Ộ S  GIÁO D C VÀ ĐÀO T O HÀ N I

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

SÁNG KI N KINH NGHI M  Ổ Ộ Ố

Ơ Ọ   M T S  KINH NGHI M T  CH C TRÒ CH I H C

Ờ Ạ

T P TRONG GI

Ạ  D Y Đ O Đ C”

Giáo viên: Vũ Hoàng Nh t Ninh

ứ ạ Môn : Đ o Đ c

ể ọ

C p h c

ấ ọ : Ti u h c

NĂM H C 2018 ­ 2019

M C L C

2

PH N 1 :  Đ T V N Đ

Ọ Ề I. LÍ DO CH N Đ  TÀI:

ế ệ ủ ồ ị Bác H  ­ v  cha già kính yêu c a dân t c ộ ta luôn quan tâm đ n vi c rèn

ế ệ ẻ ặ ệ ệ ổ ọ ộ ầ ứ luy n nhân cách cho th  h  tr , đ c bi t là l a tu i h c sinh. Trong m t l n

ớ ọ ệ ạ nói chuy n v i h c sinh, Bác đã d y:

ứ ườ “Có tài mà không có đ c là ng ụ i vô d ng,

ứ ệ có đ c mà không có tài thì làm vi c gì cũng khó”

ị ự ễ ờ ạ ừ ừ ạ ậ L i d y đó v a có ý nghĩa lí lu n, v a có giá tr  th c ti n nên đã v ch

ượ ươ ướ ưỡ ỗ ườ ả ra đ c ph ng h ng tu d ng cho m i ng i là ph i rèn luy n c  “ ệ ả tài”

ể ở ộ ườ ệ l n “ẫ đ cứ ” đ  tr  thành m t con ng i toàn di n.

ụ ượ ụ ư ụ ụ ị M c tiêu giáo d c đ c quy đ nh nh  sau : “  M c tiêu giáo d c là đào

ườ ệ ứ ứ ứ ể ệ ạ ạ t o con ng i Vi ỏ   t Nam phát tri n toàn di n, có đ o đ c, tri th c, s c kh e,

ề ẩ ớ ưở ộ ậ ộ ệ th m mĩ và ngh  nghi p, trung thành v i lí t ng đ c l p dân t c và ch ủ

ồ ưỡ ộ ẩ ấ nghĩa xã h i; hình thành và b i d ự ủ   ng nhân cách, ph m ch t và năng l c c a

ầ ủ ự ệ ổ ự ứ ệ ả ố công dân, đáp  ng yêu c u c a s  nghi p xây d ng và b o v  T  qu c.”

ố ớ ấ ụ ể ụ ụ ể ọ ọ ằ   Đ i v i c p Ti u h c, m c tiêu giáo d c là : “ Giáo d c ti u h c nh m

ơ ở ự ữ ể ắ ầ ọ giúp h c sinh hình thành nh ng c  s  ban đ u cho s  phát tri n đúng đ n và

ề ạ ơ ả ứ ệ ể ấ ẩ ể ọ   lâu dài v  đ o đ c, trí tu , th  ch t, th m mĩ và các kĩ năng c  b n đ  h c

ế ụ ọ ọ ơ ở sinh ti p t c h c trung h c c  s …”

Ở ể ụ ạ ứ ượ ệ ọ ự ệ Ti u h c vi c giáo d c đ o đ c đ c th c hi n theo hai con đ ườ   ng

ệ ổ ứ ạ ọ ơ ả c  b n : Quá trình d y h c các môn khác nhau và vi c t ạ ộ    ch c các ho t đ ng

ờ ớ ngoài gi lên l p.

ứ ế ạ ặ ị ệ ọ ở ể ọ Môn Đ o đ c chi m v  trí đ c bi t quan tr ng Ti u h c vì nó có

ứ ặ ệ ệ ố ụ ẩ ọ ọ ch c năng đ c bi ự   ể t là giáo d c cho h c sinh ti u h c h  th ng chu n m c

ạ ứ ượ ị ươ ọ hành vi đ o đ c đ c quy đ nh trong ch ng trình môn h c này.

ạ ứ ớ ạ ứ ệ ủ ọ Quan h  c a môn đ o đ c v i môn h c khác : Qua môn đ o đ c có th ể

3

ạ ộ ệ ữ ặ ổ ứ t ch c các ho t đ ng liên môn và ng ượ ạ c l ẽ   i. Quan h  gi a chúng ch t ch ,

ạ ự ạ ụ ẫ ẩ ộ qua l ứ   i, tác đ ng l n nhau ... trong quá trình giáo d c các chu n m c đ o đ c

ể ọ ọ cho h c sinh Ti u h c.

ứ ở ể ớ ệ ố ụ ể ự ọ ạ Môn Đ o đ c ẩ  Ti u h c v i h  th ng chu n m c hành vi c  th  làm

ụ ọ ở ạ ơ ở ề ả c  s , n n t ng cho quá trình d y và h c môn Giáo d c công dân THCS mà

ứ ủ ữ ẩ ậ ạ ồ ổ ậ ớ   ấ ộ n i dung c a nó g m nh ng ph m ch t, b n ph n đ o đ c và pháp lu t v i

ứ ộ ắ ơ ơ m c đ  khái quát h n, sâu s c h n.

ạ ứ ụ ủ M c tiêu c a môn Đ o đ c :

ứ ể ấ ọ ế ề ­  Cung   c p  tri  th c,  giúp  h c  sinh  hình  thành  hi u  bi t  v  m t  s ộ ố

ự ạ ứ ở ứ ơ ả ụ ể ầ ắ ẩ nguyên t c, chu n m c đ o đ c ớ ờ ố    m c s  gi n, c  th , g n gũi v i đ i s ng

ừ ử ủ ề ự ữ ứ ứ ậ ọ h c sinh, t ợ  đó nh n th c đúng v  s  phù h p gi a hành vi  ng x  c a mình

ạ ứ ứ ử ệ ộ ớ ợ v i l i ích xã h i, tích lũy kinh nghi m đ o đ c,  ng x  đúng.

ữ ể ọ ế ầ ế ề ự ­ Giúp h c sinh có nh ng hi u bi t c n thi ẩ t v  các chu n m c hành vi

ớ ứ ệ ườ ả ợ ổ ố ủ ơ ả c  b n, phù h p v i l a tu i, ph n ánh các m i quan h  th ng ngày c a các

em.

ự ệ ẩ ọ ế ­ Giúp h c sinh rèn luy n thói quen hành vi chu n m c, bi ộ   t hành đ ng

ứ ủ ế ừ ể ề ầ ạ ợ ớ ố   ộ phù h p v i yêu c u đ o đ c c a xã h i, k  th a và phát tri n truy n th ng

ứ ủ ệ ệ ạ ộ ờ ầ   ạ đ o đ c c a dân t c trong th i kì công nghi p hóa, hi n đ i hóa; góp ph n

ự ụ ứ ử ế ệ ố   giáo d c văn hóa  ng x , hành vi văn minh trong giao ti p, th c hi n “ S ng

ệ ậ ế và làm vi c theo Hi n pháp và pháp lu t”.

ớ ẻ ố ự ụ ỉ ạ ữ ộ Trong xã h i ngày nay gi i tr  s ng th c d ng ch  ch y theo nh ng giá

ị ậ ữ ấ ỏ ị ớ ẻ ươ tr  v t ch t mà b  quên nh ng giá tr  tinh th n ầ . “Gi i tr  là t ủ ng lai c a Giáo

ề ạ ẳ ị ườ ế ư ố ộ h i và nhân lo i”. Đó là câu kh ng đ nh nhi u ng i đã bi ệ   t. Nh ng đ i di n

ự ế ắ ươ ệ ấ ố ẹ ớ v i th c t ấ  thì ai cũng th y lo l ng cho t ng lai  y. Li u nó có t t đ p nh ư

ườ ưở ng i ta t ng không?

ấ ừ ụ ủ ứ ạ ừ ự ạ ộ Xu t phát t m c tiêu c a môn Đ o đ c, t ủ  th c tr ng c a xã h i, tôi

ụ ạ ứ ệ ấ ậ ọ   ọ nh n th y vi c giáo d c đ o đ c cho h c sinh ngày nay là vô cùng quan tr ng

ể ễ ạ ư ụ ư ế nh ng cách giáo d c nh  nào đ  d  ch m đ n trái tim các em và làm cho các

.

4

ỏ ớ ứ ấ ả ấ ậ em h ng thú nh t? Đó là câu h i l n mà tôi c m th y th t băn khoăn

ớ ọ

ế

ơ

ượ ủ

Cùng v i h c, ch i là nhu c u không th  thi u đ

ể   c c a h c sinh Ti u

ơ ẫ

ạ ộ

ủ ạ

ữ ộ

ọ h c. Dù không ph i là ho t đ ng ch  đ o, song vui ch i v n gi

m t vai trò

ạ ộ

ẻ ẫ

ố ớ ẻ   quan tr ng trong ho t đ ng s ng c a tr , v n có m t ý nghĩa l n lao đ i v i tr .

ỏ ằ

ế

ế ổ ứ

ơ

Lý lu n và th c ti n đã ch ng t

r ng: N u bi

ch c cho tr  ch i m t cách

t t

ơ

ắ ợ h p lý, đúng đ n thì đ u mang l

i hi u qu  giáo d c. Qua trò ch i các em không

ượ

ượ

ữ nh ng đ

ệ c phát tri n v  các m t trí tu , th  ch t, th m m  mà còn đ

c hình

ậ ổ ứ

thành nhi u ph m ch t và hành vi đ o đ c. Chính vì v y t

ch c trò ch i đ

ơ ượ   c

ư ộ

ươ

ử ụ s  d ng nh  m t ph

ọ   ng pháp quan tr ng đ  giáo d c hành vi đ o đ c cho h c

sinh.

ả        Căn c  vào nh ng lý do trên, cùng v i th c ti n trong quá trình gi ng

ụ ạ

ơ

ể   ạ d y, tôi nh n th y vai trò c a trò ch i trong giáo d c đ o đ c cho h c sinh Ti u

ấ ứ

ế

ế

ọ h c là m t đi m r t đ ng đ n. Chính vì v y, tôi đã m nh d n vi

t sáng ki n :

ộ ố ệ ổ ứ ơ ọ ậ ờ ạ ạ ứ M t s  kinh nghi m t ch c trò ch i h c t p trong gi d y đ o đ c”

Ụ Ứ   II. M C ĐÍCH NGHIÊN C U:

ộ ố ệ ằ ổ ứ ờ ạ B ng m t s  kinh nghi m t ơ ọ ậ  ch c trò ch i h c t p trong gi ạ    d y đ o

ơ ọ ẽ ứ đ c, thông qua trò ch i h c sinh s  :

ệ ậ ữ ứ ữ ạ ỹ + Luy n t p nh ng k  năng, nh ng thao tác hành vi đ o đ c giúp các

ể ệ ắ ộ ự em th  hi n hành vi m t cách đúng đ n, t nhiên.

ạ ộ ơ ẽ ẫ ộ ộ + N i dung trò ch i s  minh ho  m t cách sinh đ ng cho các m u hành

ờ ậ ẽ ạ ứ ữ ạ ẫ ượ ữ vi đ o đ c. Nh  v y, nh ng m u hành vi này s  t o đ c nh ng bi u t ể ượ   ng

ệ ở ọ ớ ễ ề rõ r t h c sinh, giúp các em ghi nh  d  dàng và lâu b n.

ơ ộ ể ể ữ ự ẩ ọ ệ + H c sinh có c  h i đ  th  nghi m nh ng chu n m c hành vi. Chính

ờ ự ể ệ ẽ ề ữ ề nh  s  th  hi n này, s  hình thành đ ượ ở ọ c ẩ    h c sinh ni m tin v  nh ng chu n

ữ ứ ử ự ạ ọ ộ ơ m c hành vi đã h c, t o ra đ ng c  bên trong cho nh ng hành vi  ng x  trong

ộ ố cu c s ng.

ẽ ượ ọ ế ị ự ệ ả ọ + H c sinh s  đ c rèn luy n kh  năng quy t đ nh l a ch n cho mình

5

ứ ử ắ ộ ợ ọ ố m t cách  ng x  đúng đ n, phù h p trong m i tình hu ng.

+ Qua trß ch¬i, häc sinh ®îc h×nh thµnh n¨ng lùc quan s¸t, ®îc rÌn luyÖn

kü n¨ng nhËn biÕt ®¸nh gi¸ hµnh vi cña ngêi kh¸c lµ phï hîp hay kh«ng phï hîp

víi chuÈn mùc ®¹o ®øc x∙ héi.

+ B ng trò ch i, vi c luy n t p hành vi đ o đ c đ

ệ ậ ứ ượ ệ ằ ạ ơ ế ộ   c ti n hành m t

ẹ ộ ọ ượ cách nh  nhàng, sinh đ ng, không khô khan, nhàm chán. H c sinh đ c lôi

ệ ậ ố ộ ự ứ ầ cu n vào quá trình luy n t p m t cách t nhiên, h ng thú và có tinh th n trách

ệ ờ ả ả ượ ữ ệ ẳ ỏ ồ nhi m, đ ng th i gi i to  đ c nh ng m t m i, căng th ng trong quá trình

ọ ậ h c t p.

ữ ọ ế ả ơ + Thông qua trò ch i, kh  năng giao ti p gi a h c sinh và giáo viên và

ẽ ượ ữ ớ ườ gi a các em v i nhau s  đ c tăng c ng.

ƯƠ Ứ III. PH NG PHÁP NGHIÊN C U:

ươ ề ­ Ph ng pháp đi u tra.

ươ ạ ­ Ph ng pháp đàm tho i.

ươ ệ ả ậ ­ Ph ng pháp th o lu n nhóm, làm vi c cá nhân.

ươ ệ ậ ẫ ­ Ph ng pháp t p luy n theo m u hành vi.

ươ ổ ứ ơ ­ Ph ng pháp t ch c trò ch i,...

Ố ƯỢ Ứ Ạ IV. Đ I T NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U:

ớ ọ ­ H c sinh: L p 4A7

ố ượ ọ ọ ­ S  l ng h c sinh: 59 h c sinh.

ứ ờ ọ ­ Th i gian nghiên c u : Trong năm h c 2018 – 2019.

Ộ Ứ V. N I DUNG NGHIÊN C U:

ứ ề ự ạ ứ ọ ậ ạ ­ Nghiên c u v  th c tr ng h c t p môn đ o đ c.

ộ ủ ọ ứ ề ỗ ọ ộ ­ Nghiên c u v  thái đ  c a h c sinh qua n i dung m i bài h c.

ọ ủ ọ ụ ứ ứ ế ề ả ậ ỗ   ­ Nghiên c u v  kh  năng v n d ng ki n th c đã h c c a h c sinh qua m i

bài h c.ọ

6

ươ ạ ứ ớ ứ ề ộ ­ Nghiên c u v  n i dung ch ng trình môn đ o đ c l p 4.

ự ờ ề ự ệ ể ạ ạ ớ ố ọ ­ D  gi thăm l p kh i 4 đ  tìm hi u ủ ể  v  th c tr ng c a vi c d y h c môn

ạ ứ ớ đ o đ c l p 4.

ề ệ ứ ọ ướ ụ ­ Nghiên c u v  vi c thông qua cách h c tr ệ   c đây và sau khi áp d ng vi c

ơ ọ ậ ờ ọ ạ ứ ượ ế ử ụ s  d ng trò ch i h c t p trong gi h c đ o đ c thu đ ả c k t qu  ra sao.

PH N 2 – GI I QUY T V N Đ

Ơ Ở Ậ I. C  S  LÍ LU N

ệ ạ ứ ạ ọ ườ ể ọ ướ Vi c d y đ o đ c cho h c sinh trong tr ng Ti u h c tr ế c đây ti n hành

ắ ầ ừ ể ệ ạ ộ theo m t cách b t đ u t ọ    k  chuy n ­ Đàm tho i ­ khái quát hóa thành bài h c

ệ ậ ứ ứ ệ ạ ạ đ o đ c­ luy n t p rèn luy n thói quen hành vi đ o đ c làm cho chúng tr ở

ự ủ ề ả thành b n tính t ể ứ    nhiên c a cá nhân và duy trì lâu b n các thói quen đó đ   ng

ắ ả ọ ọ ử x  đúng đ n m i m i hoàn c nh.

ử ứ ữ ứ ữ ạ ộ ượ Nh ng thói quen hành vi đ o đ c là nh ng hành đ ng  ng x  có đ c do

ượ ặ ặ ạ ằ ệ ậ ố ộ đ c l p đi l p l ề i b ng luy n t p trong nhi u tình hu ng quen thu c và

ượ ư ườ ả ạ đ c giáo viên xem đây nh  là đ ạ   ng mòn trong quá trình gi ng d y môn đ o

đ c.ứ

ệ ư ề ằ ơ ế ọ Nhi u giáo viên cho r ng vi c đ a trò ch i vào trong ti ộ   ỉ t h c ch  là m t

ạ ộ ụ ư ứ ổ ỉ cách thay đ i hình th c cho phong phú và ch  là ho t đ ng ph , ch a th c s ự ự

7

ấ ượ ể ơ ọ ậ ệ ư ụ ủ ế ạ hi u th u đ c tác d ng c a vi c đ a trò ch i h c t p vào ti t d y.

ứ ủ ệ ậ ớ ọ ỷ ẫ   V i nh n th c đó c a giáo viên thì h c sinh rèn luy n k  năng, m u

ễ ậ ả ả ậ ộ hành vi m t cách r p khuôn, máy móc, gi m kh  năng suy lu n và di n gi ả   i

tình hu ng.ố

ư ế ờ ỳ ổ ụ ụ ạ ớ Nh  ta đã bi t m c tiêu giáo d c trong th i k  đ i m i là đào t o con

ườ ệ ứ ứ ứ ể ệ ng i Vi ẻ ẩ   ạ t Nam phát tri n toàn di n, có đ o đ c, tri th c, có s c kho  th m

ệ ưở ớ ưở ộ ậ ủ ề mĩ và ngh  nghi p tr ng thành v i lý t ộ ng đ c l p dân t c và ch  nghĩa xã

ụ ầ ạ ạ ợ ớ ớ ộ h i phù h p v i nhu c u nâng cao giáo d c trong giai đo n m i. Đào t o con

ườ ế ớ ớ ộ ồ ữ ả ắ ộ ng ậ ộ i m i, h i nh p c ng đ ng th  gi i, gìn gi và phát huy b n s c dân t c.

ế ớ ệ ổ ứ ự ệ Ngày nay trên th  gi ạ i, bên c nh vi c t ch c th c hi n các quá trình giáo

ứ ề ạ ố ườ ể ụ d c đ o đ c theo truy n th ng, ng i ta đã chú ý phát tri n, làm phong phú

ứ ạ ộ ườ ở ộ ệ ộ thêm n i dung nhân cách đ o đ c cho con ng m t bình di n r ng và bao i

quát h n.ơ

ạ ứ ớ ự ự ậ ộ ủ ể ế ộ ộ Cùng v i s  phát tri n ti n b  c a xã h i, đ o đ c có s  v n đ ng và phát

ứ ệ ể ạ ộ ị ủ   tri n. Chúng ta không “b a” ra các quan ni m đ o đ c “đ c đáo” riêng c a

ạ ứ ủ ờ ạ ướ ế ừ ọ ọ ệ mình mà ch n l c, k  th a các quan ni m đ o đ c c a các th i đ i tr c kia,

ạ ỏ ữ ế ố ế ỷ ỗ ờ ữ ả c i bi n nó, lo i b  nh ng y u t cũ k , l i th i. Gìn gi ữ   ể  và phát tri n nh ng

ệ ợ ớ ế ớ ớ ị ủ ấ ợ gì phù h p v i các quan h  kinh t ủ    m i, phù h p v i v  trí c a giai c p, c a

ạ ị ộ ử ụ ể nhân dân trong m t giai đo n l ch s  c  th .

ụ ạ ụ ầ ả ặ ứ ộ ệ ặ Giáo d c đ o đ c là m t m t giáo d c c n ph i đ c bi ọ t coi tr ng. Ngh ị

ế ươ ơ ả ụ ụ ủ ệ quy t trung ng II­ khoá 8 đã nêu rõ nhi m v , m c tiêu c  b n c a giáo

ờ ỳ ấ ướ ệ ệ ạ ằ ụ d c trong th i k  công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n c. Đó là nh m xây

ườ ưở ớ ấ ướ ắ ủ ớ ữ ự d ng nh ng con ng i lý t ng g n bó v i đ t n ộ   c, v i ch  nghĩa xã h i ,

ữ ữ ủ ụ ộ gi v ng m c tiêu xã h i ch  nghĩa.

ạ ượ ố ơ ả ụ ụ ệ ệ Mu n đ t đ ế   c nhi m v , m c tiêu c  b n này ngoài vi c nâng cao ki n

ấ ượ ứ ệ ọ ụ ạ ệ ả th c cho h c sinh thì vi c nâng cao ch t l ứ   ng và hi u qu  giáo d c đ o đ c

ọ ỏ ườ ủ ụ ồ ờ cho h c sinh là đòi h i th ỏ   ng xuyên c a công tác giáo d c, đ ng th i đòi h i

ế ấ ượ ệ ụ ệ ệ ấ ấ c p thi t vi c nâng cao ch t l ấ   ng giáo d c hi n nay. Nh t là hi n nay v n

8

ế ệ ẻ ộ ấ ướ ứ ủ ộ ấ ề ủ ỉ ề ạ đ  đ o đ c c a th  h  tr  không ch  là m t v n đ  c a m t đ t n c mà là

ể ả ủ ề ệ ề ầ ọ ờ ạ ấ v n đ  mang tính toàn c u c a th i đ i, là đi u ki n quan tr ng đ  b o v ệ

ươ ườ ự ố s  s ng còn và t ủ ng lai c a loài ng i.

ề ế ọ ơ ồ ể ọ Chúng ta đ u bi t h c sinh ti u h c còn ngây th , h n nhiên nh  t ư ờ ấ    gi y

ấ ấ ở ườ ắ ể ả ưở ế ắ ả ữ tr ng. Nh ng d u  n tr ọ ng Ti u h c có  nh h ộ   ng sâu s c đ n c  cu c

ụ ạ ứ ở ể ệ ậ ờ ủ ọ đ i c a h c sinh chính vì v y mà vi c giáo d c đ o đ c Ti u h c r t đ ọ ấ ượ   c

coi tr ng.ọ

ụ ạ ụ ồ ưỡ ể ọ M c tiêu giáo d c đ o đ c ứ ở ườ  tr ọ ng Ti u h c là b i d ng cho h c sinh

ơ ở ứ ườ ơ ở ề ạ c  s  v  đ o đ c. Đó là c  s  hình thành con ng ọ   i luôn luôn tôn tr ng

ườ ở ơ ộ ộ ườ ng ở i khác (  nhà, ở ườ  tr ng, n i công c ng, trong xã h i) con ng i luôn

ộ ề ự ệ ấ ấ ả ườ luôn ph n đ u, b o v , xây d ng m t n n văn hoá giàu tính con ng ộ   i, m t

ộ ấ ướ ộ ủ ạ ạ ọ xã h i và m t đ t n c dân ch , giàu m nh h nh phúc. Làm cho h c sinh

ấ ằ ử ủ ứ ể ậ ầ ợ   hi u và nh n th y r ng c n làm cho các hành vi  ng x  c a mình phù h p

ứ ạ ứ ạ ứ ế ế ề ộ ớ ợ v i l i ích xã h i. bi n ki n th c đ o đ c thành ni m tin đ o đ c. B i d ồ ưỡ   ng

ứ ự ề ạ ả ẩ ấ ể ả   ữ tình c m đ o đ c tích c c và b n v ng, có ph m ch t, ý chí ...vv. đ  đ m

ạ ứ ạ ứ ầ ớ ệ   ấ ả b o cho hành vi đ o đ c luôn luôn nh t quán v i yêu c u đ o đ c. Rèn luy n

ộ ấ ứ ề ạ ọ ở thói quen hành vi đ o đ c là m t v n đ  quan tr ng làm cho chúng tr  thành

ự ể ứ ủ ả b n tính t nhiên c a cá nhân và duy trì lâu dài các thói quen đó đ   ng x ử

ả ắ ọ đúng đ n trong m i hoàn c nh.

Ư Ứ Ủ Ạ Ặ II ­  Đ C TR NG C A PHÂN MÔN Đ O Đ C:

ể ặ ị ệ ọ ộ ạ ứ Có th  nói môn Đ o đ c có v  trí đ c bi t quan tr ng mà không m t

ế ượ ể ọ ở ẽ ụ ạ ứ ủ môn h c nào có th  thay th  đ c. B i l , ch c năng c a nó là giáo d c đ o

ọ ớ ệ ố ự ể ẩ ạ ọ ượ ứ đ c cho h c sinh ti u h c v i h  th ng chu n m c hành vi đ o đúc đ c quy

ươ ạ ứ ự ệ ệ ọ ị đ nh trong ch ụ ng trình môn h c này, môn Đ o đ c th c hi n ba nhi m v

là:

ọ ạ ứ ề ẩ + Hình thành cho h c sinh ự ý th cứ  v  chu n m c hành vi đ o đ c.

ạ ứ ụ ả ắ ọ ộ ữ xúc c m, thái đ , tình c m +  Giáo d c cho h c sinh nh ng ả  đ o đ c đúng đ n

9

ự ế ẩ ị lien quan đ n các chu n m c hành vi quy đ nh.

ự ẩ ợ ớ + Hình thành cho các em nh ng ữ kĩ năng, hành vi phù h p v i các chu n m c

ạ ứ ơ ở ự ệ và trên c  s  đó, rèn luy n thói quen đ o đ c tích c c.

ạ ứ ủ ể ặ Đ c đi m c a môn Đ o đ c là:

ụ ạ ứ ạ ứ ạ ộ ạ ọ ộ + D y h c môn Đ o đ c là m t ho t đ ng giáo d c đ o đ c.

ụ ể ủ ạ ứ ự ẩ +Tính c  h   a các chu n m c hành vi đ o đ c.

ạ ứ ự ủ ẩ ồ + Tính đ ng tâm c a các chu n m c hành vi đ o đ c.

ạ ứ ự ộ ọ ẩ + Logic quá trình hình thành m t chu n m c hành vi đ o đ c cho h c sinh

ể ọ ti u h c.

ạ ứ ở ể ọ ượ ỗ ự ế + M i bài Đ o đ c Ti u h c đ ệ c th c hi n trong 2 ti t. Trong đó:

ế ứ ẫ ấ ớ ọ + Ti ứ   t 1: Hình thành tri th c m i: Cung c p cho h c sinh m u hành vi  ng

ứ ơ ẳ ơ ở ạ ể ầ ả ử x  và c  s  đ o đ c s  đ ng. Giúp các em hi u c n ph i làm gì? Làm nh ư

ư ậ ế ầ th  nào? Vì sao c n làm nh  v y.

ế ổ ứ ệ ậ ự ọ + Ti t 2: Th c hành kĩ năng hành vi : T  ch c cho h c sinh luy n t p đ ể

ự ứ ử ẩ hình thành kĩ năng  ng x  theo chu n m c, kĩ năng đánh giá, phê phán hành vi

ự ọ ẩ theo các chu n m c đã h c.

ế ế ỗ ợ ẽ ệ ẫ ặ ố ộ Ti t 1 và ti t 2 có m i quan h  ch t ch , tác đ ng l n nhau h  tr  cho

ế ẩ ị ị ướ ế ế ủ ể ố nhau: ti t 1 chu n b  đ nh h ng cho ti t 2, còn ti ế   t 2 c ng c , phát tri n k t

ả ủ ế qu  c a ti t 1.

́ Ự ̣ ̉ ̀ III. TH C TRANG CUA VÂN ĐÊ:

ự ế ộ ố ệ ấ ạ Trong th c t ố   ề  cu c s ng hi n nay v n đ  đáng lo ng i và đang là m i

ư ủ ậ ộ ọ ự ẩ quan tâm c a toàn xã h i là h c sinh ch a nh n bi ế ượ t đ ạ   c chu n m c đ o

ụ ệ ượ ư ọ ộ ố ự ệ ứ đ c. Qua m t s  s  vi c, v  vi c đ c nêu trên báo chí nh  h c sinh hành

ữ ầ ườ ớ ổ hung th y cô giáo, hành hung nh ng ng ữ i l n tu i , có nh ng hành vi c  x ư ử

ẹ ớ ườ ấ ằ ẫ ớ ạ không đ p v i b n bè, v i ng i thân trong gia đình. Ta th y r ng v n có

ộ ố ứ ữ ể ạ ấ   m t s  em có nh ng hành vi đ o đ c suy thoái mà chúng ta không th  ch p

ậ ượ nh n đ c.

ộ ố ủ ả ẫ ớ ọ ư   ệ Ngay c  trong l p 4 do tôi ch  nhi m v n còn m t s  ít h c sinh ch a

ế ỏ ễ ử ư ư ầ ế ả ơ bi t chào h i l ặ  phép, th a g i khi g p th y cô giáo, ch a bi t c m  n khi

10

̃ ượ ườ ư ơ ế ư ử ự đ c ng i khác giúp đ , ch a bi ẹ   ớ t c  x  đúng m c v i anh em, cha m ,

ớ ườ ụ ớ ậ ạ b n bè, v i ng ặ   i xung quanh. Có em còn nói t c v i nhau khi tranh lu n m c

ữ ậ ỉ ườ ữ ờ dù nh ng câu nói đó ch  tranh lu n bình th ư ng thôi, nh ng nh ng l i đó ta

ụ ị ờ ị ướ ẻ không k p th i giáo d c đ nh h ng đúng cho các em thì nó s  đi theo đ ườ   ng

ớ ấ ử mòn, ăn sâu vào các em khi l n r t khó s a.

ư ườ ấ ề ự ờ ẳ ờ Nh  ông cha ta th ng nói “L i nói ch ng m t ti n mua l a l i mà nói

ừ ữ ờ ườ ự ứ cho v a lòng nhau”. Nh ng l i nói đó khó nghe mà cho ng i b c t c đôi khi

ị ự ượ ế ị ự ế ỉ không ch u đ ng đ ữ c gây xích mích ch  vì nh ng câu nói thi u l ch s , t nh ị

ế ệ ậ ầ ầ ộ ộ ư   thì th t là đáng ti c. Đó là m t ph n do các em quen mi ng m t ph n ch a

ậ ượ ể ̃ ứ nh n th c ro đ ệ   c cái nguy hi m, cái đúng cái sai qua cách nói năng, qua vi c

ạ ứ ư ậ ủ làm c a mình. Các em ch a t p thành thói quen hành vi đ o đ c.

ự ế ữ ư ứ ộ ờ ọ M t th c t n a là các em ch a có h ng thú trong gi ấ    h c. Các em th y

̀ơ ọ ạ ứ ề ế ế ặ gi ế    h c đ o đ c còn gò ép, n ng n  và nhàm chán vì th  các em ti p thu ki n

ụ ộ ứ ẫ ộ ượ th c m t cách th  đ ng qua các m u hành vi đ c nêu trong sách giáo khoa,

ệ ủ ộ ố ư ậ ố ̉ ắ   qua m t s  tình hu ng, mâu chuy n c a giáo viên đ a ra. Do v y các em n m

ờ ợ ồ ỏ ắ ắ ộ ọ ớ bài m t cách h i h t, không ch c ch n, có em h c đó r i b  đó không nh  gì.

ự ế ụ ể ọ ứ ụ ữ ế ọ Không áp d ng nh ng ki n th c đã h c vào trong th c t . C  th  h c sinh

ể ờ ư ệ bi u hi n trong gi nh  sau:

ứ ứ HS h ng thú HS bình th ngườ HS không h ng thú

ổ ọ

ố T ng s   h c sinh 59 17 11 31

ể ạ ượ ờ ể ụ ượ ụ ắ ồ Đ  đ t đ c m c tiêu đó và đ ng th i đ  kh c ph c đ c th c t ự ế ạ    d y

ạ ứ ệ ố ớ ề ặ ữ ấ ườ đ o đ c hi n nay ở ườ  tr ng v n đ  đ t ra đ i v i chúng ta ­ nh ng ng i giáo

ứ ượ ể ậ ứ ề ữ ẩ viên là làm sao đ  các em nh n th c đ ự ạ   c nh ng tri th c v  chu n m c đ o

ể ở ồ ưỡ ứ ứ ạ ứ đ c đ  hình thành các em ý th c đ o đ c, b i d ng t ư ưở  t ả   ng tình c m

ứ ứ ệ ọ ố ạ ạ đ o đ c, rèn luy n thói quen hành vi đ o đ c cho h c sinh. Đây là m i quan

ủ ấ ả ư ể ắ ầ tâm, lo l ng hàng đ u c a t ọ t c  giáo viên Ti u h c cũng nh  cá nhân tôi.

ệ ứ ủ ọ ệ ệ ạ ặ Đ c bi ấ   t là vi c rèn luy n thói quen hành vi đ o đ c c a h c sinh. Tôi th y

11

ớ ặ ủ ể ể ấ ọ ạ   ọ ằ r ng v i đ c đi m tâm sinh lý c a h c sinh Ti u h c các em r t thích ho t

̃ ứ ượ ệ ậ ậ ơ ọ ơ ộ đ ng vui ch i vì v y qua vi c “Ch i mà h c” Các em se nh n th c đ c hành

ự ạ ứ ẩ ấ ả ộ ơ . ệ vi chu n m c đ o đ c m t cách có hi u qu , nh t là thông qua các trò ch i

ể ệ ắ ộ ọ ổ ớ ớ ấ  Là m t giáo viên Ti u h c tôi r t tâm đ c v i vi c đ i m i ph ươ   ng

ạ ặ ọ ệ ọ ướ ạ ứ ổ ứ ệ pháp d y h c hi n nay mà đ c bi t là d y h c d i hình th c t ch c các trò

ể ạ ế ơ ở ọ ươ ch i. Tôi luôn trăn tr  suy nghĩ làm th  nào đ  d y h c theo ph ng pháp này

ị ễ ự ả ễ ữ ư ệ ẩ ơ ạ nh ng nh ng trò ch i ph i d  chu n b , d  th c hi n mà mang l ệ i hi u qu ả

ề ằ ố cao đó là đi u tôi h ng mong mu n.

Ộ Ố Ơ Ọ Ổ Ứ Ậ IV. CÁCH T  CH C M T S  TRÒ CH I H C T P TRONG GI Ờ

Ứ Ạ Ọ Ạ D Y H C Đ O Đ C

ọ ổ ứ ơ ọ ậ ự 1. Quy trình l a ch n và t ch c trò ch i h c t p.

ọ ổ ứ ể ơ ọ ọ ộ ự Quá trình l a ch n và t ể ố    ch c trò ch i cho h c sinh ti u h c là m t th  th ng

ạ ấ ồ ướ nh t, bao g m các giai đo n, các b ư c nh  sau:

ứ ấ ự ọ ạ ơ Giai đo n th  nh t: L a ch n trò ch i

ướ ụ ầ ạ Phân tích yêu c u m c tiêu bài d y. B c 1:

ướ ử ể ả ọ ơ ộ Ch n th  trò ch i nào đó đ  phân tích n i dung và kh  năng B c 2:

ứ ụ ế ấ giáo d c và cung c p ki n th c gì.

ướ ụ ế ả ấ ố ộ ế     Đ i chi u n i dung và kh  năng giáo d c và cung c p ki n B c 3:

ủ ơ th cứ c a trò ch i .

ế ấ ợ ử ọ ơ N u th y không phù h p thì tr  l ở ạ ướ i b c 2: ch n th  trò ch i khác và

ế ạ ệ ướ ị ti n hành l i công vi c theo các b c đã đ nh.

ế ị ế ấ ợ ọ ơ N u th y phù h p thì quy t đ nh ch n trò ch i đã phân tích.

ị ổ ứ ơ ạ ẩ ứ Giai đo n th  2: Chu n b  t ch c trò ch i.

ướ Thi ế ế “Giáo án” t k B c 4:

+ Tên trò ch i: ơ “…………………”

ụ ủ ạ ượ ụ ầ ơ ơ + M c đích giáo d c c a trò ch i: Qua trò ch i, c n đ t đ ữ   c nh ng

ứ ụ ề ầ ộ yêu c u giáo d c gì v  tri th c, thái đ  và hành vi?

ươ ệ ổ ụ ụ ệ ứ ộ ơ ỳ + Các ph ng ti n ph c v  cho vi c t ch c trò ch i (tu  thu c vào

12

ữ ơ ươ ụ ố ớ ệ ấ ậ ừ t ng trò ch i, nêu lên nh ng ph ng ti n v t ch t, ví d  đ i v i trò ch i ơ “Đi

ư ộ ầ ẩ ầ ố ị ề th a, v  chào ” c n chu n b  kính, báo b  , cho ông; khăn đ i đ u, kim đan cho

bà, cho mẹ…)

ả ưở + Các gi i th ế ng (n u có).

ụ ể ớ ạ ộ ế ơ ộ ụ ể + N i dung trò ch i, các ho t đ ng c  th  v i cách ti n hành c  th .

ụ ố ớ ẩ ầ ế + Chu n và thang đánh giá, n u c n, ví d , đ i v i trò ch i ơ “Hái hoa

ả ả ờ ẩ ạ ạ dân chủ”, chu n đánh giá là ph i tr  l i đúng, rõ ràng, m ch l c và thang đánh

ướ ẩ ị ự  Chu n b  th c hi n ệ “giáo án” giá. B c 5:

ấ ượ ẩ ươ ệ ầ ộ ị ầ ủ ­ Chu n b  đ y đ  và có ch t l ng các ph ng ti n: m t ph n do giáo

ị ộ ầ ẩ ẩ ọ ị ướ ẫ ủ viên chu n b ,m t ph n do h c sinh chu n b  theo h ng d n c a giáo viên.

ướ ễ ẫ ậ ọ ướ ế ẩ ­ Phân công và h ng d n cho h c sinh t p di n tr c (n u chu n b ị

ơ ắ ơ ị cho trò ch i s m vai hay trò ch i đóng k ch).

ổ ứ ứ ạ ơ Giai đo n th  ba: T  ch c trò ch i

ướ ề ặ ấ  Đ t v n đ B c 6:

ớ ệ ­ Gi i thi u tên trò choi

ơ ầ ủ ­ Nêu yêu c u c a trò ch i.

ướ ớ ơ ớ ệ ạ ạ Gi ạ   ộ i thi u rõ ràng, m ch l c n i dung trò ch i v i các ho t B c 7:

ụ ể ế ầ ẫ ộ đ ng c  th . N u c n thì làm m u.

ướ ạ ộ ự ệ ọ ơ Cho h c sinh th c hi n trò ch i theo các ho t đ ng đã nêu. B c 8:

ả ộ ữ ữ ệ ế ắ ạ ố ờ ị ậ   Theo dõi, u n n n k p th i nh ng l ch l c. Đánh giá nh ng k t qu  b  ph n

ế (n u có).

ứ ư ế ạ Giai đo n th  t ơ : K t thúc trò ch i

ướ ộ ố ộ ư ế ậ ơ ợ ọ T p h p h c sinh làm m t s  đ ng tác th  giãn (n u ch i trò B c 9:

ơ ậ ộ ọ ch i v n đ ng). Đánh giá chung (cá nhân và nhóm ho c t ). ặ ổ Nên cho h c sinh

tham gia đánh giá.

ướ ầ ưở ế ế Phát ph n th ng (n u có) và k t thúc. B c 10:

ư ậ ự ể ọ ồ ọ ọ ơ Nh  v y quy trình l a ch n trò ch i cho h c sinh ti u h c bao g m 4

13

ạ ớ ướ ụ ể ề ộ giai đo n v i 10 b ẻ   c đi c  th . Tuy nhiên đây là m t quy trình m m d o,

ướ ấ ươ ỉ ự ế ạ linh ho t, các b c trên ch  có tính ch t t ng đ i. ố Trong th c t , các b ướ   c,

ể ạ ậ các giai đo n này có th  đan xen, hoà nh p vào nhau.

ộ ố

ơ

2. M t s  trò ch i:

2.1. Trß ch¬i víi ®å vËt.

TrΠem ch¬i víi nh÷ng vËt thÓ ®¬n gi¶n (nh  c¸c m¶nh gç, c¸c m¶nh

nhùa…) hay víi nh÷ng ®å ch¬i, kÓ c¶ ®å ch¬i chuyÓn ®éng («t«, tµu ho¶).

Qua ®ã, trΠem:

­ TËp nhËn biÕt c¸c ®å vËt, c¸c mµu s¾c, c¸c vËt thÓ h×nh häc (h×nh

vu«ng, h×nh trßn, h×nh tam gi¸c…) nh»m dÇn dÇn t×m hiÓu thÕ  giíi xung

quanh.

­ TËp quan s¸t sù chuyÓn ®éng cña c¸c ®å ch¬i vµ suy nghÜ, t×m kiÕm

nguyªn nh©n cña sù chuyÓn ®éng ®ã (T¹i sao «t« ch¹y ®îc? T¹i sao bóp bªn l¹i

kªu?...)

­ TËp x©y dùng (nhµ cöa, cÇu cèng…) b»ng nh÷ng viªn g¹ch nhùa.

­   RÌn   luyÖn   trÝ   th«ng   minh,   n©ng   cao   hiÓu   biÕt   vÒ   thÕ   giíi   xung

quanh, båi dìng tÝnh kiªn tr×, cÈn thËn vµ nhiÒu phÈm chÊt kh¸c.

­ Trong qu¸ tr×nh trΠem tham gia c¸c trß ch¬i víi ®å vËt, gi¸o viªn cÇn h­

íng dÉn c¸ch ch¬i ®Ó c¸c em tõ chç lµm theo mÉu ®Õn chç lµm mét c¸ch s¸ng

t¹o.

VÝ dô: Trß ch¬i “DiÔn t¶”

a) Môc ®Ých:

Häc sinh biÕt ®îc quyÒn trΠem cã thÓ cã ý kiÕn riªng vÒ mét vËt hoÆc

mét vÊn ®Ò g× ®ã.

b) ChuÈn bÞ:

Gi¸o viªn chia häc sinh thµnh 4 – 6 nhãm vµ giao cho mçi nhãm mét ®å

vËt, ch¼ng h¹n: m«t hép bót, mét bøc tranh, mét  ®å  ch¬i…   Mçi nhãm ngåi

thµnh mét vßng trßn vµ lÇn lît tõng ngêi trong nhãm võa cÇm ®å vËt quan s¸t,

14

võa nªu ý kiÕn cña m×nh vÒ ®å vËt ®ã.

Sau ®ã, tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn ®Ó xem ý kiÕn cña c¶ nhãm vÒ

®å vËt cã gièng nhau kh«ng.

Cuèi cïng, gi¸o viªn kÕt luËn: Mçi ngêi, mçi trΠem cã quyÒn cã ý kiÕn

riªng vµ cã quyÒn bµy tá ý kiÕn cña m×nh. §ång thêi chóng ta cÇn biÕt l¾ng

nghe vµ t«n träng ý kiÕn cña b¹n kh¸c, ngêi kh¸c.

2.2. Trß ch¬i theo chñ ®Ò:

Trß ch¬i chñ ®Ò bao gåm:

­ Trß ch¬i s¾m vai theo chñ ®Ò;

­ Trß ch¬i lµm ®¹o diÔn theo chñ ®Ò;

­ Trß ch¬i ®ãng kÞch theo chñ ®Ò.

a) Trß ch¬i s¾m vai:

TrΠem b¾t chíc ngêi lín, lÆp l¹i trong trß ch¬i nh÷ng hµnh ®éng cña ng­

êi lín, hoÆc b¾t chíc ®éng vËt vµ lÆp l¹i nh÷ng “hµnh ®éng” cña ®éng vËt ®∙

15

®îc nh©n c¸ch ho¸. Trong khi ch¬i, trΠem cã thÓ sö dông hoÆc kh«ng sö dông

®å vËt. VÝ nh, trΠcã thÓ s¾m vai ngêi chÞ gióp ®ì em nhá; s¾m vai ngêi mÑ

d¾t con ®i d¹o ch¬i, t¾m giÆt cho con; s¾m vai con chã gi÷ nhµ; con gµ b¶o

vÖ ®µn con….

TrΠem cµng lín th× cµng cã tÝnh ®éc lËp râ rÖt trong trß ch¬i; cµng

thÝch s¾m vai nh÷ng ngêi lao ®éng gÇn gòi víi nh÷ng nghÒ nghiÖp nhÊt

®Þnh nh: b¸c sÜ ch÷a bÖnh cho ngêi èm; c« gi¸o d¹y häc sinh, tµi xÕ l¸i xe «t«

lµm viÖc… Nhê vËy, dÇn dÇn trΠem quen víi hµng lo¹t qu¸ tr×nh lao ®éng cña

ngêi lín.

ë løa tuæi tiÓu häc, ngêi ta nhËn thÊy c¸c em trai vµ c¸c em g¸i cã høng

thó s¾m c¸c vai kh¸c nhau: c¸c em trai thÝch s¾m nh÷ng vai m¹nh mÏ (bé ®éi,

c«ng an, ngêi leo nói); c¸c em g¸i thÝch s¾m nh÷ng vai dÞu dµng (mÑ, c« gi¸o,

b¸c sÜ…).

Nhê trß ch¬i s¾m vai, trΠem ®îc nhËp vai c¸c nh©n vËt kh¸c nhau víi c¸c

mèi quan hÖ kh¸c nhau. Nhê vËy, c¸c em cã thÓ:

­ DÇn dÇn lµm quen víi nh÷ng sinh ho¹t, nh÷ng ho¹t ®éng lao ®éng cña

ngêi lín mµ sau nµy c¸c em sÏ tham gia khi trëng thµnh.

­ Båi dìng ®îc nhiÒu phÈm chÊt, ph¶n ¸nh quan hÖ øng xö ®óng ®¾n

víi nh÷ng ngêi xung quanh (øng xö cña bµ mÑ víi con c¸i; øng xö cña b¸c sÜ víi

bÖnh nh©n…).

­ Båi dìng ®îc høng thó vµ cã thÓ h×nh thµnh nh÷ng  íc m¬ muèn trë

16

thµnh nh÷ng ngêi lµm nghÒ g× ®ã trong t¬ng lai v.v…

ơ ạ ư ẻ ế ắ ơ ớ   ễ : Tr  em không s m vai, nh ng ti n hành ch i v i b) Trò ch i làm đ o di n

ủ ề ấ ị ữ ữ ồ ơ nh ng đ  ch i theo nh ng ch  đ  nh t đ nh, trong đó, các em đóng vai trò

ơ ớ ư ỉ ạ ề ể ạ ồ ữ “đ o di n” “nhân ễ  ch  đ o, đi u khi n các đ  ch i v i t ư  cách nh  là nh ng

ụ ơ ớ ườ ạ ơ “đ o di n” ủ ề “v n bách thú” v t”.ậ  Thí d , khi ch i trò ch i ễ  v i ch  đ . Các

ố ớ ữ ạ ậ ậ em đóng vai trò “đ o di n” ễ  đ i v i các nhân v t tí hon là nh ng con v t nh ư

ữ ấ ỉ ườ ư ườ ớ ẻ ổ h , báo, g u, kh , chim… và nh ng ng i đi xem, nh  ng i l n, tr em…

ượ ạ ộ ạ ự “đ o di n” Các “nhân v t”ậ  này đ c ho t đ ng theo s ẻ ễ  c a tr . ủ

ủ ề ủ ứ ạ ữ ơ ộ ở ộ   Nh ng ch  đ  c a trò ch i ngày m t ph c t p, ngày càng m  r ng

ụ ừ ạ ủ ề ơ ủ ề ế ẻ ả ph m vi. Ví d , t ứ ạ    ch  đ  đ n gi n (bé đi nhà tr …) đ n ch  đ  ph c t p

ự ậ ạ ớ ơ ộ ơ ố ủ   ơ h n, r ng rãi h n v i các nhân v t đa d ng h n (xây d ng thành ph  c a

ữ ườ ụ ứ ề ể ộ ổ ộ nh ng ng i tí hon). Đi u này ph  thu c vào l a tu i và trình đ  phát tri n trí

ệ ủ ẻ tu  c a tr .

ườ ế ễ ậ ấ ạ ơ Ng i ta nh n th y khi ti n hành trò ch i làm đ o di n, các em trai

ườ ữ ườ ữ ươ ệ ậ th ng thích nh ng ng i lính, nh ng ph ng ti n kĩ thu t – máy móc, tàu

ồ ỗ ụ ầ ơ vũ tr … còn em gái thì thích búp bê, đ  g , qu n áo h n.

ễ ạ ơ ườ ứ ỗ ẻ Trò ch i làm đ o di n th ng đ ượ ổ c t ch c theo nhóm. M i tr em

ồ ơ ủ ề ư ữ ề ể ấ ố đi u khi n nh ng đ  ch i nào đó nh ng cùng th ng nh t theo ch  đ  chung.

ụ ẻ ể ạ ơ ưở ượ Lo i trò ch i này có tác d ng giúp tr  em phát tri n trí óc t ng t ng.

ơ ị ẻ ườ ự ẩ ộ ị Tr  em th ng đóng k ch d a trên m t tác ph m văn c) Trò ch i đóng k ch:

ơ ộ ể ẽ ị ọ h c nào đó. Qua đóng k ch, các em s  có c  h i đ :

ữ ể ượ ­ Phát tri n ngôn ng  hình t ng.

ể ẩ ỹ ­ Phát tri n óc th m m .

ể ệ ượ ữ ẹ ắ ộ ộ ­ Th  nghi m đ c nh ng thái đ , hành vi đ p m t cách sâu s c qua

17

ậ “nh p vai” thành công.

ớ ầ ườ ớ ỡ ẻ ả ự ẩ ọ M i đ u, ng i l n ph i giúp đ  tr ọ    em l a ch n tác ph m văn h c,

ặ ệ ể ệ ễ ạ phân vai hoá trang và đ c bi t là đ o di n cho các em th  hi n thành công tác

ấ ả ề ặ ộ ả ề ặ ệ ẩ ậ ọ ph m trên sân kh u c  v  m t n i dung văn h c, c  v  m t ngh  thu t. Nh ờ

ụ ủ ơ ạ ượ ậ v y, ý nghĩa giáo d c c a trò ch i l i càng đ c nâng cao.

ố ớ ữ ề ẻ ấ ớ ườ ớ ể ị V  sau, nh t là đ i v i nh ng tr  em l n, ng i l n có th  đ nh h ướ   ng

ọ ự ự ẩ ọ cho các em l a ch n tác ph m văn h c, t phân vai.

ườ ườ ơ ớ ồ ậ ữ ằ ơ Ng i ta th ng cho r ng nh ng trò ch i v i đ  v t và trò ch i theo

ủ ề ữ ả ạ ồ ơ ơ ị ch  đ , bao g m c  trò ch i đóng k ch, là nh ng trò ch i sáng t o. Song trò

ự ự ạ ơ ỉ ẻ ự ự ữ ch i th c s  sáng t o ch  khi nào tr em có năng l c xây d ng nh ng hình

ề ẻ ạ ớ ơ ơ ơ ượ t ng m i trong trò ch i. Tr  em càng ch i nhi u lo i hình trò ch i này, s ự

ướ ể ủ ề ẫ ườ ớ ố ớ ơ h ng d n, đi u khi n c a ng i l n đ i v i trò ch i càng khéo léo thì các

ự ưở ể ượ ữ ạ em càng phát tri n năng l c t ng t ng sáng t o, càng có nh ng  n t ấ ượ   ng

ế ớ ạ ẽ ố ớ m nh m  đ i v i th  gi i xung quanh.

ơ ậ ộ 2.3. Trò ch i v n đ ng.

ơ ậ ượ ể ọ ộ Trò ch i v n đ ng đôi khi còn đ ậ   ơ c g i là trò ch i th  thao – v n

ạ ượ ư ế ơ ơ ộ đ ng. Trò ch i lo i này đ ắ c ti n hành theo quy t c nh  các trò ch i “Hãy

ướ ử ụ ử ụ ấ ặ ờ b ồ ậ   c nhanh”, “Đ u tranh giành c ”; có s  d ng ho c không s  d ng đ  v t,

ư ế ể ạ ạ ồ   ơ có th  kèm theo hát, nh c nh  trò ch i “K t đôi b n”, kèm theo nói đ ng

ư ệ ạ ơ thanh nh  các trò ch i “Đèn hi u”, “Cò hay qu ”.

ơ ậ ẻ ắ ộ ướ ự ậ ủ Trong các trò ch i v n đ ng, tr  em b t ch ộ c s  v n đ ng c a ng ườ   i

ủ ạ ả ế ớ l n, c a tàu xe,… và ti n hành ch y, nh y…

ườ ớ ầ ướ ề ể ẫ ơ Ng i l n c n chú ý h ng d n đi u khi n sao cho trong khi ch i, tr ẻ

ượ em tránh đ c:

ườ ể ạ ạ ả ợ ữ ­ Nh ng tr ng h p nguy hi m (va ch m m nh; ngã; nh y quá cao, quá

xa..);

ườ ệ ạ ợ ỏ ơ ữ ­ Nh ng tr ng h p quá m t m i (ch i quá lâu, quá m nh);

ơ ậ ẽ ộ ộ ọ Trò ch i v n đ ng n u đ ế ượ ổ ứ c t ch c m t cách khoa h c thì s  giúp cho

18

các em:

ể ự ể ­ Phát tri n th  l c;

ệ ế ẫ ạ ả ­ Rèn luy n ý chí, tính kiên trì, nh n n i, tính qu  quy t;

ầ ộ ồ ­ Tinh th n đ ng đ i.

ế ứ ụ ơ Ví d : * Trò ch i “Thi ti p s c”

ụ a) M c đích

ụ ọ ầ ồ ợ ộ ­ Giáo d c h c sinh tinh th n h p tác đ ng đ i

ẻ ầ ạ ớ ổ ọ ­ T o b u không khí thi đua sôi n i, vui v  trong l p h c.

ị b) Chu n bẩ

ữ ầ ẩ ộ ơ ỳ ị ươ Tu  theo n i dung trò ch i mà c n chu n b  nh ng ph ơ   ệ ng ti n ch i

ơ ế ứ ầ ị ể   ữ ụ ể c  th  khác nhau. Song nhìn chung nh ng trò ch i ti p s c c n có đ a đi m

ổ ộ ể ấ ớ ộ r ng đ  ít nh t là có hai nhóm thi v i nhau, ngoài ra còn có các c  đ ng viên

ủ c a hai nhóm.

c) Cách ch iơ

ố ườ ằ ổ ế ọ Chia h c sinh thành các nhóm có s  ng ắ   i b ng nhau, ph  bi n quy t c,

ư ỗ ụ ầ ủ ệ ậ ơ ỗ lu t ch i và nhi m v  c n hoàn thành c a m i nhóm cũng nh  m i thành viên

ẽ ự ắ ầ ấ ủ ứ ơ ỗ ệ   trong nhóm. B t đ u ch i, thành viên th  nh t c a m i nhóm s  th c hi n

ụ ủ ệ ườ ứ ụ ệ ấ nhi m v  c a mình. Sau khi ng i th  nh t hoàn thành nhi m v , thì ng ườ   i

ớ ắ ầ ư ậ ứ ứ ế ề ộ th  hai m i b t đ u vào cu c. C  nh  v y, cho đ n khi nhóm nào v  đích

ượ ụ ướ ệ ộ ẽ ắ ộ đ c/ hoàn thành toàn b  nhi m v  tr c thì nhóm đó s  th ng cu c.

d) Ví d : ụ

ế ứ ế ủ ả ­ Thi ti p s c vi t tên các di s n thiên nhiên và văn hoá c a đ t n ấ ướ   c

ữ gi a các nhóm.

ố ơ * Trò ch i “Đ  vui”

ụ a) M c đích:

ố ể ọ ế ộ ỹ ự ẩ ủ Giúp h c sinh c ng c  hi u bi ề t thái đ , k  năng v  chu n m c hành

vi.

19

ị ẩ b) Chu n b :

ị ộ ứ ả ặ ẩ ỗ ộ   ­ M i nhóm ph i chu n b  m t vài câu đó, b c tranh ho c hành đ ng

ờ ề ủ ề ọ ể ố ạ không l i v  ch  đ  bài h c đ  đ  nhóm b n.

c) Cách ch i: ơ

ầ ượ ừ ớ Giáo viên chia l p thành các nhóm. L n l ố   t t ng nhóm nêu các câu đ ,

ứ ộ ờ ề ủ ề ể ố ọ ặ ư đ a ra b c tranh ho c hành đ ng không l i v  ch  đ  bài h c đ  đ  nhóm

ả ẽ ượ ậ ố ứ ể ể ề ộ khác. M t Ban giám kh o s  đ c l p ra đ  cho đi m v  câu đ / b c tranh/

ả ờ ủ ể ộ ộ ơ ổ ố hành đ ng và đi m tr  l i c a m i nhóm. Sau cu c ch i nhóm nào có t ng s ố

ẽ ắ ể ấ ộ đi m cao nh t, nhóm đó s  th ng cu c.

d) Ví d : ụ

ổ ứ ơ ố ọ ạ ọ ẹ ệ Giúp m  vi c gì? T  ch c cho h c sinh ch i đ  vui trong d y h c bài 4

ệ – Chăm làm vi c nhà ớ  (L p 2).

đ) Lưu ý:

ố ứ ữ ặ ộ ờ Nh ng câu đ , b c tranh ho c hành đ ng không l ọ   i mà các nhóm h c

ủ ề ả ượ ứ ẩ ả ạ ợ ớ ị sinh chu n b  ph i phù h p v i ch  đ  bài Đ o đ c và ph i đ c các nhóm

ữ ế ậ ố gi bí m t cho đ n khi mang ra đ  nhóm khác.

ơ ọ ậ 2.4. Trò ch i h c t p:

ơ ọ ậ ữ ộ ươ ệ ệ Trò ch i h c t p là m t trong nh ng ph ụ ng ti n giáo d c trí tu  cho

ẻ ẻ tr  em. Nó giúp tr :

ề ị ữ ể ả ­ Phát tri n nh ng kh  năng v  th  giác, thính giác, xúc giác;

ữ ể ế ề ệ ượ ­ Chính xác hoá nh ng hi u bi ự ậ t v  các s  v t, hi n t ng xung quanh;

ữ ể ẹ ạ ả ­ Phát tri n trí thông minh, ph n x  nhanh nh n, ngôn ng , v.v…

Ở ư ể ơ ữ đây, chúng ta có th  nêu lên nh ng trò ch i nh : “Đoán xem cây gì,

ệ ể hoa gì?”, “Đoán xem con gì?”, “Tìm hi u các danh nhân Vi t Nam và th ế

ớ ể ề ữ ườ gi i”, “Xem tranh k  v  nh ng ng i anh hùng”.

ơ ọ ậ ề ứ ớ Nhi u trò ch i h c t p đ ượ ổ c t ồ ậ  ch c v i các đ  v t, các v t li u t ậ ệ ự

ơ ọ ậ ề ả ả nhiên (hoa, qu , lá) các tranh,  nh… song cũng có nhi u trò ch i h c t p ch ỉ

20

ỏ ờ đòi h i dùng l i.

ố ớ ữ ẻ ả ỏ ộ ơ ớ ơ ọ ậ Đ i v i nh ng tr  nh , trò ch i h c t p có n i dung gi n đ n v i yêu

ừ ứ ố ớ ữ ư ơ ẻ ớ   ầ c u v a s c nh  trò ch i “Đoán xem cây gì, con gì?”. Đ i v i nh ng tr  l n,

ơ ọ ậ ứ ạ ầ ộ ớ ơ ơ trò ch i h c t p có n i dung ph c t p h n v i yêu c u cao h n.

Ở ể ắ ầ ọ ọ ướ ọ  ti u h c, h c sinh trai và h c sinh gái b t đ u có xu h ng khác

ơ ọ ậ ệ ề ơ ỹ ữ ọ ậ   nhau rõ r t v  trò ch i h c t p. H c sinh trai thích nh ng trò ch i k  thu t,

ế ế ữ ử ơ thi ọ t k  xây nhà c a và máy bay… còn h c sinh gái thì nh ng trò ch i có liên

ế ệ ằ ả ằ ấ ầ quan đ n công vi c gia đình (may qu n áo, làm hoa b ng gi y, b ng qu …).

ơ ọ ậ ứ ấ ạ ạ ề ể ạ   ­ Trò ch i h c t p môn Đ o đ c r t phong phú, đa d ng v  th  lo i,

bao g m: ồ

ơ ậ ư ữ ệ ộ ơ ụ ­ Nh ng trò ch i v n đ ng, ví d  nh : Trò ch i “Đèn hi u”, “Ai đi

ậ ợ ỏ ỏ đúng lu t”, “Đèn xanh, đèn đ ”, “Vòng tròn chào h i”, “Đi ch ”,…

ơ ố ư ụ ữ ế ơ ­ Nh ng trò ch i đ  vui, ví d  nh  trò ch i: “N u… thì…”, “Tìm đôi”,

ộ ờ ủ “Đoán tranh”, “Đoán hành đ ng không l i”, “Hái hoa dân ch ”, “Đoán xem

ữ ơ ơ ướ ạ ạ con gì”, trò ch i ghép nh ng câu th  cho tr ố c thành đo n đ i tho i cho phù

ữ ươ ứ ả ơ ớ ợ h p; ch i ghép hoa, ghép hình, ghép hình  nh v i ô ch  t ng  ng….

ơ ế ứ ế ứ ụ ư ữ ơ ­ Nh ng trò ch i ti p s c, ví d  nh  trò ch i “Thi ti p s c” (Thi vi ế   t

ử ắ ả ị tên các di tích l ch s  và văn hoá, các danh lam th ng c nh, các danh nhân Vi ệ   t

ữ Nam….gi a các nhóm).

ạ ố ữ ặ ơ ơ ờ ư ­ Nh ng trò ch i khác nh  trò ch i: “T ng hoa b n t ặ t”, “T ng l i khen

ạ ớ ệ ệ ọ ơ cho b n”, “Vòng tròn gi ạ i thi u tên”, “G i đi n tho i”, trò ch i “Phóng viên”,

ự ị “Văn minh, l ch s ”,…

ụ ơ Ví d : * Trò ch i “Ghép tranh”

ụ a) M c đích

ế ủ ề ạ ứ ạ ọ ­ Giúp h c sinh bi t phân lo i tranh theo các ch  đ  đ o đ c.

ệ ọ ­ Giúp h c sinh rèn luy n kĩ năng phân bi ệ ượ t đ ợ   c các hành vi phù h p

ạ ứ ư ự ẩ ợ ớ v i chu n m c hành vi đ o đ c và các hành vi ch a phù h p.

ự ẩ b) Chu n m c

21

ụ ạ ứ ề ủ ề ả ­ Tranh,  nh v  ch  đ  giáo d c đ o đ c.

ấ ồ ­ Gi y A0, h  dán.

c) Cách ch iơ

ể ổ ứ ặ ọ ơ Có th  t ch c cho h c sinh ch i cá nhân ho c theo nhóm.

ừ ữ ấ ọ ộ ụ G n gàng, B a bãi, ẵ Trên gi y A0, có ghi s n m t vài ô ch , ví d ;

ề ặ ượ ố ề ượ ệ ề ả ượ ho c Quy n đ c s ng còn, Quy n đ c b o v , Quy n đ ể   c phát tri n,

ề ượ Quy n đ c tham gia.

ỗ ọ ặ ộ ỗ ả   Giáo viên phát cho m i h c sinh ho c m i nhóm m t vài tranh/  nh

ấ ậ ồ ọ ớ ẽ ả cùng gi y A0 và h  dán. H c sinh s  th o lu n nhóm và ghép tranh v i các ô

ữ ẹ ấ ợ ch  trên gi y A0 cho phù h p. Nhóm nào ghép tranh đúng, đ p và nhanh,

ộ ẽ ắ nhóm đó s  th ng cu c.

ứ ổ ọ ề   d) Ví d :ụ  T  ch c cho h c sinh ch i “Ghép tranh theo 4 nhóm Quy n ơ

ẻ ớ ớ tr  em” (Bài Ôn t p,ậ  l p 5) “Ghép tranh v i ô ch ữ Nên và Không nên” (Bài 5 –

ễ ị ườ ị ớ L  phép v i anh ch , nh ng nh n em nh , ớ ỏ l p 1).

đ) L u ýư

ể ử ụ ứ ề ạ ơ ặ   Trò ch i “Ghép tranh” có th  s  d ng trong nhi u bài Đ o đ c, đ c

ệ ế ố ớ ọ ậ ớ bi ố ớ t là đ i v i các ti t ôn t p và không nhu8wngx đ i v i h c sinh l p 4, 5 mà

ả ớ ọ ớ còn c  v i  h c sinh các l p 1,2,3.

ơ ặ * Trò ch i “Đ t tên cho tranh”

ụ a) M c đích

ụ ể ể ả ả ọ ộ ­ Giúp h c sinh phát tri n kh  năng c m th  tranh, tìm hi u n i dung, ý

ạ ứ ủ nghĩa c a hành vi đ o đ c trong tranh.

ể ả ạ ọ ữ ­ Giúp h c sinh phát tri n óc sáng t o kh  năng ngôn ng .

ị b) Chu n bẩ

ề ủ ề ộ ố ả ọ M t s  tranh,  nh v  ch  đ  bài h c.

c) Cách ch iơ

ể ổ ứ ơ ỗ ọ Có th  t ch c ch i theo nhóm. Giáo viên phát cho m i nhóm h c sinh

ứ ể ả ậ ả ọ ộ ủ   1­3 b c tranh  nh. H c sinh th o lu n nhóm tìm hi u n i dung, ý nghĩa c a

22

ẽ ớ ệ ặ ạ ệ tranh và cùng đ t tên cho tranh. Sau đó, đ i di n các nhóm s  gi i thi u tranh

ướ ớ ờ ả và tên tranh tr ồ c l p, đ ng th i gi ả ớ   ặ i thích lý do nhóm đ t tên tranh. C  l p

ữ ậ ượ ữ ặ ặ ề ẽ s  cùng bình lu n v  nh ng cái tên đã đ ớ   c đ t và đ t thêm nh ng tên m i

cho tranh.

ơ * Trò ch i “Ghép hoa”

ụ a) M c đích

ế ự ữ ứ ử ọ ợ ớ ọ Giúp h c sinh bi ẩ   t l a ch n nh ng cách  ng x  phù h p v i các chu n

ạ ứ ự ẹ ộ ố ộ m c hành vi đ o đ c trong các tình hu ng m t cách nh  nhàng, sinh đ ng.

ị b) Chu n bẩ

ắ ằ ộ ố ấ ỗ ị ị ­ M t s  nh  hoa và cánh hoa c t b ng gi y màu. Trên m i nh  hoa có

ễ ẩ ộ ờ ự ị ụ L  phép, Vâng l i, L ch s ,…). ự ghi m t chu n m c hành vi (ví d : Còn trên

ứ ể ặ ỗ ộ ợ ợ   ử m i cánh hoa có ghi m t cách  ng x  (có th  phù h p ho c không phù h p

ẩ ự ớ v i chu n m c hành vì).

ấ ồ ­ Gi y A0, h  dán.

c) Cách ch iơ

ứ ổ ơ ỗ ị T  ch c ch i theo nhóm. Giáo viên phát cho m i nhóm 1­2 nh  hoa và

ứ ử ề ặ ợ ợ   hoa và nhi u cánh hoa, trong đó ghi cách  ng x  phù h p ho c không phù h p

ẩ ượ ị ượ ự ớ v i chu n m c hành vi đ c ghi trong hai nh  hoa đã đ c phát. Các nhóm

ẽ ả ữ ể ậ ạ ớ ọ ọ h c sinh s  th o lu n và ch n ra nh ng cánh hoa đ  ghép l ị i v i nh  hoa làm

ẹ ộ thành m t bông hoa cho phù h p. ợ Nhóm nào dán đúng, dán đ p, dán nhanh,

ộ ẽ ắ nhóm đó s  th ng cu c.

d) Ví dụ

ổ ứ ọ ơ ơ ả ơ   C m  n T  ch c cho h c sinh ch i trò ch i “Ghép hoa” thành bông hoa

ả ơ ớ i và bông hoa Xin l iỗ  trong bài 12 – C m  n và xin l ỗ (L p 1), ghép thành bông

ế ướ ả ệ ế ệ ệ t ki m n c và b o v  ngu n n c t ki m và b o v ả ệ hoa Ti ồ ướ trong bài 13 – Ti

ngu n n c ồ ướ (L p 3),…ớ

ố ớ ọ ữ ể ơ ớ ­ Đ i v i h c sinh các l p 4,5 có th  phát nh ng cánh hoa tr n và yêu

ậ ả ọ ự ớ ộ ứ ữ ợ ầ c u h c sinh th o lu n và t ử  ghi nh ng cách  ng x  phù h p v i n i dung

23

ự ẩ ị chu n m c hành vì trên nh  hoa.

ề ủ ủ ề ẹ ắ ạ ạ ­ Hoa c a các nhóm nên đa d ng v  ch ng lo i, v  màu s c cho đ p và

ẳ ạ ẫ ọ ồ ấ h p d n h c sinh, ch ng h n: nhóm 1 là Hoa H ng, nhóm 2 là Hoa Cúc, nhóm

ẩ ướ 3 là Hoa Sen, nhóm 4 là Hoa C m Ch ng…

ơ * Trò ch i “Nên” và “Không nên”

ụ a) M c đích

ọ ữ Giúp h c sinh phân bi ệ ượ t đ c nh ng hành vi nên làm và không nên làm

ộ ố ộ ố ủ ố trong m t s  tình hu ng c a cu c s ng.

ị b) Chu n bẩ

ạ ồ ấ ­ Gi y A0, bút d , h  dán.

ữ ữ ả ặ ấ ­ Tranh,  nh ho c nh ng băng gi y màu – trên có ghi nh ng hành vi,

ạ ứ ự ệ ặ ẩ ợ ớ ợ vi c làm phù h p ho c không phù h p v i các chu n m c hành vi đ o đ c.

c) Cách ch iơ

ổ ứ ộ ờ ấ ơ ỗ T  ch c ch i theo nhóm. Giáo viên phát cho m i nhóm m t t gi y A0,

ộ ọ ồ ộ ố ẽ ả ả ấ ặ m t l ả    h  dán và m t s  tranh,  nh ho c băng gi y. Các nhóm s  ph i th o

ả ậ ấ ặ lu n và dán tranh,  nh ho c băng gi y theo hai c t ộ Nên và Không nên trên tờ

ư ệ ấ ả ả ế gi y A0, sau đó mang tr ng bày k t qu  làm vi c nhóm lên trên b ng. Nhóm

ẽ ắ ộ ẹ dán đúng, dán nhanh, dán đ p, nhóm đó s  th ng cu c.

d) Ví dụ

ổ ứ ạ ọ ơ ọ T  ch c cho h c sinh ch i trò ch i ơ Nên và Không nên trong d y h c bài

ậ ồ 14 – Chăm sóc cây tr ngl v t nuôi ớ (L p 3).

ơ * Trò ch i “Phóng viên”

ụ a) M c đích

ạ ơ ộ ữ ề ế ấ ọ ề   ­ T o c  h i cho h c sinh trình bày ý ki n cá nhân v  nh ng v n đ  có

ế liên quan đ n các em.

ộ ậ ể ả ạ ạ ạ ­ Phát tri n kh  năng đ c l p suy nghĩ, óc sáng t o và tính b o d n, t ự

tin.

ố ạ ủ ề ộ ủ ẩ ọ ­ C ng c  l ự   i cho h c sinh v  n i dung và ý nghĩa c a các chu n m c

24

ạ ứ hành vi đ o đ c.

ị b) Chu n bẩ

ộ ố ồ ể ọ ư ả ơ ­ M t s  đ  dùng đ n gi n đ  h c sinh đóng vai phóng viên nh : mi­

ồ ơ ồ ơ ế ắ ộ ộ ố ả crô không dây đ  ch i, m t chi c máy  nh đ  ch i, m t kính tr ng không s .

ấ ỏ ỏ ­ Câu h i ph ng v n.

c) Cách ch iơ

ộ ố ọ ỏ ồ ớ ­ M t s  h c sinh t ng l p thay nhau đóng vai phóng viên Nhi đ ng báo

ề ề ế ặ ệ Thi uniên   ti n   phong   ho c   phóng   viên   Đài   Truy n   hình   Vi t   Nam,   Đài

ề ị ươ ề ể ấ ớ ỏ Truy n hình đ a ph ỏ   ạ ng… đ  ph ng v n các b n trong l p v  các câu h i

ạ ứ ủ ề ế liên quan đ n ch  đ  bài Đ o đ c.

d) Ví dụ

ứ ạ ổ ọ ơ ơ ọ T  ch c cho h c sinh ch i trò ch i “Phóng viên” khi d y h c bài 13 –

ậ ọ ớ Tôn tr ng lu t giao thông (L p 4).

đ) L u ýư

ộ ố ấ ầ ả ả ỏ ỏ ­ Câu h i ph ng v n ph i tho  mãn m t s  yêu c u sau:

ạ ứ ủ ề ớ ợ + Phù h p v i ch  đ  bài Đ o đ c.

ộ ủ ọ ắ ả ợ ớ ọ ỏ + Phù h p v i trình đ  c a h c sinh, câu h i ph i rõ ràng, ng n g n.

ầ ẩ ọ ỏ ỏ ị ­ Nên yêu c u h c sinh chu n b  câu h i ph ng v n t ấ ừ ế ướ  ti t tr c.

ị ướ ẩ ộ ố ẫ ỏ ợ ­ Giáo viên nên chu n b  tr c m t s  câu h i và g i ý, làm m u th ử

ọ ướ ơ c khi ch i. cho h c sinh tr 25

ơ * Trò ch i “Tìm đôi”

ụ a) M c đích

ử ự ể ợ ố ớ ọ ỹ ứ ­ Phát tri n k  năng l a ch n cách  ng x  phù h p v i tình hu ng cho

ọ h c sinh

ị b) Chu n bẩ

ế ế ế ỏ ố ỗ ộ   ộ 10 phi u nh  trong đó 5 phi u ghi n i dung tình hu ng (m i phi u m t

ợ ủ ứ ử ế ố ố ỗ ế   tình hu ng); 5 phi u ghi cách  ng x  phù h p c a 5 tình hu ng đó (m i phi u

ứ ử ộ ghi m t cách  ng x ).

c) Cách ch iơ

ầ ượ ớ ọ ỗ Chia l p thành các nhóm, m i nhóm 10 h c sinh. Các nhóm l n l t lên

ế ẫ ỗ ơ ộ ố tham gia ch i. M i em trong nhóm b c ng u nhiên m t phi u. Sau đó, các em

ừ ế ả ộ ố ph i đi tìm nhau làm thành t ng đôi có phi u ghi n i dung tình hu ng và cách

ứ ử ợ ượ ẽ ắ ộ ng x  phù h p. Đôi nào tìm đ c nhau đúng và nhanh, đôi đó s  th ng cu c.

ơ * Trò ch i “Hái hoa”

26

ụ a) M c đích

ố ể ọ ế ộ ỹ ự ề ẩ ủ Giúp h c sinh c ng c  hi u bi t, thái đ , k  năng v  chu n m c hành

ạ ứ vi đ o đ c.

ị b) Chu n bẩ

ộ ­ M t cây hoa

ắ ằ ộ ố ấ ỏ ­ M t s  bông hoa c t b ng gi y màu trên đó có ghi các câu h i, tình

ạ ứ ự ề ẩ ố hu ng… v  chu n m c hành vi đ o đ c.

ộ ố ầ ưở ư ỏ ọ ướ ­ M t s  ph n th ng nh  cho h c sinh (nh  bút chì, th ẻ ở   c k , v ,

ở ẹ ệ ề ế nhãn v , k o bánh), n u có đi u ki n.

c) Cách ch iơ

ặ ẩ ỏ ị Cài các bông hoa có ghi các câu h i chu n b  lên cây hoa. Đ t cây hoa ở

ữ ặ ớ ọ ấ ả ọ ượ gi a phòng ho c phía trên l p h c sao cho t t c  h c sinh cùng quan sát đ c.

ầ ượ ừ ả ờ ệ ạ ọ L n l t t ng h c sinh đ i di n cho các nhóm lên hái hoa và tr  l i câu

ự ệ ặ ầ ộ ộ ệ ỏ h i ho c th c hi n m t hành đ ng, vi c làm theo yêu c u ghi trên bông hoa.

ả ớ ẽ ừ ể ườ ả ả C  l p s  cùng Ban giám kh o đánh gia, cho đi m t ng ng i. Sau kho ng 2­

27

ượ ố ể ẽ ắ ấ ơ ổ ộ 3 l t ch i, nhóm nào có t ng s  đi m cao nh t, nhóm đó s  th ng cu c.

d) ví dụ

ổ ứ ạ ọ ọ ọ Kính tr ng, bi ế   t T  ch c cho h c sinh ch i ơ Hái hoa khi d y h c bài 8 –

ơ ườ ộ n ng i lao đ ng ớ (L p 4).

đ) L u ýư

ể ổ ứ ể ọ ơ Có th  t ch c cho h c sinh ch i trò ch i ệ   ơ Hái hoa theo ki u “xì đi n”.

ọ ẽ ượ ỏ ề ị H c sinh nào hái hoa và tr ả ờ  l i câu h i xong s    đ ạ   ỉ c quy n ch  đ nh b n

khác lên hái hoa ti p.ế

ữ ơ 2.5. Trò ch i Đoán ô ch :

ữ ụ ọ ơ ế ơ ầ Bi t  n th y giáo, cô giáo Ví d  : H c sinh ch i trò “ Đoán ô ch ” trong bài “ ”

ữ ề

Gi

i ô ch  v  ngày nhà giáo Vi

t Nam

ữ ố ữ ế ồ ườ ọ ườ ơ ớ ­ Ô ch  s  1 g m 5 ch  cái. Khi đ n tr ng h c các em th ng ch i v i

ữ ườ ạ nh ng ng i này ? (B n bè)

ơ ể ọ ậ ữ ố ữ ồ ơ ườ ­ Ô ch  s  2 g m 9 ch  cái. N i này là n i đ  cho các em h c t p ? (Tr ng

h c)ọ

ố ẹ ữ ố ữ ồ ườ ­ Ô ch  s  3 g m 5 ch  cái. B  m  và thày cô là ng i ….. các em thành

ng i? ạ ỗ ườ (D y d )

ữ ố ữ ồ ườ ỏ ­ Ô ch  s  4 g m 9 ch  cái. Hoa này th ng có vào mùa hè, màu đ  và

ườ ượ ọ ọ ượ th ng đ c g i là “ Hoa h c trò” ? (Hoa ph ng)

ữ ố ữ ồ ộ ườ ầ ủ ứ ộ ­ Ô ch  s  5 g m 10 ch  cái. Đây là m t ng i giáo viên đ ng đ u c a m t

ườ ưở tr ọ ng h c ? ệ (Hi u tr ng)

ữ ố ữ ồ ế ườ ầ ­ Ô ch  s  6 g m 7 ch  cái. Khi vi t em th ng c m bút tay nào ? (Tay ph i)ả

ữ ố ữ ồ ượ ể ượ ọ ­ Ô ch  s  7 g m 10 ch  cái. Khi đ c đi m 9, 10 còn đ c g i là hoa gì ?

ể ố (Hoa đi m t t)

ữ ố ữ ồ ơ ở ườ ườ ượ ­ Ô ch  s  8 g m 10 ch  cái. N i này trong tr ọ ng h c, th ng đ ồ c tr ng

28

ườ ạ các lo i cây? ườ (V n tr ng)

ữ ố ữ ứ ữ ồ ộ ố ủ ườ ­ Ô ch  s  9 g m 7 ch  cái. Đây là m t trong nh ng đ c tính t t c a ng i

ằ ắ ầ ọ h c sinh, b t đ u b ng ch ữ ch ? (Chăm ch )ỉ

ữ ố ữ ồ ườ ệ ở ườ ­ Ô ch  s  10 g m 8 ch  cái. đây là ng i làm vi c trong tr ọ ng h c mà

ượ đ ộ c toàn xã h i tôn vinh ? (Giáo viên)

ữ ố ữ ồ ờ ơ ườ ượ ­ Ô ch  s  11 g m 6 ch  cái. Sau gi ra ch i các em th ng đ c tham gia

ạ ộ ẻ ườ ho t đ ng này cho kho  ng i ? ể ụ (Th  d c)

ữ ố ữ ồ ờ ầ ườ ­ Ô ch  s  12 g m 9 ch  cái. Đây là t báo mà hàng tu n các em th ọ   ng đ c ,

ớ ứ ổ ế nó cùng tên v i l a tu i chúng ta ? (Thi u niên)

ữ ố ữ ữ ồ ộ ươ ệ ­ Ô ch  s  13 g m 5 ch  cái. Đây là m t trong nh ng ph ng ti n giao thông

ố ẹ ườ ư ế ườ mà b  m  th ng đ a em đ n tr ng ? (Xe máy ho cặ  xe đ p)ạ

ữ ố ứ ữ ồ ộ ế ầ ả ­ Ô ch  s  14 g m 3 ch  cái. đây là m t th  mà khi vi t bút máy em c n ph i

có ? (M c)ự

B A N B E T R Ư Ơ N G H O C

D A Y D Ô

Ê U T R Ư Ơ N G

I

Ê M T Ô T

V Ư Ơ N T R Ư Ơ N G

C H Ă M C H I A O V G I I

T H I Ê N T H Ê D U C Ê N

Ê U N I X E M A Y

1 2 3 4 H O A P H Ư Ơ N G H I 5 T A Y P H A 6 H O A Đ I 7 8 9 10 11 12 13 14 M Ư C

Ụ Ệ Ả V. HI U QU  ÁP D NG:

ụ ư ừ ệ ề ọ ự Trong năm h c v a qua, tôi đã th c hi n áp d ng đ  tài nh  trên vào

29

ự ế ả ấ ằ ụ ề ạ ả ậ th c t gi ng d y c u minh. Tôi nh n th y r ng sau khi áp d ng đ  tài “

ộ ố ệ ổ ứ ơ ọ ậ M t s  kinh nghi m t ch c trò ch i h c t p trong gi ờ ạ ạ ứ  đã   d y đ o đ c”

ạ ả ụ ể ữ ế đem l i  nh ng k t qu  c  th  sau:

ơ

Tôi nh n th y b n thân mình đã v ng vàng h n trong công tác

gi ng d y, các em h c sinh thích thú m i khi tôi vào l p d y đ c bi

t là

ế ọ

ạ ứ ớ

ti

t h c Đ o đ c v i tôi không còn có c m giác b  ng  hay băn khoăn.

Bên c nh đó b ng nh ng kinh nghi m c a b n thân mình tôi đã

ổ ế

ậ ượ

ề ự ồ

ph  bi n cho các đ ng nghi p và đã  nh n đ

ủ   c nhi u s  đ ng tình,  ng

h .ộ

ề ườ * V  phía ng i giáo viên

ề ệ

ượ

Quan đi m v  vi c h c môn Đ o đ c đ

c nâng cao t m quan

ơ

tr ng h n. Ph  huynh c m th y vui m ng khi các con v  nhà chia s  và

ố ẹ

ề ộ

ứ ủ

ể k  cho b  m  nghe v  n i dung h c đ

ượ ở c

môn h c, ý th c c a các

ượ ố ơ

ề ế

ỉ ậ

ế

con đ

t h n, có k  lu t và n  n p. Bi

c t

t quan tâm, chia s  và chăm

ườ

ế

ọ sóc m i ng

i trong gia đình. Bi

t làm vi c nhà phù h p.

ụ ề * V  phía ph  huynh:

* V  phía h c sinh:

ế

­ Trong năm h c này h c sinh do tôi ch  nhi m đã ti n b  v

ộ ượ   t

ơ ấ

ướ

ế ự

ậ b c h n r t nhi u so v i nh ng năm h c tr

c. Tình đoàn k t t

ả    qu n

ườ

ủ ớ c a l p tôi luôn đ ng đ u toàn tr

ng. Các em luôn háo h c, mong ch

ờ ọ

ạ ứ

ế đ na gi

h c Đ o đ c.

ườ

ạ ộ

ơ

­ Còn đ

ng ho t đ ng vui ch i đã giúp các em phát tri n đ

ượ   c

ấ ạ

ư

ế

nhi u ph m ch t đ o đ c nh  tình thân ái, tình đoàn k t, lòng trung

th c, tinh th n c ng  đ ng trách nhi m…  đông th i kh c ph c  đ

ượ   c

ơ ộ

ư

ả ố

ế

nh ng đ êm x u nh  ích k , tính ch i tr i, tính gi

d i…

K t qu  c

ả ụ

ể th  là:

ứ ứ HS h ng thú HS bình th ngườ HS không h ng thú

30

ổ ọ ố T ng s   h c sinh

59 56 3 0

ủ ậ ể Thành tích chung c a t p th  là:

­ Đ t l p ạ ớ Xu t s c v ấ ắ ề n  n p ề ế thi đua.

ạ ớ ữ ẹ ở ạ ­ Đ t l p V  s ch ch  đ p.

ả ườ ạ ­ Đ t gi ấ i Nh t báo t ng.

ả ấ ạ ­ Đ t gi ệ i Nh t văn ngh .

ấ ắ ừ ỏ ­ Hoàn thành Xu t s c công tác t ế ạ  thiên, K  ho ch nh …

Ậ PH N 3 : K T LU N – KHUY N NGH

Ủ Ề I.Ý NGHĨA C A Đ  TÀI

ừ ướ ầ ớ ế ọ ườ ề ằ T  tr c đ n nay ph n l n m i ng ế   i đ u cho r ng môn Toán, ti ng

ệ ạ ụ ạ Vi t là môn chính các môn còn l ứ   i là môn ph  trong đó có môn Đ o đ c.

ư ệ ớ ẫ ự ế ự ế ậ ạ Chính vì v y m i d n đ n th c tr ng nh  hi n nay đó là s  y u kém đáng

ứ ề ứ ứ ử ề ậ ộ ộ ế báo đ ng v  cách  ng x  trong giao ti p, ý th c và nh n th c v  xã h i .Theo

ừ ứ ụ ạ ầ ớ tôi, ngay t ọ    khi làm quen v i môn Đ o đ c chúng ta c n giáo d c cho h c

ờ ướ ể ọ ồ ẫ ủ sinh hi u rõ vai trò ý nghĩa c a môn h c này,  đ ng th i h ng d n cho các

ư ậ ứ ọ ợ ớ em cách h c phù h p, có nh  v y m i giúp các em yêu thích và h ng thú đ ể

ạ ứ ớ ư ế ọ ố h c t t môn Đ o đ c l p 4 cũng nh  các năm ti p theo.

ứ ề ế ị ể ả ậ   Khi quy t đ nh tìm hi u, đi sâu nghiên c u đ  tài này, b n thân tôi nh n

ấ ằ ứ ả ạ ọ ọ ủ th y r ng không ph i là h c sinh c a tôi không thích h c Đ o đ c mà ch ủ

ệ ừ ủ ụ ậ ố ọ ỉ ế y u là do quan ni m t lâu này c a các b c ph  huynh, ch  mu n con h c gi ỏ   i

ế ệ ự ơ ầ ư ủ ị Toán và Ti ng Vi t và s  s  sài, ch  quan, không ch u đ u t vào ti ế ạ   t d y

ộ ộ ỉ ậ ế ậ ệ ủ c a m t b  ph n giáo viên cũng ch  t p trung vào Toán và Ti ng Vi ỗ   t. M i

ế ạ ứ ạ ườ ể ộ khi lên ti t d y Đ o đ c, tôi th ệ   ng tìm hi u kĩ n i dung, sau đó tìm tài li u

ả ồ ư ệ ụ ụ ở ộ ể ( bao g m tranh  nh, clip và t li u m  r ng thêm ) đ  ph c v  cho ti ế ọ   t h c

ự ự ừ ề ả ở ộ ấ và đi u làm tôi th c s  vui m ng, ph n kh i là khi tôi gi ng bài m t cách

31

ề ữ ế ượ ủ ọ hăng say v  nh ng gì mà tôi tìm ki m đ ấ ứ   c thì h c sinh c a tôi cũng r t h ng

ọ ỗ ờ ọ ứ ờ ộ ự ờ ủ thú h c. M i gi ạ  h c Đ o đ c gi ở    đây là m t s  mong ch  c a các em, b i

ờ ừ ế ữ ứ ề ẩ ị ự ấ s  b t ng  t ị  ki n th c và nh ng đi u thú v  mà tôi đã chu n b  cho các em.

ề ấ ạ ộ ệ ỏ ế Các em đ u r t hăng hái tham gia các ho t đ ng và nhi t tình bày t ý ki n.

ấ ả ụ ề ằ Trên t ả t c , tôi mong r ng không ph i tôi áp d ng đ  tài vào các gi ờ

ấ ượ ứ ạ ủ ạ ọ ớ ể ọ h c Đ o đ c đ  nâng cao ch t l ả ng d y h c c a b n thân l p tôi ch ủ

ạ ượ ệ ữ ế ả ỏ nhi m hay đ t đ c nh ng k t qu  cao trong các kì thi giáo viên gi i mà cao

ớ ấ ả ữ ư ế ườ ơ h n n a đó là đ a đ n v i t ữ t c  nh ng ng i giáo viên nói chung và giáo

ế ủ ữ ể ọ ộ ườ viên ti u h c nói riêng nh ng suy nghĩ tâm huy t c a m t ng i giáo viên,

ế ệ ẻ ủ ố ệ ữ ẽ luôn mong mu n th  h  tr c a Vi t Nam sau này cũng s  là nh ng con

ườ ố ố ự ế ẽ ạ ị ng i có l i s ng lành m nh, văn minh, l ch s . Chúng ta đi đ n đâu s  luôn

ườ ệ ự t hào là ng i Vi t Nam.

Ọ Ệ II.BÀI H C KINH NGHI M

ạ ượ ế ả ố ố ả ạ ả Theo tôi mu n đ t đ c k t qu  t t trong gi ng d y, giáo viên ph i có

ươ ụ ị kĩ năng phân tích ch ng trình, sách giáo khoa, xác đ nh đúng m c đích yêu

ủ ừ ộ ọ ươ ễ ợ ầ c u, n i dung c a t ng bài h c và tìm ra ph ng pháp phù h p, d  dàng

ủ ế ạ ch m đ n trái tim c a các em.

ử ụ ứ ệ ả ư Khi s  d ng sách giáo viên cũng nh  các tài li u tham kh o ch  không

ầ ự ụ ứ ả ắ ộ ọ ươ ph i là áp d ng m t cách c ng nh c. C n l a ch n các ph ợ   ng pháp phù h p

ứ ạ ọ ể ặ ọ ớ ố ượ v i đ i t ng h c sinh, đ c đi m vùng mi n. ầ   ề  Các hình th c d y h c cũng c n

ụ ọ ậ ợ ớ ự ế ệ ạ ạ linh ho t, sáng t o cho phù h p v i nhi m v  h c t p và tình hình th c t . Luôn

ữ ậ ấ ớ ậ c p nh t nh ng thông tin m i nh t.

ả ườ ộ ậ ự ể ệ ầ ộ “M iỗ B n thân ng i giáo viên c n hi u rõ và th c hi n cu c v n đ ng

ộ ấ ầ ươ ứ ạ ự ọ th y giáo, cô giáo là m t t m g ng đ o đ c, t h c và sáng t o” ạ  .  Luôn

ọ ỏ ứ ế ệ ả ạ ồ ồ ọ   luôn trau d i ki n th c cho b n thân, h c h i các b n bè đ ng nghi p và m i

ườ ự ự ng i xung quanh. Không t kiêu, t mãn.

ệ ầ ủ ủ ệ ầ ọ ớ ắ    Trong công tác ch  nhi m, vi c đ u tiên c a năm h c m i là c n n m

ắ ượ ủ ả ắ ố ể ỗ ọ rõ hoàn c nh c a m i h c sinh. N m b t đ ớ c càng s m càng t t đ  không

32

ữ ờ ọ ứ ạ ầ ỉ nh ng ch  là trong gi ả  h c Đ o đ c mà c n ph i quan tâm, rèn dũa các em

ố ợ ẽ ớ ẹ ọ ể ệ ặ ọ m i lúc có th . Vi c ph i h p ch t ch  v i các cha m  h c sinh là không th ể

thi u.ế

ọ ớ ẽ ế ụ ứ Trong các năm h c t i đây, tôi s  ti p t c nghiên c u thêm các ph ươ   ng

ứ ở ả ơ ụ ệ ể ạ ạ ọ pháp khác đ  áp d ng hi u qu  h n trong quá trình d y h c Đ o đ c b i vì

ấ ằ ủ ế ậ ầ ọ   ả b n thân tôi nh n th y r ng sáng ki n này c a tôi tuy góp ph n giúp cho h c

ư ẳ ộ ố ự ộ ơ ố sinh có thái đ  tích c c h n trong cu c s ng ch a h n đã là t t nh t v i t ấ ớ ấ   t

ọ ả c  các em h c sinh.

ữ ế ắ ượ Trên đây là nh ng sáng ki n mà tôi tâm đ c đã đ ụ c tôi áp d ng trong

ữ ạ ả ả ỏ quá trình gi ng d y tuy nhiên không tránh kh i nh ng sai sót, b n thân tôi

ẽ ố ắ ệ ể ạ ơ ữ ệ ả cũng s  c  g ng hoàn thi n đ  nó mang l i hi u qu  cao h n n a.

Ấ Ề III. Đ  XU T

ấ ớ ề ệ ấ ạ ấ ố ệ   Tôi mu n đ  xu t v i các c p lãnh đ o ngoài vi c cung c p tài li u

ướ ư ệ ệ ẫ ả ạ ạ h ng d n gi ng d y nh  hi n nay, ngành nên biên so n thêm tài li u tham

ứ ạ ớ ừ ở ộ ứ ế ể ả ợ kh o m  r ng ki n th c đ o đ c phù h p v i t ng bài đ  giáo viên có thêm

ọ ư ệ t li u cho h c sinh.

ụ ổ ứ ứ ạ Phòng giáo d c nên t ề ề  ch c thêm chuyên đ  v  môn Đ o đ c, c  th ụ ể

ạ ừ ạ ướ ể ẫ ợ ề v  cách d y t ng d ng bài, h ớ   ng d n cách đánh giá, ki m tra phù h p v i

ạ ứ ớ ự ệ ạ th c tr ng môn Đ o đ c l p 4 hi n nay.

ề ườ ạ ổ ở ổ ỗ V  phía nhà tr ng trong các bu i sinh ho t chuyên môn m i giáo t

ữ ầ ướ ắ ạ viên c n nêu ra nh ng v ả ng m c khó khăn trong gi ng d y môn Đ o đ c đ ạ ứ ể

ả ươ ấ ợ ậ th o lu n tìm ph ng án phù h p nh t.

ộ ộ ộ ố ề ế ệ “ M t s  kinh Trên đây là toàn b  n i dung đ  tài sáng ki n kinh nghi m

ổ ứ ờ ạ ứ ệ nghi m t ơ ọ ậ  ch c trò ch i h c t p trong gi ạ  d y đ o đ c” ứ tôi đã nghiên c u và

ữ ự ụ ọ ệ   áp d ng trong năm h c 2018­2019.  Đây là nh ng cách làm mà tôi đã th c hi n

ự ự ệ ả ế ề ẽ và th c s  có hi u qu .Tuy nhiên khi vi ỏ   t thành đ  tài s  không tránh kh i

ộ ồ ể ề ủ ế ấ ọ thi u sót. Kính mong h i đ ng khoa h c các c p góp ý đ  đ  tài c a tôi đ ượ   c

33

ơ ỉ hoàn ch nh h n.

ế ề ự ứ ụ Tôi xin cam đoan đây là đ  tài sáng ki n tôi t nghiên c u và áp d ng,

ủ không sao chép c a ai.

ả ơ Tôi xin chân thành c m  n !

DANH M C TÀI LI U THAM KH O

ươ ụ ụ ấ ổ ộ ọ 1. Ch ể ng trình giáo d c ph  thông c p Ti u h c ( NXB Giáo d c, Hà N i )

ớ ổ ươ ọ ở ể ụ ạ ọ ộ 2. Đ i m i ph ng pháp d y h c Ti u h c ( NXB Giáo d c, Hà N i )

ụ ọ ụ ộ 3. Giáo d c h c ( NXB Giáo d c, Hà N i )

ụ ậ ố ộ ị 4. Lu t giáo d c ( NXB Chính tr  qu c gia, Hà N i )

ề ơ ả ủ ụ ữ ệ ấ ạ ộ ụ 5. Nh ng v n đ  c  b n c a giáo d c hi n đ i ( NXB Giáo d c, Hà N i )

ạ ứ ươ ạ ứ ở ể ạ ọ 6. Giáo trình đ o đ c và ph ọ ng pháp d y h c môn Đ o đ c Ti u h c ,

ạ ọ ư ạ ữ ễ ợ ộ NXB Đ i h c s  ph m ,Hà N i,  Nguy n H u H p ( 2013)

ạ ứ 7. Sách giáo viên môn đ o đ c

34

ạ ứ ừ ớ ế ớ ọ 8. Sách h c sinh môn đ o đ c t l p 1 đ n l p 5

ươ ụ ề ạ ọ ớ ổ ố 9. Ph ộ ng pháp d y h c truy n th ng và đ i m i ( NXB Giáo d c, Hà N i

ế ế ạ ứ ớ ấ ả ả 10. Thi ộ t k  bài gi ng Đ o đ c l p 4 – Nhà xu t b n Hà N i

35

ướ ẫ ế ụ ủ ậ ạ 11.  H ng d n vi t SKKN c a phòng giáo d c và đào t o Qu n Thanh Xuân