Đ tài:ề M t vài kinh nghi m d y d ng bài t p “Đt d u ph y vào ch thích h p trongộ ệ ạ ạ ậ ặ ấ ẩ ỗ ợ
câu văn cho s n” phân môn Luy n t và câu l p 3ẵ ở ệ ừ ớ
I. M ĐUỞ Ầ
1. Đt v n đặ ấ ề
Nh chúng ta đã bi t, phân môn Luy n t và câu là m t trong nh ng phânư ế ệ ừ ộ ữ
môn quan tr ng trong d y h c ti ng Vi t l p 3 nói riêng và d y h c môn ti ngọ ạ ọ ế ệ ớ ạ ọ ế
Vi t b c Ti u h c nói chung, nó góp ph n giúp cho h c sinh đt đc cácệ ậ ể ọ ầ ọ ạ ượ
m c tiêu nh : Hình thành và phát tri n h c sinh các k năng s d ng ti ngụ ư ể ở ọ ỹ ử ụ ế
Vi t (nghe, nói, đc, vi t) đ h c t p và giao ti p trong các môi tr ng ho tệ ọ ế ể ọ ậ ế ườ ạ
đng c a l a tu i. Thông qua d y và h c ti ng Vi t, góp ph n rèn luy n cácộ ủ ứ ổ ạ ọ ế ệ ầ ệ
thao tác c a t duy. Ngoài ra còn cung c p cho h c sinh nh ng ki n th c sủ ư ấ ọ ữ ế ứ ơ
gi n ban đu v ti ng Vi t và nh ng hi u bi t s gi n ban đu v xã h i, tả ầ ề ế ệ ữ ể ế ơ ả ầ ề ộ ự
nhiên và con ng i, v văn hóa, văn h c c a Vi t Nam và n c ngoài.ườ ề ọ ủ ệ ướ
Nh cha ông ta đã nói: “ưPhong ba bão táp không b ng ng pháp Vi tằ ữ ệ
Nam”. Qu là v y, ng pháp Vi t Nam th t ph c t p. c p Ti u h c cũngả ậ ữ ệ ậ ứ ạ Ở ấ ể ọ
đã không xem nh v n đ này. Chính vì th ngay t l p 2, ch ng trình đãẹ ấ ề ế ừ ớ ươ
đa vào phân môn Luy n t và câu các d ng bài t p v d u câu. Nói thì dư ệ ừ ạ ậ ề ấ ễ
nh ng khi d y d ng bài t p này th y không h đn gi n. Trong th c t , nhi uư ạ ạ ậ ấ ề ơ ả ự ế ề
giáo viên còn lúng túng khi t ch c cho h c sinh ho t đng đ t phát hi nổ ứ ọ ạ ộ ể ự ệ
cách dùng các d u câu. Ph n l n đu sa vào gi ng gi i ho c m m s n gi iấ ầ ớ ề ả ả ặ ớ ẵ ả
đáp cho h c sinh nên d n đn ch t l ng, hi u qu ch a cao. ọ ẫ ế ấ ượ ệ ả ư
Trong d y h c, khi d y d ng bài t p “Đt d u ph y vào ch thích h pạ ọ ạ ạ ậ ặ ấ ẩ ỗ ợ
trong câu văn cho s n” phân môn Luy n t và câu có không ít giáo viênẵ ở ệ ừ
th ng hay lúng túng, ch a tìm ra đc l i đi cho đúng và phù h p v i điườ ư ượ ố ợ ớ ố
t ng h c sinh c a t ng kh i l p. Khi d y th ng áp đt h c sinh là ph i làmượ ọ ủ ừ ố ớ ạ ườ ặ ọ ả
th này, th kia d n đn h c sinh làm đúng bài mà không hi u vì sao mình làmế ế ẫ ế ọ ể
đúng ho c vì sao mình làm sai. Nh v y, khi làm d ng bài t p trên t ngặ ư ậ ạ ậ ưở
ch ng nh là đn gi n nh ng th c t không đn gi n chút nào, b i h u nhừ ư ơ ả ư ự ế ơ ả ở ầ ư
Ng i th c hi n:ườ ự ệ Nguy n Th H ng Quang – Tr ng Ti u h c Y Ngông ễ ị ồ ườ ể ọ
- 1 -
Đ tài:ề M t vài kinh nghi m d y d ng bài t p “Đt d u ph y vào ch thích h p trongộ ệ ạ ạ ậ ặ ấ ẩ ỗ ợ
câu văn cho s n” phân môn Luy n t và câu l p 3ẵ ở ệ ừ ớ
đa s giáo viên khi d y ch a khái quát đc thành t ng d ng bài t p c th đố ạ ư ượ ừ ạ ậ ụ ể ể
giúp h c sinh v n d ng khi làm bài. ọ ậ ụ
Xu t phát t nh ng lí do trên, tôi đã ch nấ ừ ữ ọ n i dungộ: M t vài kinh nghi mộ ệ
d y d ng bài t p “Đt d u ph y vào ch thích h p trong câu văn cho s n.”ạ ạ ậ ặ ấ ẩ ỗ ợ ẵ ở
phân môn Luy n t và câu l p 3ệ ừ ớ t i tr ng ti u h c Y Ngôngạ ườ ể ọ đ nghiên c uể ứ
và áp d ng vào gi ng d y. ụ ả ạ
2. M c đích nghiên c uụ ứ
Nghiên c u tài li u, nghiên c u tâm lí l a tu i h c sinh, đúc rút kinhứ ệ ứ ứ ổ ọ
nghi m t th c t h c sinh mình ch nhi m. T đó đ ra bi n pháp d y h cệ ừ ự ế ọ ủ ệ ừ ề ệ ạ ọ
hi u qu nh t.ệ ả ấ
Căn c vào lý do ch n đ tài và qua quá trình th c t gi ng d y c a b nứ ọ ề ự ế ả ạ ủ ả
thân, tôi nh n th y c n ph i có bi n pháp d y d ng bài t p ậ ấ ầ ả ệ ạ ạ ậ “Đt d u ph yặ ấ ẩ
vào ch thích h p trong câu văn cho s n.” ỗ ợ ẵ
II. GI I QUY T V N ĐẢ Ế Ấ Ề
1.C s lí lu n c a v n đơ ở ậ ủ ấ ề
D y h c phân môn Luy n t và câu c p Ti u h c nh m giúp h cạ ọ ệ ừ ở ấ ể ọ ằ ọ
sinh có nh ng c s ban đu v các m u câu, ki u câu, các lo i d u câu vàữ ơ ở ầ ề ẫ ể ạ ấ
đc bi t là v n t c a các em đc m r ng. Các em có k năng dùng t vàặ ệ ố ừ ủ ượ ở ộ ỹ ừ
đt câu đúng. D y h c phân môn Luy n t và câu theo ch ng trình hi nặ ạ ọ ệ ừ ươ ệ
hành khác v i phân môn T ng - Ng pháp theo ch ng trình c i cách giáoớ ừ ữ ữ ươ ả
d c tr c đây. Nghĩa là h c sinh ch y u đc luy n t p th c hành màụ ướ ọ ủ ế ượ ệ ậ ự
không m y chú tr ng vào ph n lý thuy t. N u d y phân môn Luy n t và câuấ ọ ầ ế ế ạ ệ ừ
mà n ng v ph n lý thuy t là ch a đt đc yêu c u c a bài d y. Chính vìặ ề ầ ế ư ạ ượ ầ ủ ạ
v y, nh ng ng li u mà ch ng trình đa ra trong m i bài d y g n gũi, sátậ ữ ữ ệ ươ ư ỗ ạ ầ
th c v i h c sinh. Thông qua các ng li u, h c sinh n m đc các m u câu,ự ớ ọ ữ ệ ọ ắ ượ ẫ
ki u câu, d u câu và m r ng đc v n t . ch ng trình l p 2, l p 3 h cể ấ ở ộ ượ ố ừ Ở ươ ớ ớ ọ
Ng i th c hi n:ườ ự ệ Nguy n Th H ng Quang – Tr ng Ti u h c Y Ngông ễ ị ồ ườ ể ọ
- 2 -
Đ tài:ề M t vài kinh nghi m d y d ng bài t p “Đt d u ph y vào ch thích h p trongộ ệ ạ ạ ậ ặ ấ ẩ ỗ ợ
câu văn cho s n” phân môn Luy n t và câu l p 3ẵ ở ệ ừ ớ
sinh ch a đc h c khái ni m câu có nhi u ch ng , v ng hay câu có tr ngư ượ ọ ệ ề ủ ữ ị ữ ạ
ng nh l p 4, l p 5 mà các em ch đc bi t: N u câu có nhi u ch ng thìữ ư ớ ớ ỉ ượ ế ế ề ủ ữ
đc hi u là trong câu có các b ph n cùng tr l i cho m t câu h i ượ ể ộ ậ ả ờ ộ ỏ Ai? Còn
n u câu có nhi u v ng thì các em đc hi u là trong câu có các b ph nế ề ị ữ ượ ể ộ ậ
cùng tr l i cho câu h i ả ờ ỏ Là gì? Làm gì? hay Th nào?ế Còn câu có b ph nộ ậ
Tr ng ng thì các em đc hi u là trong câu có b ph n tr l i cho câu h iạ ữ ượ ể ộ ậ ả ờ ỏ
đâu? Khi nào? ho c Vì sao?Ở ặ V y trong câu có các b ph n cùng tr l i choậ ộ ậ ả ờ
m t câu h i ộ ỏ Ai (con gì, cái gì)? Là gì? Làm gì? Th nào?ế ho c trong câu có bặ ộ
ph n tr l i cho câu ậ ả ờ đâu? Khi nào? ho c Vì sao? Ở ặ chúng c n có d u hi u gìầ ấ ệ
đ cho h c sinh nh n d ng đúng khi làm bài t p. Mu n v y giáo viên ph iể ọ ậ ạ ậ ố ậ ả
giúp h c sinh thành th o và làm t t các bài t p d ng ọ ạ ố ậ ạ “Đi n d u ph y vào chề ấ ẩ ỗ
thích h p trong câu văn cho s n”ợ ẵ mà tr c đó sách giáo khoa hay sách giáoướ
viên không h cung c p m t cái gì v lý thuy t c . Đ làm đc đi u này đòiề ấ ộ ề ế ả ể ượ ề
h i giáo viên ph i có ki n th c, ph ng pháp và khái quát đc thành t ngỏ ả ế ứ ươ ượ ừ
d ng bài t p cho h c sinh l p 2, l p 3 thì ch c ch n lên l p trên các em sạ ậ ọ ớ ớ ắ ắ ớ ẽ
h c t t phân môn Luy n t và câu nói riêng và môn ti ng Vi t nói chung.ọ ố ệ ừ ế ệ
2. Th c tr ng v n đự ạ ấ ề
Ch ng trình l p 3 thì ki n th c không n ng nh ch ng trình l p 4, l pươ ớ ế ứ ặ ư ươ ớ ớ
5. Cái khó đây không ph i là ki n th c mà là ph ng pháp truy n th đở ả ế ứ ươ ề ụ ể
cho h c sinh hi u n i dung c a v n đ. H c sinh l p 3, t t c các khái ni mọ ể ộ ủ ấ ề ọ ớ ấ ả ệ
ch a đc đnh nghĩa c th nh l p 4 – 5. Trong phân môn Luy n t và câuư ượ ị ụ ể ư ớ ệ ừ
l p 3, các n i dung đ d y cho h c sinh đu ph i trên ph ng di n c thớ ộ ể ạ ọ ề ả ươ ệ ụ ể
ch ch a hình thành cho h c sinh khái ni m ho c quy t c c th nào c .ứ ư ọ ệ ặ ắ ụ ể ả
Ch ng h n: Khi d y h c sinh d ng bài t p: ẳ ạ ạ ọ ạ ậ “Đt d u ph y vào ch thích h pặ ấ ẩ ỗ ợ
trong câu văn cho s n”.ẵ Sách giáo khoa ch đa ra c th m t bài t p chỉ ư ụ ể ộ ậ ứ
không đa ra lý thuy t tr c, h c sinh ch vi c làm bài t p. N u giáo viênư ế ướ ọ ỉ ệ ậ ế
Ng i th c hi n:ườ ự ệ Nguy n Th H ng Quang – Tr ng Ti u h c Y Ngông ễ ị ồ ườ ể ọ
- 3 -
Đ tài:ề M t vài kinh nghi m d y d ng bài t p “Đt d u ph y vào ch thích h p trongộ ệ ạ ạ ậ ặ ấ ẩ ỗ ợ
câu văn cho s n” phân môn Luy n t và câu l p 3ẵ ở ệ ừ ớ
không bi t cách khai thác và kh c sâu thì ch c ch n h c sinh s không hi uế ắ ắ ắ ọ ẽ ể
n i dung bài t p và s không ghi nh đc lâu.ộ ậ ẽ ớ ượ
M t khác, qua thăm l p d gi c a đng nghi p cùng kh i, tôi th yặ ớ ự ờ ủ ồ ệ ố ấ
h u nh đa s giáo viên khi d y d ng bài t p này ch a làm rõ đc n i dungầ ư ố ạ ạ ậ ư ượ ộ
v n đ c a bài d y đa ra. Giáo viên cũng ch m i d ng l i m t cách m pấ ề ủ ạ ư ỉ ớ ừ ạ ộ ậ
m , chung chung; ch a khái quát đc thành d ng bài c th . B i lý do giáoờ ư ượ ạ ụ ể ở
viên còn có nhi u h n ch v ki n th c d u câu ho c còn nhi u h n ch về ạ ế ề ế ứ ấ ặ ề ạ ế ề
ki n th c c a phân môn Luy n t và câu. ế ứ ủ ệ ừ Đc bi t khi ch a bài cho h c sinh,ặ ệ ữ ọ
giáo viên ch a làm rõ đc vì sao bài c a h c sinh làm đúng ho c vì sao bàiư ượ ủ ọ ặ
c a h c sinh làm sai. ủ ọ
Đ có bi n pháp d y HS n m đc cách đt d u ph y trong câu hi uể ệ ạ ắ ượ ặ ấ ẩ ệ
qu , h c kì I năm h c 2017- 2018 tôi đã ti n hành kh o sát ả ở ọ ọ ế ả 28 h c sinh l pọ ớ
3A tr ng ti u h c Y Ngôngườ ể ọ và cho k t qu đt đc nh sau:ế ả ạ ượ ư
S HSố
d kh oự ả
sát
28
N m v ng và v nắ ữ ậ
d ng t t ki n th cụ ố ế ứ
N m và v n d ngắ ậ ụ
đc ki n th c ượ ế ứ
N m ch a v ngắ ư ữ
và v n d ng ki nậ ụ ế
th c còn lúngứ
túng
H c kì Iọ
S l ngố ượ
(em) T l %ỉ ệ
Số
l ngượ
(em)
T l %ỉ ệ
Số
l ngượ
(em)
T l %ỉ ệ
03 10,7 20 71,4 05 17,9
Nhìn vào k t qu kh o sát cho th y ch t l ng HS ch a đng đu, GVế ả ả ấ ấ ượ ư ồ ề
c n ph i phân lo i đi t ng HS đ d y h c đt hi u qu cao h n.ầ ả ạ ố ượ ể ạ ọ ạ ệ ả ơ
3. Các gi i pháp đã ti n hành đ gi i quy t v n đả ế ể ả ế ấ ề
Ng i th c hi n:ườ ự ệ Nguy n Th H ng Quang – Tr ng Ti u h c Y Ngông ễ ị ồ ườ ể ọ
- 4 -
Đ tài:ề M t vài kinh nghi m d y d ng bài t p “Đt d u ph y vào ch thích h p trongộ ệ ạ ạ ậ ặ ấ ẩ ỗ ợ
câu văn cho s n” phân môn Luy n t và câu l p 3ẵ ở ệ ừ ớ
D ng bài t p “ạ ậ Đt d u ph y vào ch thích h p trong câu văn choặ ấ ẩ ỗ ợ
s n”ẵ phân môn Luy n t và câu l p 3 ch a đc phân thành d ng c thở ệ ừ ớ ư ượ ạ ụ ể
mà ch đc d y đan xen v i các n i dung khác. Vì th , khi h c, các emỉ ượ ạ ớ ộ ế ọ
th ng khó n m đc n i dung t ng d ng bài c th . Do v y, khi d y giáoườ ắ ượ ộ ừ ạ ụ ể ậ ạ
viên c n bi t phân thành t ng d ng bài c th đ giúp h c sinh d dàng th cầ ế ừ ạ ụ ể ể ọ ễ ự
hành khi làm bài. Ví d :ụ
* Các d ng bài t p ạ ậ “Đt d u ph y vào ch thích h p trong câu vănặ ấ ẩ ỗ ợ
cho s n”ẵ phân môn Luy n t và câu l p 3 theo ch ng trình.ở ệ ừ ớ ươ
D ng 1: ạD u ph y ngăn gi a các b ph n cùng tr l i cho câu h i ấ ẩ ữ ộ ậ ả ờ ỏ Ai
(con gì, cái gì)?; Là gì ? Làm gì ? Th nào ?ế ho c d u ph y ngăn cách gi aặ ấ ẩ ữ
các b ph n cùng tr l i cho câu h i ộ ậ ả ờ ỏ đâu ? Khi nào ?Ở (n u có trong câu)ế
trong 3 m u câu: ẫAi là gì ?; Ai làm gì ?; Ai th nào ?ế
D ng 2: ạD u ph y ngăn cách gi a b ph n tr l i cho các câu h i: ấ ẩ ữ ộ ậ ả ờ ỏ Ở
đâu?; Khi nào ? v i b các b ph n đng sau trong câuớ ộ ộ ậ ứ .
D ng 3: ạD u ph y ngăn cách gi a b ph n tr l i cho câu h i: ấ ẩ ữ ộ ậ ả ớ ỏ Vì sao?
T i sao ?ạ v i các b ph n đng sau trong câu.ớ ộ ậ ứ
* N i dung và cách th c hi n các d ng bài t p trênộ ự ệ ạ ậ
N i dung d ng bài t p “Đi n d u ph y vào ch thích h p trong câuộ ạ ậ ề ấ ẩ ỗ ợ
văn, đo n văn” đc d y ngay t l p 2, lên l p 3 d ng bài t p này ti p t cạ ượ ạ ừ ớ ớ ạ ậ ế ụ
đc d y nhi u trong phân môn Luy n t và câu (chi m kho ng 1/6 l ngượ ạ ề ệ ừ ế ả ượ
ki n th c c a phân môn). N i dung này đc d y đan xen v i các n i dungế ứ ủ ộ ượ ạ ớ ộ
khác trong cùng m t ti t h c ch không tách ra d y riêng m t ti t. B i v yộ ế ọ ứ ạ ộ ế ở ậ
khi d y giáo viên ph i bi t phân ra các d ng đ h c sinh nh và làm bài t t.ạ ả ế ạ ể ọ ớ ố
Đi u đó đc th hi n:ề ượ ể ệ
D ng 1ạ: D u ph y ngăn gi a các b ph n cùng tr l i cho câu h i ấ ẩ ữ ộ ậ ả ờ ỏ Ai
(con gì, cái gì)?; Là gì ? Làm gì ? Th nào ?ế ho c d u ph y ngăn cách gi aặ ấ ẩ ữ
Ng i th c hi n:ườ ự ệ Nguy n Th H ng Quang – Tr ng Ti u h c Y Ngông ễ ị ồ ườ ể ọ
- 5 -
