intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Kiến thức, thực hành về phòng bệnh sốt xuất huyết Dengue của người dân thị trấn Vân Canh, huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định năm 2016

Chia sẻ: ViVientiane2711 ViVientiane2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

83
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu cắt ngang được thực hiện trên 220 người dân tại thị trấn Vân Canh, huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định từ tháng 12/2015 đến tháng 9/2016 nhằm tìm hiểu kiến thức và thực hành của người dân về phòng bệnh sốt xuất huyết Dengue (SXHD).

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Kiến thức, thực hành về phòng bệnh sốt xuất huyết Dengue của người dân thị trấn Vân Canh, huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định năm 2016

  1. EC KHỎ ỘNG ỨC Đ S ỒN VIỆN G NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIẾN THỨC, THỰC HÀNH VỀ PHÒNG BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE CỦA NGƯỜI DÂN THỊ TRẤN VÂN CANH, HUYỆN VÂN CANH, TỈNH BÌNH ĐỊNH NĂM 2016 Nguyễn Đỗ Ngọc Nhuận1, Vũ Sinh Nam2, Lê Thị Thanh Hương3 TÓM TẮT province from 12/2015 to 9/2016. The results showed that Nghiên cứu cắt ngang được thực hiện trên 220 người dân a majority of the study participants were aware the symptoms tại thị trấn Vân Canh, huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định từ and causes of dengue fever and Aedes larva habitat (> 90%). tháng 12/2015 đến tháng 9/2016 nhằm tìm hiểu kiến thức và 76.4% of people knew how to prevent dengue fever thực hành của người dân về phòng bệnh sốt xuất huyết Dengue by killing mosquitoes and mosquito larvae. However, the (SXHD). Kết quả nghiên cứu cho thấy đa số người dân có general appropriate knowledge on dengue fever was not kiến thức tốt về biểu hiện, nguyên nhân gây SXHD là do muỗi high, with 63.6% selected participants having inappropriate truyền và nơi sống của bọ gậy Aedes (trên 90%). Có 76,4% knowledge on dengue fever. Regarding the disease prevention người biết phòng bệnh SXHD bằng cách diệt muỗi và bọ gậy. practice, only 25.9% of people had appropriate practice on Mặc dù vậy, kiến thức chung về phòng bệnh SXHD chưa cao, prevention of dengue fever. The prevalence of people với 63,6% người được phỏng vấn có kiến thức chưa đạt về implementing measures to prevent dengue fever was ranging phòng bệnh SXHD. Về thực hành phòng bệnh, chỉ có 29,5% from 21.4% to 63.2%. Cleaning water storage was the most người dân được hỏi có thực hành đạt về phòng bệnh SXHD. common measure used by 63.2% selected participants. To Tỷ lệ người dân thực hiện các biện pháp phòng bệnh SXHD prevent dengue fever, the local health sector needs to chỉ chiếm tỷ lệ từ 21,4%-63,2%, trong đó thau rửa dụng cụ promote communication activities about the dengue fever to chứa nước là biện pháp được người dân sử dụng nhiều nhất community and implement environmental sanitation activities (63,2%). Để phòng bệnh SXHD, ngành y tế địa phương cần around the living area. đẩy mạnh các hoạt động truyền thông cho người dân về bệnh Keywords: Knowledge, practice, dengue fever và thực hiện các hoạt động vệ sinh môi trường xung quanh khu vực. I. ĐẶT VẤN ĐỀ VÀ MỤC TIÊU Từ khóa: Kiến thức, thực hành, sốt xuất huyết Dengue. Sốt xuất huyết (SXH) là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút gây nên. Bệnh lây truyền từ người sang người qua vật chủ ABSTRACT trung gian truyền bệnh là muỗi vằn. Bệnh có thể gây thành COMMUNITY’S KNOWLEDGE AND PRACTICE dịch lớn và có tỷ lệ tử vong tương đối cao. Bệnh lưu hành tại ON DENGUE FEVER IN VAN CANH TOWN, VAN trên 100 quốc gia thuộc các khu vực có khí hậu nhiệt đới và CANH DISTRICT, BINH DINH PROVINCE, 2016 á nhiệt đới như vùng Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương, This cross-sectional study was conducted with the aim châu Mỹ, châu Phi với khoảng 2,5 tỷ người sống trong vùng to describe the knowledge, practice on dengue fever of 220 nguy cơ [2]. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới, tỷ lệ mắc people in Van Canh town, Van Canh district, Binh Dinh bệnh sốt xuất huyết trên phạm vi toàn cầu đã gia tăng đáng 1. Trung tâm Y tế Dự phòng Bình Định 2. Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương 3. Đại học Y tế Công cộng; Email:Lthhsph@gmail.com Ngày nhận bài: 30/09/2016 Ngày phản biện: 07/10/2016 Ngày duyệt đăng: 12/10/2016 4 SỐ 35- Tháng 11+12/2016 Website: yhoccongdong.vn
  2. JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE 2016 kể trong vài thập kỷ gần đây, với khoảng 390 triệu ca nhiễm gậy nguồn nên cỡ mẫu hộ gia đình được tính theo cỡ mẫu liên sốt xuất huyết mỗi năm [2]. Tại Việt Nam, sốt xuất huyết tập trung chủ yếu tại các tỉnh miền Nam và miền Trung. Theo thống kê của Bộ Y tế, đến đầu tháng 8 năm 2016 cả nước ghi . quan tới ổ bọ gậy nguồn. Độ chính xác mong muốn d = 0,05. Áp dụng công thức tính được cỡ mẫu n = 195. Để tránh nhận gần 50.000 ca mắc tại 48 tỉnh/thành phố và 17 trường mất một số hộ gia đình không điều tra được hoặc không đồng hợp tử vong. Số ca mắc tập trung chủ yếu ở một số tỉnh như ý tham gia nghiên cứu, cỡ mẫu được tăng lên 10% và làm tròn Tây Nguyên, Kon Tum, Gia Lai, Khánh Hòa, Bình Định, Phú số là 220, tương ứng với 220 hộ gia đình. Cỡ mẫu để điều tra Yên, Đà Nẵng… [12]. kiến thức, thực hành là 220 người chủ hộ, đại diện cho 220 hộ Bình Định là một tỉnh thuộc khu vực duyên hải miền gia đình được chọn ở cỡ mẫu điều tra bọ gậy. Trung, có khí hậu nhiệt đới thuận lợi cho sự phát triển của 3. Phương pháp thu thập số liệu muỗi truyền bệnh SXH. Theo báo cáo của Sở Y tế tỉnh Bình Nghiên cứu sử dụng bộ phiếu hỏi về kiến thức và thực Định, tình hình dịch bệnh SXH trên địa bàn tỉnh trong năm hành của người dân về phòng chống SXHD, quan sát tình 2016 đang tiếp tục diễn biến rất phức tạp, số ca mắc ngày càng trạng vệ sinh nhà ở và dụng cụ chứa nước với các biến số tăng [7]. Huyện Vân Canh đang là một trong những điểm nóng của tỉnh Bình Định về sốt xuất huyết Dengue (SXHD). Đến . nghiên cứu sau: Thông tin chung: Tuổi, giới, dân tộc, trình độ học vấn, ngày 15/11/2015, huyện Vân Canh có 196 trường hợp mắc SXHD, tỷ lệ mắc 712,5 ca/100.000 dân, trong đó thị trấn Vân Canh có số mắc cao nhất 123 trường hợp, chiếm 62,7% tổng .. nghề nghiệp Nguồn thông tin về phòng chống SXHD Kiến thức về phòng bệnh SXHD: Biểu hiện, đường lây số ca mắc toàn huyện, tỷ lệ mắc 1.943,4 ca /100.000 dân [11]. Do chưa có vắc xin phòng bệnh, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, nên kiến thức và thực hành phòng bệnh của người dân . truyền, vật lây truyền, phòng bệnh Thực hành của người dân về phòng bệnh SXHD: Các biện pháp phòng chống, diệt muỗi/bọ gậy, vệ sinh dụng cụ được cho là đóng vai trò quan trọng trong việc giảm tỷ lệ mắc chứa nước SXHD tại cộng đồng. Bài báo này được thực hiện với mục tiêu 4. Phân tích số liệu tìm hiểu kiến thức và thực hành của người dân tại thị trấn Vân Số liệu được nhập bằng phần mềm EpiData, xử lý bằng Canh, huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định về phòng chống bệnh phần mềm SPSS 16.0 và Exel. Sử dụng các test nghiên cứu: sốt xuất huyết Dengue năm 2016. OR, khi bình phương (χ2); KTC 95% và p với mức ý nghĩa thống kê p
  3. EC KHỎ ỘNG ỨC Đ S ỒN VIỆN G NGHIÊN CỨU KHOA HỌC là nguyên nhân truyền bệnh SXHD, tuy nhiên chỉ có 55,9% vấn và kèm theo quan sát thực hành phòng bệnh SXHD tại người dân biết muỗi truyền bệnh SXHD là muỗi vằn. Tỷ lệ hộ gia đình có 57,7% hộ gia đình có ngủ màn nhưng chỉ có người dân biết thời gian hoạt động của muỗi là ban ngày khá 41,8% hộ gia đình ngủ màn cả ngày lẫn đêm, 47,3% phun thấp (25,9%); 55% người được phỏng vấn cho biết muỗi vằn thuốc diệt muỗi, 52,7% dùng đèn, vợt điện diệt muỗi và chỉ thường đậu trong nhà. Có 91,9% người dân biết nơi sống của có 21,4% dùng hương diệt muỗi. bọ gậy Aedes là các dụng cụ chứa nước xung quanh nhà và Hầu hết các hộ gia đình tại thị trấn Vân Canh đều có trữ nước các dụng cụ phế thải có nước. Phần lớn người dân biết diệt để ăn uống và sinh hoạt nhưng chỉ có 48,2% hộ gia đình muỗi và bọ gây là biện pháp hữu hiệu để phòng bệnh SXHD đậy kín các dụng cụ chứa nước để ngăn muỗi sinh sản. Khi (76,4%). 76,4% người dân cũng nắm được cách diệt muỗi và quan sát tình trạng vệ sinh phòng bệnh SXHD ở các hộ gia bọ gậy SXHD. đình tham gia nghiên cứu cho thấy 63,2% hộ gia đình có súc rửa các dụng cụ chứa nước ăn uống trong nhà, nhưng chỉ có Bảng 3.1. Kiến thức của đối tượng phỏng vấn về phòng 35,9% hộ gia đình dọn dẹp tốt phế liệu phế thải chứa nước chống SXHD (n=220) trong và quanh nhà, chỉ có 24,1% hộ gia đình có thả các loài Kiến thức Số lượng Tỉ lệ % cá ăn bọ gậy vào các bể chứa nước. Có 53,6% hộ gia đình Biết biểu hiện của bệnh SXHD 198 90% súc rửa dụng cụ chứa nước và 51,4% hộ gia đình dọn dẹp vật Biết bệnh SXHD do muỗi phế thải đúng cách, có 20,9% hộ gia đình trong nghiên cứu 212 96,4% truyền có bọ gậy Aedes. Muỗi truyền bệnh Bảng 3.2. Thực hành về phòng chống SXHD của người dân 123 55,9% SXHD là muỗi vằn Thực hiện các biện pháp Thời gian muỗi đốt là ban ngày 57 25,9% Số lượng Tỉ lệ % phòng chống SXHD Muỗi vằn thường đậu trong nhà 121 55% Nằm màn phòng tránh muỗi đốt 127 57,7% Nơi sống của bọ gậy Aedes 202 91,9% Ngủ màn cả ngày lẫn đêm 92 41,8% Cách phòng SXHD là diệt Phun thuốc diệt muỗi 104 47,3% 168 76,4% muỗi và bọ gậy Dùng hương diệt muỗi 47 21,4% Biết cách diệt muỗi, bọ gậy 168 76,4% Dùng đèn, vợt 116 52,7% SXHD Đậy nắp kín dụng cụ chứa nước 106 48,2% Kiến thức chung về phòng bệnh SHXD được trình bày ở Thau rửa dụng cụ chứa nước 139 63,2% Biểu đồ 3.1. Thả cá vào dụng cụ chứa nước 53 24,1% Biểu đồ 3.1. Phân loại kiến thức chung của người dân Thu nhặt phế liệu phế thải 79 35,9% về phòng bệnh SXHD Súc rửa định kỳ dụng cụ 118 53,6% Kiến thức chứa nước 1 tuần/ 1 lần đúng 80 Dọn dẹp dụng cụ phế thải trong 113 51,4% (36,4%) và ngoài nhà 1 tuần/ 1 lần Hộ gia đình có bọ gậy Aedes 46 20,9% Kết quả về thực hành chung phòng bệnh SXHD của người Kiến thức dân tại thị trấn Vân Canh được trình bày ở Biểu đồ 3.2. chưa đúng Biểu đồ 3.2. Thực hành chung của người dân về phòng 140 (63,6%) bệnh SXHD Từ kết quả ở biểu đồ 3.1 có thể thấy, tỷ lệ người dân có Thực hành kiến thức đúng về phòng bệnh SXHD chưa cao, chỉ chiếm đúng 65 36,4% tổng số người được hỏi, còn lại là có kiến thức chưa (29,5%) đúng về bệnh (63,6%). 3. Thực hành của người dân về phòng bệnh sốt xuất huyết Dengue Thực hành Thực hành phòng bệnh SXHD được trình bày ở Bảng 3.2. chưa đúng Kết quả bảng 3.2 cho thấy, trong 220 đối tượng được phỏng 155 (70,5%) 6 SỐ 35- Tháng 11+12/2016 Website: yhoccongdong.vn
  4. JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE 2016 Từ kết quả Biểu đồ 3.2 cho thấy tỷ lệ người dân được bản thân và gia đình nhiều hơn, có ý thức hơn trong công tác phỏng vấn có thực hành đạt về phòng SXHD chiếm tỷ lệ phòng bệnh nói chung và bệnh SXHD nói riêng. thấp (29,5%) và tỷ lệ người có thực hành không đạt là 70,5%. Tuy nhiên, kiến thức chung và thực hành chung trong phòng bệnh SXHD của người dân trên địa bàn thị trấn Vân IV. BÀN LUẬN Canh còn rất thấp, thể hiện ở số liệu có đến trên 60% người Kết quả phân tích số liệu nghiên cứu và biểu đồ 3.1 cho được phỏng vấn và trên 70% hộ gia đình tham gia nghiên cứu thấy, trong 220 đối tượng tham gia nghiên cứu chỉ có 80 đối có kiến thức và thực hành phòng bệnh SXHD chưa đúng. Vì tượng có kiến thức chung đúng về phòng bệnh SXHD, đạt tỷ vậy, ngoài việc tuyên truyền, giáo dục sức khỏe cho người lệ 36,4% và có đến 140 đối tượng có kiến thức chung chưa dân về phòng bệnh SXHD thì cần phải hướng dẫn thực hành đúng về phòng bệnh SXHD, chiếm tỷ lệ 63,6%. Kết quả này cách phòng bệnh SXHD trực tiếp tại các hộ gia đình là việc cao hơn kết quả nghiên cứu của Hồ Thị Phương Như ở xã làm cần thiết, để người dân từng bước thay đổi hành vi phòng Đại Yên, Chương Mỹ năm 2003 (23,2% đối tượng có kiến chống dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và thức đúng) [6] và tương đương với nghiên cứu của Nguyễn cộng đồng. Văn Kiệt năm 2015 tại An Giang với 39,6% đối tượng có kiến thức đúng [5], nhưng thấp hơn kết quả nghiên cứu của V. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ Nguyễn Hồng Thanh năm 2009 tại phường Lý Thái Tổ, quận Kết quả nghiên cứu cho thấy, phần lớn người dân trong Hoàn Kiếm (65,5%), nghiên cứu của Trương Phi Hùng tại nghiên cứu chưa có kiến thức đúng về bệnh SXHD, chiếm thành phố Hồ Chí Minh năm 2010 (63%) và nghiên cứu của tỷ lệ 63,6%. Đa số người dân có kiến thức tốt về biểu hiện, Huỳnh Ngọc Ánh năm 2014 tại Quảng Ngãi (66,3%) [1], nguyên nhân gây SXHD là do muỗi truyền và nơi sống của [3], [9]. bọ gậy Aedes (trên 90%). Tuy nhiên chỉ có 55,9% người dân Kết quả phân tích số liệu nghiên cứu và biểu đồ 3.2 cho biết muỗi truyền bệnh SXHD là muỗi vằn. Có 76,4% người thấy, trong 220 đối tượng tham gia nghiên cứu chỉ có 65 đối biết phòng bệnh SXHD bằng cách diệt muỗi và bọ gậy. tượng có thực hành chung đúng về phòng bệnh SXHD, đạt tỷ Về thực hành phòng bệnh, chỉ có 29,5% người dân được lệ 29,5% và có đến 155 đối tượng có thực hành chung chưa hỏi có thực hành đạt về phòng bệnh SXHD. Tỷ lệ người dân đúng về phòng bệnh SXHD, chiếm tỷ lệ 70,5%. Kết quả này thực hiện các biện pháp phòng bệnh SXHD chỉ chiếm tỷ lệ tương đương với nghiên cứu của Nguyễn Văn Kiệt tại An từ 21,4-63,2%, trong đó thau rửa dụng cụ chứa nước là biện Giang năm 2015 (28,8% đối tượng có thực hành đúng về pháp được người dân sử dụng nhiều nhất (63,2%). phòng bệnh SXHD) [5], cao hơn nghiên cứu của Lê Thành Để làm giảm tỷ lệ mắc SXHD tại địa bàn nghiên cứu, Tài tại Cần Thơ năm 2007 (22,1%) [8] và cũng cao hơn ngành y tế địa phương cần đẩy mạnh các biện pháp truyền nghiên cứu của Đặng Thị Kim Hạnh tại quận Hoàng Mai thông nhằm nâng cao kiến thức và thực hành của người dân năm 2007 ở phường Thịnh Liệt (17%) và phường Trần Phú về phòng bệnh: phát tờ rơi, sách mỏng; tổ chức các buổi (17,4%) [4]. Sở dĩ tỷ lệ thực hành phòng chống SXHD trong truyền thông tại thôn, xóm; truyền thông qua loa phát thanh nghiên cứu này có sự chênh lệch cao hơn với các nghiên về cách diệt muỗi và bọ gậy, hướng dẫn người dân thực hành cứu của Lê Thành Tài và Đặng Thị Kim Hạnh là vì những phòng chống SXHD trực tiếp tại nhà. Đồng thời, cần đẩy nghiên cứu trên thực hiện cách nay gần 10 năm. Hiện nay mạnh các hoạt động thu gom phế thải, thau cọ chum vại, bể trình độ dân trí có phần tăng lên, công tác phòng chống dịch cảnh, đậy nắp kín dụng cụ chứa nước hoặc thả cá diệt bọ gậy bệnh được chú trọng, phương tiện thông tin đại chúng phủ tại thị trấn Vân Canh nhằm làm giảm quần thể véc tơ truyền sóng rộng khắp, kinh tế hộ gia đình phát triển… Đó là những bệnh SXHD tại khu vực này. điều kiện thuận lợi để người dân quan tâm đến sức khỏe của TÀI LIỆU THAM KHẢO: 1. Huỳnh Ngọc Ánh (2014), "Thực trạng kiến thức, thực hành và một số yếu tố liên quan đến phòng bệnh sốt xuất huyết của người dân xã Bình Trị, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi năm 2014", Luận văn thạc sỹ Y tế công cộng, Đại học Y tế Công cộng, Hà Nội, tr. 38-45. 2. Bộ Y tế (2014). Tình hình sốt xuất huyết và các hoạt động phòng chống dịch đã triển khai đến tháng 5/2014. Truy cập ngày 29/9/2016 tại trang web: http://moh.gov.vn:8086/sites/en- us/news/pages/phongchongdichsoi.aspx?ItemID=578 SỐ 35 - Tháng 11+12/2016 Website: yhoccongdong.vn 7
  5. EC KHỎ ỘNG ỨC Đ S ỒN VIỆN G NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 3. Trương Phi Hùng (2010), "Kiến thức, thái độ và thực hành về phòng chống sốt xuất huyết của thân nhân bệnh nhân sốt xuất huyết tại Bệnh viện Nhiệt đới thành phố Hồ Chí Minh năm 2010", tr. 32-35. 4. Đặng Thị Kim Hạnh (2007), "Thực trạng và một số yếu tố liên quan đến quần thể muỗi truyền bệnh sốt Dengue/sốt xuất huyết Dengue tại 2 phường Thịnh Liệt và Trần Phú, quận Hoàng Mai, Hà Nội, năm 2007", Luận văn thạc sỹ Y tế công cộng, Đại học Y tế Công cộng, Hà Nội, tr. 32-41. 5. Nguyễn Văn Kiệt (2015), "Kiến thức, thực hành và một số yếu tố liên quan về phòng bệnh sốt xuất huyết của người dân xã Quốc Thái, huyện An Phú, tỉnh An Giang năm 2015", Luận văn thạc sỹ Y tế Công cộng, Đại học Y tế Công cộng, Hà Nội, tr. 36-41. 6. Hồ Thị Phương Như (2003), "Thực trạng và một số yếu tố liên quan đến véc tơ truyền bệnh SD/SXHD tại xã Đại Yên, huyện Chương Mỹ, Hà Tây năm 2003", Luận văn thạc sỹ Y tế công cộng, Đại học Y tế Công cộng, Hà Nội, tr. 38-41. 7. Sở Y tế tỉnh Bình Định (2016). Ghi nhận công tác giám sát dịch bệnh sốt xuất huyết tại Phù Mỹ. Truy cập ngày 29/9/2016 tại trang web: http://syt.binhdinh.gov.vn/newsdetail.php?newsid=1513&id=71 8. Lê Thành Tài và Nguyễn Thị Kim Yến (2008), "Kiến thức, thái độ, thực hành và một số yếu tố liên quan đến phòng sốt xuất huyết Dengue của người dân xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ năm 2007", Tạp chí Y học thành phố Hồ Chí Minh, 12, tr. 19-24. 9. Nguyễn Hồng Thanh (2009), "Xác định ổ bọ gậy nguồn và một số yếu tố liên quan đến quần thể bọ gậy của muỗi truyền bệnh SD/SXHD tại 2 phường Lý Thái Tổ và Hàng Bài, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội 2009", Luận văn thạc sỹ Y tế công cộng, Đại học Y tế Công cộng, Hà Nội, tr. 38-44. 10. Trung tâm Y tế dự phòng Bình Định (2015), Báo cáo kết quả điều tra bọ gậy nguồn trên địa bàn tỉnh, tháng 7 năm 2015. 11. Trung tâm Y tế dự phòng Bình Định (2015), Báo cáo tình hình phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết Dengue đến ngày 15 tháng 11 năm 2015. 12. Viện Sốt rét Ký sinh trùng côn trùng Quy Nhơn (2016). Tình hình sốt xuất huyết và chỉ đạo phòng chống sốt xuất huyết của Chính phủ và Bộ Y tế. Truy cập 29/9/2016 tại trang web: http://www.impe-qn.org.vn/impe-qn/vn/portal/InfoDetail. jsp?area=58&cat=1175&ID=9973 8 SỐ 35- Tháng 11+12/2016 Website: yhoccongdong.vn
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
38=>2