LUẬN VĂN: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

Chia sẻ: Ly Hai | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:53

Thêm vào BST

Báo xấu

217
lượt xem 69
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'luận văn: những vấn đề cơ bản về phân tích tài chính doanh nghiệp', luận văn - báo cáo, quản trị kinh doanh phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: LUẬN VĂN: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

LUẬN VĂN: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
PHẦN I: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP. A.TỔNG QUAN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP: I.Khái niệm, vai trò, chức năng tài chính doanh nghiệp: 1.Khái niệm về tài chính doanh nghiệp: a.Khái niệm về doanh nghiệp: Doanh nghiệp là chủ thể kinh tế độc lập, có tư cách pháp nhân hoạt động kinh doanh trên thị trường làm tăng giá trị của chủ sở hữu. Doanh nghiệp là một cách thức tổ chức hoạt động kinh tế của nhiều cá nhân. Có nhiều hoạt động kinh tế chỉ có thể thực hiện bởi các doanh nghiệp chứ không phải các cá nhân. Mục đích chủ yếu là thực hiện hoạt động kinh doanh, nhiệm vụ chủ yếu của các doanh nghiệp là thực hiện hoạt động kinh doanh với mục tiêu cơ bản nhất là thu được lợi nhuận tối đa trong sự phát triển bền vững. Doanh nghiệp có nhiều loại khác nhau tuỳ theo tiêu thức phân chia có các loại hình doanh nghiệp như doanh nghiệp Nhà nước, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh, công ty liên doanh, doanh nghiệp tư nhân. Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp bao gồm các chủ thể kinh doanh sau đây: Kinh doanh cá thể, kinh doanh góp vốn, công ty. b.Khái niệm tài chính: Tài chính là những tổng thể mối quan hệ kinh tế được thực hiện dưới hình thức tiền tệ, tài chính được đặc trưng bởi sự độc lập tương đối của tiền tệ trong quá trình tạo lập hay sử dụng các quỹ tiền tệ đại diện cho những sức mua nhất định ở các chủ thể kinh tế xã hội.Tài chính phản ánh tổng hợp các quan hệ trong phân phối các nguồn lực tài chính thông qua tạo lập hay sử dụng các quỹ tiền tệ, nhằm đáp ứng nhu cầu tích luỹ hay tiêu dùng của các chủ thể trong xã hội. c.Tài chính doanh nghiệp: Tài chính doanh nghiệp là những quan hệ kinh tế biểu hiện hình thức giá trị (quan hệ tiền tệ), phát sinh trong quá trình hình thàmh và sử dụng các quỹ tiền tệ, nhằm phục vụ quá trình tái sản xuất trong mỗi doanh nghiệp và góp phần tích luỹ vốn cho Nhà nước.
- Quan hệ giữa doanh nghiệp với Nhà nước: Đây là mối quan hệ phát sinh khi doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước khi Nhà nước góp vốn vào doanh nghiệp. - Quan hệ giữa doanh nghiệp với ngân hàng: Quan hệ này được biểu hiện thông qua việc doanh nghiệp tìm kiếm các nguồn tài trợ trên thị trường tài chính,doanh nghiệp có thể vay ngắn hạn để đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn, có thể phát hành cổ phiếu và trái phiếu để đáp ứng nhu cầu vốn dài hạn. Ngược lại doanh nghiệp phải trả lãi vay và vốn vay, trả lãi cổ phần cho các nhà tài trợ. Doanh nghiệp cũng có thể gửi tiền vào ngân hàng đầu tư chứng khoán bằng số tiền tạm thời chưa sử dụng. - Quan hệ giữa doanh nghiệp với các thị trường khác: Trong nền kinh tế, doanh nghiệp có quan hệ chặt chẽ với các doanh nghiệp khác trên thị trường hàng hoá, dịch vụ, thị trường sức lao động. Đây là những thị trường mà tại đó doanh nghiệp tiến hành mua sắm máy móc thiết bị, nhà xưởng, tìm kiếm lao động. Điều quan trọng là thông qua thị trường, doanh nghiệp có thể xác định hàng hoá và dịch vụ cần thiết cung ứng. Trên cơ sở đó doanh nghiệp hoạch định ngân sách đầu tư, kế hoạch sản xuất, tiếp thị nhằm thoả mãn nhu cầu thị trường. - Quan hệ nội bộ doanh nghiệp: Đây là giữa các bộ phận sản xuất-kinh doanh, giữa cổ đông và người quản lý, giữa cổ đông và người chủ nợ, giữa quyền sử dụng vốn và quyền sở hữu vốn. Các mối quan hệ này được thể hiện thông qua hàng loạt chính sách của doanh nghiệp như: chính sách cổ tức (phân phối thu nhập), chính sách đầu tư, chính sách về cơ cấu vốn, chi phí,v.v… 2.Vai trò tài chính: a.Đối với hoạt động sản xuất kinh doanh: - Tài chính có vai trò trong tạo lập vốn, đảm bảo vốn cho sản xuất kinh doanh. Để đạt được những mục đích sản xuất kinh doanh, yếu tố hàng đầu của doanh nghiệp là phải có vốn. Trong điều kiện cơ chế thị trường hiện nay, việc đảm bảo vốn trở thành một nhân tố sống còn của mỗi doanh nghiệp. Xuất phát từ nhu cầu vốncủa các doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế. nên thị trường cũng xuất hiện những nhân tố mới của thị trường tài chính cùng những hình thức trong liên doanh liên kết sản xuất và đầu tư…Trong bối cảnh đó các doanh nghiệp có khả năng phát huy cao độ các chức năng tài chính để đảm bảo cho sản xuất kinh doanh.
-Tài chính doanh nghiệp có vai trò trong việc tổ chức sử dụng vốn một cách tiết kiệm và có hiệu quả, cũng như đảm bảo vốn đây được coi là điều kiện tồn tại và phát triển của mỗi doanh nghiệp. Trong điều kiện cơ chế thị trường quy luật cạnh tranh đã đặt ra trước các doanh nghiệp những yêu cầu khắt khe hơn. Người quản lý phải có nghệ thuật trong việc sử dụng vốn để không bị ứ đọng, quay vòng nhanh, xác định những trọng điểm trong sử dụng vốn để đảm bảo tiết kiệm và đem lại hiệu quả cao, đồng thời phải tìm ra các động tác bảo toàn và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. - Tài chính doanh nghiệp có vai trò là đòn bẩy kinh tế thích hợp sản xuất kinh doanh. Trong vai trò này, bằng các cơ chế phân phối thu nhập, phân phối quỹ tiền lương, quỹ phúc lợi, quỹ khen thưởng,… sẽ đưa lại kết quả lớn lao trong sản xuất kinh doanh như:kích thích tăng năng xuất lao động, tăng cường phát minh sáng chế, kích thích tiêu dùng xã hội… Cũng bằng các biện pháp tài chính có thể đề cao được trách nhiệm vật chất trong sản xuất, ngăn chặn các hiện tượng tiêu cực trong sản xuất kinh doanh, lập lại cân bằng trong phân phối. b.Đối với hệ thống tài chính quốc gia: Tài chính doanh nghiệp là cơ sở tạo nền vững chắc của hệ thống tài chính quốc gia vì sự đóng góp của các doanh nghiệp vào Ngân sách Nhà nước chiếm tỷ trọng lớn trong khoản phải thu Ngân sách. c.Đối với môi trường xung quanh: Vai trò này được thể hiện thông qua sự tác động của tài chính doanh nghiệp với môi trường xung quanh, nó là một bộ phận của hệ thống tài chính. Nếu tài chính doanh nghiệp hoạt động hiệu quả sẽ góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh làm cho môi trường xung quanh lành mạnh, có điều kiện giúp đỡ các doanh nghiệp khác trong trường hợp khó khăn, đồng thời góp phần tăng thu nhập cho các nhà đầu tư và cải thiện đời sống cho tầng lớp nhân dân. 3.Chức năng của tài chính doanh nghiệp: a.Tạo vốn đảm bảo thoã mãn nhu cầu vốn cho quá trình sản xuất kinh doanh.Để có đủ vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh; tài chính doanh nghiệp phải tính toán nhu cầu vốn, lựa chọn nguồn vốn tổ chức huy động sử dụng vốn đúng đắn nhằm thúc đẩy sự phát triển có hiệu quả quá trình sản xuất kinh doanh ở doanh nghiệp.
Về phía Nhà nước phải có hổ trợ doanh mghiệp là tạo môi trường hoạt động phong phú, đa dạng để tạo vốn và phát triển các loại hình tín dụng thu hút tối đa hoá các nguồn vốn nhàn rỗi của các tổ chức kinh tế xã hội dân cư tạo nguồn vay dồi dào đối với mọi loại hình doanh nghiệp. b.Phân phối thu nhập bằng tiền của doanh nghiệp Thu nhập bằng tiền của doanh nghiệp được tài chính doanh nghiệp phân phối, thu nhập bằng tiền mà các doanh nghiệp đạt do thực hiện thu nhập bán hàng trước khi phải bù đắp các chi phí bỏ ra trong quá trình sản xuất cũng như bù đắp hao mòn máy móc thiết bị trả lương cho người lao động để mua sắm nguyên nhiên vật liệu để tiếp tục chu kỳ sản xuất mới, thực hiện nghĩa vụ đối với nhà nước. Phần còn lại doanh nghiệp sử dụng các quỹ của doanh nghiệp thực hiện bảo toàn vốn hoặc trả lợi tức cổ phần (nếu có).Chức năng phân phối thu nhập bằng tiền của doanh nghiệp và quá trình phân phối đó luôn gắn liền với những đặc điểm vốn có của hoạt động sản xuất kinh doanh và hình thức sở hữu của doanh nghiệp. c.Chức năng kiểm tra (Chức năng giám đốc): Tài chính doanh nghiệp căn cứ vào thu chi tiền tệ các chỉ tiêu phản ánh bằng tiền để kiểm soát tình hình đảm bảo vốn sản xuất kinh doanh, tình hình sản xuất kinh doanh và hiệu quả sản xuất kinh doanh. Cụ thể qua tỷ trọng cơ cấu qua nguồn huy động việc sử dụng nguồn vốn huy động, việc tính toán các yếu tố chi phí vào giá thành và phí lưu thông, việc thanh toán các khoản công nợ với ngân sách, với người bán, với tín dụng với công nhân viên và kiểm tra việc chấp hành kỷ luật tài chính, kỷ luật thanh toán, kỷ luật tín dụng của doanh nghiệp. Trên cơ sở đó giúp cho chủ thể quản lý, phát hiện những khâu mất cân đối, những cơ sở trong công tác điều hành, quản lý kinh doanh để có quyết định ngăn chặn kịp thời các khả năng tổn thất có thể xảy ra nhằm duy trì và nâng cao hiệu quả kinh doanh. Đặc điểm của chức năng này là toàn diện và thường xuyên suốt quá trình kinh doanh của doanh nghiệp. II.Những vấn đề phân tích tài chính: 1.Nội dung phân tích tài chính: a.Khái niệm về phân tích tài chính: Phân tích tài chính là sử dụng một tập hợp các khái niệm, phương pháp và các công cụ cho phép sử lý các thông tin kế toán và các thông tin khác về quản lý nhằm
đánh giá tình hình tài chính của một doanh nghiệp, đánh giá rủi ro, mức độ và chất lượng hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp đó. Quy trình thực hiện phân tích tài chính ngày càng được áp dụng rộng rãi trong mọi đơn vị kinh tế được tự chủ nhất định về tài chính như các doanh nghiệp thuộc mọi hình thức được áp dụng trong các tổ chức xã hội, tập thể, các cơ quan quản lý tổ chức công cộng. b.Nhiệm vụ của phân tích tài chính: - Đánh giá tình hình sử dụng vốn nguồn vốn như: Xem xét việc phân bổ vốn nguồn vốn có hợp lý hay không, xem xét mức độ đảm bảo vốn cho nhiệm vụ sản xuất kinh doanh phát hiện những nguyên nhân dẫn đến tình trạng thừa thiếu vốn. - Đánh giá tình hình thanh toán khả năng thanh toán của doanh nghiệp, tình hình chấp hành các chính sách chế độ tài chính, tín dụng của Nhà nước. - Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn. - Phát hiện khả năng tiềm tàng đề ra các biện pháp động viên khai thác khả năng tiềm tàng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. c.Nội dung của phân tích tài chính doanh nghiệp: - Đánh giá khái quát tình hình tài chính thông qua các báo cáo tài chính - Phân tích khả năng thanh toán của doanh nghiệp - Phân tích tình hình đầu tư và cấu trúc nguồn vốn của doanh nghiệp - Phân tích hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp + Phân tích chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh + Phân tích hiệu quả sử dụng về TSCĐ của doanh nghiệp + Phân tích hiệu quả sử dụng về TSLĐ của doanh nghiệp + Phân tích khả năng sinh lời 2.Mục đích, ý nghĩa của phân tích tài chính: a.Mục đích của phân tích tài chính: - Cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời và trung thực các thông tin kinh tế tài chính cần thiết cho các chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhà cho vay, các đối tượng quan tâm khác để giúp họ có những quyết định đúng trong kinh doanh, quan hệ kinh tế. - Cung cấp những thông tin về tình hình sử dụng vốn, khả năng huy động nguồn vốn, các tỷ xuất về đầu tư, các tỷ xuất biểu hiện khả năng tự tài trợ, khả năng tiêu thụ sản phẩm, khả năng sinh lời và hiệu quả sản xuất kinh doanh. Từ đó giúp cho doanh nghiệp thấy rõ
những mặt mạnh mặt yếu nguyên nhân tồn tại để đề ra những giải pháp hữu hiệu nhằm khắc phục và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. - Cung cấp thông tin về tình hình công nợ, khả năng thu hồi các khoản phải thu, khả năng thanh toán các khoản phải trả, giúp doanh nghiệp dự đoán chính xác quá trình phát triển, đồng thời giúp cho các cơ quan quản lý vĩ mô nắm chắc tình hình kế hoạch hướng dẫn, kiểm tra doanh nghiệp được hiệu quả. b.Ý nghĩa của việc phân tích tài chính: Phân tích tài chính rất hữu ích trong việc quản trị doanh nghiệp đồng thời là nguồn thông tin tài chính chủ yếu đối với những người ngoài doanh nghiệp. Đối với chủ doanh nghiệp mối quan tâm hàng đầu là tìm kiếm lợi nhuận và khả năng trả nợ. Ngoài ra các nhà quản trị còn quan tâm đến các mục tiêu khác như: công việc làm ăn, nâng cao chất lượng sản phẩm cung cấp những sản phẩm hàng hoá và dịch vụ với chi phí thấp nhất, đóng góp phúc lợi xã hội, bảo vệ môi trường. .Đối với chủ ngân hàng và các nhà cho vay tín dụng, mối quan tâm chủ yếu của họ là hướng vào khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Vì vậy họ đặc biệt chú ý đến lượng tiền và đến các tài sản khác có thể chuyển đổi thành tiền nhanh, từ đó so sánh với số nợ ngắn hạn để biết được khả năng thanh toán tức thời của doanh nghiệp. Bên cạnh đó các chủ ngân hàng và các nhà cho vay tín dụng cũng rất quan tâm đến số lượng vốn của chủ sở hữu. Bởi vì số lượng vốn của chủ sở hữu này sẽ là khoản bảo hiểm cho họ trong thời gian doanh nghiệp gặp rủi ro. .Đối với nhà đầu tư mối quan tâm của họ thường hướng vào các yếu tố rủi ro, thời gian hoàn vốn, khả năng sinh lãi, khả năng thanh toán vốn, vì vậy họ cần thông tin về điều kiện tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp. Đồng thời các nhà đầu tư cũng rất quan tâm đến việc điều hành hoạt động sự an toàn và tính hữu hiệu cho họ. Bên cạnh đó chủ doanh nghiệp (chủ sở hữu) các nhà quản lý chủ ngân hàng, các nhà cung cấp còn có nhiều nhóm người khác quan tâm đến thông tin tài chính của doanh nghiệp đó là cơ sở tài chính, người lao động những người này có thông tin về cơ bản giống chủ ngân hàng, nhà đầu tư, các chủ doanh nghiệp vì nó liên quan đến quyền lợi và trách nhiệm đến khách hàng hiện tại và trong tương lai của họ. 3.Phương pháp phân tích: a.Phương pháp so sánh:
Để áp dụng phương pháp so sánh cần đảm bảo các điều kiện có thể so sánh được, các chỉ tiêu tài chính thống nhất về không gian thời gian nội dung tính chất và theo mục đích phân tích mà xác định gốc so sánh, gốc so sánh được xem là gốc về mặt thời gian và không gian, kỳ phân tích được chọn là kỳ báo cáo hoặc kỳ kế hoạch. Giá trị so sánh có thể lựa chọn bằng số tuyệt đối, số tương đối hoặc số bình quân. Nội dung so sánh gồm: - So sánh giữa số thực hiện kỳ này với số thực hiện kỳ trước để thấy rõ thay đổi, xu hướng tài chính doanh nghiệp. -So sánh giữa số thực hiện và kế họach thấy mức độ phấn đấu của doanh nghiệp -So sánh số hiệu của doanh nghiệp với số hiệu trung bình nghành các doanh nghiệp khác để đánh giá tài chính của doanh nghiệp mình tốt hay xấu. -So sánh theo chiều dọc để chăm sóc tỷ trọng của từng chỉ tiêu so với tổng thể so sánh theo chiều ngang của nhiều kỳ để thấy được sự biến động cả số tương đối và số tuyệt đối của một chỉ tiêu nào đó qua các niên độ kế toán. b.Phương pháp tỷ lệ: Phương pháp tỷ lệ được áp dụng rất phổ biến trong phân tích tài chính, đó là phương pháp có tính hiệu lực cao giúp cho nhà phân tích khai thác có hiệu quả những số liệu, và phân tích có hệ thống hàng loạt số tỷ lệ theo kiểu thời gian liên tục c.Phương pháp loại trừ: Trong phân tích nhiều trường hợp cần nghiên cứu ảnh hưởng của các nhân tố đến kết quả kinh doanh nhờ phương pháp loại trừ. Loại trừ là phương pháp xác định mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến kết quả kinh doanh bằng cách loại trừ ảnh hưởng của các nhân tố khác.Như vậy phải dựa vào mức biến động của từng nhân tố. 4.Nguồn thông tin sử dụng trong phân tích tài chính doanh nghiệp: a.Bảng cân đối kế toán: -Khái niệm bảng cân đối kế toán: Bảng cân đối kế toán là báo cáo tài chính tổng hợp phản ánh tổng quát toàn bộ giá trị tài sản hiện có và nguồn hình thành tài sản đó của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định. Số liệu trên bảng cân đối kế toán cho biết toàn bộ giá trị tài sản hiện có của doanh nghiệp theo cơ cấu tài sản, nguồn vốn và cơ cấu nguồn vốn hình thành tài sản đó.Căn cứ
vào bảng cân đối kế toán có thể nhận xét và đánh giá khái quát tình hình tài chính của doanh nghiệp. -Ý nghĩa bảng cân đối kế toán: Bảng cân đối kế toán rất có ý nghĩa trong công tác quản lý doanh nghiệp. Số liệu trên bảng cân đối kế toán cho biết toàn bộ giá trị tài sản hiện có của doanh nghiệp theo cơ cấu của tài sản. Nguồn vốn và cơ cấu nguồn hình thành các tài sản đó. Thông qua bảng cân đối kế toán, có thể nhận xét nghiên cứu và đánh giá khái quát tình hình tài chính doanh nghiệp. Trên cơ sở đó có thể phân tích tình hình sử dụng vốn, khả năng huy dộng vốn vào quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. -Kết cấu bảng cân đối kế toán: Bảng cân đối kế toán được chia làm hai phần: .Phần tài sản:Chỉ tiêu phần tài sản phản ánh toàn bộ giá trị tài sản hiện có của doanh nghiệp tại thời điểm báo cáo theo cơ cấu tài sản theo hình thức tồn tại trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Tài sản được phân chia như sau: A.Tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn B.Tài sản cố định và đầu tư dài hạn .Phần nguồn vốn: Phản ánh nguồn hình thành tài sản hiện có của doanh nghiệp tại thời điểm lập báo cáo. Các chỉ tiêu nguồn vốn thể hiện tính pháp lý của tài sản đối với tài sản đang quản lý và sử dụng ở doanh nghiệp.Nó được phân chia như sau: A.Nợ phải trả B.Nguồn vốn chủ sở hữu. Mỗi phần của bảng cân đối kế toán được phản ánh theo 3 cột: mã số, số đầu năm,số cuối kỳ (quý, năm). b.Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh: -Khái niệm báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh: Đây là báo cáo tài chính tổng hợp tổng quát tình hình và kết quả kinh doanh trong một kỳ kế toán của doanh nghiệp, chi tiết theo hoạt động kinh doanh và các hoạt động khác, tình hình thực hiện đối với Nhà nước về thuế và các khoản phải nộp. -Kết cấu báo cáo hoạt động kinh doanh: gồm 3 phần .Phần I: Lãi, lỗ Phản ánh tình hình kết quả kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm hoạt động kinh doanh , hoạt động tài chính và hoạt động khác.
.Phần II: Tình hình thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước .Phần III:Thuế GTGT được khấu trừ, thuế GTGT được hoàn lại, thuế GTGT được giảm, thuế GTGT hàng bán nội địa. c.Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: Lưu chuyển tiền tệ là báo cáo tài chính tổng hợp phản ánh việc hình thành và sử dụng lượng tiền phát sinh trong kỳ báo cáo của doanh nghiệp. Dựa vào báo cáo lưu chuyển tiền tệ người sử dụng có thể đánh giá được khả năng tạo ra tiền, sự biến động tài sản thuần của doanh nghiệp và dự đoán được bằng tiền trong kỳ tiếp theo. d.Thuyết minh báo cáo tài chính: Là một bộ phận hợp thành hệ thống báo cáo tài chính của doanh nghiệp để giải thích bổ sung thông tin về tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh, tình hình sản xuất của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo mà các báo cáo tài chính khác không thể trình bày rõ ràng và chi tiết được. e.Báo cáo kế toán khác: Như các sổ thẻ chi tiết, các báo cáo tổng kết các chính sách bán hàng. B.PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH THÔNG QUA BÁO CÁO TÀI CHÍNH: I.Đánh giá khái quát tình hình tài chính thông qua bảng cân đối kế toán: Với mục đích: Căn cứ vào số liệu đã phản ánh trên bảng cân đối kế toán để so sánh tổng số tài sản và tổng nguồn vốn giữa cuối kỳ và đầu kỳ. Đồng thời xem xét sự tăng giảm của từng khoản mục và sự thay đổi về tỷ trọng trong bảng cân đối kế toán, với số liệu này thông thường được đánh giá hai mặt: Tình hình phân bổ tài sản và tình hình phân bổ nguồn vốn. 1.Đánh giá khái quát tình hình phân bổ tài sản: Dựa vào bảng cân đối kế toán ta có thể lập bảng phân tích tình hình phân bổ tài sản như sau : .Phần tài sản: Phản ánh toàn bộ giá trị tài sản hiện có của doanh nghiệp tại thờ
điểm lập báo cáo. Chênh lệch cuối - Số Số năm Tỷ trọng TS Chỉ tiêu đầu cuối so với đầu năm LĐ năm năm Tỷ Đ. C. Mức : lệ(%) năm năm Phả A.TSLĐ& ĐTNH n I.Tiền ánh II.Các khoản đầu tư ngắn hạn tổn III.Các khoản phải thu g IV.Hàng tồn kho giá V.TSLĐ khác trị B. TSCĐ& ĐTDH tài I.TSCĐ sản II.Các khoản đầu tư dài hạn lưu khác độn III.Chi phí xây dựng cơ bản dở g dang có IV.Các khoản ký cược ký quỹ đến dài hạn thời V.Chi phí trả trước dài hạn điể Tổng tài sản m lập báo cáo, bao gồm vốn bằng tiền, đầu tư ngắn hạn, các khoản phải thuvà giá trị tài sản cho quá trình sản xuất kinh doanh. -Vốn bằng tiền: Phản ánh số tiền hiện có của doanh nghiệp bao gồm tiền mặt, tiền gửi ngân hàng và tiền đang chuyển. -Các khoản phải thu là chỉ tiêu phản ánh các khoản phải thu(sau khi trừ dự phòng) -Hàng tồn kho: Phản ánh toàn bộ giá trị thực của các loại hàng tồn kho dự trữ cho quá trình sản xuất kinh doanh.
Trong kinh doanh qui mô tài sản là vấn đề đáng quan tâm tuy nhiên tài sản được phân bổ như thế nào, tỷ trọng của từng loại chiếm trong tổng tài sản có hợp lý hay không. Khi đã có vốn thì vấn đề quan trọng là sử dụng vốn đó như thế nào, nhằm đáp ứng nhu cầu và nâng cao hiệu quả kinh doanh điều này thể hiện thông qua việc xem xét kết cấu tài sản cũng như quy mô biến động của nó. .Phân tích theo chiều ngang: Căn cứ vào số liệu đầu năm, cuối năm ta tính được mức chênh lệch cũng như phần trăm chênh lệch. Đây là con số tuyệt đối thể hiện sự biến động qui mô về tài sản của đơn vị và phần trăm chênh lệch của tổng tài sản đầu năm và cuối năm là con số tương đối thể hiện biến động về tốc độ tăng trưởng của tài sản đơn vị. Để thấy rõ hơn ta đi sâu phân tích từng khoản mục tài sản. Đối với tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn: Do tính chất của tài sản lưu động là vận động liên tục từ hình thức này sang hình thức khác. Một trong những nguyên tắc quản lý vốn lưu động là nguyên t c vừa đủ, có thể không nên dư thừa dẫn đến dễ bị chiếm dụng vốn hoặc gây ứ đọng vốn. Trong cơ chế hiện nay việc sử dụng vốn hợp lý thể hiện ở vòng quay của vốn lưu động. Vốn lưu động quay càng nhanh việc sử dụng vốn càng hiệu quả. Đánh giá tài sản lưu động thể hiện thông qua bộ phận cấu thành của nó. Cùng với sự biến động của tài sản lưu động thì TSCĐ cũng có những thay đổi cụ thể: TSCĐ tăng lên thì có thể đánh giá là doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh,với sự tăng lên của TSCĐ mới thực sự chứng tỏ việc đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh. Còn khoản mục xây dựng cơ bản tăng chưa có thể khẳng định là mở rộng sản xuất kinh doanh. .Phân tích theo chiều dọc: Việc phân tích theo chiều ngang cho thấy biến động của từng khoản mục nhưng chưa cung cấp cho ta mối quan hệ giữa các khoản mục. Phân tích theo chiều dọc là cơ sở để xác định kết quả, tỷ lệ của từng khoản mục trong tổng số, qua đó có thể đánh giá biến động so với quy mô chung giữa cuối kỳ và đầu kỳ. Khi phân tích bảng trên theo chiều dọc ta sẽ thấy rõ hơn sự phân bố tài sản. Mỗi sự biến động của kết cấu tài sản có hợp lý hay không có phù hợp với tình hình sản xuất kinh doanh hay không. 2. Đánh giá khái quát tình hình phân bổ nguồn vốn: Dựa vào bảng cân đối kế toán ta có thể phân tích tình hình sử dụng vốn: (Trang sau) . Phân tích theo chiều ngang: Ta biết rằng nguồn vốn bao gồm nợ phải trả và nguồn vốn chủ sở hữu. Trong đó nợ phải trả là những khoản doanh nghiệp nợ nhà
C.lãûch cuäúi nàm nước, Tyí troüng % Säú Säú so våïi âáöu nợ Chè tiãu âáöu cuäúi nàm nhà c nàm nàm Tyí cấp, Mæïc lãû Â.nàm C.nàm các % khoả A.Nåü phaíi traí n tiền I. Nåü ngàõn haûn vay 1. Phaíi traí ngæåìi baïn mỗi 2. Vay daìi haûn âãún haûn traí sự 3. Ngæåìi mua tiãön traí træåïc tăng 4. Thuãú vaì caïc khoaín phaíi lên näüp hay 5. Phaíi traí cäng nhán viãn giảm 6. Phaíi traí näüi bäü của 7. Phaíi traí phaíi näüp khaïc các II. Nåü daìi haûn khoả III. Nåü khaïc n B. Nguäön VCSH nợ I. Nguäön väún quyî đánh II. Kinh phê sæû nghiãûp giá Täøng nguäön väún khả năng tự chủ về tài chính, sự đánh giá này tốt hay xấu còn phụ thuộc vào nhu cầu sản xuất kinh doanh và hiệu quả của quá trình kinh doanh. Vốn chủ sở hữu là nguồn vốn tự có của doanh nghiệp, sự tăng lên hay giảm xuống của vốn chủ sở hữu có thể phần nào thấy được hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp vốn chủ sở hữu càng tăng lên trong tổng nguồn vốn có thể hiện sự lành mạnh của cấu trúc tài chính doanh nghiệp với xu hướng này doanh nghiệp sẽ ngày càng được nâng cao vị thế của mình trên thương trường.
.Phân tích theo chiều dọc: Là phân tích theo biến động kết cấu nguồn vốn. Trong sự thay đổi kết cấu nguồn vốn nếu như tỷ trọng vốn chủ sở hữu trong tổng nguồn vốn cao thì doanh nghiệp có khả năng tự đảm bảo về mặt tài chính, và mức độ độ lập của doanh nghiệp đối với chủ nợ (ngân hàng, nhà cung cấp) là cao. Ngược lại nếu công nợ phải trả chiếm chủ yếu trong tổng nguồn vốn của doanh nghiệp thì khả năng tự đảm bảo về mặt tài chính của doanh nghiệp sẽ thấp. II. Đánh giá khái quát tình hình tài chính qua báo cáo kết quả kinh doanh: Kết quả đạt được trong một kỳ kinh doanh thể hiện rõ trên Báo cáo kết quả hoạt động. Vì vậy việc đánh giá tình hình tài chính thông qua báo cáo kết quả kinh doanh là điều cần thiết, bởi vì qua đó ta có thể thấy được những gì đã làm và chưa làm được trong kỳ kế toán của doanh nghiệp.
C/Lãûch nàm Nà Nà nay so våïi % theo ÂTT m Từ Chè tiãu m nàm træåïc træ số nay Säú Nàm Nàm åïc % liệu tiãön nay træåïc phâ Doanh thu baïn haìng vaì cung n cáúp dëch vuû tích Caïc khoaín giaím træì ta 1.DT thuáönvãö baïn haìng vaì đi cung cáúp dëch vuû vào 2.Giaï väún haìng baïn chi 3.LN gäüp vãö baïn haìng vaì tiết cung cáúp dëch vuû cho 4.DT hoaût âäüng taìi chênh từn 5.Chi phê taìi chênh g 6.Chi phê vãö baïn haìng vaì kho cung cáúp dëch vuû ản 7.LN thuáön tæì hoaût âäüng kinh mụ doanh c 8.Thu nháûp khaïc để 9.Chi phê khaïc thấ 10.LN khaïc y 11.LNTT đượ 12.Thuãú TNDN c sự 13.LN sau thuãú biế n động của các chỉ tiêu. Một khi nhìn thấy sự tăng lên của doanh thu điều đó thể hiện về sự mở rộng thị trường. Bên cạnh đó doanh nghiệp cũng cần xem xét đến chi phí quản lý doanh nghiệp bởi nó thể hiện sự nổ lực của doanh nghiệp từ khâu mua hàng đến khâu bán hàng. Đặc biệt cần phải quan tâm đến mức giá tăng giữa giá vốn với doanh thu để tìm ra nguyên nhân của sự chênh lệch đó. Tuy nhiên cần kết hợp sự phân tích thay đổi của
doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ vì doanh thu này chịu ảnh hưởng của các khoản giảm trừ. Việc so sánh theo doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ là một công cụ phân tích hữu ích, qua đó biết được 100 đồng doanh thu này có bao nhiêu đồng chi phí, lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ. III.Phân tích tình hình thanh toán và khả năng thanh toán của doanh nghiệp: 1.Phân tích tình hình thanh toán: Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp luôn phát sinh việc thu chi thanh toán.Song các khoản phải thu, phải trả cần phải có một khoản thời gian nhất định mới thanh toán được. Còn thời gian thanh toán dài hay ngắn là hoàn toàn phụ thuộc vào chế độ quy định về nộp thuế nộp lãi của nhà nước.Tùy thuộc vào phương thức được áp dụng. C.lãûch C.lãûch Khoaín phaíi Â.nà C.nà Khoaín Â.nà Säú C.nàm Säú thu m m % phaíi traí m % tiãön tiãön 1.Khoaín phaíi -Vay ngàõn thu haûn 2.Traí træåïc -Vay daìi ngæåìibaïn haûn Täøng säú Việc chiếm dụng vốn lẫn nhau hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp là một nét đặc trưng trong thương mại thậm chí còn được coi là một sách lược kinh doanh hữu hiệu của các doanh nghiệp ngang nhiên hoạt động trên thương trường mà trong tay không hề có một đồng vốn nào. Do đó vấn đề thanh toán trở nên cao so với kinh doanh Việc phân tích tình hình thanh toán của doanh nghiệp để tìm ra nguyên nhân của mọi sự ngưng trệ khê đọng các khoản thanh toán nhằm tiến tới làm chủ tài chính, có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Qua số liệu của bảng phân tích để tìm thấy được sự biến động của các khoản phải thu và phải trả từ đó đưa ra nhận xét về tình hình thu hồi nợ, và dấu hiệu biến động của các khoản nợ từ đó đưa ra biện pháp nhằn giảm khách hàng nợ và nguyên
nhân của việc tăng khoản nợ có hợp lý hay không. 2. Phân tích khả năng thanh toán của doanh nghiệp: Khả năng thanh toán của doanh nghiệp là khả năng hoán chuyển thành tiền của các tài sản để đối phó với các khoản nợ ngắn hạn. Nếu doanh nghiệp làm ăn tốt thì khả năng thanh toán dồi dào. Ngược lại nếu hoạt động tài chính xấu thì việc chiếm dụng vốn lẫn nhau nhiều thanh toán bị kéo dài dây dưa. Vì vậy khả năng thanh toán là công cụ cần thiết để đánh giá sức mạnh của tài chính doanh nghiệp. Để đánh giá khả năng thanh toán của doanh nghiệp chúng ta thường phân tích các chỉ tiêu sau: a.Hệ số khả năng thanh toán hiện hành (H1): Taìi saín læu âäüng H1 vaì âáöu tæ ngàõn haûn = Nåü Hệ số này là công ngàõn cụ đo lường khả năng thanh toán nợ của doanh nghiệp, hệ số này haûn thể hiện mức độ đảm bảo của tài sản đối với nợ phải trả. + Nếu H1>1 khả năng thanh toán nợ của doanh nghiệp cao. Tuy nhiên hệ số này quá cao cũng không tốt điều đó chứng tỏ doanh nghiệp bị ứ đọng vốn, khả năng sinh lời thấp.Chỉ tiêu này còn thể hiện các khoản nợ của các doanh nghiệp đều có tài sản. + Nếu H1< 1 khả năng thanh toán của doanh nghiệp kém tất cả các tài sản lưu động của doanh nghiệp không đủ chi trả cho các khoản nợ, càng tiến về 0 doanh nghiệp càng lâm vào tình trạng khó khăn về tài chính. b.Hệ số khả năng thanh toán nhanh (H2): Tiãön + Âáöu tæ taìi chênh ngàõn H2 haûn + Khoaín phaíi thu = Nåü ngàõn Hệ số khả năng thanh toán là tiêu chuẩn đánh giá khắt khe hơn về khả năng thanh toán. Nó phản ánh nếu không bán hết hàng tồn kho thì khả năng thanh toán của doanh nghiệp sẽ ra sao? Bởi vì hàng tồn kho không phải là nguồn tiền mặt tức thời đáp ứng ngay cho việc thanh toán chỉ tiêu này cho phép đánh giá tốt hơn rủi ro phá sản của doanh nghiệp. c. Hệ số khả năng thanh toán tức thời (H3): H3 Tiãön = Nåü
Trong cơ chế quản lý hiện nay thì các doanh nghiệp phải tự chịu trách nhiệm về toàn bộ hoạt động và kết quả kinh doanh của mình. Doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh phải luôn đặt ra một tình huống xấu nhất có thể xảy ra có thể thanh toán tức thời các khoản nợ. d.Số vòng quay khoản phải thu (S1): DTT baïn chëu + Thuãú S1 GTGT âáöu ra = Nåü Säú âáöu nàm + Säú dæ khoaín phaíi Säú cuäúi nàm thu bçnh quán = Các chỉ tiêu này phản ánh tốc độ luân chuyển các khoản thu. Số vòng quay này tăng lên chứng tỏ doanh nghiệp thu hồi vốn nhanh các khoản nợ. Khả năng chuyển đổi thành tiền của các khoản phải thu càng nhanh ảnh hưởng tốt đến khả năng thanh toán và khả năng hoạt động. Tuy nhiên chú ý rằng hệ số quá cao có thể biểu hiện không tốt, bởi vì doanh nghiệp thể hiện phương thức tín dụng khắc khe sẽ ảnh hưởng không tốt đến quá trình tiêu thụ, giảm doanh thu bởi vì khách hàng luôn muốn thời hạn trả tiền kéo dài thêm. e. Số ngày một vòng quay khoản phải thu (Sn): Sn 360 = Säú voìng quay Chỉ tiêu tiêu này thể hiện số ngày cần thiết để thu hồi nợ nếu chỉ tiêu này nhỏ thể hiện doanh nghiệp ít bị chiếm dụng vốn điều này chưa hẳn đã tốt. Chỉ tiêu này cao thể hiện doanh nghiệp chiếm dụng vốn nhiều cần phải xem lại chính sách tín dụng của công ty. f.Số vòng quay hàng tồn kho (S2): Giaï väún haìng baïn S2 Säú dæ bçnh quán = haìng täön kho Số đầu kỳ + Số cuối kỳ Số dư bình quân hàng tồn kho = 2 Chỉ tiêu này phản ánh số vòng quay hàng tồn kho bình quân trong kỳ hay là thời gian hàng hoá nằm trong kho, trước khi bán. Thời gian này càng giảm thì khả năng hoán chuyển thành tiền của hàng hoá trong kho càng nhanh. Số vòng quay hàng tồn kho chậm có thể hàng hoá bị kém phẩm chất không tiêu thụ được hoặc tồn kho quá mức cần thiết. g.Số ngày một vòng quay hàng tồn kho: (Sn2) 360 Số vòng quay hàng tồn kho
Sn2 = Chỉ tiêu này cho ta biết được hàng tồn kho quay được bao nhiêu ngày trong một vòng. Số ngày càng nhiều chứng tỏ hàng hóa luân chuyển chậm công tác kinh doanh kém hiệu quả. IV.Phân tích tình hình đầu tư và cấu trúc nguồn vốn của doanh nghiệp: 1.Phân tích cấu trúc tài chính của doanh nghiệp: a.Phân tích vốn lưu động (VLĐr): Để đảm bảo cho quá trình kinh doanh được diễn ra liên tục buộc các doanh nghiệp phải có lượng vốn cố định và vốn lưu động việc đảm bảo đầy đủ nhu cầu về vốn là rất cần thiết. Giúp cho hoạt động kinh doanh liên tục và có hiệu quả. Nguồn vốn có 2 loại: -Nguồn vốn thường xuyên: Là nguồn vốn sử dụng thường xuyên lâu dài vào quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thường sử dụng trên một năm. -Nguồn vốn tạm thời: Là nguồn vốn mà doanh nghiệp tạm thời sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh trong thời gian ngắn. Thường dưới một năm khi phân tích vốn lưu động cần chú ý đến các trường hợp sau: Có 2 trường hợp xảy ra khi phân tích vốn lưu động ròng VLĐr = NVTX - TSCĐ & ĐTDH Hoặc: VLĐr = TSLĐ & ĐTNH - NVTT Coï 3 træåìng håüp xaíy ra: TSLÂ& TSLÂ& NVTT TSLÂ& NVTT ÂTNH ÂTNH ÂTDH NVTT TSCÂ& TSCÂ& NVTX TSCÂ& NVTX ÂTDH ÂTDH ÂTDH NVTX .Trường hợp 1:VLĐr = 0 doanh nghiệp có kết cấu nguồn vốn ổn định, tạm thời đạt trạng thái cân bằng tài chính trong ngắn hạn trong trường hợp này toàn bộ các khoản TSCĐ và đầu tư dài hạn được tài trợ vừa đủ nguồn vốn thường xuyên ở trạng thái này doanh nghiệp cũng có 2 nguy cơ xảy ra đó là VLĐr < 0 hoặc VLĐr > 0.
.Trường hợp 2:VLĐr > 0 doanh nghiệp có cấu trúc vốn ổn định, trạng thái cân bằng tốt nhất và tính tự chủ cao. Trong trường hợp này NVTX không chỉ sử dụng để tài trợ cho TSCĐ và ĐTDH mà còn sử dụng để tài trợ một phần TSCĐ của DN. .Trường hợp 3: VLĐr < 0 doanh nghiệp có cấu trúc nguồn vốn mất tự chủ, NVTX không đủ để tài trợ cho TSCĐ và ĐTDH. Rủi ro doanh nghiệp cao dẫn đến áp lực thanh toán các khoản nợ và mất cân bằng tài chính. b.Phân tích đảm bảo vốn lưu động ròng (NCVLĐ): NCVLĐ = HTK + Khoản phải thu - Khoản phải trả (không có nợ vay) Nhu cầu vốn lưu động có thể bù đắp bằng nhiều nguồn khác nhau nhưng ổn định và lâu dài thì cần bù đắp NVTX. Nghĩa là nguồn vốn chủ sử hữu và vay dài hạn bù đắp xong TSCĐ thì phần còn lại dùng để bù đắp cho VLĐ. Ngân quỹ ròng (NQR) = VLĐ ròng - NCVLĐ .Khi NQR> 0 đây là trạng thái cân bằng tốt nhất vì VLĐr dù tài trợ cho tất cả nhu cầu của doanh nghiệp.Thể hiện cân bằng an toàn tài chính vì doanh nghiệp không phải vay để bù đắp sự thiếu hụt về nhu cầu VLĐ và doanh nghiệp không gặp khó khăn về thanh toán trong ngắn hạn. .Khi NQR< 0 trạng thái không tốt nhu cầu không đáp ứng đầy đủ bằng VLĐr doanh nghiệp phải huy động các khoản vay ngắn hạn để bù đắp sự thiếu hụt đó và tài trợ một phần TSCĐ khi vốn lưu động ròng âm. .Khi NQR = 0 trạng thái tốt trong ngắn hạn cần gia tăng vốn lưu động ròng đảm bảo tài trợ cho NCVLĐ. C. PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN ẢNH HƯỞNG: -Bước 1: Xác định các yếu tố cấu thành của các chỉ tiêu NVTX, NVTT, VLĐR, NCVLĐ -Bước 2: So sánh số liệu giữa đầu kỳ và cuối kỳ để xác định mức độ tăng giảm của các loại có nhận xét đánh giá -Bước 3: Đi sâu phân tích từng khoản mục cụ thể để xác định tính hợp lý trong việc tăng giảm các chỉ tiêu nguyên cứu 1.Phân tích tình hình đầu tư và cấu trúc tài chính: a.Tỷ suất nợ (P1) : Nåü P1 phaíi *100 % = traí