intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Kinh nghiệm quốc tế về quản lý phụ phẩm trong nông nghiệp gắn với phát triển kinh tế tuần hoàn - bài tổng quan

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST
Báo xấu
2
lượt xem 1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Với áp lực từ sự gia tăng dân số và nhu cầu tiêu thụ tài nguyên, chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp đã trở thành yêu cầu cấp bách để quản lý chất thải hiệu quả và sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên. Nghiên cứu này tổng hợp các mô hình quản lý phụ phẩm nông nghiệp từ các quốc gia tiên tiến như Trung Quốc, Mỹ, EU, Nhật Bản và Thái Lan với các chính sách và kỹ thuật nhằm tối ưu hóa sử dụng phụ phẩm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kinh nghiệm quốc tế về quản lý phụ phẩm trong nông nghiệp gắn với phát triển kinh tế tuần hoàn - bài tổng quan

  1. Vietnam J. Agri. Sci. 2024, Vol. 22, No. 11: 1512-1521 Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam 2024, 22(11): 1512-1521 www.vnua.edu.vn KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ QUẢN LÝ PHỤ PHẨM TRONG NÔNG NGHIỆP GẮN VỚI PHÁT TRIỂN KINH TẾ TUẦN HOÀN - BÀI TỔNG QUAN Vũ Việt Hà1, Nguyễn Thị Minh Hiền2*, Vũ Huy Phúc3, Vũ Ngọc Huyên2 1 Vụ Kế hoạch, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 2 Học viện Nông nghiệp Việt Nam 3 Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn * Tác giả liên hệ: ntmhien@vnua.edu.vn Ngày nhận bài: 23.04.2024 Ngày chấp nhận đăng: 28.11.2024 TÓM TẮT Với áp lực từ sự gia tăng dân số và nhu cầu tiêu thụ tài nguyên, chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp đã trở thành yêu cầu cấp bách để quản lý chất thải hiệu quả và sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên. Nghiên cứu này tổng hợp các mô hình quản lý phụ phẩm nông nghiệp từ các quốc gia tiên tiến như Trung Quốc, Mỹ, EU, Nhật Bản và Thái Lan với các chính sách và kỹ thuật nhằm tối ưu hóa sử dụng phụ phẩm. Qua việc phân tích tài liệu từ các nguồn quốc tế, nghiên cứu đưa ra bài học kinh nghiệm về khung pháp lý và công nghệ để thúc đẩy tái chế và tái sử dụng phụ phẩm nông nghiệp tại Việt Nam. Kết quả cho thấy, việc áp dụng kinh tế tuần hoàn không chỉ giảm phát thải khí nhà kính mà còn tăng giá trị kinh tế từ phụ phẩm nông nghiệp, nâng cao sức cạnh tranh của nông sản Việt, từ đó góp phần xây dựng nền nông nghiệp bền vững, đáp ứng các mục tiêu phát triển và cam kết của Việt Nam về phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Từ khóa: Phụ phẩm nông nghiệp, xử lý phụ phẩm, kinh tế tuần hoàn. International Experience on Agricultural Byproduct Management Linked to Circular Economy Development ABSTRACT With increasing pressure from population growth and resource consumption demands, the transition to a circular economy model in agriculture has become an urgent requirement for effective waste management and sustainable resource utilization. This study synthesized models for managing agricultural by-products from advanced countries such as China, EU, USA, Japan, and Thailand, focusing on policies and techniques aimed at optimizing the use of agricultural by-products. By analyzing literature from international sources, the research provides lessons on legal frameworks and technologies to promote the recycling and reuse of agricultural by-products in Vietnam. The findings indicate that the adoption of a circular economy not only reduces greenhouse gas emissions but also enhances the economic value of agricultural by-products, thereby improving the competitiveness of Vietnamese agricultural products. This contributes to building a sustainable agricultural sector that meets development goals and Vietnam's commitment to achieving net-zero emissions by 2050. Keywords: Agricultural byproducts, byproduct treatment, circular agriculture economy. Tuy nhiên, sĆ gia tëng này khöng chî làm tëng 1. ĐẶT VẤN ĐỀ khai thác tài nguyên mà cñn gåy ra lāČng chçt Dāĉi áp lĆc gia tëng dån sø toàn cæu, dĆ thâi khùng l÷, đe dõa nghiêm trõng đến môi kiến đät 9,8 tď ngāĈi vào nëm 2050 và cò thể lên trāĈng tĆ nhiên. Theo FAO (2019), chuúi cung đến 11,2 tď vào nëm 2100 (United Nations, ăng toàn cæu täo ra khoâng 1,3 tď tçn chçt thâi 2022), nhu cæu về lāćng thĆc, nëng lāČng và tài múi nëm do quân lý tài nguyên kém và mô hình nguyên thiên nhiên ngày càng trĊ nên cçp thiết. tiêu dùng không bền vąng. Chính vì vêy, để 1512
  2. Vũ Việt Hà, Nguyễn Thị Minh Hiền, Vũ Huy Phúc, Vũ Ngọc Huyên chuyển đùi ngành nông nghiệp thành mût hýt đæu tā và phát triển ngu÷n nhân lĆc trong ngành bền vąng hćn, việc thýc đèy các công lïnh vĆc này (Chính phþ, 2022b). Việt Nam nghệ tái chế và tên dĀng chçt thâi là mût yêu không chî quan tåm đến kinh tế tuæn hoàn vì cæu cçp bách. tính bền vąng mà còn vì nhu cæu cçp bách trong Kinh tế tuæn hoàn (KTTH) đāČc coi nhā bâo vệ möi trāĈng trāĉc áp lĆc ô nhiễm và biến mût giâi pháp toàn diện cho vçn đề này, vĉi mĀc đùi khí hêu. Kinh nghiệm thành công tĂ các tiêu tøi āu hòa tài nguyên, giâm thiểu chçt thâi nāĉc có nền sân xuçt lĉn nhā Trung Quøc, Nhêt và tëng cāĈng giá trð sĄ dĀng. Khác vĉi mô hình Bân và Thái Lan sô cung cçp nhąng mô hình kinh tế tuyến tính - tài nguyên đāČc khai thác, hąu ích, giúp Việt Nam giâm thiểu rþi ro và sĄ dĀng và cuøi cùng trĊ thành chçt thâi - triển khai nhanh chóng các chính sách kinh tế KTTH duy trì tài nguyên låu hćn qua các hoät tuæn hoàn hiệu quâ hćn. Đðc biệt, việc áp dĀng đûng nhā chia só, tái sĄ dĀng, sĄa chąa và tái nhąng kinh nghiệm này còn góp phæn nâng cao chế (European Parliament, 2015). Đðc biệt săc cänh tranh cþa nông sân Việt trên thð trong nông nghiệp, KTTH không chî giúp giâm trāĈng quøc tế, khîng đðnh vð thế cþa Việt Nam phát thâi khí nhà kính mà còn tøi āu hòa tài trong chuúi cung ăng toàn cæu. nguyên và täo thêm giá trð kinh tế. MĀc tiêu cþa bài báo là tùng hČp các mô Nhiều quøc gia trên thế giĉi đã và đang áp hình quân lý phĀ phèm nông nghiệp theo hāĉng dĀng mô hình KTTH trong quân lý phĀ phèm kinh tế tuæn hoàn cþa mût sø quøc gia, tĂ đò rýt nông nghiệp. Nhąng nāĉc có nền nông nghiệp ra bài hõc kinh nghiệm cho Việt Nam. Nghiên phát triển nhā Trung Quøc, Ấn Đû, Thái Lan và cău sĄ dĀng thông tin tĂ các bài báo, báo cáo Nhêt Bân đã xåy dĆng chính sách hú trČ tái sĄ khoa hõc trong và ngoài nāĉc, đ÷ng thĈi tham dĀng phĀ phèm trong KTTH, tên dĀng tøi đa khâo tĂ các tù chăc uy tín nhā GSO, FAO, tài nguyên và giâm thiểu ô nhiễm. Täi các nāĉc USDA, OECD. Tçt câ thöng tin đāČc trích dén phát triển, các mô hình sân xuçt nông nghiệp ngu÷n rô ràng, đâm bâo tính khách quan và khép kín, sân xuçt phân bón hąu cć, nhiên liệu chính xác cþa nghiên cău. sinh hõc và tái sĄ dĀng phĀ phèm đã đāČc triển khai thành công, mang läi lČi ích lâu dài cho câ 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN LÝ PHỤ nền kinh tế và möi trāĈng. Việt Nam có thể hõc PHẨM NÔNG NGHIỆP GẮN VỚI KINH TẾ hói tĂ các quøc gia này để đðnh hình chính sách TUẦN HOÀN quân lý phĀ phèm nông nghiệp theo hāĉng KTTH, đâm bâo cân bìng lČi ích kinh tế vĉi bâo Kinh tế tuæn hoàn là mô hình phát triển vệ möi trāĈng. bền vąng, têp trung vào việc tái sĄ dĀng các Nhên thăc đāČc tæm quan trõng cþa KTTH, ngu÷n tài nguyên, giâm thiểu chçt thâi và ô Đâng và Nhà nāĉc Việt Nam đã đāa ra nhiều nhiễm möi trāĈng, đ÷ng thĈi täo ra các hệ sinh cam kết và đðnh hāĉng cĀ thể. Täi Hûi nghð thái có khâ nëng tĆ tái täo (MacArthur COP26 nëm 2021, Thþ tāĉng Chính phþ cam Foundation, 2013). Đåy khöng chî là mût quá kết đät măc phát thâi ròng bìng 0 vào nëm trình tái chế chçt thâi mà còn là cách tiếp cên 2050. Hāĉng tĉi nền kinh tế xanh, KTTH đāČc toàn diện, tích hČp các hoät đûng kinh tế để täo nhçn mänh trong Chiến lāČc phát triển kinh tế ra vòng tuæn hoàn trong nền kinh tế. Mô hình - xã hûi 2021-2030, vĉi mĀc tiêu sĄ dĀng hiệu này giúp kéo dài chu trình sĄ dĀng vêt liệu, quâ ngu÷n tài nguyên và nâng cao giá trð tĂ phĀ phĀc h÷i và tái täo sân phèm, vêt liệu Ċ cuøi múi phèm (Chính phþ, 2022a). Đðc biệt, Quyết đðnh chu kč sân xuçt và tiêu dùng. 150/QĐ-TTg nëm 2022 đðt ra chiến lāČc phát Trong nông nghiệp, phĀ phèm và chçt thâi triển nông nghiệp theo hāĉng “thuên thiên”, bao g÷m nhąng thành phæn khöng đāČc tiêu giâm phát thâi và tái sĄ dĀng phĀ phèm, cùng thĀ trĆc tiếp, ví dĀ nhā chçt thâi thĆc vêt và vĉi Quyết đðnh 687/QĐ-TTg phê duyệt Đề án đûng vêt không qua chế biến thành thĆc phèm Phát triển KTTH, xây dĆng các giâi pháp thu hoðc thăc ën chën nuöi (OECD, 1997). Nhąng 1513
  3. Kinh nghiệm quốc tế về quản lý phụ phẩm trong nông nghiệp fắn với phát triển kinh tế tuần hoàn - Bài tổng quan phĀ phèm này bao g÷m phân chu÷ng, xác đûng trong nông nghiệp. Điều này đâm bâo rìng phĀ vêt, các phæn thĂa tĂ thĆc phèm, thân cây, phèm dễ dàng tái sĄ dĀng, sĆ kết nøi đa däng hät, hoðc các chçt có häi nhā thuøc trĂ sâu, và tāćng hú giąa các bên nhā doanh nghiệp, nhà thuøc diệt côn trùng (Obi & cs., 2016). Nếu nāĉc và ngāĈi dån đāČc phát huy. Ngoài ra, việc khöng đāČc quân lĎ đýng cách, chýng gåy ra ăng dĀng nëng lāČng tái täo nhā điện giò, điện gánh nðng về kinh tế và môi trāĈng, đðc biệt là mðt trĈi và tiến tĉi sân xuçt nhiều sân phèm tĂ trong nhąng vùng sân xuçt chuyên canh, nći nguyên liệu sinh hõc là mĀc tiêu låu dài để täo têp trung nhiều chçt thâi tĂ cây tr÷ng hoðc ra mût nền kinh tế bền vąng và sinh thái (Del chën nuöi (Gontard & cs., 2018). Tuy nhiên, Borghi & cs., 2020). nếu đāČc chuyển hòa đýng cách, phĀ phèm nông nghiệp có thể trĊ thành ngu÷n tài nguyên 3. MÔ HÌNH QUẢN LÝ PHỤ PHẨM GẮN giá trð nhĈ các công nghệ xĄ lý tiên tiến, täo ra sân phèm có giá trð gia tëng nhā nëng lāČng VỚI KINH TẾ TUẦN HOÀN TẠI MỘT SỐ sinh hõc, phân bón sinh hõc và vêt liệu sinh QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI VÀ TRONG hõc (Dahiya & cs., 2018; Vea & cs., 2018). KHU VỰC Quân lý chçt thâi và phĀ phèm nông Trong bøi cânh phát triển bền vąng và bâo nghiệp là mût chuúi hoät đûng chuyển đùi chçt vệ möi trāĈng, quân lý phĀ phèm nông nghiệp thâi thành tài nguyên có giá trð. Theo gín vĉi kinh tế tuæn hoàn ngày càng trĊ thành Agamuthu (2009), quân lý phĀ phèm nông mût xu hāĉng quan trõng trên thế giĉi. Nó góp nghiệp không chî giúp giâm ô nhiễm möi trāĈng phæn täo ra các ngu÷n tài nguyên sinh hõc tái mà còn giâm sĆ phĀ thuûc vào tài nguyên hóa täo và chuyển đùi chýng thành dāċng chçt, sân thäch, góp phæn vào mût nền nông nghiệp säch, phèm sinh hõc và nëng lāČng sinh hõc an toàn và bền vąng. Quá trình này dĆa trên (European Environment Agency, 2018; Caudet các nguyên lĎ cć bân cþa kinh tế tuæn hoàn: & cs., 2018). Hệ thøng khép kín trong nông giâm thiểu, tái sĄ dĀng và tái chế, giúp giâm áp nghiệp góp phæn giâm thiểu phát thâi khí nhà lĆc möi trāĈng mà vén thýc đèy tëng trāĊng kính và tiêu thĀ nëng lāČng (Roghanian & cs., kinh tế. TĂ đò, mö hình này giâm sĆ phĀ thuûc 2019). Các quøc gia đang hāĉng tĉi các phāćng vào tài nguyên thiên nhiên, duy trì an ninh thăc tên dĀng tøi đa ngu÷n phĀ phèm trong quá lāćng thĆc và nâng cao hiệu quâ sĄ dĀng tài trình sân xuçt nông nghiệp, nhìm giâm thiểu nguyên trong ngành nông nghiệp (UNEP, 2011; lãng phí tài nguyên, giâm phát thâi khí nhà Dahiya & cs., 2018). kính, täo thêm giá trð kinh tế tĂ các phĀ phèm Mût chiến lāČc quân lý phĀ phèm nông này. Các sáng kiến kinh tế tuæn hoàn trong lïnh nghiệp hiệu quâ sô täo ra các vòng tuæn hoàn vĆc nông nghiệp không chî giúp giâm áp lĆc lên khép kín trong nông nghiệp, dĆa trên các yếu tø tài nguyên thiên nhiên, mà còn mĊ ra cć hûi đæu vào bền vąng nhā nāĉc tái sĄ dĀng, nëng phát triển nhąng ngành công nghiệp phĀ trČ lāČng sinh hõc và phân bón hąu cć/sinh hõc. Các nhā nëng lāČng sinh khøi, sân xuçt phân bón yếu tø này đāČc sân xuçt tĂ phĀ phèm và chçt hąu cć và thăc ën chën nuöi. thâi nông nghiệp nhā phế phèm cây tr÷ng và Nhiều nāĉc phát triển và đang phát triển nāĉc thâi, sau đò quay läi phĀc vĀ hệ thøng sân đã xåy dĆng nhąng khung chính sách và công xuçt, täo nên chuúi tuæn hoàn khòp kín. Điều nghệ hiện đäi để khuyến khích việc tái sĄ dĀng, này không chî giúp giâm thiểu chçt thâi và phát tái chế phĀ phèm nông nghiệp, biến các phế thâi khí nhà kính mà còn nâng cao giá trð kinh phèm này thành nhąng ngu÷n tài nguyên có giá tế tĂ phĀ phèm nông nghiệp. Nguyên tíc “Tái trð. NhĈ vào các chính sách này, quá trình sân chế - Đa däng - SĄ dĀng nëng lāČng xanh - Tā xuçt nông nghiệp không chî mang läi giá trð về duy hệ thøng - Nền tâng sinh hõc” là nhąng trĀ mðt sân phèm mà còn góp phæn xây dĆng hệ cût cć bân để hiện thĆc hóa kinh tế tuæn hoàn sinh thái kinh tế tuæn hoàn bền vąng. 1514
  4. Vũ Việt Hà, Nguyễn Thị Minh Hiền, Vũ Huy Phúc, Vũ Ngọc Huyên Thức ăn cho động vật Thị trường Các sản phẩm Chăn nuôi Chất thải Chất lỏng Khí sinh học Phụ gia Dự án khí sinh học Nông dân thức ăn chăn nuôi Thị trường Các sản phẩm Trồng cây Sản phẩm phụ Thuốc trừ sâu và phân bón Nguồn: Huang (2011). Hình 1. Mô hình tái chế chất thải nông nghiệp tại tỉnh Vân Nam, Trung Quốc quy trình tái chế và xĄ lý phĀ phèm nông 3.1. Trung Quốc nghiệp mût cách hiệu quâ. Mût ví dĀ điển hình Trung Quøc đã ban hành nhiều chính sách là täi tînh Vân Nam (Hình 1), nći các trang träi tĂ rçt sĉm để khai thác và tái sĄ dĀng hiệu quâ đã áp dĀng mô hình tái chế chçt thâi tĂ chën phĀ phèm nông nghiệp. Chính phþ nhên ra nuôi và tr÷ng trõt, biến các phĀ phèm này rìng rćm rä là ngu÷n sinh khøi quan trõng cho thành khí sinh hõc, phân bón hąu cć và nhiên sân xuçt nëng lāČng và đã khĊi đûng các chāćng liệu sinh hõc. Mô hình này không chî giúp quân trình khoa hõc công nghệ quøc gia nhìm phát lý hiệu quâ các chçt thâi nông nghiệp mà còn triển công nghệ chuyển hóa sinh khøi. täo ra mût hệ sinh thái nông nghiệp bền vąng, Chính sách phát triển khí sinh hõc và các góp phæn bâo vệ möi trāĈng và gia tëng giá trð công nghệ đi kñm đang đāČc Trung Quøc chú kinh tế (Huang, 2011). trõng nhìm hú trČ sĆ phát triển bền vąng täi Luêt Bâo vệ Möi trāĈng (2015) và Luêt các vùng nông thôn. Quøc gia này đã triển khai Phòng chøng Ô nhiễm Nāĉc (2018) cþa Trung mô hình sân xuçt khí sinh hõc quy mô hû gia Quøc đã quy đðnh chi tiết về việc thu gom và xĄ đình, kết hČp sân xuçt nông nghiệp vĉi công lý chçt thâi tĂ các trang träi, nhìm bâo vệ môi nghệ täo khí sinh hõc tĂ các ngu÷n phân gia trāĈng nông thôn và nâng cao chçt lāČng ngu÷n sýc, rćm rä và các chçt thâi nông nghiệp khác nāĉc. Các luêt này hú trČ xây dĆng cć sĊ xĄ lý (Huang, 2011). Bên cänh đò, Trung Quøc cÿng nāĉc thâi và sân xuçt phån bòn an toàn, đâm đã xåy dĆng nhiều nhà máy khí sinh hõc têp bâo quy trình xĄ lý chçt thâi tuân thþ tiêu trung, sĄ dĀng phån đûng vêt và chçt thâi nông chuèn an toàn và không gây ô nhiễm möi trāĈng nghiệp hún hČp để tëng cāĈng hiệu quâ sĄ dĀng (Fan & Fang, 2020). tài nguyên và täo thêm ngu÷n nëng lāČng säch (Zhang & cs., 2008; Chen & cs., 2018). 3.2. Thái Lan Chiến lāČc nông nghiệp xanh cÿng đāČc Täi Thái Lan, khí sinh hõc đã trĊ thành mût triển khai mänh mô nhìm thýc đèy phát triển phāćng pháp phù biến trong quân lý chçt thâi bền vąng trong ngành nông nghiệp. Chính phþ chën nuöi, vĂa giúp kiểm soát ô nhiễm môi đã ban hành các quy đðnh bít buûc cÿng nhā các trāĈng vĂa cung cçp ngu÷n nëng lāČng tái täo chính sách khuyến khích các trang träi áp dĀng quan trõng cho ngành nông nghiệp. Bên cänh 1515
  5. Kinh nghiệm quốc tế về quản lý phụ phẩm trong nông nghiệp fắn với phát triển kinh tế tuần hoàn - Bài tổng quan việc giâm thiểu lāČng chçt thâi chën nuöi, việc Xanh” (European Green Deal), nhìm biến thách chuyển hóa các phĀ phèm này thành khí sinh thăc khí hêu và chuyển đùi sinh thái thành mût hõc còn góp phæn hän chế phát thâi khí nhà cć hûi để phát triển mô hình kinh tế mĉi, giúp kính, câi thiện chçt lāČng khöng khí và nāĉc EU gią vąng vð thế lãnh đäo toàn cæu trong lïnh täi các vùng nông thôn. Chính phþ Thái Lan đã vĆc này (European Commission, 2020). “Thóa ban hành nhiều quy đðnh nhìm kiểm soát ô thuên Xanh” đāČc xem là khuôn khù chiến lāČc nhiễm, quân lĎ nāĉc thâi và hän chế mùi hôi tĂ quan trõng, nhìm thýc đèy quá trình chuyển phĀ phèm chën nuöi, bâo đâm quá trình sân đùi sang nền kinh tế tuæn hoàn và phát triển xuçt không gây ânh hāĊng xçu đến möi trāĈng mût nền kinh tế sinh hõc bền vąng. MĀc tiêu xung quanh. chính là giúp châu Âu trĊ thành lĀc đða đæu tiên Thái Lan đã thĆc hiện chính sách hú trČ trên thế giĉi đät măc trung hòa khí thâi vào phát triển các trang träi khí sinh hõc tĂ nëm nëm 2050, đ÷ng thĈi tëng cāĈng săc cänh tranh 1996. Măc đû hú trČ cþa chính phþ ban đæu rçt cþa ngành công nghiệp, đâm bâo quá trình cao, chi trâ lên tĉi 50% chi phí vào nëm 1997 chuyển đùi không chî bền vąng về mðt môi nhìm khuyến khích các trang träi áp dĀng mô trāĈng và kinh tế mà còn bao trùm về mðt xã hình này. Tuy nhiên, tď lệ hú trČ đã giâm dæn hûi, bâo vệ lČi ích cþa tçt câ các bên. qua các nëm để khuyến khích sĆ tĆ chþ và bền Trong khuôn khù “Chiến lāČc Nông nghiệp vąng cþa các trang träi, chî cñn 20% vào nëm Xanh” và Kế hoäch Hành đûng Kinh tế Tuæn 2010 (Pennapa & cs., 2022). Chính sách này cho hoàn, EU đāa ra các tiêu chuèn khít khe và thçy nú lĆc cþa chính phþ Thái Lan trong việc khuyến khích các quøc gia thành viên tái chế phĀ phát triển bền vąng ngành chën nuöi, tĂng bāĉc phèm thành các sân phèm sinh hõc nhā enzyme, chuyển giao trách nhiệm quân lý chçt thâi cho phân bón hąu cć và vêt liệu thân thiện vĉi môi các trang träi, đ÷ng thĈi khuyến khích sĆ tham trāĈng. Thêm vào đò, EU đã tài trČ nhiều quĐ gia cþa các đćn vð tā nhån và cûng đ÷ng đða nghiên cău, điển hình là Horizon Europe, nhìm phāćng trong phát triển nëng lāČng tái täo. thýc đèy sĆ phát triển cþa các công nghệ tái chế Nhąng thành quâ đät đāČc tĂ việc áp dĀng khí và xĄ lý phĀ phèm nông nghiệp. Công nghệ xĄ lý sinh hõc đã khîng đðnh tính hiệu quâ cþa chính chçt thâi chën nuöi tiên tiến nhā hệ thøng lên sách hú trČ theo lû trình giâm dæn, vĂa thýc đèy men yếm khí và hiếu khí đāČc các quøc gia thành quân lý chçt thâi, vĂa xây dĆng hệ thøng sân viên áp dĀng rûng rãi để giâm thiểu lāČng nitć xuçt thân thiện vĉi möi trāĈng và bền vąng và phospho trong chçt thâi, qua đò giâm thiểu ô trong dài hän. nhiễm nāĉc và đçt. Täi Hà Lan, mût ví dĀ điển hình là việc tái sĄ dĀng đến 90% chçt thâi hąu cć 3.3. Liên minh châu Âu tĂ chën nuöi làm phån bòn cho cåy tr÷ng. Điều Liên minh châu Âu (EU) là mût trong này không chî giúp tøi āu hòa việc sĄ dĀng tài nhąng khu vĆc tiên phong trong việc triển khai nguyên mà cñn đòng gòp vào việc giâm phát thâi chiến lāČc kinh tế tuæn hoàn và nông nghiệp khí nhà kính tĂ ngành chën nuöi. Nhąng nú lĆc xanh, tích cĆc khuyến khích tái chế phĀ phèm này cþa EU không chî phân ánh cam kết mänh nông nghiệp để täo ra các sân phèm sinh hõc mô về bâo vệ môi trāĈng mà còn mĊ ra con đāĈng thân thiện vĉi möi trāĈng. Nhąng vçn đề về phĀ phát triển bền vąng cho nền nông nghiệp và kinh phèm tĂ ngành công nghiệp nông sân và lāČng tế tuæn hoàn cþa khu vĆc, hāĉng tĉi mût tāćng lĉn chçt thâi sinh ra đã thýc đèy EU nú lĆc xây lai cân bìng giąa tëng trāĊng kinh tế và bâo vệ dĆng mût nền kinh tế không rác thâi vào nëm hệ sinh thái. 2025. SĆ chuyển đùi này đã thu hýt sĆ quan 3.4. Mỹ tâm cþa nhiều bên liên quan, tĂ các nhà nghiên cău, nhà lêp pháp, doanh nghiệp cho đến ngāĈi Täi MĐ, việc quân lý phĀ phèm nông nghiệp tiêu dùng. KhĊi đæu tĂ tháng 12 nëm 2019, Ủy đāČc thĆc hiện nghiêm ngðt thông qua các tiêu ban châu Âu đã cöng bø sáng kiến “Thóa thuên chuèn và quy đðnh do Cć quan Bâo vệ Môi 1516
  6. Vũ Việt Hà, Nguyễn Thị Minh Hiền, Vũ Huy Phúc, Vũ Ngọc Huyên trāĈng (EPA) ban hành, nhìm ngën ngĂa ô hú trČ tài chính, Nhêt Bân khuyến khích các nhiễm đçt và nāĉc và đâm bâo an toàn cho săc doanh nghiệp tham gia vào lïnh vĆc tái chế sinh khóe cûng đ÷ng. Chính phþ MĐ yêu cæu các khøi, đ÷ng thĈi täo ra nhiều āu đãi thuế giúp trang träi phâi tái chế phĀ phèm nông nghiệp giâm chi phí đæu tā, thýc đèy việc áp dĀng các thành các sân phèm hąu ích nhā nëng lāČng công nghệ hiện đäi trong xĄ lý và tái chế phĀ sinh hõc hoðc phån bòn, đâm bâo quy trình này phèm. Chính phþ Nhêt Bân còn có các chính không gây häi cho möi trāĈng. Theo Peggy sách hú trČ phát triển nông nghiệp bền vąng và (2023), các tiêu chuèn nghiêm ngðt về xĄ lý và têp trung đðc biệt vào ngành sân xuçt lýa để tái chế phĀ phèm giúp giâm thiểu đáng kể rþi vĂa đâm bâo an ninh lāćng thĆc vĂa gia tëng ro ô nhiễm tĂ các hoät đûng nông nghiệp, đ÷ng thu nhêp cho ngāĈi nông dân. thĈi khuyến khích các phāćng pháp quân lý phĀ Mût điểm đáng chý Ď trong chính sách quân phèm an toàn và hiệu quâ. lý phĀ phèm nông nghiệp cþa Nhêt Bân là Mût điểm đáng chý Ď trong chính sách möi chāćng trình giám sát quøc gia về quân lý phĀ trāĈng cþa MĐ là lệnh cçm đøt rćm rä và các phèm tr÷ng trõt, đðc biệt là trong canh tác lúa chçt thâi tr÷ng trõt đã cò hiệu lĆc tĂ nëm 1991, và các ngành liên quan nhā tr÷ng rĂng, quân lý nhìm giâm thiểu phát thâi và tác đûng tiêu cĆc đ÷ng có, và nông lâm kết hČp. Chāćng trình này đến chçt lāČng khöng khí. Thay vì đøt, chính không chî đðt ra các tiêu chuèn xĄ lý phĀ phèm phþ hú trČ nông dân tái sĄ dĀng rćm rä nhā mà còn bao g÷m việc đánh thuế hún hČp đøi vĉi mût ngu÷n hąu cć câi täo đçt, qua đò khöng chî các phāćng pháp canh tác khöng thĆc hiện quân giýp nång cao đû phì nhiêu cþa đçt mà còn tøi lý phĀ phèm mût cách phù hČp. Điều này āu hòa ngu÷n tài nguyên sinh hõc sïn có. Việc khuyến khích các nhà nông và doanh nghiệp tái sĄ dĀng này đã mang läi nhiều lČi ích trong tuân thþ các quy đðnh bâo vệ möi trāĈng, đ÷ng việc bâo vệ möi trāĈng và giâm thiểu ô nhiễm thĈi hän chế nhąng tác đûng tiêu cĆc cþa hoät khí thâi tĂ hoät đûng nông nghiệp. đûng nông nghiệp đến tài nguyên đçt và nāĉc MĐ cÿng triển khai các chính sách tài chính (OECD, 2009). nhìm khuyến khích doanh nghiệp và cá nhân Vĉi hệ thøng chính sách và hú trČ đa däng, tham gia vào chuúi chế biến và tái chế phĀ Nhêt Bân đã täo điều kiện thuên lČi cho các phèm. Chính sách hú trČ tài chính này täo điều doanh nghiệp đæu tā vào cöng nghệ và quy trình kiện thuên lČi cho các trang träi và doanh tái chế, thýc đèy chuyển đùi phĀ phèm thành nghiệp áp dĀng các giâi pháp bền vąng, tĂ đò tài nguyên có giá trð, góp phæn xây dĆng nền tëng cāĈng khâ nëng chuyển đùi phĀ phèm nông nghiệp tuæn hoàn. Chính sách này không thành các sân phèm giá trð cao nhā phån bòn chî giâm áp lĆc lên möi trāĈng mà còn mĊ ra cć sinh hõc, thăc ën gia sýc, và nhiên liệu sinh hõc. hûi cho nền kinh tế sinh hõc phát triển mänh Vĉi các chính sách khuyến khích đa däng này, mô và bền vąng. MĐ không chî thýc đèy phát triển kinh tế tuæn hoàn trong lïnh vĆc nông nghiệp mà cñn hāĉng 3.6. Đánh giá chung tĉi mût nền nông nghiệp bền vąng, ít phát thâi Các quøc gia phát triển nhā Trung Quøc, và an toàn cho möi trāĈng (Stringer, 2020). Thái Lan, Liên minh châu Âu, MĐ và Nhêt Bân 3.5. Nhật Bản đã đät đāČc nhąng thành cöng đáng kể trong tái chế phĀ phèm nông nghiệp nhĈ vào nền tâng Täi Nhêt Bân, chính phþ đã ban hành chính sách và công nghệ tiên tiến. Nhąng thành “Luêt Tái chế Tài nguyên Sinh hõc” nhìm thúc công này không chî là kết quâ tĂ việc ban hành đèy việc tái chế các phĀ phèm nông nghiệp chính sách hú trČ mà còn xuçt phát tĂ nền tâng thành phân bón, thăc ën chën nuöi và nëng tài chính và công nghệ cao, cho phép hõ áp dĀng lāČng sinh hõc, vĉi mĀc tiêu xây dĆng mût nền các quy trình xĄ lý phăc täp, đáp ăng các tiêu nông nghiệp bền vąng và thân thiện vĉi môi chuèn nghiêm ngðt về möi trāĈng. Các nāĉc trāĈng. Thöng qua các quy đðnh và chính sách phát triển nhā EU và MĐ có khâ nëng đæu tā 1517
  7. Kinh nghiệm quốc tế về quản lý phụ phẩm trong nông nghiệp fắn với phát triển kinh tế tuần hoàn - Bài tổng quan vào công nghệ xĄ lý hiện đäi nhā hệ thøng lên sân xuçt đa däng nhā tr÷ng trõt, chën nuöi, låm men yếm khí và hiếu khí, giúp giâm đáng kể nghiệp và thþy sân. Hàng nëm, lāČng phĀ phèm phát thâi khí nhà kính và hän chế ô nhiễm đçt, thâi ra tĂ quá trình sân xuçt nông nghiệp là rçt nāĉc. Đåy là nhąng công nghệ phù hČp vĉi điều lĉn, đñi hói các biện pháp quân lý và xĄ lý hiệu kiện kinh tế cao cþa các quøc gia này, nhāng đñi quâ để tránh gây lãng phí và ô nhiễm môi hói ngu÷n lĆc lĉn, khó nhân rûng Ċ các quøc gia trāĈng. Trong giai đoän 2020-2022, theo sø liệu đang phát triển. cþa Tùng cĀc Thøng kê (GSO), tùng lāČng phĀ Ở các nāĉc nhā Trung Quøc và Thái Lan, phèm nông lâm thþy sân Ċ Việt Nam đät trên chính sách hú trČ linh hoät và lû trình āu đãi tài 156,8 triệu tçn. CĀ thể, ngành tr÷ng trõt phát chính giâm dæn đã giýp thýc đèy các mô hình sinh 88,9 triệu tçn phĀ phèm (chiếm 56,7%), tái chế phĀ phèm nông nghiệp quy mô hû gia ngành chën nuöi täo ra 61,4 triệu tçn phân gia đình và các träi khí sinh hõc. Nhąng chính sách súc, gia cæm (chiếm 39,1%), lâm nghiệp phát sinh 5,5 triệu tçn (chiếm 3,5%) và thþy sân gæn này không chî täo đûng lĆc ban đæu mà còn 1 triệu tçn (0,6%). Tuy nhiên, tď lệ phĀ phèm khuyến khích ngāĈi dân và doanh nghiệp duy đāČc thu gom, xĄ lý và tái sĄ dĀng vén còn rçt trì áp dĀng công nghệ tái chế bền vąng mà thçp. Chî có khoâng 52,2% phĀ phèm tĂ cây không phĀ thuûc vào sĆ hú trČ lâu dài cþa nhà tr÷ng nhā vó läc, thân bíp và rćm đāČc tái sĄ nāĉc. Các mô hình quy mô nhó này có tiềm nëng dĀng, chþ yếu làm thăc ën cho gia sýc, làm chçt nhân rûng cao và khâ thi vĉi nhąng nāĉc cò điều đûn chu÷ng, đệm lót sinh hõc hoðc làm nçm kiện kinh tế và nông nghiệp tāćng đ÷ng. Tuy rćm. Điều này dén đến mût tď lệ lĉn phĀ phèm nhiên, các quøc gia phát triển có quy mô và hiệu khöng đāČc sĄ dĀng, trĊ thành rác thâi và gây ô quâ áp dĀng cao hćn nhĈ vào nền tâng tài chính nhiễm möi trāĈng (Đú Hāćng, 2021). mänh và công nghệ tiên tiến, cho thçy để đät Trong lïnh vĆc tr÷ng trõt, khâo sát cþa Viện đāČc thành tĆu tāćng tĆ, cæn có sĆ hú trČ tài Möi trāĈng Nông nghiệp (Bùi Thð Phāćng Loan, chính và công nghệ phù hČp. 2022) cho thçy, mût lāČng lĉn phĀ phèm không Ngoài ra, kinh nghiệm cþa các nāĉc phát đāČc thu gom và tái chế, vĉi khoâng 45,9% bð triển cÿng cho thçy thách thăc trong việc đâm đøt trĆc tiếp và 8,6% bð bó läi täi ruûng. Chî có bâo sĆ đ÷ng nhçt và bền vąng cþa các mô hình 45% đāČc tái sĄ dĀng, trong đò 29% làm thăc ën tái chế nông nghiệp. Để duy trì hiệu quâ lâu dài, gia sýc, 5% düng để þ phân và 4,1% cho tr÷ng cæn cò các quy đðnh và biện pháp giám sát chðt trõt. Đøi vĉi rćm rä tĂ tr÷ng lúa, mðc dù tď lệ chô nhìm đâm bâo rìng các quy trình xĄ lý phĀ tái sĄ dĀng đät 65,2%, nhāng vén còn khoâng phèm luôn tuân thþ tiêu chuèn môi trāĈng. 8,9% bð đøt và 13,2% để läi täi đ÷ng ruûng. Nhąng thành công và thách thăc cþa các quøc Trong chën nuöi, mût sø biện pháp xĄ lý phĀ gia này không chî là bài hõc kinh nghiệm mà phèm đã đāČc triển khai nhā cöng trình khí còn là minh chăng cho sĆ cæn thiết cþa mût lû sinh hõc, đệm lót sinh hõc, þ phân compost và trình chính sách thích ăng vĉi điều kiện kinh tế sĄ dĀng công nghệ vi sinh. Nëm 2022, câ nāĉc và xã hûi cþa tĂng quøc gia khi hāĉng tĉi phát có 662.000 công trình khí sinh hõc, chþ yếu áp triển nền nông nghiệp tuæn hoàn. dĀng cho quy mô hû gia đình (98,6%) và các hû chën nuöi nhó dāĉi 10 con, vĉi khâ nëng xĄ lý 4. CÁC BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO hiệu quâ trong chën nuöi lČn (74,9%), gia cæm VIỆT NAM (16,5%), bò (6,2%) và trâu (2,5%). Tuy nhiên, các công trình khí sinh hõc này thāĈng gðp khó 4.1. Quản lý phụ phẩm nông nghiệp gắn với khën khi áp dĀng cho chën nuöi quy mö lĉn do kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam khøi lāČng chçt thâi vāČt quá công suçt. Các Việt Nam, vĉi diện tích đçt sân xuçt nông phāćng pháp khác nhā đệm lót sinh hõc hiện nghiệp 27,98 triệu hecta, chiếm 84,5% tùng diện đāČc triển khai trên hćn 7,58 triệu m2, chþ yếu tích đçt tĆ nhiên (Bû NN&PTNT, 2020), ngành Ċ quy mô nông hû (67,9%). Biện pháp þ phân nông nghiệp Việt Nam bao g÷m nhiều lïnh vĆc compost, phù biến trong chën nuöi, áp dĀng Ċ 1518
  8. Vũ Việt Hà, Nguyễn Thị Minh Hiền, Vũ Huy Phúc, Vũ Ngọc Huyên 43,9% cć sĊ nuôi gia cæm, 25,7% nuôi lČn, 20,3% Ngoài ra, măc đû nhên thăc cþa nông dân nuôi bò và 7,9% nuôi trâu. Công nghệ vi sinh về kinh tế tuæn hoàn vén còn thçp, khi hõ chāa cÿng đāČc sĄ dĀng, vĉi 60,3% hû nuôi gia cæm cò đþ thông tin, kĐ nëng và hú trČ để triển khai và 39,7% nuôi lČn sĄ dĀng chế phèm vi sinh để các giâi pháp bền vąng. Nhąng mô hình tuæn xĄ lĎ möi trāĈng. Tuy nhiên, hiệu quâ cþa các hoàn hiện cò cÿng chþ yếu dĂng läi Ċ quy mô phāćng pháp này vén chāa đáp ăng đāČc nhu thĄ nghiệm và chāa đāČc nhân rûng, do khó cæu lĉn và đa däng về xĄ lý phĀ phèm trong khën về vøn, công nghệ và cć chế chính sách. Do ngành nông nghiệp, đñi hói tiếp tĀc nghiên cău, đò, các nghiên cău khuyến nghð cæn phát triển hú trČ công nghệ và nâng cao nhên thăc trong mût hệ sinh thái tuæn hoàn hoàn chînh, bao g÷m cûng đ÷ng. đæu tā vào cöng nghệ tái chế, hú trČ về chính Các nghiên cău về quân lý phĀ phèm nông sách, nâng cao nhên thăc và xây dĆng các nghiệp theo hāĉng tuæn hoàn Ċ Việt Nam chî ra chāćng trình hú trČ kĐ thuêt cho nông dân. Việc rìng, mðc dù múi nëm phát sinh hàng triệu tçn này không chî giúp giâm thiểu ô nhiễm và lãng phĀ phèm tĂ các ngành tr÷ng trõt, chën nuöi, phí tài nguyên mà còn täo thêm ngu÷n thu nhêp lâm nghiệp và thþy sân, nhāng phæn lĉn vén bền vąng cho nöng dån và đòng gòp vào phát chāa đāČc tên dĀng hiệu quâ. Mût tď lệ đáng kể triển nền kinh tế xanh cþa Việt Nam (Mai Lan phĀ phèm này bð bó phí, đøt bó hoðc xĄ lý không Phāćng & Nguyễn Thð Minh Hiền, 2024). hČp lý, gây lãng phí tài nguyên và ânh hāĊng tiêu cĆc đến möi trāĈng. Công nghệ xĄ lý phĀ 4.2. Bài học kinh nghiệm trong quản lý phụ phèm nông nghiệp Ċ Việt Nam còn hän chế, vĉi phẩm nông nghiệp gắn với kinh tế tuần nhąng phāćng pháp phù biến nhā hæm khí sinh hoàn từ các nước đang phát triển hõc, đệm lót sinh hõc và þ phân compost chþ Bài hõc kinh nghiệm tĂ các nāĉc phát triển yếu áp dĀng Ċ quy mô nhó và mang tính thþ trong quân lý phĀ phèm nông nghiệp cho Việt công. Mðt khác, việc áp dĀng công nghệ hiện đäi Nam cho thçy rìng việc xây dĆng chính sách nhā chế phèm vi sinh hay sân xuçt nëng lāČng khuyến khích và hú trČ tài chính là rçt cæn tĂ phĀ phèm vén chāa đāČc triển khai rûng rãi thiết. Nhiều quøc gia đã thành công trong việc do thiếu đæu tā và cć sĊ hä tæng (Büi Phāćng áp dĀng các chính sách nhā trČ cçp tài chính Loan, 2022; Vÿ Huy Phýc, 2022; Nguyễn Thð cho nông dân trong việc đæu tā cöng nghệ tái Minh Hiền & cs., 2023). chế hoðc các khoân vay āu đãi cho các doanh Các chính sách khuyến khích nông dân và nghiệp chế biến nông sân nhìm phát triển các doanh nghiệp tham gia vào chuúi giá trð tái chế quy trình tái sĄ dĀng phĀ phèm. Việt Nam cæn phĀ phèm cÿng còn hän chế. Chính sách hiện täi thiết lêp các chính sách tāćng tĆ để thýc đèy chāa đþ mänh để thýc đèy việc áp dĀng các mô nông dân và doanh nghiệp tham gia vào chuúi hình tuæn hoàn hoðc xĄ lý phĀ phèm bền vąng, giá trð tuæn hoàn, tĂ đò nång cao khâ nëng tái dén đến tình träng phæn lĉn nông dân thiếu đûng chế và xĄ lý phĀ phèm mût cách hiệu quâ. lĆc và phāćng tiện để quân lý phĀ phèm theo Thêm vào đò, việc tëng cāĈng công nghệ và hāĉng này. Hćn nąa, giá trð kinh tế tĂ phĀ phèm đùi mĉi sáng täo trong quân lý phĀ phèm nông chāa đāČc tên dĀng tøi đa, vì nhiều phĀ phèm có nghiệp cÿng rçt quan trõng. Các quøc gia Ċ thể đem läi giá trð cao khi đāČc xĄ lý và tái chế, chåu Âu nhā Đan Mäch và ThĀy Điển đã áp nhā sân xuçt phân hąu cć, thăc ën chën nuöi và dĀng công nghệ tiên tiến để xĄ lý phĀ phèm, nëng lāČng sinh hõc. Tuy nhiên, tiềm nëng này chuyển hòa chýng thành nëng lāČng hoðc các vén chāa đāČc khai thác đýng măc và các nghiên sân phèm giá trð gia tëng. Việt Nam có thể hõc cău cho thçy việc ăng dĀng mô hình kinh tế tuæn hói tĂ các mô hình này bìng cách đæu tā vào hoàn giúp giâm chi phí đæu vào cho nông nghiệp, nghiên cău và phát triển công nghệ chế biến đ÷ng thĈi tëng thêm lČi nhuên tĂ việc bán sân phĀ phèm, tĂ đò khöng chî giâm thiểu ô nhiễm phèm phĀ phèm tái chế (Mai Lan Phāćng & mà còn täo ra giá trð kinh tế tĂ ngu÷n tài Nguyễn Thð Minh Hiền, 2024). nguyên đang bð lãng phí. 1519
  9. Kinh nghiệm quốc tế về quản lý phụ phẩm trong nông nghiệp fắn với phát triển kinh tế tuần hoàn - Bài tổng quan Ngoài ra, việc xây dĆng nhên thăc và nâng áp dĀng, xây dĆng và phát triển các mô hình tái cao kiến thăc cho nông dân về kinh tế tuæn chế phĀ phèm nông nghiệp hiệu quâ, góp phæn hoàn là mût yếu tø quyết đðnh. Nhiều nāĉc phát täo nền tâng cho nền kinh tế nông nghiệp bền triển đã tù chăc các chāćng trình đào täo, hûi vąng và thân thiện vĉi möi trāĈng. SĆ phøi hČp thâo để giáo dĀc nông dân về tæm quan trõng chðt chô giąa Nhà nāĉc, doanh nghiệp và ngāĈi cþa việc quân lý phĀ phèm và các phāćng pháp dân cùng vĉi các chính sách hú trČ sô là nền tâng tái chế hiệu quâ. Việt Nam cÿng nên triển khai quan trõng để thýc đèy và phát triển kinh tế tuæn các chāćng trình tāćng tĆ, cung cçp thông tin và hoàn trong lïnh vĆc nông nghiệp täi Việt Nam. hāĉng dén cĀ thể để giúp nông dân hiểu rô hćn về lČi ích cþa việc xĄ lý phĀ phèm mût cách bền TÀI LIỆU THAM KHẢO vąng, cÿng nhā cách thăc thĆc hiện. Agamuthu P. (2009). Challenges and opportunitities in Cuøi cùng, việc phát triển các mô hình hČp Agro waste management: An Asian perspective. tác giąa nông dân, doanh nghiệp và chính Paper presented in Inaugural Meeting of First quyền là mût hāĉng đi quan trõng. Các quøc gia Regional 3R Forum in Asia 11‐12 Nov 2009, nhā Hà Lan đã thành cöng trong việc thiết lêp Tokyo, Japan. các mô hình hČp tác công - tā trong quân lý phĀ Bộ NN&PTNT (2022). Báo cáo thống kê nông nghiệp. phèm nông nghiệp. Täi Việt Nam, việc hình Truy cập từ https://www.mard.gov.vn/Pages/bao- cao-thong-ke.aspx# ngày 20/10/2024, thành các liên kết giąa nông dân và các doanh Bùi Thị Phương Loan (2022). Báo cáo công tác bảo vệ nghiệp chế biến, cùng vĉi sĆ hú trČ tĂ chính môi trường của ngành nông nghiệp năm 2022. quyền đða phāćng, có thể täo ra mût mäng lāĉi Viện Môi trường Nông nghiệp. hiệu quâ trong việc xĄ lý và tái chế phĀ phèm. Caudet L. & von Hammerstein-Gesmold V. (2018). A Điều này không chî giýp tëng cāĈng tính bền New Bioeconomy Strategy for a Sustainable vąng trong nông nghiệp mà còn täo ra cć hûi cho Europe. European Commision Press Release; nông dân câi thiện thu nhêp và đĈi søng. European Commision: Brussels, Belgium. Chen T. & Zhao Z. (2018). Benefit on emission reduction of greenhouse gas in biogas digester on 5. KẾT LUẬN scale swine farm based on clean development mechanism. Trans. Chin. Soc. Agric. Eng. Quân lý phĀ phèm nông nghiệp gín vĉi 34(10): 210e215. kinh tế tuæn hoàn không chî góp phæn giâm Chính phủ (2022a). Quyết định số 150/QĐ-TTg - Phê thiểu ô nhiễm möi trāĈng mà còn mang läi giá duyệt Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông trð kinh tế thông qua việc tái chế và tên dĀng tøi thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến đa các ngu÷n tài nguyên nông nghiệp. Việc áp năm 2050 dĀng các mô hình kinh tế tuæn hoàn trong quân Chính phủ (2022b). Quyết định số 896/QĐ-TTg - Phê lý phĀ phèm nông nghiệp đã chăng minh đāČc duyệt Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai hiệu quâ tích cĆc, tĂ giâm phát thâi khí nhà đoạn đến năm 2050 kính đến câi thiện nëng suçt sĄ dĀng tài Dahiya S., Kumar A.N., Shanthi Sravan J., Chatterjee nguyên và hú trČ phát triển bền vąng. Các quøc S., Sarkar O. & Mohan S.V. (2018). Food waste biorefinery: sustainable strategy for circular gia phát triển nhā Trung Quøc, Thái Lan, EU, bioeconomy. Bioresour. Technol. 248: 2-12. MĐ và Nhêt Bân đã cho thçy nhiều hāĉng tiếp doi.org/10.1016/J.Biortech.2017.07.176. cên sáng täo và hiệu quâ, bao g÷m việc xây Del Borghi A., Moreschi L. & Gallo M. (2020). dĆng chính sách hú trČ tài chính, khuyến khích Circular economy approach to reduce water– sĄ dĀng công nghệ xĄ lý hiện đäi, và täo ra các energy - food nexus. Curr. Opin. Environ. Sci. mô hình nông nghiệp tuæn hoàn đa däng, phù Health. 13: 23-28 hČp vĉi điều kiện kinh tế và xã hûi cþa tĂng Đỗ Hương (2021). Phụ phẩm nông nghiệp: nguồn tài quøc gia. nguyên bị lãng phí. Truy cập từ https://baochinhphu.vn/phu-pham-nong-nghiep- Nhąng kinh nghiệm tĂ các nāĉc tiên tiến đã nguon-tai-nguyen-dang-bi-lang-phi-102300165.htm mĊ ra nhiều bài hõc quĎ giá để Việt Nam có thể ngày 20/10/2024. 1520
  10. Vũ Việt Hà, Nguyễn Thị Minh Hiền, Vũ Huy Phúc, Vũ Ngọc Huyên European Parliament (2015). Circular Economy: Performance Reviews. https://www.oecd.org/water Definition, Importance and Benefits European Peggy Kirk Hall (2023). Open burning restrictions lift Parliament. Brussels, Belgium. December 1, but don’t get burned by the laws. Farm European Environment Agency (2018). The Circular Office, College of Food, Agricultural and Economy and the Bioeconomy - Partners in Environmental Scicences, The Ohio State Sustainability. Publications Office of the European University. Retrieved from https://farmoffice.osu. Union: Luxembourg. ISBN 9789292139742. edu/blog/thu-11302023-356pm/open-burning- European Commission (2020). A New Circular restrictions-lift-december-1-don%E2%80%99t-get- Economy Action Plan for a Cleaner and More burned-laws on Oct 20, 2024. Competitive Europe. European Commission: Pennapa Tonrangklang, Apichit Therdyothin & Brussels, Belgium. Itthichai Preechawuttipong (2022). The financial FAO (2019). The State of Food and Agriculture, feasibility of compressed biomethane gas Moving Forward on Food Loss and Waste application in Thailand. Energy, Sustainability and Reduction. Food and Agriculture Organization of Society. doi.org/10.1186/s13705-022-00339-3. the United Nations: Rome, Italy. Roghanian E. & Cheraghalipour A. (2019). Addressing Fan Y. & Fang C. (2020). Circular economy a set of meta-heuristics to solve a multi-objective development in China-current situation, evaluation model for closed-loop citrus supply chain and policy implications. Environmental Impact considering CO2 emissions. J. Clean. Prod. Assessment Review. 84: 106441. 239: 118081. doi:10.1016/j.eiar.2020.106441 Stringer L.C. (2020). Adaptation and development Gontard N., Sonesson U., Birkved M., Majone M., pathways for different types of farmers. Bolzonella D., Celli A. & Schaer B. (2018). A Environmental Science & Policy. research challenge vision regarding management of doi.org/10.1016/j.envsci.2019.10.007. agricultural waste in a circular bio-based economy Crit. Rev. Environ. Sci. Technol. 48(6): 614-654. Tổng cục Thống kê (2023). Niên giám thống kê năm doi.org/10.1080/10643389.2018.1471957. 2022. Nhà xuất bản Thống kê. Huang Xi (2011). Models of Circular Economy on UNEP - United Nations Environment Programme Agriculture in Yunnan Province. Energy Procedia, (2011). Decoupling natural resource use and 5: 1078-1083. Retrieved from environmental impacts from economic growth, A https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1 Report of the Working Group on Decoupling to the 87661021101126X?via%3Dihub on Oct 20, 2024. International Resource Panel. Retrieved from https://sustaina bledevelopment.un.org/content/ MacArthur E. (2013). Towards the circular economy. documents/Decoupling_Report_English.pdf on Oct Journal of Industrial Ecology. 2: 23-44. 20, 2024. Mai Lan Phương & Nguyễn Thị Minh Hiền (2024). United Nations (2022). Department of economic and Chính sách nông nghiệp tuần hoàn ở Việt Nam. social affairs. Retrieved from https://www.un.org/ Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam. 22(7). en/desa/world-population-projected-reach-98- Nguyễn Thị Minh Hiền & Mai lan Phương (2023). Các billion-2050-and-112-billion-2100 on Oct 20, 2024. rào cản và định hướng cho phát triển nông nghiệp Vea E.B., Romeo D. & Thomsen M. (2018). Biowaste tuần hoàn ở Việt Nam. Tạp chí Kinh tế & Phát valorisation in a future circular bioeconomy. triển. 318(2). Procedia. 69: 591-596. Obi F.O., Ugwuishiwu B.O. & Nwakaire J.N. (2016). Vũ Huy Phúc (2022). Báo cáo đánh giá nhu cầu và tiềm Agricultural waste concept, generation, năng thu hút đầu tư vào sử dụng nguyên liệu phế utilization and management. Nigerian J. Technol. phụ phẩm nông nghiệp để phát triển kinh tế tuần 35(4): 957-964. hoàn trong nông nghiệp. Viện Chính sách và Chiến OECD (1997). Glossary of Environment Statistics, lược PTNNNT. Studies in Methods, Series F, No. 67. United Zhang P., Li X., Yang Y., Zheng Y. & Wang L. (2008). Nations, New York. Greenhouse gas mitigation benefits of large and OECD (2023). OECD Environmental Performance middle-scale biogas project in China. Trans. Chin. Reviews: Israel. OECD Environmental Soc. Agric. Eng. 24(09): 239e243. 1521
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2