Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thương mại Trách nhiệm hữu hạn Dầu khí Toàn cầu

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:88

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thương mại Trách nhiệm hữu hạn Dầu khí Toàn cầu" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu lý thuyết và thực ti n nội dung phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thương mại TNHH MTV Dầu Khí Toàn Cầu, luận văn sẽ đề xuất các giải pháp hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thương mại TNHH MTV Dầu Khí Toàn Cầu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thương mại Trách nhiệm hữu hạn Dầu khí Toàn cầu

7 TRƢỜNG ĐẠI HỌC C NG ĐO N TẠ QUANG NINH HOÀN THIỆN NỘI DUNG PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT THÀNH VIÊN DẦU KHÍ TOÀN CẦU LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN MÃ SỐ: 834 03 01 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐO N THỤC QUYÊN HÀ NỘI, NĂM 2022
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ “Hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thương mại Trách nhiệm hữu hạn Dầu khí Toàn cầu”là công trình nghiên cứu độc lập do tác giả thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn của TS. Đoàn Thục Quyên. Luận văn chƣa đƣợc công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào. Các số liệu, nội dung đƣợc trình bày trong luận văn là trung thực,có nguồn gốc rõ ràng, hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung của luận văn thạc sĩ. Tác giả luận văn Tạ Quang Ninh
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên học viên xin gửi lời tri ân sâu sắc đến TS. Đoàn Thục Quyên là ngƣời trực tiếp hƣớng dẫn, chỉ bảo cho tôi trong quá trình nghiên cứu thực hiện luận văn này. Nếu không có sự chỉ bảo và hƣớng dẫn nhiệt tình, những tài liệu phục vụ nghiên cứu và những lời động viên khích lệ của cô thì luận văn này không thể hoàn thành. Một lần nữa xin chân thành cảm ơn cô giáo. Học viên xin gửi lời cảm ơn đến nhà trƣờng, khoa và các ban ngành đoàn thể của trƣờng Đại học Công Đoàn đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho học viên trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trƣờng. Xin trân trọng cảm ơn Ban lãnh đạo, các phòng chuyên môn tại Ngân hàng Thương mại TNHH Dầu khí Toàn cầu đã cung cấp các tài liệu, số liệu liên quan đến đề tài. Cuối cùng, tôi muốn dành lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè và ngƣời thân đã hết lòng ủng hộ và tạo điều kiện cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu, động viên tôi vƣợt qua những khó khăn trong học tập và cuộc sống để tôi có thể yên tâm thực hiện ƣớc mơ của mình. Xin trân trọng cảm ơn!
MỤC LỤC Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục bảng, biểu đồ MỞ ĐẦU............................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................... 1 2. Tổng quan về tình hình nghiên cứu ................................................................. 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................... 4 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu.................................................................... 4 5. Phƣơng pháp nghiên cứu.................................................................................. 4 6. nghĩa l luận và thực ti n ............................................................................. 5 7. Kết cấu luận văn ............................................................................................... 5 Chƣơng 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ NỘI DUNG PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA NG N H NG THƢƠNG MẠI ...................................................... 6 1.1. Báo cáo tài chính và vai trò, ý nghĩa phân tích báo cáo tài chính tại ngân hàng thƣơng mại ....................................................................................... 6 1.1.1. Khái niệm và đặc điểm Ngân hàng Thƣơng mại ....................................... 6 1.1.2. Khái niệm báo cáo tài chính và phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thƣơng mại ................................................................................................. 8 1.1.3. Vai trò của phân tích báo cáo tài chính trong Ngân hàng Thƣơng mại ... 11 1.2. Nguồn dữ liệu phân tích báo cáo tài chính trong Ngân hàng thƣơng mại...................................................................................................................... 13 1.2.1. Hệ thống báo cáo tài chính ....................................................................... 13 1.2.2. Tài liệu khác ............................................................................................. 14 1.3. Phƣơng pháp phân tích báo cáo tài chính .............................................. 15 1.3.1. Phƣơng pháp so sánh................................................................................ 15 1.3.2. Phƣơng pháp loại trừ ................................................................................ 16
1.3.3. Phƣơng pháp cân đối ................................................................................ 20 1.3.4. Phƣơng pháp tỷ lệ .................................................................................... 21 1.3.5. Phƣơng pháp phân tích tài chính Dupont ................................................. 21 1.4. Tổ chức phân tích báo cáo tài chính........................................................ 22 1.5. Nội dung phân tích báo cáo tài chính ...................................................... 23 1.5.1. Phân tích cấu trúc tài chính ...................................................................... 23 1.5.2. Tình hình đảm bảo vốn cho hoạt động kinh doanh.................................. 26 1.5.3. Phân tích tình hình công nợ và khả năng thanh toán ............................... 30 1.5.4. Phân tích kết quả kinh doanh và khả năng sinh lời.................................. 32 1.5.5. Phân tích tình hình lƣu chuyển tiền tệ...................................................... 34 Tiểu kết chƣơng 1 ............................................................................................. 36 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG NỘI DUNG PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI NG N H NG THƢƠNG MẠI TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT THÀNH VIÊN DẦU KHÍ TOÀN CẦU .............................................................. 37 2.1. Khái quát về Ngân hàng Thƣơng mại Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dầu Khí Toàn Cầu ........................................................................ 37 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Thƣơng mại Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dầu Khí Toàn Cầu ........................................... 37 2.1.2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Thƣơng mại Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dầu Khí Toàn Cầu ........................................... 38 2.1.3. Cơ cấu tổ chức quản lý của Ngân hàng Thƣơng mại Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dầu Khí Toàn Cầu ............................................................. 39 2.2. Thực trạng nội dung phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thƣơng mại Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dầu Khí Toàn Cầu. .. 41 2.2.1. Thực trạng phân tích cấu trúc tài chính.................................................... 41 2.2.2. Thực trạng phân tích tình hình đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh .................................................................................................................. 43 2.2.3. Thực trạng phân tích tình hình công nợ và khả năng thanh toán................. 45 2.2.4. Thực trạng phân tích kết quả kinh doanh và khả năng sinh lời ............... 45
2.2.5. Thực trạng phân tích lƣu chuyển tiền tệ .................................................. 47 2.3. Đánh giá thực trạng nội dung phân tích báo cáo tài chính ................... 49 2.3.1. Ƣu điểm .................................................................................................... 49 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân .......................................................................... 50 Tiểu kết chƣơng 2 ............................................................................................. 56 Chƣơng 3. HOÀN THIỆN NỘI DUNG PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI NG N H NG THƢƠNG MẠI TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT THÀNH VIÊN DẦU KHÍ TOÀN CẦU .............................................................. 57 3.1. Định hƣớng phát triển của Ngân hàng Thƣơng mại Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dầu Khí Toàn Cầu trong thời gian tới ........................ 57 3.2. Các yêu cầu và nguyên tắc về hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thƣơng mại Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dầu Khí Toàn Cầu ................................................................................... 58 3.2.1. Yêu cầu hoàn thiện ................................................................................... 58 3.2.2. Nguyên tắc hoàn thiện.............................................................................. 59 3.3. Giải pháp hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thƣơng mại Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dầu Khí Toàn Cầu ..................................................................................................................... 63 3.3.1. Nâng cao chất lƣợng của hệ thống thông tin phục vụ cho nội dung phân tích tài chính ....................................................................................................... 63 3.3.2. Hoàn thiện công tác tổ chức phân tích, nguồn dữ liệu thông tin phục vụ phân tích ............................................................................................................. 64 3.3.3. Tổ chức tốt việc sử dụng kết quả phân tích ............................................. 66 3.3.4. Xây dựng và tiêu chuẩn hóa nội dung phân tích áp dụng cho các chi nhánh .................................................................................................................. 66 3.3.5. Nâng cao chất lƣợng nhân lực trực tiếp phục vụ nội dung phân tích báo cáo tài chính ....................................................................................................... 68 3.3.6. Xây dựng hệ thống quản trị nội bộ .......................................................... 69 3.3.7. Hoàn thiện nội dung phân tích ................................................................. 69
3.4. Điều kiện thực hiện giải pháp .................................................................. 72 3.4.1. Về phía các cơ quan quản l Nhà nƣớc ................................................... 72 3.4.2. Về phía Ngân hàng Thƣơng mại Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dầu Khí Toàn Cầu ............................................................................................. 72 Tiểu kết chƣơng 3 ............................................................................................. 74 KẾT LUẬN......................................................................................................... 75 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................. 77
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BCTC Báo cáo tài chính Việt Nam BQ Bình quân CAR Hệ số an toàn vốn CP Chi phí DN Doanh nghiệp DNNN NHTM nhà nƣớc DPRRTD Dự phòng rủi ro tín dụng DPRRTD Dự phòng rủi ro tín dụng DUPONT Phƣơng pháp Dupont EBIT Lợi nhuận trƣớc thuế và lãi EM Equity Multiplier- Số nhân VCSH GTCG Giấy tờ có giá HĐQT Hội đồng quản trị HĐV Huy động vốn HoSE Trung tâm giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh IPO Cổ phần hóa lần đầu và phát hành cổ phiếu ra công chúng LTD Loans to Deposit - Tỷ lệ cấp tín dụng từ nguồn vốn huy động NH Ngân hàng NHNN Ngân hàng nhà nƣớc NHTM Ngân hàng thƣơng mại NIM Net interest margin - Thu nhập lãi ròng cận biên NNIM Net non - interest margin - Thu nhập ngoài lãi cận biên NPL Non Performing Loan - Nợ xấu NPM Net Profit Margin- Lợi nhuận ròng cận biên NV Nguồn vốn PTTC Phân tích tài chính
QLRR Quản lý rủi ro ROA Return on Average Asset- Lợi nhuận sau thuế/Tổng tài sản BQ ROE Return on Average Equity- Lợi nhuận sau thuế/VCSH BQ SCTH (GL) Sổ cái tổng hợp STB Ngân hàng thƣơng mại cổ phần sài gòn thƣơng tín TCKT Tổ chức kinh tế TCTD Tổ chức tín dụng TDH Trung dài hạn TMCP Thƣơng mại cổ phần TNHH Trách nhiệm hữu hạn TSCĐ Tài sản cố định TSLĐ Tài sản lƣu động TT Thông tƣ TT Thị trƣờng VCSH Vốn chủ sở hữu
DANH DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1. Vai trò của thông tin phân tích báo cáo tài chính đối với các đối tƣợng chủ yếu ..................................................................................... 12 Bảng 1.2. Cân đối tài sản và nguồn vốn .......................................................... 29 Bảng 2.1. Tốc độ tăng trƣởng tài sản, dƣ nợ ....................................................... 42 Bảng 2.2: Một số chỉ tiêu an toàn hoạt động ................................................... 43 Bảng 2.3. Cơ cấu cho vay, huy động vốn TT 1 so với Tổng tài sản................... 44 Bảng 2.4. Hệ số an toàn vốn ............................................................................... 44 Bảng 2.5. Chỉ tiêu LTD ....................................................................................... 45 Bảng 2.6. Cơ cấu thu nhập ................................................................................. 47 Bảng 2.7. Một số chỉ tiêu về hiệu quả hoạt động ................................................ 48 Bảng 3.1. Mối quan hệ của ROE với các nhân tố theo mô hình DUPONT ....... 70 Bảng 3.2. Chi tiết mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến ROE....................... 71 DANH DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Quy mô và tăng trƣởng tổng tài sản ............................................... 42 Biểu đồ 2.2. Cơ cấu thu nhập .............................................................................. 46
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Báo cáo tài chính là phƣơng tiện cung cấp thông tin về tình hình tài chính và kết quả kinh doanh của NHTM cho các đối tƣợng cần quan tâm. Các đối tƣợng này không chỉ là các nhà quản trị bên trong NHTM mà còn là các đối tƣợng bên ngoài nhƣ: các nhà đầu tƣ, cổ đông công ty, các nhà cho vay, cơ quan thuế… Thông qua các số liệu tổng hợp trên báo cáo tài chính, các nhà quản trị tiến hành phân tích, đánh giá thực trạng tài chính, triển vọng phát triển của doanh nghiệp, từ đó có những quyết định đúng đắn, chính xác, kịp thời trong quá trình điều hành hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, sử dụng một cách tiết kiệm và có hiệu quả vốn và các nguồn lực. Không chỉ giúp cho nhà quản trị, việc phân tích báo cáo tài chính còn giúp các nhà đầu tƣ có quyết định đúng đắn với sự lựa chọn của mình; các chủ nợ đƣợc đảm bảo về khả năng thanh toán của NHTM với các khoản cho vay; nhà cung cấp và khách hàng đảm bảo đƣợc việc NHTM sẽ thực hiện các cam kết đặt ra; các cơ quan quản l Nhà nƣớc có đƣợc các chính sách để tạo điều kiện thuận lợi cũng nhƣ hỗ trợ cho các hoạt động kinh doanh của NHTM và đồng thời kiểm soát đƣợc hoạt động kinh doanh của NHTM bằng pháp luật. Vì vậy phân tích báo cáo tài chính là công cụ đắc lực giúp nhà quản trị bên trong cũng nhƣ các đối tƣợng bên ngoài NHTM có quan hệ về kinh tế và pháp lý với NHTM đƣa ra các quyết định đúng đắn, phù hợp nhất. Mặc dù có tầm quan trọng nhƣ vậy nhƣng công tác phân tích báo cáo tài chính NHTM vẫn chƣa đƣợc các NHTM Việt Nam quan tâm đúng mức. Các NHTM mới chỉ chú trọng đến việc hoàn thành các báo cáo tài chính. Do vậy, hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính NHTM không phát huy đƣợc hết tác dụng của mình, chƣa thực sự trở thành công cụ đắc lực của các NHTM trong hoạt động kinh doanh. Tại Ngân hàng Thƣơng mại TNHH MTV Dầu Khí Toàn Cầu, việc hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính của đơn vị chƣa đƣợc quan tâm
2 thỏa đáng để phát huy hết vai trò, tác dụng trong việc đánh giá thực trạng tình hình tài chính. Xuất phát từ tầm quan trọng của công tác hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính đối với việc phản ánh thực trạng tài chính của các đơn vị và thực trạng tình hình phân tích báo cáo tài chính của Ngân hàng Thƣơng mại TNHH MTV Dầu Khí Toàn Cầu, đề tài “Hoàn thiện nội ung phân t h o cáo tài chính tại Ngân hàng Thương mại Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dầu Khí Toàn Cầu” đƣợc chọn làm đề tài nghiên cứu cho bài luận văn này. Mục đích chính của đề tài là tìm ra các nguyên nhân và hạn chế trong công tác phân tích báo cáo tài chính của đơn vị và từ đó đƣa ra các giải pháp hoàn thiện. Giải quyết tốt đề tài góp phần đánh giá đúng hơn thực trạng tài chính của đơn vị phục vụ cho nhiều các đối tƣợng quan tâm khác nhau. 2. Tổng quan về tình hình nghiên cứu Vấn đề hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính trong các NHTM nói chung đã có rất nhiều ngƣời quan tâm bởi vì trong nền kinh tế thị trƣờng cạnh tranh, công ty nào muốn tồn tại và phát triển thì cần có những quyết định đúng đắn. Muốn đƣa ra các quyết định đúng đắn, ban lãnh đạo công ty cần hiểu rõ tình hình tài chính của công ty mình. Công tác hoàn thiện nội dung phân tích tài chính nhờ vậy mà không ngừng phát triển. Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về đề tài này, trong đó có một số đề tài tiêu biểu nhƣ sau: - Luận văn thạc sĩ kinh tế về đề tài “Hoàn thiện n i ung ph n t h o cáo tài chính tại tổng công ty thép việt nam” của Phạm Thị Tuyết Nhung năm 2019 đã đƣa ra cơ sở lý luận phân tích báo cáo tài chính qua từng báo cáo tài chính. Tuy nhiên tác giả chƣa chỉ ra mối quan hệ giữa các báo cáo tài chính, và đề cập nhiều trong giải pháp hoàn thiện là phƣơng pháp phân tích báo cáo tài chính truyền thống – đơn giản là phƣơng pháp so sánh. - Luận văn thạc sĩ kinh tế với đề tài “Hoàn thiện n i dung phân tích báo cáo tài chính Công ty cổ phần XNK STDD Việt Nam” của Ngô Thị Thủy năm 2020 đề cập trong cơ sở lý luận về nội dung phân tích trên từng báo cáo
3 tài chính và phân tích mối liên hệ giữa các chỉ tiêu trên các báo cáo tài chính và đƣa ra các phƣơng pháp phân tích báo cáo tài chính hiện đại nhƣ phân tích xu hƣớng, phân tích để hoàn thiện công tác phân tích báo cáo tài chính tại NHTM bƣu chính Viettel. Cơ sở lý luận mà luận văn đã đƣa ra khá đầy đủ, tuy nhiên thực trạng công tác phân tích báo cáo tài chính thì lại khá đơn giản, chủ yếu là sự biến động tài sản, nguồn vốn và kết quả kinh doanh. - Luận văn thạc sĩ kinh tế với đề tài “Hoàn thiện n i dung phân tích báo cáo tài chính tại Công ty cổ phần đầu tư ph t triển nhà Đà Nẵng” của Bùi Thị Minh Phƣơng năm 2021 đã hệ thống hóa lý luận chung về phân tích báo cáo tài chính, đánh giá thực trạng của công tác phân tích báo cáo tài chính của Công ty từ đó đề ra giải pháp hoàn thiện tuy nhiên các giải pháp tác giả đƣa ra mới chung chung chƣa cụ thể và mang tính ứng dụng. - Tác giả Nguy n Việt Hùng (2018), trong Luận án tiến sĩ kinh tế về “Hoàn thiện n i dung phân tích báo cáo tài chính tại Ng n hàng thương mại ở Việt Nam”, đã đề cập đến nội dung đánh giá hiệu quả sinh lời – một phần của PTTC NHTM. Đây là tài liệu tham khảo của quan trọng trong quá trình nghiên cứu thực hiện luận văn của học viên. - Tác giả Trần Quốc Vƣợng (2019), với đề tài “ Hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính tại ng n hàng TMCP Xăng ầu Petrolimex” đã nghiên cứu về hệ thống BCTC của NHTM nhƣng chƣa rút ra đƣợc đặc điểm của BCTC, những điểm đặc thù trong phân tích BCTC của NHTM. Mặt khác, các kết quả nghiên cứu của đề tài chỉ áp dụng cho riêng ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex, và cũng chƣa có đề xuất hƣớng dẫn các chi nhánh PTTC. Tuy vậy, đề tài cũng đã hệ thống đƣợc các phƣơng pháp PTTC. Bố cục 3 chƣơng của đề tài từ chƣơng tổng quan, thực trạng đến giải pháp đƣợc trình bày rất khoa học và rõ ràng, sự liên kết giữa các mục chƣơng rất chặt chẽ là tài liệu tham khảo tốt trong việc gợi các đề mục của luận văn. Việc hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính tại các ngân hàng sẽ giúp nhà quản trị đƣa ra các chính sách làm lành mạnh tình hình tài chính
4 và nâng cao hiệu quả kinh doanh. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mụ đ h nghiên ứu Trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết và thực ti n nội dung phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thƣơng mại TNHH MTV Dầu Khí Toàn Cầu, luận văn sẽ đề xuất các giải pháp hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thƣơng mại TNHH MTV Dầu Khí Toàn Cầu. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu và hệ thống cơ sở lý luận về nội dung phân tích báo cáo tài chính trong ngân hàng thƣơng mại. - Nghiên cứu thực trạng nội dung phân tích nội dung báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thƣơng mại TNHH MTV Dầu Khí Toàn Cầu. - Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện nội dung phân tích nội dung báo cáo tài chính của Ngân hàng Thƣơng mại TNHH MTV Dầu Khí Toàn Cầu. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Công tác phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng thƣơng mại. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Không gian nghiên cứu: Công tác phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thƣơng mại TNHH MTV Dầu Khí Toàn Cầu. - Thời gian nghiên cứu: số liệu, thu thập và tổng hợp phân tích báo cáo tài chính của Ngân hàng Thƣơng mại TNHH MTV Dầu Khí Toàn Cầu trong 3 năm, từ năm 2018-2020 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Đề tài dựa trên phƣơng pháp luận là chủ nghĩa duy vật biện chứng. Trong quá trình nghiên cứu, tác giả thƣờng xuyên sử dụng các phƣơng pháp phân tích quy nạp, phƣơng pháp tiếp cận hệ thống, phƣơng pháp logic, phƣơng pháp thống kê. Dữ liệu đƣợc lấy từ các nguồn tài liệu sách, báo, tạp chí, internet và báo cáo phân tích tài chính của Ngân hàng Thƣơng mại TNHH MTV Dầu Khí Toàn Cầu trong các năm, từ năm 2018-2020.
5 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn - Về lý luận: Luận văn đóng góp thêm vào hệ thống lý luận về công tác phân tích nội dung báo cáo tài chính của ngân hàng thƣơng mại. - Về thực tiễn: Luận văn đánh giá thực trạng nội dung phân tích báo cáo tài chính của Ngân hàng Thƣơng mại TNHH MTV Dầu Khí Toàn Cầu. Trên cơ sở đánh giá kết quả đạt đƣợc và các hạn chế, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính của Ngân hàng Thƣơng mại TNHH MTV Dầu Khí Toàn Cầu. 7. Kết cấu luận văn Nội dung luận văn đƣợc kết cấu gồm 3 chƣơng: Chương 1: Lý luận chung về nội dung phân tích báo cáo tài chính của ngân hàng thƣơng mại. Chương 2: Thực trạng nội dung phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thƣơng mại Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dầu Khí Toàn Cầu. Chương 3: Giải pháp hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thƣơng mại Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dầu Khí Toàn Cầu.
6 Chƣơng 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ NỘI DUNG PH N TÍCH BÁO CÁO T I CHÍNH CỦA NG N H NG THƢƠNG MẠI 1.1. Báo cáo tài chính và vai trò, ý nghĩa phân tích báo cáo tài chính tại ngân hàng thƣơng mại 1.1.1. Khái niệm và đặ điểm Ngân hàng Thương mại Lịch sử phát triển của hệ thống ngân hàng gắn liền với sự phát triển của nền kinh tế hàng hóa, và sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế thị trƣờng đã làm biến đổi mạnh mẽ hệ thống ngân hàng thƣơng mại từ những hệ thống ngân hàng giản đơn, sơ khai ban đầu nay đã trở thành những ngân hàng hiện đại, những tập đoàn tài chính khổng lồ, đa quốc gia. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế hàng hóa, các tƣ tƣởng kinh tế, sự đa dạng hóa của các sản phẩm dịch vụ và đặc thù hoàn cảnh thực tế của từng quốc gia, từng đạo luật mà khái niệm ngân hàng thƣơng mại có thể đƣợc nhìn nhận dƣới góc độ này hay góc độ khác nhƣng tựu chung đều nhất quán với nhau đó là: Ngân hàng thƣơng mại là một tổ chức trung gian tài chính làm cầu nối giữ khu vực tiết kiệm với khu vực đầu tƣ của nền kinh tế hay nói cụ thể hơn thì Ngân hàng thƣơng mại là một tổ chức kinh doanh tiền tệ, nhận tiền gửi từ các tác nhân trong nền kinh tế, sau đó thực hiện các nghiệp vụ cho vay và đầu tƣ vào các tài sản có khả năng sinh lời khác, đồng thời thực hiện cung cấp đa dạng các danh mục dịch vụ tài chính, tín dụng, thanh toán cho các tác nhân trong nền kinh tế. Theo Luật các TCTD Việt Nam năm 2017 ghi rõ: “Ngân hàng là một loại hình TCTD đƣợc phép thực hiện toàn bộ các hoạt động ngân hàng và các hoạt động khác có liên quan” [16]. Trong khái niệm này, hoạt động ngân hàng đƣợc giải thích “Là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng với nội dung thƣờng xuyên là nhận tiền gửi và sử dụng số tiền này để cấp tín dụng, cung ứng các dịch vụ thanh toán”. Theo Quản trị NHTM của Perter S.Rose - giáo sƣ kinh tế học và tài chính trƣờng đại học Yale thì: “Ngân hàng là loại
7 hình tổ chức tài chính cung cấp một danh mục tài chính đa dạng nhất - đặc biệt là tín dụng, tiết kiệm và dịch vụ thanh toán – và thực hiện nhiều chức năng tài chính nhất so với bất kỳ một tổ chức kinh doanh nào trong nền kinh tế” [13]. Ngân hàng thƣơng mại là một loại hình NHTM và là một đơn vị kinh tế. Nói Ngân hàng thƣơng mại là một NHTM và là một đơn vị kinh tế nghĩa là Ngân hàng thƣơng mại hoạt động trong một ngành kinh tế, có cơ cấu tổ chức bộ máy nhƣ một doanh nghiệp, Ngân hàng thƣơng mại bình đẳng trong quan hệ kinh tế với các NHTM khác. Hoạt động của Ngân hàng thƣơng mại là hoạt động kinh doanh. Để hoạt động kinh doanh, các Ngân hàng thƣơng mại phải có vốn, phải tự chủ về tài chính. Đặc biệt hoạt động kinh doanh cần đạt đến mục tiêu tài chính cuối cùng là lợi nhuận, hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thƣơng mại cũng không nằm ngoài xu hƣớng đó. Tuy nhiên việc tìm kiếm lợi nhuận là phải chính đáng trên cơ sở chấp hành luật pháp của nhà nƣớc. Hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thƣơng mại là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng. Đây là lĩnh vực “đặc biệt” vì liên quan trực tiếp đến tất cả các ngành, liên quan đến mọi mặt của đời sống kinh tế-xã hội, lĩnh vực tiền tệ ngân hàng là lĩnh vực “nhạy cảm”, đòi hỏi một sự thận trọng và khéo léo trong điều hành hoạt động ngân hàng để tránh những thiệt hại cho xã hội. Lĩnh vực hoạt động này của Ngân hàng thƣơng mại góp phần cung ứng một khối lƣợng vốn tín dụng rất lớn cho nền kinh tế-xã hội… Tóm lại, Ngân hàng thƣơng mại là loại hình định chế tài chính trung gian hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ và dịch vụ ngân hàng. Đây là loại định chế tài chính trung gian quan trọng vào loại bậc nhất trong nền kinh tế thị trƣờng, góp phần tạo lập và cung ứng vốn cho nền kinh tế, tạo điều kiện và thúc đẩy nền kinh tế -xã hội phát triển. Đặc điểm của ngân hàng thương mại – Là một định chế tài chính trung gian. – Hoạt động đa dạng và tổng hợp nhiều nghiệp vụ, dịch vụ.
8 – Thu hút nguồn vốn trƣớc hết bằng huy động tiền gửi, phát hành kì phiếu, trái phiếu, sau đó sử dụng nguồn vốn này thực hiện cho vay sản xuất kinh doanh, cho vay tiêu dùng. Ngoài ra còn có các dịch vụ khác: Thanh toán, chuyển tiền, bảo lãnh, ủy thác,… – Thông qua hoạt động cho vay và thanh toán, hệ thống các ngân hàng thƣơng mại có thể tạo ra lƣợng bút tệ, là bộ phận quan trọng trong khối cung tiền tệ của nền kinh tế, có ảnh hƣởng lớn đến chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ƣơng. – Ngoài ra, tổng tài sản của ngân hàng thƣơng mại luôn là khối lƣợng tài sản lớn nhất trong toàn hệ thống ngân hàng thƣơng mại. 1.1.2. Khái niệm báo cáo tài chính và phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thương mại Báo cáo tài chính là những báo cáo tổng hợp nhất về tình hình tài sản, vốn chủ sở hữu và nợ phải trả cũng nhƣ tình hình tài chính, kết quả kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp. Nói cách khác, báo cáo tài chính (BCTC) là phƣơng tiện trình bày khả năng sinh lời và thực trạng tài chính... Báo cáo tài chính là những báo cáo tổng hợp nhất về tình hình tài sản, vốn chủ sở hữu và nợ phải trả cũng nhƣ tình hình tài chính, kết quả kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp. Nói cách khác, báo cáo tài chính (BCTC) là phƣơng tiện trình bày khả năng sinh lời và thực trạng tài chính của DN cho những ngƣời quan tâm (chủ DN nhà đầu tƣ, nhà cho vay, cơ quan thuế và các cơ quan chức năng,…) BCTC có nghĩa quan trọng đối với công tác quản l DN cũng nhƣ đối với các cơ quan chủ quản và các đối tƣợng quan tâm. Nó đƣợc thể hiện trong các vấn đề sau: BCTC là căn cứ quan trọng trong việc phân tích, nghiên cứu, phát hiện những khả năng tiềm tàng và là căn cứ quan trọng đề ra các quyết định về quản l , điều hành hoạt động SXKD hoặc đầu tƣ của chủ sở hữu, các nhà đầu tƣ, các chủ nợ hiện tại và tƣơng lai của DN.
9 BCTC là những báo cáo đƣợc trình bày hết sức tổng quát, phản ánh một cách tổng hợp nhất về tình hình tài sản, các khoản nợ, nguồn hình thành tài sản, tình hình tài chính cũng nhƣ kết quả kinh doanh trong kỳ của DN. BCTC còn là những căn cứ quan trọng để xây dựng các kế hoạch kinh tế kỹ thuật, tài chính của DN là những căn cứ khoa học để đề ra hệ thống các biện pháp xác thực nhằm tăng cƣờng quản trị DN không ngừng nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, nâng cao hiệu quả SXKD, tăng lợi nhuận cho DN. BCTC cung cấp những thông tin kinh tế, tài chính chủ yếu để đánh giá tình hình và kết quả hoạt động SXKD, thực trạng tài chính của DN trong kỳ hoạt động đã qua, giúp cho việc kiểm tra, giám sát tình hình sử dụng vốn và khả năng huy động nguồn vốn vào SXKD của DN. Chính vì vậy, BCTC là đối tƣợng quan tâm của các nhà đầu tƣ. Hội đồng quản trị DN ngƣời cho vay, các cơ quan quản l cấp trên và toàn bộ cán bộ, công nhân viên của DN. * Phân tích báo cáo tài chính trong các NHTM Phân tích báo cáo tài chính là quá trình sử dụng các công cụ và kỹ thuật phân tích thích hợp để tiến hành xem xét, đánh giá dữ liệu phản ánh trên các Báo cáo tài chính. Nhằm cung cấp thông tin hữu ích, đáp ứng yêu cầu thông tin từ nhiều phía của ngƣời sử dụng. Phân tích Báo cáo tài chính chủ yếu cung cấp thông tin cho các đối tƣợng bên ngoài NHTM là chủ yếu đƣa ra các quyết định theo những mục tiêu khác nhau. Với mục đích cung cấp thông tin giúp cho những ngƣời sử dụng đánh giá chính xác sức mạnh tài chính, khả năng sinh lợi và triển vọng cũng nhƣ những rủi ro trong tƣơng lai của NHTM, phân tích báo cáo tài chính có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quản l . Có thể khái quát nghĩa của phân tích báo cáo tài chính trên các điểm sau:
10  Cung cấp thông tin về tình hình tài chính của NHTM tại thời điểm báo cáo cùng với những kết quả hoạt động mà NHTM đạt đƣợc trong hoàn cảnh đó;  Đánh giá chính xác thực trạng và an ninh tài chính, khả năng thanh toán của NHTM, tính hợp l của cấu trúc tài chính… Từ đó, các nhà quản l có căn cứ tin cậy, khoa học để đề ra các quyết định quản trị đúng đắn;  Nắm bắt đƣợc sức mạnh tài chính, khả năng sinh lợi, dự báo đƣợc nhu cầu tài chính và triển vọng phát triển trong tƣơng lai của doanh nghiệp;  Cung cấp những chỉ tiêu kinh tế – tài chính cần thiết giúp cho việc kiểm tra, đánh giá một cách toàn diện và có hệ thống tình hình kết quả và hiệu quả hoạt động kinh doanh, tình hình thực hiện các chỉ tiêu kinh tế – tài chính chủ yếu của NHTM, tình hình chấp hành các chế độ kinh tế – tài chính của NHTM.  Cung cấp các thông tin và căn cứ quan trọng để xây dựng các kế hoạch kinh tế – kỹ thuật, tài chính của NHTM, đề ra hệ thống các biện pháp xác thực nhằm tăng cƣờng quản trị NHTM, không ngừng nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, tăng lợi nhuận cho NHTM. * Báo cáo tài chính và phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thương mại Phân loại báo cáo tài chính giúp cho việc nghiên cứu và sử dụng báo cáo tài chính một cách thuận lợi hơn. Tùy theo tiêu thức khác nhau mà ta có các phân loại báo cáo tài chính khác nhau. Sau đây ta xem xét một số cách phân loại báo cáo tài chính: Phân loại báo cáo tài chính NHTM theo nội dung phản ánh gồm: Báo cáo phản ánh tổng quát tình hình tài sản và nguồn vốn của doanh nghiệp; Báo cáo phản ánh doanh thu, thu nhập, chi phí và kết quả hoạt động kinh doanh; Báo cáo phản ánh tình hình thực hiện nghĩa vụ với Ngân sách Nhà nƣớc; Báo cáo phản ánh tình hình lƣu chuyển tiền tệ; Báo cáo thuyết minh.