M t s kinh nghi m phát huy tính tích c c, ch đng c a h c sinhộ ố ệ ự ủ ộ ủ ọ
trong gi d y Ng văn 9ờ ạ ữ
1Nguy n Th Thùy Dung – THCS Lê Đình Chinh – Krông Ana – Đk L kễ ị ắ ắ
M t s kinh nghi m phát huy tính tích c c, ch đng c a h c sinhộ ố ệ ự ủ ộ ủ ọ
trong gi d y Ng văn 9ờ ạ ữ
PH N I. M ĐUẦ Ở Ầ
I. Đt v n đặ ấ ề
Lu n ng có câu: ậ ữ “Bi t mà h c không b ng thích mà h c, thích mà h cế ọ ằ ọ ọ
không b ng say mà h c”ằ ọ . Y u t c m xúc, say mê chính là đng l c đ conế ố ả ộ ự ể
ng i h ng đn tình yêu đích th c c a mình, nó cũng là m t trong nh ngườ ướ ế ự ủ ộ ữ
đng l c thúc đy và nuôi d ng s c g ng, n l c h c t p không ng ngộ ự ẩ ưỡ ự ố ắ ỗ ự ọ ậ ừ
c a m i chúng ta. ủ ỗ
V i vai trò là ng i t ch c h ng d n và đi u khi n quá trình h c t pớ ườ ổ ứ ướ ẫ ề ể ọ ậ
c a h c sinh, h n ai h t ng i giáo viên c n ph i nghiên c u, ph i tìm vàủ ọ ơ ế ườ ầ ả ứ ả
ph i bi t ti p c n v i cái m i trên c s k th a cái hay, cái đp c a cái cũả ế ế ậ ớ ớ ơ ở ế ừ ẹ ủ
đ phát huy tính tích c c, sáng t o c a ng i h c, t o h ng thú, h ng ph n,ể ự ạ ủ ườ ọ ạ ứ ư ấ
kh i g i ni m đam mê h c t p c a h c sinh. Đc bi t, đi v i môn Ng vănơ ợ ề ọ ậ ủ ọ ặ ệ ố ớ ữ
c p THCS, đ làm đc đi u đó là c m t quá trình.ấ ể ượ ề ả ộ
Hi n nay, m t trong nh ng v n đ nhi u giáo viên băn khoăn, trăn tr làệ ộ ữ ấ ề ề ở
tình tr ngạ h c sinh chán h c Vănọ ọ , quay l ng l i v i môn Văn cũng nh các bư ạ ớ ư ộ
môn khoa h c xã h i khác.ọ ộ V i nhi u h c sinh, gi h c Văn ch quanh qu nớ ề ọ ờ ọ ỉ ẩ
trong vài ho t đng nhàm chán: đc - nghe, chép bài, h c thu c, tr bài. Cáchạ ộ ọ ọ ộ ả
d y Văn, h c Văn nh th khi n h c sinh c m th y gi Văn n ng n , nhàmạ ọ ư ế ế ọ ả ấ ờ ặ ề
chán và d gây bu n ng .ễ ồ ủ Trên th c t khi đi d gi đng nghi p tôi đã th yự ế ự ờ ồ ệ ấ
không ít tr ng h p h c sinh ngáp ng n ngáp dài th m chí ng g t trong giườ ợ ọ ắ ậ ủ ậ ờ
Văn. V y nguyên nhân n m đâu? L i trò, th y hay ch ng trình và sáchậ ằ ở ỗ ở ở ầ ươ
giáo khoa ch a đ s c h p d n?ư ủ ứ ấ ẫ
Trên th c t ta có th th y r ng: d y Văn nh c nh n v t v nh ngự ế ể ấ ằ ạ ọ ằ ấ ả ư
không ph i vì th mà thi u v ng nh ng th y cô tâm huy t v i ngh , luôn có ýả ế ế ắ ữ ầ ế ớ ề
th c trau d i, tích lũy kinh nghi m cho b n thân và truy n l i nh ng kinhứ ồ ệ ả ề ạ ữ
nghi m y cho b n bè, đng nghi p. M t ng i th y tâm huy t là ng i luônệ ấ ạ ồ ệ ộ ườ ầ ế ườ
luôn không ng ng h c h i và trau d i ki n th c cho b n thân, đ mang l iừ ọ ỏ ồ ế ứ ả ể ạ
nh ng gi lên l p hi u qu . M t trong nh ng đi u mà th y, cô không ng ngữ ờ ớ ệ ả ộ ữ ề ầ ừ
h c h i đó là làm th nào đ phát huy đc tính tích c c, ch đng c a h cọ ỏ ế ể ượ ự ủ ộ ủ ọ
sinh trong m i gi d y nói chung và gi d y văn nói riêng? Th t v y, đóỗ ờ ạ ờ ạ ậ ậ
không ch là đi u mà các th y cô giáo mong mu n mà còn là m c tiêu chungỉ ề ầ ố ụ
c a b giáo d c đang đ ra và đc tri n khai r ng kh p c n c. V n đủ ộ ụ ề ượ ể ộ ắ ả ướ ấ ề
2Nguy n Th Thùy Dung – THCS Lê Đình Chinh – Krông Ana – Đk L kễ ị ắ ắ
M t s kinh nghi m phát huy tính tích c c, ch đng c a h c sinhộ ố ệ ự ủ ộ ủ ọ
trong gi d y Ng văn 9ờ ạ ữ
đc đt ra trên đây m c dù không m i nh ng nó ch a bao gi là cũ, vì giáoượ ặ ặ ớ ư ư ờ
d c luôn phát tri n theo s phát tri n c a xã h i đòi h i các ph ng pháp giáoụ ể ự ể ủ ộ ỏ ươ
d c cũng luôn luôn ph i có s thay đi sao cho phù h p v i nhu c u phát tri nụ ả ự ổ ợ ớ ầ ể
chung c a xã h i. Vì v y, h ng gi các th y cô trên kh p c n c v n khôngủ ộ ậ ằ ờ ầ ắ ả ướ ẫ
ng ng tìm tòi, đi m i và đa ra nh ng ý t ng, kinh nghi m gi ng d y màừ ổ ớ ư ữ ưở ệ ả ạ
mình đã đúc rút và góp nh t đc sau nh ng gi lên l p đ hoàn thi n h nặ ượ ữ ờ ớ ể ệ ơ
ti t d y c a b n thân cũng nh đ đóng góp vào h th ng giáo d c chung c aế ạ ủ ả ư ể ệ ố ụ ủ
n c ta. ướ
Bên c nh xu th ngày m t đi lên c a xã h i hi n nay, kinh t - xã h iạ ế ộ ủ ộ ệ ế ộ
ngày càng phát tri n, h i nh p kinh t ngày càng m r ng đòi h i n n giáoể ộ ậ ế ở ộ ỏ ề
d c Vi t Nam không ng ng c i ti n, đi m i phù h p v i th gi i và cácụ ệ ừ ả ế ổ ớ ợ ớ ế ớ
qu c gia trong khu v c. M t khác, trong b i c nh đó, n n giáo d c còn cóố ự ặ ố ả ề ụ
nh ng b t c p v ch t l ng giáo d c, nhi u giáo viên s d ng ph ng phápữ ấ ậ ề ấ ượ ụ ề ử ụ ươ
d y h c l c h u đã gây nên tình tr ng th đng trong h c t p c a h c sinhạ ọ ạ ậ ạ ụ ộ ọ ậ ủ ọ
d n đn hi u qu d y h c ch a cao. H c sinh ít đc lôi cu n đng viênẫ ế ệ ả ạ ọ ư ọ ượ ố ộ
khích l đ h ng thú, t giác h c t p, gây nên tình tr ng chán h c, b h c ệ ể ứ ự ọ ậ ạ ọ ỏ ọ ở
m t s b ph n h c l c y u kém. Đó là cũng là th c tr ng đáng bu n c aộ ố ộ ậ ọ ự ế ự ạ ồ ủ
tr ng Trung h c c s Lê Đình Chinh trong nhi u năm qua.ườ ọ ơ ở ề
Là m t giáo viên đã đng trên b c gi ng h n 4 năm, th i gian tuy ch aộ ứ ụ ả ơ ờ ư
lâu nh ng cũng ít nhi u rút ra đc vài kinh nghi m quý báu trong quá trìnhư ề ượ ệ
gi ng d y. Tuy nhiên b n thân tôi t nh n th y giáo d c là vô biên v i nhi uả ạ ả ự ậ ấ ụ ớ ề
ngành ngh và môn h c đa d ng, b n thân không th n m b t h t đc đcề ọ ạ ả ể ắ ắ ế ượ ặ
thù c a t ng môn, mà ch có th đi chuyên sâu v b môn Ng văn – b mônủ ừ ỉ ể ề ộ ữ ộ
mà mình đang tr c ti p gi ng d y. ự ế ả ạ Sau nhi u năm nghiên c u, th c hi nề ứ ự ệ tôi
đã tích lũy đc m t s gi i pháp giúp h c sinh l pượ ộ ố ả ọ ớ 9 phát huy tính tích c c,ự
ch đng trong gi h c Văn vàủ ộ ờ ọ đt đc nh ng k t qu kh quan, mu nạ ượ ữ ế ả ả ố
đc chia s v i ượ ẻ ớ b n bè, ạđng nghi pồ ệ . B i v y tôi xin đa ra: ở ậ ư “M t s kinhộ ố
nghi m phát huy tính tích c c, ch đng c a h c sinh trong gi d y Ngệ ự ủ ộ ủ ọ ờ ạ ữ
văn 9”.
II. M c đích nghiên c uụ ứ
Vi c đi m i ph ng pháp gi ng d y Ng văn hi n nay đã và đangệ ổ ớ ươ ả ạ ữ ệ
th c s là y u t quy t đnh hi u qu gi d y. Ph ng pháp d y h c điự ự ế ố ế ị ệ ả ờ ạ ươ ạ ọ ổ
m i chú tr ng đn vi c phát huy tính tích c c, t giác, ch đng, sáng t o c aớ ọ ế ệ ự ự ủ ộ ạ ủ
h c sinh làm cho h c sinh ham thích môn h c. Đi u 24, lu t giáo d c (doọ ọ ọ ề ậ ụ
Qu c h i khoá X thông qua) cũng đã ch rõ “Ph ng pháp giáo d c ph i phátố ộ ỉ ươ ụ ả
huy tính tích c c, ch đng, sáng t o c a h c sinh; phù h p v i t ng l p h c,ự ủ ộ ạ ủ ọ ợ ớ ừ ớ ọ
3Nguy n Th Thùy Dung – THCS Lê Đình Chinh – Krông Ana – Đk L kễ ị ắ ắ
M t s kinh nghi m phát huy tính tích c c, ch đng c a h c sinhộ ố ệ ự ủ ộ ủ ọ
trong gi d y Ng văn 9ờ ạ ữ
môn h c, b i d ng ph ng pháp t h c, rèn luy n kĩ năng v n d ng ki nọ ồ ưỡ ươ ự ọ ệ ậ ụ ế
th c vào th c ti n, tác đng đn tình c m, đem l i ni m vui, h ng thú h cứ ự ễ ộ ế ả ạ ề ứ ọ
t p cho h c sinh”. Đây là đnh h ng c b n thi t th c đi v i m i giáo viênậ ọ ị ướ ơ ả ế ự ố ớ ỗ
trong đó có giáo viên d y b môn Ng văn.ạ ộ ữ
T nhi u năm nay, ph ng pháp d y văn đi m i đã chú tr ng phátừ ề ươ ạ ổ ớ ọ
tri n h ng thú h c Văn c a h c sinh. M t trong nh ng m c đích c a gi Vănể ứ ọ ủ ọ ộ ữ ụ ủ ờ
là làm sao gây đc rung đng th m mĩ, giáo d c nhân cách cho h c sinh. V nượ ộ ẩ ụ ọ ấ
đ h c t p c a h c sinh cũng v y. Dù có b t bu c các em ng i ngay ng nề ọ ậ ủ ọ ậ ắ ộ ồ ắ
h c t p nh ng n u không thích thú, các em không th h c t t đc. T th cọ ậ ư ế ể ọ ố ượ ừ ự
t gi ng d y b môn Ng văn THCS trên đa bàn xã nhà trong nhi u năm,ế ả ạ ộ ữ ở ị ề
tôi nh n th y mu n gi d y đt hi u qu cao, ngoài vi c truy n đt ki nậ ấ ố ờ ạ ạ ệ ả ệ ề ạ ế
th c, tôi nghĩ r ng mình c n ph i bi t gây h ng thú h c t p cho h c sinh đứ ằ ầ ả ế ứ ọ ậ ọ ể
ti t h c th c s nh nhàng, sinh đng; h c sinh ti p thu ki n th c m t cáchế ọ ự ự ẹ ộ ọ ế ế ứ ộ
t nhiên, không g ng ép.ự ượ
H n n a, ơ ữ môn Ng văn xét v b n ch t là m t môn h c r t thú v , m iữ ề ả ấ ộ ọ ấ ị ỗ
bài h c là m t th gi i thu nh v nh ng đi u kì di u x y ra xung quanhọ ộ ế ớ ỏ ề ữ ề ệ ả
cu c s ng c a chúng ta. V y t i sao m t môn h c mang l i nhi u l i ích,ộ ố ủ ậ ạ ộ ọ ạ ề ợ
nhi u đi u thú v nh v y, nh ng trong các ti t h c v n còn tình tr ng h cề ề ị ư ậ ư ế ọ ẫ ạ ọ
sinh không h ng thú, thi u s ch đng, tích c c?... Làm th nào đ kh cứ ế ự ủ ộ ự ế ể ắ
ph c tình tr ng đó? Đây là đi u mà b n thân tôi luôn băn khoăn, trăn tr sauụ ạ ề ả ở
m i gi lên l p. Thi t nghĩ r ng vi c đ x y ra tình tr ng nh đã nói trênỗ ờ ớ ế ằ ệ ể ả ạ ư
ph n nhi u là do b n thân ng i giáo viên đng l p. Chính vì th tôi đãầ ề ả ườ ứ ớ ế
nghiên c u và th c hành áp d ng kinh nghi m này vào các l p mình d yứ ự ụ ệ ớ ạ
nh m m c đích giúp h c sinh h c bài, hi u bài d dàng và bi n môn Ng vănằ ụ ọ ọ ể ễ ế ữ
tr thành m t “ni m vui” v i các em, giúp các em yêu thích môn h c h n vàở ộ ề ớ ọ ơ
h n h t là đ các em không bao gi ph i tr i qua nh ng ti t h c nhàm chán,ơ ế ể ờ ả ả ữ ế ọ
bu n t mà trong đó các em hoàn toàn b th đng trong vi c ti p thu và lĩnhồ ẻ ị ụ ộ ệ ế
h i tri th c, còn giáo viên cũng tránh đc vi c lên l p nh ng nhi u khi ch cóộ ứ ượ ệ ớ ư ề ỉ
mình đc tho i v i chính mình. ộ ạ ớ
PH N HAI. GI I QUY T V N ĐẦ Ả Ế Ấ Ề
1. C s lí lu nơ ở ậ
V i m c tiêu giáo d c ph thông là ớ ụ ụ ổ “Giúp h c sinh phát tri n toàn di nọ ể ệ
v đo đc, trí tu , th ch t, th m m và các k năng c b n, phát tri nề ạ ứ ệ ể ấ ẩ ỹ ỹ ơ ả ể
năng l c cá nhân, tính năng đng và sáng t o, hình thành nhân cách con ng iự ộ ạ ườ
Vi t Nam xã h i ch nghĩa, xây d ng t cách và trách nhi m công dân, chu nệ ộ ủ ự ư ệ ẩ
b cho h c sinh ti p t c h c lên ho c đi vào cu c s ng lao đng, tham gia xâyị ọ ế ụ ọ ặ ộ ố ộ
4Nguy n Th Thùy Dung – THCS Lê Đình Chinh – Krông Ana – Đk L kễ ị ắ ắ
M t s kinh nghi m phát huy tính tích c c, ch đng c a h c sinhộ ố ệ ự ủ ộ ủ ọ
trong gi d y Ng văn 9ờ ạ ữ
d ng và b o v t qu c”ự ả ệ ổ ố . Ch ng trình giáo d c ph thông ban hành kèmươ ụ ổ
theo quy t đnh s 16/2006/QĐ – BGDĐT ngày 05/05/2006 c a B tr ng Bế ị ố ủ ộ ưở ộ
Giáo d c và Đào t o cũng đã nêu: ụ ạ “Ph i phát huy tính tích c c, t giác, chả ự ự ủ
đng, sáng t o c a h c sinh, phù h p v i đc tr ng môn h c, đc đi m điộ ạ ủ ọ ợ ớ ặ ư ọ ặ ể ố
t ng h c sinh, đi u ki n t ng l p h c, b i d ng cho h c sinh ph ngượ ọ ề ệ ừ ớ ọ ồ ưỡ ọ ươ
pháp t h c, kh năng h p tác, rèn luy n k năng v n d ng ki n th c vàoự ọ ả ợ ệ ỹ ậ ụ ế ứ
th c t , tác đng đn tình c m, đem l i ni m vui, h ng thú và trách nhi mự ế ộ ế ả ạ ề ứ ệ
h c t p cho h c sinh”.ọ ậ ọ
Tính tích c c, ch đng là m t ph m ch t v n có c a con ng i, b i vìự ủ ộ ộ ẩ ấ ố ủ ườ ở
đ t n t i và phát tri n con ng i luôn ph i ch đng, tích c c c i bi n môiể ồ ạ ể ườ ả ủ ộ ự ả ế
tr ng t nhiên, c i t o xã h i. Vì v y, hình thành và phát tri n tính tích c c,ườ ự ả ạ ộ ậ ể ự
ch đng là m t trong nh ng nhi m v ch y u c a giáo d c.ủ ộ ộ ữ ệ ụ ủ ế ủ ụ
Tính tích c c, ch đng h c t p v th c ch t là s tích c c, ch đngự ủ ộ ọ ậ ề ự ấ ự ự ủ ộ
trong nh n th c, đc tr ng khát v ng hi u bi t, c g ng trí l c và có nghậ ứ ặ ư ở ọ ể ế ố ắ ự ị
l c cao trong quá trình chi m lĩnh tri th c. Đi u đó liên quan tr c h tự ế ứ ề ướ ế
v iớ đng cộ ơ h c t p. Đng c đúng t o raọ ậ ộ ơ ạ h ng thú.ứ H ng thú là ti n đứ ề ề
c aủ t giác.ự H ng thú và t giác là hai y u t t o nên tính tích c c. Tính tíchứ ự ế ố ạ ự
c c s n sinh n p t duy đc l p. Suy nghĩ đc l p là m m m ng c a sángự ả ế ư ộ ậ ộ ậ ầ ố ủ
t o. Ng c l i, phong cách h c t p tích c c đc l p sáng t o s phát tri n tạ ượ ạ ọ ậ ự ộ ậ ạ ẽ ể ự
giác, h ng thú, b i d ng đng c h c t p. Tính tích c c, ch đng trong h cứ ồ ưỡ ộ ơ ọ ậ ự ủ ộ ọ
t p bi u hi n nh ng d u hi u nh : hăng hái tr l i các câu h i c a giáoậ ể ệ ở ữ ấ ệ ư ả ờ ỏ ủ
viên, b sung các câu tr l i c a b n, thích phát bi u ý ki n c a mình tr cổ ả ờ ủ ạ ể ế ủ ướ
v n đ nêu ra; hay nêu th c m c, đòi h i gi i thích c n k nh ng v n đấ ề ắ ắ ỏ ả ặ ẽ ữ ấ ề
ch a đ rõ; ch đng v n d ng ki n th c, kĩ năng đã h c đ nh n th c v nư ủ ủ ộ ậ ụ ế ứ ọ ể ậ ứ ấ
đ m i; t p trung chú ý vào v n đ đang h c; kiên trì hoàn thành các bài t p,ề ớ ậ ấ ề ọ ậ
không n n tr c nh ng tình hu ng khó khăn…ả ướ ữ ố
Theo nhi u tài li u nghiên c u thì môn Ng văn là m t môn quan tr ngề ệ ứ ữ ộ ọ
hàng đu trong các môn h c nhà tr ng hi n nay. Nó mang l i nhi u l i íchầ ọ ở ườ ệ ạ ề ợ
to l n trong vi c giáo d c và hình thành nhân cách t ng lai con ng i nh :ớ ệ ụ ươ ườ ư
- Trang b ki n th c c b n, hi n đi có tính h th ng v ngôn ng vàị ế ứ ơ ả ệ ạ ệ ố ề ữ
văn h c – tr ng tâm là ti ng Vi t và văn h c Vi t Nam – phù h p v i trình đọ ọ ế ệ ọ ệ ợ ớ ộ
phát tri n c a l a tu i và yêu c u đào t o nhân l c trong th i kì công nghi pể ủ ứ ổ ầ ạ ự ờ ệ
hóa, hi n đi hóa đt n c. ệ ạ ấ ướ
- Hình thành và phát tri n h c sinh các năng l c s d ng ti ng Vi t,ể ở ọ ự ử ụ ế ệ
ti p nh n văn b n, c m th th m m , ph ng pháp h c t p t duy, đc bi tế ậ ả ả ụ ẩ ỹ ươ ọ ậ ư ặ ệ
5Nguy n Th Thùy Dung – THCS Lê Đình Chinh – Krông Ana – Đk L kễ ị ắ ắ
