Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:81

Thêm vào BST

Báo xấu

54
lượt xem 23
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm phân tích thực trạng quản lý rủi ro tín dụng và các giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank Tân Thạnh. Trên cơ sở đó đánh giá những nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng tại Chi nhánh, từ đó đưa ra các giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng một cách hiệu quả.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An

B GIÁO DỤC BỘ D VÀ ĐÀO Đ TẠO T TRƯỜNG G ĐẠI HỌ ỌC KINH H TẾ CÔN NG NGHIIỆP LON NG AN --------------------------------- N NGUYỄN N THỊ TRÀ MY GIẢ ẢI PHÁ ÁP HẠN N CHẾ Ế RỦI RO R TÍN N DỤNG G TẠI NGÂ ÂN HÀ ÀNG NÔ ÔNG NGHIỆP N P VÀ PHÁT P T TRIỂN N NÔNG G THÔN N VIỆT T NAM M - CHII NHÁN NH HU UYỆN TÂN T TH HẠNH,, T TỈNH L LONG AN LUẬN N VĂN THẠC T S KINH SĨ H TẾ Chuyên n ngành: Tài chín nh - Ngân n hàng Mã số nggành: 8.334.02.01 Long An, tháng 12 năm n 2020
B GIÁO DỤC BỘ D VÀ ĐÀO Đ TẠO TR RƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔN NG NGHIỆ ỆP LONG G AN ---------------------------------- N NGUYỄN N THỊ TRÀ MY GIẢ ẢI PHÁ ÁP HẠN N CHẾ Ế RỦI RO R TÍN N DỤNG G TẠI NGÂ ÂN HÀ ÀNG NÔ ÔNG NGHIỆP N P VÀ PHÁT P T TRIỂN N NÔNG G THÔN N VIỆT T NAM M - CHII NHÁN NH HU UYỆN TÂN T TH HẠNH,, T TỈNH L LONG AN LUẬN N VĂN THẠC T S KINH SĨ H TẾ Chuyên n ngành: Tài chín nh - Ngân n hàng Mã số nggành: 8.334.02.01 Nggười hướ ớng dẫn khoa k họcc: PGS. TS. T NGUY YỄN ĐĂ ĂNG DỜN N Long An, tháng 12 năm n 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các tạp chí khoa học và công trình nào khác. Các thông tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và được ghi chú rõ ràng./. Học viên thực hiện luận văn Nguyễn Thị Trà My
ii LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian làm việc hết sức nghiêm túc, tác giả đã hoàn thành luận văn cao học ngành Tài chính - Ngân hàng với đề tài: “Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An”. Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Quý Thầy (Cô) trường Đại học Kinh Tế Công Nghiệp Long An đã tận tình giảng dạy, trang bị kiến thức nền tảng cho tác giả trong quá trình học tập tại trường. Đồng thời, tác giả bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy PGS. TS. Nguyễn Đăng Dờn đã nhiệt tình hướng dẫn tạo mọi điều kiện, động viên và giúp đỡ cho tôi trong cả quá trình nghiên cứu này. Tác giả xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An đã tạo điều kiện, động viên, hỗ trợ tôi rất nhiều để có thể hoàn thiện luận văn này. Mặc dù đã cố gắng hết sức nhưng do khả năng có hạn nên chắc chắn luận văn này không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Vì vậy, tác giả rất mong nhận được những ý kiến nhận xét, đánh giá của các Thầy/ Cô và các bạn. Tác giả xin chân thành cảm ơn! Học viên thực hiện luận văn Nguyễn Thị Trà My
iii NỘI DUNG TÓM TẮT Hệ thống ngân hàng Việt Nam nói chung và Agribank nói riêng đang trong quá trình hoàn thiện để phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế và quan trọng hơn là để nâng cao hiệu quả hoạt động và giảm thiểu rủi ro. Tại Agribank những năm gần đây nợ xấu tuy đã giảm mạnh nhưng vẫn còn tiềm ẩn rủi ro. Việc nghiên cứu rủi ro tín dụng và từ đó tìm ra các giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng có ý nghĩa lớn trong việc phát triển hoạt động ngân hàng, thúc đẩy quá trình đổi mới và phát triển kinh tế. Đây là vấn đề lớn và phức tạp, là yêu cầu cấp bách trong quản lý kinh doanh ngân hàng hiện nay. Trong phạm vi nghiên cứu hẹp của đề tài luận văn, giới hạn trong phạm vi rủi ro tín dụng của Agribank Tân Thạnh trong giai đoạn 2017 - 2019, luận văn đã tập trung giải quyết các vấn đề chủ yếu: - Thứ nhất, tổng hợp những lý luận cơ bản về tín dụng và rủi ro tín dụng tại các NHTM hiện nay, nghiên cứu đã trình bày rõ những khái niệm, đặc điểm, phân loại, nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng; các chỉ tiêu đo lường, đánh giá rủi ro tín dụng cũng như các biện pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng; - Thứ hai, phân tích, đánh giá thực trạng rủi ro tín dụng của Agribank Tân Thạnh trong giai đoạn 2017 - 2019, các nguyên nhân rủi ro tín dụng cũng như các hạn chế còn tồn tại tại Agribank Tân Thạnh; - Cuối cùng, đề ra những giải pháp, kiến nghị nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank Tân Thạnh để nâng cao hiệu quả tín dụng và mang lại lợi nhuận cho Chi nhánh trong thời gian tới./.
iv ABSTRACT The Vietnamese banking system in general and Agribank in particular are in the process of being finalized to conform to international standards and, more importantly, to improve operational efficiency and minimize risks. At Agribank, in recent years, bad debt has dropped sharply but still has potential risks. The study of credit risk and thereby finding solutions to limit credit risk is of great significance in the development of banking activities, promoting the process of innovation and economic development. This is a big and complex issue, an urgent requirement in managing banking business today. Within the narrow research scope of the thesis topic, limited to the credit risk scope of Agribank Tan Thanh in the period of 2017 - 2019, the thesis has focused on addressing the following major issues: - Firstly, summarizing the basic theories about credit and credit risks at current commercial banks, the study has clearly presented the concepts, characteristics, classification and causes of credit risk; indicators of measuring and assessing credit risks as well as measures to limit credit risks; - Secondly, analyze and assess the situation of credit risk of Agribank Tan Thanh in the period of 2017 - 2019, the causes of credit risks as well as the remaining limitations at Agribank Tan Thanh; - Finally, propose solutions and recommendations to limit credit risks at Agribank Tan Thanh to improve credit efficiency and bring profits to the Branch in the near future./.
v MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN ...........................................................................................................i LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................ii NỘI DUNG TÓM TẮT ................................................................................................iii ABSTRACT .................................................................................................................iv MỤC LỤC......................................................................................................................v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................................ ix DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU ...................................................................................... x DANH MỤC HÌNH VẼ ................................................................................................ xi PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ................................................................................ 1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ..................................................................................... 2 2.1. Mục tiêu chung ................................................................................................ 2 2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................................ 2 3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ........................................................................................ 2 4. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU .................................................................................. 3 5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ........................................................................................ 3 6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................................ 3 7. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN VĂN ...................................................................... 3 8. TỐNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU TRƯỚC ................................................ 3 9. KẾT CẤU CỦA LUẬN ............................................................................................ 5 CHƯƠNG 1 ................................................................................................................... 6 LÝ LUẬN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .................................................................................. 6 1.1. Cơ sở lý luận về ngân hàng thương mại ............................................................ .6 1.1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại ............................................................... ..6 1.1.2. Chức năng của ngân hàng thương mại........................................................ ..6
vi 1.1.3. Các hoạt động của ngân hàng thương mại .................................................. ..8 1.2. Lý luận về tín dụng ngân hàng........................................................................ ..10 1.2.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng ................................................................... ..10 1.2.2. Bản chất của tín dụng ngân hàng ............................................................... ..11 1.2.3. Vai trò của tín dụng ngân hàng .................................................................. ..12 1.3. Lý luận về rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng .............. 14 1.3.1. Khái niệm về rủi ro tín dụng ...................................................................... ..14 1.3.2. Phân loại rủi ro tín dụng ............................................................................ ..15 1.3.3. Nguyên nhân rủi ro tín dụng ...................................................................... ..16 1.3.4. Nguyên nhân rủi ro tín dụng ...................................................................... ..18 1.3.5. Một số chỉ tiêu đo lường rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng ........ ..19 1.3.6. Sự cần thiết phải hạn chế rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại ......... ..21 1.4. Quản lý rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng .................. 22 1.4.1. Xây dựng và hoàn thiện chính sách tín dụng .............................................. 22 1.4.2. Thực hiện xếp hạng rủi ro tín dụng ............................................................ 23 1.4.3. Thực hiện đầy đủ nguyên tắc đảm bảo tiền vay.......................................... 24 1.4.4. Xây dựng và hoàn thiện quy trình tín dụng ................................................ 24 1.4.5. Mua bảo hiểm tiền vay................................................................................ 26 1.4.6. Xử lý nợ xấu có hiệu quả ............................................................................ 26 1.4.7. Trích lập quỹ dự phòng rủi ro tín dụng theo đúng quy định....................... 26 1.4.8. Vận dụng các nguyên tắc quản lý tín dụng của Basel II để nâng cao chất lượng quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại ............................ 27 1.5. Kinh nghiệm quản lý rủi ro tín dụng của một số ngân hàng thương mại trên địa bàn và bài học kinh nghiệm rút ra cho ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An .... .29 1.5.1. Kinh nghiệm quản lý rủi ro tín dụng của một số ngân hàng thương mại trên địa bàn ......................................................................................................... .29 1.5.2. Bài học kinh nghiệm cho ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An .............................. .31 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................... .32
vii CHƯƠNG 2 ............................................................................................................... .33 THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HUYỆN TÂN THẠNH, TỈNH LONG AN ....................................................................................... .33 2.1. Giới thiệu chung về ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An ........................................ .33 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ............................................................... .33 2.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng từng bộ phận ................................................ .34 2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh .................................................................... .36 2.2. Thực trạng rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An ................................... .37 2.2.1. Thực trạng dư nợ tín dụng ......................................................................... .37 2.2.2. Rủi ro tín dụng qua chỉ tiêu nợ quá hạn ...................................................... .38 2.2.3. Rủi ro tín dụng qua chỉ tiêu nợ xấu............................................................. .42 2.2.4. Rủi ro tín dụng qua chỉ tiêu nợ nhóm 5 ...................................................... .45 2.2.5. Dự phòng và xử lý rủi ro tín dụng .............................................................. .46 2.2.6. Rủi ro tín dụng qua hệ số thu nợ ................................................................. .47 2.3. Đánh giá thực trạng quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An ............................................................................................................................. .48 2.3.1. Những kết quả đạt được ............................................................................. .48 2.3.2. Những mặt còn hạn chế ............................................................................. .49 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ............................................................... .50 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................... .54 CHƯƠNG 3 ............................................................................................................... .55 GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HUYỆN TÂN THẠNH, TỈNH LONG AN ............................................................................. .55
viii 3.1. Định hướng phát triển của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam và mục tiêu thực hiện của Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An ........................................................................................................................ .55 3.1.1. Định hướng phát triển của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam ..................................................................................................... .55 3.1.2. Mục tiêu thực hiện của Chi nhánh Tân Thạnh ............................................. .56 3.2. Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An .............. .57 3.2.1. Nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng đối với khách hàng .................... .57 3.2.2. Khai thác có hiệu quả thông tin trong hoạt động tín dụng ......................... .58 3.2.3. Thực hiện tốt chính sách xếp hạng tín dụng nội bộ ................................... .59 3.2.4. Tuân thủ quy trình tín dụng một cách nghiêm túc ...................................... .60 3.2.5. Nâng cao hiệu quả kiểm tra, kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng .61 3.2.6. Nâng cao năng lực, trình độ và đạo đức của cán bộ tín dụng ..................... .62 3.3. Một số kiến nghị ................................................................................................. .63 3.3.1. Đối với ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Long An ................................................................................... .63 3.3.2. Đối với Ủy ban nhân dân huyện Tân Thạnh ............................................... .64 3.4. Hạn chế và hướng ngiên cứu tiếp theo ............................................................. .65 KẾT LUẬN ............................................................................................................... .66 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ .67
ix DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT KÝ HIỆU TIẾNG VIỆT TIẾNG ANH Ngân hàng Nông nghiệp và phát Vietnam Bank for Agriculture 1 Agribank triển nông thôn Việt Nam and Rural Development Ngân hàng Nông nghiệp và phát Vietnam Bank for Agriculture Agribank Tân triển nông thôn Việt Nam – Chi and Rural Development – 2 Thạnh nhánh huyện Thân Thạnh, tỉnh Than Thanh District Branch, Long An Long An Province 3 CBTD Cán bộ tín dụng Credit officer 4 CIC Trung tâm thông tin tín dụng Center Information Credit Hệ thống thanh toán và Customer payment and 5 IPCAS kế toán khách hàng accounting system 6 KH Khách hàng Customer 7 NH Ngân hàng Bank 8 NHNN Ngân hàng nhà nước State Bank 9 NHTM Ngân hàng thương mại Commercial Bank 10 RRTD Rủi ro tín dụng Credit risk 11 SXKD Sản xuất kinh doanh Manufacturing business 12 TCKT Tổ chức kinh tế Economic organizations 13 TCTD Tổ chức tín dụng Credit institutions 14 TSĐB Tài sản đảm bảo Guaranteed assets Công ty quản lý tài sản của các tổ Vietnam Asset Management 15 VAMC chức tín dụng Việt Nam Company 16 XLRR Xử lý rủi ro Risk handling
x DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU Thứ tự Tên bảng Trang Kết quả hoạt động kinh doanh tại Agribank Tân Thạnh giai Bảng 2.1 36 đoạn 2017 - 2019 Dư nợ cho vay theo ngành kinh tế tại Agribank Tân Thạnh Bảng 2.2 37 giai đoạn 2017 – 2019 Bảng 2.3 Nợ quá hạn tại Agribank Tân Thạnh giai đoạn 2017 – 2019 39 Nợ quá hạn theo thành phần kinh tế tại Agribank Tân Thạnh Bảng 2.4 40 giai đoạn 2017 – 2019 Nợ quá hạn theo ngành kinh tế tại Agribank Tân Thạnh giai Bảng 2.5 41 đoạn 2017 – 2019 Nợ xấu trên tổng dư nợ tại Agribank Tân Thạnh giai đoạn Bảng 2.6 42 2017 – 2019 Nợ xấu theo đối tượng khách hàng tại Agribank Tân Thạnh Bảng 2.7 43 giai đoạn 2017 – 2019 Nợ xấu theo ngành kinh tế tại Agribank Tân Thạnh giai đoạn Bảng 2.8 44 2017 – 2019 Nợ xấu theo thời hạn tại Agribank Tân Thạnh giai đoạn 2017 Bảng 2.9 44 – 2019 Nợ xấu theo bảo đảm bằng tài sản tại Agribank Tân Thạnh Bảng 2.10 45 giai đoạn 2017 – 2019 Tỷ lệ nợ nhóm 5 trên tổng dư nợ cho vay tại Agribank Tân Bảng 2.11 45 Thạnh giai đoạn 2017 – 2019 Trích lập dự phòng và xử lý rủi ro tại Agribank Tân Bảng 2.12 46 Thạnh giai đoạn 2017 – 2019 Bảng 2.13 Hệ số thu nợ của Agribank Tân Thạnh giai đoạn 2017 – 2019 47
xi DANH MỤC HÌNH VẼ Thứ tự Tên hình vẽ Trang Hình 1.1 Các hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại 6 Hình 1.2 Các nghiệp vụ kinh doanh cơ bản của ngân hàng thương mại 8 Hình 1.3 Các hình thức rủi ro tín dụng 15 Hình 2.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy của Agribank Tân Thạnh 34 Hình 2.2 Dư nợ tại Agribank Tân Thạnh giai đoạn 2017 – 2019 38 Nợ quá hạn và tổng dư nợ tín dụng tại Agribank Tân Thạnh giai Hình 2.3 39 đoạn 2017 – 2019 Hình 2.4 Tỷ lệ nợ xấu tại Agribank Tân Thạnh giai đoạn 2017 – 2019 42 Tỷ lệ nợ nhóm 5 trên tổng dư nợ cho vay tại Agribank Tân Hình 2.5 46 Thạnh giai đoạn 2017 – 2019 Hình 2.6 Hệ số thu nợ của Agribank Tân Thạnh giai đoạn 2017 – 2019 48
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Ngân hàng thương mại là một tổ chức kinh doanh tiền tệ với nhiệm vụ chủ yếu và thường xuyên là huy động tiền gửi vơí trách nhiệm hoàn trả và cho vay thực hiện nghiệp vụ chiết khấu làm phương tiện thanh toán. Hoạt động kinh doanh ngân hàng vốn chứa đựng rất nhiều rủi ro như rủi ro thị trường, rủi ro tác nghiệp, rủi ro thanh khoản, rủi ro tín dụng… song rủi ro thường trực và có tác động lớn đến sự ổn định và phát triển của ngành ngân hàng là rủi ro tín dụng. Vì vậy, việc nghiên cứu nhằm hạn chế rủi ro tín dụng luôn được các nhà quản trị, điều hành của các ngân hàng quan tâm. Hiện nay, tại Việt Nam, hoạt động tín dụng là hoạt động cơ bản của đa số ngân hàng, đem lại nguồn thu chủ yếu của các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, vấn đề mà các ngân hàng thương mại đang phải đối mặt là rủi ro tín dụng. Rủi ro tín dụng gây ra tổn thất về tài chính, giảm lợi nhuận thậm chí nếu nghiêm trọng hơn có thể làm cho ngân hàng phá sản, nó ảnh hưởng rất lớn đến sự tồn tại và phát triển ổn định, bền vững của mỗi tổ chức tín dụng, của hệ thống ngân hàng và cả nền kinh tế, thực tế đã chứng minh điều đó. Trong những năm vừa qua, nền kinh tế Việt Nam nói chung và hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam nói riêng hội nhập ngày càng sâu rộng với thế giới. Bên cạnh những thuận lợi đạt được cũng chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực từ sự biến động không lường của nền kinh tế toàn cầu. Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam nói chung và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An cũng không ngoại lệ, mội trường ngành ngân hàng chịu sự cạnh tranh gây gắt, tình hình nợ quá hạn có chiều hướng gia tăng và nhiều nguy cơ chuyển thành nợ xấu. Mặc dù, chất lượng quản trị rủi ro tín dụng Agribank Tân Thạnh đã được cải thiện đáng kể qua từng năm, tuy nhiên vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế cần được tiếp tục giải quyết. Đến thời điểm 31/12/2019 dư nợ của Agribank Tân Thạnh là 1,306,517 triệu đồng, nợ quá hạn là 14,797 triệu đồng với tỷ lệ 1.1%, nợ xấu là 1,492 triệu đồng chiếm tỷ lệ 0.11%/Tổng dư nợ. Agribank Tân
2 Thạnh là một trong những chi nhánh có dư nợ tăng cao so với đầu năm 2019 và tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu thấp tuy nhiên vẫn vồn tại. Vì vậy, việc nghiên cứu, đánh giá đúng thực trạng quản trị rủi ro tín dụng và đề xuất các giải pháp phù hợp, có tính khả thi cao nhằm hạn chế rủi ro tín dụng, góp phần phát triển kinh doanh bền vững là một yêu cầu cấp thiết đối với Agribank Tân Thạnh. Xuất phát từ nhận thức trên và nhận thấy tầm quan trọng của vấn đề nên tác giả chọn đề tài: “Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An” để thực hiện luận văn thạc sĩ chuyên ngành Tài chính ngân hàng. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2.1. Mục tiêu chung Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phân tích thực trạng quản lý rủi ro tín dụng và các giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank Tân Thạnh. Trên cơ sở đó đánh giá những nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng tại Chi nhánh, từ đó đưa ra các giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng một cách hiệu quả. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý rủi ro tín dụng tại Agribank Tân Thạnh trong thời gian vừa qua. - Xác định những kết quả đạt được, những mặt tồn tại và nguyên nhân chủ yếu dẫn đến rủi ro tín dụng tại Agribank Tân Thạnh giai đoạn 2017 – 2019. Trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp có cơ sở khoa học, mang tính thực tiễn để nâng cao chất lượng trong công tác quản lý, điều hành nhằm hạn chế rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Agribank Tân Thạnh trong giai đoạn 2020-2025. 3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU Nghiên cứu này được thực hiện nhằm mục đích cung cấp các bằng chứng thực nghiệm để trả lời cho các câu hỏi sau đây: Câu hỏi 1: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank Tân Thạnh giai đoạn 2017 – 2019 ra sao? Những mặt đạt được và hạn chế tồn tại trong quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank Tân Thạnh? Nguyên nhân của những tồn tại? Câu hỏi 2: Giải pháp nào để hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank Tân Thạnh trong giai đoạn 2020-2025.
3 4. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu là rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại và thực tiễn tại Agribank Tân Thạnh. 5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Không gian: Tại Agribank Tân Thạnh. Thời gian: Giai đoạn 2017 - 2019. 6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Trong đề tải sử dụng phương pháp định tính. Kết hợp nhiều phương pháp cụ thể khác để làm rõ mục tiêu nghiên cứu như: Phương pháp lịch sử, phương pháp so sánh, phương pháp thống kê mô tả, phương pháp diễn giải, phương pháp phân tích,… để đánh giá thực trạng công tác hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank Tân Thạnh giai đoạn 2017 - 2019. Qua đó, cho đó thấy được những điểm mạnh, điểm yếu trong công tác hạn chế rủi ro tín dụng của chi nhánh và đưa ra những giải pháp cụ thể nhằm đề ra giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng cho ngân hàng trong tương lai. 7. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN VĂN Trên cơ sở kế thừa nền tảng lý luận và thực tiễn của nhiều nghiên cứu trước, luận văn có những điểm mới khác biệt so với những nghiên cứu trước đây, cụ thể: Đóng góp về phương diện khoa học: Hệ thống hóa lý luận về tín dụng, rủi ro tín dụng tại ngân hàng trong luận văn tạo khung lý thuyết cho các nhà khoa học kế thừa khi nghiên cứu các nội dung liên quan. Đóng góp về phương diện thực tiễn: Luận văn là tài liệu tham khảo cho các đối tượng quan tâm (các nhà quản lý của ngân hàng, học viên cao học, sinh viên, …, đặc biệt các nhà quản lý của Agribank Tân Thạnh có thể nghiên cứu và vận dụng vào thực tế. Góp phần giúp cho Agribank Tân Thạnh xác định những vấn đề còn tồn tại trong hoạt động cấp tín dụng và nguyên nhân để có biện pháp hạn chế RRTD tốt hơn nhằm tăng cường quản trị RRTD tại Agribank Tân Thạnh. 8. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU TRƯỚC Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về lĩnh vực rủi ro tín dụng trong ngân hàng. Mỗi công trình và bài viết đều có những cách tiếp cận khác nhau trực tiếp, hoặc gián tiếp về vấn đề rủi ro tín dụng. Dưới đây là một số công trình nghiên cứu mà tác giả đã tham khảo được:
4 Bùi Hữu Phước, Ngô Thành Danh, Ngô Văn Toàn (2017), “Các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng tại ngân hàng ngoại thương chi nhánh Kiên Giang”. Tác giả sử dụng dữ liệu thu được từ 120 hồ sơ tín dụng tại ngân hàng ngoại thương chi nhánh Kiên Giang. Mô hình lôgic nhị phân và mô hình lôgic đa thức được tác giả sử dụng để ước tính các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng. Kết quả nghiên cứu cho cho thấy các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng bao gồm: Tài sản đảm bảo, năng lực tài chính của người vay, mục đích sử dụng vốn vay, đa dạng hóa ngành nghề kinh doanh, kinh nghiệm cán bộ tín dụng, kiểm tra và giám sát vốn vay. Các yếu tố cho biết nếu ngân hàng kiểm soát được lượng hàng hóa tồn kho của khách, không để các món vay có giá trị hàng hóa bảo đảm gặp rủi ro cao; Đánh giá đủ tình hình cũng như hiệu quả sản xuất, kinh doanh khách hàng để không dẫn đến quyết định cho vay có nguy cơ mất vốn. Kiểm soát tài sản đảm bảo như hàng tồn kho, hàng luôn chuyển và thành phẩm. Ngoài ra, việc giám sát, kiểm tra vốn vay phải chặt chẽ. Cán bộ ngân hàng phải thực hiện đúng quy định trong việc kiểm tra, giám sát vốn vay, tài sản bảo đảm. Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Quốc Toản (2015), Luận văn Thạc sĩ Kinh tế bảo vệ tại Trường Đại học Đà Nẵng với đề tài: "Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam". Nghiên cứu của tác giả Phan Hoàng Lâm (2015), Luận văn Thạc sĩ Kinh tế bảo vệ tại Trường Đại học Tài chính – Maketing, TP. Hồ Chí Minh với đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín”. Trần Thị Minh Trang (2014),“Xây dựng khuôn khổ quản trị rủi ro hoạt động hiệu quả tại NHTM Việt Nam ”, tác giả cho rằng quản trị rủi ro hoạt động là một trong những lĩnh vực phức tạp và có tốc độ thay đổi nhanh chóng nhất trong ngành ngàn hàng. Tuy chưa thể lượng hóa một cách hoàn thiện về rủi ro hoạt động nhưng sự tác động tích cực và tầm quan trọng của việc quản trị rủi ro hoạt động đối với sự phát triển lành mạnh của ngành ngân hàng nói riêng và hệ thống ngành ngân hàng nói chung là điều có thể thấy được. Tác giả cũng khuyến nghị nên áp dụng mô hình quản trị rủi ro theo thông lệ quốc tế vào hoạt động ngân hàng. Nhìn chung, qua nghiên cứu 4 công trình nghiên cứu trước, tác giả kế thừa cơ sở lý luận, tham khảo thực trạng và giải pháp. Từ đó tác giả đề xuất giải pháp thiết thực và phù hợp với chi nhánh Agribank Tân Thạnh. Sự khác biệt trong nghiên cứu là
5 về không gian và thời gian. Mặt khác, đến nay tại Agribank Tân Thạnh chưa có ai nghiên cứu về đề tài này, do vậy nghiên cứu này là không trùng lắp. 9. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 3 chương như sau: Chương 1: Lý luận về ngân hàng thương mại và rủi ro tín dụng trong ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An. Chương 3: Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Tân Thạnh, tỉnh Long An.
6 CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Cơ sở lý luận về ngân hàng thương mại 1.1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại Luật các tổ chức tín dụng do Quốc hội Nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 16 tháng 06 năm 2010, tại Điều 4 có nêu: “Tổ chức tín dụng là doanh nghiệp thực hiện một, một số hoặc tất cả các hoạt động ngân hàng. Tổ chức tín dụng bao gồm ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, tổ chức tài chính vi mô và quỹ tín dụng nhân dân”. “Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của Luật này nhằm mục tiêu lợi nhuận”. Như vậy, có thể hiểu NHTM là một doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ với các hoạt động chủ yếu là nhận tiền gửi, cấp tín dụng, cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản và thực hiện các hoạt động kinh doanh khác theo quy định pháp luật nhằm mục tiêu lợi nhuận. 1.1.2. Chức năng của ngân hàng thương mại Hình 1.1. Các hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại Các hoạt động kinh doanh cơ bản của NHTM Chức năng trung gian tín dụng Chức năng trung gian thanh toán Hoạt động huy Hoạt động sử - Dịch vụ thanh toán và ngân động vốn dụng vốn quỹ - Bảo lãnh - Kinh doanh ngoại tệ - Ủy thác, đại lý - Vốn chủ sở hữu - Hoạt động tín dụng - Kinh doanh chứng khoán. - Tiền gửi tiết kiệm - Hoạt động đầu tư - Tiền gửi giao dịch - Phát hành chứng khoán - Vay các NH khác - Hoạt động khác Nguồn: Nguyễn Đăng Dờn, 2016
7 Chức năng trung gian tín dụng là chức năng quan trọng và cơ bản nhất của một NHTM, chức năng này không những cho thấy bản chất của NHTM mà còn cho thấy nhiệm vụ chính yếu của NHTM. Trong chức năng này - NHTM đóng vai trò là người trung gian đứng ra tập trung, huy động nguồn vốn tiền tệ tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế (bao gồm tiền tiết kiệm của các tầng lớp dân cư, vốn bằng tiền của các đơn vị, tổ chức kinh tế...) biến nó thành nguồn vốn tín dụng để cho vay (cấp tín dụng) đáp ứng các nhu cầu vốn kinh doanh và vốn đầu tư cho các ngành kinh tế và nhu cầu vốn tiêu dùng của xã hội. Thông qua chức năng này, nhờ nguồn vốn lớn và luân chuyển liên tục sẽ góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển. Chức năng trung gian thanh toán và cung ứng phương tiện thanh toán là chức năng quan trọng, không những thể hiện khá rõ bản chất của NHTM mà còn cho thấy tính chất “đặc biệt” trong hoạt động của NHTM. NHTM đứng ra làm trung gian để thực hiện các khoản giao dịch thanh toán giữa các khách hàng, giữa người mua, người bán... để hoàn tất các quan hệ kinh tế thương mại giữa họ với nhau. Thực hiện chức năng trung gian thanh toán, NHTM trở thành người thủ quỹ và là trung tâm thanh toán của xã hội. Nhờ thực hiện chức năng này, cho phép làm giảm bớt khối lượng tiền mặt lưu hành, tăng khối lượng thanh toán chuyển khoản, làm giảm bớt chi phí cho xã hội về in tiền, bảo quản, vận chuyển tiền tệ, tiết kiệm chiều chi phí về giao dịch thanh toán...Nhờ chức năng này mà hệ thống NHTM góp phần đẩy nhanh tốc độ luân chuyển Tiền - Hàng, qua đó các mối quan hệ kinh tế - xã hội được thực hiện cả trên bình diện quốc nội lẫn trên bình diện quốc tế. Điều này không những chắc chắn sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế- xã hội trong nước phát triển, mà còn thúc đẩy các quan hệ kinh tế thương mại và tài chính tín dụng quốc tế phát triển. Chức năng cung ứng dịch vụ và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan đó là các dịch vụ mà chỉ có các ngân hàng với những ưu thế của nó mới có thể thực hiện được một cách trọn vẹn và đầy đủ. Các dịch vụ gắn liền với hoạt động ngân hàng không những cho phép NHTM thực hiện tốt yêu cầu của khách hàng mà còn hỗ trợ tích cực để NHTM thực hiện tốt hơn chức năng thứ nhất và thứ hai của NHTM. Một số hoạt động cụ thể trong chức năng này có thể kể đến như các dịch vụ về ngân quỹ, kiều hối, chuyển tiền nhanh, ủy thác, tư vấn đầu tư, ngân hàng điện tử (E-banking),…