lịch sử thế giới (tập 2): phần 1 - nxb tổng hợp thành phố hồ chí minh

Lõch Sûã Thïë Giúái<br /> <br /> PHÊÌN THÛÁ NHÊËT<br /> <br /> THÚÂI TRUNG CÖÍ CHÊU ÊU<br /> CHÛÚNG I<br /> <br /> Tònh hònh thïë giúái vaâo cuöëi thúâi<br /> thûúång cöí<br /> 1. Hai àïë quöëc cêìm àêìu vùn minh nhên loaåi. Àïë<br /> quöëc La Maä vaâ àïë quöëc Trung Hoa.<br /> 2. Thïë giúái chia laâm hai vuâng riïng biïåt.<br /> 1. Vaâo àêìu kó nguyïn Da Tö, thïë giúái chia thaânh nhiïìu<br /> quöëc gia lúán coá thïí liïn laåc vúái nhau bùçng àûúâng thuãy lêîn<br /> àûúâng böå. Tûåu trung coá hai àïë quöëc chi phöëi caã hoaân cêìu:<br /> àïë quöëc La Maä úã phûúng Têy vaâ àïë quöëc Trung Hoa úã<br /> phûúng Àöng. Hai àïë quöëc êëy, àïìu coá möåt nïìn vùn minh<br /> rêët cao vaâ coá thïí laâm thaânh trung têm baão vïå hoâa bònh cho<br /> nhên loaåi.<br /> Thúâi kò chiïën tranh taân khöëc trûúác kó nguyïn Da Tö<br /> 2<br /> <br /> Nguyïîn Hiïën Lï - Thiïn Giang<br /> <br /> àaä qua röìi. Caác dên töåc lúán àïìu coá thïí tiïën triïín möåt caách<br /> yïn öín vaâ tûå do vïì moåi mùåt.<br /> Ngoån àuöëc soi saáng caã chêu Êu laâ àïë quöëc La Maä.<br /> Caác dên töåc trong àïë quöëc êëy tûåa höì muöën lòa boã tinh thêìn<br /> chuãng töåc àõa phûúng àïí cuâng hoâa lêîn trong möåt àoaân thïí<br /> röång lúán vûúåt ra ngoaâi quöëc giúái. Tònh nhên loaåi núi hoå àaä<br /> phaát triïín àïën chöî hoå muöën quïn ngön ngûä riïng àïí cuâng<br /> duâng thûá ngön ngûä coá tñnh caách phöí biïën, àaåi àöìng laâ tiïëng<br /> Hi Laåp vaâ La Tinh.<br /> ÚÃ Trung Hoa, tònh hònh xaä höåi cuäng tûúng tûå nhû thïë.<br /> Sau khi Têìn Thuãy Hoaâng thöëng nhêët laänh thöí vaâ nhaâ Haán<br /> thay thïë nhaâ Têìn xêy àùæp nïìn quên chuã. Trung Quöëc àaä<br /> thaânh möåt àïë quöëc huâng cûúâng vïì àuã caác mùåt: kinh tïë,<br /> chaánh trõ, vùn hoáa, chi phöëi caã caác nûúác laáng giïìng.<br /> ÚÃ ÊËn Àöå, aánh saáng vùn minh khöng keám phêìn raång<br /> rúä. Patali Poutra laâ möåt thuã àö huy hoaâng, traáng lïå vaâo<br /> bêåc nhêët hoaân cêìu. Khoa hoåc vùn nghïå xûá êëy àaä tiïën àûúåc<br /> nhûäng bûúác chûa tûâng thêëy trïn lõch sûã.<br /> Àïë quöëc Sace, chiïëm troån miïìn bùæc xûá ÊËn Àöå, laâ núi têåp<br /> hoåp caác nguöìn vùn minh Hi Laåp, Ba Tû, ÊËn Àöå, Trung Hoa.<br /> Ba Tû cuäng coá möåt nïìn vùn minh àaáng kïí, nhûng vò<br /> Ba Tû bõ àoáng khuön giûäa àaåi luåc, nïn vùn minh cuãa nûúác<br /> êëy coân giûä thaái àöå chuãng töåc cuãa möåt quöëc gia cö lêåp chó<br /> biïët coá àõa vûåc cuãa mònh.<br /> Trûâ vùn minh Ba Tû, vùn minh La Maä, Trung Hoa, ÊËn<br /> Àöå àïìu coá taánh caách àaåi àöìng, möåt sûác hêëp dêîn huyïìn<br /> 3<br /> <br /> Lõch Sûã Thïë Giúái<br /> <br /> diïåu traân ra khùæp thiïn haå vaâ löi cuöën moåi giöëng ngûúâi<br /> xung quanh.<br /> 2. Ngoâai nhûäng àïë quöëc vaâ quöëc gia vùn minh noái trïn,<br /> thïë giúái coân chia ra hai vuâng riïng biïåt.<br /> Vuâng duyïn haãi tûâ Alexandre qua ÊËn Àöå, àïën Trung<br /> Hoa. Caác quöëc gia thuöåc vuâng naây àïìu nùçm trong phaåm<br /> vi aánh saáng vùn minh cuãa phûúng Àöng vaâ phûúng Têy.<br /> Ngûúâi AÁ Rêåp àaä múã àûúåc nhûäng haãi caãng rêët phöìn thõnh;<br /> quöëc gia Meáoreá do caác hoaâng tûã Ai Cêåp thaânh lêåp giûäa<br /> Soudan, Chêu Phi, vaâo thïë kó thûá 6 trûúác kó nguyïn Da Tö<br /> vaâ xûá Abyssinie àaä tûâng tiïëp xuác mêåt thiïët vúái Ai Cêåp, àaä<br /> chõu nhiïìu aãnh hûúãng töët àeåp cuãa xûá naây vaâ cuãa La Maä; caác<br /> nûúác nùçm khoaãng giûäa ÊËn Àöå vaâ Trung Hoa; Miïën Àiïån,<br /> baán àaão Maä Lai, Giao Chó, Chên Laåp àïìu chõu aãnh hûúãng<br /> vùn minh ÊËn Àöå vaâ Trung Hoa chi phöëi.<br /> Nhûng sau lûng vuâng duyïn haãi êëy coân coá möåt vuâng<br /> maâ aánh saáng vùn minh khöng roåi túái, göìm coá nhûäng phêìn<br /> àaåi luåc mïnh möng chiïëm caã Trung Êu, Bùæc AÁ, cao nguyïn<br /> Têy Taång vaâ gêìn troån Chêu Phi.<br /> Laâm chuã vuâng naây laâ nhûäng giöëng dên du muåc daä<br /> man: Hung Nö, Möng Cöí, Thöí Nhô Kyâ, Têy Taång úã Chêu<br /> AÁ; Germanin, Scythes úã chêu Êu. Trònh àöå vùn hoáa coân thêëp<br /> keám, hoå söëng bùçng chùn nuöi vaâ cûúáp giêåt, laâm thaânh möåt<br /> biïín ngûúâi luön luön chuyïín àöång, traân tûâ chöî naây àïën chöî<br /> kia, quanh nùm chinh chiïën. Muåc àñch chiïën tranh cuãa hoå<br /> laâ chiïëm àoaåt cuãa caãi, bùæt ngûúâi laâm nö lïå, vaâ chiïën tranh<br /> hoå gêy ra bao giúâ cuäng hïët sûác taân khöëc.<br /> 4<br /> <br />