Luận văn: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty Hoá dầu Petrolimex trong điều kiện hội nhập quốc tế hiện nay

Chia sẻ: Nguyen Bao Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

142
lượt xem 33
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Các tổng công ty 90, 91 phải có một chiến lược phát triển lâu dài, ít nhất là đến năm 2001, không có chiến lược thì như là đi mà không nhìn thấy đường ", đó là lời phát biểu của thủ tướng Phan Văn Khải tại hội nghị của Thủ tướng Chính phủ với các Tổng công ty Nhà nước nhằm tháo gỡ những khó khăn cho các Tổng công ty diễn ra trong hai ngày 23-24.8.1999, tại Hà Nội. Đây cũng là nhận định đúng đắn và yêu cầu cấp bách đối với khu vực kinh tế Nhà...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty Hoá dầu Petrolimex trong điều kiện hội nhập quốc tế hiện nay

Luận văn Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty Hoá dầu Petrolimex trong điều kiện hội nhập quốc tế hiện nay 1
Lời nói đầu "Các tổng công ty 90, 91 phải có một chiến lược phát triển lâu dài, ít nhất là đ ến năm 2001, không có chiến lược thì như là đi mà không nhìn thấy đường ", đó là lời phát biểu của thủ tướng Phan Văn Khải tại hội nghị của Thủ tướng Chính phủ với các Tổng công ty Nhà nước nhằm tháo gỡ những khó khăn cho các Tổng công ty diễn ra trong hai ngày 23-24.8.1999, tại Hà Nội. Đây cũng là nhận định đúng đắn và yêu cầu cấp bách đối với khu vực kinh tế Nhà nước trong thời hạn thực hiện AFTA đang đến gần, khi mà cánh cửa vào WTO đang hé mở và hiệp định thương mại Việt-Mỹ được ký kết. Hội nhập với nền kinh tế trong khu vực nói riêng và nền kinh tế thế giới nói chung là điều kiện tiên quyết để các doanh nghiệp tồn tại và phát triển. Vậy,các doanh nghiệp Nhà nước đã và đang làm gì để thích ứng và vươn lên trong điều kiện cạnh tranh khốc liệt đồng thời giữ vững vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân. Công ty Hoá d ầu Petrolimex, trực thuộc Tổng công ty xăng dầu Việt Nam là một doanh nghiệp Nhà nước còn non trẻ song đã gặt hái đ ược nhiều thành công trong lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu các sản phẩm hoá dầu. Cùng với quá trình tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh, mối quan hệ bạn hàng trong và ngoài nước của công ty ngày càng mở rộng, uy tín công ty ngày càng tăng và thị trong nước- quốc tế cũng ngày càng phát triển. Ngày nay, công ty Hoá dầu Petrolimex đ ã và đang khẳng định vai trò và tầm quan trọng của mình trong lĩnh vực kinh doanh các sản phẩm hoá dầu nói riêng và trong hệ thống các doanh nghiệp Nhà nước nói chung. Báo cáo thực tập tổng hợp ngoài phần mở đầu và kết luận, bố cục gồm 3 chương: Chương I : Quá trình hình thành và phát triển của công ty Hoá dầu Petrolimex. 2
Chương II: Thực trạng hoạt động kinh doanh, quản lý của công ty. Chương III: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty trong điều kiện hội nhập quốc tế hiện nay. 3
Chương I Quá trình hình thành và phát triển của công ty Hoá dầu Petrolimex "Petrolimex – Khởi nguồn của mọi chuyển động ". Đây cũng chính là sự khẳng định vai trò và tầm quan trọng trong lĩnh vực sản xuất và cung cấp các sản phẩm x ăng dầu của Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam nói chung và công ty Hoá dầu Petrolimex nói riêng. Ngày nay, với bề dày 40 năm kinh nghiệm và truyền thống hoạt động, Tổng công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) đã trở thành một tổ chức kinh doanh xăng dầu quốc gia. V ới sự hiện diện của 49 công ty trực thuộc và 52 chi nhánh; xí nghiệp thành viên đại diện cho Petrolimex tại 60/61 tỉnh, thành phố, các trung tâm kinh tế trong cả nước và sự hợp tác thương mại với các hãng, các tổ chức kinh doanh lớn trên thế giới đã khẳng định khả năng đáp ứng toàn diện và sự phát triển liên tục của Petrolimex. I. Giới thiệu chung về công ty 1. Lịch sử hình thành công ty: Ngày 1.9.1994, công ty Dầu nhờn Petrolimex (Petrolimex Lubricant Company) – thành viên thứ 25 của tổng công ty Xăng dầu Việt Nam thành lập theo quyết định số 745 TM/ TCCB ngày 9.4.1994 của Bộ thương mại, đánh dâú sự lớn mạnh không ngừng trong lịch sử hình thành và phát triển 40 năm của PETROLIMEX. Đồng thời, điều đó cũng khẳng định đường hướng đúng đắn trong chiến lược đa dạng hoá các mặt hàng kinh doanh nhằm xây dựng Petrolimex thành một Tổng công ty mạnh, bảo đảm đủ sức cạnh tranh với các hãng dầu trong và ngoài nước, thực sự là một công cụ của Nhà nước để điều tiết thị trường. 4
Đến năm 1999, công ty đổi tên thành Công ty hoá dầu Petrolimex theo quyết định số 1191/1998/QD?BTM ngày 13.10.1998 2. Chức năng, nhiệm vụ của công ty Theo giấy phép đăng ký kinh doanh và điều lệ hoạt động của công ty, PLC có các nhiệm vụ và chức năng sau:  Xuất nhập khẩu kinh doanh dầu mỡ nhờn, các sản phẩm hoá dầu (trừ nhiên liệu), vật tư trang thiết bị chuyên dùng cho xăng d ầu, vận tải phục vụ công tác kinh doanh của công ty.  Theo Quyết định số 567/XD-QD, Tổng công ty xăng dầu Việt Nam bổ sung nhiệm vụ cho PLC là: "nghiên cứu, sản xuất, pha chế các loại dầu mỡ nhờn để thay thế các mặt hàng nhập khẩu thuộc phạm vi kinh doanh của công ty ".  Chủ động xây dựng kế hoạch kinh doanh và các hoạt động khác của đơn vị và tổ chức thực hiện có hiệu quả các kế hoạch đó sau khi được Tổng công ty duyệt. 3. Cơ cấu tổ chức bộ máy của công ty. Trụ sở văn phòng: Công ty PLC có trụ sở văn phòng tại số 1 Khâm Thiên- Đống Đa-Hà Nội. Giám đốc : Điều hành mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty, chịu trách nhiệm với Tổng công ty Xăng dầu Việt nam về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Phó giám đốc công ty: có 2 người, trong đó một người phụ trách về kỹ thuật, một người kiêm giám đốc chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh. Hệ thống phòng ban nghiệp vụ và mối quan hệ giữa các bộ phận đó được mô tả qua sơ đồ sau: 5
Sơ đồ: Bộ máy tổ chức công ty Hoá dầu Petrolimex Giám đốc Phòng Phòng Phòng Phòng Phòng Phòng t ch c tài k k inh k inh k inh hành chính thu t d oanh d oanh d oanh chính k sn du nh a hoá toán xu t nh n ng ch t Chi Chi Chi Xí M ts c a nhánh nhánh nhánh nghi p h àng kinh hoá d u h oá d u h oá d u d u nh n doanh t i Hà Sài Gòn Hi à N ng Hà N i Nô i Phòng Các đại diện của công ty: tất cả các chi nhánh trên của công ty hoạt động kinh doanh đều hạch toán chung với công ty. 4. Trang thiết bị và cơ sở vật chất kỹ thuật. -Trụ sở văn phòng công ty và các chi nhánh tại Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng và thành phố Hồ Chí Minh được trang bị đầy đủ hệ thống thông tin liên lạc, cmputer và m ạng hệ thống diện rộng trong ngành và nối mạng internet. - Kho nhựa đường tại Đà Nẵng,Nhà Bè, Hải Phòng đạt tiêu chuẩn quốc tế. - Cụm kho chứa hoá chất ở Nhà Bè có sức chứa khoảng 15000 m3 cụm kho chứa hoá chất thứ hai vừa được xây dựng tại Hải Phòng năm 2000 vừa qua. - Dây chuyền pha chế dầu mỡ nhờn Hải Phòng, Nhà Bè tương đương trình độ công nghệ tiêu chuẩn của G7. 6
- Đội xe chuyên dụng vận tải nhựa đường và hoá chất tại các chi nhánh Hải Phòng, Đ à N ẵng, thành phố Hồ Chí Minh. - H ai trung tâm thử nghiệm hiện đại đạt tiêu chuẩn quốc gia TCVN 5958 - 1995 tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh có khả năng phân tích hầu hết các chỉ số cơ lý hoá của các loại dầu mỡ nhờn,nhựa đường, hoá chất đang được lưu hành trên thị trường Việt Nam. 5. Đội ngũ cán bộ. Trên cơ sở hướng dẫn của Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam, công ty đã tiến hành triển khai công tác định biên xuống các đơn vị cơ sở đảm bảo bộ máy gián tiếp gọn nhẹ nhưng hiệu quả, lao động trực tiếp được bố trí đúng và đủ ở các khâu công việc. Công ty hiện có 560 lao động, trong đó : số lao động gián tiếp là 210 người ở văn phòng công ty và các chi nhánh, số lao động trực tiếp là 350 người làm việc tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu, công ty Hoá dầu Petrolimex đã kế thừa được truyền thống cũng như những kinh nghiệm hết sức quý báu. Cùng với một đội ngũ cán bộ tương đối trẻ, năng động, giàu nhiệt huyết, công ty đã và đ ang tự khẳng định m ình trong đ iều kiện cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Phát huy những thành quả đạt được và không ngừng vươn lên trong mọi khó khăn, thử thách, PLC sẽ vững bước tiến ra thị trường các nước trong khu vực và trên thế giới. II. sản phẩm -khách hàng – tình hình cạnh tranh của công ty. 1. Sản phẩm. Hiện nay, công ty có 3 ngành hàng kinh doanh chính là dầu mỡ nhờn, nhựa đường và hoá chất. Là doanh nghiệp nhà nước duy nhất tham gia vào lĩnh vực kinh doanh dầu mỡ nhờn, PLC đã đảm bảo cho thị trường trong nước và xuất khẩu các loại dầu nhờn đạt tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế mang các nhãn hiệu nổi tiếng Petrolimex, BP,ELF, PLC... cho các khách hàng công nghiệp trọng điểm và các hộ tiêu dùng trong nước. 7
Do công tác đầu tư vào trang thiết bị kỹ thuật và cơ sở vật chất cho hoạt động sản xuất kinh doanh được xác định là nhiệm vụ cơ bản của chiến lược phát triển kinh doanh dài hạn của ngành nhựa đường nói riêng và của to àn công ty nói chung, PLC đ ã trở thành nhà cung cấp nhựa đường nóng đầu tiên ở V iệt Nam. Bên cạnh đó, PLC cũng chiếm thị phần lớn về các sản phẩm nhựa đường đặc đóng phuy, nhựa đường lỏng và nhựa đường nhũ tương... Về ngành hàng hoá chất, PLC là nhà cung cấp các loại dung môi rời như dung môi cao su, dung môi pha sơn LAWS, Toluence, Xylene...với phương thức giao hàng bằng xe tex đến tận kho của khách hàng hoặc đóng phuy 200 lit. Ngoài ra, PLC còn là nhà cung cấp các loại chất dẻo cho công nghiệp sản xuất các loại bao b ì như PP, HDPE, LDPE, các lo ại hoá chất để sản xuất mút PPG, TDi, các loại hoá dẻo DOP, DiNP... Do đặc thù là nguyên liệu đầu vào cơ bản cho các ngành kinh tế khác và thường được mua bán với khối lượng lớn bằng phương thức đấu thầu nên các sản phẩm của PLC luôn phải đáp ứng những yêu cầu khắt khe về số lượng, chất lượng và giá cả. Dù vậy, các sản phẩm của PLC luôn được tín nhiệm và đánh giá cao. 2. Khách hàng. Với mục tiêu ban đầu là nhập khẩu các sản phẩm hoá dầu (chủ yếu là dầu nhờn chất lượng cao) phục vụ sản xuất và tiêu dùng trong nước, khách hàng chủ yếu của PLC là các doanh nghiệp công nghiệp trong và ngoài nước. Thị phần của PLC trong khu vực khách hàng quân đội là 10%.PLC đã đáp ứng được 55-60% nhu cầu ngành đường sắt; khu vực mía đường là 30%; than 15%; điện 5%... Các bạn hàng nước ngo ài chủ yếu của công ty là Nhật Bản, N am Triều Tiên, Singapore, Mỹ, Đức, Pháp (việc cung cấp dầu nhờn hàng hải cho các khách hàng ELF chiếm khoảng 15% doanh số của công ty). Công tác xúc tiến 8
các ho ạt động xuất khẩu sang Lào, Campuchia cũng đã mang lại những hiệu quả nhất định. 3. Tình hình cạnh tranh a. Ngành hàng dầu nhờn. Sau 8 năm kể từ khi giấy phép đàu tư cho lĩnh vực sản xuất dầu nhờn được cấp, thị trường Việt Nam đã xuất hiện đầy đủ tên tuổi của các hãng dầu nhờn hàng đầu thế giới. Bên cạnh đó, có thể kể tên các đối thủ cạnh tranh trong nước của PLC như:APP, Vidamo...các công ty có vốn đầu tư nước ngoài mang nhãn hiệu: BP, Catrol, Mobil, Caltex, Shell...Với thế mạnh có hệ thống hàng bán lẻ xăng dầu trên toàn quốc, thị phần sản phẩm dầu nhờn của PLC cho thị trường công nghiệp và dân dụng đạt 25%. b. Ngành hàng nhựa đường. Cũng giống như ngành hàng dầu mỡ nhờn, ngành hàng nhựa đường của PLC đang phải chịu sức ép cạnh tranh lớn từ các đối thủ nước ngoài như: ADCO, Shell, Caltex...Dù vậy, PLC vẫn tỏ ra chiếm ưu thế với 37% thị phần của dung lượng thị trường, tức vào khoảng 220 000 - 250 000 tấn/năm c. Ngành hàng hoá chất. Đây là thị trường có nhiều tiềm năng song đa dạng về nhu cầu nên chưa có doanh nghiệp nào đ ủ sức chiếm hoàn toàn ưu thế. Tại đây, các đối thủ cạnh tranh lớn vẫn là: Shell, Mobil, Cemaco, Chemco...Riêng các loại hoá chất lỏng (dung môi cao su,xăng pha sơn, Toluen, Xylene...) PLC hiện chiếm 60% dung lượng thị trường. Như vậy, chúng ta có thể thấy rằng đối thủ cạnh tranh chính của công ty vẫn là các công ty nước ngo ài có ưu thế về vốn, công nghệ, uy tín thương hiệu trên phạm vi thế giới. Để tham gia vào hoạt động kinh doanh quốc tế một cách hiệu quả, công ty cần xây dựng cho m ình một chiến lược cạnh tranh đúng đắn, trên cơ sở lấy nhân tố con người là động lực cho sự phát triển. 9
III. Vài nét về hoạt động kinh doanh quốc tế của công ty. 1. Nhận định chung về hoạt động xuất nhập khẩu. Như đã nói ở trên, mục tiêu thành lập ban đầu của công ty là nhập khẩu các sản phẩm hoá dầu cao cấp phục vụ sản xuất và tiêu dùng trong nước. Trong thời gian đầu mới thành lập với mục tiêu học hỏi, nắm bắt công nghệ, nâng cao uy tín doanh nghiệp, người ta biết đến PLC như một nhà phân phối chính cho các hãng dầu nổi tiếng tại thị trường Việt Nam. Hiện nay, hoạt động nhập khẩu của công ty chuyển sang việc chỉ nhập khẩu dầu gốc ở dạng rời rồi tự pha chế theo đúng nhu cầu tiêu dùng trong nước. Đồng thời, công ty chuyển hướng từ nhập khẩu phục vụ tiêu dùng sang nhập khẩu nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất. Về bản chất, chiến lược phát triển kinh doanh của PLC là chiến lược tự đầu tư để nội địa hoá sản phẩm tiến tơí thay thế hàng nhập khẩu giống như bất kỳ một liên doanh lắp ráp ô tô, xe máy hay đồ điện tử dân dụng đang được khuyến khích ở Việt Nam. Công ty đã và đang đ ẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm hoá dầu sang hai nước láng giềng Lào và Campuchia. Đây sẽ là tiền đề cần thiết để đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu sang các nước trong khu vực và trên thế giới. Việc ra đời các nhà máy lọc dầu tại Việt Nam sẽ mở ra hướng xuất khẩu cho các sản phẩm hoá dầu của công ty. Mặc dù, hoạt động xuất khẩu các sản phẩm hoá dầu của PLC chưa thực sự lớn mạnh song đây là một chiến lược phát triển đúng đắn mà công ty đang đẩy mạnh. 2. Các đối tác nước ngoài. Là thành viên chính thức thứ 27 của ELF Lub Marine (Cộng hoà Pháp) PLC không những đã cung cấp dầu nhờn h àng hải cho hàng ngàn lượt tàu biển, thuyền đánh cá tại các cảng Việt Nam mà còn phát triển các hoạt động của mình tới 80 nước và 650 cảng trên thế giới. Các bạn hàng chủ yếu của công ty vẫn là các quốc gia như: Pháp, Đức, Nhật Bản, Mỹ, Singapore...Cùng với công ty BP- Petrco (Liên doanh giữa Petrolimex và BP oil của vương quốc Anh) PLC đã cung cấp các sản phẩm giàu mỡ nhờn chất lượng cao mang nhãn hiệu BP đến khách hàng...Không ngừng tăng cường phát triển các mối quan hệ hợp tác quốc tế luôn là mục tiêu quan trọng của công ty, là cơ sở của cạnh tranh và thâm nhập vào thị trường quốc tế. 10
Chương II thực trạng hoạt động kinh doanh và quản lý của công ty I. Những kết quả đạt được. 1. Một số kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh. Được chuyển giao một đội ngũ cán bộ có bề dày kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu, vừa có thực tế hoạt động trong nền kinh tế thị trường lại được kế tục một cơ sở vật chất tương đối thuận lợi của Petrolimex, PLC đã trở thành một trong những doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả nhất của Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam sau gần 5 năm hoạt động. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh năm sau luôn tăng cao hơn năm trước (xem bảng): Bảng: Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh. (Đơn vị: tỷ VND) Năm 1998 1999 2000 STĐ STĐ STĐ %KH %97 %KH %98 %KH %99 Chỉ tiêu Doanh thu 357,4 110,5 125,4 460 104,3 122,3 520,3 106,3 113,1 Lợi nhuận 15,5 115,6 105,2 17 134 108,6 23 124,3 103,9 Nộp ngân sách 22 118,3 107,1 24 114,2 104,1 27 128,6 106,0 (Nguồn số liệu: Phòng Kế toán- Tài chính) Tuy tốc độ tăng trưởng có xu hướng chậm lại do những tác động khách quan nhưng các chỉ số khác vẫn cho thấy tiềm năng phát triển lớn. Số vòng quay của vốn là 2,7 vòng/năm, trong khi tỉ suất lợi nhuận/ doanh thu là 4,4% và tỷ 11
suất lợi nhuận/vốn là 31%, tức là gấp khoảng 2,5 lần lãi suất ngân hàng. Đời sống cán bộ công nhân viên được cải thiện đáng kể với mức lương bình quân 1 500 000 đ/người/tháng. Trong kế hoạch phát triển dài hạn tới năm 2010, công ty Hoá dầu Petrolimex tập trung xây dựng và phát triển 3 nhóm ngành hàng chính là dầu mỡ nonfm, nhựa đường, hoá chất theo hướng chuyển dần từ nhập khẩu sang sản xuất thay thế hàng nhập khẩu bằng chiến lược tăng trưởng hội nhập (liên kết) theo chiều dọc, mở rộng phạm vi hoạt động kinh doanh theo hai hướng: cung ứng và tiêu dùng. Thời gian qua, công ty không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm và hạ giá thành sản phẩm, dịch vụ. Cụ thể là: Về ngành hàng dầu bôi trơn công nghiệp và dân d ụng. Hiện nay, công ty chuyển sang nhập khẩu dầu gốc ở dạng rời rồi tự pha chế theo yêu cầu tiêu dùng trong nước; tỷ trọng kinh doanh sản phẩm do PLC tự pha chế là 80%. Chất lượng sản phẩm của PLC đạt tiêu chuẩn quốc tế. Thực tế cho thấy, PLC đủ uy tín và công nghệ tiên tiến, đồng thời là thành viên của ELF, là tổng đại lý của BP trong nhiều năm. Mặt khác, giá thành sản phẩm thấp hơn giá d ầu nhờn nhập khẩu cùng tiêu chuẩn chất lượng từ 10-15 %. Nhờ vậy, nhiều năm qua, tốc độ tăng trưởng trung b ình của công ty đạt 10%/năm. Về ngành hàng nhựa đường, nắm bắt đ ược sự chuyển dịch về công nghệ làm đường mới đòi hỏi cung cấp nhựa đường nóng với khối lượng lớn và liên tục, PLC đã thay hẳn cả phương thức kinh doanh, không nhập nhựa đường phuy mà tập trung đầu tư xây dựng các khu, kho, bể có sức chứa hàng chục ngàn tấn tại thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng và Đ à N ẵng...đồng thời phát triển đội xe tex chuyên dùng chở nhựa đ ường lỏng. Kết quả là PLC đã trở thành nhà cung cấp nhựa đường nóng đầu tiên ở V iệt Nam với giá thành hạ 5-7% so với việc nhập khẩu nhựa đường phuy trong khi lại nâng cao được chất lượng sản phẩm so với phương pháp đun nóng cũ. Đồng thời, công ty đ ã tận dụng được lao động dôi dư và khai thác hiệu quả vỏ phuy đã qua sử dụng trong nước. 12
Về ngành hàng hoá chất. PLC cũng định hướng chủ yếu là kinh doanh hàng xá để phát huy lợi thế về hệ thống kho cảng tiếp nhận hoá chất lỏng với công nghệ xuất nhập hiện đại. Đồng thời, chuyển hướng từ nhập khẩu phục vụ tiêu dùng sang nhập khẩu nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất. Định hướng gắn liền kinh do anh với sản xuất thể hiện rõ qua các dự án liên doanh sản xuất với các đối tác nước ngoài, đặc biệt là liên doanh giữa PLC với TAYCA và NiSSHO iWAi sản xuất chất hoạt động bề mặt Linear AlkylBenzen (LAS) tại Hải Phòng với tỷ lệ góp vốn giữa Việt Nam và phía nước ngoài là 60-40. Sản phẩm hiện đã xuất xưởng tỏ ra không có đối thủ, kể cả về giá và chất lượng trên thị trường Việt Nam. 2. Tình hình tài chính của công ty Ngay từ đầu năm tài chính, công ty đã làm việc với tổng công ty giao định mức vốn tới các phò ng kinh doanh dầu mỡ nhờn, nhựa đường, hoá chất và định mức d ư nợ lãi suất cho vay công ty. Trên cơ sở đó, công ty giao kế hoạch các định mức tồn kho, luân chuyển hàng hoá và công nơ mua hàng, bán hàng chi tiết cho từng khách hàng, đã bảo toàn vốn năm 1998 được 4,125 tỷ; năm 1999 là 3 tỷ đồng.Những năm qua, mặc dù nguồn vốn ngân sách do Nhà nước cấp có giảm nhưng nguồn vốn tự có của công ty không ngừng tăng lên. Điều đó chứng tỏ hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty thực sự có hiệu quả.Cụ thể về tình hình vốn của PLC trong giai đoạn 1998-2000 được trình bày ở b ảng sau: Bảng : Tình hình v ốn của PLC giai đoạn 1998-2000. 1998 1999 2000 Năm Tổng (%) Tổng Tổng (%) (%) Nguồn vốn Vốn ngân sách 37 60 30 52 32 52 Vốn tự có 24,7 40 27,7 48 29,5 48 Phân bổ vốn Vốn cố định 33,3 54 35,8 62 41,8 68 Vốn lưu động 28,3 46 21,9 38 19,7 32 13
Bảng số liệu trên cũng cho ta thấy nguồn vốn đầu tư cho tài sản cố định của công ty lần lượt tăng qua các năm. Do chiến lược phát triển của công ty là hướng vào sản xuất và kinh hàng xá, trong giai đoạn đầu công ty tập trung đầu tư vào các tài sản cố định, cụ thể là: dây chuyền công nghệ pha chế, các khu vực kho cảng tiếp nhận, bồn bãi và các đội xe;tàu vận tải chuyên dụng. Nguồn vốn đầu tư này sẽ đ ược tài trợ chủ yếu từ quỹ phát triển doanh nghiệp, vốn ngân sách và các hoạt động liên doanh, hợp tác kinh doanh với các đối tác nước ngoài.Thực hiện định mức vốn dự trữ hàng hoá và tận dụng những ưu đãi về vốn vay ngắn hạn của tổng công ty để cải thiện tình hình vốn lưu đ ộng của doanh nghiệp. 3. Quá trình xây dựng và áp dụng ISO 9002 tại PLC. Ngay từ khi mới thành lập, lãnh đạo công ty đã xác định vai trò của chất lượng sản phẩm và chất lượng hệ thống là vấn đề sống còn của công ty. Do vậy, từ năm 1995, PLC đ ã có định hướng quản lý hệ thống chất lượng theo mô hình ISO 9000.Sau một thời gian d ài nghiên cứu, tìm hiểu về ISO 9000, tháng 8/1997 lãnh đạo công ty đã khẳng định sự cam kết về xây dựng hệ thống chất lượng theo ISO 9000, cụ thể là ISO 9002 trên toàn công ty. Trong giai đoạn đầu, để làm quen với mô hình quản lý chất lượng mới, PLC sẽ áp dụng hệ thống chất lượng quản trị trên văn phòng công ty và chi nhánh hoá dầu Sài Gòn ở các lĩnh vực kinh doanh dầu mữ nhờn và nhựa đường.Ngay sau đó, ban giám đốc đã có quyết định thành lập Ban nghiên cứu triển khai thực hiện ISO 9000. Đồng thời công ty cũng tổ chức các lớp học tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh để xây dựng nhận thức về hệ thống tiêu chuẩn chất lượng này. Tuy chi phí bỏ ra rất lớn nhưng đó là sự đầu tư dài hạn cho tương lai chứ không phải là chạy theo cái mốt của thời đại. Bởi PLC xác định được rõ ràng phương hướng phát triển lâu dài, thị trường của PLC sẽ tập trung vào xuất khẩu. Do đó, ISO 9000 sẽ là công cụ cạnh tranh, trở thành một trong những tiêu chí 14
góp phần nâng cao tính cạnh tranh của PLC. Hơn nữa, giấy chứng nhận ISO 9000 chỉ có hiệu lực trong vòng 3 năm, định kỳ 3 năm cấp lại một lần và định kỳ 6 tháng cơ quan cấp giấy phép tiến hành kiểm tra, giám sát hệ thống quản lý chất lượng của công ty nhằm tiếp tục duy trì phù hợp với hệ thống tiêu chuẩn chất lượng đã được cấp giấy phép.Hiện nay, PLC đã nhanh chóng đưa vào thực hiện phiên b ản mới của ISO 9000. Mặc dù công ty còn gặp nhiều vướng mắc song việc áp dụng tiêu chuẩn ISO 9002 trong thời gian vừa qua đã tạo ra nhiều thuận lợi cho công ty. 4. Công nghệ thông tin và triển vọng thương mại điện tử. Sự phát triển với tốc độ chóng mặt của dịch vụ internet và các mạng intranet ở Việt Nam đã mở ra một tiềm năng to lớn cho các doanh nghiệp khai thác, trao đổi thông tin và tiến tới giao dịch, mua bán qua mạng (E-Commerce). Nắm bắt được yêu cầu mới của thời đại, PLC đã đầu tư trang bị máy vi tính cho toàn bộ các phòng ban. Tất cả các máy đều được liên kết mạng và có cổng kết nối với mạng Petronet của Tổng công ty (intranet ở phạm vi toàn quốc).Kết quả cho thấy chi giao dịch quốc tế giảm 1/3 khi sử dụng Email thay vì Fax, Telex hay điện thoại. H ơn nữ, dòng thông tin phản hồi cũng như mệnh lệnh quản trị được đẩy nhanh do khả năng trao đổi thông tin trực tuyến qua mạng cho phép doanh nghiệp có thể phản ứng nhanh chóng trước những biến đổi của thị trường. Lịch sử phát triển của việc thiết lập hệ thống thông tin và kiểm tra về vốn và toàn bộ các mối quan hệ kinh tế pháp lý cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin đx chứng minh rằng ứng dụng phần mềm kế toán doanh nghiệp là tất yếu. Trong quá trình quản trị, hoạt động kế toán đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc kiểm tra và điều chỉnh các mục tiêu của doanh nghiệp. Trong điều kiện kinh doanh hiện tại, bộ phận kế toán phải đảm đương một khối lượng công việc khổng lồ, cơ sở dữ liệu bị phân tán, trong khi lại đòi hỏi kết quả thật chính xác, nhanh chóng và với chi phí thấp nhất. Vì vậy, trên cơ sở sẵn có của mạng intranet, PLC đã áp d ụng thành công phần mềm kế toán Solomon. Là phần mềm 15
mang "tính động ", Solomon có khả năng tương thích với mọi cấp quản trị, quy mô doanh nghiệp hay sự thay đổi về yêu c ầu quản lý của Nhà nước. Mặt khác, với khả năng liên kết dữ liệu thông qua mạng diện rộng hay các LAN/WAN, Solomon cho phép truy cập dữ liệu theo từng cấp độ quản trị. Tại trụ sở văn phòng công ty, giám đốc có thể giám sát chi tiết đến từng hoá đơn trong từng kho ản mục của bảng cân đối kế toán trong vòng 20 giây đối với tất cả hoạt động xuất bán hay nhập kho tại các cửa hàng và chi nhánh. Việc cập nhật số liệu trên hệ thống computer còn cho phép nâng cao khả năng dự báo của doanh nghiệp bằng các phương pháp toán kinh tế đối với từng khu vực thị trường với số liệu chính xác, tốc độ cao cho phép nhanh chóng điều chỉnh kế hoạch, chiến thuật đối với từng khu vực thị trường. Bên cạnh đó, nó làm lành mạnh hoá cơ chế tài chính của doanh nghiệp, bảo đảm yêu cầu quản lý Nhà nước đối với cấp chủ quản, tiến tới cho phép công khai số liệu về tình hình tài chính doanh nghiệp trong điều kiện tham gia thị trường chứng khoán hay tham gia vào cơ chế thương mại điện tử sau này. Theo đánh giá của các chuyên gia tư vấn, việc áp dụng phần mềm kế toán Solomon cho phép chiết giảm 3/4chi phí hoạt động kế toán và vai trò quản trị tài chính trong hoạt động quản trị kinh doanh. II. Những hạn chế trong hoạt động kinh doanh và quản lý của công ty. Nhìn chung, ho ạt động quản lý và kinh doanh của công ty vẫn còn tồn tại một số vướng mắc. Điều này xuất phát từ sự đa dạng và phức tạp của môi trường kinh doanh mà bất cứ một doanh nghiệp nào cũng gặp phải. Mặt khác, những hạn chế này lại xuất phát từ chính cơ chế quản lý của doanh nghiệp. Bài viết xin nêu ra một vài hạn chế cơ bản mà công ty đang gặp phải và hy vọng rằng có thể tìm ra những giải pháp cụ thể nhất nhằm tháo gỡ những khó khăn đó. 1. Chính sách vốn. Tỷ lệ vốn cố định và đầu tư vào các tài sản cố định quá cao làm cho vốn lưu động tăng chậm gây ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động kinh doanh của công ty. Chi phí lãi vay chiếm tới 12% tổng chi phí (gần bằng 1/2chi phí vận 16
tải). Công ty cần có biện pháp khắc phục ngay tình trạng dây dưa về công nợ đồng thời tạo nguồn mới cho vốn lưu động của công ty cũng như đẩy nhanh tốc độ lưu chuyển hàng hoá và giảm định mức tồn kho. 2. Hoạt động xúc tiến thương mại. Hoạt động xúc tiến thương mại chưa thực sự mang lại hiệu quả cho công ty. Các biện pháp mà công ty áp dụng cũng chưa thực sự lôi kéo được sự chú ý của khách hàng, nhằm mở rộng đoạn thị trường tiềm năng mà công ty còn chưa khai thác hết.Hoạt động xúc tiến thương mại chủ yếu của công ty vẫn là tuyên truyền, hội thảo hướng dẫn sử dụng, bán hàng trực tiếp...tức chỉ tập trung vào đoạn thị trường hiện tại của doanh nghiệp. Chi phí cho quảng cáo còn rất thấp (chỉ xấp xỉ 1% tổng chi phí) nên chưa tác động được tới khách hàng tiềm năng. Trong khi đó, chi phí cho quảng cáo của các đối thủ nước ngoài như Mobil, Caltex, Shell luôn đạt mức 5-15% tổng chi phí. Điều này gây sức ép cạnh tranh lớn đối với công ty và có nguy cơ đe do ạ tới đoạn thị trường hiện tại của công ty. 3. Nguyên nhân. Có thể nói, trong hệ thống các chính sách thực hiện của công ty thì chính sách sản phẩm, chính sách phân phối và chính sách giá được đánh giá là thành công nhất. Các sản phẩm do PLC cung cấp đều thường xuyên đạt bất kỳ một tiêu chuẩn số lượng, chất lượng và giá của các vòng thầu khắt khe nhất.Hơn nữa, chất lượng sản phẩm của PLC là ngang bằng với các đối thủ cạnh tranh lớn như Caltex, Shell...Bên cạnh đó, PLC xây dựng đ ược mạng lưới phân phối trên phạm vi toàn quốc, có mặt tại hầu hết những thị trường quan trọng và có quan hệ làm ăn với hầu hết các khách hàng tiềm năng lớn như ngành điện, ximăng...Công ty cũng áp dụng thành công chiến lược về giá. Với tư cách là người định giá,công ty đã chủ động xây dựng chính sách giá khá linh hoạt và hiệu quả, vừa đảm bảo nộp ngân sách Nhà nước, chỉ tiêu lợi nhuận của công ty, vừa hạn chế được những tác động tiêu cực của thị trường. Nhờ vậy, những năm qua công ty Hoá 17
dầu Petrolimex luôn luôn được đánh giá là m ột trong những doanh nghiệp Nhà nước làm ăn có hiệu quả nhất và có đủ sức để vươn ra thị trường các nước trong khi vực và trên thế giới. Bên cạnh đó, những mặt còn tồn tại của công ty cũng có thể quy trực tiếp cho các nguyên nhân như: do sự phát triển về quy mô của công ty, đôi khi có sự mất cân đối trong việc quản lý các hạot động thực thi các chiến lược bộ phận. Ví dụ như: bộ phận quảng cáo trong chính sách xúc tiến thương mại ít được tập trung chỉ đạo phát triển, do chạy theo doanh số mà tình hình công nợ có lúc lên rất cao gây khó khăn về vốn cho công ty,các biện pháp khuyến mại khác như chiết khấu, trả chậm cũng gây không ít khó khăn cho công ty về vốn (chỉ số công nợ của công ty đã lên tới 60 tỷ đồng)... Là một trong những thành viên năng đ ộng của Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam, công ty Hoá dầu Petrolimex đã và đang khẳng định vị thế của mình tại thị trường trong nước cũng như trên thị trường quốc tế. Những năm qua, công ty không những sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyểntong nước m à còn luôn phấn đấu đạt mức tăng trưởng từ 8-10%/năm. V ới thế mạnh và tính đa dạng trong hoạt động kinh doanh, PLC đã tạo cho mình một nền tảng vững chắc, một hành trang đảm bảo để tiến bước vào thị trường các sản phẩm hoá dầu ngày càng gia tăng trong thiên niên kỷ mới. 18
Chương iii một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty trong điều kiện hội nhập quốc tế hiện nay Thời hạn thực hiện AFTA đang đến gần, hiệp định thương mại Việt-Mỹ đã được ký kết, cánh cửa bước vào WTO đang hé mở...Tất cả những sự kiện đó đã và đang tạo ra nhiều cơ hội cũng như những thách thức đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Nằm dưới sự bảo trợ của Nhà nước trong một thời gian khá dài, hầu hết các doanh nghiệp Nhà Nước đều tỏ ra lúng túng khi bước vào cơ chế thị trường. Là một trong số ít các doanh nghiệp làm ăn hiệu quả trong nền kinh tế mở hiện nay, công ty Hoá dầu Petrolimex tỏ ra rất năng động và thành công trong lĩnh vực kinh doanh các sản phẩm hoá dầu, thuộc các ngành hàng: dầu mỡ nhờn, nhựa đường và hoá chất. Song, công ty cũng gặp phải không ít những tồn tại và vướng mắc.Như đã nói ở trên, điều này xuất phát từ môi trường kinh doanh với tính cạnh tranh ngày càng cao, có nhiều biến động phức tạp và từ chính bản thân doanh nghiệp. Vởy, trong điều kiện hội nhập quốc tế hiện nay, công ty nên thực hiện những giải pháp nào để có thể tháo gỡ những vướng mắc đang gặp phải nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, nâng cao vị thế của mình trên trường quốc tế? Đồng thời, Nhà Nước nên có những biện pháp quản lý vĩ mô như thế nào để giúp các doanh nghiệp Nhà Nước tham gia vào môi trường cạnh tranh quốc tế một cách hiệu quả? 19
I. Giải pháp từ phía Nhà Nước 1. Giải quyết những vướng mắc về thuế Trong lĩnh vực nhập khẩu ngoài những rủi ro về tỷ giá việc thu 10% thuế VAT trên trị giá hàng nhập khẩu ngay tại các cảng khẩu khiến cho các doanh nghiêph chuyên doanh nhập khẩu gặp nhiều khó khăn, thậm chí bị hụt dần vốn lưu động. Trong khi lãi vay ngân hàng quá chênh lệch với tỷ suất lợi nhuận bình quân thì với thời gian hoàn thuế dài như vậy, tình trạng đọng vốn phải được tính là một khoản chi phí cơ hội và đó sẽ là khoản chi phí không nhỏ đối với các doanh nghiệp. Nhiều khi lợi nhuận của một thương vụ chỉ đủ bù lại được lãi vay cho khoản tiền nộp thuế trong thời hạn nộp thuế. Bên cạnh đó, hầu hết các doanh nghiệp đều đanh gặp khó khăn về vốn lưu động (80% là vốn đi vay) thì việc vay vốn để đi vay nguyên liệu rồi lại vay vốn để nộp thuế khiến điều này không phù hợp với cơ chế tín dụng hiện nay và cả tình hình thực tế. Thực tế việc hành thu như trên làm nhiều doanh nghiêpj không muốn hay hạn chế mua vật tư, thiết bị dự trữ gối đầu cho chu kỳ kinh doanh tiếp theo. Điều đó làm hạn chế khả năng phản ứng linh hoạt của doanh nghiệp khi có biến động lớn về cầu đối với sản phẩm hay biến động có lợi về cung của các sản phẩm đầu vào. hiển nhiên, điều đó làm m ất đi tính dài hạn của kế hoạch sản xuất kinh doanh chuyển sang kiểu sản xuất nhỏ chờ đợi, chụp giựt. Xuất phát từ thực tế như trên, Chính Phủ nên sớm ban hành nghị định sửa đổi bổ sung nhằm điều chỉnh một cách tổng thể, đồng bộ để tháo gỡ những vướng mắc về thuế suất, thời hạn nộp thuế, thời gian hoàn thuế... tránh tình trạng làm chắp vá nhất là việc đ ưa ra những quy định theo kiểu "xem xét-xử lý "bởi trên thực tế hình thức "xin cho "này hiện làm cho nhiều ngành, nhiều doanh nghiệp có xu hướng ỷ lại, chờ đợi nghe ngóng làm giảm hiệu quả sản xuất kinh doanh. Để giải quyết tình trạng trên, có thể khuyến khích và tiến tới bắt buộc việc thanh toán giữa các doanh nghiệp thông qua hệ thống ngân hàng. Về mặt kỹ 20