Liên quan của kiến thức phòng tránh nhiễm khuẩn với tỉ lệ viêm màng bụng ở bệnh nhân lọc màng bụng liên tục

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> LIÊN QUAN CỦA KIẾN THỨC PHÒNG TRÁNH NHIỄM KHUẨN<br /> VỚI TỈ LỆ VIÊM MÀNG BỤNG Ở BỆNH NHÂN LỌC MÀNG BỤNG LIÊN TỤC<br /> Vương Tuyết Mai*, Phạm Thanh Tuyền**, Đỗ Gia Tuyển*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Mục tiêu nghiên cứu nhằm tìm hiểu mối liên quan của kiến thức phòng tránh nhiễm khuẩn với tỉ<br /> lệ viêm màng bụng ở bệnh nhân lọc màng bụng liên tục.<br /> Phương pháp: Nghiên cứu tiến cứu mô tả cắt ngang được thực hiện ở các bệnh nhân đang được điều trị<br /> bằng phương pháp lọc màng bụng liên tục tại khoa Thận - Tiết niệu, bệnh viện Bạch Mai từ tháng 03/2014 đến<br /> tháng 09/2014.<br /> Kết quả: Nghiên cứu bao gồm 188 bệnh nhân, bệnh nhân đạt điểm kiến thức cao chiếm tỉ lệ tương đối thấp<br /> 6,4% (n = 12), nhóm bệnh nhân có điểm kiến thức trung bình chiếm 30,9% (n = 58), nhóm bệnh nhân đạt điểm<br /> kiến thức thấp chiếm tỉ lệ khá cao 62,7% (n = 118). Bệnh nhân đạt điểm kiến thức thấp nhiều hơn ở nhóm bệnh<br /> nhân nam (64,2%), bệnh nhân trên 60 tuổi chiếm (70,8%) và bệnh nhân có trình độ học vấn dưới cấp 3 (67,4%),<br /> tuy nhiên sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê với p > 0,05. Bệnh nhân đạt điểm kiến thức thấp nhiều hơn ở<br /> nhóm bệnh nhân trên >18 tháng chiếm 64,5% (n=98) nhưng sự khác biệt cũng không có ý nghĩa thống kê với p ><br /> 0,05. 65 bệnh nhân đã từng bị viêm màng bụng chiếm tỉ lệ 35%, trong đó bệnh nhân bị viêm màng bụng 1 lần<br /> chiếm tỉ lệ cao nhất 76,9% (n = 50), bệnh nhân bị viêm màng bụng 2 lần chiếm 18,5% (n = 12) và bệnh nhân bị<br /> viêm màng bụng trên 2 lần chiếm 4,6% (n=3). Thời gian bệnh nhân bị viêm màng bụng lần đầu tại thời điểm<br /> dưới 18 tháng chiếm 44,6% (n = 29), trên 36 tháng chiếm 33,9% (n = 22) và từ 19 – 36 tháng chiếm 21,5% (n =<br /> 14). Tỉ lệ viêm màng bụng thấp thất (0,06 lần/bệnh nhân – năm) ở nhóm bệnh nhân có điểm kiến thức cao, tỉ lệ<br /> viêm màng bụng ở bệnh nhân có điểm kiến thức thấp và trung bình là 0,11 lần/bệnh nhân – năm, sự khác biệt có<br /> ý nghĩa thống kê với p < 0,05.<br /> Kết luận: Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy mối liên quan giữa kiến thức với tỉ lệ viêm màng bụng.<br /> Bệnh nhân đạt điểm kiến thức cao có tỉ lệ viêm màng bụng thấp nhất (0,06 lần/bệnh nhân – năm).<br /> Từ khoá: Lọc màng bụng liên tục (CAPD)<br /> <br /> ABSTRACT<br /> ASOCIATION BETWEEN KNOWLEDGE OF INFECTION PREVENTION AND PERITONITIS<br /> IN CONTINUOUS AMBULATORY PERITONEAL DIALYSIS PATIENTS<br /> Vuong Tuyet Mai, Pham Thanh Tuyen, Do Gia Tuyen<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 19 - No 4 - 2015: 419 - 425<br /> Objectives: The aim of this study was to find out the association between knowledge of infection prevention<br /> and peritonitis in Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis patients<br /> Methods: A cross-sectional study was conducted on Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis patients at<br /> the Nephro-Urology Department, Bach Mai Hospital, and Hanoi, Vietnam from March to September 2014.<br /> Results: 188 patients were included in this study. Patients with high score of knowledge accounted for the<br /> lowest percentage at 6.4% (n = 12), patients with average score of knowledge was 30.9% (n = 58) and patients<br /> * Bộ môn Nội tổng hợp, Đại học Y Hà Nội ** Bộ môn điều dưỡng, Đại học Thăng Long<br /> Tác giả liên lạc: PGS.TS.BS Vương Tuyết Mai<br /> ĐT: 0915518775 Email: vuongtuyetmai@gmail.com<br /> <br /> 419<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> <br /> with low score of knowledge accounted for the highest percentage at 62.7% (n = 118). In the low score patients,<br /> male was 64.2%; older than 60 years old patients were 70.8%; educational level of under high school patients were<br /> 67,4%; however, there was no statistically significant difference (p>0.05). 65 patients have had peritonitis,<br /> proportion of 35%, while patients with one time of peritonitis were the highest percentage at 76.9% (n = 50),<br /> patients with two times of peritonitis at 18.5% (n = 12) and patients with over two times of peritonitis accounted<br /> for 4.6% (n = 3). Patients with CAPD less than 18 months had the first time peritonitis accounted for 44.6% (n =<br /> 29), over 36 months accounted for 33.9% (n = 22) and from 19-36 months at 21.5% (n = 14). Patients with high<br /> level of knowledge had lowest percentage of peritonitis (0.06/patient-year), which with low level of knowledge had<br /> higher percentage of peritonitis (0.11/patient-year); the difference was statistically significant (p < 0.05).<br /> Conclusions: The data showed that there was the association between the knowledge of patients with the<br /> percentage of peritonitis. Patients with high level of knowledge had lowest percentage of peritonitis (0.06/patientyear).<br /> Keywords: Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis (CAPD)<br /> bụng vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây thất bại<br /> MỞ ĐẦU<br /> điều trị của phương pháp lọc màng bụng ở hầu<br /> Trong xã hội hiện đại, sự thay đổi của chế độ<br /> hết các quốc gia. Tại Mỹ, Mujais và Story nhận<br /> ăn và lối sống dẫn đến gia tăng nhanh của tỉ lệ<br /> thấy gần 30% bệnh nhân chuyển sang thận nhân<br /> bệnh nhân đái tháo đường và tăng huyết áp,<br /> tạo là do nhiễm khuẩn (viêm màng bụng<br /> bệnh thận mạn vì thế đang tăng lên nhanh<br /> và/hoặc nhiễm khuẩn chân ống)(14). Một thăm dò<br /> chóng và trở thành một vấn đề y tế toàn cầu(10).<br /> tại Nhật trên phạm vi quốc gia về những lý do<br /> Tỉ lệ bệnh thận mạn ước tính khoảng 8 – 16%<br /> bỏ điều trị trong lọc màng bụng đã cho thấy 1/3<br /> dân số thế giới(7). Khi bệnh nhân bị bệnh thận<br /> số bệnh nhân chuyển sang thận nhân tạo là do<br /> mạn, mức lọc cầu thận suy giảm không hồi phục<br /> viêm màng bụng(8).<br /> theo thời gian. Khi mức lọc cầu thận dưới 15<br /> Khi thực hiện phương pháp lọc màng bụng,<br /> ml/phút/1.73 m2 da, cần áp dụng các phương<br /> bệnh nhân được huấn luyện kĩ về lý thuyết và<br /> pháp điều trị thay thế thận như ghép thận, thận<br /> thực hành để bệnh nhân có thể tự thực hiện tại<br /> nhân tạo và lọc màng bụng. Trên thế giới có<br /> nhà. Sự huấn luyện đầy đủ về kiến thức cũng<br /> khoảng trên 1.8 triệu người đang được điều trị<br /> như kỹ năng thực hành cho bệnh nhân lọc màng<br /> thay thế thận(4). Ước tính có khoảng 10 – 15% số<br /> bụng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng và có thể<br /> bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối được<br /> ảnh hưởng tới sự thành công của phương pháp<br /> điều trị bằng phương pháp lọc màng bụng<br /> lọc màng bụng và kết quả lâm sàng(3). Bệnh nhân<br /> (Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis –<br /> lọc màng bụng được huấn luyện về cả kiến thức<br /> CAPD)(12). Đây là phương pháp điều trị do chính<br /> và thực hành trước khi ra viện. Tuy nhiên, sau<br /> bệnh nhân hoặc người nhà chủ động tiến hành<br /> một thời gian lọc màng bụng, khoảng sau 6<br /> tại nhà. Điều này giúp giảm quá tải ở các bệnh<br /> tháng, nguy cơ viêm màng bụng của bệnh nhân<br /> viện tuyến Trung Ương và giúp bệnh nhân<br /> tăng lên(2). Vì vậy việc tìm hiểu, đánh giá các yếu<br /> không bị tách khỏi xã hội(18). Tuy nhiên đây cũng<br /> tố ảnh hưởng đến tình trạng viêm màng bụng<br /> là một nhược điểm bởi nếu bệnh nhân không có<br /> trong đó có kiến thức phòng tránh nhiễm khuẩn<br /> kiến thức phòng tránh nhiễm khuẩn tốt, không<br /> của bệnh nhân ở mỗi trung tâm lọc màng bụng<br /> thực hiện đúng các thao tác vô trùng trong quy<br /> để có kế hoạch hạn chế tình trạng viêm màng<br /> trình thì rất dễ bị biến chứng nhiễm khuẩn mà<br /> bụng và nâng cao hiệu quả điều trị là vô cùng<br /> đặc biệt là viêm màng bụng. Cùng với sự phát<br /> cần thiết. Do đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu<br /> triển về mặt kỹ thuật, tỉ lệ viêm màng bụng đã<br /> nhằm mục tiêu tìm hiểu mối liên quan của kiến<br /> giảm đáng kể theo thời gian nhưng viêm màng<br /> <br /> 420<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> thức phòng tránh nhiễm khuẩn với tỉ lệ viêm<br /> màng bụng ở bệnh nhân lọc màng bụng liên tục.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Nghiên cứu tiến cứu mô tả cắt ngang được<br /> thực hiện ở các bệnh nhân đang được điều trị<br /> bằng phương pháp lọc màng bụng liên tục<br /> (CAPD) tại khoa Thận - Tiết niệu, bệnh viện<br /> Bạch Mai từ tháng 03/2014 đến tháng 09/2014 đạt<br /> tiêu chuẩn nghiên cứu: trên 18 tuổi, có thời gian<br /> lọc màng bụng liên tục trên 6 tháng, có thể tiếp<br /> xúc và trả lời được bộ câu hỏi dùng cho phỏng<br /> vấn, đồng ý và tình nguyện tham gia vào nghiên<br /> cứu.<br /> Bộ câu hỏi nghiên cứu đánh giá kiến thức<br /> phòng tránh nhiễm khuẩn của bệnh nhân lọc<br /> màng bụng liên tục dựa theo bộ câu hỏi trong<br /> nghiên cứu “Ảnh hưởng của kiến thức bệnh<br /> nhân lên tỉ lệ viêm màng bụng trong phương<br /> pháp lọc màng bụng” của tác giả Sayed S.A.M và<br /> các cộng sự được đăng trên tạp chí Peritoneal<br /> Dialysis International năm 2013.<br /> Bộ câu hỏi bao gồm 15 câu hỏi được chia<br /> thành 3 nhóm câu hỏi:<br /> Nhóm câu hỏi kiến thức về viêm màng bụng<br /> bao gồm các câu hỏi liên quan đến triệu chứng,<br /> xử trí và phòng ngừa viêm màng bụng: câu 1<br /> đến câu 3.<br /> Nhóm câu hỏi kiến thức về nhiễm khuẩn<br /> chân ống bao gồm các câu hỏi liên quan đến<br /> triệu chứng, xử trí và phòng ngừa nhiễm khuẩn<br /> chân ống: câu 4 đến câu 6.<br /> Nhóm câu hỏi kiến thức về xử trí các sự cố có<br /> thể gặp tại nhà: câu 7 đến câu 15.<br /> Bệnh nhân được một điểm cho mỗi ý trả lời<br /> đúng (2-3 điểm cho mỗi câu hỏi), số điểm tối đa<br /> cho 15 câu hỏi là 35 điểm và được chia làm 3 bậc:<br /> + Thấp: dưới 18 điểm<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> + Trung bình: 19 đến 21 điểm<br /> + Cao: trên 21 điểm<br /> Chẩn đoán xác định viêm màng bụng khi có<br /> các tiêu chuẩn sau:<br /> + Dịch đục + đau bụng.<br /> + Tế bào dịch màng bụng: > 100BC/µL, > 50%<br /> bạch cầu đa nhân trung tính.<br /> + Nhuộm Gram, nuôi cấy tìm thấy vi khuẩn<br /> gây bệnh(9).<br /> Tỉ lệ viêm màng bụng: Tỉ lệ viêm màng bụng<br /> được tính theo công thức của Hiệp hội Thẩm<br /> Phân Thế Giới (International Society for<br /> Peritonel Dialysis - ISPD) năm 2010(9).<br /> + Tỉ lệ viêm màng bụng tính theo tháng (1<br /> lần/bệnh nhân – tháng) = tổng số lần viêm màng<br /> bụng/tổng số thời gian điều trị lọc màng bụng<br /> (tháng).<br /> + Tỉ lệ viêm màng bụng tính theo tháng (1<br /> lần/bệnh nhân – năm) = tổng số lần viêm màng<br /> bụng/tổng số thời gian điều trị lọc màng bụng<br /> (năm).<br /> Các thông tin thu thập theo các thông số<br /> nghiên cứu thống nhất. Các số liệu được mã hóa<br /> và xử lý bằng chương trình SPSS 22.0.<br /> Đạo đức nghiên cứu: Đối tượng tham gia<br /> nghiên cứu được thông báo về mục đích nghiên<br /> cứu và bệnh nhân tự nguyện tham gia nghiên<br /> cứu. Số liệu nghiên cứu chỉ phục vụ mục đích<br /> nghiên cứu khoa học, không sao chép, không để<br /> lộ danh tính đối tượng. Trong quá trình phỏng<br /> vấn, các đối tượng có quyền từ chối bất cứ câu<br /> hỏi nào mà họ không muốn trả lời, người nghiên<br /> cứu cúng không gây một áp lực nào đòi hỏi hoặc<br /> cố gắng thuyết phục đối tượng để lấy thông tin<br /> và họ có thể ngừng cuộc phỏng vấn bất cứ khi<br /> nào họ muốn. Nghiên cứu không có hại cho<br /> bệnh nhân.<br /> <br /> 421<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> KẾT QUẢ<br /> <br /> Bảng 1. Bảng phân bố nhóm điểm kiến thức theo giới, tuổi, trình độ học vấn<br /> Nhóm<br /> điểm<br /> n<br /> Thấp<br /> Trung<br /> bình<br /> Cao<br /> <br /> Giới<br /> Tổng<br /> 188<br /> 62,7%<br /> (n=118)<br /> 30,9% (n=<br /> 58)<br /> 6,4%<br /> (n=12)<br /> <br /> p<br /> <br /> Nam<br /> <br /> Tuổi<br /> Nữ<br /> <br /> < 35<br /> <br /> 35-60<br /> <br /> > 60<br /> <br /> < cấp 3<br /> <br /> Cấp 3<br /> <br /> Trung cấp<br /> trở lên<br /> 46<br /> <br /> 106<br /> 82<br /> 47<br /> 117<br /> 24<br /> 89<br /> 53<br /> 64,2% 61,0%<br /> 59,6% (n=28) 62,4% (n=73) 70,8% (n=17) 67,4% (n=60) 64,2% (n=34) 52,1% (n=24)<br /> (n=68) (n=50)<br /> 29,2% 32,9%<br /> 29,8% (n=14) 31,6% (n=37) 29,2% (n=5) 30,3% (n=27) 26,4% (n=14) 37% (n=17)<br /> (n=31) (n=27)<br /> 6,6%<br /> 6,1%<br /> 10,6% (n=5) 6,0% (n=7)<br /> 0% (n=0)<br /> 2,3% (n=2)<br /> 9,4% (n=5) 10,9% (n=5)<br /> (n=7)<br /> (n=5)<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> > 0,05<br /> <br /> Nhận xét: Bệnh nhân thuộc nhóm điểm thấp<br /> chiếm tỉ lệ cao nhất (62,7%). Bệnh nhân đạt điểm<br /> kiến thức thấp nhiều hơn ở nhóm bệnh nhân<br /> nam, bệnh nhân trong nhóm tuổi trên 60 và bệnh<br /> nhân có trình độ học vấn dưới cấp 3. Tuy nhiên<br /> sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê với p ><br /> 0,05.<br /> Bảng 2: Phân bố nhóm điểm kiến thức theo thời gian<br /> điều trị CAPD<br /> Thời gian điều trị CAPD<br /> ≤ 18 tháng<br /> > 18 tháng<br /> N<br /> 188<br /> 36<br /> 152<br /> Thấp<br /> 62,8% (n=118) 55,6% (n=20) 64,5% (n=98)<br /> Trung bình 30,9% (n=58) 30,6% (n=11) 31% (n=47)<br /> Cao<br /> 6,4% (n=12) 13,9% (n=5) 4,5% (n=7)<br /> P<br /> > 0,05<br /> <br /> Nhóm điểm<br /> <br /> Học vấn<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> Nhận xét: Bệnh nhân đạt điểm kiến thức<br /> thấp nhiều hơn ở nhóm bệnh nhân trên 18 tháng<br /> <br /> (64,5%). Tuy nhiên sự khác biệt không có ý nghĩa<br /> thống kê với p > 0,05.<br /> Trong số 188 bệnh nhân CAPD được<br /> nghiên cứu có 65 bệnh nhân đã từng bị viêm<br /> màng bụng chiếm tỉ lệ 35%.<br /> Bảng 3: Tỉ lệ bệnh nhân CAPD từng bị viêm màng<br /> bụng<br /> Số lần viêm màng bụng<br /> Viêm màng bụng 1 lần<br /> Viêm màng bụng 2 lần<br /> Viêm màng bụng trên 2 lần<br /> Tổng<br /> <br /> n<br /> 50<br /> 12<br /> 3<br /> 65<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> 76,9<br /> 18,5<br /> 4,6<br /> 100<br /> <br /> Nhận xét: Trong tổng số 65 bệnh nhân bị<br /> viêm màng bụng thì chủ yếu bệnh nhân bị<br /> viêm màng bụng 1 lần chiếm tỉ lệ 76,9%. Thấp<br /> nhất là nhóm bệnh nhân bị viêm màng bụng<br /> trên 2 lần (4,6%).<br /> <br /> Bảng 4: Tỉ lệ viêm màng bụng<br /> Tổng số lần<br /> viêm màng bụng<br /> 84<br /> <br /> Tổng số tháng<br /> điều trị CAPD<br /> 9414<br /> <br /> Tỉ lệ viêm màng bụng<br /> (lần/BN-tháng)<br /> 1/112<br /> <br /> Nhận xét: Tổng số tháng điều trị lọc màng<br /> bụng liên tục của 188 bệnh nhân nghiên cứu là<br /> 9414 tháng, trong đó có 84 lần bệnh nhân bị viêm<br /> màng bụng. Như vậy trong 112 tháng điều trị<br /> xuất hiện 1 lần viêm màng bụng hay trong 0,1<br /> năm điều trị có 1 lần viêm màng bụng.<br /> Thời gian trung bình lần đầu viêm màng<br /> bụng là 9,7 ± 19,5 tháng, thấp nhất là 1 tháng, cao<br /> nhất là 111 tháng. Thời gian bệnh nhân bị viêm<br /> màng bụng lần đầu chủ yếu tại thời điểm dưới<br /> <br /> 422<br /> <br /> Tỉ lệ viêm màng bụng<br /> (1lần/BN-năm)<br /> 0,1<br /> <br /> 18 tháng chiếm 44,6%, trên 36 tháng chiếm 33,8%<br /> (Bảng 5).<br /> Bảng 5: Tỉ lệ thời gian bệnh nhân CAPD bị viêm<br /> màng bụng lần đầu<br /> Thời gian<br /> ≤ 18 tháng<br /> 19 – 36 tháng<br /> > 36 tháng<br /> Tổng<br /> <br /> n<br /> 29<br /> 14<br /> 22<br /> 65<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> 44,6<br /> 21,5<br /> 33,9<br /> 100<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 4 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bảng 6: Phân bố tỉ lệ viêm màng bụng và nhập viện theo nhóm điểm kiến thức<br /> Biến số<br /> Nhóm điểm thấp (n = 118 BN) Nhóm điểm trung bình (n = 58 BN) Nhóm điểm cao (n = 12 BN)<br /> Tổng thời gian điều trị<br /> 5810<br /> 3046<br /> 558<br /> (tháng)<br /> Số lần viêm màng bụng<br /> 53<br /> 28<br /> 3<br /> Tỉ lệ viêm màng bụng<br /> 1/110<br /> 1/109<br /> 1/186<br /> (lần/bệnh nhân - tháng)<br /> Tỉ lệ viêm màng bụng<br /> 0,11<br /> 0,11<br /> 0,06<br /> (lần/bệnh nhân - năm)<br /> <br /> Nhận xét: Tỉ lệ viêm màng bụng thấp nhất<br /> (0,06 lần/bệnh nhân-năm) ở nhóm bệnh nhân có<br /> điểm kiến thức cao và sự khác biệt có ý nghĩa<br /> thống kê với p = 0,05.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Trong 188 bệnh nhân nghiên cứu của chúng<br /> tôi, tổng điểm trung bình bệnh nhân đạt được là<br /> 16,2 ± 3.7 điểm, điểm trung vị là 16/35 điểm,<br /> điểm thấp nhất là 5 điểm và điểm cao nhất là 27<br /> điểm. Kết quả nghiên cứu của tác giả Sayed<br /> S.A.M. và các cộng sự thì điểm trung vị thấp hơn<br /> nghiên cứu của chúng tôi (11.5/35 điểm) nhưng<br /> điểm cao nhất bệnh nhân đạt được cũng giống<br /> nghiên cứu của chúng tôi là 27 điểm(17).<br /> Nhóm bệnh nhân đạt điểm thấp chiếm tỉ lệ<br /> cao nhất (62,7 %) và nhóm bệnh nhân đạt điểm<br /> cao chiếm tỉ lệ thấp nhất (6,4%). Điều này dễ<br /> dàng hiểu bởi sau một thời gian điều trị lọc<br /> màng bụng, bệnh nhân dễ dàng quên kiến thức<br /> phòng tránh nhiễm khuẩn đã được hướng dẫn.<br /> Vì vậy cần phải có kế hoạch kiểm tra, đánh giá<br /> lại kiến thức của bệnh nhân một cách định kỳ để<br /> điều chỉnh, cải thiện chương trình huấn luyện<br /> một cách liên tục và có kế hoạch tái huấn luyện<br /> phù hợp, hiệu quả cho bệnh nhân CAPD(15,1,11).<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, bệnh<br /> nhân có điểm kiến thức thấp nhiều hơn ở<br /> nhóm bệnh nhân nam, bệnh nhân trên 60 tuổi<br /> và bệnh nhân có trình độ học vấn dưới cấp 3.<br /> Lọc màng bụng là một phương pháp cần sự tỉ<br /> mỉ, cần chú ý từng chi tiết nhỏ trong cả lý<br /> thuyết và thực hành để đảm bảo vệ sinh sạch<br /> sẽ và phòng tránh nhiễm khuẩn tốt vì thế nên<br /> có thể bệnh nhân nam thường hay chủ quan<br /> hơn và cũng làm tắt các bước trong quy trình<br /> <br /> nhiều hơn. Trước khi bắt đầu làm phương<br /> pháp lọc màng bụng, bệnh nhân được hướng<br /> dẫn nhiều kiến thức và thực hành trong 5<br /> ngày, do vậy có thể bệnh nhân trên 60 tuổi và<br /> bệnh nhân có trình độ học vấn dưới cấp 3 có<br /> thể không nhớ hết được những kiến thức mà<br /> điều dưỡng đã hướng dẫn hoặc sau một thời<br /> gian họ dễ quên hơn. Nghiên cứu của Ruso R.<br /> và các cộng sự cho thấy câu trả lời đúng kiến<br /> thức về lọc màng bụng nhiều hơn ở nữ, bệnh<br /> nhân trẻ dưới 55 tuổi và bệnh nhân có học vấn<br /> cao(16). Điều này gợi ý cho chúng ta nên tập<br /> trung huấn ban đầu luyện kỹ càng hơn cũng<br /> như kiểm tra và tái huấn luyện thường xuyên<br /> với nhóm bệnh nhân nam, bệnh nhân trên 60<br /> tuổi và bệnh nhân có trình độ học vấn dưới<br /> cấp 3.<br /> Bệnh nhân đạt điểm thấp nhiều hơn ở<br /> nhóm bệnh nhân có thời gian điều trị CAPD<br /> trên 18 tháng. Đây là nhóm bệnh nhân có thời<br /> gian điều trị CAPD dài nên bệnh nhân trở nên<br /> chủ quan và không nhớ những kiến thức được<br /> hướng dẫn như khi bắt đầu lọc màng bụng.<br /> Chính vì vậy mà cần phải có kế hoạch tái huấn<br /> luyện chi tiết, cụ thể và theo dõi sát những<br /> bệnh nhân trong nhóm này.<br /> Trong 188 bệnh nhân nghiên cứu của chúng<br /> tôi, có 65 bệnh nhân bị viêm màng bụng chiếm tỉ<br /> lệ 35%, trong đó chủ yếu là bệnh nhân bị viêm<br /> màng bụng 1 lần (chiếm 76.9% tổng số các<br /> trường hợp bị viêm màng bụng). Kết quả này<br /> gần tương tự với tác giả Ruso R. và các cộng sự,<br /> có 62% bệnh nhân bị viêm màng bụng 1 lần, 32%<br /> bệnh nhân bị viêm màng bụng 2 lần, 6% bị viêm<br /> màng bụng nhiều hơn 2 lần(16).<br /> <br /> 423<br /> <br />