Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Nâng cao hiệu quả hệ thống kiểm soát nội bộ theo hướng ngăn ngừa rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Khu vực thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:136

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn nghiên cứu thực trạng hệ thống KSNB trong hoạt động tín dụng của Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh kết hợp với các cùng trình nghiên cứu trước tác giả xác định mô hình nghiên cứu về các nhân tố tác động đến việc nâng cao hiệu quả hệ thống kiểm soát nội bộ theo hướng ngăn ngừa rủi ro trong hoạt động tín dụng tại NHTM Cổ Phần XNK Việt Nam – Khu vực TP.HCM.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Nâng cao hiệu quả hệ thống kiểm soát nội bộ theo hướng ngăn ngừa rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Khu vực thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM --------------- NGUYỄN MỘNG LONG CHÂU NÂNG CAO HIỆU QUẢ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ THEO HƯỚNG NGĂN NGỪA RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM - KHU VỰC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: KẾ TOÁN Mã ngành: 60 34 0301 TP. HCM, tháng 8 năm 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM --------------- NGUYỄN MỘNG LONG CHÂU NÂNG CAO HIỆU QUẢ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ THEO HƯỚNG NGĂN NGỪA RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM- KHU VỰC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: KẾ TOÁN Mã ngành: 60 34 0301 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS.TRẦN VĂN TÙNG TP. HCM, tháng 8 năm 2017
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hướng dẫn khoa học : Tiến sĩ Trần Văn Tùng Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM ngày 08 tháng 10 năm 2017 Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: TT Họ và tên Chức danh Hội đồng 1 PGS.TS. Huỳnh Đức Lộng Chủ tịch 2 TS. Trần Ngọc Hùng Phản biện 1 3 TS. Phạm Ngọc Toàn Phản biện 2 4 PGS.TS. Võ Văn Nhị Ủy viên 5 TS. Nguyễn Quyết Thắng Ủy viên, Thư ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã được sửa chữa (nếu có). Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV
TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM PHÒNG QLKH – ĐTSĐH Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TP. HCM, ngày..… tháng …... năm 2017 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: NGUYỄN MỘNG LONG CHÂU Giới tính: Nữ Ngày, tháng, năm sinh: 06 / 12 / 1988 Nơi sinh: TP.HCM Chuyên ngành: Kế toán MSHV: 1541850068 I- Tên đề tài: “Nâng cao hiệu quả hệ thống kiểm soát nội bộ theo hướng ngăn ngừa rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh.” II- Nhiệm vụ và nội dung: - Luận văn nghiên cứu thực trạng hệ thống KSNB trong hoạt động tín dụng của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh kết hợp với các cùng trình nghiên cứu trước tác giả xác định mô hình nghiên cứu về các nhân tố tác động đến việc nâng cao hiệu quả hệ thống kiểm soát nội bộ theo hướng ngăn ngừa rủi ro trong hoạt động tín dụng tại NHTM Cổ Phần XNK Việt Nam – Khu vực TP.HCM. - Trên cơ sở tìm hiểu trực trạng hệ thống KSNB trong hoạt động tín dụng của NHTM Cổ Phần XNK Việt Nam – Khu vực TP.HCM và kết quả kiểm định mô hình nghiên cứu, tác giả đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hệ thống kiểm soát nội bộ theo hướng ngăn ngừa rủi ro trong hoạt động tín dụng tại ngân hàng. - Từ kết quả nghiên cứu của tác giả và những nghiên cứu trước đây, luận văn đưa ra những đóng góp của đề tài và những hạn chế trong qua trình nghiên cứu của đề tài để đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo. III- Ngày giao nhiệm vụ: 15/02/2017 IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 15/08/2017 V- Cán bộ hướng dẫn: Tiến sĩ Trần Văn Tùng CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ “Nâng cao hiệu quả hệ thống kiểm soát nội bộ theo hướng ngăn ngừa rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ Phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam - Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và tài liệu được sử dụng trong luận văn là trung thực và chưa được công bố ở bất kỳ công trình nghiên cứu nào. Tất cả tài liệu tham khảo điều được trích dẫn và tham chiếu đầy đủ. TP.HCM, tháng 8/2017 Nguyễn Mộng Long Châu
ii LỜI CẢM ƠN Đầu tiên, tác giả xin bày tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn chân thành đến TS. Trần Văn Tùng, người hướng dẫn khoa học của tác giả, đã tận tình định hướng nghiên cứu và hướng dẫn chi tiết cho tác giả để hoàn thiện luận văn nghiên cứu “Nâng cao hiệu quả hệ thống kiểm soát nội bộ theo hướng ngăn ngừa rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ Phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam - Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh”. Những lời dạy bảo, nhận xét, đánh giá cùng những lời động viên quý báo trong suốt quá trình thực hiện luận văn của Thầy đã giúp cho tác giả vượt qua khó khăn, củng cố và phát triển thêm kiến thức để hoàn thành luận văn của tác giả. Kế đến, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến quý Thầy, Cô trường Đại học Công Nghệ Thành phố Hồ Chí Minh đã tận tình giúp đỡ và giảng dạy cho tác giả các môn học phần thạc sĩ. Những kiến thức từ các học phần đã được giảng dạy góp phần rất lớn cho tác giả trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn. Sau cùng, tác giả xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Khoa Kế toán Tài chính trường ĐH Công Nghệ TP.HCM đã tạo điều kiện thuận lợi để tác giả có thể tiếp cận kiến thức chuyên môn và hoàn thiện công trình nghiên cứu.
iii TÓM TẮT Mục tiêu nghiên cứu của đề tài nhằm phân tích các nhân tố ảnh hưởng nhằm nâng cao hiệu quả hệ thống kiểm soát nội bộ theo hướng ngăn ngừa rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam - Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh. Số liệu sử dụng trong nghiên cứu được thu thập từ kết quản khảo sát 115 cán bộ công nhân viên hoạt động trong bộ phận kiểm soát nội bộ và bộ phận tín dụng. Số liệu được xử lý bằng phầm mềm SPSS, kiểm định thang đo bằng hệ số Cronbach Alpha, đánh giá thang đo bằng phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích tương quan Pearson và đưa ra mô hình hồi quy phù hợp. Sau khi có kết quả nghiên cứu, nhìn chung thì các giả thiết mà tác giả đưa ra đều phù hợp với mô hình mà ngân hàng TMCP XNK Việt Nam - Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh đã và đang hoạt động trong công tác quản lý rủi ro tín dụng thông qua bộ phận kiểm soát nội bộ của ngân hàng. Những nội dung của các biến quan sát trong từng giả thiết đều có ý nghĩa giải thích cụ thể để tác giả có thể chọn lọc và đưa vào mô hình nghiên cứu. Các biến quan sát mà tác giả đã loại bỏ nêu trên sau khi phân tích, ta thấy các biến đó bị loại bỏ là do ý kiến khách quan của những đối tượng qua cuộc khảo sát. Các biến quan sát bị loại bỏ xét về mặt chủ quan thì những nội dung đó rất có sự ảnh hưởng trong việc nghiên cứu. Đó có thể là những mặt tồn đọng còn hạn chế trong đề tài nghiên cứu của tác giả nói riêng và còn là tồn đọng của thực trạng hoạt động kiểm soát nội bộ trong ngân hàng nói chung. Đề tài nghiên cứu đã đưa ra được những yếu tố ảnh hưởng đến việc “ Nâng cao hiệu quả hệ thống kiểm soát nội bộ theo hướng ngăn ngừa rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ Phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam - Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh” để tác giả hoàn thành việc nghiên cứu và phục vụ cho công tác quản trị của ngân hàng. Thông qua đó, tác giả cũng đã nêu ra được những mặt hạn chế còn tồn đọng sau khi phân tích để có thể tìm hướng giải quyết tốt hơn góp phần nâng cao hiệu quả cho việc nghiên cứu sau này. Kết quả nghiên cứu của đề tài hệ thống kiểm soát nội bộ theo hướng ngăn ngừa rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Xuất Nhập
iv Khẩu Việt Nam - Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh đã đưa ra thực trạng và những rủi ro hiện hữu cũng như tiềm tàng trong hoạt động ngân hàng. Qua đó kết quả cho ra những ý kiến và một số kinh nghiệm nhằm để nâng cao chất lượng hệ thống KSNB tại Ngân hàng TMCP XNK Việt Nam nói chung và Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam - Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng. Hệ thống KSNB là một bộ phận không thể thiếu và không thể tách rời đối với hoạt động của ngân hàng. Ngân hàng kinh doanh không những quan tâm về chỉ tiêu đề ra, về lợi nhuận đạt được, về dự định phát triển trong tương lai,...mà ngân hàng còn phải quan tâm đến công tác quản trị rủi ro hoạt động của ngân hàng. Hệ thống kiểm soát có phát triển an toàn, vững mạnh thì hoạt động của ngân hàng mới diễn ra suôn sẻ, thuận lợi, nâng cao chất lượng phục vụ tốt hơn.
v ABSTRACT The research objective is to analyze factors influencing the improvement of the effectiveness of the internal control system in the direction of risk prevention in credit activities at Vietnam Export Import Commercial Joint Stock Bank in Ho Chi Minh city. The data used in the study was collected from a survey of 115 staff members working in the internal control and credit department. Data was processed by SPSS, Cronbach Alpha, Exploratory Factor Analysis (EFA), Pearson Correlation Analysis to publish an appropriate regression model. After the study results, on the whole the assumptions made by the author are consistent with the model that Vietnam Export Import Commercial Joint Stock Bank in Ho Chi Minh city has been operating in the credit risk management through the internal control department. The contents of the observation variables in each hypothesis have its detailed explanation so that the author can select and put them into the research model. Due to the objective opinions of the subjects in the survey, the observational variables have been discarded from the analysis. Unfortunately, these variables are subjectively influential in research. For this reason, this may be an unperfected part in the research in particular and the backlog of the reality in internal control activities in general. The research topic outlined the factors affecting the “Improving the effectiveness of the internal control system in the direction of risk prevention in credit activities at Vietnam Export Import Commercial Joint Stock Bank in Ho Chi Minh city” for the author to complete the research and serve the management of the bank. Consequently, the author also brought out the remaining shortcomings after analysing to find better ways in contributing to improve later research’s efficiency.
vi Research results of the internal control system in the direction of risk prevention in credit activities at Vietnam Export Import Commercial Joint Stock Bank in Ho Chi Minh city show the reality with current and potential risks in banking. Through this, the results provide some ideas and experiences to ameliorate the quality of control system at Vietnam Export Import Commercial Joint Stock Bank in Ho Chi Minh city. The internal control system is an essential and integral part of the bank's operations. Banks not only care about targets, profitability, future development plans but also have to pay attention to the operational risk management of the bank. The stronger and more safe the control system development is, the more the bank operate smoothly as well as the more services quality improve.
vii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... ....... i LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................... ...... ii TÓM TẮT ............................................................................................................... ..... iii ABSTRACT ............................................................................................................ ...... v MỤC LỤC ............................................................................................................... .... vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ....................................................................... .... xii DANH MỤC CÁC BẢNG ......................................................................................... xiii DANH MỤC CÁC HÌNH .......................................................................................... xiii DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ................................................................................ .... xii PHẦN MỞ ĐẦU ..................................................................................................... ...... 1 1. ĐẶT VẤN ĐỀ...................................................................................................... ...... 1 2. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ....................................................................... ...... 2 3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU................................................................................. ...... 3 4. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ................................................................................... ...... 3 5. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU .................................................... ...... 4 6. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................ ...... 4 7. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI .................................. ...... 5 8. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ........................................................... ...... 5 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................... ...... 6 1.1. Các công trình nghiên cứu trong nước ......................................................... ...... 6 1.2. Các công trình nghiên cứu nước ngoài ......................................................... .... 10 1.3. Nhận xét và xác định vấn đề cần nghiên cứu ............................................... .... 12 Kết luận chương 1 .................................................................................................... .... 13 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ..................................................................... .... 14 2.1. Giới thiệu về hệ thống lý luận kiểm soát nội bộ trong ngân hàng theo báo cáo Basel .................................................................................................................. .... 14 2.1.1. Lịch sử ra đời và hoạt động của Ủy ban Basel ............................................. .... 14 2.1.2. Mục tiêu và vai trò của nguyên tắc kiểm soát nội bộ trong ngân hàng......... .... 17 2.1.3. Các nguyên tắc kiểm soát nội bộ trong ngân hàng ....................................... .... 18
viii 2.2. Các bộ phận cấu thành KSNB trong NHTM theo hướng kiểm soát rủi ro .... 21 2.2.1. Môi trường kiểm soát ..................................................................................... .... 21 2.2.2. Thiết lập mục tiêu........................................................................................... .... 21 2.2.3. Nhận dạng sự kiện tiềm tàng .......................................................................... .... 21 2.2.4. Đánh giá rủi ro ............................................................................................... .... 21 2.2.5. Phản ứng với rủi ro......................................................................................... .... 22 2.2.6. Hoạt động kiểm soát....................................................................................... .... 22 2.2.7. Thông tin và truyền thông .............................................................................. .... 23 2.2.8. Giám sát ......................................................................................................... .... 23 2.3. Mối tương quan giữa hệ thống kiểm soát nội bộ và rủi ro trong hoạt động tín dụng của Ngân hàng ........................................................................................ .... 23 2.3.1. Rủi ro trong hoạt động tín dụng và nguyên nhân tạo ra rủi ro hoạt động ..... .... 23 2.3.1.1. Khái niệm rủi ro tín dụng ............................................................................ .... 24 2.3.1.2. Nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng .......................................................... .... 24 2.3.2. Những yếu tố quyết định tính chất rủi ro trong hoạt động tín dụng của NHTM ...................................................................................................................... .... 25 2.3.3. Quản trị rủi ro trong hoạt động tín dụng của ngân hàng ................................ .... 26 2.3.3.1. Các vấn đề chính trong quản trị rủi ro tín dụng trong ngân hàng .............. .... 26 2.3.3.2. Lợi ích của quản trị rủi ro tín dụng trong ngân hàng ................................. .... 27 2.3.3.3. Những biện pháp hạn chế và khắc phục rủi ro tín dụng trong NH ............. .... 28 2.3.4. Kiểm soát nội bộ và tính chất mới của rủi ro trong hoạt động kinh doanh ngân hàng ......................................................................................................................... .... 29 2.3.5. Đánh giá về công tác kiểm soát nội bộ tại NHTM Việt Nam ........................ .... 30 Kết luận chương 2 .................................................................................................... .... 30 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................. .... 31 3.1 Quy trình nghiên cứu ...................................................................................... .... 31 3.2 Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... .... 32 3.2.1 Nghiên cứu định tính ...................................................................................... .... 32 3.2.2 Nghiên cứu định lượng.................................................................................. .... 32 3.3 Dữ liệu nghiên cứu .......................................................................................... .... 32
ix 3.3.1. Mẫu nghiên cứu ........................................................................................... .... 32 3.3.2. Các thang đo thành phần ............................................................................... .... 32 3.4. Giả thuyết nghiên cứu và Mô hình hồi quy ................................................. .... 38 3.4.1. Giả thuyết nghiên cứu .................................................................................... .... 38 3.4.1.1. Môi trường quản lý về quản trị rủi ro trong ngân hàng .............................. .... 38 3.4.1.2. Chính sách nhân sự được sử dụng trong ngân hàng ................................... .... 38 3.4.1.3. Nhận dạng rủi ro tiềm tàng trong hoạt động kiểm soát nội bộ ................... .... 39 3.4.1.4. Kiểm soát rủi ro tín dụng trong môi trường tin học ................................... .... 39 3.4.1.5. Đánh giá rủi ro trong hoạt động tín dụng thông qua KSNB ....................... .... 40 3.4.1.6. Thiết lập mục tiêu........................................................................................ .... 40 3.4.1.7. Thông tin và truyền thông ........................................................................... .... 40 3.4.1.8. Giám sát và điều chỉnh sai sót ..................................................................... .... 41 3.4.2. Mô hình hồi quy ............................................................................................. .... 41 3.5. Mô hình nghiên cứu ....................................................................................... .... 42 Kết luận chương 3 ................................................................................................... .... 43 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN ................................ .... 44 4.1. Thực trạng về hệ thống kiểm soát nội bộ theo hướng ngăn ngừa rủi ro trong hoạt động tín dụng của Ngân Hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam - Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh........................................................................ .... 44 4.1.1. Giới thiệu tổng quát về Ngân hàng TMCP XNK Việt Nam - Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh ..................................................................................................... .... 44 4.1.2. Giới thiệu tổng quát về hệ thống KSNB tại Ngân hàng TMCP XNK Việt Nam - Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh. ............................................................... .... 45 4.1.2.1. Lịch sử hình thành hệ thống KSNB tại Ngân hangfTMCP XNK Việt Nam –Khu vực TP.HCM .................................................................................................. .... 45 4.1.2.2. Cơ cấu tổ chức của hệ thống KSNB tại NH TMCP XNK Việt Nam – Khu vực TP.HCM ............................................................................................................ .... 46 4.1.2.3. Các yêu cầu và nguyên tắc hoạt động của hệ thống KSNB tại Ngân hàng TMCP XNK Việt Nam............................................................................................. .... 47
x 4.1.3. Thực trạng hệ thống KSNB tại Ngân hàng TMCP XNK Việt Nam - Khu vực Thành phố Hồ Chí Minh .......................................................................................... .... 48 4.1.3.1. Môi trường quản lý ..................................................................................... .... 48 4.1.3.2. Chính sách nhân sự được sử dụng trong Ngân hàng................................... .... 49 4.1.3.3. Nhận dạng rủi ro tiềm tàng trong hoạt động kiểm soát nội bộ ................... .... 50 4.1.3.4. Kiểm soát rủi ro tín dụng trong môi trường tin học .................................... .... 51 4.1.3.5. Đánh giá rủi ro trong hoạt động tín dụng thông qua KSNB ....................... .... 51 4.1.3.6. Thiết lập mục tiêu........................................................................................ .... 52 4.1.3.7. Thông tin và truyền thông ........................................................................... .... 53 4.1.3.8. Giám sát và điều chỉnh sai sót ..................................................................... .... 53 4.2. Kết quả kiểm định mô hình ............................................................................ .... 54 4.2.1. Kiểm định độ tin cậy thang đo - Cronbach’s Alpha ....................................... .... 54 4.2.2. Phân tích nhân tố khám phá EFA................................................................... .... 64 4.2.3. Tương quan Pearson ....................................................................................... .... 67 4.2.4. Hồi quy ........................................................................................................... .... 67 4.3. Bàn luận ....................................................................................................... .... 69 4.3.1. Kết quả đạt được qua mô hình phân tích ...................................................... .... 69 4.3.2. So sánh với các công trình nghiên cứu trước ................................................ .... 70 Kết luận chương 4 .................................................................................................... .... 71 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ........................................................ .... 72 5.1. Kết luận ........................................................................................................... .... 72 5.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hệ thống kiểm soát nội bộ theo hướng ngăn ngừa rủi ro trong hoạt động tín dụng của ngân hàng ................... .... 73 5.2.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả trong nhân tố Môi trường quản lý của ngân hàng 73 5.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả trong nhân tố Rủi ro tín dụng của ngân hàng .. ........ ......................................................................................................................... .... 73 5.2.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả trong nhân tố Môi trường tin học của ngân hàng . 74 5.2.4. Giải pháp nâng cao hiệu quả trong nhân tố Giám sát điều chỉnh của ngân hàng 74 5.2.5. Giải pháp nâng cao hiệu quả trong nhân tố Chính sách nhân sự của ngân hàng 74 5.2.6. Giải pháp nâng cao hiệu quả trong nhân tố Thiết lập mục tiêu của ngân hàng .. 75
xi 5.2.7. Giải pháp nâng cao hiệu quả trong nhân tố Rủi ro tiềm tàng của ngân hàng .... 75 5.2.8. Giải pháp nâng cao hiệu quả trong nhân tố Thông tin truyền thông của ngân hàng ......................................................................................................................... .... 75 5.2.9. Các giải pháp khác ......................................................................................... .... 76 5.3. Một số kiến nghị ............................................................................................. .... 78 5.3.1. Kiến nghị đối với Chính phủ ......................................................................... .... 78 5.3.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước và NHTM tại Việt Nam ................ .... 78 5.3.3. Kiến nghị đối với Ngân hàng TMCP XNK Việt Nam .................................. .... 79 5.4. Hạn chế của đề tài .......................................................................................... .... 80 KẾT LUẬN CHUNG ............................................................................................. .... 82 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... .... 83 PHỤ LỤC
xii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Basel Ủy ban Basel về giám sát ngân hàng CBTD Cán bộ tín dụng CP Cổ phần EIB Ngân hàng Thương mại Cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam HĐTD Hợp đồng tín dụng KSNB Kiểm soát soát nội bộ NHNN Ngân hàng Nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại PGD Phòng giao dịch QĐ Quyết định QLRR Quản lý rủi ro RRTT Rủi ro tiềm tàng TSĐB Tài sản đảm bảo TT Thông tư TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh VSA Chuẩn mực kiểm toán XNK Xuất nhập khẩu
xiii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Các thang đo sử dụng trong mô hình .............................................. 33 Bảng 5.1: Mức độ tác động của các biến độc lập ảnh hưởng đến biến phụ thuộc trong mô hình ..................................................................................................... 72
xiv DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 3.1: Quy trình nghiên cứu .......................................................................... 31 Hình 3.2: Mô hình nghiên cứu dự kiến .............................................................. 43 Hình 4.1: Sơ đồ tổ chức của NH TMCP XNK VN- Khu vực TP.HCM……...45
xv DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 4.1: Biểu đồ phần dư của mô hình ...................................................... 69
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Đặt vấn đề Trong những năm gần đây hoạt động của Ngân hàng thương mại nói chung và Ngân hàng Thương Mại Cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam nói riêng đã có những thay đổi tích cực. Các NHTM đang từng bước đánh dấu và phát triển thương hiệu của mình để hoàn thiện hơn trong thời đại hội nhập kinh tế và phát triển toàn cầu. Các NHTM đang đứng trước những cơ hội và thách thức mới trong thời kỳ hội nhập. Trước những thách thức, khó khăn đó các ngân hàng phải luôn có tư duy đổi mới công tác quản lý cũng như bộ máy hoạt động để không bị tụt hậu và không theo kịp xu hướng của xã hội ngày nay. Đi đôi với sự phát triển và tốc độ tăng trưởng nghiệp vụ thì các NHTM phải hết sức chú ý, cảnh giác với những rủi ro kèm theo. Rủi ro luôn là vấn đề thường mắc phải trong hầu hết các bộ phận trong ngân hàng. Các NHTM Việt Nam đang chịu áp lực to lớn về tốc độ tăng trưởng, nếu quản lý và kiểm soát của mỗi ngân hàng không theo kịp được sự phát triển trong hoạt động thì nguy cơ xảy ra rủi ro rất lớn. Một trong những giải pháp mang tính chiến lược và cấp thiết là tổ chức nâng cao hệ thống kiểm soát nội bộ trong ngân hàng. Hệ thống kiểm soát nội bộ ảnh hưởng rất lớn trong hoạt động ngân hàng ngày nay. NHTM bên cạnh việc phát triển về hoạt động nghiệp vụ mà còn phải đi đôi với công tác hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ trong ngân hàng. Các NHTM trong thời đại hội nhập luôn muốn tăng trưởng doanh thu, phát triển tín dụng nhưng bên cạnh đó phải chú ý góp phần hoàn thiện bộ máy kiểm soát nội bộ trong ngân hàng. Rủi ro tín dụng là điểm chốt yếu để đánh giá xem ngân hàng có phát triển và có thể bền vững được hay không? Trong bối cảnh khó khăn của nền kinh tế Việt Nam hiện nay, các NHTM CP luôn nổ lực để dành ưu thế về vốn, chất lượng nguồn nhân lực, chất lượng tín dụng, chất lượng phục vụ,...nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng thị phần tối đa hóa lợi nhuận. Trong đó tín dụng có vai trò to lớn, quyết định khả năng tồn tại và phát triển đến hoạt động kinh doanh của Ngân hàng, đồng thời đi theo đó là sự rủi ro trong công tác tín dụng của Ngân hàng. Chính vì thế cần phải nghiên cứu về kiểm soát nội bộ để giải quyết những vấn đề về lý luận và thực tiễn góp phần quan trọng