intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

luận văn:Hoàn thiện hệ thống thù lao lao động tại Công ty cổ phần Lilama 69-3, giai đoạn 2005 - 2007

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:102

143
lượt xem
54
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việc đảm bảo lợi ích vật chất cũng như tinh thần cho người lao động là một nhiệm vụ quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp. Vì người lao động là tác nhân chủ yếu của hoạt động sản xuất kinh doanh, họ là người quyết định sự thành bại của mỗi doanh nghiệp. Do vậy, để có thể tồn tại và phát triển thì cần phải có những biện pháp khuyến khích người lao động trong công việc, để họ có thể phát huy hết năng lực của mình công hiến cho doanh nghiệp, làm cho doanh nghiệp ngày...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: luận văn:Hoàn thiện hệ thống thù lao lao động tại Công ty cổ phần Lilama 69-3, giai đoạn 2005 - 2007

  1. Lu n văn t t nghi p 1 LU N VĂN T T NGHI P Đ TÀI: “Hoàn thi n h th ng thù lao lao ng t i Công ty c ph n Lilama 69-3, giai o n 2005 - 2007.”
  2. Lu n văn t t nghi p 2 L IM U Vi c m b o l i ích v t ch t cũng như tinh th n cho ngư i lao ng là m t nhi m v quan tr ng i v i m i doanh nghi p. Vì ngư i lao ng là tác nhân ch y u c a ho t ng s n xu t kinh doanh, h là ngư i quy t nh s thành b i c a m i doanh nghi p. Do v y, có th t n t i và phát tri n thì c n ph i có nh ng bi n pháp khuy n khích ngư i lao ng trong công vi c, h có th phát huy h t năng l c c a mình công hi n cho doanh nghi p, làm cho doanh nghi p ngày càng phát tri n hơn. Trong các nhân t khuy n khích, thì thù lao lao ng gi vai trò quan tr ng trong vi c thúc y, khuy n khích ngư i lao ng và góp ph n vào s phát tri n c a doanh nghi p. T khi n n kinh t nư c ta chuy n t n n kinh t t th i kỳ bao c p chuy n sang n n kinh t th trư ng có s qu n lý c a Nhà nư c, vi c m b o l i ích cho m i cá nhân là m t v n h t s c quan tr ng. Vi c m b o thu nh p, m b o v nh ng nhu c u c v t ch t và tinh th n cho m i cá nhân ngư i lao ng có th yên tâm làm vi c, hòa nh p c ng ng xã h i là m t nhi m v h t s c b c thi t iv im i doanh nghi p. Vì v y, tác d ng và ý nghĩa c a thù lao lao ng m t l n n a góp ph n r t l n trong vi c phát tri n kinh doanh nói riêng và toàn xã h i nói chung. Tuy nhiên, phát huy h t s c m nh c a thù lao lao ng, òi h i doanh nghi p ph i xây d ng cho mình m t h th ng thù lao lao ng th t phù h p, và t ch c th c hi n nó m t cách ưu vi t nh t, làm sao thù lao th c s tr thành òn b y quan tr ng trong ho t ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Bên c nh các hình th c ti n lương, thì ph i áp d ng v i các ch khen thư ng, và các phúc l i h p lý v i kh năng c ng hi n c a ngư i lao ng cho doanh nghi p. Th y ư c t m quan tr ng thù lao lao ng, và nh ng nh n bi t v nh ng i m còn h n ch c a công tác này t i Công ty c ph n Lilama 69-3 như: Công ty có m t chương trình khuy n khích tài chính chưa th c s linh ho t, hay nh ng i m còn chưa t t trong các quy nh v lương…nên tác gi ã quy t nh ch n tài “Hoàn thi n h
  3. Lu n văn t t nghi p 3 th ng thù lao lao ng t i Công ty c ph n Lilama 69-3, giai o n 2005 - 2007 ” làm lu n văn t t nghi p trong t th c t p này. N i dung bài vi t g m 3 chương như sau: Chương I: Lý lu n chung v thù lao lao ng và qu n tr thù lao lao ng trong doanh nghi p Chương II: Th c tr ng công tác thù lao lao ng t i Công ty c ph n Lilama 69-3 Chương III: M t s gi i pháp ch y u nh m hoàn thi n Công tác thù lao lao ng t i Công ty c ph n Lilama 69-3 Vì thù lao lao ng là m t tài l n liên quan n nhi u v n then ch t c a Kinh t - Xã h i, do ó c n có s nghiên c u th c s công phu và khoa h c, nhưng do trình ki n th c và th i gian có h n nên bài vi t không th tránh kh i nh ng thi u sót, h n ch . R t mong nh n ư c ý ki n óng góp c a các th y cô tác gi hoàn thi n hơn chuyên th c t p t t nghi p c a mình. Qua ây tác gi xin g i l i c m ơn n ThS. Xuân Trư ng, TS. Vũ Th Mai - Gi ng viên khoa Kinh t và Qu n lý ngu n nhân l c ã t n tình hư ng d n, ch b o và giúp tác gi trong su t quá trình th c t p, cũng như trong vi c l a ch n và hoàn thành chuyên th c t p và lu n văn Chân thành c m ơn lãnh o, các phòng ban c bi t là phòng t ch c lao ng - ti n lương và ngư i hư ng d n chính chuyên viên Nguy n Th Thanh Huy n ã nhi t tình hư ng d n, gi i thích, cung c p các thông tin, s li u liên quan giúp tác gi hoàn thành chuyên úng th i gian và n i dung quy nh.
  4. Lu n văn t t nghi p 4 Chương I: LÝ LU N CHUNG V THÙ LAO LAO NG VÀ QU N TR THÙ LAO LAO NG TRONG DOANH NGHI P I. NH NG V N CƠ B N V THÙ LAO LAO NG Trên th c t tuỳ vào t ng cách hi u hay t ng góc nghiên c u khác nhau thì ta có nh ng nh nghĩa khác nhau v thù lao lao ng. Theo nghĩa h p v thù lao lao ng cho r ng nó là t t c các kho n mà ngư i lao ng nh n ư c thông qua quan h thuê mư n gi a ngư i lao ng và ngư i s d ng lao ng. Mà thành ph n chính c a nó là thù lao cơ b n (ti n công, ti n lương), ngoài ra còn có khuy n khích tài chính và các phúc l i mà ngư i lao ng ư c hư ng. Nhưng theo cách hi u trên ta ch th y ư c tính v t ch t c a thù lao lao ng. Th c t trong quan h lao ng ngư i lao ng còn nh n ư c nhi u nh ng th mang tính ch t phi tài chính t t ch c nh m s d ng s c lao ng c a h m t cách t t nh t và có hi u qu nh t. ó cũng chính là nh ng thành ph n t o nên thù lao lao ng. V y m t cách chung nh t ta có th hi u v thù lao lao ng ó là t t c các kho n v t ch t hay phi v t ch t mà ngư i lao ng nh n ư c khi h tham gia quan h lao ng. Nó ư c th hi n rõ ràng trong h p ng lao ng, ho c cũng có nh ng y u t phát sinh thêm trong quá trình lao ng. Nhưng trong tài này ch c p t i thù lao lao ng theo nghĩa h p, t c là thù lao mang tính tài chính. 1. K t c u c a thù lao lao ng Ta s tìm hi u sâu hơn các y u t c u thành lên thù lao lao ng trong doanh nghi p th hi n qua sơ sau: Sơ 1.1. Thành ph n thù lao lao ng Thù lao lao ng Ti n Ph Phúc Khuy n khích lương c p l i
  5. Lu n văn t t nghi p 5 1.1. Ti n lương, ti n công Tr công là m t ho t ng qu n tr nhân s có ý nghĩa r t iv im it ch c trong vi c giúp cho t ch c ó t ư c hi u su t ho t ng cao. ây là m t ph n quan tr ng c a chi phí s n xu t. Bên c nh ó nó còn là ph n cơ b n nh t trong thu nh p c a ngư i lao ng. Vì v y, t ch c c n n m rõ khái ni m v ti n công, ti n lương; cũng như làm cách nào qu n tr nó t ư c hi u qu cao nh t. Theo t ch c Lao ng qu c t (International Labour Organization - ILO) nh nghĩa thì ti n lương là s tr công ho c thu nh p, b t lu n tên g i hay cách tính th nào, mà có th bi u hi n b ng ti n và ư c n nh b ng tho thu n gi a ngư i lao ng và ngư i s d ng lao ng, ho c b ng pháp lu t, pháp quy c a m i qu c gia, do ngư i s d ng lao ng tr cho ngư i lao ng theo h p ng lao ng, cho m t công vi c ã th c hi n hay s ph i th c hi n, ho c cho nh ng d ch v ã làm hay s ph i làm. Hai thu t ng ti n công, ti n lương trên th c t hay b dùng l n l n và ti n lương ư c s d ng nhi u hơn. V b n ch t thì ti n công và ti n lương cũng không khác nhau, nó u ch ph n thù lao cơ b n mà ngư i lao ng nh n ư c t t ch c. Song cũng nên có s phân bi t rõ ràng gi a chúng. C th : Ti n công thư ng ư c tr cho công nhân s n xu t, nhân viên văn phòng, nhân công k thu t. Nó là s ti n tr cho ngư i lao ng tuỳ thu c vào th i gian làm vi c th c t (Gi , ngày), hay s lư ng s n ph m s n xu t ra hay tuỳ thu c vào kh i lư ng công vi c ã hoàn thành. Còn ti n lương là s ti n tr cho ngư i lao ng m t cách c nh và thư ng xuyên theo m t ơn v th i gian (tu n, tháng, năm). Và nó thư ng ư c tr cho các cán b qu n lý, các nhân viên chuyên môn, k thu t. Nh ng ngư i mà khó nh lư ng ư c k t qu th c hi n công vi c. 1.2. Ph c p Ph c p là kho n mà ngư i lao ng nhân ư c ngoài ti n lương cơ b n. Nó b sung cho lương cơ b n, hay là kho n bù p thêm cho ngư i lao ng khi mà h ph i làm vi c trong nh ng i u ki n không n nh và không thu n l i mà chưa
  6. Lu n văn t t nghi p 6 ư c tính n trong lương cơ b n. nư c ta, trong khu v c kinh t Nhà nư c có r t nhi u lo i ph c p: Ph c p trách nhi m; ph c p c h i, nguy hi m; t ; hay ph c p khu v c…Tuy nhiên khu v c ngoài qu c doanh thì r t ít quan tâm n các lo i ph c p này. Ngoài ra thì cũng có nh ng lo i ph c p không ph i ph c p lương như: Ph c p v n chuy n, ph c p i ư ng…, nó tính không d a vào lương. Ti n ph c p ư c tr có tác d ng kích thích ngư i lao ng trong nh ng trư ng h p làm vi c trong i u ki n thi u thu n l i hơn bình thư ng. 1.3. Khuy n khích tài chính Các khuy n khích tài chính là kho n thù lao ngoài ti n công hay ti n lương tr cho nh ng ngư i lao ng th c hi n t t công vi c.Ngày nay, khuy n khích tài chính là m t lo i kích thích có tác d ng tích c c t i ngư i lao ng. Các doanh nghi p c nh tranh nhau v nhân l c m t cách gay g t, c bi t là nhân l c có ch t lư ng. Do hi u su t công vi c b nh hư ng và bi n ng r t l n d a vào hi u su t lao ng. Trên t ng th có r t nhi u lo i khuy n khích, m i doanh nghi p có th l a ch n cho mình nh ng lo i khuy n khích phù h p nh t v i tình hình s n xu t kinh doanh c th như: kích c u, tăng doanh thu thì doanh nghi p có th l a ch n hình th c khuy n khích là thư ng tăng doanh thu, hay hình th c tr hoa h ng cho ngư i bán., hay có th áp d ng các lo i thư ng như: thư ng tăng năng su t ch t lư ng, thư ng ti t ki m v t tư, nguyên li u, phân chia l i nhu n, thư ng sáng ki n, c i ti n k thu t; thư ng tìm ư c nơi cung ng, tiêu th , ký k t ư c h p ng m i, gi i thi u khách hàng…Nh ng ho t ng làm tăng l i nhu n cho doanh nghi p. V i m t y u t có tính nh y c m cao t i ng l c c a nhân viên như khuy n khích thì vi c m i t ch c nh hư ng xây d ng và qu n lý t t m t chương trình khuy n khích tài chính là m t v n chi n lư c quan tr ng c a qu n lý nhân l c trong các t ch c. 1.4. Phúc l i Các phúc l i là ph n thù lao gián ti p ư c tr dư i d ng h tr cu c s ng c a ngư i lao ng. Như: B o hi m s c kho , b o hi m xã h i, lương hưu, các ch thai s n, m au, ti n tr cho ngày ngh l , ngh t t…Có th ngư i lao ng
  7. Lu n văn t t nghi p 7 không nh n ư c tr c ti p m t kho n ti n nào t phía doanh nghi p nhưng h l i nh n ư c nh ng l i ích t các chương trình ó mang l i. Có th chia phúc l i thành 2 lo i: Th nh t là phúc l i b t bu c. ây là các kho n phúc l i t i thi u mà doanh nghi p ph i cung c p cho ngư i lao ng theo quy nh c a pháp lu t. Như: B o hi m y t , b o hi m xã h i, b nh ngh nghi p, thai s n…T t c các t ch c u ho t ng trong môi trư ng pháp lu t nh t nh, ư c i u ti t b i các quy ch , quy nh nh m m b o l i ích dân sinh. Doanh nghi p và ngư i lao ng có trách nhi m nghiêm túc ch p hành quy nh c a pháp lu t v các lo i phúc l i này. Th hai là nh ng chương trình phúc l i t nguy n ây là nh ng phúc l i mà t ch c ưa ra, tuỳ thu c vào kh năng kinh t và s quan tâm c a lãnh o i v i nhân viên. C th như: Các phúc l i b o hi m: b o hi m s c kho , b o hi m nhân th , b o hi m m t kh năng lao ng; các lo i phúc l i b o m: B o m thu nh p, b o m hưu trí; hay các lo i phúc l i d ch v cho ngư i lao ng… Cung c p các lo i phúc l i có nhi u ý nghĩa: i v i ngư i lao ng: Phúc l i óng vai trò quan tr ng trong vi c b o m cu c s ng cho ngư i lao ng như h tr nhà , mua xe, các d ch v v i l i, gi i trí…Nó còn góp ph n nâng cao i s ng v t ch t, tinh th n c a ngư i lao ng. i v i doanh nghi p: Phúc l i làm tăng uy tín c a doanh nghi p trên th trư ng. M t khác, t vi c góp ph n m b o và nâng cao i s ng v t ch t, tinh th n cho ngư i lao ng t o ra lòng trung thành và s n l c làm vi c góp ph n tăng năng su t lao ng và l i nhu n c a t ch c. Doanh nghi p t ó s thu hút và gìn gi ư c i ngũ nhân viên gi i, t n tâm. i v i xã h i: Phúc l i góp ph n làm gi m b t gánh n ng xã h i trong vi c chăm lo cho ngư i lao ng thông qua B o hi m xã h i, b o hi m y t , b o hi m th t nghi p.
  8. Lu n văn t t nghi p 8 2. Các y u t nh hư ng n thù lao lao ng Có r t nhi u y u t nh hư ng m t cách tr c ti p hay gián ti p t i thù lao lao ng nhưng ta có th chia ra thành 4 nhóm y u t cơ b n th hi n qua sơ sau: Sơ 1.2: Các nhân t nh hư ng n thù lao lao ng Các y u t thu c môi trư ng bên ngoài - Th trư ng lao ng - Khu v c a lý - Các mong i c a xã h i, văn hoá, phong t c - Các t ch c công oàn - Lu t pháp và các quy nh, chính sách - Tình tr ng c a n n kinh t Các y u t thu c v Các y u t thu c v công vi c t ch c - c i m v công - Lo i hình t ch c vi c THÙ LAO LAO - Lĩnh v c kinh doanh - K năng NG TRONG - Quy mô và h t ng - Trách nhi m trong cơ s v t ch t T CH C công vi c - K t qu ho t ng - S c g ng s n xu t kinh doanh - i u ki n làm vi c - Quan i m, tri t lý c a t ch c v thù lao Y u t thu c v b n thân -M c hoàn thành công vi c - Thâm niên công tác - Kinh nghi m - S trung thành c a nhân viên - Ti m năng phát tri n
  9. Lu n văn t t nghi p 9 2.1. Các y u t thu c môi trư ng bên ngoài 2.1.1. Th trư ng lao ng Tình hình cung, c u lao ng, th t nghi p trên th trư ng là y u t quan tr ng nh hư ng n s lư ng ti n công mà doanh nghi p l a ch n chi tr thu hút và gìn gi ngư i lao ng có trình . S thay i cơ c u i ngũ lao ng, các ch nh v giáo d c và ào t o cũng nh hư ng n m c lương c a doanh nghi p 2.1.2. Khu v c a lý S khác bi t c a m i khu v c a lý v m c s ng, chi phí sinh ho t, chi phí h ct pd n n s khác nhau v m c lương l a ch n chi tr cho m i vùng a lý khác nhau v i cùng m t công vi c. Trong khu v c a lý mà m i chi phí u cao như các vùng ô th hay các thành ph l n thì chi phí nhân công s cao hơn các vùng khác. Vì v y, khi doanh nghi p tham gia u tư vào vùng nào thì cũng ph i kh o sát chi phí nhân công c a vùng ó. 2.1.3. Các mong i c a xã h i, văn hoá, phong t c Các mong i c a xã h i, văn hoá, phong t c, t p quán nơi doanh nghi p kinh doanh cũng c n ư c xem xét vì ti n lương ph i phù h p v i chi phí sinh ho t c a vùng a lý. 2.1.4. Các t ch c công oàn Công oàn theo úng nghĩa là t ch c có th l c m nh mà các c p qu n tr ph i th o lu n v i h v các tiêu chu n ư c s d ng x p lương, m c chênh l ch v ti n lương hay các hình th c tr lương. M t doanh nghi p ư c công oàn ng h thì k ho ch v thù lao lao ng c a h r t d ư c th c hi n. 2.1.5. Lu t pháp và các quy nh, chính sách M i m t t ch c ư c hình thành, ho t ng và ư c i u ti t trong môi trư ng pháp lu t. Vì v y, h th ng thù lao c a doanh nghi p cũng ph i ư c tuân th các quy nh c a pháp lu t hay các chính sách Nhà nư c ra. C th như các i u kho n trong b lu t lao ng, m c lương t i thi u…
  10. Lu n văn t t nghi p 10 2.1.6. Tình tr ng c a n n kinh t Tình tr ng c a n n kinh t ang suy thoái hay tăng trư ng s t o cho doanh nghi p khuynh hư ng h th p ho c tăng lương cho ngư i lao ng. B i vì lúc này tình hình cung, c u và th t nghi p trên th trư ng có s bi n ng. 2.2. Các y u t thu c v công vi c Công vi c là y u t chính quy t nh và nh hư ng n thù lao lao ng, m c lương c a ngư i lao ng trong t ch c. Các doanh nghi p r t chú tr ng m giá tr th c c a t ng công vi c c th . Nh ng y u t thu c công vi c c n ư c phân tích và ánh giá nh ng c trưng c a m i công vi c g m: 2.2.1. c i m v công vi c c i m c a công vi c òi h i ngư i lao ng hoàn thành nó ph i bi t v n d ng nh ng kh năng cá nhân c a mình. C th là v : Th l c: S c kho là m t y u t c n thi t cho m i công vi c. Nhưng cũng tuỳ t ng công vi c c th mà yêu c u th l c như th nào phù h p nh t. Trí l c: ó là yêu c u v m c tư duy, t p trung trong công vi c. Ngoài ra, m t công vi c còn òi h i nhi u i u mà m t ngư i lao ng ph i áp ng như: kh năng giao ti p, kh năng ch u áp l c công vi c…V i m i m t òi h i như v y i v i công vi c s có m t m c lương thích áng mà t ch c c n l a ch n làm hài lòng nhân viên c a mình. 2.2.2. K năng M c ph c t p c a công vi c; yêu c u k năng lao ng trí óc và lao ng tay chân, yêu c u v ki n th c giáo d c, ào t o c n thi t cho công vi c. Kh năng ra quy t nh và ánh giá. S khoé léo tay chân; kh năng sáng t o; tính linh ho t…công vi c òi h i. Kh năng qu n lý, và kh năng h i nh p mà công vi c òi h i. Các y u t thu c v k năng công vi c cũng có nh hư ng r t nhi u n thù lao lao ng. Khi ra quy t nh v thù lao lao ng i v i m i công vi c ngư i ta ph i xem xét t i nh ng òi h i k năng c a công vi c ó v th l c và trí l c, các
  11. Lu n văn t t nghi p 11 yêu c u v ki n th c c n có. M t công vi c òi h i nh ng y u t cao s quy t nh m c lương cao hơn i v i nh ng công vi c có òi h i th p hơn v k năng. 2.2.3. Trách nhi m trong công vi c M t công vi c luôn òi h i trách nhi m i v i nh ng v n như: Ti n, tài s n, cam k t trung thành…, ra quy t nh, giám sát công vi c c a ngư i khác ho c c a ngư i dư i quy n, k t qu tài chính… i u ó cũng nh hư ng n thù lao. Công vi c òi h i tính trách nhi m cao s ư c tr m c lương tương x ng v i m c trách nhi m ó. Thông thư ng t i các t ch c h s có thêm ph n lương trách nhi m tính trong lương cho m i ngư i. Lương trách nhi m có th ư c chia thành nhi u m c tương ng v i các m c trách nhi m khác nhau. 2.2.4. S c g ng B t c m t s c g ng nào c a nhân viên như v trí l c, th l c; hay s c g ng trong vi c ch u áp l c căng th ng, cũng nên ư c ng viên và khích l m t cách k p th i b ng các y u t có tính n trong thù lao ngư i lao ng ó ti p t c n l c cho t ch c. Cùng m t công vi c như nhau, nhưng trong nh ng môi trư ng khác nhau nó òi h i m t s n l c, c g ng khác nhau t phía ngư i lao ng. Và ương nhiên trong trư ng h p ó s công vi c òi h i s c g ng l n hơn s ư c tr m c thù lao cao hơn ng vi c ngư i lao ng làm t t công vi c ó. 2.2.5. i u ki n làm vi c i u ki n làm vi c là m t y u t không th không quan tâm khi ta xây d ng h th ng thù lao lao ng. Hi n nay, có r t nhi u doanh nghi p tư nhân không quan tâm n y ut i u ki n làm vi c c a ngư i lao ng trong vi c tính các ph c p v c h i, hay trong i u ki n r i ro cao, nên ã không gi chân ư c ngư i lao ng. Vì v y, các y u t c th c a i u ki n lao ng mà m i doanh nghi p nên quan tâm n là: Các r i ro khó tránh, các r i ro thư ng xuyên, làm vi c trong i u ki n nguy hi m., các i u ki n c a công vi c như: ti ng n, n ng b i, c h i nh hư ng n ngư i lao ng. Không ph i m i doanh nghi p u có i u ki n làm vi c th c s t t, nhưng không có nghĩa là doanh nghi p ó không gi chân ư c ngư i lao ng t t. Mà i u quan
  12. Lu n văn t t nghi p 12 tr ng là ph i bi t ánh i gi a i u ki n làm vi c không t t v i m t m c thù lao tương x ng gi chân ư c ngư i lao ng. Do ó, i u ki n làm vi c cũng là m t y u t thu c công vi c có nh hư ng l n t i thù lao lao ng. 2.3. Các y u t thu c v t ch c 2.3.1. Lo i hình t ch c Lo i hình t ch c c a doanh nghi p có nh hư ng n các kho n thù lao mà ngư i lao ng nh n ư c. Lo i hình doanh nghi p cũng g n li n v i m c ích c a doanh nghi p ó, và các y u t g n v i công vi c cũng khác nhau, i u này tác ng tr c ti p t i m c thù lao trong doanh nghi p. Doanh nghi p có t ch c công oàn thì quy n l i c a ngư i lao ng ư c m b o hơn so v i doanh nghi p không có t ch c công oàn. Do v y thù lao lao ng c bi t là v phúc l i và các y u t thù lao phi tài chính c a các doanh nghi p có t ch c công oàn thư ng t t hơn các doanh nghi p không có. 2.3.2. Lĩnh v c kinh doanh Lĩnh v c kinh doanh khác nhau cũng nh hư ng n h th ng thù lao lao ng. Có r t nhi u lĩnh v c kinh doanh t l i nhu n cao như ngân hàng tài chính, ch ng khoán…h th c hi n tr thù lao cao, ngư c l i, nh ng lĩnh v c t l i nhu n không cao thì b t bu c h ph i duy trì m t h th ng thù lao khác mb os n xu t kinh doanh di n ra bình thư ng. 2.3.3. Quy mô và h t ng cơ s v t ch t c a t ch c Quy mô doanh nghi p khác nhau cũng d n n thù lao khác nhau. Doanh nghi p có quy mô l n thì thư ng òi h i h th ng thù lao lao ng ph i hoàn thi n hơn. Vì quy mô doanh nghi p có tác ng tr c ti p t i cơ c u c a t ch c. M t t ch c có cơ c u t ch c nhi u c p b c trung gian trong b máy lãnh o s làm cho chi phí qu n lý l n, do nh hư ng n thù c a các nhân viên th a hành. 2.3.4. K t qu ho t ng s n xu t kinh doanh Các t ch c kinh doanh thành công thư ng có khuynh hư ng tr m c lương cao hơn m c lương trung bình c a thì trư ng lao ng bên ngoài và ngư c l i.
  13. Lu n văn t t nghi p 13 Nh ng doanh nghi p ho t ng s n xu t kinh doanh trong trong kỳ không t t thì thù lao c a ngư i lao ng có th b gi m, c bi t v các kho n phúc l i. Và th i gian chi tr lương cũng s b nh hư ng b i y u t này. 2.3.5. Quan i m, tri t lý c a t ch c v thù lao T ch c ch trương ra m c lương cao hay th p so v i m c lương trên th trư ng. Có nh ng t ch c mu n ng u trong vi c tr lương cao hơn nh ng t ch c khác trong cùng lĩnh v c kinh doanh. Các t ch c này mu n thu hút nhân tài, b i m c lương cao hơn các t ch c khác s thu hút ư c nh ng ngư i có kh năng làm vi c cao hơn. Nhưng có t ch c l i áp d ng m c lương hi n hành trên th trư ng . Vì h cho r ng v n thu hút ư c lao ng lành ngh mà không nh hư ng n giá thành s n ph m hay chi phí d ch v . Và cũng có t ch c l a ch n m c lương th p hơn m c hi n hành trên th trư ng vì nhi u lý do: ho c t ch c ang g p khó khăn v tài chính, ho c ngoài lương ngư i lao ng còn nh n ư c các kho n tr c p khác. Vì v y, quan i m, tri t lý c a t ch c v thù lao cũng nh hư ng nhi u n thù lao c a ngư i lao ng. 2.4. Y u t thu c v b n thân ngư i lao ng 2.4.1. M c hoàn thành công vi c Ngư i lao ng gi i, có thành tích xu t s c, năng su t cao thư ng ư c tr m c lương cao hơn phù h p v i m c hoàn thành công vi c c a ngư i ó. 2.4.2. Thâm niên công tác ây cũng là m t y u t ư c tính n trong vi c tr lương. Nh ng ngư i có thâm niên lâu năm trong ngh thư ng ư c tr m c lương cao hơn. B i nh ng ngư i có thâm niên trong ngh thư ng là nh ng ngư i có k năng, k x o thành th c hơn và cũng có th h là nh ng cá nhân trung thành áng ư c bi u dương. 2.4.3. Kinh nghi m Kinh nghi m làm vi c cũng là m t y u t c n tính n khi tr lương. C th thì nh ng ngư i có kinh nghi m làm vi c thư ng ư c ánh giá cao, vì kh năng hoàn thành công vi c c a h thư ng t t hơn nh ng ngư i khác. Vì v y, nh ng
  14. Lu n văn t t nghi p 14 ngư i có kinh nghi m cũng thư ng ư c tr m c lương cao, nhưng thư ng thì nó cũng i kèm v i y u t kh năng hoàn thành công vi c. 2.4.4. S trung thành c a nhân viên Có nh ng ngư i làm vi c lâu năm hơn nh ng ngư i khác trong t ch c, c bi t trong giai o n khó khăn và thăng tr m c a t ch c ngư i lao ng ó v n luôn ng cam c ng kh vư t qua khó khăn và giành ư c th ng l i. Vì v y, khi tr lương ph i xem xét n y u t này. 2.4.5. Ti m năng phát tri n Khi nh m c lương c n quan tâm n ti m năng c a ngư i lao ng và nuôi dư ng ti m năng ó. Có ngư i lao ng chua có kinh nghi m làm vi c ho c chưa có nh ng kh năng làm công vi c khó ngay nhưng trong tương lai h có ti m năng th c hi n ư c và th c hi n t t. Do ó, nh ng ngư i tr tu i như nh ng sinh viên t t nghi p có thành tích h c t p t t có th ư c tr lương cao vì h có ti m năng tr thành m t ngư i lao ng t t trong trong công vi c tương lai. II. QU N TR CÁC Y U T C U THÀNH LÊN THÙ LAO LAO NG 1. Qu n tr ti n công, ti n lương 1.1. Các ch ti n lương Doanh nghi p hoàn toàn ch ng trong vi c xây d ng ch ti n lương áp d ng cho công tác lương c a t ch c. Nhà nư c quy nh khung pháp lý m b o quy n l i c a ngư i lao ng và ngư i s d ng lao ng. Các doanh nghi p Nhà nư c hi n nay ph bi n các hình th c lương sau ây. Các doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t khác có th tham kh o xây d ng cho t ch c c a mình m t ch lương phù h p. 1.1.1. Ch ti n lương c p b c Ch ti n lương c p b c thư ng áp d ng cho công nhân s n xu t doanh nghi p căn c vào ch t lư ng lao ng và i u ki n lao ng Ch ti n lương c p b c có ba b ph n c u thành:
  15. Lu n văn t t nghi p 15 M t là thang lương: là b ng xác nh quan h t l v ti n lương gi a nh ng công nhân trong cùng m t ngh ho c nhóm ngh gi ng nhau theo trình lành ngh c a h . M t thang lương g m có m t s b c lương là b c phân bi t v trình lành ngh c a công nhân ư c x p t th p n cao (ch ti n lương c p b c hi n hành có b c cao nh t là b c 7). Và h s lương: là h s ch rõ lao ng c a công nhân m t b c nào ó ư c tr cao hơn ngư i lao ng làm nh ng công vi c ư c x p vào m c lương t i thi u là bao nhiêu l n. M c lương: là s ti n dùng tr công lao ng trong m t ơn v th i gian phù h p v i các b c lương trong thang lương. Theo cách tính ti n công theo ch hi n hành thì m c lương t i thi u có h s b ng 1, m c ti n lương c a các b c trong các thang, b ng lương ư c tính d a vào công th c: Mi = M1 * Ki Mi : M c lương b c i M1 : M c lương t i thi u Ki : H s lương b c i Th ba là tiêu chu n c p b c k thu t: là văn b n quy nh v m c ph c t p c a công vi c và trình lành ngh c a công nhân m t b c nào ó ph i có s hi u bi t nh t nh v m t lý thuy t và th c hành. Trong b n tiêu chu n c p b c k thu t thì c p b c công vi c và c p b c công nhân có liên quan ch t ch v i nhau. 1.1.2. Ch ti n lương ch c v Ch ti n lương ch c v ư c thi t k tr lương cho ngư i lao ng trong các t ch c qu n lý Nhà nư c, các t ch c kinh t xã h i và các lo i lao ng qu n lý trong doanh nghi p tuỳ theo ch c danh viên ch c và thâm niên ngh nghi p c a ngư i lao ng. áp d ng ư c các b ng lương, các t ch c ph i xây d ng các tiêu chu n nghi p v viên ch c và th c hi n tiêu chu n hoá cán b . 1.2. Trình t xây d ng h th ng tr công c a doanh nghi p Theo sơ 3 g m các bư c sau:
  16. Lu n văn t t nghi p 16 Sơ 1.3: Trình t xây d ng h th ng tr công c a doanh nghi p Xem xét m c lương t i thi u Nhà nư c quy nh Kh o sát các m c lương th nh hành trên th trư ng ánh giá công vi c Xác nh các ng ch ti n công (ng ch lương/ h ng lương) Xác nh m c ti n công (m c lương) cho t ng ng ch Phân chia ng ch thành các b c lương Bư c 1: Xem xét m c lương t i thi u mà Nhà nư c quy nh Bư c này có tính ch t xác nh, ki m tra m c lương t i thi u mà doanh nghi p ph i tuân th , nh m m b o tính h p pháp c a h th ng ti n công, ti n lương. Bư c 2: Kh o sát các m c lương th nh hành trên th trư ng ưa ra quy t nh v m c lương c a doanh nghi p, c n ph i nghiên c u th trư ng bi t ư c các m c lương trung bình cho t ng công vi c. Nh ng thông tin v ti n lương, hay các lo i phúc l i c a ngư i lao ng trong các ngành tương t ho c trong cùng m t a phương có th thu th p b ng nhi u cách như qua kinh nghi m hay các cu c i u tra, hay nh trung tâm tư v n. Bư c 3: ánh giá công vi c ánh giá công vi c là vi c xác nh m t cách có h th ng tr giá tương i hay giá tr c a m i công vi c trong t ch c. có ư c s công b ng trong tr công, và có m t c u trúc ti n công h p lý nên s d ng h i ng ánh giá và phương pháp ánh giá phù h p ánh giá giá tr c a các công vi c theo m t h th ng th b c v giá tr t th p n cao ho c ngư c l i.
  17. Lu n văn t t nghi p 17 Bư c 4: X p các ng ch ti n công (ng ch lương/ h ng lương) H u h t các doanh nghi p u xây d ng các ng ch ti n công ơn gi n hoá vi c tr công. Ng ch ti n công (hay ng ch lương) là m t nhóm các công vi c d c theo h th ng th b c v giá tr c a công vi c và ư c tr cùng m t m c ti n công. Các ng ch ti n công có th ư c phân chia u n thành các nhóm ho c hình thành các nhóm công vi c m t cách t nhiên (không u n). Các công vi c không mang tính ch t then ch t s ư c ưa vào các ng ch phù h p tuỳ s i m ánh giá chúng ph n ánh giá công vi c. Bư c 5: Xác nh m c ti n công (m c lương) cho t ng ng ch Khi ánh giá công vi c tuỳ t ng phương pháp mà ta xác nh m c ti n công cho các ng ch. N u x p h ng công vi c hay phân lo i nó thì m i ng ch s ch n m t công vi c then ch t và l y m c ti n công c a công vi c ó làm m c ti n công chung cho c ng ch. Hay s d ng phương pháp cho i m, m c ti n công cho t ng ng ch s ư c xác nh nh ư ng ti n công ư c xây d ng. ư ng ti n công s i qua các i m gi a các ng ch. Nhưng nhi u doanh nghi p khuy n khích cá nhân ngư i lao ng thay vì s d ng m t m c ti n công chung cho toàn ng ch, h thi t k m t kho ng ti n công cho nh ng ngư i lao ng khác nhau cùng th c hi n các công vi c trong ng ch. Bư c 6: Phân chia ng ch thành các b c lương có ư c m t thang lương c n có nh ng nh nghĩa sau: B i s c a thang lương: là s g p b i gi a m c lương cao nh t và m c lương th p nh t c a ng ch lương. H s lương: Là h s cho th y m c lương b c nào ó trong ng ch b ng bao nhiêu l n so v i m c lương th p nh t c a ng ch. M c lương: là s ti n tr cho ngư i lao ng t ng b c trong m t ơn v th i gian phù h p v i các b c trong thang lương. Trình t thi t k thang lương như sau:
  18. Lu n văn t t nghi p 18 Xác nh b i s thang lương: S m ax B = S m in B : B i s thang lương Smax : m c lương cao nh t c a ng ch Smin : m c lương th p nh t c a ng ch Xác nh s b c c a thang lương: Tuỳ thu c vào dài ph c v trong m t ng ch, l n c a tăng lương và trong tương quan v i l n c a kho ng ti n công. Xác nh h s b c lương: Ta ph i xác nh h s gi a hai b c li n k , xác nh xem b c tăng lên u n, tăng lu ti n hay tăng lũy thoái. H s kho ng cách lên u n ư c tính như sau: H kc = n−1 B Hkc : H s kho ng cách lên u n N : s b c trong thang lương. Sau ó xác nh h s c a b c lương b c nào ó b ng cách l y h s lương b c li n k ng trư c nó nhân v i h s kho ng cách. Xác nh m c lương t ng b c: S i = S 1 x ki Si : M c lương b c i. S1 : M c lương th p nh t c a ng ch. Ki : h s lương b c i. V i các thang lương ã ư c xây d ng, tuỳ thu c vào quan i m tr lương, ngư i lao ng s ư c x p vào b c lương phù h p ho c xem xét tăng lương theo thành tích ho c theo nh kỳ. 1.3. Các hình th c tr lương, tr công Tuỳ vào lo i hình doanh nghi p hay tuỳ thu c vào lo i lao ng ho t ng, thì t ch c s l a ch n hình th c tr công cho phù h p.
  19. Lu n văn t t nghi p 19 1.3.1. Hình th c tr công theo th i gian Tr công theo th i gian là hình th c t ch c căn c vào m c ti n công ã xác nh cho công vi c và th i gian có m t c a ngư i lao ng có m t t i nơi làm vi c tr lương cho h , v i i u ki n h ph i áp ng các tiêu chu n th c hi n công vi c t i thi u ã ư c xây d ng. Ti n công tr theo th i gian thư ng áp d ng r ng rãi i v i m t s lo i công vi c c a lao ng không lành ngh ho c công vi c khó nh m c c th ; ho c các công vi c òi h i ch t lư ng cao, các công vi c mà năng su t, ch t lư ng ph thu c ch y u vào máy móc thi t b hay các ho t ng t m th i, s n xu t th . Theo hình th c tr công này thì ti n lương càng tr cho kho ng th i gian ng n bao nhiêu thì càng chính xác b y nhiêu. Ưu i m c a cách tr công này là d hi u, d qu n lý. Các m c th i gian s d ng cũng như ghi chép ch nh m m c ích ki m tra, ch không dùng tính toán tr c ti p lư ng ti n công. Song như c i m ch y u c a hình th c này là ti n công mà ngư i lao ng nh n ư c không g n bó tr c ti p ns óng góp c a h trong m t chu kỳ th i gian c th . Do v y h n ch như c i m c a hình th c tr công này ngoài vi c tr công theo th i gian ơn gi n, còn có th khuy n khích nhân viên b ng cách tr công theo th i gian có thư ng, g m ti n công theo th i gian ơn gi n c ng v i ti n thư ng. Ti n thư ng có th ư c tính cho t t c các s n ph m s n xu t ư c, cũng có th ư c tính cho s s n ph m vư t m c ho c tính cho m c th c hi n công vi c xu t s c. 1.3.2. Hình th c tr công theo s n ph m Hình th c tr công theo s n ph m là hình th c tr công căn c vào m c k t qu th c hi n công vi c mà ngư i lao ng ã hoàn thành. áp d ng hình th c tr lương này doanh nghi p c n xác nh ơn giá ti n lương s n ph m. Lo i ơn giá này ư c xác nh như sau: MLtt x H cb (1 + H i ) Gtl = N x G x M sp
  20. Lu n văn t t nghi p 20 Trong ó: Gtl: ơn giá ti n lương cho s n ph m MLtt: M c ti n lương tháng t i thi u Hcb: H s c pb c i v i s n ph m Hi: H s ph c p i thích h p Msp: nh m c s n ph m trên gi lao ng N: S ngày làm vi c trong tháng G: S gi làm vi c trong ngày C th thì có nhi u hình th c tr công theo s n ph m như: 1.3.2.1. Tr công theo s n ph m tr c ti p cá nhân Ch tr công này thư ng áp d ng i v i nh ng công nhân s n xu t chính mà công vi c c a h mang tính ch t c l p tương i và có th ki m tra hay nh m c, nghi m thu m t cách d dàng, riêng bi t. Công th c tính: TC = Gtl x Qtt TC : Ti n công tình theo ch tr công s n ph m tr c ti p cá nhân. Qtt : S s n ph m th c t nghi m thu. Tuỳ vào i u ki n s n xu t và quan i m khuy n khích lao ng thì doanh nghi p có th tr công theo ơn giá c nh, lu ti n hay lu thoái. 1.3.2.2. Tr công theo s n ph m t p th Ch tr công này thư ng áp d ng i v i nh ng công vi c c n m t nhóm công nhân, òi h i s ph i h p gi a các công nhân và năng su t lao ng ch y u ph thu c vào s óng góp c a c nhóm. V i hình th c này sau khi xác nh ư c m c lương chung cho c t p th theo ơn giá tr lương s n ph m thì b ph n qu n tr lao ng ti p t c chia lương cho t ng cá nhân trong t p th ó theo các phương pháp phù h p như phương pháp h s i u ch nh hay phương pháp gi - h s . Ch tr công theo s n ph m t p th có ưu i m là khuy n khích công nhân trong t , nhóm nâng cao trách nhi m trư c t p th , quan tâm n k t qu cu i cùng c a t . Song như c i m c a nó l i là tính kích thích công nhân nâng cao năng
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2