ừ Ông bà ta ngày x a có câu “R ng vàng bi n b c” v y theo em câu nói trên còn có nguyên giá tr hay không ? ả ờ ư HS: Tr l i đ a ra quan đi m c a mình ộ GV: Đây là m t câu h i m mang tình quan sát v v n đ tài ườ t câu nói trên hi n nay còn có nguyên môi tr ệ ủ ớ c ta hi n ng c a n đúng v i tình hình tài nguyên môi tr ủ ộ ể ầ nay hay không Th y và các em s tìm hi u n i dung c a bài ế ạ t d y) này ( Gây ra s kích thích, tìm tòi c a sinh trong ti ề Đ i v i n tài nguyên vô cùng phong phú. ọ GV: Đ a ra hình nh minh h a cho HS quan sát ớ t đ i
ừ
ể ộ
ẹ
c,ướ
ồ TNTN đa d ng và phong phú ả + Khoáng s n phong ỏ ắ ầ phú (d u m , s t, bô ế xít, thi c, than…) ầ + Đ t đai m u m (phù sa, bazan…) ệ ậ + Khí h u (nhi ẩ m gió mùa) ộ ộ + R ng r ng, đ ng ề ự ậ ậ v t, th c v t có nhi u lo iạ ề + Bi n r ng có nhi u ả phong c nh đ p + Ánh sáng, n không khí d i dào
ả ở Khai thác khoáng s n Lào Cai
ấ ỡ Đ t đai màu m
ậ ệ Khí h u Vi t Nam
ự ậ ộ ệ ề ề ạ Đ ng th c v t Vi t Nam đa d ng v nhi u loài
ể ộ ề ả ẹ Bi n r ng có nhi u c nh đ p
ườ ề
ừ ữ ả ự ạ ướ ụ ữ T nh ng th c tr ng v tài nguyên, môi tr Đ ng và Nhà n c ta đã có nh ng m c tiêu và ph ng nêu trên ươ ng
ướ h ng gì?
iả ờ HS: Tr l
ượ ộ ị ế
ắ ấ ắ ọ Giáo viên giúp h c sinh n m đ ươ ệ ử ụ này b ng vi c s d ng ph ứ ơ c n i dung đ n v ki n th c ng pháp v n đáp.
ầ ử ụ ủ ế
ế ợ
ạ ể ọ ộ ố ể ả ượ
ố ớ ươ Đ i v i ph n này giáo viên ch y u s d ng ph ng ọ ớ ế pháp thuy t trình k t h p v i đàm tho i đ giúp h c sinh ệ ể hi u đ c m t s chính sách quan tr ng đ b o v môi ườ ng. tr
ướ ữ ụ c ta đã đ a ra nh ng m c tiêu
ườ ả Theo em Đ ng và Nhà n ể ả ệ gì đ b o v tài nguyên và môi tr ư ng ?
iả ờ HS: Tr l
ề ế ậ ậ GV: Nh n xét và k t lu n
ệ
ề ộ
ậ ơ ề ư ư ậ
ườ
ứ ượ
ạ ự Th c tr ng v tài nguyên ả + Khoáng s n có nguy ơ ạ t. c c n ki ị ừ + R ng b tàn phá, ự nhi u đ ng v t, th c ệ ậ v t có nguy c tuy t ch ng.ủ ấ ấ ượ ng đ t suy + Ch t l ấ ả gi m, đ t canh tác thu h p.ẹ ườ ạ ẫ
ặ
ừ ả ạ ặ ượ ứ ư ệ
ườ ủ GV: Nh v y do nhi u nguyên nhân nh ng nguyên nhân ch ứ ề ả ệ ậ quan là nguyên nhân chính. Vi c nâng cao nh n th c v b o ư ượ ề c quan tâm v tài nguyên, môi tr ng cho toàn dân ch a đ ả ự ồ ư c ngu n nhân l c tham gia b o đúng m c, ch a phát huy đ ướ ệ v tài nguyên, môi tr c ta v n còn tình tr ng: khai ng n ắ ừ ử ụ thác , s d ng tài nguyên b a bãi; n n ch t phá r ng, săn b t ế thú quý hi m ch a đ c ngăn ch n; ý th c b o v môi ng kém. tr
ề ở ướ n
ế ư ế ợ ả ệ c ta hi n ề
ể Sau khi cho HS tìm hi u v tình hình TNMT ớ nay thì GV k t h p v i máy chi u đ a ra clip và hình nh v TNMT.
ế t ng ườ i GV cho HS xem clip Voi gi
ế
ụ
ế ườ ị ạ ủ
ả ư ở i, nh ng ủ i b h i. M c đích c a con ng ả ể ả
ớ ạ ộ ấ Qua đo n clip trên các em th y hình nh m t chú voi hung ườ ậ đây chú voi này hăng v t và gi t ch t con ng ế ườ ạ t voi i là gi i là ng l ả ạ ỉ ậ ấ l y ngà c a nó, vì v y nó ch ph n kháng l i theo b ng ậ ồ ủ ộ năng sinh t n c a đ ng v t. Có th nói đây là cách tr thù ườ ủ i. c a thiên nhiên v i con ng
ề
ự ngườ ạ ấ ướ c, ề ạ ắ ặ ừ ư ộ ố Bên c nh đó GV đ a ra m t s hình nh v n n ch t phá ộ ườ ễ ừ r ng, ô nhi m m i tr ả ng (không khí...), săn b t thú r ng.
ườ
ng: t, h n hán…
ữ ề ề ệ ề ự ủ ữ ườ ề ạ ủ ụ ự ế ng, GV m r ng nh ng ví d th c t ạ Th c tr ng v môi tr ễ + Ô nhi m đ t, n không khí, bi n…ể ự ố + S c môi tr ạ ụ Bão, lũ l ngày càng tăng ấ ề + Nhi u v n đ v v ng…ườ sinh môi tr ả ừ Các em v a xem nh ng hình nh v s h y ho i c a con ở ộ ườ i v môi tr ng và ớ ầ g n gũi v i các em
ạ ậ
ị ớ ễ ạ
ướ ồ ọ
ế ấ
ứ ố ướ GV: Bên c nh đó do dân s n c ta tăng nhanh và t p trung quá đông vào các đô th l n nên tình tr ng ô nhi m không ọ ầ c ngày càng tr m tr ng. Đi u quan tr ng là khí, ngu n n ự ế ả ờ ố ế ưở ạ tình tr ng trên đang tr c ti p nh h ng x u đ n đ i s ng ườ ỏ ủ và s c kh e c a con ng i.
ậ ể ự ệ
ơ ả ủ c các m c tiêu c b n c a ả ng chúng ta ph i
ượ ả ệ ơ ả ươ ướ ụ GV: V y đ th c hi n đ ườ chính sách tài nguyên bà b o v môi tr ữ có nh ng ph ng c b n nào? ng h
ầ ươ
ọ ướ ng h ỏ ế
ế
ọ ọ Giáo viên cho h c sinh đ c ph n ph ng, sau đó ậ ả ọ cho h c sinh th o lu n nhóm theo các câu h i (phi u h c ươ ướ ế ừ ậ ng h t p) sau đó chi u t ng ph ng lên màn hình máy ậ ả ỏ ộ chi u theo n i dung câu h i th o lu n. Nhóm 1 ả ể ự ệ ố ướ c ph i làm gì đ th c hi n t ụ t các m c
Theo em, Nhà n tiêu trên?
ứ ả ệ
ườ Nhóm 2 Làm th nào đ nâng cao ý th c b o v tài nguyên môi tr ể ế ng cho toàn dân?
Nhóm 3 ả ệ ườ ệ ng có hi u
ể ả ầ ề ọ Đ khai thác tài nguyên và b o v môi tr qu c n coi tr ng đi u gì?
ụ ể ạ
ầ ườ ệ Nhóm 4 ễ ắ C n có bi n pháp nào đ kh c ph c tình tr ng ô nhi m môi tr ệ ầ ng, c n ki t tài nguyên?
ế ả ỏ ậ HS: Ti n hành th o lu n nhóm theo câu h i
ướ ả ẫ ậ ọ GV: H ng d n h c sinh th o lu n
ướ
ế ệ ả HS: ạ Đ i di n các nhóm trình bày k t qu ệ
ườ ụ ươ ng 2. M c tiêu, ph ủ ơ ả h ng c b n c a chính sách tài nguyên ả và b o v môi ng. tr ế ậ ổ Các nhóm khác nh n xét, b xung (n u có)
ả ậ
ế ợ ậ ế ế ủ ọ GV: Ghi ý ki n c a h c sinh lên b ng sau đó nh n xét, k t ế lu n, k t h p chi u trên màn hình.
ụ M c tiêu ệ ệ ng b ng vi c
ề ự ụ ể ườ ớ ứ ợ ỗ M i chúng ta đ u có th b o v môi tr ế làm thi ằ ể ả ổ t th c c th hàng ngày phù h p v i l a tu i. ử ụ ợ
+ S d ng h p lý tài nguyên ể ọ ệ ắ
ệ ỏ ượ Đ h c sinh n m đ ả nguyên và b o v môi tr ố ớ c trách nhi m đ i v i chính sách tài ư ườ ng giáo viên đ a ra câu h i sau. ố
ườ + Làm t ệ ả b o v môi tr t công tác ng Ở ườ tr
ở ớ ở ơ ng, ấ ộ ả ộ ủ ữ ộ ộ ữ ố l p, n i em sinh s ng có nh ng hành ườ ế ộ đ ng tác đ ng x u đ n tài nguyên, môi tr ng không? Đó là ố ớ nh ng hành đ ng nào? Thái đ c a em đ i v i hành đ ng đó ạ ồ + B o t n đa d ng sinh h cọ
là gì?
ườ ố ớ ệ ừ + T ng b ấ ượ ch t l ướ ng môi tr c nâng cao ng
ườ ả Công dân có trách nhi m gì đ i v i chính sách tài nguyên ệ và b o v môi tr ng?
ế ệ ậ ậ
ủ ế Giáo viên nh n xét và k t lu n chi u trách nhi m c a công dân lên màn hình máy chi u.ế
ươ ướ Ph ng h ng
ệ ể ự ơ ả ướ ữ ng h
ướ ả ườ + Tăng c ủ qu n lí c a nhà n ng công tác c. ng c b n trên chúng t k t h p ch t ch , h p lí và hài hòa gi a phát ế ươ ẽ ợ ệ ộ ớ ả ể GV: Đ th c hi n nh ng ph ặ ế ế ợ ầ ta c n bi tri n kinh t xã h i v i b o v tài nguyên và môi tr ữ ườ ng.
ườ
ề
+ Th ng xuyên giáo ụ d c, tuyên truy n ý ệ ả ứ tài th c b o v ngườ nguyên, môi tr ườ cho ng i dân.
ọ + Coi tr ng nghiên ở ộ ứ c u KHCN, m r ng ế ố ợ , khu h p tác qu c t v c.ự
ể ả ằ
ủ ườ ớ ứ ợ ổ
ặ ệ
ỏ ề ỗ M i chúng ta đ u có th b o v môi tr ự ụ ể ế thi ượ ắ sinh n m đ ệ ả b o v môi tr ệ ệ ng b ng vi c làm ể ọ t th c c th hàng ngày phù h p v i l a tu i. Đ h c ố ớ c trách nhi m đ i v i chính sách tài nguyên và ư ườ ng giáo viên đ a ra câu h i sau. ệ ồ
ộ + Ch đ ng phong ừ ng a, ngăn ch n ô ễ ả nhi m, c i thi n môi ả ườ ng, b o t n thiên tr nhiên. ữ ố
ộ ở ớ ở ơ l p, ng, ế ấ
ộ ủ ộ ộ
ộ Ở ườ n i em sinh s ng có nh ng hành đ ng tr ườ ng không? Đó là tác đ ng x u đ n tài nguyên, môi tr ố ớ ữ nh ng hành đ ng nào? Thái đ c a em đ i v i hành đ ng đó là gì? ử ụ + Khai thác, s d ng ệ ế ợ h p lí, ti t ki m tài nguyên.
ố ớ ệ ụ ườ Công dân có trách nhi m gì đ i v i chính sách tài nguyên và ệ ả b o v môi tr ng? ệ ạ ọ + Áp d ng khoa h c hi n đ i vào khai thác.
ế ệ ậ ậ
ủ ế Giáo viên nh n xét và k t lu n chi u trách nhi m c a công dân lên màn hình máy chi u.ế
ệ ố
ệ
ườ ủ 3. Trách nhi m c a ớ công dân đ i v i chính sách tài nguyên ả và b o v môi ng. tr
ưở ủ ng, ng h
ậ ủ ướ
ườ ộ Tin t chính sách và pháp ề c v lu t c a Nhà n nguyên, tài môi ng. tr
ự Tích c c tham gia ả ạ ộ vào các ho t đ ng b o ệ v tài nguyên, môi ngườ tr
ậ
ườ
ọ ộ V n đ ng m i i cùng tham gia ng ả ạ ộ vào các ho t đ ng b o ệ v tài nguyên, môi ngườ tr
ố 4. C ng củ
ạ ứ ơ ả ủ ế ệ ố H th ng l i ki n th c c b n c a bài
ư ừ ế ỏ Đ a ra câu h i sau:
ừ t khai thác r ng b a bãi có nguyên ư ế ụ ế ệ ẫ ậ ắ Các em cho bi ả nhân nào, d n đ n h u qu gì và bi n pháp kh c ph c nh th nào?
ả ắ ệ
H u qu ừ ệ ả ậ Di n tích r ng gi m ườ i
ườ Nguyên nhân ứ ủ Ý th c c a con ng kém i dân
ng
ườ ộ ệ t ki m ả ế ủ ng qu n lý c a
ử ườ ễ Ô nhi m môi tr ậ ủ ệ Tuy t ch ng đ ng v t, ự ậ th c v t Gây sói mòn, r a trôi ụ ậ Phong t c t p quán ư ậ Pháp lu t ch a nghiêm
ừ ố ụ Bi n pháp kh c ph c ụ ề Tuyên truy n, giáo d c ng Khai thác ti ườ Tăng c cướ nhà n ọ M i ng i cùng tham gia ch ng các hành vi phá r ng.
ộ ố
M t s nguyên nhân khác
ắ ặ ở 5.D n dò nh c nh
ậ ừ ầ ỏ ố bài 8
Giáo án Powerpoint
ế ể ả ờ ề V nhà tr l ể ế ớ ế t t đ n bài 12 đ ti i các câu h i trong SGK ph n cu i bài và ôn t p t i ki m tra 1 ti t.
ả ọ ậ ủ
ế
ể
.
2.2.2 Ki m tra đánh giá k t qu h c t p c a HS
ớ ạ ứ ệ ớ ố
ớ ệ ự ứ ớ
ự ạ ươ ạ ư ớ Sau khi d y 4 l p, chia ra thành 2 l p đ i ch ng và 2 l p th c nghi m. L p ố ố đ i ch ng d y theo giáo án truy n th ng, l p th c nghi m d y theo giáo án ạ ườ i tr theo PPTT nh đã thi ư ng THPT Tr ng V ng. ề trên, t ế ế ở t k
ộ ế ế ợ ế ể ể đã ti n hành ki m tra m t ti ứ ớ ấ t k t h p cùng v i l y đi m chính th c
ả Tác gi cho HS.
ố ớ ố ứ ự ể
ươ ườ ư ệ ủ ả B ng: Th ng kê ki m tra 15 phút c a HS l p đ i ch ng và th c nghi m ạ t ng THPT Tr ng V i ttr ng.
Ế L PỚ S HSỐ Ạ X P LO I
Ỏ Ế GI
11A3 (TN) 11A6(TN) 11A7(ĐC) 11A12(ĐC) 46 46 48 43 I (910) 30 29 29 28 KHÁ (78) 16 17 19 25 TB (56) 0 0 1 0 Y U (<5) 0 0 0 0
ế ủ ớ ố ự ố ể ứ t c a HS l p đ i ch ng và th c nghi m t ệ ạ i
ả ườ ươ ư B ng: Th ng kê ki m tra 1 ti ng. ng THPT Tr ng V ttr
L PỚ S HSỐ
Ỏ Ế GI
11A3 (TN) 11A6(TN) 11A7(ĐC) 11A12(ĐC) 46 46 48 43 I (910) 32 30 29 13 Ế KHÁ (78) 14 16 18 30 Ạ X P LO I TB (56) 0 0 1 0 Y U (<5) 0 0 0 0
ả ự ệ ế 2.2.3 Phân tích, so sánh k t qu th c nghi m
ế ữ
ứ ớ ọ ủ
ươ ầ ộ ộ ạ ộ
ờ ấ ằ ư ế ế ạ ậ
ứ ự
ợ ớ ự ơ ấ ế ạ ứ ầ ở ớ ộ ph n “Công dân v i các v n đ t d y GDCD
ự ệ ả Trong quá trình ti n hành kh o sát chia ra làm hai l p gi a th c nghi m và ạ ườ ố i tr ng THPT đ i ch ng, trong th i gian kéo dài là 5 tu n c a h c kì II t ậ ư ứ Tr ng V ng ta th y r ng cùng d y m t n i dung ki n th c, trình đ nh n ụ ứ th c ngang nhau nh ng khi GV v n d ng PPTT vào ti t d y phù h p v i hai ế ệ ớ l p th c nghi m thì HS ti p thu bài, h ng thú và có thái đ tích c c h n so ề ố ớ ớ v i hai l p đ i ch ng trong ti ộ ị chính tr xã h i.
Ế
Ủ
Ự
Ả
Ế
Ệ
B NG THĂM DÒ Ý KI N C A 183 HS SAU KHI TI N HÀNH TH C NGHI M
NG ÁN Ế Ố S Ý KI N Ả Ờ TR L I
Ự Ộ N I DUNG CÂU H IỎ ƯƠ PH Ọ L A CH N ĐC TN
ạ ứ ọ ế Là môn h c thi ự ầ t th c c n thi ế t 41 51
ậ 1.B n nh n th c môn ư ế GDCD nh th nào ?
ọ ọ Là môn h c không h c cũng không sao 32 30
ế ọ Là môn h c không thi ự t th c 18 11
ấ ứ R t h ng thù 47 47
ứ 2. Trong quá trình h cọ môn GDCD thài độ ư ế ủ c a em nh th nào ? H ng thú 39 40
ứ Ít h ng thú 3 0
Bình th ngườ 1 5
Chán 1 0
ươ ồ Hoàn toàn không đ ng ý 0 0
ợ ớ
ồ ủ 3. Ph ng Pháp c a GV có phù h p v i em không ? Không đ ng ý 16 0
Phân vân 6 2
ồ Đ ng ý 6 5
ồ Hoàn toàn đ ng ý 63 85
ọ ầ ọ Ghi chép theo th y đ c 0 0
ủ
ư ế ầ ả 4. Cách h c môn ở ớ GDCD c a em l p nh th nào ? Ghi chép theo th y gi ng 13 19
ả ớ Chi chép theo b ng l p 0 5
ầ ủ ả Nghe gi ng làm theo yêu c u c a GV 4 56
ấ Đánh d u SGK 74 29
ọ ọ ộ H c thu c lòng 0 0
ủ ở
ư ế ả ờ ề ậ ỏ 5. Cách h c môn GDCD c a em nhà nh th nào ? Tr l i câu h i bài t p v nhà 0 0
ọ ể Đ c hi u 44 72
ọ ướ Đ c l t 36 13
Không đ cọ 11 7
Thi t ự ậ lu n 0 0
ể
ấ Thi v n đáp 2 18
ợ ạ ế ờ 6. Theo em hình th cứ thi, ki m tra môn ư ế GDCD nh th nào là ươ ớ phù h p v i ph ng ệ pháp d y hi n nay ? Thi vi t tra l ọ ắ i ng n g n 37 18
ệ ắ Thi tr c nghi m 52 42
ế ợ ớ ự ậ ệ K t h p v i t ắ lu n và tr c nghi m 0 10
ấ ả
ở ố ự ậ ổ ứ ủ ầ ế ủ ứ
ọ ầ ọ ọ
ượ ệ ề ệ ổ
ự ế ầ
ự ọ ứ ọ ự ệ ế ậ ớ
ạ ố ứ ậ ọ
ọ ọ ứ ủ ầ
ọ ố Thông qua b ng thăm dò ý ki n c a HS, chúng ta th y nh n th c c a HS đ i ẫ ẫ ớ nhóm đ i ch ng v n không có s thay đ i. Ph n đông v n v i môn GDCD ế ằ t, h c cũng đ cho r ng đây là môn h c không c n thi c mà không h c cũng ứ ậ ự ượ Ở nhóm th c nghi m, HS đã có s thay đ i rõ r t v nh n th c và thái đ c. ế ầ ằ ộ ố ớ t th c, c n đ đ i v i môn h c. H u h t các em cho r ng đây là môn h c thi ư ậ ứ ắ t. Vì nh n th c đúng đ n nh v y nên đã t o cho l p th c nghi m h ng thi ứ ượ ạ ở nhóm đ i ch ng do không nh n th c thú khi h c môn h c này. Ng i, c l ượ ầ ả ộ đ c t m quan tr ng c a b môn nên đa ph n là HS ít h ng thú, chán n n ố ớ đ i v i môn h c.
ớ ợ
ươ ự ỏ V i câu h i ph ả ớ ể
ng pháp t ệ ọ ủ ọ ủ ề ợ ư ề ấ
ổ ứ ạ ế ồ ỏ
ỗ ọ ổ ứ ạ ch c d y h c c a GV có phù h p không, ố ằ ứ ố đa s HS, c l p th c nghi m và đ i ch ng đ u có quan đi m cho r ng ớ ươ ch c d y h c c a GV là phù h p. Nh ng r t nhi u HS l p ng pháp t ph ề ệ ự th c nghi m có ý ki n “hoàn toàn đ ng ý”, đi u này nói lên tâm lý th a mãn, ở ủ ấ ph n kh i c a HS sau m i bài h c.
ọ ỏ ủ Ở
ề ư ế ằ ở ớ câu h i cách h c môn GDCD c a em ậ ể
ồ ệ ự ố
ậ ụ ứ ứ ộ
ể ớ ớ ứ ơ ố
ề ề ả ạ ộ ứ ế ủ ộ ố ủ ớ ể
ạ ộ ủ ộ ủ ụ ấ ộ
ủ ệ ệ ề ả
l p nh th nào, đây là câu ọ ủ ư ỏ h i thu nhi u thông tin đa chi u, nh ng có th nh n xét r ng cách h c c a ế ạ ộ ớ l p th c nghi m bao g m nhi u ho t đ ng: Nghe, nhìn, ghi chép, đ i chi u ạ ậ SGK, v n d ng ki n th c, th o lu n, trình bày quan đi m... M c đ ho t ủ ộ đ ng và tính ch đ ng ho t đ ng c a HS cao h n so v i l p đ i ch ng. Còn ọ ờ ủ ế i cách h c c a l p đ i ch ng ch y u là nghe, nhìn, ghi chép, hi u theo l ề ủ ả gi ng c a GV. Do đó tính ch đ ng ho t đ ng c a HS th p, ph thu c nhi u ử ụ ướ ng truy n gi ng c a GV, HS ít s d ng tài li u khác ngoài vi c ghi vào h chép.
ở ọ Đ i v i câu h i cách h c môn GDCD c a em
ị ả ủ ừ ỏ ề ệ ủ Ở ự nhóm th c nghi m, HS ch
ề ả ỏ
ế ặ ọ ố
ủ ế ứ ả ở
ạ ư ế ố ớ nhà nh th nào cho ủ ệ ậ phép ta nh n đ nh v h qu c a t ng PPDH. ả ờ ộ ạ ộ ậ ế i câu h i, làm bài t p SGK, đi u đó ph n ánh tính ho t đ ng đ c y u tr l ố ớ ế ả ủ ộ ậ i quy t tình hu ng bài h c đ t ra. Đ i v i l p, ch đ ng tìm ki m và gi ố ọ ể ộ ọ nhóm đ i ch ng HS ch y u h c thu c lòng theo v ghi ph n ánh ki u h c ể ệ ủ tái hi n c a ki u d y thông báo.
ỏ ể ợ
ứ ệ ư ế ự
ọ
ệ ự ậ ể ệ ủ ế ầ ọ
ứ ư ố
ộ ế ề ắ ọ ề ớ V câu h i hình th c thi, ki m tra môn GDCD nh th nào là phù h p v i ế ạ ươ ầ ớ ng pháp d y hi n nay. Ph n l n HS nhóm th c nghi m cho là nên k t ph ố ắ ả ờ ả ắ ợ lu n. Còn nhóm đ i h p c tr c nghi m, v n đáp, tr i ng n g n và t l ọ ệ ắ ứ ạ ứ i ch y u ch n hình th c tr c nghi m cho bài ki m tra và thi h c ch ng l ậ ậ ả ễ ấ ỳ k . Đó cũng là m t k t qu d ch p nh n khi HS nhóm đ i ch ng ch a nh n ủ ứ th c đúng đ n v môn h c và vai trò c a môn GDCD.
ả ố ế
Nh v y, qua phân tích k t qu th ng kê ý ki n c a HS ể ấ ằ ự ở ế ủ l p th c nghi m u vi
ự ớ các l p th c ệ ư ệ t ọ ứ ố ư ậ ố ở ớ l p đ i ch ng, đã làm cho HS tích c c và yêu thích môn h c. ở ớ ệ nghi m và đ i ch ng, có th th y r ng PPDH ự ứ ơ h n PPDH
Ậ
Ả
ươ ƯƠ
Ọ
Ạ
Ế
Ch PH
Ớ
Ấ
Ị
ƯƠ
Ớ
Ụ ng 3. QUY TRÌNH VÀ GI I PHÁP V N D NG Ầ NG PHÁP THUY T TRÌNH TRONG D Y H C PH N Ộ Ề “ CÔNG DÂN V I CÁC V N Đ CHÍNH TR XÃ H I” CH
NG TRÌNH GDCD L P 11
ự
ươ
3.1 Quy trình tích c c hóa ph
ụ
ớ
ầ
ạ ọ ề
ộ
ế ng pháp thuy t trình trong ấ d y h c môn Giáo d c công dân ph n “Công dân v i các v n ị đ chính tr xã h i”
ế ế ừ ế ướ ứ t k cho t ng hình th c thuy t trình theo h ng tích
3.1.1 Thi c cự
ầ ẩ ộ ế ạ
ủ ế
ầ ả ự ườ ầ ừ cho t ng ti ế ế ộ ủ ớ
ợ
ạ ư ứ ế ề ọ
ỗ
ọ ọ ọ ừ ẫ ự ầ ữ ồ
ề ủ ệ ớ
ẩ ả ị ể i GV c n ph i chu n Đ chu n b cho m t ti t d y yêu c u ng ắ ế ạ ế ế ầ ư ị ầ t d y n m b đ y đ trong quá trình thi t k , đ u t ạ ứ ữ t k m t giáo án hoàn v ng ki n th c chuyên môn. Bên c nh thi ộ chình thì GV c n ph i d a vào tình hình c a l p đó ch n l c n i ượ ể ả ể ộ c dung phù h p đ gi ng d y cho HS. Đ n i dung bài h c đ ế ạ ự ứ truy n đ n h c HS v a s c, đem l t i s h ng thú trong t ng ti ế ạ ạ d y, kích thích quá trình tìm tòi sáng t o trong m i cá nhân. D n đ n ờ ạ ự ươ s t ng tác gi a GV và HS đ ng th i t o cho các em có s g n gũi ộ ặ ấ ấ ph n khích v i các v n đ c a xã h i đ c bi t là trong môn GDCD ủ c a chúng ta.
ể ầ
ậ ớ ế ế ộ ươ ữ ự ả t k m t bài giáo án theo PPTT c n ph i ủ ng pháp khác n a tránh s nhàm chán c a
ế ế ợ ố ớ ọ Chính vì v y đ thi bi t k t h p v i các ph HS đ i v i môn h c này.
ề ả ề ấ
ướ ướ ự ừ ế ứ đ xu t 5 hình th c thuy t trình theo ứ ế ế t k cho t ng hình th c
Trong đ tài này tác gi ng tích c c. D i đây là quy trình thi h ế thuy t trình:
ấ ề ể ế Thuy t trình theo ki u nêu v n đ
ể ứ ấ ộ
ế ầ ự ế
ọ ợ ớ ỏ ứ ế ườ ề Thuy t trình theo ki u nêu v n đ đây là m t hình th c mà ng i ớ ộ ợ GV c n l a ch n câu h i phù h p v i n i dung liên quan đ n bài ộ ủ ọ h c phù h p v i ki n th c trình đ c a HS.
B
ớ ộ ụ ẩ ố ợ ị GV chu n b tình hu ng phù h p v i n i d ng bài c 1:
ướ d y.ạ
ướ ị ng, ho c trình bày ch ủ
ỏ ấ ắ ẫ ữ ư Đ a ra nh ng câu h i có tính đ nh h ề ướ ạ đ d ặ ọ i d ng nghi v n d n d t HS vào bài h c.
B
ướ ế ậ ậ ộ Liên k t và l p lu n n i dung. c 2:
ặ
ự ộ
ứ ủ ế ặ ẵ ỏ ầ ọ ắ ữ GV đ t ra nh ng câu h i bám sát vào bài h c s p trình bài c n ỏ ừ ộ ế ế n i dung này đ n n i dung khác, có s liên k t các câu h i t ớ ẫ ỏ ầ c n đ t câu h i mâu thu n v i ki n th c c a HS có s n.
B
ướ ả ậ ề Ph n lu n đ . c 3:
ề ể ế ặ ấ ữ ậ ỏ ộ
ư ề GV đ a ra nh ng câu h i, đ t v n đ đ k t lu n toàn b ấ v n đ đã trình bày
Ví d : ụ Trong bài “Chính sách tài nguyên và b o v môi tr
ả ệ ườ ng”
ườ
ả ố ế ớ
ủ ươ ộ ố ớ ng mang ý nghĩa s ng còn đ i v i ộ c xem là m t ng phát ố ượ i, ch tr ệ t Nam đ i trong đó có Vi ố ướ ơ ả ng l
ế ể ộ ệ GV: B o v tài nguyên môi tr các qu c gia trên th gi ữ trong nh ng n i dung c b n trong đ tri n kinh t xã h i.
ư ậ
ừ ướ ớ ể Ông cha ta có câu “R ng vàng bi n bac” nh v y nó còn đúng v i ệ ạ tình hình tài nguyên n i hay không? c ta hi n t
iả ờ HS: Tr l
ủ ể ế ế ậ ầ ả
ọ ộ ư GV: Ch a k t lu n ý ki n c a HS mà c n ph i tìm hi u qua n i dung bài h c này.
ể ầ ườ ng ở ướ c n
GV cho HS tìm hi u ph n “tình hình tài nguyên, môi tr ệ ta hi n nay”
ệ ườ ng ở ướ n c ta nh th ư ế
GV: Hi n nay, tình hình tài nguyên và môi tr nào?
iả ờ HS: Tr l
ư ế ậ ầ GV: Đ a ra k t lu n cho ph n này.
ệ ế ể ậ Thuy t trình theo ki u thu t chuy n
ể ế ệ ệ
ấ
ầ ể ự ế ề ậ
ự ế ủ ề ấ ố ườ ữ ưở ắ ộ ữ ậ Theo ki u thuy t trình thu t chuy n này GV c n có nh ng câu chuy n phù ứ ệ ố ợ t hình th c này GV h p vào các v n đ xã h i đang quan tâm. Đ th c hi n t ầ ậ ộ ả ắ c n ph i n m rõ v n đ mà mình đang đ c p đ n m t cách t ng t n đem ạ ự i s liên t l ộ ề ế ng đ i chi u vào th c t c a xã h i cho HS n m v ng.
B
ướ ự ệ ớ ộ ự ệ ọ ợ L a ch n các s ki n hay câu chuy n phù h p v i n i dung. c 1:
ắ ế ố c 2:
ế S p x p các d ki n, tình hu ng... c a s ki n kinh t ợ ủ ự ệ ự ộ xã ớ logic phù h p v i
ệ ứ ế ọ ữ ệ ướ B ự ộ h i hay câu chuy n đã l a ch n thành m t trình t ộ n i dung ki n th c và trình t ọ ự ạ d y h c.
B
ướ ề ơ ả ế ấ ậ ấ ạ K t lu n, nh n m nh các v n đ c b n. c 3:
ệ ả
Ví d :ụ Trong bài “Chính sách tài nguyên và b o v môi tr
ườ ng”
ể ấ ề
ừ ự ế ậ
ế ạ ắ ề ạ GV có th l y đ tài v n n săn ệ ạ t Nam t chùng t i Vi ề ơ ệ t vong v loài
ơ ệ ướ ng đ n nguy c di ự ế ả ự ậ ế ợ ả ớ ể Đ cho HS có cái nhìn sát vào th c t ạ ộ ữ ắ b t thú r ng nh ng lo i đ ng v t có nguy c ti do n n săn b t trái phép làm nh h ộ đ ngth c v t, k t h p cùng v i hình nh th c t .
ợ ế ở ầ ng h p câu chuy n g n đây m t quân nhân
Kon Tum gi ẫ ạ ạ ộ
ệ ồ ư ủ ế ỉ ậ ộ ề ẫ ọ ộ ườ t vo c Tr ộ ớ ộ ự ộ m t cách dã man r i đ a lên m ng xã h i. T o ra m t s ph n n l n cho xã h i v hành vi c a thanh niên này d n đ n k lu t.
ờ ư ờ ố ớ ả i khuyên nh n m nh đ i v i HS tham gia b o
ế ậ ộ ạ ị ạ ươ ồ Đ ng th i GV đ a ra l ệ v các loài đ ng v t quý hi m t ấ i đ a ph ng.
ế ể ả Thuy t trình theo ki u mô t , phân tích
ứ ơ ồ ể ể ẫ
ử ụ ặ ế ỉ ữ ằ ạ ộ
ứ ủ ừ ẽ ể ứ ứ ữ ặ ậ ậ ả
Đây là hình th c thuy t trình có s d ng s đ , công th c, bi u m u... đ mô ể ả , phân tích nh m ch ra nh ng đ c đi m, khía c nh c a t ng n i dung, trên t ấ ư ơ ở c s đó đ a ra nh ng ch ng c logic, l p lu n ch t ch đ làm rõ b n ch t ề ủ ấ c a v n đ .
ứ ự ể ế ế ế t k
ố ớ Đ i v i hình th c thuy t trình này, có th xây d ng quy trình thi ư nh sau:
ọ ướ ẫ ợ ự B c 1: L a ch n và thi
ế ứ ề ạ ọ
ể ệ ự ọ ướ ồ ỉ
ơ ồ ộ ể ử ụ ẫ ợ ớ ộ ế ế ơ ồ t k các s đ , bi u m u phù h p v i n i ế ế ở ọ ệ t k ẫ ể ư ự c này ch bao g m các thao tác nh : l a ch n các s đ , bi u m u, ề t k các s đ bi u m u đ s d ng cho phù h p n i dung và đi u
dung ki n th c và đi u ki n d y h c. Vi c l a ch n và thi b ơ ồ ể ế ế thi ọ ụ ể ạ ệ ki n d y h c c th .
B c 2: L a ch n cách trình bày n i dung bài h c cho phù h p v i s
ộ ợ ọ ọ ớ ơ
ị ự ướ ẫ ồ ể đ bi u m u đã đ nh.
B c 3: D a vào s đ , bi u m u mà GV đ a ra k t lu n n i dung bài
ư ế ậ ộ ơ ồ ự ể ẫ
ủ ướ ọ h c trong qua trình phân tích c a HS
ờ ể ư ơ ồ ẫ
ấ ể ư
ả ả ủ ề ự ệ ạ ọ ở
ộ ọ
ở ướ b ớ ơ ồ ể
Chú ý: Cách trình bày và th i đi m đ a s đ , bi u m u, sao cho phát huy ụ ứ ẫ ủ ơ ồ ể duy, c m h ng c a HS, cao nh t tác d ng c a s đ bi u m u, kích thích t ầ ộ ạ ộ làm cho ho t đ ng d y và h c tr nên tích c c và hi u qu . M t đi u c n ự ế ứ ư c th hai này, đó là cách trình bày n i dung bài h c trong s k t l u ý ụ ầ ộ ợ h p v i s đ bi u m u còn ph thu c vào trình đ , thói quen và nhu c u ộ ộ ủ nh ng l p khác nhau. c a HS. Do đó, có th v n cùng m t n i dung nh ng
ố
ả
ế
ệ i quy t vi c làm”
Ví d : ụ Trong bài “Chính sách dân s và gi
Ở ụ
ố ướ
m c a. Tình hình dân s n
c ta
ể
ứ
ớ
ng ng v i quy mô dân
ư ậ ộ
ố
ồ ơ ồ ố ệ ươ GV: Đ a ra các bi u đ , s đ , s li u t ư ố ố s , m t đ dân s , phân b dân c .
ộ ư ở ữ ẫ ể ẫ ớ
ố ủ
ệ
ờ
Quy mô dân s c a Vi
t Nam qua các th i kì
ồ
ố
ướ
c ta
ể GV: Cho HS xem bi u đ dân s cũa n
ậ
ệ
Em có nh n xét gì DS Vi
t Nam qua các năm?
iả ờ
HS: Tr l
ậ GV: Nh n xét
1979
1989
1999
2000
Năm
2
ườ
159
195
231
242
Ng
i/km
ậ ộ
ố
M t đ dân s qua các năm
ố ệ ề ậ ộ
ư
GV: Đ a ra s li u v m t đ DS
ề ậ ộ
ủ ướ
ậ
Em có nh n xét gì v m t đ DS c a n
c ta qua các năm?
iả ờ
HS: Tr l
ậ
GV: Nh n xét
ư
ố
Phân b dân c hai dùng
ổ ề
ư
ư
ể
ố
GV: Đ a ra bi u đ v phân b dân c hai vùng
ậ
ố
Em có nh n xét gì phân b dân c
ư ở ướ n
c ta?
iả ờ
HS: Tr l
ậ
GV: Nh n xét
ồ ơ ồ
ố ệ
ề
ế
ậ
ư ậ Nh v y thông qua các bi u đ , s đ và s li u v tình hình dân ố ở ướ s n
ể ể ư c ta mà GV có th đ a ra k t lu n.
ấ ề ế ả ể Thuy t trình theo ki u nêu v n đ có tính gi ế thuy t
ạ ế ế ư
ẫ ấ ể
ượ ấ ọ ớ ấ ả ế ề ạ
ự ề ố ả ự ể ậ
ọ ủ ế
ờ ể ắ ọ
ế ế ủ ự ủ ể
ư ế ộ ố ả thuy t hay quan Đây là d ng thuy t trình mà GV đ a vào bài h c m t s gi ằ ứ ề c, mâu thu n v i v n đ đang nghiên c u nh m đi m có tính ch t trái ng ố ộ thuy t. trong tình hu ng có xây d ng tình hu ng có v n đ thu c lo i gi ắ ề ậ ữ ọ ấ v n đ , HS ph i l a ch n quan đi m đúng, sai và có l p lu n v ng ch c v ỏ ộ ả ồ ự ự s l a ch n c a mình, đ ng th i ph i bi t phê phán, bác b m t cách chính ỉ ữ xác, khách quan nh ng quan đi m không đúng đ n, ch ra tính khoa h c và ứ t k c a hình th c nguyên nhân c a nó. Do đó có th xây d ng quy trình thi thuy t trình này nh sau:
B c 1: Ki m tra HS đã có đ kh năng gi
ủ ả ướ ể ả ế ấ ề i quy t v n đ nêu ra?
B c 2: Ch n cách di n đ t v n đ . T c là v n đ đ ướ
ọ ễ ạ ấ ề ượ
ế ả ề ứ ấ c này, v n đ đ
ớ ấ ớ ề c, mâu thu n v i v n đ đang nghiên c u; trái ng
thuy t. Trong b ẫ ệ ướ ớ ướ ạ d ng gi ượ ng ứ th c và kinh nghi m mà HS đã có và đang h ấ ướ c nêu ra d i ả ề ượ c nêu ra ph i có tính trái ứ ế ượ c v i ki n ng t i.
ự ả ợ ụ ả
ỏ B c 3: Xây d ng câu h i ph hay cách gi ng gi ướ
ế ấ ạ ậ ế ợ ả ớ ề ủ ấ ả ự ủ i v i nêu
ạ ướ ở i g i m giúp HS t ạ ử ụ ỏ ả i quy t v n đ . B c này đòi h i tính linh ho t s d ng các th gi ỹ ậ ư thu t s ph m c a GV, nh t là k thu t k t h p gi ng gi ề ấ v n đ và đàm tho i.
ấ ề ế ướ ậ B c 4: K t lu n v n đ . Trong b
ệ
ể ắ ư ủ ể ầ ầ
Ví d :ụ
ố ộ
ể ủ
ệ
ố
ứ ế ể ử ụ GV có th s d ng hình th c thuy t trình này đ c ng c n i dung ế ả bài “Chính sách dân s và gi
i quy t vi c làm”.
ấ
ứ
ướ
ề ế ủ ề ề ẽ i quy t v n đ s nêu ra. Vì tr
ệ ầ Đ u tiên, ta th y HS đã có đ đi u ki n v ki n th c, kinh nghi m ứ ế ụ ậ c đó, v n d ng ki n th c đ gi ượ ọ ề HS đã đ
ệ ế ấ ể ả ố c h c v “chính sách dân s ”
ạ ấ
ề ướ ạ
ễ
ả
ế
i d ng gi
thuy t.
GV:Di n đ t v n đ d
ệ
ệ
ằ
ờ
ỏ
Hi n nay
ở ướ n
c ta có quan ni m cho r ng: “Tr i sinh voi sinh c ”.
ể
ồ
ớ
Em có đ ng ý v i quan đi m đó không?
iả ờ
HS: Tr l
ự
ả
ả ợ
ở
i g i m . Có th s
ể ử
ỏ ư
ỏ
ụ GV: Xây d ng câu h i ph hay cách gi ng gi ụ d ng các câu h i nh sau:
ế
+ Ý ki n đó đúng hay sai? Vì sao?
ư ế
ể
ệ
ắ + Theo em quan đi m đúng đ n hi n nay là nh th nào?
iả ờ
HS: Tr l
ậ
ế GV: K t lu n.
ạ
ệ
ệ
ậ
ờ
ủ
ụ
ế
ẻ
ả ể
ượ
ớ
ế ữ Đây là nh ng quan ni m phong ki n, l c h u, hi n nay không còn ữ ỏ ữ ợ phù h p n a. “Tr i sinh voi sinh c ” nghĩa bóng c a câu t c ng ể ồ ở ờ này là đ i ai cũng có k sinh nhai, không ai ng i khoanh tay đ ườ ế ị i ta cũng có cách ch u ch t đói. Dù sinh con đ cái ra bao nhiêu, ng ộ ệ ươ c. Quan ni m này là m t trong b
n ch i đ nuôi con khôn l n đ
ư ề ộ ứ ế ế ậ ọ ữ ơ ở ộ ướ c này, trên c s n i dung nh ng ể ị ẳ quan đi m mà HS đã phát hi n, trình bày. GV kh ng đ nh quan đi m đúng đ n cũng nh phê phán sai l m c a quan đi m đ a ra ban đ u, đó cũng là k t lu n v n i dung ki n th c bài h c.
ẫ
ế
ấ ượ
ướ
ng cu c s ng. Đ ng và Nhà n
ế ộ ố ướ
ệ
ạ ả ự ở ứ
ạ
ợ
ị
ỗ
ỉ
ộ ố ng châm “M i gia đình ch nên có t
ố
ả ề nhi u nguyên nhân d n đ n tình tr ng DS tăng quá nhanh, nh ụ ề ưở h c đã đ ra m c ng đ n ch t l ỏ ủ c ta là th c hi n gia đình ít con, kh e tiêu c a chính sách DS n ấ ể ế ớ ổ m c h p lí đ có cu c s ng m i n đ nh quy mô m nh, ti n t ừ ộ ươ ạ m t no, h nh phúc theo ph ạ ể ế đ n hai con đ nuôi d y cho t
t”.
ổ ế ợ ể Thuy t trình theo ki u so sánh t ng h p
ứ ứ ự ộ
ứ ả ế ầ ị
ằ ố ệ ừ ặ ố
ế ậ
ụ ủ ấ ế ế ư ề ế ữ Đây là hình th c thuy t trình, trong đó n i dung ki n th c ch a đ ng nh ng ế ữ ặ ươ ng ph n, GV c n xác đ nh nh ng tiêu chí đ so sánh nh m rút ra k t m t t ậ lu n cho t ng tiêu chí so sánh, m t khác, GV có th s d ng s li u th ng kê ể đ phân tích, so sánh, rút ra k t lu n nh m góp ph n làm tăng tính chính xác, thuy t ph c c a v n đ . Quy trình thi ế ể ể ử ụ ầ ằ t k nh sau:
B c 1: Xác đ nh tiêu chí và n i dung đ so sánh.
ướ ể ộ ị
ư ể ấ
ề ứ ề ượ ư ự ệ ộ ấ ố ậ ữ ệ ọ Đ a ra các tiêu chí đ so sánh các s ki n hay v n đ trong bài h c, ể ệ ự ữ thông qua các tiêu chí đó, ch ra nh ng n i dung tri th c bi u hi n s ể c đ a ra đ so sánh. khác bi ỉ ự ệ t, đ i l p gi a các s ki n hay v n đ đ
B c 2: So sánh và k t lu n.
ướ ế ậ
ữ ượ ế ộ ị
ơ ở ộ ư ừ ế ậ
ế ậ ậ c xác đ nh, ti n hành so Trên c s nh ng tiêu chí và n i dung đã đ ữ ậ sánh các n i dung trong t ng tiêu chí, đ a ra nh ng nh n xét, k t lu n ế ừ ệ t vi c so sánh. K t lu n các tiêu chí so sánh là k t lu n chung.
ế ế ố ớ
ứ
ế
ể
ổ
ợ
ơ ồ S đ : Quy trình thi
ụ t k đ i v i hình th c thuy t trình theo ki u so sánh t ng h p Ví d :
Ộ N I DUNG SO SÁNH
CÁC TIÊU CHÍ SO SÁNH
Ệ
VI T NAM
THÁI LAN MALAYSIA SINGAPORE
ệ
ố
ườ
Dân s (tri u ng
i)
≥ 84
≥ 65
≥ 26
≥ 4.5
ườ
ậ ộ M t đ (ng
i/ km² )
254
127
78
6,1
Ví d :ụ
GDP (đô la)
3.100
8.542
12.106
28.228
ế
ế
ậ Ti p theo là so sánh và k t lu n
ệ
ấ
t Nam có DS và m t đ DS cao nh t trong ba n
ỉ ố
ậ
ườ
ấ
ấ
ướ ở ậ ộ c So sánh: Vi ầ Đông Nam Á nh ng ch s GDP (thu nh p bình quân theo đ u ng
ư i) th p nh t.
ậ
ế
ể ấ ướ
ự
ể
ệ
ướ
ệ ự c phát tri n th c hi n thành công s nghi p ụ ả ề ạ c ph i đ ra m c ơ ả
ả ể ự
ướ
ệ
K t lu n: Đ đ t n ệ ệ công nghi p hóa, hi n đ i hóa, Đ ng và Nhà n ươ ng c b n đ th c hi n chính sách DS tiêu và ph
ng h
ạ ọ ự ớ ệ ế 3.1.2 Th c hi n ti n trình d y h c trên l p
ả ầ ộ
ớ ạ ừ ớ ả ế ệ ể ự ỉ Đ th c hi n m t bài gi ng trên l p cho hoàn ch nh thì GV c n ph i ti n ầ ụ ể ướ ừ c cùng v i các giai đo n cho t ng ph n c th . hành t ng b
ạ ộ ế ạ ườ ự
t d y thành công thì ng ề ế ượ ự ả i GV ph i th c ụ c m c tiêu
ừ ướ tr ệ ệ ả ướ ự ệ ầ ạ ả ể Bên c nh đó đ xây d ng m t ti hi n đúng ti n trình mà mình đã đ ra t ả gi ng d y có hi u qu thì c n ph i th c hi n các b ằ c. Nh m đat đ c sau:
ướ
ổ ứ ớ
(cid:0) B
Ổ ị c 1: n đ nh t
ch c l p.
ướ ệ ế ọ ị ể c vào ti
ẩ c đ m chu n b đ HS b ọ ướ ệ ụ ắ ố ế
t h c. GV theo dõi sĩ s Đây là b ị ắ HS, n m danh sách h c sinh v ng, v sinh, trang ph c, v trí bàn gh trong l p.ớ
ướ
ể
(cid:0) B
c 2: Ki m tra bài cũ.
ạ ộ ể t d y, ki m tra l
ộ ứ ủ ộ ế ạ ộ ể
ể ế ọ t h c tr ể ủ ẩ
ư ế ặ ể ộ ể ợ ờ ị ế ạ i Đây là m t ho t đ ng không th thi u trong m t ti ứ ọ ướ ế c, ki m tra thái đ và ý th c h c ki n th c c a HS trong ti ị ệ ậ t p c a HS nh th nào, ki m tra vi c ghi chép làm bài, chu n b bài ủ c a HS ho c đ n p đ đánh giá, khen ng i và góp ý k p th i.
ỉ ệ ớ
ạ ả ờ ườ ể Ch có vi c ki m tra bài cũ th bài nghiêm túc. Giai đo n này th ọ ẩ ng xuyên m i thúc đ y HS làm bài, h c ừ ườ ng diên ra trong kho ng th i gian t
ủ ọ
ợ ờ ầ ườ ộ
ộ ả ể ế ố ớ ớ
ế
ả ớ ừ ủ ề ệ ệ
35 phút. Tùy theochu3 đích và yêu c u c a GV mà ch n n i dung và ầ i GV b môn c n ph i quan tâm dành th i gian thich h p. Đ i v i ng ể ệ ế ế đ n các em HS y u trong l p. Vi c ki m tra bài cũ có th ti n hành ể ế ư ầ t gi ng, nh ng cũng có th ti n hành đan xen trong quá trình đ u ti ự ả gi ng bài m i tùy theo cách c a GV th c hi n trong t ng đi u ki n cùa quá trình.
ộ ớ ớ ệ
ế ủ ạ ộ ọ ầ ể ớ ộ
ứ ề ể
ẽ ạ t vì s t o ra s ớ ắ ấ ờ ọ ố ơ ẽ
ọ ự ế i thi u bài m i: Đây là m t ho t đ ng c n thi Gi ệ i thi u bài m i, GV có quan tâm c a HS đ n n i dung bài h . Đ gi ẫ ớ ự ẫ nhi u cách đ thu hút và gây h ng thú cho HS. V i s d n d t h p d n ồ ậ ủ t h n, đ ng th i mang c a mình s giúp các em t p trung vào bài h c t ạ ứ i h ng thú bài h c cho HS. l
ướ
ạ
(cid:0) B
ớ c 3: D y bài m i
ọ ấ ạ ẩ
ọ ắ ủ ạ ộ ầ ữ ế
ọ ọ ầ ế ệ ọ
ớ ả ế ả ẽ
ẩ
ụ ế ự ủ ộ ẩ ạ ế ế ươ ụ ế ị Đây là ho t đ ng quan tr ng nh t trong quá trình d y h c. GV chu n b ọ kĩ và n m ph n tr ng tâm c a bài h c, chú ý nh ng ph n ki n thúc khó ủ ứ ủ c a bài h c đánh vào tr ng đó c a bài m i. Vi c liên k t các ki n th c ủ ự ớ ớ i kh năng ti p thu bài gi ng c a m i và cũ s có tác d ng tích c c t ườ ị ộ ế i HS. N u GV thi u s chu n b n i dung l n ph ng pháp thì ng ọ ủ ẫ ạ ẽ d y s không ch đ ng d n đ n không đ t đ n m c tiêu c a bài h c.
ướ
ủ
ố
(cid:0) B
ọ c 4: C ng c bài h c
ả ể
ả ệ ớ
ỏ ừ ứ ủ ố ư ế ế ạ
ủ
ế ậ ứ ủ ộ ắ ổ ứ ế ờ
ả ắ ợ ọ
ổ ầ ế ẫ ọ
ế ộ ọ ủ ộ ườ ớ ậ ỏ GV v a gi ng bài xong không nên b qua vi c ki m tra đánh giá nh n ậ ạ th c c a HS trong quá trình gi ng d y bài m i. Thông qua các bài t p, ể t d y đó nh th nào tình hu ng, câu h i. Chúng ta có th đánh giá ti ỉ ậ và HS đã n m đén đâu c a quá trình ti p thu. Không ch v y GV còn ồ ch đ ng b sung ki n th c ngay l p t c cho các em. Đ ng th i HS ạ ứ còn có kh năng t ng h p ki n th c quan tr ng kh c sâu trong bài d y ự này mà không c n h c thu c lòng m t cách c ng nh c d n đ n s nhàm chán trong chính môn h c c a ng ắ ứ ứ i GV đ ng l p.
ể ự ệ ằ ố ọ ườ i cách khác nhau
ể ủ Đ c ng c bài h c GV có th th c hi n b ng ng ư nh sau:
ỗ ợ ệ ệ ắ Tr c nghi m (h tr công ngh ).
ặ ố Đ t tình hu ng (SGK, SGV).
ủ ờ ơ ế ữ ơ ứ Thông qua các trò ch i n u đáp ng đ th i gian (trò ch i ô ch ).
ậ ụ ứ ủ ọ ế Hay v n d ng ki n th c c a bài h c.
ướ
ố ế
ạ ộ
ướ
ẫ
(cid:0) B
c 5: H ng d n ho t đ ng n i ti p
ố ạ ủ ả
ệ ẽ ế ả ớ ộ ệ ự
ướ ừ ậ
ề ộ ọ ậ ể ả c thái đ h c t p và kh năng t
Đây là giai đo n cu i cùng c a GV khi ti n hành m t bài gi ng trên ụ ư ề ớ l p. GV s giao công vi c chung cho c l p th c hi n ví d nh v ồ ư ầ ọ ọ ớ c bài m i hay giao cho t ng t h c bài, làm bài t p, đ c tr s t m ơ ệ ề ộ ấ ố ệ tanh ành, th ca, hay s li u v m t v n đ gì đó. Công vi c này GV ự ả ượ ể ầ c n ph i ki m tra, đ đánh giá đ ọ ủ h c c a HS.
ế
ả ườ ướ ủ ư ộ ừ ượ ộ
ạ ạ ậ ự c nào nh trong m t quá trình logic c a tr t t
ư ạ ế trong d y h c mà ng ộ ộ ườ ọ
ấ ị ể ọ ộ
ủ ệ ầ
ướ ọ ấ ầ ậ ộ ấ c ti n hành trên đây nh m t quá trình hình thành m t c u trúc nh n c bò qua i phài tr i qua t ng giai đo n m t không đ ườ ọ ủ i ủ ề i h c. Có th xem đây là m t quá trình khép kín c a ư t d y, có m t ý nghĩa khoa h c và tác d ng nh t đ nh. Nh ng không ề ả ự ế ế ọ c này, ph i d a vào đi u ổ ả c và quan tr ng nh t c n ph i phân b
ẩ ợ Các b ứ th c c a con ng ướ b GV truy n đ t đ n ng ụ ộ ế ạ m t ti ự ấ t h c nào cũng th c hi n đ y đ 5 b t ti nh t thi ọ ủ ệ ế ướ ộ ki n và n i dung bài h c c a ti t tr ị ớ ờ th i gian cho phù h p v i giáo án đã chu n b .
ạ ọ ự ớ ệ 3.1.3 Th c hi n d y h c trên l p
ườ ế ố ớ
ạ ạ ầ t đ i v i ng t c các môn khác, trong gi ng d y ầ i GV c n ph i dùng l
t trong giai đo n này đòi h i ng ầ ệ
ạ ỹ
ề
ự ứ ế ệ ở ộ Đây là giai đo n c n thi i GV, không chì b môn GDCD mà ố ớ ấ ả ố ả ự ạ ở ườ còn đ i v i t ng THPT. Mu n th c tr ạ ườ ệ ố ỏ ả ờ ả i gi ng d y hi n t ự ố ữ ử ụ ạ ủ c a mình bên c nh đó c n th c t t và s d ng chuyên nghi p nh ng thao tác ờ ồ ụ ể ả ệ ụ ư s ph m áp d ng vào hoàn c nh c th , cũng đ ng th i rèn luy n k năng ể ỹ ả ệ ế ớ ườ ứ ệ ẫ i đ ng l p v kinh nghi m k x o và đây có th là l n kinh nghi m cho ng ủ ộ ế ạ ể ữ ự ươ ng tác hai chi u gi a GV và HS. HS có th ch đ ng trong ti s t t d y ộ ạ ờ ướ ồ đ ng th i h ng đ n các em s sáng t o trong vi c lĩnh h i tri th c.
ế ạ ừ
t c các ti ế ứ ề ạ ợ tr
ớ ỉ ạ ươ ế ầ ạ ườ ấ ả T i tr ng THPT t ầ ế ầ t cho phù h p v i ki n th c mà đã đ ra t tu n c n d y bao nhiêu ti ầ ố ớ Đ i v i môn GDCD yêu c u 1 tu n ch d y 1 ti ộ t d y là 45 phút tùy theo t ng môn trong m t ừ ươ c. ậ ng trình, vì v y t theo ch
ả ộ ợ
ầ ứ ữ ế ọ ờ ố ả ố ớ đ i v i GV b môn c n ph i phân ph i th i gian h p lí, đ m bào làm sao các ớ ộ ắ em n m v ng ki n th c không đi xa v i n i dung bài h c.
ậ ệ ố ố ầ ả ạ ọ t PPTT trong d y h c thì c n ph i có
ầ ụ ể ữ ự ụ Vì v y,mu n áp d ng và th c hi n t nh ng yêu c u c th sau đây:
ố ớ
Đ i v i GV:
ề ỹ
V k năng
ạ
ệ ố
ể
ạ
ườ
ạ
ứ ể ả ỉ
ư ọ
ườ
ộ
ữ ấ ố ớ ứ
ế
ơ
ở
ớ ụ ư ệ ượ Đ c đào t o có h th ng, nghi p v s ph m đ thích ng v i ư ố ạ ng s ph m, nh ng tình hu ng s ph m có th x y ra. môi tr ạ ề i i giáo không ch đem l Đi u quan tr ng nh t đ i v i m t ng ữ ữ ầ cho các em ki n th c sách v mà còn c n h n n a đó là ch “Tâm”.
ề ế
ứ V ki n th c
ị
ề
ữ
ế
ầ
t thì ng
ỹ ữ
ộ
ộ
ườ ọ
ề
ề
ạ
ạ
ả i ni m tin cho ng
ườ ạ Bên c nh trang b cho mình v nh ng k năng c n thi i ư ậ ầ GV c n ph i có trình đ chuyên môn v ng, sâu, r ng, có nh v y ế ớ m i đem l i h c trong qua trình truy n đ t ki n ứ ừ th c t
ế GV đ n HS
ố ớ
Đ i v i HS:
ề
ộ
V thái đ
ầ
i d y. Ch
ớ ế ạ
ợ ướ
ạ ộ
ệ ố
t các ho t đ ng tr
c ti
ủ ườ ạ ớ ư ệ t d y nh v sinh l p,
ả ầ C n ph i có tinh th n nghiêm túc, h p tác v i ng ự ộ đ ng th c hi n t ả xóa b ng...
ề ọ ậ V h c t p
ị
ẩ
ữ
ể
ạ ủ
ủ ộ
ự
ứ ế ướ ở ộ Chu n b bài tr c nhà, tìm hi u nh ng n i dung ki n th c liên ể ờ ọ ủ ọ ế quan đ n bài h c, hăng hái tham gia phát bi u trong gi h c c ng ự và phát huy xây d ng bài, ch đ ng tìm tói s sáng t o c a các em.
ử ụ
ươ
ế ị
ệ ng ti n, thi
ạ t b trong quá trình d y
3.1.4 S d ng các ph h cọ
ệ ậ ạ ọ
ướ ự ấ ị ể ủ ụ ạ ế ề ự ớ
ữ ỹ i s phát tri n c a khoa h c k thu t hi n đ i, đ t đ n nh ng Ngày nay d ự ự thành t u nh t đ nh và đã áp d ng các thành t u m i này trên nhi u lĩnh v c mà trong đó có giáo d c. ụ
ọ ụ ự ứ ữ ệ ạ ọ
ế ề ự ậ
ụ ứ ủ ơ ữ ớ
ố ỏ t và t
ữ ớ D a vào nh ng n ng d ng cùa khoa h c áp d ng vào vi c d y h c đã có ể nhi u ti n tri n tích c c trong quá trình nh n th c c a HS, giúp cho các em ạ ữ ự ế thông qua các trò ch i ô ch , hay nh ng đo n có cái nhìn sâu sát v i th c t ộ ự ế ủ ạ ộ ư ệ ữ li u, nh ng ho t đ ng trong th c t phim t c a xã h i...giúp các em có ọ ự ế ể ể ế ữ ứ ơ ả nh ng ki n th c c b n d phát huy v n hi u bi tìm tòi h c h i và ạ phát huy sáng t o nh ng cái m i.
ộ ổ ở ặ
ớ ề ườ
ợ ệ ố ớ ế ọ ng ti n phù h p v i tình hình h c t p hi n t
ườ ọ ớ ư
ờ ử ụ ủ ả ứ ầ ạ
t k t h p v i các ph
ụ ạ
ớ ườ ạ i d y không thích nghi đ ả ự c hay l m d ng ph ặ ượ ầ ụ ớ ế ph thông nó liên quan đ n ả ự ầ i GV c n ph i l a ệ ạ ủ i c a các em, ạ i h c. Bên c nh đó ệ ự ng ti n này c n ph i có s linh ho t thích nghi ố ươ ng pháp khác tranh gây ra s nhàn chán đ i ươ ng ừ
Đ i v i môn GDCD đây là m t môn đ c thù ộ ứ ơ ki n th c xã h i nhi u h n so v i các môn khác. Ng ọ ậ ươ ữ ch n nh ng ph ề ố không t n nhi u th i gian cũng nh úa s c c a ng ươ ườ ạ i d y khi s d ng ph ng ế ế ợ ả và ph i bi ớ ế v i các em. N u ng ế ẽ ẫ ệ ti n này, s d n đ n ph n tác d ng so v i yêu c u mà chúng ta đã đ t ra t ướ tr c.
ố ệ ể ệ
ả ượ ể ả
i GV c n ph i hi u đ ộ ủ ượ ươ t ph ầ ể
ả ng ti n này, nâng cao hi u qu trong quá ề ủ ấ ươ ng cách c a v n đ c ph ạ ế t c đi m c a nó. M t khi chúng ta đã thành t o bi ủ ự ẽ ng pháp khác nhau thì s góp ph n xây d ng c a ế ạ ự ầ ộ ộ ậ Chính vì v y đ phát huy t ạ ườ trình gi ng d y thì ng ỏ ả ư ắ hay n m r c u và nh ươ ề ớ ế ợ k t h p v i nhi u ph ộ chúng ta thêm sinh đ ng, t o m t đ ng l c c n thi ầ t cho HS.
ọ
ể
3.1.5 Ki m tra, đánh giá h c sinh
ể ạ ạ ố
ọ ớ
ế ượ t đ ả ứ ộ ủ ể ắ ọ ố ớ ủ Ki m tra và đánh gia HS là giai đo n cu i cùng c a quá trình d y h c đ i v i ự ủ c năng l c c a HS môn h c. Thông qua quá trình này chúng ta m i bi ắ ế ế đ n đâu, HS hi u và n m b t đ n m c đ nào c a bài gi ng.
ạ ọ c xem nh là công đo n quan tr ng nó có ý nghĩa
ố ớ ọ ố ớ Đ i v i quá trình này đ ườ quan tr ng đ i v i ng ư ượ i GV và HS.
ườ ố ớ Đ i v i ng i GV
ộ ể
ợ ậ ứ ế
ệ ợ ườ
ố ậ ố
ữ ườ ế ọ ữ ề ể ậ ộ
ế ứ ủ ẽ ế ượ c trình đ nh n th c c a HS đ n đâu t đ Quá trình ki m tra đánh giá s bi ế ấ ị ộ ượ ể ề t này ng ki n th c nh t đ nh, sau ti đ đi u chình cho phù h p theo m t l ế ộ ủ ế ạ ầ ư t d y k c n đ a ra nh ng bi n pháp đúng trình đ c a các em trong các ti ể ọ ế ế i GV có th ng h p các em ti p thu bài h c nhanh ch ng ng ti p. Trong tr ầ ủ ố ử ể t h c, thông qua các ph n c ng c bài t p, x lí tình hu ng..., ki m tra sau ti ọ ơ giao cho các em nh ng bài t p v nhà khó h n, tìm hi u n i dung cho bài h c m i.ớ
ườ ố ớ Đ i v i ng i HS
ể ứ ộ ế ủ
ề ừ ợ ỉ đó t
ầ i GV có ph n nào mà ng ượ ế ắ ấ
ể ủ ộ ư ậ ứ
ứ ả ẽ Thông qua quá trình ki m tra đánh giá s ph n ánh m c đ ti p thu c a chính ộ ủ ỉ ự ộ ả đ ng đi u ch nh thái đ c a mình cho phù h p. Không ch b n thân, t ườ ườ ừ ả ậ ng i v y trong quá trình ti p thu bài gi ng t ự ế ậ ứ ể ự ả ắ ọ ả c thì ngay l p t c tr c ti p gi h c c m th y th c m c không th t i đáp đ ế ớ ớ ỏ h i GV đ ng l p có nh v y các em m i có th ch đ ng trong quá trình ti p ế ậ nh n ki n th c.
ụ
ậ
ả i pháp v n d ng ph ầ
ế ị
ộ
ớ
ề
3.2 Gi ọ h c ph n “ Công dân v i các v n đ chính tr xã h i” ch
ạ ươ ng pháp thuy t trình trong d y ươ ấ ng
trình GDCD 11
ả ố ớ 3.2.1 Gi i pháp đ i v i GV
ề V chuyên môn
ườ ố ớ c tiên đ i v i ng
ệ ứ ủ ề
ả ệ ế ầ ở ỗ i GV đó chính là trình đ chuyên môn đ ả ộ ầ
ấ ộ
ủ ộ ả ứ ế ả ắ
ể ệ ệ ữ ể ng. Đ làm đ
ề ắ ấ ừ ượ ổ ẫ ư ậ ượ c nh v y ng ọ ừ ế ả ạ ạ ầ
ậ ầ ả ộ
ạ ỏ ự ề ả ổ
ứ ề ệ ề
ạ ơ ấ ộ ạ ượ ướ c đào t o Tr ộ ợ ề ặ ộ m t cách chính quy, bài b n, đ đi u ki n v m t ki n th c phù h p, là m t ả m i GV c n ph i có cái GV THPT đ m nhi m b môn GDCD yêu c u ế ạ ộ t d y nhìn đ r ng quan sát các v n đ xã h i m t cách khách quan, trong ti ầ c n ph i th hi n b n lĩnh n m rõ ki n th c không d n d t các em vào ườ i nh ng khái ni m mang tính ch t tr u t ứ GV c n ph i m nh d n thay đ i các PPDHTC theo t ng tr ng tâm ki n th c ế ế ợ ủ ụ c a bài không nên t p trung l m d ng m t PPDH nào c n ph i bi t k t h p ỗ nhi u PPDH khác nhau. Đòi h i m i GV ph i tích c c tham gia các bu i nâng ế ộ cao v trình đ chuyên môn, có ki n th c nh t đ nh v công ngh thông tin, ồ ưỡ ớ ậ tham gia các l p t p hu n, b i d ng GV t ấ ị i n i công tác chuyên môn.
ặ ư ự ấ ớ
ộ ừ ầ đ u liên quan tr c ti p v i các v n đ ế
ị ự ặ ủ ờ ố ườ ạ ầ ậ ả
ễ ủ ộ ộ ở ộ ứ ế
ế ạ ủ ữ ể ả ạ
ườ ề ế ọ Do đ c thù môn h c nh đã nói t ộ ả ầ chính tr xã h i, chúng ta c n ph i bi t khai thác các m t c a đ i s ng xã h i ợ i GV c n ph i năng vào th c ti n bài d y m t cách h p logic. Vì v y ng ạ ự ả ộ đ ng và ch đ ng m r ng ki n th c cho b n thân mà còn giàu s sáng t o ỗ ủ trong m i ti t d y, phát huy nh ng đi m m nh c a b n thân vai trò c a ầ i th y. ng
ạ ứ ủ ề ề V tác phong, đ o đ c c a ngh giáo
ỗ
ề ố ớ ư ườ ư ợ
ề ế ả t b n hân cho phù h p v i môi tr ứ ọ
ử ớ ồ ộ ạ ữ ồ ụ ụ ườ ề
ử ớ ệ ng đây là m t đi u vô cùng quan tr ng. Bác H có câu ố ọ ầ ạ ượ i”,
ớ ấ ả ọ ừ ầ ố Đ i v i m i GV đ u có tác phong, hành x khác nhau không ai gi ng ai ư ầ ả nh ng ph i đi u ti ng s ph m, nh đ u ụ tóc, trang ph c, cách ng x v i đ ng nghi p h c sinh hay nh ng nhân viên “Cái ph c v tài tr ệ răng, cái tóc là g c con ng c cái nhìn thi n ầ ả c m t ậ ườ vì v y chúng ta c n t o đ ườ i. t c m i ng l n đ u tiên v i t
ầ ể ệ ế
ọ ớ ệ ể
ươ ứ ỹ ề ọ ẫ ng m u tr các em. Cách đánh giá m t GV g
ườ ề
i cô yêu ngh hay nói cách khác chúng ta c n ch ạ ả ơ ệ ề ơ ừ ồ ỏ Luôn th hi n tinh th n ham h c h i, trau dòi ki n th c k năng t đ ng ủ ộ ặ ẽ ạ ệ nghi p, ch đ ng trò chuy n v i HS tìm hi u các em, v m i m t s t o ra ề ừ ả ướ ộ c tiên ph i là ni m tin t ữ “tâm” ầ ầ ườ i th y, ng ng ớ ế ớ ệ t huy t v i ngh , tìm tòi cái m i sáng t o h n hi u qu h n. nhi
ả ố ớ 3.2.2 Gi i pháp đ i v i HS
ị ơ ắ
ể ộ ạ ế ọ ậ Xác đ nh đ ng c và m c đích h c t p đúng đ n. Quá trình h c t p s ườ ọ ộ ọ ậ
ụ ả ố ế t n u ng ị ả
ơ ư ọ
ỏ ợ ươ ọ ậ ẽ i h c không có thái đ h c t p đúng không th nào đ t k t qu t ộ ọ ụ ế ổ ộ ắ đ n. Vì th m i HS ph i xác đ nh cho mình đ ng c , m c đích thái đ h c ả ự ả ọ ể ậ t p, ph i t i đáp cho mình các câu h i nh : h c đ làm gì, h c cho gi ượ ự c ph ai...Xây d ng đ ọ ng pháp h c phù h p.
ề ọ
ể ọ ừ ọ
ẹ ọ ủ ể ấ ủ ấ ể ả
ệ
ẽ ầ ợ ng pháp không phù h p vì v y nó s không đem l
ứ ầ ắ ề ệ ộ Qua tìm hi u v thái đ và cách h c c a HS v vi c h c môn GDCD, ộ ọ ừ ể ế ầ h u h t các em h c theo ki u h c theo ki u h c thu c lòng t ng câu, t ng ể ả ế ữ ọ ề ượ c b n ch t c a v n đ , lý thuy t có th tr ch , h c v t mà không hi u đ ư ả ọ ầ ờ ụ i thích thì các i vanh vách nh ng khi GV yêu c u cho ví d minh h a hay gi l ộ ả ờ ượ ề ư ậ ộ ọ ậ c. Vi c các em có thái đ h c t p nh v y là m t đi u i đ em không tr l ế ạ ậ ươ sai l m, đó là ph i ki n ề th c cho các em sâu s c vào v n đ .
ổ ỏ ả ậ ủ ộ
ả ọ ậ
ề ế ằ ủ ọ
ệ ọ ơ ỹ ọ ả ủ ọ
ạ ứ
ỹ ế ử ụ ệ ệ ạ
ế ả ặ ố ự ọ Vì v y đòi h i HS ph i thay đ i cách h c, ph i luôn ch đ ng, tích c c ứ ự ả ọ ậ ả giác trong h c t p, có ý th c trách nhi m v k t qu h c t p nghe gi ng, t ả ọ ế ự ọ ủ h c và tranh th h c m i lúc m i n i, b ng m i cách, ph i t t c a mình, bi ả ắ ượ ắ c ý chính c a bài h c, ph i có k năng ph n x nhanh luôn n m b t đ ậ ả ỹ ả ờ i, k năng trình bày trong th o lu n, k năng tra c u thông chóng câu tr l t s d ng công ngh thông tin, tài li u trong sách báo, trên m ng internet, bi i quy t tình hu ng mà GV đ t ra. tin và cách gi
ố ượ ừ ủ
ệ ứ ả
ạ ủ ể ọ ớ ạ ượ ế ọ ậ ươ ả ợ ạ ộ ng c a ho t đ ng ạ ị ả d y h c, v a là ch th nh n th c. Cho nên b n thân các em ph i xác đ nh ượ c k t qu caotrong h c t p.. đ Trong quá trình d y h c hi n nay HS v a là đ i t ọ c ph ọ ừ ậ ng pháp h c phù h p thì m i đ t đ
ả ố ớ ở ụ ạ 3.2.3 Gi i pháp đ i v i S Giáo d c và Đào t o
ạ ể ấ ượ
ầ ề ị
ề ị ề ướ ự ệ
ẫ ự ủ ươ ướ ụ ạ ọ
ọ Đ nâng cao ch t l ng d y h c môn GDCD nói chung và ph n “Công ụ ộ ấ ớ ữ ộ dân v i các v n đ chính tr xã h i” nói riêng thì ph thu c nhi u nh ng ệ ỉ ạ ế ị ỉ ạ ộ ữ quy t đ nh, ch th v nh ng ho t đ ng h ng d n, ch đ o th c hi n vi c ở ớ ổ đ i m i ph ng tích c c c a S Giáo d c và Đào ng pháp d y h c theo h t oạ
ở ả ạ ụ ự ổ
ạ ế ụ ệ S Giáo d c và Đào t o ph i ti p t c xây d ng đ ọ ơ ộ
ượ ọ ọ ữ
ộ ấ ỉ ệ
ế ụ ổ ứ ồ ứ ộ ầ ể ỗ i c p huy n, c p t nh song song đó cũng đ ng th i t i môn GDCD m i năm m t l n đ đám ng t
ố ớ ộ ọ c đ i ngũ GV ề chuyên ngành môn GDCD t o m i đi u ki n c h i cho h h c chuyên sâu ơ ch c nh ng phong trào thi h n giúp nâng cao trình đ chyên môn. Ti p t c t ỏ ấ ờ ổ ứ ạ GV d y gi ch c các kì ủ ọ ầ ỏ ọ thi h c sinh gi quan tr ng c a ồ ạ ộ b môn này, t o ra m t lu n sinh khí đ i v i môn h c.
ệ ổ ị ỉ ạ Luôn ch đ o các tr ng THPT trong đ a bàn qu n lý vi c t
ườ ướ ề ề ng xuyên các chuyên đ v các PPDHTC không gi ả i h n
ế
ể ữ ứ ế ng, đ
ủ ứ ch c ớ ạ ở ộ m t PPDH , th ồ ưỡ ủ ả ọ ậ ệ ng cho cách ki m tra đánh giá k t qu h c t p và rèn luy n c HS, b i d ị ề ườ ươ ộ ủ ị ế ề xã h i c a đ a ph GV nh ng ki n th c v chính tr , v kinh t ng ướ ậ ủ ả ố i chính sách c a Đ ng, pháp lu t c a Nhà n l c.
ụ ạ ầ ả ộ
ố ệ ự ng trình, tài li u và t
ươ ậ ụ ế ụ ố ở ể ườ ng xuyên ph trách xây d ng ch đ th ứ ồ ưỡ ấ hu n, b i d S Giáo d c và Đào t o c n ph i có đ i ngũ GV c t cán môn GDCD ứ ậ ổ ch c t p ế ợ t các PPDHTC k t h p ỹ ng ki n th c và k năng v n d ng t
ầ ự ễ ớ ệ ố ể t cách ki m tra đánh
nhu n nhuy n giũa các PPDH v i nhau và th c hi n t giá.
ể Bên c nh đó th
ườ i các tr
ứ ổ ế ạ ữ ấ ắ ủ ưở ớ ng cách đ ng cho nh ng ho t đ ng xu t s c c a GV b
ỉ ạ ủ ấ ượ đây vi c ch đ o c a c p trên m i phát huy đ
ệ ọ ạ ượ ế ườ ạ ng xuyên t ạ ề ng THPT v giáo án, ti t ể đánh giá, ki m tra, khen th ừ môn. Cũng t ệ ạ giúp cho vi c d y h c đ t đ ị ch c các đoàn ki m tra đ nh kì v i GV ể ươ ả t d y, thao gi ng đây là ph ộ ạ ộ ớ ự c tính tích c c ơ ả c k t qu cao h n.
Ậ
Ế
K T LU N
ộ ng pháp thuy t trình là m t trong nh ng PPDH truy n th ng đ
ở ạ ư ế các tr
ẫ lâu ữ ườ vai trò quan tr ng. Trong t
ề ữ ố ố ớ ở ườ ng s ph m. Đ i v i môn GDCD tr ọ ng lai, PPTT v n còn đ ở ể
ạ ệ ữ ế ủ ế c nh ng ki n th c c b n, hi n đ i, thi
ữ
ế
ệ ữ
ư
ệ
ế ớ
ượ ắ ầ
ả ướ ọ ề ấ ả
ụ ươ ề
ế ợ ọ ạ ọ
ữ ữ
ế ế ừ ự ự ố ứ ế
ề ế
ế ề ế ấ
ợ ượ ử ươ c s Ph ừ ụ ng THPT, d ng t ượ ử ụ ươ c s d ng PPTT gi ạ ả ư ộ nh m t PPDH không th thi u c a môn GDCD. B i vì trong gi ng d y, GV ứ ừ ự ế ộ ượ ơ ả t th c, tr u giúp HS lĩnh h i đ ữ ằ ứ ậ ệ ượ ừ ượ ả ng vào vi c lu n gi ng, khái quát b ng nh ng t i nh ng tri th c tr u t ườ ườ ả ừ trong sáng, t ng minh đi vào lòng ng ngôn t i. Khi thuy t gi ng, GV đã ự ử ụ ư ầ duy, rèn luy n năng l c s d ng ngôn ng và phát góp ph n kích thích t ế ặ ề ể ư ố duy cho HS. Nh ng thuy t trình truy n th ng là PPDH mang đ c tri n t ẩ ọ ị ầ ủ ể ứ ầ ế ủ t c a bài h c, đi m thông báo – tái hi n, GV chu n b đ y đ tri th c c n thi ể ụ ọ ệ ấ ạ thông báo, thuy t trình cho HS hi u, ghi nh . Đây là d u hi u d y h c th ớ ướ ụ ứ ể ạ ổ ộ c xu h đ ng c n ph i kh c ph c. Đ d y h c đáp ng đ ng đ i m i ể ắ ự i pháp đ kh c ph c là tích ng tích c c, chúng tôi đ xu t gi PPDH theo h ớ ố ằ ự ng pháp c c hóa PPTT b ng cách k t h p PPTT truy n th ng v i các ph ự ư ậ ẽ ạ ỏ ệ ế ợ ạ d y h c tích c c trong d y h c môn GDCD. Vi c k t h p nh v y s g t b ặ ạ ủ ế ố tích c c v n có c a nh ng m t h n ch , k th a và phát huy nh ng y u t ả i pháp tích c c hóa PPTT cho chúng ta các hình th c thuy t trình PPTT. Gi ậ ự ệ ấ ướ ng tích c c đó là thuy t trình nêu v n đ , thuy t trình thu t chuy n, theo h ế ả ả ế thuy t, phân tích, thuy t trình nêu v n đ có tính gi thuy t trình mô t ổ ế thuy t trình so sánh t ng h p.
ự ủ ứ ế Tính tích c c c a các hình th c thuy t trình trên đây th hi n ể ệ ở ỗ ch :
ả ấ ả ế
ộ ư ể ạ ỏ
ế ứ ề ướ ộ ấ ề ế ấ ấ i các hình th c là trình bày nêu v n đ , nêu v n đ có tính gi
ề ế ặ ợ ổ
ớ ứ ứ ữ ữ ữ ậ ầ ằ ỏ
ả
ự ở ả ế ấ ề
ể ề ầ i có tính ch t thông báo m t chi u g n M t là, ki u thuy t trình gi ng gi ế ả ể i quy t nh đã lo i b . Thay th vào đó là ki u thuy t trình có tính ch t gi ả ấ v n đ d ế thuy t, so sánh t ng h p. V i các hình th c thuy t trình này, GV đã đ t HS ướ ữ c nh ng bài toán nh n th c. B ng nh ng câu h i, nh ng yêu c u, nh ng tr ủ ố ở ọ ờ ợ h ham mu n i g i ý, GV kích thích tâm lý cá nhân c a HS, làm n y sinh l ạ ư ậ ả c hai khâu d y i quy t v n đ mà GV nêu ra. Và nh v y, tính tích c c gi ọ ượ và h c đ c hình thành và phát tri n.
ế ư ữ
ế ệ ọ
ả ặ
ộ ự ệ ể
ự
ả ữ ẩ ộ ổ ậ ế , chính tr xã h i n i b t ho c GV có th ằ ố ừ ữ ứ
c n m v ng cách th c, k ớ ệ ệ ễ ậ
ị ố ệ ờ ố ừ ự ạ ừ ướ ự ệ ư ậ ự ụ ộ ậ ể ắ ắ ự ệ Hai là, trong quá trình thuy t trình, GV đã đ a vào bài gi ng nh ng s ki n ệ ị , chính tr xã h i hay nh ng câu chuy n, tác ph m văn h c, đi n kinh t ể ả nh... ph n ánh các s ki n kinh t ơ ồ ẫ ử ụ s d ng các s đ , bi u m u, mô hình, s li u th ng kê nh m rút ra tính quy ệ ượ ự ệ ậ ủ ng trong đ i s ng XH. GV v a th c hành làm lu t c a các s ki n, hi n t ỹ ắ ướ ệ ẫ ẫ ng d n, rèn luy n cho HS t ng b m u, v a h ễ ạ ớ năng th c hi n vi c liên h lý lu n v i th c ti n, th c ti n v i lý lu n. D y ọ ọ h c nh v y ch c ch n không th cho là d y h c th đ ng.
ệ ự ứ ướ ự
ớ ầ ề ấ ị
ẳ ự ủ ị
ự ạ ộ ạ ộ ả ọ
ủ ế ả
ư ả ả
ế ế ể ạ ế ng tích c c trong d y Qua th c nghi m các hình th c thuy t trình theo h ộ ọ h c môn GDCD ph n “Công dân v i các v n đ chính tr xã h i” đã cho phép chúng tôi kh ng đ nh đây là PPDH tích c c. Tính tích c c c a PPTT đã ạ ẫ ậ ể ệ th hi n rõ trong c ho t đ ng d y l n ho t đ ng h c. Tuy nhiên khi v n ế ứ ế ế ừ ụ t k các hình th c thuy t trình đ n thi d ng ph i tuân th các quy trình t ớ ệ ự ỉ thi t k hoàn ch nh bài gi ng, th c hi n bài gi ng trên l p, cũng nh quy ả ọ ậ ủ ế trình ki m tra đánh giá k t qu h c t p c a HS.
ớ ọ ạ ự ề ấ
ộ ậ
ậ ạ ậ ự ễ ồ ế ả ờ
ề ọ ệ ự ạ ư ự
ề ẳ ị ươ ng lai h
ướ ệ c hoàn thi n, PPTT theo h
ứ ế ụ ượ ượ ử ụ ạ ộ ọ ị ầ Tích c c hóa PPTT trong d y h c ph n “Công dân v i các v n đ chính tr ướ xã h i” môn GDCD là đ tài có ý nghĩa th c ti n và lý lu n. Nó cho ta h ng ế ụ ổ ệ i quy t nhi m v đ i ti p c n lý lu n d y h c tích c c, cũng đ ng th i gi ị ớ m i PPDH. Th c nghi m s ph m đã giúp chúng ta kh ng đ nh giá tr tích ế ự ủ ướ ng nghiên c c c a các hình th c thuy t trình trong đ tài. Trong t ợ ự ẽ ở ứ ng tích c c s tr nên h p c u này ti p t c đ ơ lý h n và đ c s d ng r ng rãi trong d y h c môn GDCD.
Ụ
Ả
Ệ
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
1. Báo cáo chính tr t
ị ạ ạ ộ ộ ỉ ứ ể ạ ầ ả i Đ i h i Đ i bi u Đ ng b t nh l n th VIII
ệ ỳ nhi m k 2005 2010, An Giang, 3/2006.
ưỡ ự ồ ủ 2. Mai Văn Bính (ch biên), Tài li u b i d
ươ ớ ệ ệ ng GV th c hi n ụ ng trình sách giáo khoa l p 11 môn Giáo d c công dân, NXB
ch ụ Giáo d c, 2007.
3. Mai Văn Bính (ch biên), Giáo d c công dân 11 sách GV, NXB
ụ ủ
ụ Giáo d c, 2007.
ụ ủ ụ 4. Mai Văn Bính (ch biên), Giáo d c công dân 11, NXB Giáo d c,
2007.
5. Nguy n Thanh Bình (ch biên), Lý lu n giáo d c h c Vi
ụ ọ ủ ễ ậ ệ t Nam,
ạ ọ ư ạ NXB Đ i h c s ph m, 2005.
6. Nguy n Th Cúc, Giáo d c h c 2 (Lí lu n d y h c – Lí lu n giáo
ụ ọ ễ ậ ậ ạ ọ
ị ụ d c), An Giang, 2005.
7. Nguy n Tr ng Di, Ph
ễ ươ ụ ề ể ng pháp giáo d c tích c c Bàn v đi m
ọ ạ ụ ứ ấ ố ự xu t phát, T p chí nghiên c u giáo d c, s 7/1996
ồ ệ ố ụ 8. H Thanh Di n – Vũ Xuân Vinh, Bài t p tình hu ng Giáo d c
ạ ọ ư ạ ậ công dân 11, NXB Đ i h c s ph m, 2007.
9. H Thanh Di n, Thi
ồ ế ế ả ụ t k bài gi ng Giáo d c công dân 11, NXB
ộ ệ Hà N i, 2007.
10. Lê Thanh Hùng, Tâm lý h c đ i c
ọ ạ ươ ng , An Giang, 2002.
ươ ụ ạ ứ ự ng pháp giáo d c tích c c, T p chí nghiên c u
ễ 11. Nguy n K , Ph ụ ỳ ố giáo d c, s 242/1993.
12. V.I.Lênin, Toàn t p, t p 23, NXB Ti n b , Hà N i, 1980.
ế ậ ậ ộ ộ
ươ ạ ạ ọ ọ
ọ 13. Phan Tr ng Ng , D y h c và ph ạ ọ ư ạ ng pháp d y h c trong nhà ộ ườ ọ ng, NXB Đ i h c s ph m Hà N i, 2005. tr
14. Lê Đ c Ng c, Giáo d c đ i h c ph
ụ ạ ọ ứ ươ ạ ạ ọ ng d y và h c, NXB Đ i
ố ộ ọ ọ h c Qu c gia, Hà N i.
ọ ậ ụ ữ ế ặ ạ 15. Hà Th Ng Đ ng Vũ Ho t, Giáo d c h c t p 1, NXB Giáo
ụ d c, 1987.
ụ ự ư ể
ầ ậ ươ ế ọ ạ ọ ng pháp phát tri n năng l c t t h c cho sinh viên tr duy lý ạ ọ ng Đ i h c An
16. Tr n Đình Ph ng, Ph ườ lu n trong d y h c tri ậ Giang, Lu n văn th c sĩ khoa h c, Hà N i, 2007.
ạ ộ ọ
17. Đ Văn Thông, Ph
ỗ ươ ụ ứ ọ ng pháp nghiên c u khoa h c giáo d c, An
Giang, 2005.
ế ọ ế ơ ừ ể 18. T đi n Tri ộ t h c, NXB Ti n b , Mátxc va, 1975.
19. Văn ki n Đ i h i đ i bi u toàn qu c l n th X, NXB Chính tr
ố ầ ứ ể ệ ị
ố ạ ộ ạ ộ Qu c gia, Hà N i, 2006.
ượ ươ ứ ạ 20. Ph m Vi ọ ng pháp lu n nghiên c u khoa h c,
t V ng, Ph ố ế ạ ọ ộ ậ NXB Đ i h c Qu c gia, Hà N i, 2000.
ượ ế ổ ớ ươ t V ng, Bi n ch tr ng đ i m i ph ạ ng pháp d y
ế ố ụ ủ ươ ạ 21. Ph m Vi ạ ọ h c, T p chí giáo d c, s 25/2002.