Làng nghề truyền thống Bắc Ninh: xưa và nay

NONG NGHIEP-NONG THON<br /> <br /> <br /> Lang nghe truyen thong Bac Ninh:<br /> xua va nay<br /> •::\ -^i.<br /> <br /> <br /> ; > n •••<br /> TRAN MINH YEN<br /> <br /> ^^hUng ndm qua, hoqt ddng sdn xudt kinh doanh cua cdc ldng nghi truyen thd'ng d Bdc<br /> ,J/^Ninh da cd sU phdt trien mqnh me, tqo viec Idm, tdng thu nhdp cho hdng nghin lao<br /> ddng, gdp phdn xda ddi gidm ngheo, chuyen ddi cd cdu kinh te ndng nghiep, ndng thdn. Bdi<br /> viet gidi thieu khdi qudt sU hinh thdnh, phdt trien ldng nghi truyin thd'ng cua Bdc Ninh trong<br /> lich sd vd ddc diem phdt trien ldng nghi truyin thd'ng ngdy nay, nhiing yeu cdu ddt ra dd'i vdi<br /> ldng nghe nhdm thiic hien muc tieu phdt trien kinh te - xd hdi cua tinh trong thdi ky ddy<br /> mqnh CNH, HDH, md cda hdi nhdp kinh te qud'c te.<br /> <br /> <br /> <br /> phat trien, tfl dd mpt so' nghe thii cdng ra<br /> B ac Ninh la mpt tinh ndm trdng vung<br /> chau thd sdng Hdng, cd nhieu tiem<br /> ndng va the manh ve vj tri dja ly, kinh te,<br /> ddi, du nhflng san pham (vat dung) cdn rat<br /> sd khai song nd ra't hflu Ich trong ddi song<br /> van hda, xa hpi. Bac Ninh la ndi tap trung san xuat va sinh hoat cua con ngfldi. Cd hai<br /> rat nhieu lang nghe thu cdng truyen tho'ng, nghe quan trpng nha't ciia thdi ky nay, do la<br /> dfldc hinh thanh va phat trien tfl lau ddi, vdi nghe da, nghe due ddng,<br /> nhieu leai san pham phong phu, da dang va Nghi dd: ngfldi ta da tim tha'y d vung nay<br /> ndi tieng tfl xa xfla ca d trdng nfldc va nfldc nhflng cong cu dd da nhfl riu, due, mui ten,<br /> ngoai bdi sfl doc dao va tinh nghe thuat cao. dpi xe chi va ca vdng tay bdng da... Nhflng<br /> 1. S\i h i n h t h a n h va p h a t t r i e n l a n g cdng cu dd chu yeu phuc vu cho cac nghe<br /> n g h e t r u y e n t h o n g ciia Bac N i n h trdng trpt, san ban, det, danh ca.<br /> t r o n g lich sii Nghe due ddng: la nghe phat trien manh<br /> 1.1. Thai ky Hung VUdng • An DUdng d Bac Ninh thupc thdi ky van hda Ddng Sdn<br /> Vuang rflc rd. Trdng ddng- vat bieu trflng cao nha't<br /> cua vdn hda Dong Sdn, la san pham noi<br /> Bac Ninh vd'n thupc bp Vu Ninh cua Nha<br /> tieng cua nghe due ddng cung dfldc san xua't<br /> nfldc v a n Lang, la mpt vung ma ndng<br /> tai Bac Ninh. Ngoai ra, nhieu hien vat do<br /> nghiep phat trien manh hdn so vdi nhieu<br /> ddng thupc thdi ky van hda DongSdn da<br /> vung khac trong ca nfldc. Cfl dan d day<br /> dfldc phat hien nhfl riu, dao, mui ten ddng,<br /> ddng due, do nhflng nhu cau thiet yeu cua<br /> bat ddng, gfldng ddng, vdng, chan tam, trong<br /> lao dpng san xua't va ddi song nen da sdm<br /> ddng, dac biet xua't hien qua can bang ddng'.<br /> xua't hien nhieu nghe thu cong. Cuo'i thdi<br /> da mdi, dau thdi dai ddng than, vung hd Nhflng san pham thu cong cua thdi ky<br /> Lang Bac, ven song Dau, song Dudng, sdng Hung Vfldng da phan anh rat rd sfl tidn bo<br /> Ngu huyen,... tfle la vung ddng bdng mdi bdi cua con ngfldi trong viec che tao ra nhflng<br /> tu phfl sa da thu hut cac ludng di cfl tfl mien cong cu dung lam tfl lieu san xua't cung nhif<br /> nui rflng dd ve, tfl mien ven bien di len. Hp tfl lieu tieu dflng. San pham phong phu, da<br /> khai- pha vung ddng bang nay, dflng xdm dang, ky thuat ngdy cang tien bp. Nhflng di<br /> lang, ben canh cac ddng song va tien hanh vat khao cd tim tha'y d Bac Ninh cho tha'y ky<br /> san xua't. Dieu kien dja ly • tfl nhien d day la<br /> Tran Minh Yen, TS., Vien Kinh le Viet Nam.<br /> nhflng thuan ldi cd ban cho nong nghiep 1. Theo tu lieu ciia Biio tang Bdc Ninh.<br /> <br /> <br /> 40<br />  Ldng nghe truyen thdng<br /> <br /> <br /> thuat lam khuon due, lam ban xoay, cfla, cd, khu Id nay cd the xud't hien tfl the ky<br /> mai, danh bdng... da tien bp vfldt bac. Viec VIL Cdn tfl the ky V, nghe ren sat da dan<br /> tim tha'y qua can bdng ddng, bang da la mpt dan la'n at nghe due ddng".<br /> minh chflng cho tha'y san xua't d thdi ky nay<br /> da phat trien, da cd san pham dfldc dflng de 1.3. Thai ky Ly-Trdn-hqu Li din nhd<br /> trao ddi. Nhflng nghe phat trien manh, ndi Nguyin<br /> bat va dat tdi dinh cao cua thdi ky nay Id Ndng nghiep, thu cdng nghiep va thfldng<br /> nghe che tac da, nghe gdm, nghe due ddng, nghiep cua tinh cd sfl phat trien dang ke. Sfl<br /> nghe det vai... phat trien ciia ndng nghiep va thfldng<br /> 1.2. Thai ky Bac thuoc nghiep da tao dpng life eho thu cdng nghiep<br /> phat trien. Thdi ky ndy cac lang nghe thu<br /> Tren 1.000 ndm, cac nghe thu cdng mac<br /> cdng hinh thanh va phat trien nhanh, manh<br /> dfl bi kim ham song vdn cd nhflng bfldc phat<br /> d nhieu ndi trong tinh. San pham san xua't<br /> trien nhat djnh. Nhieu nghe thu cdng d Bdc ra khdng chi phuc vu nhu cau san xua't, tieu<br /> Ninh v l n tdn tai va dfldc duy tri d nhieu ndi dflng, ma cdn dap flng nhu cau giao thfldng<br /> trong tinh. Nhieu di chi khao cd tim tha'y cua nhieu tang Idp nhan dan. Nhu cau xay<br /> cac san pham cua nghe gd'm vdi cha't Ifldng dflng chfla chien vd cong sd lam cho cac<br /> khac nhau nhfl: vd cd trang men, binh gd'm, nghe ne, mpc, lam gach,vdi, ngdi, dieu khac<br /> bat dia, chum, chi Ifldi... Khu vflc ven sdng da, khac ban in gd, ren, due... xua't bien.<br /> Cau thupc thdn Dfldng Xa (xa Van An, Nhieu lang nghe thu cdng da phat trien<br /> huyen Yen Phong) phat hien khu Id gd'm cd thanh cae lang chuyen, ndi tieng vdi nhflng<br /> cd nien dai the ky IX, X. San pham tim tbd'y loai san phdm phuc vu nhu cau san xua't<br /> la cac bflc tfldng Id xay gach, cac loai binh, nhfl cay, bfla..., nhu cau ddi sd'ng, sinh boat<br /> bat... da cd trang men. Cac dd gd'm dfldc nhfl vai, rfldu, dau phu, dau thdp..., nhu cau<br /> trang men da danh da'u mpt mo'c phat trien van hda nhfl giay, but, hd... Trong rat nhieu<br /> trong ky thuat lam nghe gd'm cua ngfldi thd loai nghe cua tinh Bac Ninh thdi ky nay, cac<br /> thu cdng Bac Ninh^. Vao thdi ky nay, trdng nghe thu cdng quan trpng nha't van la nghe<br /> san xua't ndng nghiep, dd sat da chiem vj tri fldm td, det vai, nghe gem, nghe luyen kim<br /> chi phdi. Cdng cu san xua't va cac vat dung (due ddng, ren sdt) vdi nhflng trung tam tieu<br /> trong gia dinh phan nhieu bdng sat. Do vay bieu, bdi day la nhflng nghe cd vai quan<br /> nghe luyen sat ra't phat trien. Ngfldi ta tim trpng trong viec phuc vu nhflng nhu cau cot<br /> tha'y nhieu hien vat cua nghe kim khi, due yeu ve mac, dd an, thflc dflng va cdng cu san<br /> ddng nhfl vdng tay, gfldng soi, bat dia, dao... xua't ndng nghiep.<br /> Ben canh dd, mpt so' nghe khac cung xua't<br /> Nghi Udm td, det vdt: la nghe ra't ndi<br /> hien va phat trien, ndi bat la cac nghe Idm<br /> tieng, tdn tai va phat trien d nhieu ndi dpc<br /> gia'y, nghe san xua't vat lieu xay dflng, nghe<br /> theo song Cau. Dae biet vao thdi nha Ly,<br /> mpc... Trong sach "Dja chi Ha Bdc" (xua't<br /> nha vua ra't chu trpng hfldng cho dan p h a t<br /> ban nam 1982, tr 263) cd ghi: "Trong 7, 8<br /> trien nghe trdng dau, nuoi tdm va det vai,<br /> the ky, nghe lam gach da phat trien ra't<br /> dfldc ghi vao phap luat va dfldc coi nhfl qudc<br /> manh vi san pham cua nd sfl dung vdo viec<br /> sach. San pham cua nghe det Bdc Ninh ra't<br /> xay diing dinh tbfl, nha cfla... cua bpn thdng<br /> dep, khdng nhflng du eho nhu cau tieu dung<br /> trj va tang Idp gidu cd trong ngfldi Han va<br /> hang ngay md cdn phuc vu cho nhflng le tiet<br /> ngfldi Viet. Khu le gach ngdi cd d Bdi Djnh,<br /> va hpi he tren xfl Bac, dac biet la cac hpi<br /> xa Thanh Khfldng, (huyen Thuan Thanh) cd<br /> quan hp.<br /> quy mo Idn, thiet ke Id cdng phu, san phdm<br /> (do gdm, dd sfl, gach ngdi...) phong phu va<br /> cd chat Ifldng. Theo y kien ciia cac nha khao 2. Theo tu lieu ciia Biio tang Bic Ninh.<br /> <br /> Nghi4n cM Kinh l4 sd 372 - Thing 5/2009 41<br />  Ldng nghe truyen thong ...<br /> <br /> <br /> Nghi gdm: san pham khong chi ndi tieng ehflc san xua't. Vi vay thi trfldng ludn ludn<br /> d vung Kinh Bac ma con ndi tieng d khap dfldc md rpng, san pham chiem gifl dpc<br /> trong nfldc va nhieu ndi tren the gidi. Hai quyen bdi trinh dp ky nghe ma nd dat dfldc^.<br /> lang gdm ndi tieng nha't cua Bac Ninh thdi<br /> Nghi luyen kim: day la nghe ndi tieng,<br /> dd la lang gdm Phfl Lang (huyen Que Vo) va<br /> dfldc phan bd' d nhieu ndi trong tinh, tap<br /> lang gd'm Bat Trang (Huyen Gia Lam- nay<br /> trung nhieu d cac vung nhfl: Lang Ngam,<br /> thupc Ha Noi). Day cung dfldc coi la hai<br /> Dai Bai, Quang Phu (Gia Binh), Dad Vien<br /> trung tam gd'm phat trien cua Bdc Bp thdi<br /> (Thuan Thdnh), Noi Dd, Noi Tra (Yen<br /> ky nay.<br /> Phong)... San pham ciia nghe nay dung de<br /> Lang gdm Phu Lang vdi nhieu loai san phuc vu cho hdu het cac nganh san xua't,<br /> pham ben, dep va thong dung nhfl: chau, lam dd dflng trong sinh boat, lam dd my<br /> chum, vai, ndi... 0 day nghe lam gd'm da trd thuat, do trang sflc, my nghe... Day la nghe<br /> thanh nghe chinh, tuy nhien nd chfla tach ma quy trinh san xua't bao gdm nhieu edng<br /> ban nghe ndng. Trong lang vdn cdn cd mpt doan, ddi hdi tay nghe ky thuat va trinh dp<br /> bp phan lam rupng ket hdp vdi lam nghe. Ky chuyen mon hda cao. Ngfldi thd thu cdng cua<br /> thuat va nghe thuat tao hinh, trang tri san nghe nay la nhflng ngfldi kheo leo, tai hoa,<br /> pham cua gd'm Phu Lang ra't dep cd tinh nam dfldc bi quyet dpc dao cua nghe. Ngfldi<br /> tham my cao, ra't dfldc ngfldi tieu dflng fla thd cua lang Dai Bai tfl lau da tflng di khap<br /> chupng bdi tinh ddc dung ciia nd: ben, dep, cac vung da't nfldc de due chudng, due tfldng,<br /> gia ca phu hdp va ra't tien dung trong sinh mam, thau... ma cdng cu chi cd ndi nau ddng<br /> boat... bang da't va khuon mau cung bang da't.<br /> Ldng gd'm Bat Trang la mpt trung tam Ngoai cac nghe thii cong tieu bieu ke<br /> thii cdng lam gd'm chuyen nghiep ndi tieng tren, Bac Ninh cdn cd rat nhieu nghe dfldc<br /> ca nfldc trong nhieu the ky. Tfl ddi Tran, dja Iflu truyen trong nhan dan nhfl: giat vang<br /> danh xa Bat, ldng Bat da xua't hien de chi bac, nhupm vai, dan lat, lam gia'y dd, lam<br /> dae trflng san pham nghe nghiep ciia lang. tfldng, lam dau phu, na'u rfldu, na'u ep dau...<br /> San pham cua gd'm Bat Trang khdng chi ndi Cd the tha'y nhflng lang nghe thii cdng d<br /> tieng trong nfldc ma cdn trd thanh mat hang Bac Ninh ra ddi deu xuat phat tfl nhu cau<br /> edng pham cho trieu dinh phong kien bflc thiet cua ddi sd'ng, san xua't va tieu<br /> phfldng Bac va trao ddi rpng rai tren thj dflng cua nhan dan, dfldc phat trien dfla<br /> trfldng cac nfldc Ddng Nam A, An Dp. Thd tren cac yeu to' can ban nha't, dd la cac yeu<br /> thu cdng lam gd'm Bat Trang da dat den to' thuan ldi ve ngudn nguyen vat lieu va vj<br /> trinh dp tinh xao dac biet trong ky nghe san tri dja ly. Ljch sii phat trien cac lang nghe d<br /> xua't, tao nen nhflng san pham cd gia trj sif day da cho tha'y nhflng yeu to' nay (nhu cau<br /> dung vd trinh dp my thuat cao. The ky XVH, va thj trfldng tieu thu, nguyen lieu s i n cd,<br /> XVIII, gdm Bat Trang trd thanh mat hang dja ly thuan ldi) la cd tinh quyet djnh nha't<br /> budn ban quan trpng cua thifdng nhan tdi sfl ra ddi, phat trien va phan bd' cac<br /> phifdng Tay va Nhat Ban... San pham gd'm nganh nghe trong tinh. Nhieu lang nghe<br /> Bat Trang vd cflng phong phu ve chiing loai, dfldc hinh thanh do co ngudn nguyen lieu tai<br /> dja phfldng, nhfl cac lang nghe trdng dau,<br /> da dang ve kich cd, nd vfla la vat di^ng hang<br /> nuoi tdm, det vai - hau het deu tap trung d<br /> ngay ciia ddng dao quan chung binh dan,<br /> cac lang ven song Cau, ndi cd da't bai mau<br /> vfla la nhflng tbfl hang xa xi phuc vu tang<br /> Idp giau sang va vua quan quyen quy. Cho<br /> den the ky XIX, trung tam gd'm Bat Trang 3. Siich: Biii Thi Tan-VQ Huy Phuc: "Kinh te thu<br /> van ndi tieng ca nfldc ve tao hinh, cha't c6ng nghiSp va phat trien c6ng nghe Viet Nam dudi<br /> Ifldng, gia trj san pham va ca d quy mo td trieu Nguydn". Nxb Thuan Hda, 1998. tr. 91.<br /> <br /> 42 Nghi4n cuv Kinh t4's6372 - Thing 5/2009<br />  — Ldng nghe truyen thdng ...<br /> <br /> <br /> md rat tdt cho nghe trdng dau, nuoi tdm. Cd tinh. Tuy nhien, san xua't cua cac lang nghe<br /> nhflng lang nghe nam tren nhflng ddu mdi luc ndy bj canh tranh bdi cac cd sd cdng<br /> giao thdng quan trpng, dac biet la nhflng ddu nghiep Idn, hien dai do Phap dfla vao xay<br /> mdi giao thong thuy, bp, bdi vi vao thdi ky dflng mdi, san pham thu edng truyen thd'ng<br /> nay thi dd la nhflng phfldng tien giao thdng phai canh tranh vdi san pham cdng nghiep<br /> chu yeu de chuyen chd nguyen vat lieu den dfldc san xua't trdng nfldc hoac nhap khau.<br /> ndi san xua't va san pham den ndi tieu thu. Do vay mpt so'nghe cung bj anh bfldng va cd<br /> Cd nhieu lang nghe d gan cac ben sdng, phan sa sut nhfl nghe san xua't td lua va det<br /> thuan tien cho viec chuyen chd hang hda va vai. Nhflng sfl sa sflt ndy cung la mpt sfl tat<br /> viec di lai budn ban cua cac thfldng nhan. yeu, phfl hdp vdi quy luat phat trien cua<br /> Ben canh nhflng yeu td tren, Bdc Ninh cdn Id khea hpe ky thuat dfldc dp dung trong<br /> mpt trong nhflng tinh cua vflng ddng bang nganh sdi va det, lam cho nang sua't lao<br /> sdng Hdng da't chat, ngfldi ddng - day la sflc dpng va cha't Ifldng san pham cua nganh nay<br /> ep ve mat kinh te, bupe ngfldi nong dan tim dfldc nang cao, mat bang phong phu, da<br /> kiem viec lam ngoai nghe ndng de dam bao dang, dap flng nhu cau ngay eang nhieu cua<br /> eupc sd'ng bdng ngay, tfl dd nhieu nghe thu ngfldi tieu dung. Song, mat khac, cung phai<br /> edng ra ddi, giai quyet viec Idm chd ngfldi dan ndi den sfl khuyen khich cac nghe thii edng<br /> trong vflng, dac biet trong cac thdi vu ndng truyen thdng phat trien cua chinh quyen<br /> nhan. Trong suo't thdi ky ljch sfl nay, cac thflc dan thdng qua viec dfla san pham sang<br /> nghe tieu, thu cdng nghiep cung nhfl cac lang Phap va mpt so' nfldc tham gia bdi chd. trien<br /> nghe cd truyen cua Bac Ninh ra't phat trien. Idm, gidi thieu san pham, td ehflc hpi chd<br /> Mpt so' lang nghe da phat trien thanh cac trien lam d Ha Npi, md mpt sd trfldng day<br /> lang chuyen, tach khdi ndng nghiep, hoac san nghe. Bdc Ninh cung vdi 5 tinh khac la Sdn<br /> xua't tieu thu edng nghiep la chinh, nhfl: gdm Tay, Ha Giang, Sdn La, Hda Binh, Cao Bang<br /> Bat Trang, due ddng Dai Bai..., vi vay nd the dfldc md trfldng day nghe. Tdng so' ca 6<br /> hien ra't rd sfl tien bp trong phan cdng lao trfldng cd 429 hpe sinh\ Thdi ky ndy cd mot<br /> dpng d cac lang nghe. Tuy nhien, nhin mpt so' nghe mdi dfldc du nhap va phat trien d<br /> Bdc Ninh, nhfl nghe theu va lam dang ten,<br /> each tdng the vdn con cd nhieu ban che trong<br /> beae nghe lam ghe may sdn den (ghe<br /> qua trinh san xua't, dd la trinh dp san xud't d<br /> thonet).<br /> thdi ky nay vdn chfla cao, tinh trang san<br /> xua't cdn nhd le, manh mun, san pham dfldc Nhan xet ve nghe thu cdng cua Bac Ninh<br /> san xua't ddn chiee vdi cac cdng doan d cung thdi ky nay, chinb ngfldi Phap cung cho<br /> mpt ngfldi thd, chfla cd sfl chuyen mdn hda rang: " Tinh Bac Ninh la mpt trong nhflng<br /> sau, chat Ifldng san pham cdn tbd'p va san tinh quan trpng nhd't cua xfl Bac Ky..., mpt<br /> Ifldng khdng cao. Chung dfldc san xua't ra tinh ra't giau ve san pham va cdng nghe dja<br /> chu yeu chi de phuc vu thj trfldng dia phfldng phfldng". Hp da tho'ng ke dfldc 20 nghe quan<br /> trong tinh, hoac mpt sd ndi npi dja ehfl chfla trpng trong tinh. Ngoai nhflng lang nghe<br /> cd thi trfldng qudc te rpng Idn. Song mpt dieu truyen thd'ng nhfl nghe fldm td, det vai,<br /> khdng the phu nhan Id san pham thu cdng nghe gd'm, cdn cd cac nghe khac nhfl: nghe<br /> nghiep thdi ky nay da dap flng tdt cae nhu ren sdt Da Hpi, Gidi Te, Tam Tao; nghe due<br /> cau san xua't, tieu dflng va mpt sd nhu eau ddng Dai Bai, De Cau; nghe sdn Dinh Bang;<br /> van hda cua ngfldi dan dja phfldng. nghe lam may Trang Liet, Dinh Bang..., vdi<br /> nhieu thd cham, tbiee, tien, mpc, ddng dd gd,<br /> 1.4. Thai ky thuoc Phdp (cudi the ky Idm giay cd tay nghe cao.<br /> XIX dau the ky XX)<br /> Thdi kj^ nay, nhflng nghe thu cong van 4. Vu Huy Phiic-Tieu thii cong nghiep Viet Nam<br /> difdc duy tri d hau bet cac dja phfldng trdng 1858-1945, H., Nxb Khoa hoc xahOi, 1996, tr. 123<br /> <br /> <br /> Nghi4n CM Kinh 14 s6 372 • Thing 5/2009 43<br />  Ldng nghe truyen thdng ...<br /> <br /> <br /> Trong sach "Ngfldi nong dan chau thd trong tinh, ca ve so' Ifldng lang nghe, ngdnh<br /> Bac ky" cua P. Gourou cho tha'y, nhflng thap nghe san xua't va chiing leai cung nhfl chat<br /> nien dau the ky XX, thu cong nghiep d Bac Ifldng san pham. Mpt dieu khdng the phu<br /> Ninh phat trien kha manh. Sfl phan bd cac nhan la nganh nghe thii cong truyen thd'ng<br /> nganh nghe tfldng ddi tap trung. Tren cd sd cua thdi ky nay da phat trien td't hdn ban<br /> phat trien san xua't ciia cac lang nghe ma d than nd d thdi ky nifa dau the ky XIX trd ve<br /> Bac Ninh da hinh thanh ba trung tam cdng trflde. Qua trinh phat trien kinh te, van hda,<br /> nghiep: xa hpi cung vdi sfl hinh thanh va phat trien<br /> cac do thj, cac trung tam hanh chinh, kinh<br /> - Trung tdm thd nhdt nam d phii Thuan<br /> te, giao thong, sfl tdng nhanh cua nhu xa<br /> Thanh va huyen Gia Binh, d day so' dan<br /> hpi, sfl md rpng thj trfldng giao lflu hang hda<br /> tham gia boat dpng san xua't cdng nghiep<br /> trong va ngoai nfldc, la nhflng nhan to' quan<br /> tfldng ddi cao: Thuan Thanh la 19,43% va trpng thuc day sfl tang trfldng so' Ifldng cac<br /> Gia Binh la 12% dan so'. Mpt so' nghe tieu lang nghe cung nhfl so' Ifldng thd thu cdng<br /> bieu eua vflng nay la: hang ma (Dong Hd), tren pham vi tean tinh. Cd nhflng lang nghe<br /> due ddng (Binh Ngo), dan lat (Binh Ngd, mdi dfldc hinh thanh bang sfl lan tda cua cac<br /> Tieu Xa). nghe da cd, ddng thdi cd nhflng lang nghe<br /> - Trung tdm thd hai la cac tdng cua phu dfldc phat trien vdi nganh nghe hoan toan<br /> Tfl Sdn, dan sd' tham gia san xua't thu cdng mdi la. Ky thuat va cdng nghe san xua't tuy<br /> nghiep kha ddng. Tai day cd nhieu ldng vdn dfla tren cd sd truyen thd'ng Id chinh,<br /> nghe ndi tieng nhfl: Phfl Lflu lam nghe sdn, song d mpt so khau cua quy trinh san xuat<br /> nhupm, det, hang xao; Nghia Lap lam nghe da dfldc cai tien de nang cao nang sua't lao<br /> mpc, det; Tam Sdn lam ne, det; An Phu Idm dpng va chat Ifldng san pham. Sfl phan cdng<br /> ne, ren, manh manh; Npi Due lam ne, det. lao dpng da cd nhflng bfldc tien mdi, thue<br /> day mpt so' lang nghe gan nhfl tach khdi<br /> - Trung tdm thd ba bao gdm nhflng ldng d<br /> nghe nong de phat trien thanh nhflng ldng<br /> bai ben sdng Cau, cac tdng Cham Khe<br /> chuyen nghe, dap flng tdt hdn nhu cau san<br /> (huyen V5 Giang), Phong Xa (huyen Yen<br /> xua't va tieu dung ciia ngfldi dan. Cung<br /> Phong). Trung tam nay boat dpng kem hdn<br /> chinh trong sfl phat trien, ngfldi ta da tha'y<br /> hai trung tam kia, tuy nhien van cd nhflng<br /> xua't hien sfl hiep tac gian ddn gifla cac lang<br /> ldng cd tieng vdi cac nghe nhfl: Cham Khe<br /> nghe, lang nghe nay cd the dung san pham<br /> lam g^eh, nung vdi, ne; Phong Xa lam mpc... ciia lang nghe kia lam nguyen lieu san xua't,<br /> Ngoai ra, Bdc Ninh cdn cd nhieu nghe thii dong thdi xua't hien hinh thflc quan he san<br /> cdng cd truyen ndi tieng khac nhflng chi tap xua't mdi, quan he chu-thd, d nhieu ldng<br /> trung d mpt,sd it lang nghe, khong phd bien nghe ed hinh thflc thue mfldn nhan cdng.<br /> nhieu nhfl nhflng nghe ke tren. Trong dd cd Ben canh cae lang nghe phat trien thi cung<br /> the ke den mpt vai nghe nhfl nghe lam gia'y cd mpt so' lang nghe phat trien cham hoac cd<br /> (Phong Khe, huyen Yen Phong), nghe ve luc sut kem, tham chi ma't di. Dieu nay cung<br /> tranh dan gian (Dong Hd, huyen Thuan la de hieu bdi dd la sfl ta't yeu, hdp quy luat<br /> Thanh), nghe lam phao (Ddng Ky, Tfl Sdn)... khi san pham truyen tho'ng phai canh tranh<br /> Nhfl vay, cd the tha'y rdng cac nghe thu vdi hang cdng nghiep va hang nhap khau,<br /> cdng truyen thd'ng ciia Bac Ninh trong sud't khi nhu cau cua con ngfldi hoac giam di,<br /> thdi ky Phap thupc, tfl nam 1858 den ndm hoac dan dan khong cdn nfla. Mdc du vay,<br /> 1945, tuy cd bj anh hfldng cua nhieu yeu to' lang nghe thii cdng Bac Ninh vdn tdn tai va<br /> do chinh sach thdligtrj ciia thfle dan Phap phat trien, da khang djnh vai trd quan<br /> tren pham vi ca nfldc, song nd van dfldc duy trpng cua minh trong qua trinh phat trien<br /> tri va phat trien kha tdt d nhieu dja phfldng kinh te, van hda, xa hpi cua tinh va cung<br /> <br /> <br /> 44 Nghien CM Kinh Id so 372 - Thing 5/2009<br />  Ldng nghe truyen thdng<br /> <br /> <br /> v6i nhflng ngfldi thd tai hoa, cac lang nghe cua tinh, tao ra nhieu viec lam tai chd va<br /> da de l^i nhflng dau a'n dam net trong cac tang thu nhap cho ngfldi lao dpng d khu vflc<br /> san pham mang tinh nghe thuat, dfldc fla ndng thdn, da thflc sfl gdp phan tich cflc vao<br /> chupng va lflu truyen trong nhan dan. sfl phat trien kinh te-xa hpi cua tinh. Sfl<br /> 2- Sfl p h a t t r i e n l a n g n g h e truyen phat trien tieu thu cdng nghiep eua Bac<br /> t h o n g Bac Ninh ngay nay Ninh tfl sau khi tai lap tinh den nay da dat<br /> dfldc nhieu ket qua ca ve sd Iflpng va cha't<br /> Thang 11-1996, ky bpp tbfl 10, Qudc hpi<br /> Ifldng, the hien tren met so' phfldng dien<br /> kbda IX da ra quyet djnh tai lap tinh Bic<br /> sau:<br /> Ninh. Ngay sau khi tai lap tinh, UBND<br /> tinh Bac Ninh da quan tam dac biet den 2.1. Su phdt triin, phdn bd vd ca cdu<br /> cac lang nghe bdng nhieu chinh sach ngdnh nghi<br /> khuyen khich phat trien. Nam 1998, Tinh Sau khi tai lap tinh, cac lang nghe<br /> liy Bac Ninh ban hanh Nghj quyet 04- truyen thd'ng dfldc khdi phuc va phat trien,<br /> NQ/TU" ve phat trien cac lang nghe tieu thu nhieu lang nghe mdi ra ddi, do vay so' Ifldng<br /> cong nghiep; thang 2-2000 ban hanh Nghj lang nghe ngdy cang tang len. Theo thd'ng<br /> quyet 12 ve xay dflng khu cong nghiep, cum ke, Bac Ninh chiem 18% so' lang nghe va<br /> cdng nghiep-tieu thu cdng nghiep; va 1;hang tren 10% so' ldng nghe truyen thd'ng cua ca<br /> 5-2001 ban hanh Nghj quyet 02 ve xay nflde. Ndm 1998 toan tinh cd 49 lang nghe.<br /> dflng va phat trien KCN vd cum cdng ndm 2001 tang len 58 lang va den nay da<br /> nghiep da nghe va lang nghe... Trong thdi cd 62 lang nghe, dfldc phan bd' rpng khap<br /> ky nay, phat trien tieu thu cdng nghiep va tren dja ban tinh, boat dpng d hau bet eae<br /> lang nghe van tiep tuc dfldc coi la mpt nganh kinh te chu yeu, tap trung nhieu<br /> trong nhflng nhiem vu quan trpng cua tinh, nha't la d huyen Tfl Sdn va Yen Phong (xem<br /> bdi day la mpt ngudn tierrt nang, the manh bang 1).<br /> BANG 1. So Ifldng l a n g n g h e va cd cau n g a n h n g h e<br /> <br /> So Phan bo theo nganh kinh te<br /> lang Vim till<br /> Huyen Cong nghiep Xay<br /> STT nghe Thuy san Thuong miii<br /> che bien dirng thiiy<br /> <br /> 1 TuSon 18 14 2 2<br /> <br /> 2 Tien Du 4 2 2<br /> <br /> 3 Yen Phong 16 15 1<br /> <br /> 4 Que' Vo 5 5<br /> <br /> 5 Thuan Thanh 5 1 4<br /> <br /> 6 Gia Binh 8 8<br /> <br /> 7 Luong Tai 6 5 1<br /> <br /> Tdng cong 62 / 53 4 3 /<br /> <br /> Ngudn: Sd Cong nghiep Bdc Ninh, 2005.<br /> <br /> Cac nganh nghe bao gdm cac nhdm chinh - Cac nganh nghe phuc vu ehe san xua't<br /> nhif sau: va ddi sd'ng nhfl: mpc dan dung, due ddng,<br /> - Cac nganh nghe san xua't hang thu cdng gang, nhdm, vat lieu xay dflng, san xuat<br /> my nghe nhfl: cham khdc gd, gdm sfl, theu ndng cu...<br /> ren, det td tam... - Cac nganh nghe san xua't cae mat hang<br /> <br /> Nghi4n cM Kmh id sd 372 - Thing 5/2009 45<br />  Lang nghe truyen thdng ...<br /> <br /> <br /> tieu dung thong thfldng nhfl: det vai, dan 2.2. Cdc nguon lUc cho sU phdt triin<br /> lat... ldng nghi<br /> - Cac nganh nghe che bien Ifldng thfle, • Ngudn lao ddng<br /> thflc pham nhfl: lam bun banh, na'u rfldu... - Sd' lUdng lao ddng: Bdc Ninh cd mpt<br /> - Cac nganh nghe djch vu nhfl : thfldng ngudn lao dpng ddi dao. Theo so' lieu tho'ng<br /> mai, van tai, xay dflng... ke, ndm 2007, dan sd tinh Bac Ninh la<br /> Cae lang nghe heat dpng manh yeu khac 1.028.800 ngfldi, trong dd khu vflc thanh thj<br /> nhau, tuy thupc vao nhieu yeu to' nhfl: thj la 135.600 ngfldi (chiem 13,18%); khu vflc<br /> trfldng tieu thu san pham, ngudn vd'n dau ndng thon la 893.200 ngfldi (chiem 86,82%.<br /> tfl, trang thiet bj ky t h u a t va trinh dp quan Tdng sd lao dpng la 548.908 ngfldi. Day la<br /> ly cua ngfldi chu san xua't... Trong sd 62 ngudn lao dpng ddi dao ciia tinh. Mpt dac<br /> lang nghe, sfl van dpng dfldc the hien d ba diem cd ban cua lao dpng trong cac lang<br /> mflc dp phat trien khac nhau: nghe d Bac Ninh la lao dpng thu cong, lao<br /> dpng gian ddn van cdn chiem phan Idn. He<br /> - Sd lang nghe phat trien tdt: cd 20 lang<br /> thd'ng lang nghe da dang, phong phu va quy<br /> nghe, chiem 32%. Day la nhflng lang nghe<br /> md ngdy cang md rpng da thu hut mpt life<br /> ma san pham ed kha nang canh tranh tren<br /> Ifldng Idn lao dpng trong tinh. Ndm 1997, ca<br /> thj trfldng, dap flng dfldc nhu cau cua thj<br /> tinh cd 34.412 lao dpng tham gia lam nghe,<br /> trfldng ca ve chat Ifldng va mdu ma, cd quy<br /> den ndm 2005 da cd 143.831 lao dpng lam<br /> md san xua't Idn va dfldc dau tfl tfldng dd'i td't<br /> viec tai cac lang nghe. Nhflng lang nghe<br /> ve cac ngudn life, ed kha ndng phat trien lan<br /> phat trien manh, ngoai viec sii dung lao<br /> tda sang cac khu vflc khac. Nhflng lang<br /> dpng tai dia phfldng cdn phai thue them lao<br /> nghe nay gdm ed cac lang san xua't dd go my<br /> dpng tfl cac dia phfldng khac, nhfl cac ldng<br /> nghe, sat thep, gia'y...<br /> nghe d Ddng Ky, Phong Khe, Da Hpi,...<br /> - So' lang nghe boat dpng cam chflng, nhflng lang nghe nay thu hut hang ngan lao<br /> khong dn djnh: cd 26 lang nghe, chiem 42%o. dpng den lam viee'^. Cho den nay, cac lang<br /> Bao gdm nhflng lang nghe san xua't che bien nghe d Bac Ninh da gdp phan tao viec lam<br /> cac san pham tfl ndng nghiep nhfl: che bien cho tren 72.000 lao dpng thfldng xuyen va<br /> ndng san tfl gao (my, bun, banh, na'u tren 10.000 lae dpng thdi vu^<br /> rfldu...), mpc dan dung, dau tam td... - Cha't Ifldng lao dpng: tuy so' Ifldng lao<br /> - So' ldng nghe boat dpng kem, cd nguy cd dpng tham gia lam nghe ddng, song nhin<br /> mai mpt, mdt nghe: ed 16 ldng nghe, chiem chung, trinh dp van hda, trinh dp tay nghe<br /> 26%. Day la nhflng lang nghe ma san pham ciia lao dpng cdn tha'p, chii yeu la lao dpng<br /> lam ra hoac khong thich hdp vdi nhu cau thj pho thdng, nen ban che viec tiep can ky<br /> trfldng, hoac phai chju sfl canh tranh gay thuat va cong nghe mdi trong san xua't. So'<br /> gat vdi cae san pham cdng nghiep va san ngfldi cd tay nghe cao d cac cd sd san xua't<br /> pham nhap khau, nhfl: lang gom, lang san khong nhieu, nhflng ngfldi thd lanh nghe va<br /> xua't dung cu cam tay, san xua't tranh dan cac nghe nhan khdng dfldc dao tao nang cao<br /> gian, may tre dan... tay nghe cho phfl hdp vdi cdng nghe san<br /> xua't tien tien. Sd lao dpng dfldc dao tao<br /> Cho den nay, Bdc Ninh van cd nhieu lang<br /> trong cac lang nghe va cac cd sd san xua't<br /> nghe truyen thdng phat trien td't, cpng vdi<br /> tieu thu cong nghiep Bac Ninh cdn tha'p, cu<br /> nhieu lang nghe mdi dfldc hinh thanh sau<br /> the la: trong so'59.600 ngfldi t h a m gia trfle<br /> nay, da tad nen the manh ciia khu vflc kinh<br /> te lang nghe, ddng gdp tich cflc vao viec<br /> chuyen djch cd ca'u kinh te, giai quyet viec 5. So lieu thong ke BSc Ninh.<br /> lam va tang trfldng kinh t e c u a tinh. 6. htlp://www.kinhtenonethon.com.vn. 15-8-2007.<br /> <br /> <br /> 46 Nghi4n cM Kinh id sd 372 - Thing 5/2009<br />  Ldng nghe truyen thdng ...<br /> <br /> <br /> tiep lam nghe thi sd ngfldi dfldc ddo tao d cao nang life san xua't ciia nhieu lang nghe,<br /> bac dai hpe, cao dang la 1.376 ngfldi, chiem trong so' dd cd the ke den lang nghe dau,<br /> 2,31%; trung hpe la 1.859 ngfldi, chiem tam, td Vpng Nguyet (Tam Giang, Yen<br /> 3,12%; cong nhan ky thuat la 1.650 ngfldi, Pheng). Nhd cd sfl hd trd cua ngan hang da<br /> chiem 2,77%; sd ca'p 971 ngfldi, chiem khdi phuc nghe cd truyen, giai quyet viec<br /> 1,63%; kem cap trfle tiep la 53.744 ngfldi, lam eho tren 1.000 lao dpng, vdi 120 xfldng<br /> chiem 90, 17%. san xua't, Idm ra 40 ta'n td/nam. Nhflng nhin<br /> Doi vdi cac chu hp, chu doanh nghiep thi chung, cac cd sd san xua't cung nhfl cac hp<br /> trinh dp hpe va'n, trinh dp chuyen mdn ky gia dinh dfldc vay vd'n tfl ngan hang hoac bd<br /> thuat cung nhfl nang life quan ly cdn ban trd tfl Nha nfldc cdn it, do vay day vdn Id<br /> che. Da so'cac ehu hp, chu doanh nghiep deu mpt khd khan Idn cua cac lang nghe Bac<br /> chfla dflde trang bj kien thflc ve quan ly, Ninh khi mud'n dau tfl md rpng quy md san<br /> thieu kinh nghiem kinh doanh trong cd che xua't, ddi mdi thiet bj cdng nghe, nang cao<br /> thj trfldng. Day cung la mpt khd khdn khi hp hieu qua san xua't kinh doanh.<br /> mud'n cho doanh nghiep eua minh dn djnh • Ky thuat cdng nghe:<br /> vd phat trien trflde nhflng thay ddi ciia nen Trflde day, qua trinh san xua't d cae lang<br /> kinh te thj trfldng. nghe Bac Ninh hau nhfl dfldc tien banh thee<br /> - Thu nhap cua ngfldi lao ddng d cac lang phfldng phap thu cdng la chu yeu. Phfldng<br /> nghe tfldng dd'i dn djnh, tfl 600.000 ddng den phap nay eho phep ngfldi san xua't duy tri va<br /> tren 1 trieu ddng/thang. Thu nhap binh the hien tinh truyen thd'ng va nghe thuat<br /> quan cua mpt thd lam nghe cham trd d Ddng trong cac san pham, nhflng nang sua't lac<br /> Ky la khoang 900.000 ddng/thang, thd cd khi dpng tha'p, chat Ifldng san pham va gia trj<br /> d Da Hpi la 700.000 ddng/thang, thd lam san Ifldng khdng cao. Trflde sfl phat trien<br /> gia'y d Dfldng 6 la 600.000 ddng/thang. Thu cua khoa hpe ky thuat vd nhflng ddi hdi cua<br /> nhap cua lao dpng d mpt so' nghe khac cd nen kinh te thj trfldng, nhflng ngfldi lao<br /> tha'p bdn. Sdng, nhin chung thu nhap cua dpng d cac lang nghe da ddu tfl ddi mdi<br /> ngfldi lam nghe thu cong thfldng cao hdn trang thiet bj, thay the cdng nghe thu cdng<br /> ngfldi lam nghe ndng thudn tuy tfl 3 den 4,5 bang cdng nghe hien dai. Nhieu edng doan<br /> lan. ciia qua trinh san xua't dfldc thay the bdng<br /> nhflng ky thuat tien tien, nha't la nhflng<br /> • Ngudn vdn:<br /> cdng doan nang nhpc, ddi hdi tieu hao nhieu<br /> Cac lang nghe thfldng huy dpng vd'n tfl sflc lao dpng. Qua trinh "hien dai boa cdng<br /> nhieu ngudn, nhfl ngudn vo'n tfl cd ciia cac nghe truyen thd'ng" da dfldc thflc hien d<br /> hp gia dinh, vd'n vay tfl ngan hang, vay cua nhieu lang nghe nhfl'mpt tat yeu eua sii<br /> cac td ehflc tin dung va tfl nhan. Tuy nhien, phat trien. O Lang tai che gia'y Dfldng O<br /> trong cac ngudn vd'n nay thi ngudn vdn tfl cd (Yen Phong), cac cdng doan san xua't trflde<br /> van la chu yeu. Theo ket qua dieu tra cho day hodn toan bang thu cdng, tfl viec gia hot<br /> tha'y, khoang 65% vd'n kinh doanh ciia cac cay dd cho tdi viec xeo gia'y, nay hau nhfl td't<br /> bp gia dinh la vdn tfl cd. Cac ngan hang ca cac cdng doan nay deu dfldc thay the<br /> cflng da cd sfl hd trd chd cac lang nghe. Vi bang may. Nhd vay, tdng gia trj san Ifldng<br /> du, Ngan hang Ndng nghiep vd Phat trien cua lang nghe nay dat gan 100.000<br /> ndng thon da cho cac hp san xua't cd dfl an ta'n/nam, gia trj hang hda dat hang trdm ty<br /> kha thi vay 70% gia trj mua sdm tai san cd ddng... Lang sat Da Hpi dfla thiet bj bien<br /> djnh bang ngudn vdn trung han va hd trd dai vao san xua't, cac hp due thep deu sfl<br /> cho vay tfl 30-50% vdn lifu dpng. Sfl hd trd dung Id dfle thep dien cua Trung Qud'c, cd<br /> ndy cd tac dung rd't tich cflc trong viec nang cdng sua't trung binh 500kg/me/2gid. Ngoai<br /> <br /> Nghi4n CM Kinh td sd 372 • Thing 5/2009 47<br />  Lang nghe truyen thdng ...<br /> <br /> <br /> ra ho cdn trang hi cac loai may can thep, tan dung lao dpng thu cong la chu yeu.<br /> may cat thep, may dot dap. Id nung..., tao Ddng thdi sfl ddi mdi ky t h u a t cong nghe cl<br /> ra nhflng san pham sdt thep du kich cd va day chfla chu y den van de bao ve moi<br /> hinh dang khac nhau dap flng yeu cau cua trfldng va an toan lao dpng. Do vay lam anh<br /> thi trfldng. Lang Tfldng Giang vdi nghe det hfldng khdng nhd tdi mdi trfldng, sflc khoe<br /> cd truyen, trflde day hau bet sfl dung may va ddi sd'ng nhan dan.<br /> det thu cdng, cdng nghe ra't lac hau, san 2.3. Hinh thdc to chiic sdn xuat kinh<br /> pham tieu thu ehu yeu d trong vung. Nay d doanh<br /> day gan nhfl da hien dai hda d ta't ca cac<br /> Hien nay trong cac lang nghe cua Bac<br /> khau san xua't. Qua so' lieu dieu tra cho<br /> Ninh, hinh thflc td ehflc san xua't kinh<br /> tha'y hien d Tfldng Giang ed 122 may det<br /> doanh chii yeu van la hinh thflc hp gia<br /> cdng nghiep, cd 2 Id hdi de phuc vu chd cac dinh, chiem tdi 95,8%. Ben canh dd, cac<br /> khau nhupm, sa'y san pham...Nhd cai tien hinh thflc khac nhfl td hdp tac, hdp tac xd,<br /> ky thuat, dp dung cdng nghe tien tien nen doanh nghiep tfl nhan, cong ty trach nhiem<br /> gia trj san Ifldng vd nang suat lad dpng d hflu han ra ddi, cflng tdn tai, he trd lan<br /> cae lang nghe nay deu ra't eao, san pham nhau trong dieu kien mdi cua nen kinh te<br /> dat chat Ifldng td't hdn, cd the dap flng tot thj trfldng. Cac cdng ty, cac doanh nghiep,<br /> nha't yeu cau ciia ngfldi tieu dflng ca ve so' cac HTX cd the hd trd hp gia dinh vdi tfl<br /> lfldng, cha't Ifldng va thdi gian. each la cau noi trong viec cung cap nguyen<br /> Tuy nhien, chung ta cd the tbd'y mpt han vat lieu, tieu thu san pham, cung ca'p<br /> che Idn trong viec dfla cdng nghe vdo san vd'n..., ngflde lai hp gia dinh la nhflng cd sd<br /> xua't d eae lang nghe d day Id cha't Ifldng cac ve tinh gia cdng san pham va cung cap<br /> thiet bj ky thuat cdn tha'p, cd khi nhflng hang hda cho cac doanh nghiep vd cae edng<br /> thiet bj nay dfldc thai loai tfl cong nghiep ty. Sfl phat trien cac hinh thflc td ehflc san<br /> thanh thj. Sfl ddi mdi dien ra cdn cham va xua't kinh doanh trong cac lang nghe d Bdc<br /> chfla ddng bp, van cd nhieu khau san xua't Ninh dfldc the hien d bang dfldi day:<br /> <br /> BANG 2. Hinh thufc to chiic san xuat kinh doanh d Bac Ninh<br /> (trong dd chu yeu Id cac lang nghe)<br /> <br /> Huyen, Cong ty TNHH, Doanh<br /> Ho gia dinh HTX nghiep tu Tong so<br /> thanh pho cong ty CO phan nhan<br /> Tp. Bdc Ninh - 28 15 20 63<br /> Tir Son 7.053 250 82 110 7.495<br /> Yen Phong 1.846 37 30 70 1.983<br /> Tien Du 2.243 22 14 15 2.294<br /> Que Vo 1.758 3 8 - 1.769<br /> Thuan Thanh 2.160 11 1 10 2.182<br /> Gia Binh 2.013 7 10 I 2.031<br /> Luong Tai 1.342 11 53 - 1.406<br /> Todn tinh 18.415 369 213 226 19.223<br /> <br /> Ngudn: Sd Cong nghiep Bac Ninh.<br /> <br /> <br /> 48 Nghidn cuv Kinh 14 sd 372 - Thing 5/2009<br />  Ldng nghe truyen thdng ...<br /> <br /> <br /> 2.4. Quy hoqch ldng nghi' ldng nghe dat 3361,8 ty ddng, nop ngan sach<br /> Sfl phat trien cua lang nghe d Bac Ninh nha nfldc 85,4 ty ddng". Cho den nay, cd the<br /> da dat trinh dp cao hdn, doi hdi mpt md hinh ndi rang ,eae cum khu cdng nghiep lang<br /> to ehflc san xua't phfl hdp vdi nhflng dieu nghe Bac Ninh da tflng bfldc khang djnh vai<br /> kien mdi. Hdn nfla trong dieu kien md ciia trd cua minh trong viec phat trien kinh te-<br /> va hpi nhap, cae lang nghe phai dan dan dp xa hpi cua tinh, Idm thay ddi bp mat ndng<br /> dung cong nghe mdi vao san xua't de thich thon, thu hep khoang each gifla thanh thj va<br /> flng vdi nhflng thay ddi ciia nen kinh te hien nong thdn.<br /> dai. Viec Bdc Ninh quy hoach cac cum lang Trong sud't chieu dai ljch sfl, sfl phat<br /> nghe va cac khu san xua't tap trung la mpt trien ciia lang nghe truyen thd'ng Bdc Ninh<br /> giai phap quan trpng de phat trien cac lang da ed nhflng ddng gdp quan trpng vao sfl<br /> nghe theo hfldng hien dai hda tflng bfldc, tao phat trien kinh te- xa hpi eua tinh trong<br /> dieu kien phat trien san xua't vdi quy mo Idn tflng thdi ky, phuc vu dac life eho ddi sd'ng<br /> hdn, td'c dp cao hdn, nang cao sfl phan cdng nhan dan. Cho den nay, tuy sfl phat trien cd<br /> lao dpng vd hiep tac san xua't gifla cac cd sd nhflng bien dpng va thdng tram, song vai trd<br /> san xua't vdi nhau, gifla cac cd sd san xua't eua lang nghe truyen tho'ng van ngay cang<br /> vdi eae cd sd djch vu, tdng cfldng dau tfl ky dfldc khang djnh, gdp phan thuc day tang<br /> thuat va ddi mdi cdng nghe, se dam bao trfldng kinh te, thflc hien chuyen djch cd ca'u<br /> khdng gay nhflng anh hfldng ba't ldi dd'i vdi kinh te theo hfldng tien bp, nang cao ddi<br /> ddi sd'ng va mdi trfldng cua dan cfl. Bac sdng nhan dan va dac biet tao la viec lam,<br /> Ninh la mpt trdng nhflng tinh dau tien thflc nang eao thu nhap cho ngfldi lao dpng. Do<br /> hien quy hoach cum lang nghe, vdi nhieu vay, phat trien cae nganh nghe, lang nghe<br /> chinb sach flu ddi nhfl: cho thue da't vdi mflc truyen thdng va cac nghe mdi la mpt trong<br /> gia tha'p nha't theo gia quy djnh ciia Nha nhflng muc tieu, chinb sach quan trpng<br /> nfldc, tien thue da't dfldc mien 10 nam dau trong djnh bfldng phat trien kinh te chung<br /> va giam 50% cho nhflng nam tiep theo. cua tinh Bac Ninh./.<br /> Den nay, sau 10 nam quy hoach xay<br /> dflng, tinh Bac Ninh da phat trien dfldc 25 TAI LIEU THAM KHAO<br /> khu cdng nghiep vfla va nhd, cum cpng 1- P.Gourou, "Ngudi nong dan chau tho Bi'ic Ky".<br /> H., Nxb Tre, 1936.<br /> nghiep lang nghe vdi dien tich mat bdng la<br /> 2- Tu lieu cua Biio tang Bdc Ninh.<br /> 628 ba, thu hut dfldc 761 cd sd san xua't 3- Vu Huy Phuc, "Tieu thii cong nghiep Viet Nam<br /> kinh doanh thue 197,3 ha da't, vdi tdng sd 1858-1945"; H., Nxb Khoa hoc xii hoi, 1996.<br /> vdn dang ky kinh doanh la 2.114 ty ddng va 4- Dia chi Hii Bdc, Thu vien tinh Ha Bdc xuiii ban<br /> bdn 20 trieu USD. Phan Idn cac cd sd san nam 1982.<br /> 5- Biio Ciio cua So Cong nghiep Bdc Ninh.<br /> xuat trong cac khu cdng nghiep vd cum cdng<br /> 6- Lang nghe Bdc Ninh - tiem niing va hpi nhap.<br /> nghiep lang nghe da tap trung dau tfl va 2005.<br /> phat trien san xua't, dat hieu qua tfldng ddi<br /> cad. ddng gdp cho sfl tang trfldng gia trj san<br /> xuat cdng nghiep cua tinh. Nam 2006, rieng<br /> gia trj cdng nghiep cua khu cdng nghiep 5. htlp://w\\'w.vniuiet.VTi; 31-10-2007.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Nghien CM Kmh le sd372 - Thing 5/2009<br /> 49<br />