Ở
Ụ
Ạ
Ộ S GIÁO D C VÀ ĐÀO T O HÀ N I
Ệ
Ế
SÁNG KI N KINH NGHI M Ổ Ộ Ố
Ứ
Ệ
Ơ Ọ M T S KINH NGHI M T CH C TRÒ CH I H C
Ậ
Ờ Ạ
Ứ
T P TRONG GI
Ạ D Y Đ O Đ C”
ậ
Giáo viên: Vũ Hoàng Nh t Ninh
ứ ạ Môn : Đ o Đ c
ể ọ
C p h c
ấ ọ : Ti u h c
Ọ
NĂM H C 2018 2019
Ụ
Ụ
M C L C
2
Ầ
Ặ
Ấ
Ề
PH N 1 : Đ T V N Đ
Ọ Ề I. LÍ DO CH N Đ TÀI:
ế ệ ủ ồ ị Bác H v cha già kính yêu c a dân t c ộ ta luôn quan tâm đ n vi c rèn
ế ệ ẻ ặ ệ ệ ổ ọ ộ ầ ứ luy n nhân cách cho th h tr , đ c bi t là l a tu i h c sinh. Trong m t l n
ớ ọ ệ ạ nói chuy n v i h c sinh, Bác đã d y:
ứ ườ “Có tài mà không có đ c là ng ụ i vô d ng,
ứ ệ có đ c mà không có tài thì làm vi c gì cũng khó”
ị ự ễ ờ ạ ừ ừ ạ ậ L i d y đó v a có ý nghĩa lí lu n, v a có giá tr th c ti n nên đã v ch
ượ ươ ướ ưỡ ỗ ườ ả ra đ c ph ng h ng tu d ng cho m i ng i là ph i rèn luy n c “ ệ ả tài”
ể ở ộ ườ ệ l n “ẫ đ cứ ” đ tr thành m t con ng i toàn di n.
ụ ượ ụ ư ụ ụ ị M c tiêu giáo d c đ c quy đ nh nh sau : “ M c tiêu giáo d c là đào
ườ ệ ứ ứ ứ ể ệ ạ ạ t o con ng i Vi ỏ t Nam phát tri n toàn di n, có đ o đ c, tri th c, s c kh e,
ề ẩ ớ ưở ộ ậ ộ ệ th m mĩ và ngh nghi p, trung thành v i lí t ng đ c l p dân t c và ch ủ
ồ ưỡ ộ ẩ ấ nghĩa xã h i; hình thành và b i d ự ủ ng nhân cách, ph m ch t và năng l c c a
ầ ủ ự ệ ổ ự ứ ệ ả ố công dân, đáp ng yêu c u c a s nghi p xây d ng và b o v T qu c.”
ố ớ ấ ụ ể ụ ụ ể ọ ọ ằ Đ i v i c p Ti u h c, m c tiêu giáo d c là : “ Giáo d c ti u h c nh m
ơ ở ự ữ ể ắ ầ ọ giúp h c sinh hình thành nh ng c s ban đ u cho s phát tri n đúng đ n và
ề ạ ơ ả ứ ệ ể ấ ẩ ể ọ lâu dài v đ o đ c, trí tu , th ch t, th m mĩ và các kĩ năng c b n đ h c
ế ụ ọ ọ ơ ở sinh ti p t c h c trung h c c s …”
Ở ể ụ ạ ứ ượ ệ ọ ự ệ Ti u h c vi c giáo d c đ o đ c đ c th c hi n theo hai con đ ườ ng
ệ ổ ứ ạ ọ ơ ả c b n : Quá trình d y h c các môn khác nhau và vi c t ạ ộ ch c các ho t đ ng
ờ ớ ngoài gi lên l p.
ứ ế ạ ặ ị ệ ọ ở ể ọ Môn Đ o đ c chi m v trí đ c bi t quan tr ng Ti u h c vì nó có
ứ ặ ệ ệ ố ụ ẩ ọ ọ ch c năng đ c bi ự ể t là giáo d c cho h c sinh ti u h c h th ng chu n m c
ạ ứ ượ ị ươ ọ hành vi đ o đ c đ c quy đ nh trong ch ng trình môn h c này.
ạ ứ ớ ạ ứ ệ ủ ọ Quan h c a môn đ o đ c v i môn h c khác : Qua môn đ o đ c có th ể
3
ạ ộ ệ ữ ặ ổ ứ t ch c các ho t đ ng liên môn và ng ượ ạ c l ẽ i. Quan h gi a chúng ch t ch ,
ạ ự ạ ụ ẫ ẩ ộ qua l ứ i, tác đ ng l n nhau ... trong quá trình giáo d c các chu n m c đ o đ c
ể ọ ọ cho h c sinh Ti u h c.
ứ ở ể ớ ệ ố ụ ể ự ọ ạ Môn Đ o đ c ẩ Ti u h c v i h th ng chu n m c hành vi c th làm
ụ ọ ở ạ ơ ở ề ả c s , n n t ng cho quá trình d y và h c môn Giáo d c công dân THCS mà
ứ ủ ữ ẩ ậ ạ ồ ổ ậ ớ ấ ộ n i dung c a nó g m nh ng ph m ch t, b n ph n đ o đ c và pháp lu t v i
ứ ộ ắ ơ ơ m c đ khái quát h n, sâu s c h n.
ạ ứ ụ ủ M c tiêu c a môn Đ o đ c :
ứ ể ấ ọ ế ề Cung c p tri th c, giúp h c sinh hình thành hi u bi t v m t s ộ ố
ự ạ ứ ở ứ ơ ả ụ ể ầ ắ ẩ nguyên t c, chu n m c đ o đ c ớ ờ ố m c s gi n, c th , g n gũi v i đ i s ng
ừ ử ủ ề ự ữ ứ ứ ậ ọ h c sinh, t ợ đó nh n th c đúng v s phù h p gi a hành vi ng x c a mình
ạ ứ ứ ử ệ ộ ớ ợ v i l i ích xã h i, tích lũy kinh nghi m đ o đ c, ng x đúng.
ữ ể ọ ế ầ ế ề ự Giúp h c sinh có nh ng hi u bi t c n thi ẩ t v các chu n m c hành vi
ớ ứ ệ ườ ả ợ ổ ố ủ ơ ả c b n, phù h p v i l a tu i, ph n ánh các m i quan h th ng ngày c a các
em.
ự ệ ẩ ọ ế Giúp h c sinh rèn luy n thói quen hành vi chu n m c, bi ộ t hành đ ng
ứ ủ ế ừ ể ề ầ ạ ợ ớ ố ộ phù h p v i yêu c u đ o đ c c a xã h i, k th a và phát tri n truy n th ng
ứ ủ ệ ệ ạ ộ ờ ầ ạ đ o đ c c a dân t c trong th i kì công nghi p hóa, hi n đ i hóa; góp ph n
ự ụ ứ ử ế ệ ố giáo d c văn hóa ng x , hành vi văn minh trong giao ti p, th c hi n “ S ng
ệ ậ ế và làm vi c theo Hi n pháp và pháp lu t”.
ớ ẻ ố ự ụ ỉ ạ ữ ộ Trong xã h i ngày nay gi i tr s ng th c d ng ch ch y theo nh ng giá
ị ậ ữ ấ ỏ ị ớ ẻ ươ tr v t ch t mà b quên nh ng giá tr tinh th n ầ . “Gi i tr là t ủ ng lai c a Giáo
ề ạ ẳ ị ườ ế ư ố ộ h i và nhân lo i”. Đó là câu kh ng đ nh nhi u ng i đã bi ệ t. Nh ng đ i di n
ự ế ắ ươ ệ ấ ố ẹ ớ v i th c t ấ thì ai cũng th y lo l ng cho t ng lai y. Li u nó có t t đ p nh ư
ườ ưở ng i ta t ng không?
ấ ừ ụ ủ ứ ạ ừ ự ạ ộ Xu t phát t m c tiêu c a môn Đ o đ c, t ủ th c tr ng c a xã h i, tôi
ụ ạ ứ ệ ấ ậ ọ ọ nh n th y vi c giáo d c đ o đ c cho h c sinh ngày nay là vô cùng quan tr ng
ể ễ ạ ư ụ ư ế nh ng cách giáo d c nh nào đ d ch m đ n trái tim các em và làm cho các
.
4
ỏ ớ ứ ấ ả ấ ậ em h ng thú nh t? Đó là câu h i l n mà tôi c m th y th t băn khoăn
ớ ọ
ể
ế
ầ
ơ
ượ ủ
ọ
Cùng v i h c, ch i là nhu c u không th thi u đ
ể c c a h c sinh Ti u
ơ ẫ
ạ ộ
ủ ạ
ả
ữ ộ
ọ h c. Dù không ph i là ho t đ ng ch đ o, song vui ch i v n gi
m t vai trò
ạ ộ
ẻ ẫ
ủ
ố
ọ
ộ
ớ
ố ớ ẻ quan tr ng trong ho t đ ng s ng c a tr , v n có m t ý nghĩa l n lao đ i v i tr .
ự
ứ
ễ
ậ
ỏ ằ
ế
ế ổ ứ
ẻ
ơ
ộ
Lý lu n và th c ti n đã ch ng t
r ng: N u bi
ch c cho tr ch i m t cách
t t
ề
ạ
ụ
ệ
ả
ơ
ắ ợ h p lý, đúng đ n thì đ u mang l
i hi u qu giáo d c. Qua trò ch i các em không
ượ
ể
ề
ể
ặ
ấ
ẩ
ỹ
ượ
ữ nh ng đ
ệ c phát tri n v các m t trí tu , th ch t, th m m mà còn đ
c hình
ậ ổ ứ
ứ
ề
ẩ
ấ
ạ
thành nhi u ph m ch t và hành vi đ o đ c. Chính vì v y t
ch c trò ch i đ
ơ ượ c
ư ộ
ươ
ụ
ứ
ể
ạ
ọ
ử ụ s d ng nh m t ph
ọ ng pháp quan tr ng đ giáo d c hành vi đ o đ c cho h c
sinh.
ứ
ữ
ự
ễ
ớ
ả Căn c vào nh ng lý do trên, cùng v i th c ti n trong quá trình gi ng
ụ ạ
ủ
ứ
ậ
ấ
ơ
ọ
ể ạ d y, tôi nh n th y vai trò c a trò ch i trong giáo d c đ o đ c cho h c sinh Ti u
ấ ứ
ể
ắ
ậ
ạ
ạ
ộ
ế
ế
ọ h c là m t đi m r t đ ng đ n. Chính vì v y, tôi đã m nh d n vi
t sáng ki n :
“
ộ ố ệ ổ ứ ơ ọ ậ ờ ạ ạ ứ M t s kinh nghi m t ch c trò ch i h c t p trong gi d y đ o đ c”
Ụ Ứ II. M C ĐÍCH NGHIÊN C U:
ộ ố ệ ằ ổ ứ ờ ạ B ng m t s kinh nghi m t ơ ọ ậ ch c trò ch i h c t p trong gi ạ d y đ o
ơ ọ ẽ ứ đ c, thông qua trò ch i h c sinh s :
ệ ậ ữ ứ ữ ạ ỹ + Luy n t p nh ng k năng, nh ng thao tác hành vi đ o đ c giúp các
ể ệ ắ ộ ự em th hi n hành vi m t cách đúng đ n, t nhiên.
ạ ộ ơ ẽ ẫ ộ ộ + N i dung trò ch i s minh ho m t cách sinh đ ng cho các m u hành
ờ ậ ẽ ạ ứ ữ ạ ẫ ượ ữ vi đ o đ c. Nh v y, nh ng m u hành vi này s t o đ c nh ng bi u t ể ượ ng
ệ ở ọ ớ ễ ề rõ r t h c sinh, giúp các em ghi nh d dàng và lâu b n.
ơ ộ ể ể ữ ự ẩ ọ ệ + H c sinh có c h i đ th nghi m nh ng chu n m c hành vi. Chính
ờ ự ể ệ ẽ ề ữ ề nh s th hi n này, s hình thành đ ượ ở ọ c ẩ h c sinh ni m tin v nh ng chu n
ữ ứ ử ự ạ ọ ộ ơ m c hành vi đã h c, t o ra đ ng c bên trong cho nh ng hành vi ng x trong
ộ ố cu c s ng.
ẽ ượ ọ ế ị ự ệ ả ọ + H c sinh s đ c rèn luy n kh năng quy t đ nh l a ch n cho mình
5
ứ ử ắ ộ ợ ọ ố m t cách ng x đúng đ n, phù h p trong m i tình hu ng.
+ Qua trß ch¬i, häc sinh ®îc h×nh thµnh n¨ng lùc quan s¸t, ®îc rÌn luyÖn
kü n¨ng nhËn biÕt ®¸nh gi¸ hµnh vi cña ngêi kh¸c lµ phï hîp hay kh«ng phï hîp
víi chuÈn mùc ®¹o ®øc x∙ héi.
+ B ng trò ch i, vi c luy n t p hành vi đ o đ c đ
ệ ậ ứ ượ ệ ằ ạ ơ ế ộ c ti n hành m t
ẹ ộ ọ ượ cách nh nhàng, sinh đ ng, không khô khan, nhàm chán. H c sinh đ c lôi
ệ ậ ố ộ ự ứ ầ cu n vào quá trình luy n t p m t cách t nhiên, h ng thú và có tinh th n trách
ệ ờ ả ả ượ ữ ệ ẳ ỏ ồ nhi m, đ ng th i gi i to đ c nh ng m t m i, căng th ng trong quá trình
ọ ậ h c t p.
ữ ọ ế ả ơ + Thông qua trò ch i, kh năng giao ti p gi a h c sinh và giáo viên và
ẽ ượ ữ ớ ườ gi a các em v i nhau s đ c tăng c ng.
ƯƠ Ứ III. PH NG PHÁP NGHIÊN C U:
ươ ề Ph ng pháp đi u tra.
ươ ạ Ph ng pháp đàm tho i.
ươ ệ ả ậ Ph ng pháp th o lu n nhóm, làm vi c cá nhân.
ươ ệ ậ ẫ Ph ng pháp t p luy n theo m u hành vi.
ươ ổ ứ ơ Ph ng pháp t ch c trò ch i,...
Ố ƯỢ Ứ Ạ IV. Đ I T NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U:
ớ ọ H c sinh: L p 4A7
ố ượ ọ ọ S l ng h c sinh: 59 h c sinh.
ứ ờ ọ Th i gian nghiên c u : Trong năm h c 2018 – 2019.
Ộ Ứ V. N I DUNG NGHIÊN C U:
ứ ề ự ạ ứ ọ ậ ạ Nghiên c u v th c tr ng h c t p môn đ o đ c.
ộ ủ ọ ứ ề ỗ ọ ộ Nghiên c u v thái đ c a h c sinh qua n i dung m i bài h c.
ọ ủ ọ ụ ứ ứ ế ề ả ậ ỗ Nghiên c u v kh năng v n d ng ki n th c đã h c c a h c sinh qua m i
bài h c.ọ
6
ươ ạ ứ ớ ứ ề ộ Nghiên c u v n i dung ch ng trình môn đ o đ c l p 4.
ự ờ ề ự ệ ể ạ ạ ớ ố ọ D gi thăm l p kh i 4 đ tìm hi u ủ ể v th c tr ng c a vi c d y h c môn
ạ ứ ớ đ o đ c l p 4.
ề ệ ứ ọ ướ ụ Nghiên c u v vi c thông qua cách h c tr ệ c đây và sau khi áp d ng vi c
ơ ọ ậ ờ ọ ạ ứ ượ ế ử ụ s d ng trò ch i h c t p trong gi h c đ o đ c thu đ ả c k t qu ra sao.
Ầ
Ả
Ấ
Ế
Ề
PH N 2 – GI I QUY T V N Đ
Ơ Ở Ậ I. C S LÍ LU N
ệ ạ ứ ạ ọ ườ ể ọ ướ Vi c d y đ o đ c cho h c sinh trong tr ng Ti u h c tr ế c đây ti n hành
ắ ầ ừ ể ệ ạ ộ theo m t cách b t đ u t ọ k chuy n Đàm tho i khái quát hóa thành bài h c
ệ ậ ứ ứ ệ ạ ạ đ o đ c luy n t p rèn luy n thói quen hành vi đ o đ c làm cho chúng tr ở
ự ủ ề ả thành b n tính t ể ứ nhiên c a cá nhân và duy trì lâu b n các thói quen đó đ ng
ắ ả ọ ọ ử x đúng đ n m i m i hoàn c nh.
ử ứ ữ ứ ữ ạ ộ ượ Nh ng thói quen hành vi đ o đ c là nh ng hành đ ng ng x có đ c do
ượ ặ ặ ạ ằ ệ ậ ố ộ đ c l p đi l p l ề i b ng luy n t p trong nhi u tình hu ng quen thu c và
ượ ư ườ ả ạ đ c giáo viên xem đây nh là đ ạ ng mòn trong quá trình gi ng d y môn đ o
đ c.ứ
ệ ư ề ằ ơ ế ọ Nhi u giáo viên cho r ng vi c đ a trò ch i vào trong ti ộ ỉ t h c ch là m t
ạ ộ ụ ư ứ ổ ỉ cách thay đ i hình th c cho phong phú và ch là ho t đ ng ph , ch a th c s ự ự
7
ấ ượ ể ơ ọ ậ ệ ư ụ ủ ế ạ hi u th u đ c tác d ng c a vi c đ a trò ch i h c t p vào ti t d y.
ứ ủ ệ ậ ớ ọ ỷ ẫ V i nh n th c đó c a giáo viên thì h c sinh rèn luy n k năng, m u
ễ ậ ả ả ậ ộ hành vi m t cách r p khuôn, máy móc, gi m kh năng suy lu n và di n gi ả i
tình hu ng.ố
ư ế ờ ỳ ổ ụ ụ ạ ớ Nh ta đã bi t m c tiêu giáo d c trong th i k đ i m i là đào t o con
ườ ệ ứ ứ ứ ể ệ ng i Vi ẻ ẩ ạ t Nam phát tri n toàn di n, có đ o đ c, tri th c, có s c kho th m
ệ ưở ớ ưở ộ ậ ủ ề mĩ và ngh nghi p tr ng thành v i lý t ộ ng đ c l p dân t c và ch nghĩa xã
ụ ầ ạ ạ ợ ớ ớ ộ h i phù h p v i nhu c u nâng cao giáo d c trong giai đo n m i. Đào t o con
ườ ế ớ ớ ộ ồ ữ ả ắ ộ ng ậ ộ i m i, h i nh p c ng đ ng th gi i, gìn gi và phát huy b n s c dân t c.
ế ớ ệ ổ ứ ự ệ Ngày nay trên th gi ạ i, bên c nh vi c t ch c th c hi n các quá trình giáo
ứ ề ạ ố ườ ể ụ d c đ o đ c theo truy n th ng, ng i ta đã chú ý phát tri n, làm phong phú
ứ ạ ộ ườ ở ộ ệ ộ thêm n i dung nhân cách đ o đ c cho con ng m t bình di n r ng và bao i
quát h n.ơ
ạ ứ ớ ự ự ậ ộ ủ ể ế ộ ộ Cùng v i s phát tri n ti n b c a xã h i, đ o đ c có s v n đ ng và phát
ứ ệ ể ạ ộ ị ủ tri n. Chúng ta không “b a” ra các quan ni m đ o đ c “đ c đáo” riêng c a
ạ ứ ủ ờ ạ ướ ế ừ ọ ọ ệ mình mà ch n l c, k th a các quan ni m đ o đ c c a các th i đ i tr c kia,
ạ ỏ ữ ế ố ế ỷ ỗ ờ ữ ả c i bi n nó, lo i b nh ng y u t cũ k , l i th i. Gìn gi ữ ể và phát tri n nh ng
ệ ợ ớ ế ớ ớ ị ủ ấ ợ gì phù h p v i các quan h kinh t ủ m i, phù h p v i v trí c a giai c p, c a
ạ ị ộ ử ụ ể nhân dân trong m t giai đo n l ch s c th .
ụ ạ ụ ầ ả ặ ứ ộ ệ ặ Giáo d c đ o đ c là m t m t giáo d c c n ph i đ c bi ọ t coi tr ng. Ngh ị
ế ươ ơ ả ụ ụ ủ ệ quy t trung ng II khoá 8 đã nêu rõ nhi m v , m c tiêu c b n c a giáo
ờ ỳ ấ ướ ệ ệ ạ ằ ụ d c trong th i k công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n c. Đó là nh m xây
ườ ưở ớ ấ ướ ắ ủ ớ ữ ự d ng nh ng con ng i lý t ng g n bó v i đ t n ộ c, v i ch nghĩa xã h i ,
ữ ữ ủ ụ ộ gi v ng m c tiêu xã h i ch nghĩa.
ạ ượ ố ơ ả ụ ụ ệ ệ Mu n đ t đ ế c nhi m v , m c tiêu c b n này ngoài vi c nâng cao ki n
ấ ượ ứ ệ ọ ụ ạ ệ ả th c cho h c sinh thì vi c nâng cao ch t l ứ ng và hi u qu giáo d c đ o đ c
ọ ỏ ườ ủ ụ ồ ờ cho h c sinh là đòi h i th ỏ ng xuyên c a công tác giáo d c, đ ng th i đòi h i
ế ấ ượ ệ ụ ệ ệ ấ ấ c p thi t vi c nâng cao ch t l ấ ng giáo d c hi n nay. Nh t là hi n nay v n
8
ế ệ ẻ ộ ấ ướ ứ ủ ộ ấ ề ủ ỉ ề ạ đ đ o đ c c a th h tr không ch là m t v n đ c a m t đ t n c mà là
ể ả ủ ề ệ ề ầ ọ ờ ạ ấ v n đ mang tính toàn c u c a th i đ i, là đi u ki n quan tr ng đ b o v ệ
ươ ườ ự ố s s ng còn và t ủ ng lai c a loài ng i.
ề ế ọ ơ ồ ể ọ Chúng ta đ u bi t h c sinh ti u h c còn ngây th , h n nhiên nh t ư ờ ấ gi y
ấ ấ ở ườ ắ ể ả ưở ế ắ ả ữ tr ng. Nh ng d u n tr ọ ng Ti u h c có nh h ộ ng sâu s c đ n c cu c
ụ ạ ứ ở ể ệ ậ ờ ủ ọ đ i c a h c sinh chính vì v y mà vi c giáo d c đ o đ c Ti u h c r t đ ọ ấ ượ c
coi tr ng.ọ
ụ ạ ụ ồ ưỡ ể ọ M c tiêu giáo d c đ o đ c ứ ở ườ tr ọ ng Ti u h c là b i d ng cho h c sinh
ơ ở ứ ườ ơ ở ề ạ c s v đ o đ c. Đó là c s hình thành con ng ọ i luôn luôn tôn tr ng
ườ ở ơ ộ ộ ườ ng ở i khác ( nhà, ở ườ tr ng, n i công c ng, trong xã h i) con ng i luôn
ộ ề ự ệ ấ ấ ả ườ luôn ph n đ u, b o v , xây d ng m t n n văn hoá giàu tính con ng ộ i, m t
ộ ấ ướ ộ ủ ạ ạ ọ xã h i và m t đ t n c dân ch , giàu m nh h nh phúc. Làm cho h c sinh
ấ ằ ử ủ ứ ể ậ ầ ợ hi u và nh n th y r ng c n làm cho các hành vi ng x c a mình phù h p
ứ ạ ứ ạ ứ ế ế ề ộ ớ ợ v i l i ích xã h i. bi n ki n th c đ o đ c thành ni m tin đ o đ c. B i d ồ ưỡ ng
ứ ự ề ạ ả ẩ ấ ể ả ữ tình c m đ o đ c tích c c và b n v ng, có ph m ch t, ý chí ...vv. đ đ m
ạ ứ ạ ứ ầ ớ ệ ấ ả b o cho hành vi đ o đ c luôn luôn nh t quán v i yêu c u đ o đ c. Rèn luy n
ộ ấ ứ ề ạ ọ ở thói quen hành vi đ o đ c là m t v n đ quan tr ng làm cho chúng tr thành
ự ể ứ ủ ả b n tính t nhiên c a cá nhân và duy trì lâu dài các thói quen đó đ ng x ử
ả ắ ọ đúng đ n trong m i hoàn c nh.
Ư Ứ Ủ Ạ Ặ II Đ C TR NG C A PHÂN MÔN Đ O Đ C:
ể ặ ị ệ ọ ộ ạ ứ Có th nói môn Đ o đ c có v trí đ c bi t quan tr ng mà không m t
ế ượ ể ọ ở ẽ ụ ạ ứ ủ môn h c nào có th thay th đ c. B i l , ch c năng c a nó là giáo d c đ o
ọ ớ ệ ố ự ể ẩ ạ ọ ượ ứ đ c cho h c sinh ti u h c v i h th ng chu n m c hành vi đ o đúc đ c quy
ươ ạ ứ ự ệ ệ ọ ị đ nh trong ch ụ ng trình môn h c này, môn Đ o đ c th c hi n ba nhi m v
là:
ọ ạ ứ ề ẩ + Hình thành cho h c sinh ự ý th cứ v chu n m c hành vi đ o đ c.
ạ ứ ụ ả ắ ọ ộ ữ xúc c m, thái đ , tình c m + Giáo d c cho h c sinh nh ng ả đ o đ c đúng đ n
9
ự ế ẩ ị lien quan đ n các chu n m c hành vi quy đ nh.
ự ẩ ợ ớ + Hình thành cho các em nh ng ữ kĩ năng, hành vi phù h p v i các chu n m c
ạ ứ ơ ở ự ệ và trên c s đó, rèn luy n thói quen đ o đ c tích c c.
ạ ứ ủ ể ặ Đ c đi m c a môn Đ o đ c là:
ụ ạ ứ ạ ứ ạ ộ ạ ọ ộ + D y h c môn Đ o đ c là m t ho t đ ng giáo d c đ o đ c.
ụ ể ủ ạ ứ ự ẩ +Tính c h a các chu n m c hành vi đ o đ c.
ạ ứ ự ủ ẩ ồ + Tính đ ng tâm c a các chu n m c hành vi đ o đ c.
ạ ứ ự ộ ọ ẩ + Logic quá trình hình thành m t chu n m c hành vi đ o đ c cho h c sinh
ể ọ ti u h c.
ạ ứ ở ể ọ ượ ỗ ự ế + M i bài Đ o đ c Ti u h c đ ệ c th c hi n trong 2 ti t. Trong đó:
ế ứ ẫ ấ ớ ọ + Ti ứ t 1: Hình thành tri th c m i: Cung c p cho h c sinh m u hành vi ng
ứ ơ ẳ ơ ở ạ ể ầ ả ử x và c s đ o đ c s đ ng. Giúp các em hi u c n ph i làm gì? Làm nh ư
ư ậ ế ầ th nào? Vì sao c n làm nh v y.
ế ổ ứ ệ ậ ự ọ + Ti t 2: Th c hành kĩ năng hành vi : T ch c cho h c sinh luy n t p đ ể
ự ứ ử ẩ hình thành kĩ năng ng x theo chu n m c, kĩ năng đánh giá, phê phán hành vi
ự ọ ẩ theo các chu n m c đã h c.
ế ế ỗ ợ ẽ ệ ẫ ặ ố ộ Ti t 1 và ti t 2 có m i quan h ch t ch , tác đ ng l n nhau h tr cho
ế ẩ ị ị ướ ế ế ủ ể ố nhau: ti t 1 chu n b đ nh h ng cho ti t 2, còn ti ế t 2 c ng c , phát tri n k t
ả ủ ế qu c a ti t 1.
́ Ự ̣ ̉ ̀ III. TH C TRANG CUA VÂN ĐÊ:
ự ế ộ ố ệ ấ ạ Trong th c t ố ề cu c s ng hi n nay v n đ đáng lo ng i và đang là m i
ư ủ ậ ộ ọ ự ẩ quan tâm c a toàn xã h i là h c sinh ch a nh n bi ế ượ t đ ạ c chu n m c đ o
ụ ệ ượ ư ọ ộ ố ự ệ ứ đ c. Qua m t s s vi c, v vi c đ c nêu trên báo chí nh h c sinh hành
ữ ầ ườ ớ ổ hung th y cô giáo, hành hung nh ng ng ữ i l n tu i , có nh ng hành vi c x ư ử
ẹ ớ ườ ấ ằ ẫ ớ ạ không đ p v i b n bè, v i ng i thân trong gia đình. Ta th y r ng v n có
ộ ố ứ ữ ể ạ ấ m t s em có nh ng hành vi đ o đ c suy thoái mà chúng ta không th ch p
ậ ượ nh n đ c.
ộ ố ủ ả ẫ ớ ọ ư ệ Ngay c trong l p 4 do tôi ch nhi m v n còn m t s ít h c sinh ch a
ế ỏ ễ ử ư ư ầ ế ả ơ bi t chào h i l ặ phép, th a g i khi g p th y cô giáo, ch a bi t c m n khi
10
̃ ượ ườ ư ơ ế ư ử ự đ c ng i khác giúp đ , ch a bi ẹ ớ t c x đúng m c v i anh em, cha m ,
ớ ườ ụ ớ ậ ạ b n bè, v i ng ặ i xung quanh. Có em còn nói t c v i nhau khi tranh lu n m c
ữ ậ ỉ ườ ữ ờ dù nh ng câu nói đó ch tranh lu n bình th ư ng thôi, nh ng nh ng l i đó ta
ụ ị ờ ị ướ ẻ không k p th i giáo d c đ nh h ng đúng cho các em thì nó s đi theo đ ườ ng
ớ ấ ử mòn, ăn sâu vào các em khi l n r t khó s a.
ư ườ ấ ề ự ờ ẳ ờ Nh ông cha ta th ng nói “L i nói ch ng m t ti n mua l a l i mà nói
ừ ữ ờ ườ ự ứ cho v a lòng nhau”. Nh ng l i nói đó khó nghe mà cho ng i b c t c đôi khi
ị ự ượ ế ị ự ế ỉ không ch u đ ng đ ữ c gây xích mích ch vì nh ng câu nói thi u l ch s , t nh ị
ế ệ ậ ầ ầ ộ ộ ư thì th t là đáng ti c. Đó là m t ph n do các em quen mi ng m t ph n ch a
ậ ượ ể ̃ ứ nh n th c ro đ ệ c cái nguy hi m, cái đúng cái sai qua cách nói năng, qua vi c
ạ ứ ư ậ ủ làm c a mình. Các em ch a t p thành thói quen hành vi đ o đ c.
ự ế ữ ư ứ ộ ờ ọ M t th c t n a là các em ch a có h ng thú trong gi ấ h c. Các em th y
̀ơ ọ ạ ứ ề ế ế ặ gi ế h c đ o đ c còn gò ép, n ng n và nhàm chán vì th các em ti p thu ki n
ụ ộ ứ ẫ ộ ượ th c m t cách th đ ng qua các m u hành vi đ c nêu trong sách giáo khoa,
ệ ủ ộ ố ư ậ ố ̉ ắ qua m t s tình hu ng, mâu chuy n c a giáo viên đ a ra. Do v y các em n m
ờ ợ ồ ỏ ắ ắ ộ ọ ớ bài m t cách h i h t, không ch c ch n, có em h c đó r i b đó không nh gì.
ự ế ụ ể ọ ứ ụ ữ ế ọ Không áp d ng nh ng ki n th c đã h c vào trong th c t . C th h c sinh
ể ờ ư ệ bi u hi n trong gi nh sau:
ứ ứ HS h ng thú HS bình th ngườ HS không h ng thú
ổ ọ
ố T ng s h c sinh 59 17 11 31
ể ạ ượ ờ ể ụ ượ ụ ắ ồ Đ đ t đ c m c tiêu đó và đ ng th i đ kh c ph c đ c th c t ự ế ạ d y
ạ ứ ệ ố ớ ề ặ ữ ấ ườ đ o đ c hi n nay ở ườ tr ng v n đ đ t ra đ i v i chúng ta nh ng ng i giáo
ứ ượ ể ậ ứ ề ữ ẩ viên là làm sao đ các em nh n th c đ ự ạ c nh ng tri th c v chu n m c đ o
ể ở ồ ưỡ ứ ứ ạ ứ đ c đ hình thành các em ý th c đ o đ c, b i d ng t ư ưở t ả ng tình c m
ứ ứ ệ ọ ố ạ ạ đ o đ c, rèn luy n thói quen hành vi đ o đ c cho h c sinh. Đây là m i quan
ủ ấ ả ư ể ắ ầ tâm, lo l ng hàng đ u c a t ọ t c giáo viên Ti u h c cũng nh cá nhân tôi.
ệ ứ ủ ọ ệ ệ ạ ặ Đ c bi ấ t là vi c rèn luy n thói quen hành vi đ o đ c c a h c sinh. Tôi th y
11
ớ ặ ủ ể ể ấ ọ ạ ọ ằ r ng v i đ c đi m tâm sinh lý c a h c sinh Ti u h c các em r t thích ho t
̃ ứ ượ ệ ậ ậ ơ ọ ơ ộ đ ng vui ch i vì v y qua vi c “Ch i mà h c” Các em se nh n th c đ c hành
ự ạ ứ ẩ ấ ả ộ ơ . ệ vi chu n m c đ o đ c m t cách có hi u qu , nh t là thông qua các trò ch i
ể ệ ắ ộ ọ ổ ớ ớ ấ Là m t giáo viên Ti u h c tôi r t tâm đ c v i vi c đ i m i ph ươ ng
ạ ặ ọ ệ ọ ướ ạ ứ ổ ứ ệ pháp d y h c hi n nay mà đ c bi t là d y h c d i hình th c t ch c các trò
ể ạ ế ơ ở ọ ươ ch i. Tôi luôn trăn tr suy nghĩ làm th nào đ d y h c theo ph ng pháp này
ị ễ ự ả ễ ữ ư ệ ẩ ơ ạ nh ng nh ng trò ch i ph i d chu n b , d th c hi n mà mang l ệ i hi u qu ả
ề ằ ố cao đó là đi u tôi h ng mong mu n.
Ộ Ố Ơ Ọ Ổ Ứ Ậ IV. CÁCH T CH C M T S TRÒ CH I H C T P TRONG GI Ờ
Ứ Ạ Ọ Ạ D Y H C Đ O Đ C
ọ ổ ứ ơ ọ ậ ự 1. Quy trình l a ch n và t ch c trò ch i h c t p.
ọ ổ ứ ể ơ ọ ọ ộ ự Quá trình l a ch n và t ể ố ch c trò ch i cho h c sinh ti u h c là m t th th ng
ạ ấ ồ ướ nh t, bao g m các giai đo n, các b ư c nh sau:
ứ ấ ự ọ ạ ơ Giai đo n th nh t: L a ch n trò ch i
ướ ụ ầ ạ Phân tích yêu c u m c tiêu bài d y. B c 1:
ướ ử ể ả ọ ơ ộ Ch n th trò ch i nào đó đ phân tích n i dung và kh năng B c 2:
ứ ụ ế ấ giáo d c và cung c p ki n th c gì.
ướ ụ ế ả ấ ố ộ ế Đ i chi u n i dung và kh năng giáo d c và cung c p ki n B c 3:
ủ ơ th cứ c a trò ch i .
ế ấ ợ ử ọ ơ N u th y không phù h p thì tr l ở ạ ướ i b c 2: ch n th trò ch i khác và
ế ạ ệ ướ ị ti n hành l i công vi c theo các b c đã đ nh.
ế ị ế ấ ợ ọ ơ N u th y phù h p thì quy t đ nh ch n trò ch i đã phân tích.
ị ổ ứ ơ ạ ẩ ứ Giai đo n th 2: Chu n b t ch c trò ch i.
ướ Thi ế ế “Giáo án” t k B c 4:
+ Tên trò ch i: ơ “…………………”
ụ ủ ạ ượ ụ ầ ơ ơ + M c đích giáo d c c a trò ch i: Qua trò ch i, c n đ t đ ữ c nh ng
ứ ụ ề ầ ộ yêu c u giáo d c gì v tri th c, thái đ và hành vi?
ươ ệ ổ ụ ụ ệ ứ ộ ơ ỳ + Các ph ng ti n ph c v cho vi c t ch c trò ch i (tu thu c vào
12
ữ ơ ươ ụ ố ớ ệ ấ ậ ừ t ng trò ch i, nêu lên nh ng ph ng ti n v t ch t, ví d đ i v i trò ch i ơ “Đi
ư ộ ầ ẩ ầ ố ị ề th a, v chào ” c n chu n b kính, báo b , cho ông; khăn đ i đ u, kim đan cho
bà, cho mẹ…)
ả ưở + Các gi i th ế ng (n u có).
ụ ể ớ ạ ộ ế ơ ộ ụ ể + N i dung trò ch i, các ho t đ ng c th v i cách ti n hành c th .
ụ ố ớ ẩ ầ ế + Chu n và thang đánh giá, n u c n, ví d , đ i v i trò ch i ơ “Hái hoa
ả ả ờ ẩ ạ ạ dân chủ”, chu n đánh giá là ph i tr l i đúng, rõ ràng, m ch l c và thang đánh
ướ ẩ ị ự Chu n b th c hi n ệ “giáo án” giá. B c 5:
ấ ượ ẩ ươ ệ ầ ộ ị ầ ủ Chu n b đ y đ và có ch t l ng các ph ng ti n: m t ph n do giáo
ị ộ ầ ẩ ẩ ọ ị ướ ẫ ủ viên chu n b ,m t ph n do h c sinh chu n b theo h ng d n c a giáo viên.
ướ ễ ẫ ậ ọ ướ ế ẩ Phân công và h ng d n cho h c sinh t p di n tr c (n u chu n b ị
ơ ắ ơ ị cho trò ch i s m vai hay trò ch i đóng k ch).
ổ ứ ứ ạ ơ Giai đo n th ba: T ch c trò ch i
ướ ề ặ ấ Đ t v n đ B c 6:
ớ ệ Gi i thi u tên trò choi
ơ ầ ủ Nêu yêu c u c a trò ch i.
ướ ớ ơ ớ ệ ạ ạ Gi ạ ộ i thi u rõ ràng, m ch l c n i dung trò ch i v i các ho t B c 7:
ụ ể ế ầ ẫ ộ đ ng c th . N u c n thì làm m u.
ướ ạ ộ ự ệ ọ ơ Cho h c sinh th c hi n trò ch i theo các ho t đ ng đã nêu. B c 8:
ả ộ ữ ữ ệ ế ắ ạ ố ờ ị ậ Theo dõi, u n n n k p th i nh ng l ch l c. Đánh giá nh ng k t qu b ph n
ế (n u có).
ứ ư ế ạ Giai đo n th t ơ : K t thúc trò ch i
ướ ộ ố ộ ư ế ậ ơ ợ ọ T p h p h c sinh làm m t s đ ng tác th giãn (n u ch i trò B c 9:
ơ ậ ộ ọ ch i v n đ ng). Đánh giá chung (cá nhân và nhóm ho c t ). ặ ổ Nên cho h c sinh
tham gia đánh giá.
ướ ầ ưở ế ế Phát ph n th ng (n u có) và k t thúc. B c 10:
ư ậ ự ể ọ ồ ọ ọ ơ Nh v y quy trình l a ch n trò ch i cho h c sinh ti u h c bao g m 4
13
ạ ớ ướ ụ ể ề ộ giai đo n v i 10 b ẻ c đi c th . Tuy nhiên đây là m t quy trình m m d o,
ướ ấ ươ ỉ ự ế ạ linh ho t, các b c trên ch có tính ch t t ng đ i. ố Trong th c t , các b ướ c,
ể ạ ậ các giai đo n này có th đan xen, hoà nh p vào nhau.
ộ ố
ơ
2. M t s trò ch i:
2.1. Trß ch¬i víi ®å vËt.
TrÎ em ch¬i víi nh÷ng vËt thÓ ®¬n gi¶n (nh c¸c m¶nh gç, c¸c m¶nh
nhùa…) hay víi nh÷ng ®å ch¬i, kÓ c¶ ®å ch¬i chuyÓn ®éng («t«, tµu ho¶).
Qua ®ã, trÎ em:
TËp nhËn biÕt c¸c ®å vËt, c¸c mµu s¾c, c¸c vËt thÓ h×nh häc (h×nh
vu«ng, h×nh trßn, h×nh tam gi¸c…) nh»m dÇn dÇn t×m hiÓu thÕ giíi xung
quanh.
TËp quan s¸t sù chuyÓn ®éng cña c¸c ®å ch¬i vµ suy nghÜ, t×m kiÕm
nguyªn nh©n cña sù chuyÓn ®éng ®ã (T¹i sao «t« ch¹y ®îc? T¹i sao bóp bªn l¹i
kªu?...)
TËp x©y dùng (nhµ cöa, cÇu cèng…) b»ng nh÷ng viªn g¹ch nhùa.
RÌn luyÖn trÝ th«ng minh, n©ng cao hiÓu biÕt vÒ thÕ giíi xung
quanh, båi dìng tÝnh kiªn tr×, cÈn thËn vµ nhiÒu phÈm chÊt kh¸c.
Trong qu¸ tr×nh trÎ em tham gia c¸c trß ch¬i víi ®å vËt, gi¸o viªn cÇn h
íng dÉn c¸ch ch¬i ®Ó c¸c em tõ chç lµm theo mÉu ®Õn chç lµm mét c¸ch s¸ng
t¹o.
VÝ dô: Trß ch¬i “DiÔn t¶”
a) Môc ®Ých:
Häc sinh biÕt ®îc quyÒn trÎ em cã thÓ cã ý kiÕn riªng vÒ mét vËt hoÆc
mét vÊn ®Ò g× ®ã.
b) ChuÈn bÞ:
Gi¸o viªn chia häc sinh thµnh 4 – 6 nhãm vµ giao cho mçi nhãm mét ®å
vËt, ch¼ng h¹n: m«t hép bót, mét bøc tranh, mét ®å ch¬i… Mçi nhãm ngåi
thµnh mét vßng trßn vµ lÇn lît tõng ngêi trong nhãm võa cÇm ®å vËt quan s¸t,
14
võa nªu ý kiÕn cña m×nh vÒ ®å vËt ®ã.
Sau ®ã, tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn ®Ó xem ý kiÕn cña c¶ nhãm vÒ
®å vËt cã gièng nhau kh«ng.
Cuèi cïng, gi¸o viªn kÕt luËn: Mçi ngêi, mçi trÎ em cã quyÒn cã ý kiÕn
riªng vµ cã quyÒn bµy tá ý kiÕn cña m×nh. §ång thêi chóng ta cÇn biÕt l¾ng
nghe vµ t«n träng ý kiÕn cña b¹n kh¸c, ngêi kh¸c.
2.2. Trß ch¬i theo chñ ®Ò:
Trß ch¬i chñ ®Ò bao gåm:
Trß ch¬i s¾m vai theo chñ ®Ò;
Trß ch¬i lµm ®¹o diÔn theo chñ ®Ò;
Trß ch¬i ®ãng kÞch theo chñ ®Ò.
a) Trß ch¬i s¾m vai:
TrÎ em b¾t chíc ngêi lín, lÆp l¹i trong trß ch¬i nh÷ng hµnh ®éng cña ng
êi lín, hoÆc b¾t chíc ®éng vËt vµ lÆp l¹i nh÷ng “hµnh ®éng” cña ®éng vËt ®∙
15
®îc nh©n c¸ch ho¸. Trong khi ch¬i, trÎ em cã thÓ sö dông hoÆc kh«ng sö dông
®å vËt. VÝ nh, trÎ cã thÓ s¾m vai ngêi chÞ gióp ®ì em nhá; s¾m vai ngêi mÑ
d¾t con ®i d¹o ch¬i, t¾m giÆt cho con; s¾m vai con chã gi÷ nhµ; con gµ b¶o
vÖ ®µn con….
TrÎ em cµng lín th× cµng cã tÝnh ®éc lËp râ rÖt trong trß ch¬i; cµng
thÝch s¾m vai nh÷ng ngêi lao ®éng gÇn gòi víi nh÷ng nghÒ nghiÖp nhÊt
®Þnh nh: b¸c sÜ ch÷a bÖnh cho ngêi èm; c« gi¸o d¹y häc sinh, tµi xÕ l¸i xe «t«
lµm viÖc… Nhê vËy, dÇn dÇn trÎ em quen víi hµng lo¹t qu¸ tr×nh lao ®éng cña
ngêi lín.
ë løa tuæi tiÓu häc, ngêi ta nhËn thÊy c¸c em trai vµ c¸c em g¸i cã høng
thó s¾m c¸c vai kh¸c nhau: c¸c em trai thÝch s¾m nh÷ng vai m¹nh mÏ (bé ®éi,
c«ng an, ngêi leo nói); c¸c em g¸i thÝch s¾m nh÷ng vai dÞu dµng (mÑ, c« gi¸o,
b¸c sÜ…).
Nhê trß ch¬i s¾m vai, trÎ em ®îc nhËp vai c¸c nh©n vËt kh¸c nhau víi c¸c
mèi quan hÖ kh¸c nhau. Nhê vËy, c¸c em cã thÓ:
DÇn dÇn lµm quen víi nh÷ng sinh ho¹t, nh÷ng ho¹t ®éng lao ®éng cña
ngêi lín mµ sau nµy c¸c em sÏ tham gia khi trëng thµnh.
Båi dìng ®îc nhiÒu phÈm chÊt, ph¶n ¸nh quan hÖ øng xö ®óng ®¾n
víi nh÷ng ngêi xung quanh (øng xö cña bµ mÑ víi con c¸i; øng xö cña b¸c sÜ víi
bÖnh nh©n…).
Båi dìng ®îc høng thó vµ cã thÓ h×nh thµnh nh÷ng íc m¬ muèn trë
16
thµnh nh÷ng ngêi lµm nghÒ g× ®ã trong t¬ng lai v.v…
ơ ạ ư ẻ ế ắ ơ ớ ễ : Tr em không s m vai, nh ng ti n hành ch i v i b) Trò ch i làm đ o di n
ủ ề ấ ị ữ ữ ồ ơ nh ng đ ch i theo nh ng ch đ nh t đ nh, trong đó, các em đóng vai trò
ơ ớ ư ỉ ạ ề ể ạ ồ ữ “đ o di n” “nhân ễ ch đ o, đi u khi n các đ ch i v i t ư cách nh là nh ng
ụ ơ ớ ườ ạ ơ “đ o di n” ủ ề “v n bách thú” v t”.ậ Thí d , khi ch i trò ch i ễ v i ch đ . Các
ố ớ ữ ạ ậ ậ em đóng vai trò “đ o di n” ễ đ i v i các nhân v t tí hon là nh ng con v t nh ư
ữ ấ ỉ ườ ư ườ ớ ẻ ổ h , báo, g u, kh , chim… và nh ng ng i đi xem, nh ng i l n, tr em…
ượ ạ ộ ạ ự “đ o di n” Các “nhân v t”ậ này đ c ho t đ ng theo s ẻ ễ c a tr . ủ
ủ ề ủ ứ ạ ữ ơ ộ ở ộ Nh ng ch đ c a trò ch i ngày m t ph c t p, ngày càng m r ng
ụ ừ ạ ủ ề ơ ủ ề ế ẻ ả ph m vi. Ví d , t ứ ạ ch đ đ n gi n (bé đi nhà tr …) đ n ch đ ph c t p
ự ậ ạ ớ ơ ộ ơ ố ủ ơ h n, r ng rãi h n v i các nhân v t đa d ng h n (xây d ng thành ph c a
ữ ườ ụ ứ ề ể ộ ổ ộ nh ng ng i tí hon). Đi u này ph thu c vào l a tu i và trình đ phát tri n trí
ệ ủ ẻ tu c a tr .
ườ ế ễ ậ ấ ạ ơ Ng i ta nh n th y khi ti n hành trò ch i làm đ o di n, các em trai
ườ ữ ườ ữ ươ ệ ậ th ng thích nh ng ng i lính, nh ng ph ng ti n kĩ thu t – máy móc, tàu
ồ ỗ ụ ầ ơ vũ tr … còn em gái thì thích búp bê, đ g , qu n áo h n.
ễ ạ ơ ườ ứ ỗ ẻ Trò ch i làm đ o di n th ng đ ượ ổ c t ch c theo nhóm. M i tr em
ồ ơ ủ ề ư ữ ề ể ấ ố đi u khi n nh ng đ ch i nào đó nh ng cùng th ng nh t theo ch đ chung.
ụ ẻ ể ạ ơ ưở ượ Lo i trò ch i này có tác d ng giúp tr em phát tri n trí óc t ng t ng.
ơ ị ẻ ườ ự ẩ ộ ị Tr em th ng đóng k ch d a trên m t tác ph m văn c) Trò ch i đóng k ch:
ơ ộ ể ẽ ị ọ h c nào đó. Qua đóng k ch, các em s có c h i đ :
ữ ể ượ Phát tri n ngôn ng hình t ng.
ể ẩ ỹ Phát tri n óc th m m .
ể ệ ượ ữ ẹ ắ ộ ộ Th nghi m đ c nh ng thái đ , hành vi đ p m t cách sâu s c qua
17
ậ “nh p vai” thành công.
ớ ầ ườ ớ ỡ ẻ ả ự ẩ ọ M i đ u, ng i l n ph i giúp đ tr ọ em l a ch n tác ph m văn h c,
ặ ệ ể ệ ễ ạ phân vai hoá trang và đ c bi t là đ o di n cho các em th hi n thành công tác
ấ ả ề ặ ộ ả ề ặ ệ ẩ ậ ọ ph m trên sân kh u c v m t n i dung văn h c, c v m t ngh thu t. Nh ờ
ụ ủ ơ ạ ượ ậ v y, ý nghĩa giáo d c c a trò ch i l i càng đ c nâng cao.
ố ớ ữ ề ẻ ấ ớ ườ ớ ể ị V sau, nh t là đ i v i nh ng tr em l n, ng i l n có th đ nh h ướ ng
ọ ự ự ẩ ọ cho các em l a ch n tác ph m văn h c, t phân vai.
ườ ườ ơ ớ ồ ậ ữ ằ ơ Ng i ta th ng cho r ng nh ng trò ch i v i đ v t và trò ch i theo
ủ ề ữ ả ạ ồ ơ ơ ị ch đ , bao g m c trò ch i đóng k ch, là nh ng trò ch i sáng t o. Song trò
ự ự ạ ơ ỉ ẻ ự ự ữ ch i th c s sáng t o ch khi nào tr em có năng l c xây d ng nh ng hình
ề ẻ ạ ớ ơ ơ ơ ượ t ng m i trong trò ch i. Tr em càng ch i nhi u lo i hình trò ch i này, s ự
ướ ể ủ ề ẫ ườ ớ ố ớ ơ h ng d n, đi u khi n c a ng i l n đ i v i trò ch i càng khéo léo thì các
ự ưở ể ượ ữ ạ em càng phát tri n năng l c t ng t ng sáng t o, càng có nh ng n t ấ ượ ng
ế ớ ạ ẽ ố ớ m nh m đ i v i th gi i xung quanh.
ơ ậ ộ 2.3. Trò ch i v n đ ng.
ơ ậ ượ ể ọ ộ Trò ch i v n đ ng đôi khi còn đ ậ ơ c g i là trò ch i th thao – v n
ạ ượ ư ế ơ ơ ộ đ ng. Trò ch i lo i này đ ắ c ti n hành theo quy t c nh các trò ch i “Hãy
ướ ử ụ ử ụ ấ ặ ờ b ồ ậ c nhanh”, “Đ u tranh giành c ”; có s d ng ho c không s d ng đ v t,
ư ế ể ạ ạ ồ ơ có th kèm theo hát, nh c nh trò ch i “K t đôi b n”, kèm theo nói đ ng
ư ệ ạ ơ thanh nh các trò ch i “Đèn hi u”, “Cò hay qu ”.
ơ ậ ẻ ắ ộ ướ ự ậ ủ Trong các trò ch i v n đ ng, tr em b t ch ộ c s v n đ ng c a ng ườ i
ủ ạ ả ế ớ l n, c a tàu xe,… và ti n hành ch y, nh y…
ườ ớ ầ ướ ề ể ẫ ơ Ng i l n c n chú ý h ng d n đi u khi n sao cho trong khi ch i, tr ẻ
ượ em tránh đ c:
ườ ể ạ ạ ả ợ ữ Nh ng tr ng h p nguy hi m (va ch m m nh; ngã; nh y quá cao, quá
xa..);
ườ ệ ạ ợ ỏ ơ ữ Nh ng tr ng h p quá m t m i (ch i quá lâu, quá m nh);
ơ ậ ẽ ộ ộ ọ Trò ch i v n đ ng n u đ ế ượ ổ ứ c t ch c m t cách khoa h c thì s giúp cho
18
các em:
ể ự ể Phát tri n th l c;
ệ ế ẫ ạ ả Rèn luy n ý chí, tính kiên trì, nh n n i, tính qu quy t;
ầ ộ ồ Tinh th n đ ng đ i.
ế ứ ụ ơ Ví d : * Trò ch i “Thi ti p s c”
ụ a) M c đích
ụ ọ ầ ồ ợ ộ Giáo d c h c sinh tinh th n h p tác đ ng đ i
ẻ ầ ạ ớ ổ ọ T o b u không khí thi đua sôi n i, vui v trong l p h c.
ị b) Chu n bẩ
ữ ầ ẩ ộ ơ ỳ ị ươ Tu theo n i dung trò ch i mà c n chu n b nh ng ph ơ ệ ng ti n ch i
ơ ế ứ ầ ị ể ữ ụ ể c th khác nhau. Song nhìn chung nh ng trò ch i ti p s c c n có đ a đi m
ổ ộ ể ấ ớ ộ r ng đ ít nh t là có hai nhóm thi v i nhau, ngoài ra còn có các c đ ng viên
ủ c a hai nhóm.
c) Cách ch iơ
ố ườ ằ ổ ế ọ Chia h c sinh thành các nhóm có s ng ắ i b ng nhau, ph bi n quy t c,
ư ỗ ụ ầ ủ ệ ậ ơ ỗ lu t ch i và nhi m v c n hoàn thành c a m i nhóm cũng nh m i thành viên
ẽ ự ắ ầ ấ ủ ứ ơ ỗ ệ trong nhóm. B t đ u ch i, thành viên th nh t c a m i nhóm s th c hi n
ụ ủ ệ ườ ứ ụ ệ ấ nhi m v c a mình. Sau khi ng i th nh t hoàn thành nhi m v , thì ng ườ i
ớ ắ ầ ư ậ ứ ứ ế ề ộ th hai m i b t đ u vào cu c. C nh v y, cho đ n khi nhóm nào v đích
ượ ụ ướ ệ ộ ẽ ắ ộ đ c/ hoàn thành toàn b nhi m v tr c thì nhóm đó s th ng cu c.
d) Ví d : ụ
ế ứ ế ủ ả Thi ti p s c vi t tên các di s n thiên nhiên và văn hoá c a đ t n ấ ướ c
ữ gi a các nhóm.
ố ơ * Trò ch i “Đ vui”
ụ a) M c đích:
ố ể ọ ế ộ ỹ ự ẩ ủ Giúp h c sinh c ng c hi u bi ề t thái đ , k năng v chu n m c hành
vi.
19
ị ẩ b) Chu n b :
ị ộ ứ ả ặ ẩ ỗ ộ M i nhóm ph i chu n b m t vài câu đó, b c tranh ho c hành đ ng
ờ ề ủ ề ọ ể ố ạ không l i v ch đ bài h c đ đ nhóm b n.
c) Cách ch i: ơ
ầ ượ ừ ớ Giáo viên chia l p thành các nhóm. L n l ố t t ng nhóm nêu các câu đ ,
ứ ộ ờ ề ủ ề ể ố ọ ặ ư đ a ra b c tranh ho c hành đ ng không l i v ch đ bài h c đ đ nhóm
ả ẽ ượ ậ ố ứ ể ể ề ộ khác. M t Ban giám kh o s đ c l p ra đ cho đi m v câu đ / b c tranh/
ả ờ ủ ể ộ ộ ơ ổ ố hành đ ng và đi m tr l i c a m i nhóm. Sau cu c ch i nhóm nào có t ng s ố
ẽ ắ ể ấ ộ đi m cao nh t, nhóm đó s th ng cu c.
d) Ví d : ụ
ổ ứ ơ ố ọ ạ ọ ẹ ệ Giúp m vi c gì? T ch c cho h c sinh ch i đ vui trong d y h c bài 4
ệ – Chăm làm vi c nhà ớ (L p 2).
đ) Lưu ý:
ố ứ ữ ặ ộ ờ Nh ng câu đ , b c tranh ho c hành đ ng không l ọ i mà các nhóm h c
ủ ề ả ượ ứ ẩ ả ạ ợ ớ ị sinh chu n b ph i phù h p v i ch đ bài Đ o đ c và ph i đ c các nhóm
ữ ế ậ ố gi bí m t cho đ n khi mang ra đ nhóm khác.
ơ ọ ậ 2.4. Trò ch i h c t p:
ơ ọ ậ ữ ộ ươ ệ ệ Trò ch i h c t p là m t trong nh ng ph ụ ng ti n giáo d c trí tu cho
ẻ ẻ tr em. Nó giúp tr :
ề ị ữ ể ả Phát tri n nh ng kh năng v th giác, thính giác, xúc giác;
ữ ể ế ề ệ ượ Chính xác hoá nh ng hi u bi ự ậ t v các s v t, hi n t ng xung quanh;
ữ ể ẹ ạ ả Phát tri n trí thông minh, ph n x nhanh nh n, ngôn ng , v.v…
Ở ư ể ơ ữ đây, chúng ta có th nêu lên nh ng trò ch i nh : “Đoán xem cây gì,
ệ ể hoa gì?”, “Đoán xem con gì?”, “Tìm hi u các danh nhân Vi t Nam và th ế
ớ ể ề ữ ườ gi i”, “Xem tranh k v nh ng ng i anh hùng”.
ơ ọ ậ ề ứ ớ Nhi u trò ch i h c t p đ ượ ổ c t ồ ậ ch c v i các đ v t, các v t li u t ậ ệ ự
ơ ọ ậ ề ả ả nhiên (hoa, qu , lá) các tranh, nh… song cũng có nhi u trò ch i h c t p ch ỉ
20
ỏ ờ đòi h i dùng l i.
ố ớ ữ ẻ ả ỏ ộ ơ ớ ơ ọ ậ Đ i v i nh ng tr nh , trò ch i h c t p có n i dung gi n đ n v i yêu
ừ ứ ố ớ ữ ư ơ ẻ ớ ầ c u v a s c nh trò ch i “Đoán xem cây gì, con gì?”. Đ i v i nh ng tr l n,
ơ ọ ậ ứ ạ ầ ộ ớ ơ ơ trò ch i h c t p có n i dung ph c t p h n v i yêu c u cao h n.
Ở ể ắ ầ ọ ọ ướ ọ ti u h c, h c sinh trai và h c sinh gái b t đ u có xu h ng khác
ơ ọ ậ ệ ề ơ ỹ ữ ọ ậ nhau rõ r t v trò ch i h c t p. H c sinh trai thích nh ng trò ch i k thu t,
ế ế ữ ử ơ thi ọ t k xây nhà c a và máy bay… còn h c sinh gái thì nh ng trò ch i có liên
ế ệ ằ ả ằ ấ ầ quan đ n công vi c gia đình (may qu n áo, làm hoa b ng gi y, b ng qu …).
ơ ọ ậ ứ ấ ạ ạ ề ể ạ Trò ch i h c t p môn Đ o đ c r t phong phú, đa d ng v th lo i,
bao g m: ồ
ơ ậ ư ữ ệ ộ ơ ụ Nh ng trò ch i v n đ ng, ví d nh : Trò ch i “Đèn hi u”, “Ai đi
ậ ợ ỏ ỏ đúng lu t”, “Đèn xanh, đèn đ ”, “Vòng tròn chào h i”, “Đi ch ”,…
ơ ố ư ụ ữ ế ơ Nh ng trò ch i đ vui, ví d nh trò ch i: “N u… thì…”, “Tìm đôi”,
ộ ờ ủ “Đoán tranh”, “Đoán hành đ ng không l i”, “Hái hoa dân ch ”, “Đoán xem
ữ ơ ơ ướ ạ ạ con gì”, trò ch i ghép nh ng câu th cho tr ố c thành đo n đ i tho i cho phù
ữ ươ ứ ả ơ ớ ợ h p; ch i ghép hoa, ghép hình, ghép hình nh v i ô ch t ng ng….
ơ ế ứ ế ứ ụ ư ữ ơ Nh ng trò ch i ti p s c, ví d nh trò ch i “Thi ti p s c” (Thi vi ế t
ử ắ ả ị tên các di tích l ch s và văn hoá, các danh lam th ng c nh, các danh nhân Vi ệ t
ữ Nam….gi a các nhóm).
ạ ố ữ ặ ơ ơ ờ ư Nh ng trò ch i khác nh trò ch i: “T ng hoa b n t ặ t”, “T ng l i khen
ạ ớ ệ ệ ọ ơ cho b n”, “Vòng tròn gi ạ i thi u tên”, “G i đi n tho i”, trò ch i “Phóng viên”,
ự ị “Văn minh, l ch s ”,…
ụ ơ Ví d : * Trò ch i “Ghép tranh”
ụ a) M c đích
ế ủ ề ạ ứ ạ ọ Giúp h c sinh bi t phân lo i tranh theo các ch đ đ o đ c.
ệ ọ Giúp h c sinh rèn luy n kĩ năng phân bi ệ ượ t đ ợ c các hành vi phù h p
ạ ứ ư ự ẩ ợ ớ v i chu n m c hành vi đ o đ c và các hành vi ch a phù h p.
ự ẩ b) Chu n m c
21
ụ ạ ứ ề ủ ề ả Tranh, nh v ch đ giáo d c đ o đ c.
ấ ồ Gi y A0, h dán.
c) Cách ch iơ
ể ổ ứ ặ ọ ơ Có th t ch c cho h c sinh ch i cá nhân ho c theo nhóm.
ừ ữ ấ ọ ộ ụ G n gàng, B a bãi, ẵ Trên gi y A0, có ghi s n m t vài ô ch , ví d ;
ề ặ ượ ố ề ượ ệ ề ả ượ ho c Quy n đ c s ng còn, Quy n đ c b o v , Quy n đ ể c phát tri n,
ề ượ Quy n đ c tham gia.
ỗ ọ ặ ộ ỗ ả Giáo viên phát cho m i h c sinh ho c m i nhóm m t vài tranh/ nh
ấ ậ ồ ọ ớ ẽ ả cùng gi y A0 và h dán. H c sinh s th o lu n nhóm và ghép tranh v i các ô
ữ ẹ ấ ợ ch trên gi y A0 cho phù h p. Nhóm nào ghép tranh đúng, đ p và nhanh,
ộ ẽ ắ nhóm đó s th ng cu c.
ứ ổ ọ ề d) Ví d :ụ T ch c cho h c sinh ch i “Ghép tranh theo 4 nhóm Quy n ơ
ẻ ớ ớ tr em” (Bài Ôn t p,ậ l p 5) “Ghép tranh v i ô ch ữ Nên và Không nên” (Bài 5 –
ễ ị ườ ị ớ L phép v i anh ch , nh ng nh n em nh , ớ ỏ l p 1).
đ) L u ýư
ể ử ụ ứ ề ạ ơ ặ Trò ch i “Ghép tranh” có th s d ng trong nhi u bài Đ o đ c, đ c
ệ ế ố ớ ọ ậ ớ bi ố ớ t là đ i v i các ti t ôn t p và không nhu8wngx đ i v i h c sinh l p 4, 5 mà
ả ớ ọ ớ còn c v i h c sinh các l p 1,2,3.
ơ ặ * Trò ch i “Đ t tên cho tranh”
ụ a) M c đích
ụ ể ể ả ả ọ ộ Giúp h c sinh phát tri n kh năng c m th tranh, tìm hi u n i dung, ý
ạ ứ ủ nghĩa c a hành vi đ o đ c trong tranh.
ể ả ạ ọ ữ Giúp h c sinh phát tri n óc sáng t o kh năng ngôn ng .
ị b) Chu n bẩ
ề ủ ề ộ ố ả ọ M t s tranh, nh v ch đ bài h c.
c) Cách ch iơ
ể ổ ứ ơ ỗ ọ Có th t ch c ch i theo nhóm. Giáo viên phát cho m i nhóm h c sinh
ứ ể ả ậ ả ọ ộ ủ 13 b c tranh nh. H c sinh th o lu n nhóm tìm hi u n i dung, ý nghĩa c a
22
ẽ ớ ệ ặ ạ ệ tranh và cùng đ t tên cho tranh. Sau đó, đ i di n các nhóm s gi i thi u tranh
ướ ớ ờ ả và tên tranh tr ồ c l p, đ ng th i gi ả ớ ặ i thích lý do nhóm đ t tên tranh. C l p
ữ ậ ượ ữ ặ ặ ề ẽ s cùng bình lu n v nh ng cái tên đã đ ớ c đ t và đ t thêm nh ng tên m i
cho tranh.
ơ * Trò ch i “Ghép hoa”
ụ a) M c đích
ế ự ữ ứ ử ọ ợ ớ ọ Giúp h c sinh bi ẩ t l a ch n nh ng cách ng x phù h p v i các chu n
ạ ứ ự ẹ ộ ố ộ m c hành vi đ o đ c trong các tình hu ng m t cách nh nhàng, sinh đ ng.
ị b) Chu n bẩ
ắ ằ ộ ố ấ ỗ ị ị M t s nh hoa và cánh hoa c t b ng gi y màu. Trên m i nh hoa có
ễ ẩ ộ ờ ự ị ụ L phép, Vâng l i, L ch s ,…). ự ghi m t chu n m c hành vi (ví d : Còn trên
ứ ể ặ ỗ ộ ợ ợ ử m i cánh hoa có ghi m t cách ng x (có th phù h p ho c không phù h p
ẩ ự ớ v i chu n m c hành vì).
ấ ồ Gi y A0, h dán.
c) Cách ch iơ
ứ ổ ơ ỗ ị T ch c ch i theo nhóm. Giáo viên phát cho m i nhóm 12 nh hoa và
ứ ử ề ặ ợ ợ hoa và nhi u cánh hoa, trong đó ghi cách ng x phù h p ho c không phù h p
ẩ ượ ị ượ ự ớ v i chu n m c hành vi đ c ghi trong hai nh hoa đã đ c phát. Các nhóm
ẽ ả ữ ể ậ ạ ớ ọ ọ h c sinh s th o lu n và ch n ra nh ng cánh hoa đ ghép l ị i v i nh hoa làm
ẹ ộ thành m t bông hoa cho phù h p. ợ Nhóm nào dán đúng, dán đ p, dán nhanh,
ộ ẽ ắ nhóm đó s th ng cu c.
d) Ví dụ
ổ ứ ọ ơ ơ ả ơ C m n T ch c cho h c sinh ch i trò ch i “Ghép hoa” thành bông hoa
ả ơ ớ i và bông hoa Xin l iỗ trong bài 12 – C m n và xin l ỗ (L p 1), ghép thành bông
ế ướ ả ệ ế ệ ệ t ki m n c và b o v ngu n n c t ki m và b o v ả ệ hoa Ti ồ ướ trong bài 13 – Ti
ngu n n c ồ ướ (L p 3),…ớ
ố ớ ọ ữ ể ơ ớ Đ i v i h c sinh các l p 4,5 có th phát nh ng cánh hoa tr n và yêu
ậ ả ọ ự ớ ộ ứ ữ ợ ầ c u h c sinh th o lu n và t ử ghi nh ng cách ng x phù h p v i n i dung
23
ự ẩ ị chu n m c hành vì trên nh hoa.
ề ủ ủ ề ẹ ắ ạ ạ Hoa c a các nhóm nên đa d ng v ch ng lo i, v màu s c cho đ p và
ẳ ạ ẫ ọ ồ ấ h p d n h c sinh, ch ng h n: nhóm 1 là Hoa H ng, nhóm 2 là Hoa Cúc, nhóm
ẩ ướ 3 là Hoa Sen, nhóm 4 là Hoa C m Ch ng…
ơ * Trò ch i “Nên” và “Không nên”
ụ a) M c đích
ọ ữ Giúp h c sinh phân bi ệ ượ t đ c nh ng hành vi nên làm và không nên làm
ộ ố ộ ố ủ ố trong m t s tình hu ng c a cu c s ng.
ị b) Chu n bẩ
ạ ồ ấ Gi y A0, bút d , h dán.
ữ ữ ả ặ ấ Tranh, nh ho c nh ng băng gi y màu – trên có ghi nh ng hành vi,
ạ ứ ự ệ ặ ẩ ợ ớ ợ vi c làm phù h p ho c không phù h p v i các chu n m c hành vi đ o đ c.
c) Cách ch iơ
ổ ứ ộ ờ ấ ơ ỗ T ch c ch i theo nhóm. Giáo viên phát cho m i nhóm m t t gi y A0,
ộ ọ ồ ộ ố ẽ ả ả ấ ặ m t l ả h dán và m t s tranh, nh ho c băng gi y. Các nhóm s ph i th o
ả ậ ấ ặ lu n và dán tranh, nh ho c băng gi y theo hai c t ộ Nên và Không nên trên tờ
ư ệ ấ ả ả ế gi y A0, sau đó mang tr ng bày k t qu làm vi c nhóm lên trên b ng. Nhóm
ẽ ắ ộ ẹ dán đúng, dán nhanh, dán đ p, nhóm đó s th ng cu c.
d) Ví dụ
ổ ứ ạ ọ ơ ọ T ch c cho h c sinh ch i trò ch i ơ Nên và Không nên trong d y h c bài
ậ ồ 14 – Chăm sóc cây tr ngl v t nuôi ớ (L p 3).
ơ * Trò ch i “Phóng viên”
ụ a) M c đích
ạ ơ ộ ữ ề ế ấ ọ ề T o c h i cho h c sinh trình bày ý ki n cá nhân v nh ng v n đ có
ế liên quan đ n các em.
ộ ậ ể ả ạ ạ ạ Phát tri n kh năng đ c l p suy nghĩ, óc sáng t o và tính b o d n, t ự
tin.
ố ạ ủ ề ộ ủ ẩ ọ C ng c l ự i cho h c sinh v n i dung và ý nghĩa c a các chu n m c
24
ạ ứ hành vi đ o đ c.
ị b) Chu n bẩ
ộ ố ồ ể ọ ư ả ơ M t s đ dùng đ n gi n đ h c sinh đóng vai phóng viên nh : mi
ồ ơ ồ ơ ế ắ ộ ộ ố ả crô không dây đ ch i, m t chi c máy nh đ ch i, m t kính tr ng không s .
ấ ỏ ỏ Câu h i ph ng v n.
c) Cách ch iơ
ộ ố ọ ỏ ồ ớ M t s h c sinh t ng l p thay nhau đóng vai phóng viên Nhi đ ng báo
ề ề ế ặ ệ Thi uniên ti n phong ho c phóng viên Đài Truy n hình Vi t Nam, Đài
ề ị ươ ề ể ấ ớ ỏ Truy n hình đ a ph ỏ ạ ng… đ ph ng v n các b n trong l p v các câu h i
ạ ứ ủ ề ế liên quan đ n ch đ bài Đ o đ c.
d) Ví dụ
ứ ạ ổ ọ ơ ơ ọ T ch c cho h c sinh ch i trò ch i “Phóng viên” khi d y h c bài 13 –
ậ ọ ớ Tôn tr ng lu t giao thông (L p 4).
đ) L u ýư
ộ ố ấ ầ ả ả ỏ ỏ Câu h i ph ng v n ph i tho mãn m t s yêu c u sau:
ạ ứ ủ ề ớ ợ + Phù h p v i ch đ bài Đ o đ c.
ộ ủ ọ ắ ả ợ ớ ọ ỏ + Phù h p v i trình đ c a h c sinh, câu h i ph i rõ ràng, ng n g n.
ầ ẩ ọ ỏ ỏ ị Nên yêu c u h c sinh chu n b câu h i ph ng v n t ấ ừ ế ướ ti t tr c.
ị ướ ẩ ộ ố ẫ ỏ ợ Giáo viên nên chu n b tr c m t s câu h i và g i ý, làm m u th ử
ọ ướ ơ c khi ch i. cho h c sinh tr 25
ơ * Trò ch i “Tìm đôi”
ụ a) M c đích
ử ự ể ợ ố ớ ọ ỹ ứ Phát tri n k năng l a ch n cách ng x phù h p v i tình hu ng cho
ọ h c sinh
ị b) Chu n bẩ
ế ế ế ỏ ố ỗ ộ ộ 10 phi u nh trong đó 5 phi u ghi n i dung tình hu ng (m i phi u m t
ợ ủ ứ ử ế ố ố ỗ ế tình hu ng); 5 phi u ghi cách ng x phù h p c a 5 tình hu ng đó (m i phi u
ứ ử ộ ghi m t cách ng x ).
c) Cách ch iơ
ầ ượ ớ ọ ỗ Chia l p thành các nhóm, m i nhóm 10 h c sinh. Các nhóm l n l t lên
ế ẫ ỗ ơ ộ ố tham gia ch i. M i em trong nhóm b c ng u nhiên m t phi u. Sau đó, các em
ừ ế ả ộ ố ph i đi tìm nhau làm thành t ng đôi có phi u ghi n i dung tình hu ng và cách
ứ ử ợ ượ ẽ ắ ộ ng x phù h p. Đôi nào tìm đ c nhau đúng và nhanh, đôi đó s th ng cu c.
ơ * Trò ch i “Hái hoa”
26
ụ a) M c đích
ố ể ọ ế ộ ỹ ự ề ẩ ủ Giúp h c sinh c ng c hi u bi t, thái đ , k năng v chu n m c hành
ạ ứ vi đ o đ c.
ị b) Chu n bẩ
ộ M t cây hoa
ắ ằ ộ ố ấ ỏ M t s bông hoa c t b ng gi y màu trên đó có ghi các câu h i, tình
ạ ứ ự ề ẩ ố hu ng… v chu n m c hành vi đ o đ c.
ộ ố ầ ưở ư ỏ ọ ướ M t s ph n th ng nh cho h c sinh (nh bút chì, th ẻ ở c k , v ,
ở ẹ ệ ề ế nhãn v , k o bánh), n u có đi u ki n.
c) Cách ch iơ
ặ ẩ ỏ ị Cài các bông hoa có ghi các câu h i chu n b lên cây hoa. Đ t cây hoa ở
ữ ặ ớ ọ ấ ả ọ ượ gi a phòng ho c phía trên l p h c sao cho t t c h c sinh cùng quan sát đ c.
ầ ượ ừ ả ờ ệ ạ ọ L n l t t ng h c sinh đ i di n cho các nhóm lên hái hoa và tr l i câu
ự ệ ặ ầ ộ ộ ệ ỏ h i ho c th c hi n m t hành đ ng, vi c làm theo yêu c u ghi trên bông hoa.
ả ớ ẽ ừ ể ườ ả ả C l p s cùng Ban giám kh o đánh gia, cho đi m t ng ng i. Sau kho ng 2
27
ượ ố ể ẽ ắ ấ ơ ổ ộ 3 l t ch i, nhóm nào có t ng s đi m cao nh t, nhóm đó s th ng cu c.
d) ví dụ
ổ ứ ạ ọ ọ ọ Kính tr ng, bi ế t T ch c cho h c sinh ch i ơ Hái hoa khi d y h c bài 8 –
ơ ườ ộ n ng i lao đ ng ớ (L p 4).
đ) L u ýư
ể ổ ứ ể ọ ơ Có th t ch c cho h c sinh ch i trò ch i ệ ơ Hái hoa theo ki u “xì đi n”.
ọ ẽ ượ ỏ ề ị H c sinh nào hái hoa và tr ả ờ l i câu h i xong s đ ạ ỉ c quy n ch đ nh b n
khác lên hái hoa ti p.ế
ữ ơ 2.5. Trò ch i Đoán ô ch :
ữ ụ ọ ơ ế ơ ầ Bi t n th y giáo, cô giáo Ví d : H c sinh ch i trò “ Đoán ô ch ” trong bài “ ”
ả
ữ ề
ệ
Gi
i ô ch v ngày nhà giáo Vi
t Nam
ữ ố ữ ế ồ ườ ọ ườ ơ ớ Ô ch s 1 g m 5 ch cái. Khi đ n tr ng h c các em th ng ch i v i
ữ ườ ạ nh ng ng i này ? (B n bè)
ơ ể ọ ậ ữ ố ữ ồ ơ ườ Ô ch s 2 g m 9 ch cái. N i này là n i đ cho các em h c t p ? (Tr ng
h c)ọ
ố ẹ ữ ố ữ ồ ườ Ô ch s 3 g m 5 ch cái. B m và thày cô là ng i ….. các em thành
ng i? ạ ỗ ườ (D y d )
ữ ố ữ ồ ườ ỏ Ô ch s 4 g m 9 ch cái. Hoa này th ng có vào mùa hè, màu đ và
ườ ượ ọ ọ ượ th ng đ c g i là “ Hoa h c trò” ? (Hoa ph ng)
ữ ố ữ ồ ộ ườ ầ ủ ứ ộ Ô ch s 5 g m 10 ch cái. Đây là m t ng i giáo viên đ ng đ u c a m t
ườ ưở tr ọ ng h c ? ệ (Hi u tr ng)
ữ ố ữ ồ ế ườ ầ Ô ch s 6 g m 7 ch cái. Khi vi t em th ng c m bút tay nào ? (Tay ph i)ả
ữ ố ữ ồ ượ ể ượ ọ Ô ch s 7 g m 10 ch cái. Khi đ c đi m 9, 10 còn đ c g i là hoa gì ?
ể ố (Hoa đi m t t)
ữ ố ữ ồ ơ ở ườ ườ ượ Ô ch s 8 g m 10 ch cái. N i này trong tr ọ ng h c, th ng đ ồ c tr ng
28
ườ ạ các lo i cây? ườ (V n tr ng)
ữ ố ữ ứ ữ ồ ộ ố ủ ườ Ô ch s 9 g m 7 ch cái. Đây là m t trong nh ng đ c tính t t c a ng i
ằ ắ ầ ọ h c sinh, b t đ u b ng ch ữ ch ? (Chăm ch )ỉ
ữ ố ữ ồ ườ ệ ở ườ Ô ch s 10 g m 8 ch cái. đây là ng i làm vi c trong tr ọ ng h c mà
ượ đ ộ c toàn xã h i tôn vinh ? (Giáo viên)
ữ ố ữ ồ ờ ơ ườ ượ Ô ch s 11 g m 6 ch cái. Sau gi ra ch i các em th ng đ c tham gia
ạ ộ ẻ ườ ho t đ ng này cho kho ng i ? ể ụ (Th d c)
ữ ố ữ ồ ờ ầ ườ Ô ch s 12 g m 9 ch cái. Đây là t báo mà hàng tu n các em th ọ ng đ c ,
ớ ứ ổ ế nó cùng tên v i l a tu i chúng ta ? (Thi u niên)
ữ ố ữ ữ ồ ộ ươ ệ Ô ch s 13 g m 5 ch cái. Đây là m t trong nh ng ph ng ti n giao thông
ố ẹ ườ ư ế ườ mà b m th ng đ a em đ n tr ng ? (Xe máy ho cặ xe đ p)ạ
ữ ố ứ ữ ồ ộ ế ầ ả Ô ch s 14 g m 3 ch cái. đây là m t th mà khi vi t bút máy em c n ph i
có ? (M c)ự
B A N B E T R Ư Ơ N G H O C
D A Y D Ô
Ê U T R Ư Ơ N G
I
Ê M T Ô T
V Ư Ơ N T R Ư Ơ N G
C H Ă M C H I A O V G I I
T H I Ê N T H Ê D U C Ê N
Ê U N I X E M A Y
1 2 3 4 H O A P H Ư Ơ N G H I 5 T A Y P H A 6 H O A Đ I 7 8 9 10 11 12 13 14 M Ư C
Ụ Ệ Ả V. HI U QU ÁP D NG:
ụ ư ừ ệ ề ọ ự Trong năm h c v a qua, tôi đã th c hi n áp d ng đ tài nh trên vào
29
ự ế ả ấ ằ ụ ề ạ ả ậ th c t gi ng d y c u minh. Tôi nh n th y r ng sau khi áp d ng đ tài “
ộ ố ệ ổ ứ ơ ọ ậ M t s kinh nghi m t ch c trò ch i h c t p trong gi ờ ạ ạ ứ đã d y đ o đ c”
ạ ả ụ ể ữ ế đem l i nh ng k t qu c th sau:
ữ
ấ
ả
ậ
ơ
Tôi nh n th y b n thân mình đã v ng vàng h n trong công tác
ạ
ặ
ạ
ả
ớ
ỗ
ọ
ệ
gi ng d y, các em h c sinh thích thú m i khi tôi vào l p d y đ c bi
t là
ế ọ
ạ ứ ớ
ả
ỡ
ỡ
ti
t h c Đ o đ c v i tôi không còn có c m giác b ng hay băn khoăn.
ữ
ủ
ệ
ằ
ả
ạ
Bên c nh đó b ng nh ng kinh nghi m c a b n thân mình tôi đã
ổ ế
ậ ượ
ệ
ồ
ề ự ồ
ph bi n cho các đ ng nghi p và đã nh n đ
ủ c nhi u s đ ng tình, ng
h .ộ
ề ườ * V phía ng i giáo viên
ề ệ
ứ
ể
ạ
ọ
ượ
ầ
Quan đi m v vi c h c môn Đ o đ c đ
c nâng cao t m quan
ụ
ừ
ề
ẻ
ả
ấ
ọ
ơ
tr ng h n. Ph huynh c m th y vui m ng khi các con v nhà chia s và
ố ẹ
ề ộ
ọ
ứ ủ
ọ
ể k cho b m nghe v n i dung h c đ
ượ ở c
môn h c, ý th c c a các
ượ ố ơ
ề ế
ỉ ậ
ế
ẻ
con đ
t h n, có k lu t và n n p. Bi
c t
t quan tâm, chia s và chăm
ườ
ế
ệ
ợ
ọ sóc m i ng
i trong gia đình. Bi
t làm vi c nhà phù h p.
ụ ề * V phía ph huynh:
ọ
ề
* V phía h c sinh:
ủ
ệ
ế
ọ
ọ
Trong năm h c này h c sinh do tôi ch nhi m đã ti n b v
ộ ượ t
ơ ấ
ữ
ề
ọ
ớ
ướ
ế ự
ậ b c h n r t nhi u so v i nh ng năm h c tr
c. Tình đoàn k t t
ả qu n
ứ
ầ
ườ
ứ
ủ ớ c a l p tôi luôn đ ng đ u toàn tr
ng. Các em luôn háo h c, mong ch
ờ
ờ ọ
ạ ứ
ế đ na gi
h c Đ o đ c.
ườ
ạ ộ
ể
ơ
Còn đ
ng ho t đ ng vui ch i đã giúp các em phát tri n đ
ượ c
ấ ạ
ứ
ư
ế
ề
ẩ
nhi u ph m ch t đ o đ c nh tình thân ái, tình đoàn k t, lòng trung
ự
ụ
ệ
ầ
ắ
ờ
ộ
ồ
th c, tinh th n c ng đ ng trách nhi m… đông th i kh c ph c đ
ượ c
ơ ộ
ữ
ư
ấ
ỷ
ỉ
ả ố
ế
nh ng đ êm x u nh ích k , tính ch i tr i, tính gi
d i…
K t qu c
ả ụ
ể th là:
ứ ứ HS h ng thú HS bình th ngườ HS không h ng thú
30
ổ ọ ố T ng s h c sinh
59 56 3 0
ủ ậ ể Thành tích chung c a t p th là:
Đ t l p ạ ớ Xu t s c v ấ ắ ề n n p ề ế thi đua.
ạ ớ ữ ẹ ở ạ Đ t l p V s ch ch đ p.
ả ườ ạ Đ t gi ấ i Nh t báo t ng.
ả ấ ạ Đ t gi ệ i Nh t văn ngh .
ấ ắ ừ ỏ Hoàn thành Xu t s c công tác t ế ạ thiên, K ho ch nh …
Ầ
Ế
Ế
Ị
Ậ PH N 3 : K T LU N – KHUY N NGH
Ủ Ề I.Ý NGHĨA C A Đ TÀI
ừ ướ ầ ớ ế ọ ườ ề ằ T tr c đ n nay ph n l n m i ng ế i đ u cho r ng môn Toán, ti ng
ệ ạ ụ ạ Vi t là môn chính các môn còn l ứ i là môn ph trong đó có môn Đ o đ c.
ư ệ ớ ẫ ự ế ự ế ậ ạ Chính vì v y m i d n đ n th c tr ng nh hi n nay đó là s y u kém đáng
ứ ề ứ ứ ử ề ậ ộ ộ ế báo đ ng v cách ng x trong giao ti p, ý th c và nh n th c v xã h i .Theo
ừ ứ ụ ạ ầ ớ tôi, ngay t ọ khi làm quen v i môn Đ o đ c chúng ta c n giáo d c cho h c
ờ ướ ể ọ ồ ẫ ủ sinh hi u rõ vai trò ý nghĩa c a môn h c này, đ ng th i h ng d n cho các
ư ậ ứ ọ ợ ớ em cách h c phù h p, có nh v y m i giúp các em yêu thích và h ng thú đ ể
ạ ứ ớ ư ế ọ ố h c t t môn Đ o đ c l p 4 cũng nh các năm ti p theo.
ứ ề ế ị ể ả ậ Khi quy t đ nh tìm hi u, đi sâu nghiên c u đ tài này, b n thân tôi nh n
ấ ằ ứ ả ạ ọ ọ ủ th y r ng không ph i là h c sinh c a tôi không thích h c Đ o đ c mà ch ủ
ệ ừ ủ ụ ậ ố ọ ỉ ế y u là do quan ni m t lâu này c a các b c ph huynh, ch mu n con h c gi ỏ i
ế ệ ự ơ ầ ư ủ ị Toán và Ti ng Vi t và s s sài, ch quan, không ch u đ u t vào ti ế ạ t d y
ộ ộ ỉ ậ ế ậ ệ ủ c a m t b ph n giáo viên cũng ch t p trung vào Toán và Ti ng Vi ỗ t. M i
ế ạ ứ ạ ườ ể ộ khi lên ti t d y Đ o đ c, tôi th ệ ng tìm hi u kĩ n i dung, sau đó tìm tài li u
ả ồ ư ệ ụ ụ ở ộ ể ( bao g m tranh nh, clip và t li u m r ng thêm ) đ ph c v cho ti ế ọ t h c
ự ự ừ ề ả ở ộ ấ và đi u làm tôi th c s vui m ng, ph n kh i là khi tôi gi ng bài m t cách
31
ề ữ ế ượ ủ ọ hăng say v nh ng gì mà tôi tìm ki m đ ấ ứ c thì h c sinh c a tôi cũng r t h ng
ọ ỗ ờ ọ ứ ờ ộ ự ờ ủ thú h c. M i gi ạ h c Đ o đ c gi ở đây là m t s mong ch c a các em, b i
ờ ừ ế ữ ứ ề ẩ ị ự ấ s b t ng t ị ki n th c và nh ng đi u thú v mà tôi đã chu n b cho các em.
ề ấ ạ ộ ệ ỏ ế Các em đ u r t hăng hái tham gia các ho t đ ng và nhi t tình bày t ý ki n.
ấ ả ụ ề ằ Trên t ả t c , tôi mong r ng không ph i tôi áp d ng đ tài vào các gi ờ
ấ ượ ứ ạ ủ ạ ọ ớ ể ọ h c Đ o đ c đ nâng cao ch t l ả ng d y h c c a b n thân l p tôi ch ủ
ạ ượ ệ ữ ế ả ỏ nhi m hay đ t đ c nh ng k t qu cao trong các kì thi giáo viên gi i mà cao
ớ ấ ả ữ ư ế ườ ơ h n n a đó là đ a đ n v i t ữ t c nh ng ng i giáo viên nói chung và giáo
ế ủ ữ ể ọ ộ ườ viên ti u h c nói riêng nh ng suy nghĩ tâm huy t c a m t ng i giáo viên,
ế ệ ẻ ủ ố ệ ữ ẽ luôn mong mu n th h tr c a Vi t Nam sau này cũng s là nh ng con
ườ ố ố ự ế ẽ ạ ị ng i có l i s ng lành m nh, văn minh, l ch s . Chúng ta đi đ n đâu s luôn
ườ ệ ự t hào là ng i Vi t Nam.
Ọ Ệ II.BÀI H C KINH NGHI M
ạ ượ ế ả ố ố ả ạ ả Theo tôi mu n đ t đ c k t qu t t trong gi ng d y, giáo viên ph i có
ươ ụ ị kĩ năng phân tích ch ng trình, sách giáo khoa, xác đ nh đúng m c đích yêu
ủ ừ ộ ọ ươ ễ ợ ầ c u, n i dung c a t ng bài h c và tìm ra ph ng pháp phù h p, d dàng
ủ ế ạ ch m đ n trái tim c a các em.
ử ụ ứ ệ ả ư Khi s d ng sách giáo viên cũng nh các tài li u tham kh o ch không
ầ ự ụ ứ ả ắ ộ ọ ươ ph i là áp d ng m t cách c ng nh c. C n l a ch n các ph ợ ng pháp phù h p
ứ ạ ọ ể ặ ọ ớ ố ượ v i đ i t ng h c sinh, đ c đi m vùng mi n. ầ ề Các hình th c d y h c cũng c n
ụ ọ ậ ợ ớ ự ế ệ ạ ạ linh ho t, sáng t o cho phù h p v i nhi m v h c t p và tình hình th c t . Luôn
ữ ậ ấ ớ ậ c p nh t nh ng thông tin m i nh t.
ả ườ ộ ậ ự ể ệ ầ ộ “M iỗ B n thân ng i giáo viên c n hi u rõ và th c hi n cu c v n đ ng
ộ ấ ầ ươ ứ ạ ự ọ th y giáo, cô giáo là m t t m g ng đ o đ c, t h c và sáng t o” ạ . Luôn
ọ ỏ ứ ế ệ ả ạ ồ ồ ọ luôn trau d i ki n th c cho b n thân, h c h i các b n bè đ ng nghi p và m i
ườ ự ự ng i xung quanh. Không t kiêu, t mãn.
ệ ầ ủ ủ ệ ầ ọ ớ ắ Trong công tác ch nhi m, vi c đ u tiên c a năm h c m i là c n n m
ắ ượ ủ ả ắ ố ể ỗ ọ rõ hoàn c nh c a m i h c sinh. N m b t đ ớ c càng s m càng t t đ không
32
ữ ờ ọ ứ ạ ầ ỉ nh ng ch là trong gi ả h c Đ o đ c mà c n ph i quan tâm, rèn dũa các em
ố ợ ẽ ớ ẹ ọ ể ệ ặ ọ m i lúc có th . Vi c ph i h p ch t ch v i các cha m h c sinh là không th ể
thi u.ế
ọ ớ ẽ ế ụ ứ Trong các năm h c t i đây, tôi s ti p t c nghiên c u thêm các ph ươ ng
ứ ở ả ơ ụ ệ ể ạ ạ ọ pháp khác đ áp d ng hi u qu h n trong quá trình d y h c Đ o đ c b i vì
ấ ằ ủ ế ậ ầ ọ ả b n thân tôi nh n th y r ng sáng ki n này c a tôi tuy góp ph n giúp cho h c
ư ẳ ộ ố ự ộ ơ ố sinh có thái đ tích c c h n trong cu c s ng ch a h n đã là t t nh t v i t ấ ớ ấ t
ọ ả c các em h c sinh.
ữ ế ắ ượ Trên đây là nh ng sáng ki n mà tôi tâm đ c đã đ ụ c tôi áp d ng trong
ữ ạ ả ả ỏ quá trình gi ng d y tuy nhiên không tránh kh i nh ng sai sót, b n thân tôi
ẽ ố ắ ệ ể ạ ơ ữ ệ ả cũng s c g ng hoàn thi n đ nó mang l i hi u qu cao h n n a.
Ấ Ề III. Đ XU T
ấ ớ ề ệ ấ ạ ấ ố ệ Tôi mu n đ xu t v i các c p lãnh đ o ngoài vi c cung c p tài li u
ướ ư ệ ệ ẫ ả ạ ạ h ng d n gi ng d y nh hi n nay, ngành nên biên so n thêm tài li u tham
ứ ạ ớ ừ ở ộ ứ ế ể ả ợ kh o m r ng ki n th c đ o đ c phù h p v i t ng bài đ giáo viên có thêm
ọ ư ệ t li u cho h c sinh.
ụ ổ ứ ứ ạ Phòng giáo d c nên t ề ề ch c thêm chuyên đ v môn Đ o đ c, c th ụ ể
ạ ừ ạ ướ ể ẫ ợ ề v cách d y t ng d ng bài, h ớ ng d n cách đánh giá, ki m tra phù h p v i
ạ ứ ớ ự ệ ạ th c tr ng môn Đ o đ c l p 4 hi n nay.
ề ườ ạ ổ ở ổ ỗ V phía nhà tr ng trong các bu i sinh ho t chuyên môn m i giáo t
ữ ầ ướ ắ ạ viên c n nêu ra nh ng v ả ng m c khó khăn trong gi ng d y môn Đ o đ c đ ạ ứ ể
ả ươ ấ ợ ậ th o lu n tìm ph ng án phù h p nh t.
ộ ộ ộ ố ề ế ệ “ M t s kinh Trên đây là toàn b n i dung đ tài sáng ki n kinh nghi m
ổ ứ ờ ạ ứ ệ nghi m t ơ ọ ậ ch c trò ch i h c t p trong gi ạ d y đ o đ c” ứ tôi đã nghiên c u và
ữ ự ụ ọ ệ áp d ng trong năm h c 20182019. Đây là nh ng cách làm mà tôi đã th c hi n
ự ự ệ ả ế ề ẽ và th c s có hi u qu .Tuy nhiên khi vi ỏ t thành đ tài s không tránh kh i
ộ ồ ể ề ủ ế ấ ọ thi u sót. Kính mong h i đ ng khoa h c các c p góp ý đ đ tài c a tôi đ ượ c
33
ơ ỉ hoàn ch nh h n.
ế ề ự ứ ụ Tôi xin cam đoan đây là đ tài sáng ki n tôi t nghiên c u và áp d ng,
ủ không sao chép c a ai.
ả ơ Tôi xin chân thành c m n !
Ụ
Ả
Ệ
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
ươ ụ ụ ấ ổ ộ ọ 1. Ch ể ng trình giáo d c ph thông c p Ti u h c ( NXB Giáo d c, Hà N i )
ớ ổ ươ ọ ở ể ụ ạ ọ ộ 2. Đ i m i ph ng pháp d y h c Ti u h c ( NXB Giáo d c, Hà N i )
ụ ọ ụ ộ 3. Giáo d c h c ( NXB Giáo d c, Hà N i )
ụ ậ ố ộ ị 4. Lu t giáo d c ( NXB Chính tr qu c gia, Hà N i )
ề ơ ả ủ ụ ữ ệ ấ ạ ộ ụ 5. Nh ng v n đ c b n c a giáo d c hi n đ i ( NXB Giáo d c, Hà N i )
ạ ứ ươ ạ ứ ở ể ạ ọ 6. Giáo trình đ o đ c và ph ọ ng pháp d y h c môn Đ o đ c Ti u h c ,
ạ ọ ư ạ ữ ễ ợ ộ NXB Đ i h c s ph m ,Hà N i, Nguy n H u H p ( 2013)
ạ ứ 7. Sách giáo viên môn đ o đ c
34
ạ ứ ừ ớ ế ớ ọ 8. Sách h c sinh môn đ o đ c t l p 1 đ n l p 5
ươ ụ ề ạ ọ ớ ổ ố 9. Ph ộ ng pháp d y h c truy n th ng và đ i m i ( NXB Giáo d c, Hà N i
ế ế ạ ứ ớ ấ ả ả 10. Thi ộ t k bài gi ng Đ o đ c l p 4 – Nhà xu t b n Hà N i
35
ướ ẫ ế ụ ủ ậ ạ 11. H ng d n vi t SKKN c a phòng giáo d c và đào t o Qu n Thanh Xuân