BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN NGỌC TÚ
PHÂN TÍCH SỰ TÁC ĐỘNG CỦA TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
ĐẾN CÁN CÂN THƢƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN NGỌC TÚ
\
PHÂN TÍCH SỰ TÁC ĐỘNG CỦA TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
ĐẾN CÁN CÂN THƢƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã số : 60340201
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
TS. LẠI TIẾN DĨNH
TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của tôi, nhờ có sự hỗ trợ từ
Thầy hƣớng dẫn khoa học. Những nội dung nghiên cứu và kết quả nêu ra
trong luận văn này là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất kỳ
công trình nghiên cứu nào.
Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đã đƣợc ghi rõ
nguồn gốc.
TP.HCM, ngày 20 tháng 09 năm 2016
Học viên thực hiện
Nguyễn Ngọc Tú
MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
CHƢƠNG 1 GIỚI THIỆU VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU.................................................. 1
1.1. Giới thiệu vấn đề nghiên cứu .................................................................................. 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................ 1
1.3. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................. 2
1.4. Đối tƣợng nghiên cứu .............................................................................................. 2
1.5. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................. 2
1.6. Phƣơng pháp nghiên cứu ......................................................................................... 2
1.7. Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu ................................................................. 2
1.8. Kết cấu của luận văn ............................................................................................... 3
CHƢƠNG 2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TÁC ĐỘNG CỦA TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI ĐẾN
CÁN CÂN THƢƠNG MẠI ................................................................................................. 4
2.1. Tổng quan về tỷ giá hối đoái ................................................................................... 4
2.1.1. Khái niệm về tỷ giá hối đoái ............................................................................ 4
2.1.2. Cơ sở xác định tỷ giá hối đoái ......................................................................... 4
2.1.2.1. Trong chế độ bản vị vàng ......................................................................... 4
2.1.2.2. Trong hệ thống tiền tệ Bretton Woods ..................................................... 4
2.1.2.3. Trong chế độ tiền tệ hiện nay ................................................................... 4
2.1.3. Các loại tỷ giá thông dụng ............................................................................... 5
2.2. Tổng quan về cán cân thƣơng mại .......................................................................... 5
2.2.1. Khái niệm về cán cân thƣơng mại ................................................................... 5
2.2.2. Tác động của cán cân thƣơng mại ................................................................... 6
2.2.2.1. Trong cơ chế tỷ giá hối đoái thả nổi ......................................................... 6
2.2.2.2. Trong cơ chế tỷ giá hối đoái cố định ........................................................ 7
2.2.3. Các nhân tố tác động đến cán cân thƣơng mại ................................................ 8
2.2.3.1. Lạm phát ................................................................................................... 8
2.2.3.2. Thu nhập quốc dân ................................................................................... 8
2.2.3.3. Tỷ giá hối đoái .......................................................................................... 8
2.2.3.4. Các biện pháp hạn chế của chính phủ ...................................................... 8
2.3. Khung lý thuyết và nghiên cứu về tác động của tỷ giá lên cán cân thƣơng mại,
xuất khẩu và nhập khẩu ..................................................................................................... 8
2.3.1. Khung lý thuyết về tác động của tỷ giá lên cán cân thƣơng mại ..................... 8
2.3.2. Khung lý thuyết về tác động của tỷ giá lên xuất khẩu ................................... 12
2.3.3. Khung lý thuyết về tác động của tỷ giá lên nhập khẩu .................................. 16
2.3.4. Các nghiên cứu trƣớc liên quan đến đề tài nghiên cứu .................................. 18
2.3.4.1. Các nghiên cứu ở Việt Nam ................................................................... 19
2.3.4.2. Các nghiên cứu ở nƣớc ngoài ................................................................. 22
TÓM TẮT CHƢƠNG 2 .................................................................................................... 31
CHƢƠNG 3 THỰC TRẠNG VỀ TÁC ĐỘNG CỦA TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI ĐẾN CÁN
CÂN THƢƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM ........................................................................... 32
3.1. Thực trạng của tỷ giá hối đoái tại Việt Nam giai đoạn 2001 – 2015 .................... 32
3.2. Thực trạng về cán cân thƣơng mại tại Việt Nam giai đoạn 2001 – 2015.............. 36
3.3. Tác động của tỷ giá hối đoái đến cán cân thƣơng mại Việt Nam giai đoạn 2001 –
2015 ............................................................................................................................... 38
TÓM TẮT CHƢƠNG 3 .................................................................................................... 41
CHƢƠNG 4 PHƢƠNG PHÁP, DỮ LIỆU VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................. 42
