Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group

Chia sẻ: Chuheodethuong 09 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:109

Thêm vào BST

Báo xấu

53
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài tập trung làm rõ thực trạng và đánh giá thực trạng phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group, đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính của Công ty. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG ĐOÀN TRẦN THỊ THU HẰNG HOÀN THIỆN PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TECOTEC GROUP LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN HÀ NỘI, NĂM 2021
TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG ĐOÀN TRẦN THỊ THU HẰNG HOÀN THIỆN PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TECOTEC GROUP LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN MÃ SỐ: 834 03 01 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS ĐINH THỊ MAI HÀ NỘI, NĂM 2021
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ “Hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group” là công trình nghiên cứu độc lập do tác giả thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Đinh Thị Mai. Luận văn chưa được công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào. Các số liệu, nội dung được trình bày trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung của luận văn thạc sĩ. TÁC GIẢ Trần Thị Thu Hằng
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn của mình, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới PGS.TS. Đinh Thị Mai - người đã trực tiếp hướng dẫn, tận tình giúp đỡ và động viên cá nhân tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giảng dạy chương trình Cao học chuyên ngành Kế toán tại trường Đại học Công Đoàn đã truyền dạy những kiến thức quý báu trong suốt quá trình tôi được học tập và nghiên cứu ở trường. Những kiến thức này không chỉ hữu ích đối với việc trình bày luận văn mà còn giúp tôi rất nhiều trong công việc và nghiên cứu khoa học. Tôi xin cảm ơn các thầy, cô trong hội đồng khoa học đã đóng góp những ý kiến góp ý có ý nghĩa rất quan trọng để tôi có thể hoàn thiện luận văn này. Trong quá trình nghiên cứu và tìm hiểu thực tế, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, các phòng ban cùng các anh chị đang công tác tại Công ty Cổ phần Tecotec Group đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập số liệu để tôi hoàn thành luận văn. Cuối cùng, tôi xin cảm ơn các thầy, cô của khoa Sau Đại học và Trường Đại học Công Đoàn đã tạo điều kiện thuận lợi trong suốt quá trình tôi tham gia học tập và nghiên cứu tại trường. Tôi xin chân thành cảm ơn!
MỤC LỤC Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục bảng, sơ đồ MỞ ĐẦU.............................................................................................................. 1 1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................. 1 2. Tổng quan nghiên cứu của đề tài .................................................................... 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................. 3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................... 4 5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài nghiên cứu ......................................... 4 7. Kết cấu luận văn .............................................................................................. 4 Chƣơng 1. LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOAH NGHIỆP .................................................................................................. 6 1.1. Khái quát chung về báo cáo tài chính và phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp...................................................................................................... 6 1.1.1. Báo cáo tài chính và vai trò của báo cáo tài chính doanh nghiệp ............. 6 1.1.2. Phân tích báo cáo tài chính và mục tiêu phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp ....................................................................................................... 7 1.2. Cơ sở dữ liệu và phƣơng pháp phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp ................................................................................................................. 9 1.2.1. Cơ sở dữ liệu phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp .......................... 9 1.2.2. Phương pháp phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp......................... 11 1.3. Quy trình phân tích báo cáo tài chính ................................................... 17 1.3.1. Lập kế hoạch phân tích ........................................................................... 17 1.3.2. Thực hiện công tác phân tích .................................................................. 17 1.3.3. Kết thúc phân tích ................................................................................... 18
1.4. Nội dung phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp ............................ 18 1.4.1. Phân tích tình hình tài sản và tình hình nguồn vốn ................................. 19 1.4.2. Phân tích hoạt động tài trợ của doanh nghiệp ......................................... 21 1.4.3. Phân tích hiệu suất sử dụng vốn, khả năng sinh lời và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp ................................................................................. 23 1.4.4. Phân tích tình hình công nợ và khả năng thanh toán .............................. 32 1.4.5. Phân tích tình hình lưu chuyển tiền tệ..................................................... 36 1.4.6. Phân tích rủi ro tài chính ......................................................................... 37 Tiểu kết chƣơng 1 ............................................................................................ 38 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TECOTEC GROUP .................................................................. 39 2.1. Tổng quan về Công ty Cổ phần Tecotec Group .................................... 39 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Cổ phần Tecotec Group39 2.1.2. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của Công ty Cổ phần Tecotec Group40 2.1.3. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán và các chính sách kế toán áp dụng ... 44 2.2. Cơ sở dữ liệu, phƣơng pháp phân tích và quy trình phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group .............................................. 45 2.2.1. Cơ sở dữ liệu phục vụ phân tích báo cáo tài chính tại Công ty .............. 45 2.2.2. Phương pháp phân tích và quy trình phân tích báo cáo tài chính tại Công ty .............................................................................................................. 46 2.3. Thực trạng nội dung phân tích báo cáo tài chính tại Công ty cổ phần Tecotec Group ................................................................................................. 47 2.3.1. Thực trạng phân tích tình hình tài sản và nguồn vốn của Công ty ......... 47 2.3.2. Thực trạng phân tích hoạt động tài trợ của Công ty ............................... 55 2.3.3. Thực trạng phân tích hiệu suất sử dụng vốn, khả năng sinh lời và kết quả kinh doanh của Công ty .............................................................................. 55 2.3.4. Thực trạng phân tích tình hình công nợ và khả năng thanh toán của Công ty .............................................................................................................. 59 2.3.5. Thực trạng phân tích tình hình lưu chuyển tiền tệ .................................. 60
2.3.6. Thực trạng phân tích rủi ro tài chính Công ty ......................................... 60 2.4. Đánh giá thực trạng về phân tích báo cáo tài chính tại Công ty cổ phần Tecotec Group ........................................................................................ 60 2.4.1. Kết quả đạt được ..................................................................................... 60 2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế .......................................... 62 Tiểu kết chƣơng 2 ............................................................................................ 66 Chƣơng 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TECOTEC GROUP .............................................. 67 3.1. Định hƣớng và mục tiêu phát triển Công ty Cổ phần Tecotec Group 67 3.1.1. Định hướng chiến lược phát triển Công ty ............................................. 67 3.1.2. Mục tiêu phát triển Công ty Cổ phần Tecotec Group ............................. 68 3.2. Yêu cầu và nguyên tắc hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group ................................................................... 69 3.2.1. Yêu cầu hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính...................................... 69 3.2.2. Nguyên tắc cơ bản hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group .................................................................................... 70 3.3. Các giải pháp hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group ........................................................................................ 73 3.3.1. Hoàn thiện về quy trình, cơ sở dữ liệu và phương pháp phân tích báo cáo tài chính ...................................................................................................... 73 3.3.2. Hoàn thiện nội dung phân tích báo cáo tài chính .................................... 76 3.4. Điều kiện để thực hiện các giải pháp ...................................................... 92 3.4.1. Về phía Nhà nước và các cơ quan chức năng ......................................... 92 3.4.2. Về phía Công ty Cổ phần Tecotec Group ............................................... 92 Tiểu kết chƣơng 3 ............................................................................................ 94 KẾT LUẬN........................................................................................................ 95 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................... 97 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đủ BCTC Báo cáo tài chính BTC Bộ tài chính BEP Hệ số sinh lời kinh tế của tài sản BH Bán hàng CCDV Cung cấp dịch vụ CCDV Cung cấp dịch vụ CĐKT Cân đối kế toán CSH Chủ sở hữu CPQLDN Chi phí quản lý doanh nghiệp CPBH Chi phí bán hàng DT Doanh thu DTT Doanh thu thuần DTTC Doanh thu tài chính DTTBH Doanh thu thuần bán hàng D/E Cổ tức trên thu nhập của mỗi cổ phần thường D/P Hệ số cổ tức trên thị giá của mỗi cổ phiếu thường DN Doanh nghiệp EBIT Lợi nhuận trước thuế và lãi vay EPS Hệ số sinh lời vốn cổ phần thường GVHB Giá vốn hàng bán HSkd Hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh HTK Hàng tồn kho HĐKD Hoạt động kinh doanh HDĐT Hoạt động đầu tư HĐTC Hoạt động tài chính HSKD Hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh HĐ Hệ số đầu tư từ tài sản ngắn hạn HT Hệ số tự tài trợ KTK Kỳ tồn kho bình quân
KLĐ Kỳ luân chuyển vốn lưu động LP Lợi nhuận LN Lợi nhuận LNST Lợi nhuận sau thuế LSTT Lợi nhuận trước thuế LNKD Lợi nhuận kinh doanh LNBH Lợi nhuận bán hàng LCT Lưu chuyển thuần NV Nguồn vốn P/E Hệ số giá trên thu nhập của mỗi sổ phần thường SKD Vốn kinh doanh bình quân SVlđ Số vòng luân chuyển vốn lưu động SLĐ Số dư bình quân về vốn lưu động SVlđ Số vòng quay hàng tồn kho STK Trị giá hàng tồn kho bình quân SVPT Số vòng thu hồi nợ SXKD Sản xuất kinh doanh ROS Hệ số sinh lời ròng ROA Hệ số sinh lời ròng của tài sản ROE Hệ số sinh lời vốn chủ sở hữu TT Thông tư TS Tài sản TSDH Tài sản dài hạn TSNH Tài sản ngắn hạn TSCĐ Tài sản cố định TNDN Thu nhập doanh nghiệp TRĐ Triệu đồng TNK Thu nhập khác VLC Vốn lưu chuyển
DANH MỤC BẢNG VÀ SƠ ĐỒ Bảng Bảng 2.1. Tình hình tài sản và nguồn vốn tại Công ty .....................................47 Bảng 2.2.Tình hình cơ cấu và sự biến động tài sản của Công ty ......................49 Bảng 2.3. Tình hình cơ cấu và sự biến động nguồn vốn của Công ty ..............53 Bảng 2.4. Hiệu suất sử dụng vốn của Công ty ..................................................56 Bảng 2.5. Khả năng sinh lời của Công ty .........................................................57 Bảng 2.6. Phân tích tình hình và kết quả kinh doanh của Công ty ...................58 Bảng 2.7. Khả năng thanh toán của Công ty.....................................................60 Bảng 2.8. Nội dung phân tích tài chính tại Công ty ..........................................64 Bảng 3.1. Phân tích tình hình tài trợ vốn của Công ty ......................................77 Bảng 3.2. Hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh của Công ty ...............................80 Bảng 3.3. Phân tích tình hình quy mô nợ ..........................................................83 Bảng 3.4. Phân tích tình hình mức độ và trình độ quản trị nợ ..........................85 Bảng 3.5. Phân tích khả năng thanh toán của Công ty .....................................87 Bảng 3.6. Phân tích tình hình lưu chuyển tiền thuần của Công ty....................89 Bảng 3.7. Bảng phân tích rủi ro tài chính của Công ty .....................................91 Sơ đồ Sơ đồ 2.1. Cơ cấu bộ máy tổ chức của Công ty ................................................41
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong môi trường kinh tế cạnh tranh như hiện nay, đối với mỗi doanh nghiệp (DN) để tồn tại và phát triển bền vững hoạt động tài chính cần phải được coi trọng. Để nâng cao tính cạnh tranh và có chiến lược phát tiển tốt, nhà quản trị cần nắm rõ thực trạng tình hình tài chính của đơn vị mình. Trong đó, việc phân tích đánh giá năng lực tài chính là một công cụ hết sức hữu ích. Chính vì thế, các nhà quản trị DN thường sử dụng các thông tin được chắt lọc từ việc phân tích báo cáo tài chính để đánh giá thực trạng hoạt động tài chính, kết quả sản xuất kinh doanh cũng như những rủi ro và triển vọng trong tương lai của DN. Qua đó, các nhà quản trị DN sẽ vạch ra chiến lược phù hợp để cải thiện tình hình tài chính, tạo động lực phát triển các hoạt động sản xuất kinh doanh. Mặt khác, trong điều kiện tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực, việc phân tích báo cáo tài chính thực sự rất cần thiết không chỉ đối với chủ sở hữu DN mà còn cần thiết đối với tất cả các đối tượng bên ngoài có quan hệ về kinh tế, pháp lý với DN như: nhà đầu tư, cổ đông, ngân hàng, nhà cung cấp, các cơ quan quản lý Nhà nước... Báo cáo tài chính là tài liệu chủ yếu phản ánh tình hình tài chính của đơn vị, bao gồm: tình hình tài sản, nguồn vốn, tình hình công nợ, dòng tiền và kết quả hoạt động kinh doanh của đơn vị. Phân tích báo cáo tài chính là hoạt động quan trọng, cần được quan tâm nhằm cung cấp thông tin cho những người quan tâm biết rõ về thực trạng hoạt động tài chính, những rủi ro, triển vọng và xu hướng phát triển của DN. Trong những năm qua, Công ty Cổ phần Tecotec Group đã luôn quan tâm đến tình hình và năng lực tài chính thông qua phân tích báo cáo tài chính để phục vụ tốt cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Nhờ đó, Công ty đã đạt được những kết quả nhất định trong quá trình cạnh tranh và phát triển. Tuy nhiên, trên thực tế cho thấy công tác phân tích báo cáo tài chính tại công ty chưa được chú trọng đúng mức: nhân sự làm công tác phân tích còn kiêm
2 nhiệm nhiều việc, phương pháp phân tích còn đơn giản, nội dung phân tích chưa sâu, chưa đầy đủ…điều đó làm giảm hiệu quả thông tin phân tích cung cấp cho các cấp quản lý và làm ảnh hưởng không nhỏ đến các quyết định điều hành, phát triển công ty. Xuất phát từ lý luận và thực tiễn đó, bằng những kiến thức quý báu về phân tích báo cáo tài chính tích lũy được trong thời gian học tập và nghiên cứu tại trường, sau một thời gian tìm hiểu về Công ty Cổ phần Tecotec Group cao học viên đã chọn đề tài “Hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group” để làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sỹ. 2. Tổng quan nghiên cứu của đề tài Phân tích báo cáo tài chính là đề tài có tính truyền thống, đã được nhiều công trình nghiên cứu trước đây đề cập. Các đề tài trước đây của nhiều tác giả cũng đã khái quát cơ sở lý luận về phương pháp và nội dung phân tích tài chính, cùng với đó là áp dụng cơ sở lý luận vào tình hình của từng đơn vị cụ thể. Để học hỏi và rút kinh nghiệm từ công trình nghiên cứu trước tác giả đã tham khảo một số luận văn thạc sỹ về hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính DN như sau: - Luận văn thạc sĩ kinh doanh và quản lý của Tô Thị Hồng (2015) về đề tài “Hoàn thiện phân tích Báo cáo tài chính tại Công ty cổ phần Viglacera Tiên Sơn”. Luận văn nghiên cứu những vấn đề cơ bản về phân tích báo cáo tài chính DN và khảo sát thực trạng phân tích báo cáo tài chính tại Công ty cổ phần Viglacera Tiên Sơn, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác phân tích báo cáo tài chính tại Công ty cổ phần Viglarera Tiên Sơn. - Luận văn thạc sỹ “Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty cổ phần Dược phẩm Hà Tây” (2017) của tác giả Chu Thị Hồng Lan, đã tập trung hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về phân tích tình hình tài chính thông qua báo cáo tài chính, đề cập sâu đến các Phương pháp cũng như nội dung phân tích báo cáo tài chính DN - Luận văn thạc sĩ kinh tế của Đỗ Thị Bích Thủy (2019) về đề tài “Hoàn
3 thiện Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty cổ phần 319.5”. Luận văn đã nghiên cứu lý luận về Phân tích báo cáo tài chính DN, vận dụng vào thực tiễn phân tích báo cáo tài chính của Công ty cổ phần 319.5, luận văn đưa ra nhận xét, đánh giá thực trạng phân tích báo cáo tài chính tại Công ty và đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện. Các đề tài trên đều đã hệ thống hóa được cơ sở lý luận, phương pháp, chỉ tiêu để phục vụ công tác phân tích báo cáo tài chính trong DN. Mỗi công trình nghiên cứu đều mang những nét riêng của từng đơn vị, từng ngành nghề kinh doanh, lĩnh vực hoạt động, quy mô hoạt động, tổ chức nhân sự… Tuy nhiên, những công trình nghiên cứu đó đều có đặc trưng chung là các tác giả đã mô tả lại thực trạng phân tích báo cáo tài chính tại một DN cụ thể, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác phân tích báo cáo tài chính tại đơn vị mà mình nghiên cứu. Tại Công ty cổ phần Tecotec Group cho đến nay chưa có đề tài nghiên cứu khoa học nào đề cập đến thực trạng hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính. Vì vậy cao học viên đã lựa chọn đề tài “Hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính tại Công ty cổ phần Tecotec Group” cho luận văn thạc sỹ. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu * Mục đích nghiên cứu Đề tài tập trung làm rõ thực trạng và đánh giá thực trạng phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group, đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính của Công ty. * Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống những vấn đề lý luận cơ bản về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp. - Nghiên cứu đánh giá thực trạng phân tích Báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần Tecotec Group. - Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group, phục vụ tốt cho công tác quản trị tài chính cũng như hoạt động kinh doanh của DN.
4 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của luận văn là phân tích báo cáo tài chính của doanh nghiệp. - Phạm vi nghiên cứu: + Không gian: Đề tài được thực hiện tại Công ty Cổ phần Tecotec Group + Thời gian: Phân tích báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần Tecotec Group trong giai đoạn từ năm 2018-2019, đề xuất các giải pháp hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính của Công ty trong các năm tiếp theo. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu - Trên cơ sở phương pháp luận của phép duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, luận văn sử dụng kết hợp hệ thống các phương pháp khoa học như: thống kê, so sánh, tổng hợp, phân tích, quy nạp, diễn giải…nhằm nghiên cứu, luận giải và đánh giá về nội dung đề tài nghiên cứu. - Phương pháp thu thập tài liệu và xử lý dữ liệu: luận văn tập hợp chủ yếu các dữ liệu thứ cấp tại Công ty: hệ thống sổ kế toán, báo cáo tài chính và thu thập các tài liệu có liên quan và các báo cáo phân tích của Công ty. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài nghiên cứu - Về mặt lý luận: Đề tài nghiên cứu sẽ góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về phân tích báo cáo tài chính trong DN từ phương pháp phân tích, quy trình phân tích, nội dung phân tích báo cáo tài chính. - Về mặt thực tiễn: Nghiên cứu, đánh giá thực trạng phân tích Báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group đưa ra các phương hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện phân tích Báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group nhằm thực hiện tốt chức năng cung cấp thông tin cho hoạt động quản trị của DN trong điều kiện kinh tế thị trường ngày càng phát triển. 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, mục lục, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, danh mục chữ viết tắt, phụ lục, luận văn được kết cấu thành 3 chương:
5 Chương 1. Lý luận cơ bản về phân tích Báo cáo tài chính doanh nghiệp Chương 2. Thực trạng phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group Chương 3. Giải pháp hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần Tecotec Group
6 Chƣơng 1 LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOAH NGHIỆP 1.1. Khái quát chung về báo cáo tài chính và phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp 1.1.1. Báo cáo tài chính và vai trò của báo cáo tài chính doanh nghiệp Báo cáo tài chính DN Trong luật kế toán số 88/2015/QH13 có giải thích về Báo cáo tài chính, tại điều 3 của Luật có nội dung “Báo cáo tài chính là hệ thống thông tin kinh tế, tài chính của đơn vị kế toán được trình bày theo biểu mẫu quy định tại chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán” [9, Điều 3]. Báo cáo tài chính DN là phương pháp kế toán tổng hợp số liệu từ các sổ kế toán theo các chỉ tiêu kinh tế tài chính tổng hợp, phản ánh tình hình tài sản, nguồn vốn và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của một DN trong một thời kỳ nhất định theo những biểu mẫu báo cáo quy định. Trong hệ thống kế toán Việt Nam, báo cáo tài chính là loại báo cáo tổng hợp, phản ánh một cách khái quát, toàn diện bằng các chỉ tiêu giá trị về tình hình tài sản, nguồn hình thành tài sản theo kết cấu, kết quả hoạt động kinh doanh và lưu chuyển tiền tệ của DN tại một thời điểm, thời kỳ nhất định. Như vậy báo cáo tài chính không chỉ cung cấp thông tin chủ yếu cho các đối tượng bên ngoài DN như: các nhà đầu tư, các nhà cho vay, các cơ quan cấp trên, các cơ quan thuế… mà còn cung cấp thông tin cho các nhà quản trị DN, giúp họ phân tích, đánh giá tình hình tài chính cũng như kết quả hoạt động kinh doanh của DN. Vai trò của Báo cáo tài chính DN Vai trò của báo cáo tài chính được xem xét thông qua nhu cầu sử dụng thông tin trên báo cáo tài chính của từng đối tượng liên quan, cụ thể như sau: - Đối với Nhà nước: Báo cáo tài chính cung cấp thông tin cần thiết giúp cho việc thực hiện chức năng quản lý vĩ mô của Nhà nước đối với nền kinh tế,
7 giúp cho việc thực hiện kiểm tra, kiểm soát của các cơ quan tài chính Nhà nước đối với các hoạt động sản xuất kinh doanh của DN cũng như làm cơ sở cho việc tính thuế và các khoản nộp khác của DN đối với ngân sách Nhà nước. - Đối với chủ DN: các nhà quản lý cần công bố thông tin trên BCTC định kỳ về hoạt động của DN nhằm thuyết phục các nhà đầu tư cũng như các chủ nợ rằng DN đang có mức lợi nhuận cao nhất với độ rủi ro thấp nhất. Hơn nữa thông tin trên Báo cáo tài chính cũng phục vụ cho công tác điều hành quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh của nhà quản lý. - Đối với nhà đầu tư hiện tại và tương lai, các chủ nợ, người cho vay, cho thuê: Báo cáo tài chính giúp cho họ nhận biết khả năng tài chính, tình hình khả năng thanh toán nợ cũng như việc sử dụng nguồn vốn được đầu tư và khả năng thu lợi nhuận để từ đó họ quyết định đầu tư hay cho vay như thế nào. - Đối với các cổ đông, những người góp vốn, người lao động: Báo cáo tài chính giúp họ biết khả năng sinh lời, tỷ lệ lợi nhuận được chia hoặc phúc lợi được hưởng. Như vậy, báo cáo tài chính là một công cụ quan trọng trong quản lý DN, là tài liệu không thể thiếu trong việc cung cấp thông tin tài chính phục vụ cho việc ra quyết định hợp lý của các đối tượng quan tâm. 1.1.2. Phân tích báo cáo tài chính và mục tiêu phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp 1.1.2.1. Khái niệm phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp Phân tích báo cáo tài chính là quá trình xem xét, kiểm tra, đối chiếu và so sánh số liệu về tài chính trong kỳ hiện tại với các kỳ kinh doanh đã qua. Thông qua việc phân tích báo cáo tài chính sẽ cung cấp cho người sử dụng thông tin có thể đánh giá tiềm năng, hiệu quả kinh doanh cũng như những rủi ro về tài chính trong tương lai của doang nghiệp [4]. Phân tích báo cáo tài chính nhằm cung cấp thông tin hữu ích không chỉ cho quản trị DN mà còn cung cấp thông tin kinh tế - tài chính chủ yếu cho các đối tượng sử dụng thông tin ngoài DN. Bởi vậy phân tích báo cáo tài chính
8 ngoài phản ánh tình hình tài chính của DN tại một thời điểm mà còn cung cấp các thông tin về kết quả sản xuất kinh doanh của DN trong một thời gian. 1.1.2.2. Mục tiêu của phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp Trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý vĩ mô của Nhà nước, có nhiều chủ thể quan tâm đến tình hình tài chính của DN như các nhà quản trị DN, các cổ đông hiện tại hoặc người đang muốn trở thành cổ đông của DN, các nhà phân tích tài chính chuyên nghiệp, nhà cung cấp tín dụng, các DN tham gia đầu tư để đa dạng hóa rủi ro, cơ quan thuế, các cơ quan quản lý Nhà nước, người lao động... Các chủ thể này quan tâm đến tình hình tài chính của DN dưới góc độ khác nhau. Phân tích báo cáo tài chính giúp cho mỗi chủ thể có thông tin phù hợp với mục đích của mình, trên cơ sở đó họ có thể đưa ra các quyết định để bảo toàn và gia tăng lợi ích của họ gắn với hoạt động của DN. Chẳng hạn mục tiêu phân tích cụ thể với 3 nhóm chủ thể quản lý là các nhà quản trị DN, nhà đầu tư, nhà cho vay như sau: - Phân tích báo cáo tài chính đối với các nhà quản trị DN + Đánh giá hiệu quả của hoạt động quản lý trong giai đoạn đã qua: cơ cấu vốn, khả năng sinh lời, khả năng thanh toán, đặc biệt là các dấu hiệu rủi ro tài chính trong DN... từ đó có những biện pháp điều chỉnh kịp thời và cơ sở cần thiết để hoạch định chính sách tài chính cho tương lai của DN. + Định hướng cho ban lãnh đạo ra các quyết định đầu tư, quyết định tài trợ, quyết định phân chia lợi nhuận theo cách phù hợp với tình hình thực tế của DN. + Phân tích báo cáo tài chính DN là cơ sở lập ngân sách tài chính cho kỳ sau, từ đó có những kế hoạch chuẩn bị về tài chính, máy móc trang thiết bị, nhà xưởng, nguyên vật liệu... + Phân tích báo cáo tài chính DN là một công cụ để kiểm tra, kiểm soát hoạt động, quản lý trong DN. - Phân tích báo cáo tài chính đối với các nhà đầu tư: Phân tích báo cáo tài chính đối với nhà đầu tư là để đánh giá khả năng sinh lời, đánh giá các cổ phiếu trên thị trường cũng như triển vọng trong tương lai của DN.
9 - Phân tích báo cáo tài chính đối với người cho vay: Phân tích báo cáo tài chính đối với người cho vay là xác định khả năng hoàn trả nợ của khách hàng. Tuy nhiên, phân tích với những khoản cho vay dài hạn và những khoản cho vay ngắn hạn có những nét khác nhau. + Đối với những khoản cho vay ngắn hạn, người cho vay đặc biệt quan tâm đến khả năng thanh toán ngay của DN. Nói cách khác là khả năng ứng phó của DN khi nợ vay đến hạn trả. + Đối với các khoản cho vay dài hạn: người cho vay đặc biệt quan tâm đến khả năng sinh lời từ hoạt động kinh doanh của DN cũng như các yếu tố gây ra rủi ro về thanh toán, rủi ro tài chính của DN trong dài hạn là những thông tin họ phải nắm được khi quyết định cho vay. 1.2. Cơ sở dữ liệu và phƣơng pháp phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp 1.2.1. Cơ sở dữ liệu phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp Hệ thống báo cáo tài chính của DN * Bảng cân đối kế toán (Mẫu số B01 - DN) là báo cáo tài chính tổng hợp, phản ánh tổng quát toàn bộ giá trị tài sản hiện có và nguồn hình thành tài sản đó của DN tại một thời điểm nhất định. Bảng cân đối kế toán được chia thành hai phần là phần “Tài sản” và phần “Nguồn vốn”. Theo Thông tư 200/2014/TT – BTC, Bảng cân đối kế toán có kết cấu tổng thể như sau: + Phần tài sản bao gồm các chỉ tiêu phản ánh toàn bộ giá trị tài sản hiện có của DN tại thời điểm lập báo cáo. Các chỉ tiêu được sắp xếp theo nội dung kinh tế của các loại tài sản và được trình bày theo tính thanh khoản giảm dần và được chia thành hai loại. Loại A: Tài sản ngắn hạn bao gồm các chỉ tiêu phản ánh tài sản của DN là: tiền, các khoản tương đương tiền, các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn, các khoản phải thu, hàng tồn kho, tài sản ngắn hạn khác. Loại B: Tài sản dài hạn bao gồm các chỉ tiêu phản ánh tài sản của DN là: các khoản thu dài hạn, tài sản cố định, bất động sản đầu tư, tài sản dở dang dài hạn, đầu tư tài chính dài hạn, tài sản dài hạn khác.
10 + Phần nguồn vốn: bao gồm các chỉ tiêu phản ánh các nguồn hình thành lên các loại tài sản của DN tại thời điểm lập báo cáo và được chia thành hai loại Loại C: Nợ phải trả bao gồm các chỉ tiêu phản ánh các loại nợ ngắn hạn, nợ dài hạn mà DN có trách nhiệm phải thanh toán. Loại D: Vốn chủ sở hữu phản ánh các nguồn vốn chủ sở hữu. Các quỹ của DN và nguồn kinh phí (nếu có) thể hiện mức độ độc lập tự chủ về việc sử dụng các loại nguồn vốn của DN [3]. * Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Mẫu số B02 - DN) là báo cáo tài chính tổng hợp phản ánh tổng quát tình hình và kết quả hoạt động kinh doanh của DN chi tiết theo từng loại hoạt động sản xuất kinh doanh. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của DN trình bày các nội dung cơ bản về chi phí, doanh thu và kết quả từng loại giao dịch, sự kiện: + Hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ; + Hoạt động tài chính; + Hoạt động khác. * Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Mẫu số B03 - DN) là báo cáo tài chính tổng hợp phản ánh việc tạo tiền, sử dụng tiền và dự trữ tiền trong kỳ báo cáo của DN. Nội dung của báo cáo tài chính tiền tệ gồm 3 phần: Lưu chuyển tiền từ hoạt động kinh doanh Lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư Lưu chuyển tiền từ hoạt động tài chính Với nội dung trên báo cáo tài chính tiền tệ được kết cấu tương ứng thành ba phần theo từng hoạt động, trong từng phần chi tiết thành các dòng để phản ánh các chỉ tiêu liên quan đến việc tạo ra và sử dụng các khoản tiền theo từng loại hoạt động và các chỉ tiêu được báo cáo chi tiết thành các cột theo số kỳ này và kỳ trước để có thể đánh giá, so sánh giữa các kỳ với nhau. Phần lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính đều lập theo phương