Kinh nghiệm ứng phó với biến đổi khí hậu ở vùng tự trị Ca-ta-lo-ni-a, Tây Ban Nha

Chia sẻ: Thao Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

46
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày tác động của biến đổi khí hậu đến kinh tế, xã hội vùng Ca-ta-lo-ni-a; ứng phó với biến đổi khí hậu ở Ca-ta-lo-ni-a hiện nay. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kinh nghiệm ứng phó với biến đổi khí hậu ở vùng tự trị Ca-ta-lo-ni-a, Tây Ban Nha

N H I N RA NUOC NGOAI KINH NGHIEM 0NG PHO V6l BIEN DOI KHI HAU Oi VUNG TIJ TR! CA-TA-LO-NI-A, TAY BAN NHA TS. TRU'ONG THI MY NHAN* 1. Tic ddng cua bifin ddi khi hiu dfin pbat thai thip. kmh tfi - m hiOi vtog Ca-ta-lo-nl-a Xam thlic man cic dong song 6 Ca-ta- Ca-ta-lo-ni-a hay Ca-ta-lan li vung tg lan: tang dp man ciia sfing la mpt van di tri cua Tay Ban Nha. Dan so khoang 7,5 tpan ciu xay ra d hiu hfit cac quoc gia tren tri$u dan (chifim 18% din sn Tiy Ban Nha) tpin thfi gim, song mirc dp khnng gifing vi 32.000 km^ (6% dien tich). Ca-ta-lo-ni-a nhau. BDKH vi gia tang tifiu thu nuoc tra li mpt trcng nhirng vimg phit trifin nhit thinh van dfi nan giii 6 Ca-ta-lan. Mpt so cua Tiy Ban Nba. Bic-xe-lo-na la thu phii nghien cliu vfi dp nbiim man ciia cac con cHa khu tu tri Ca-ta-lo-ni-a giiu co nhSt song vi dinh gii 24 tac dpng ro ret vi 19 tac Tay Ban Nha. d0ng tifim tang cua BDKH dfin cic nganh, Voi dia hinh go ghfi, khong bing phing viing kinh tfi o Ca-ta-lan da chn thay: vol cila Tiy Ban Nha, bifin dfii khi hiu (BDKH) nhiing thay ddi tnin ciu (nhu dan sfi tang, da CO sir tic dgng ding ke dfin vilng dit sin xuat tang, tieu ditng tang...) tic dpng nay. Phin ticb xu huong nhifit do chn thay, ciia BDKH sfi phiic tap vfi ci quy mo va cfi su gia ting nhiet do trung binh hing miic dp. Cu thfi: nam kfi til giiia nhiing nim 70 thfi k^ XX vol - Nunc bifin dang, xam nhap man, nhiet su nong len trong mua dfing. Nhiet dp nunc dp tang cao da anh hu6ng dfin kinh tfi - xa bifin Ca-ta-lan da tang khoing 1,FC 6 cic hpi a vimg Ca-ta-lan, dac bifit la cac nganh vdng bifin cao nhat (tu 0 - 50 m) va khoang kinh tfi, lam thay ddi co ciu cay trfing, vat 0,7''C 6 viing bifin cfi dp siu 80 m trong nufii. BDKH d i anh huong dfin ngudn vfing 35 nam qua (1974-2008). Ngunhi?t nuoc, tit dd anh huong dfin nong nghiep vi dp Cli tang nhu liien nay tlii dfin nam 2080, da dang sinh bpc trpng vting. Xam nhip nhifit dp oTay Ban Nha se tang khpang 4°C. mjn a cac dong snng gay ra tinh trang thifiu Theo kich ban pbit thai cap iihiet dp 6 Tiy nufic sinh hpat vi tii6i tieu chp dpng rupng. Ban Nha duoc du bio se tang dfiu dan - Nhiet dp tang lim cbn tinb trang chay khoing 0,4°C/thap k^ trpng mua dfing va rimg lifin tifip xiy ra tren toan lanh thd Tiy khoang tit 0,6°C - 0,7°C vio miia he. Nhiet Ban Nha, trong do co vilng Ca-ta-lan. dp tren bn' bifin se tang khpang 2"C, thip ban 6 npi dia. Sir gia tang nhifit dp dtt kifin - Vfi nang Iirpng, nhift dp tang Ifin cQng gay ra ip luc lorn hon vfi nSng lupng chp cic vio cuni the ky XXI chenh lech khpang 3°C chp cic kich ban pbat thai cao vi kich bin * Hoc vipi Chinh tri qii& gia Hi Chi Minh n T«P rHi O U A N L* N H A Nl/(SC - S6 238 (11/Joi ei
NHiN RA UMCIC NGOAI he thSng lam mat. BDKH cOng anh hirong vfi BDKH (CO quan khi hiu Ca-ta-lan la mpt dfin du lich bifin ciia Ca-ta-lo-ni-a, trung td chtic thugc Uy ban nay). tam du lich bifin lon nhit Tiy Ban Nha do Cac no lire trng pho v&i BDKH cua vilng giam lugng khach du hch dfin khu virc ven Ca-ta-Io-nl-a bao gom ca thich itng va giam bifin Ca-ta-lan. Tuy nhifin, viec tang lugng thifiu BDKH trfin cic nginh, Unh vuc khic khich du lich hon 6 trieu lupt moi nam nhau. Chifin lugc dfi bao gdm: ldng ghfip cimg tic dgng tro Iai doi vpi moi ttu&ng. thich img vol BDKH vio cac chinh sich 2. ifegphfi v6i BDKHftCa-ta-lan h i ^ nay cnng, quy dinh, kfi hoach vi chuong trinh; Nhan thiic ro nhung tac dfing to ion ciia chuyfin dich co cau kinh tfi thich iing va BDKH dfii vol cac muc tifiu tang tnrong va giim thifiu BDKH; thtic day dau tu, dac biet phat trien kinh te bfi'n vQng, chinh phu Tay la dau tutunhan,xacdinh nhting lira chpn Ban Nba va chinh quyfin Ca-ta-lan da co va CO hgi thich ling vol BDKH tai cic vilng nhieu no luc nhim giam nhe va thich ling anh hufag; xiy dimg kfi hoach bao ve tii voi BDKH, cii thfi: nhien, thdc diy hnat dgng phat tiiin kinh Thdnhit, thinh lap cic coquan chuyen tfi bfin viing; day manh nghifin ctm va sing ttich vi ban hanh cic chlnh sich dng phd tao thich ling, giim nhe BDKH; khuyfin vdi BDKH. khich chuyfin giao, nhan rfing kifin thiic, mo hinh iing pho vfii BDKH; nang cao Nam 2006, dp nhiing tac dfing manh me nhan thiic ve BDKH va ling pho voi BDKH. cua sir gia tang dan sn vi pbit thai khI nhi kinh, Tiy Ban Nba va chitih quyfin vimg da Gin diy, Chinh phu Tay Ban Nha da thanh lap cac co quan chuyen trach ve phe duyfit Chifin lugc thich tmg BDKH Ca- BDKH, cu the la Oy ban BDKH (Climate ta-lan 2013 - 2020. Chifin Iupc xac dinh cac Change Commission) va Van phong BDKH khu vuc dia ly va cac boat dgng co nguy co Ca-ta-lan (Catalan climate change oiBce) cao dp BDKH va xem xet lira chpn thich dfi difiu phfii cac no lire ling pho vol BDKH. ling iam giam su tdn thuong cua cac iinh ijy ban BDKH se chiu trach nhiem ban vuc kinh tfi - xa hpi va he thflng tu nhien. hinh cac chinh sach, duong ifli iing pho voi Chifin lugc nay kfit hgp vi thuc hien cic BDKH. Trong khi do. Van phong BDKH Ca- bien phap trong quy hoach, quan Iy rui ro, ta-lan chiu trach nhiem thuc hien cac hanh hanh dpng tot nhat dfi cii thien su thich dpng ling phn cu thfi. img BDKH va kha nang phuc hoi. Nfiu nhu o cap lien bang cp Bp Nong Thdhai, cic bien phap gim phit thai nghi?p, Moi truong vi Thuc pham chiu khi nhi kfnh. trich nhiem ban hanh cic cbinb sach ve Phat thai khi nha kinh va cSc bien phap ling phn vol BDKH dp Bp tru6ng Bp Mpi giam thieu pbit thai khi nhi kinh la mgt truong phu trach va duoi do la cac Uy ban vin dfi dupc chinh quyfin Ca-ta-lp-ni-a nfii Ufin bfi vfi BDKH se dam trach cac nhifim vu rieng vi Cliinb phu Tay Ban Nba rat quan Iifin quan dfin ling pho vol BDKH, thi 6 cap tam. Nam 2005 la nam phat thai khi nhi bang Ca-ta-lo-ni-a cung tuong tvr nhu vay. kinh cao nhit. Nguyen nhin boi su gia tang Bp tnrong vimg se chiu trach nhiem clii dao din sn, gia tang khach du Uch dfin Bac-xfi- cic vin dfi kinb tfi - xa hpi, moi truong In-na va tang dau tu van linh vuc xay dung trpng pham vi tham quyfin dtrpc giao, trong CO ban. Tuy nhien, dfin nam 2008, dp anh do CO vin dfi BDKH va co ijy ban Uen vimg huong cua khiing hoang kinh tfi thfi gioi. TAP CHiOUAN LY N H A Nl/(SC-S6238 111/2ni;i
m^ Nl/OCNGOAl diu tu xay dvmg co ban giim, tir do phat nhim giim muc tieu thu ning lugng, tang thai khi nha kmh cung giim tuong tmg. hipu qua nang Iupng va giam chi plii nang Ben canh do, nhting he luy do phit thai lugng. Cac chuong trinh tren c6 tac dgng khi nha kinh tang anb hirong dfin cac lon dfin tit ci cic co quan cong quyfin nginh sin xuat, moi truong vi sue khoe nhim dat muc tieu giim 11% tifiu thu nang cua nguoi din ciing tao sue ep bupc ciiinh lugmg vao nam 2015 vi giam hfla don tien quyfin Ca-ta-lp-ni-a ban hinb nhifiu ciiinh dien 4,4%. sich nhim giam phat thii khi nhi kinh Dfli vol nang lugng tai tag: kfi hoach (nhtr chinh sich mua bin quyfin phit thai ning lugng va BDKH 2012 - 2020 dat trpng khi nha kinh thcng qua cic hpi chg, khuyfin tim vao cic ngufin nang lugng sach, dac khich cac doanh nghifip tbam gia vao biet li smh khfli, nang Iugng gig (bao gfim chiing nhin quyfin pbit thai khi nha kmh, ci gio bien) va nang lugng mat troi (nhifit tuyen truyfin sit dung nang iugng sach dien, quang dien vi iihi$t difin). Ben ctinh trongnnngnghiep...). Chuong trinh khimg dn, chinh quyfin bang thu but cic sing kifin vfi BDKH trong giai doan 2008 - 2012 phit xiy dimg he thong giao thong xanh vol muc bgp voi Nghi dinh thu Kyoto dfi ra nhifiu tieu bin dugc 76.000 xe dap dien. Ddng muc tifiu, trong do cp muc tifiu cit giim thflri, cflng trnng kfi hpach niy, Ca-ta-Ip-ni- phit thai khi nhi kinh xuong 5 trieu tan klii a cam kfit giam phat thii khi nhi kinh bing nhi kinh (GHG) phit thii mfii nam. Muc 25,3% nam 2015 6 tat ci cic cap nhim tao dich ciia chuong trinb kbung nay ngoii ra 20,1% cic ngudn nang lupng tai tao viec tuan thti diing cam kfit cua Tay Ban trpng tflng tieu thvt ning lugng. Tuy nhien, Nba vol EU, cpn la muc tifiu chn cic thna tren thuc tfi, chinh quyfin chi cfl thfi bit thuan dim pbin trpng giai dpan 2013 - buOc cac doanh nghiep nhi nuoc tham gia 2020. vio cam kfit giam phat thii khi nhi kinb Nhor nhtrng no Ivic trfin, nam 2011, (song sfl lupng cac dpanh nghifip nhi nuflc lugng khi thii nha kinh tren diu nguori o ft Ca-ta-ip-ni-a khpng nhifiu). Nam 2014, Ca-ta-lo-ni-a giim xuflng miic binh quin chi cfl 120 doanh ngbiep tham gia (tren miy 6,1 tin/nguoi/nam, tuong duong vpri nghin doanh nghiep), trong dfl 80% la nhiing nam 90 thfi ky XX, thap hon miic doanh ngliiep tu nhan. Day li con so qua dmh phat thai nam 2005 khoing 26%, thip nho, song nfiu so sanh tren binh di?n chung hon ci miic binh quin phit thai nhi kinh ciia nhifiu nuftc trong cpng dflng chung cua toin Tiy Ban Nha (7,6 tin/ngtiol va cbauAutUdiyiaconsfl ding ghi tihjn. thap hon nliifiu so vol mtic 9,1 tan COz ciia Thdba, dcgaipbap thich dngvdiBDKH EU. Nam 2011, 45,9 trifiu tan, binh quin cac chinh sich thich img vfiri BDKH cua dau nguori khoang 5,6 tin). cic nganh kmh tfiftCa-ta-lo-ni-a dtrpc ban Ngoii ra, Ufit kiem va gia tang hifiu qui hinh dua tren nghifin ctiu cu thfi vi nhfing Sli dung nang lupng, dac biet la nang lupng linh vuc chiu inh huftng manh ciia BDKH sach, nang lugng co kha nang tai tap dugc nhu nflng nghiep, dich vu du ljch vi miic chinh quyfin Ca-ta-lp-nl-a hfit siic chu dfl tfln thuong cua ttmg nginh dn BDKH trgng. Ngiy 30/8/2011, chinb quyen vimg giy ra, thpng qua cic giii phap sau diy: niy da phe duyfit Chupng trmh tifit kifim va - Tuyen truyfin nang can nh|n thiic cua bifiu qui nang lugng trong cac toa nha ngufti dan vi thlch iing vfti BDKH la mflt TAP CHf Q U A N Lf NH A NUOC - S6 238 (11 /20151
NHiN RA Nl/tfC NGOAl trong nhimg giii phip dugc chmh quyen Tuy nhien, nam 2014, cfl 230 ha riing Ca-ta-lo-ni-a quan tim. Tuy nhifin, hg da (175.000 cay) da dugc trflng lai do bi hong gap nliifiu khfl khan dfi ngufti dan hifiu vfi trong mua bao, han hin. Ca-ta-lo-ni-a la tic dflng ciia BDICH. Boi kbi chinh quyen mgt trong nhm^ vimg tham gia du an rtmg nfli vfiri ngufti dan ve BDKH thi nguori dan tuong lai, mgt du in cua chiu Au nhim Iufln nghi ring dfl la chuyen ciia tirong Iai. tang cuong khi ning hip thu cic bon va Vi thfi, phucmg phip, ky nang myen truyfin giam thifiu rui rp giy ra bftri BDICH, nhu 111 ciia chinh quyfin li cn ging dua ra cic bing lut, ban ban, chiy rtmg va xni mfln dit. Dac chirng dfi ngiroi din hifiu va tin ring do li bifit, du in tip trung van danh gia nang Iuc chuydn da vi dang xiy ra, tac dpng triic tifip thich ling ciia riing tnrftc tic dpng cua dfin cuflc sflng, thu nb^p ciia bp dfi thay dfli BDKH dfi duy tri kha nang phuc hoi, tai tao nhan thiic vi hanh vi san xuit, tieu dimg. riing va bifin phip dfi rtmg cfl thfi gifip xa - Xiy dung va ban hinh cic kich ban hfli thich ling vfti cic tic dgng ciia BDKH. BDKH dfin cap vimg va nhft ban dfi iam can Thd tu, huy dong cac ngudn luc tai cir du bao cac tic dpng vi tim kifim cac giii chfnh cho ling phd vdi BDICH. phip thich ling, giam nhe cic tfln thutmg a Tay Ban Nha khong cfl ngudn tii do BDKH gay ra dfli vflri kinh tfi - xa hfli, cbinb rifing dinh cho ling phfl vfti BDKH. treng dfl chu trpng dfin yfiu tfl nufirc bifin Ngufln kinh phi dugc liy tit ngan sich ciia dang, inh huftng dfin sinh kfi nguoi din. cic khu tu tri thflng qua thu phi vi til EU - Chuyfin dich co cfiu kinh tfi vfti vific (cic vimg bien gioi dugc cap ldnh phi nhifiu ling phfl vfti BDKH: mflt sfl nghien ciiu ft ban). chau Au cfl nghien ciiu tic d0ng ciia BDKH Vimg Ca-ta-lo-ni-a ciia Tiy Ban Nha li dfin chuyfin dich co ciu kinh tfi, trong dfl vimg duyen hai huong ra Dia Trung Hii, li tinh inh huftng cua BDKH dfin GDP, viec khu vuc cfl nhifiu difim tuong dong vfti cac lam. Ngiiifin cttu niy chia chiu Au ra Iam dnh ven bifin Nam Trung Bp ciia Vi$t Nam. nhifiu viing khic nhau, song chua danh gii Vi thfi, bai vifit ngiiifin cliu nhiing tac dflng dugc cv thfi tac dflng ciia chuyfin dich co ciia BDKH, cac giai phap tfl chfic bfl mayvi ciu kinh tfi dfin vi?c giim thifiu vi thich chuyen dich co can kinh tfi ling phfl vfti img vflri BDKH. Chuyfin dicb co can kinh tfi BDKH ctia Ca-ta-lp-ni-a nhim nit ra mflt ft Tiy Ban Nha vin difin ra thuong xuyfin sfl kinh nghifim cfl thfi ap dttngftViet Nam vfti sir thay ddi cia cic nginh, ngi nginh nfti chung va vimg ven bifin Nam Trung Bp cung nhu ttmg vimg. Trong ttmg khu virc nflirifingtrtroc dien bien ngay cing nghiem rieng rfi cfl sij chuyfin dich co ciu kinh tfi trpng, khfl lirnng ctia BDKHn ling phfl vfli BDKH (nhu khu trupt tuyfit, dich vu du lich bifin), nhung tren toin TiiU$utiiamkbio: nginh thi khflng cfl sir chuyfin dicb co ciu 1. Bio do chuyin khio sat tai Tiy Ban Nha kmh tfi nhim ung phfl vflri BDKH. cua doan nghiin cdu khio sit Hoc vien Clilnh tri quoc ga Hd ChlMinh, thang 7/2014. - Su dvmg dit bfin vimg: 65% ianh tho 2. Nhiim min cia sdng - EI Medi Ambient - cua Ca-ta-lo-ni-a (khoing 20.000 ha) li TheWaterChanneL riBig Dia Trung Hii. Uutifinciia Chinh phti 3. "Organic/^culture: Live it" Capmaing la thvc hi^n quin ly bfin virng rimg nay chii in Catalonia. khong phii li cic ho?t dpng tii trflng ritng. 4. Tiy Ban Nha - Wikipedia. TAP rHf O I I A N i f N H A NllOC - S6 238 111 /201 SI