Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Việt Nam

Chia sẻ: Conmeothayxao | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:107

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu đề tài là hệ thống hóa cơ sở lý luận về cạnh tranh, năng lực cạnh tranh; Phân tích, đánh giá năng lực cạnh tranh hiện tại của công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Việt Nam (ANC) thông qua nghiên cứu năng lực nôi tại của ANC và các yếu tố môi trường kinh doanh ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của ANC.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Việt Nam

GIÁO D C VÀ ÀO T O TR NG I H C KINH T TP. H CHÍ MINH ____________________ PHAN TH P TOÀN NÂNG CAO N NG L C C NH TRANH CÔNG TY TNHH AKZO NOBEL COATINGS VI T NAM LU N V N TH C S KINH T TP. H Chí Minh – N m 2013
GIÁO D C VÀ ÀO T O TR NG I H C KINH T TP. H CHÍ MINH ____________________ PHAN TH P TOÀN NÂNG CAO N NG L C C NH TRANH CÔNG TY TNHH AKZO NOBEL COATINGS VI T NAM Chuyên ngành: Qu n Tr Kinh Doanh Mã s : 60340102 LU N V N TH C S KINH T NG IH NG D N KHOA H C: TS. HU NH THANH TÚ TP. H Chí Minh – N m 2013
I CAM OAN Tôi cam oan ây là công trình nghiên c u, phân tích và th c hi n c a riêng tôi d is h ng d n c a TS. Hu nh Thanh Tú. Các d li u, k t qu nghiên c u trong lu n v n này là trung th c và có ngu n g c trích d n rõ ràng. TP. H Chí Minh, ngày 21 tháng 12 n m 2013 c viên Phan Th p Toàn
CL C Trang ph bìa i cam oan cl c Danh m c các ch vi t t t Danh m c các b ng Danh m c các bi u và hình v IM U ................................................................................................ 1 1. Lý do ch n tài ............................................................................................................... 1 2. M c tiêu nghiên c u ......................................................................................................... 2 3. it ng nghiên c u....................................................................................................... 2 4. Ph m vi nghiên c u .......................................................................................................... 2 5. Ph ng pháp nghiên c u ................................................................................................ 2 6. K t c u lu n v n ................................................................................................................ 3 Ch ng 1: C S LÝ LU N V N NG L C C NH TRANH C A DOANH NGHI P ................................................................................................................. 4 1.1. N ng l c c nh tranh c a doanh nghi p ......................................................... 4 1.1.1. Khái ni m v n ng l c c nh tranh ............................................................... 4 1.1.1.1. Khái ni m c nh tranh.................................................................................. 4 1.1.1.2. Khái ni m n ng l c c nh tranh ................................................................... 5 1.1.1.3. Khái ni m l i th c nh tranh....................................................................... 5 1.1.1.4. Khái ni m kh n ng c nh tranh ................................................................. 6 1.1.2. M t s lý thuy t v n ng l c c nh tranh....................................................... 7 1.1.2.1. Các lý thuy t c n ................................................................................... 7 1.1.2.2. Lý thuy t n ng l c c nh tranh c a Michael Porter ..................................... 7 1.1.2.3. Các tr ng phái khác ................................................................................. 9 1.1.3. M t s y u t c u thành n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p (các y u t i b ) .................................................................................................................. 10 1.1.3.1. N ng l c qu n lý....................................................................................... 10
1.1.3.2. N ng l c tài chính..................................................................................... 10 1.1.3.3. Ngu n nhân l c......................................................................................... 11 1.1.3.4. Trình công ngh ................................................................................... 12 1.1.3.5. N ng l c nghiên c u và phát tri n (R&D) ............................................... 12 1.1.3.6. N ng l c marketing .................................................................................. 12 1.1.3.7. D ch v khách hàng .................................................................................. 13 1.1.3.8. N ng l c c nh tranh v giá ....................................................................... 13 1.1.3.9. Th ng hi u.............................................................................................. 14 1.1.4. M t s y u t môi tr ng bên ngoài nh h ng n n ng l c c nh tranh a doanh nghi p ................................................................................................. 15 1.1.4.1. Môi tr ng vi mô ...................................................................................... 15 1.1.4.2. Môi tr ng v mô ...................................................................................... 18 1.2. Thi t k nghiên c u n ng l c c nh tranh c a ANC .................................... 19 1.2.1. Khung phân tích ......................................................................................... 19 1.2.2. L a ch n ph ng pháp ánh giá n ng l c c nh tranh c a ANC ............. 20 1.3. Kinh nghi m v nâng cao n ng l c c nh tranh c a các công ty s n .......... 20 1.3.1. Công ty s n 4 Oranges ................................................................................ 22 1.3.2. Công ty liên doanh s n ICI........................................................................ 23 Tóm t t ch ng 1 ................................................................................................. 25 Ch ng 2: ÁNH GIÁ TH C TR NG N NG L C C NH TRANH C A CÔNG TY TNHH AKZO NOBEL COATINGS VI T NAM TRONG NGÀNH N G ............................................................................................................... 26 2.1. Khái quát v công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam .................... 26 2.1.1. Gi i thi u t ng quan v ANC.................................................................... 26 2.1.1.1. T p oàn Akzo Nobel ................................................................................ 26 2.1.1.2. Quá trình hình thành và phát tri n ............................................................ 26 2.1.1.3. Ph m vi ho t ng .................................................................................... 27 2.1.2. Ho t ng s n xu t kinh doanh c a ANC ................................................ 27 2.1.3. Th ph n c a ANC ..................................................................................... 28
2.2. ánh giá n ng l c c nh tranh c a công ty ANC ......................................... 29 2.2.1. Thi t k kh o sát n ng l c c nh tranh c a ANC ....................................... 29 2.2.1.1. Xây d ng thang o n ng l c c nh tranh ngành s n g .............................. 29 2.2.1.2. L a ch n i th c nh tranh ..................................................................... 29 2.2.1.3. Ph ng pháp x lý d li u ........................................................................ 30 2.2.2. K t qu kh o sát n ng l c c nh tranh c a ANC ...................................... 30 2.2.2.1. V n ng l c qu n lý .................................................................................. 31 2.2.2.2. V trình công ngh .............................................................................. 33 2.2.2.3. V n ng l c nghiên c u............................................................................. 34 2.2.2.4. V ngu n nhân l c .................................................................................... 36 2.2.2.5. V n ng l c tài chính ................................................................................ 38 2.2.2.6. V n ng l c marketing .............................................................................. 39 2.2.2.7. V n ng l c c nh tranh giá ....................................................................... 41 2.2.2.8. V uy tín th ng hi u ................................................................................ 42 2.2.2.9. V d ch v khách hàng .............................................................................. 44 2.3. Phân tích các y u t môi tr ng bên ngoài nh h ng n n ng l c c nh tranh c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t Nam ................................ 49 2.3.1. nh h ng c a môi tr ng vi mô .............................................................. 49 2.3.1.1. Áp l c t khách hàng ................................................................................ 49 2.3.1.2. Áp l c t nhà cung c p ............................................................................. 49 2.3.1.3. Áp l c t các i th ti m n ng................................................................. 49 2.3.1.4. Áp l c t các i th c nh tranh hi n h u ................................................ 50 2.3.1.5. Áp l c t s n ph m thay th ...................................................................... 50 2.3.2. nh h ng c a môi tr ng v mô .............................................................. 50 2.3.2.1. Môi tr ng kinh t .................................................................................... 50 2.3.2.2. Môi tr ng chính tr - pháp lu t ............................................................... 51 2.3.2.3. Môi tr ng khoa h c - công ngh ............................................................. 51 2.3.2.4. Môi tr ng v n hóa - xã h i ..................................................................... 52 2.3.3. Ma tr n các y u t bên ngoài...................................................................... 52
2.4. ánh giá chung ............................................................................................. 54 2.4.1. u m ...................................................................................................... 54 2.4.2. Nh c m................................................................................................. 56 Tóm t t ch ng 2 ................................................................................................. 57 Ch ng 3: GI I PHÁP NÂNG CAO N NG L C C NH TRANH C A CÔNG TY TNHH AKZO NOBEL COATINGS VI T NAM........................... 59 3.1. C s xây d ng gi i pháp ............................................................................ 59 3.1.1. Chi n l c c a t p oàn Akzo Nobel......................................................... 59 3.1.2. M c tiêu c a ANC, giai n 2014-2016 .................................................... 60 3.1.3. Quan m nh h ng gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam ............................................................. 60 3.2. Gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam ............................................................................................... 62 3.2.1. Gi i pháp nâng cao n ng l c qu n lý......................................................... 62 3.2.2. Gi i pháp nâng cao n ng l c nghiên c u .................................................. 63 3.2.3. Gi i pháp nâng cao n ng l c tài chính ...................................................... 64 3.2.4. Gi i pháp nâng cao n ng l c marketing .................................................... 66 3.2.5. Gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh v giá......................................... 68 3.2.6. Gi i pháp nâng cao n ng l c d ch v khách hàng ..................................... 70 Tóm t t ch ng 3 ................................................................................................. 71 T LU N .......................................................................................................... 73 TÀI LI U THAM KH O PH L C
DANH M C CÁC CH VI T T T ANC : Công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam WEF : Di n àn kinh t th gi i (World Economic Forum) R&D : Nghiên c u phát tri n (Research and Development) NLCT : N ng l c c nh tranh CPM : Ma tr n hình nh c nh tranh (Competitive Profile Matrix) ISO : H th ng qu n lý ch t l ng theo tiêu chu n qu c t PLC : B u khi n logic l p trình c (Programmable Logic Controller) VFD : B bi n t n (Variable Frequency Drive) GC : Máy o s c ký khí (Gas Chromatography) VOCs : Các h p ch t h u c bay h i (Volatile organic compounds) TRACC : H th ng c i ti n d a trên vi c tri n khai các ph ng th c làm vi c t i u
DANH M C CÁC B NG ng 2.1 : K t qu ho t ng kinh doanh c a ANC 2010 – 2012 ng 2.2 : ánh giá n ng l c qu n lý c a ANC và các i th ng 2.3 : ánh giá trình công ngh c a ANC và các i th ng 2.4 : ánh giá n ng l c nghiên c u c a ANC và các i th ng 2.5 : ánh giá ngu n nhân l c c a ANC và các i th ng 2.6 : ánh giá n ng l c tài chính c a ANC và các i th ng 2.7 : ánh giá n ng l c marketing c a ANC và các i th ng 2.8 : ánh giá n ng l c c nh tranh v giá c a ANC và các i th ng 2.9 : ánh giá uy tín th ng hi u c a ANC và các i th ng 2.10 : ánh giá d ch v khách hàng c a ANC và các i th ng 2.11 : Ma tr n hình nh c nh tranh c a ANC ng 2.12 : Ma tr n các y u t bên ngoài c a ANC
DANH M C CÁC BI U VÀ HÌNH V - BI U : Bi u 2.1 : Th ph n ngành s n g Vi t nam - HÌNH V : Hình 1.1 : Mô hình kim c ng c a Michael Porter Hình 1.2 : Mô hình 5 áp l c c a Michael Porter Hình 1.3 : Các nhân t bên trong nh h ng n n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p s n xu t s n g Hình 1.4 : Các y u t c a môi tr ng vi mô theo mô hình 5 áp l c Hình 1.5 : Khung phân tích n ng l c c nh tranh c a ANC Hình 3.1 : Mô hình chi n l c c a t p oàn Akzo Nobel Hình PL 3.1 : Mô hình t ch c c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam Hình PL 4.1 : S công ngh s n xu t s n g c a ANC
1 IM U 1. Lý do ch n tài Akzo Nobel là oàn công nghi p hóa ch t có tr s t i Amsterdam, Hà Lan. Akzo Nobel ch t o và cung c p các s n ph m s n, ch t ph b m t (coating) và hóa ch t chuyên bi t. Trên th c t , Akzo Nobel là m t trong nh ng t p oàn s n xu t s n và ch t ph c bi t l n nh t th gi i. Là nhà s n xu t các lo i hóa ch t chuyên bi t, Akzo Nobel cung c p cho các t p oàn công nghi p trên kh p th gi i nh ng nguyên li u ch t l ng cao. n ph m keo dán và s n trang trí ã b t u i vào th tr ng Vi t Nam t u th p k 90. Ti p ó, s n kim lo i và và s n t nh n c a Akzo Nobel c ng ã xu t hi n vào cu i th p k này. n n m 2003, s n g c ng ã i vào th tr ng Vi t Nam v i vi c thành l p v n phòng i di n t i D An, Bình D ng. N m 2008, p oàn Akzo Nobel ã có b c i chi n l c b ng vi c mua l i t p oàn s n trang trí ICI. N m 2010, v i vi c hoàn thành xây d ng nhà máy s n g khu công nghi p AMATA t i t nh ng Nai, Akzo Nobel ã chính th c chuy n vi c nh p kh u s n ph m này t các nhà máy Akzo Nobel khác trong khu v c châu Á sang vi c tr c ti p s n xu t t i Vi t Nam, rút ng n th i gian cung c p và c i thi n ch t ng ph c v khách hàng. Tuy các dòng s n ph m s n g c a Akzo Nobel ã vào th tr ng Vi t Nam n m 2003 nh ng các m t hàng này luôn ch u s c nh tranh c a các i th cùng ngành nh : Valspar, DEFU, TOA, Dashing, H a Bang, Hóa keo Bình Th nh, Shewing William... Do v y, m c dù có nhi u c g ng trong vi c phát tri n và c ng th ph n nh ng Akzo Nobel có nguy c b các i th qua m t. c bi t nh ng m g n ây khi n n kinh t th gi i ang trong giai n kh ng ho ng, s c mua th tr ng gi m sút thì s c nh tranh càng thêm kh c li t, t bi t là v giá. ngành s n g c a Akzo Nobel ti p t c phát tri n, c ng c th ph n và m ng th tr ng trong b i c nh có s c nh tranh gay g t nh hi n nay thì viêc phân
2 tích môi tr ng, ánh giá n ng l c c nh tranh và xu t các gi i pháp nâng cao ng l c c nh tranh c a Akzo Nobel là v n r t c p thi t. Xu t phát t yêu c u th c t ó tôi ch n tài: “Nâng cao n ng l c c nh tranh c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t Nam”, tài t p trung vào ngành hàng s n g c a công ty Akzo Nobel v i nhà máy t t i khu công nghi p AMATA, thành ph Biên Hòa, nh ng Nai. 2. c tiêu nghiên c u Trên c s ng d ng lý thuy t v c nh tranh và n ng l c c nh tranh, tài nghiên c u nh m các m c tiêu c th nh sau: - th ng hóa c s lý lu n v c nh tranh, n ng l c c nh tranh - Phân tích, ánh giá n ng l c c nh tranh hi n t i c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t Nam (ANC) thông qua nghiên c u n ng l c n i t i c a ANC và các y u t môi tr ng kinh doanh nh h ng n n ng l c c nh tranh c a ANC. - a ra các gi i pháp nh m nâng cao n ng l c c nh tranh c a ANC 3. it ng nghiên c u - ng l c c nh tranh c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam. 4. Ph m vi nghiên c u - n ph m c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam ng Nai và Bình D ng. 5. Ph ng pháp nghiên c u Lu n v n s d ng các ph ng pháp nghiên c u sau: - Ph n lý thuy t, tác gi tham kh o các tài li u liên quan nh : sách Nâng cao ng l c c nh tranh c a doanh nghi p th i h i nh p c a tác gi ng c Thành, tác ph m L i th c nh tranh c a Michael E.Porter, bài báo L i th nh tranh trong th gi i là gì c a Richard P. Rumelt, chi n l c id ng xanh c a W. Chan Kim và Renee Mauborgne…, t ó ch n l c và h th ng hóa làm c s lý lu n và a ra mô hình nghiên c u cho tài. - Ph n ánh giá môi tr ng c nh tranh c th c hi n t ngu n thông tin th p và s c p
3 Thông tin th c p g m thông tin t các báo cáo c a ANC, các ngu n th ng kê, m ng internet… Thông tin s c p thu th p b ng cách l p b ng câu h i. Tham kh o ý ki n chuyên gia b ng cách trao i v i b ph n Kinh doanh, Ban giám c, b ph n D ch v khách hàng, chuyên viên ph trách khách hàng c a ANC v các y u t bên trong và bên ngoài nh h ng n ng l c c nh tranh c a ANC. Sau khi hoàn thi n, b ng câu h i kh o sát dành cho chuyên gia cg i n các chuyên gia v i s l ng 30 phi u và b ng câu h i dành cho khách hàng cg i n khách hàng is l ng 60 phi u thu th p s li u v các y u t liên quan. Ph n m m Excel c s d ng t ng h p s li u thu th p c. Ph n gi i pháp c th c hi n d a vào k t qu phân tích th c tr ng ng l c c nh tranh c a ANC, nh h ng chi n l c c a t p oàn Akzo Nobel c ng nh các m c tiêu, chi n l c c a ANC và tham kh o ý ki n t t s phòng ban c a ANC. 6. K t c u c a lu n v n Ngoài ph n m u và k t lu n, lu n v n g m 3 ch ng: - Ch ng 1: C s lý lu n v n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p - Ch ng 2: Phân tích th c tr ng n ng l c c nh tranh c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam trong ngành s n g . - Ch ng 3: Gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh c a công ty TNHH Akzo Nobel Coatings Vi t nam
4 Ch ng 1 S LÝ LU N V N NG L C C NH TRANH A DOANH NGHI P 1.1. N ng l c c nh tranh c a doanh nghi p 1.1.1. Khái ni m v n ng l c c nh tranh 1.1.1.1. Khái ni m c nh tranh Nhi u nhà nghiên c u ã c g ng a ra m t nh ngh a t ng quát v c nh tranh. Ch ng h n, D’Cruz và Rugman (1992) nh ngh a c nh tranh là kh n ng c a doanh nghi p trong vi c thi t k , s n xu t và a ra th tr ng s n ph m u vi t n s n ph m c a các i th c nh tranh. Saji (2002) a ra nh ngh a “c nh tranh qu c t ” nói v kh n ng c a công ty, ngành và qu c gia t o ra n ng l c công ngh , em l i thu nh p cao, t o ra nhi u vi c làm m t cách n nh và b n v ng trong môi tr ng c nh tranh toàn c u. Trong tác ph m “Nâng cao n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p th i h i nh p”, tác gi ng c Thành cho r ng c nh tranh là m t quan h kinh t , t t y u phát sinh trong c ch th tr ng v i các ch th kinh t ganh ua gay g t giành gi t nh ng u ki n có l i v s n xu t và tiêu th hàng hóa nh m chi m l nh th tr ng, giành l y khách hàng thu l i nhu n cao nh t. M c ích cu i cùng c a cu c c nh tranh là t i a hóa l i ích i v i doanh nghi p và i v i ng i tiêu dùng, là l i ích tiêu dùng và s ti n l i. Theo Michael Porter, c nh tranh là giành l y th ph n, là tìm ki m l i nhu n cao h n m c l i nhu n trung bình mà doanh nghi p ang có. K t qu quá trình c nh tranh là s bình quân hóa l i nhu n trong ngành và theo ó giá c có th gi m i. Hi n nay c nh tranh và h p tác an xen nhau, nh ng xu th chính là h p tác. nh ng phân tích trên, tác gi a ra khái ni m c a mình v c nh tranh nh
5 sau: “C nh tranh là s ganh ua gi a các ch th kinh t trên c s phát huy hi u qu nh ng ngu n l c c a mình t n d ng nh ng c h i kinh doanh, th a mãn t t nh t nhu c u c a khách hàng m c tiêu và qua ó giành c v th t t trên th tr ng” 1.1.1.2. Khái ni m n ng l c c nh tranh Theo báo cáo c a Di n àn kinh t th gi i WEF (1997) v kh n ng c nh tranh toàn c u thì n ng l c c nh tranh c hi u là kh n ng, n ng l c mà doanh nghi p có th duy trì v trí c a nó m t cách lâu dài và b n v ng trên th tr ng c nh tranh, b o m th c hi n m t t l l i nhu n ít nh t b ng t l òi h i tài tr nh ng c tiêu c a doanh nghi p, ng th i t c c nh ng m c tiêu c a doanh nghi p t ra. N ng l c c nh tranh có th chia làm 3 c p: n ng l c c nh tranh qu c gia, n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p, n ng l c c nh tranh c a s n ph m và ch v . Có th úc k t v n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p nh sau: N ng l c nh tranh c a doanh nghi p là kh n ng t o ra s n ph m, d ch v u vi t h n i th h p d n khách hàng trên c s khai thác th c l c và l i th bên trong, bên ngoài nh m t hi u qu kinh t cao và b n v ng. 1.1.1.3. Khái ni m l i th c nh tranh Khái ni m l i th c nh tranh ã tr thành tâm m c a các cu c th o lu n v chi n l c. Có nhi u tác gi a ra có nh ngh a khác nhau v l i th c nh tranh. Trong tác ph m Competitive advantage, Michael Porter cho r ng có th thành công trên th tr ng thì doanh nghi p ph i có kh n ng c nh tranh so v i các i th . L i th c nh tranh c th hi n ba góc :d n u v chi phí, khác bi t hóa và chi n l c t p trung thành công. Ngoài ra, Porter cho r ng l i th c nh tranh xu t phát t giá tr mà công ty t o ra cho khách hàng c a mình v t trên chi phí t o ra nó.
6 Barney [200:9] cho r ng doanh nghi p có l i th c nh tranh khi doanh nghi p có các hành ng t o ra giá tr kinh t trong ngành ho c th tr ng và khi có ít doanh nghi p c nh tranh th c hi n các hành ng t ng t . Barney nêu m i liên h gi a l i th c nh tranh và hi u qu ho t ng, ông cho r ng m t doanh nghi p ho t ng hi u qu trên m c trung bình khi nó t o ra giá tr v t mong i t ngu n l c c s d ng. Nh v y, th c t có nhi u quan ni m khác nhau v l i th c nh tranh. M u ch t c a l i th c nh tranh là nh ng gì làm cho doanh nghi p n i b t, nh ng gì làm cho doanh nghi p t t h n i th nh m th a mãn nhu c u ngày càng t ng c a khách hàng. 1.1.1.4. Khái ni m kh n ng c nh tranh Hi n nay có nhi u quan ni m khác nhau v kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p. Theo Fafchams, kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p là kh n ng doanh nghi p ó có th s n xu t ra s n ph m v i chi phí bi n i trung bình th p h n giá a nó trên th tr ng. Theo Randall, ó là kh n ng giành c và duy trì th ph n trên th tr ng i l i nhu n nh t nh. Theo Dunning, ó là kh n ng cung ng s n ph m c a chính doanh nghi p trên các th tr ng khác nhau mà không phân bi t n i b trí s n xu t c a doanh nghi p ó. Theo m t s quan m khác thì cho r ng kh n ng c nh tranh là trình công ngh s n xu t s n ph m theo úng yêu c u c a th tr ng ng th i duy trì c thu nh p c a mình. Có th th y r ng các quan ni m ng trên các góc khác nhau nh ng chung quy l i u nói t i vi c chi m l nh th tr ng và l i nhu n. T ó cho th y n ng l c
7 nh tranh th hi n s c m nh n i t i c a doanh nghi p. Trong khi ó, kh n ng nh tranh xét trên khía c nh doanh nghi p s d ng và phát huy n ng l c c nh tranh ó nh th nào trong vi c tranh ua v i các i th chi m l nh th tr ng và l i nhu n. Tóm l i, có th khái quát "kh n ng c nh tranh c a DN": Là vi c huy ng, s ng có hi u qu các ng l c c nh tranh a doanh nghi p, bi n chúng thành nh ng l i th c nh tranh và s d ng chúng nh nh ng công c c nh tranh nh m t c v th c nh tranh nh t nh. 1.1.2. M t s lý thuy t v n ng l c c nh tranh 1.1.2.1. Các lý thuy t c n i di n cho lý thuy t c n v n ng l c c nh tranh là Adam Smith và David Ricardo. Theo Adam Smith, ngu n g c th ng m i gi a hai hay nhi u qu c gia là do m i qu c gia có l i th c nh tranh tuy t i v m t ngành nào ó so v i qu c gia khác. David Ricardo cho r ng, các qu c gia không có l i th c nh tranh tuy t i n có th mua bán trao i nh l i th t ng i. 1.1.2.2. Lý thuy t n ng l c c nh tranh c a Michael Porter Hình 1.1: Mô hình kim c ng c a Michael Porter (Ngu n:L i th c nh tranh qu c gia )
8 Michael Porter là giáo s qu n tr kinh doanh t i khoa kinh doanh ih c Harvard và là chuyên gia hàng u v chi n l c kinh doanh và tính c nh tranh qu c t . Trong mô hình kim c ng, Michael Porter ã a ra mô hình phân tích t i sao t vài qu c gia l i có l i th c nh tranh h n các qu c gia khác. Lý thuy t này cho r ng m t a qu c gia c a m t t ch c óng vai trò quan tr ng trong vi c hình thành nên l i th c nh tranh toàn c u. Mô hình kim c ng phân tích n ng l c c nh tranh d a trên 4 y u t : Các y u t v u ki n s n xu t, các u ki n v nhu c u, các ngành h tr liên quan và chi n l c công ty c u trúc ngành và s c nh tranh. Mô hình 5 áp l c: Hình 1.2: Mô hình 5 áp l c c a Michael Porter (Ngu n: how competitive forces shape strategy) Michael Porter xu t mô hình n m áp l c trong ó th hi n b t k m t ngành ngh nào trên th tr ng u ch u tác ng c a n m l c l ng c nh tranh: áp c t các i th c nh tranh trong ngành, m i e d a t các i th ti m n ng tham gia th tr ng, áp l c t các nhà cung c p, áp l c t khách hàng và áp l c t các s n
9 ph m thay th . 1.1.2.3. Các tr ng phái khác Tr ng phái “qu n tr chi n l c”: Tr ng phái này chú tr ng n vi c t o ra ngu n l c b o m cho n ng l c c nh tranh nh : nhân l c, v n, công ngh , marketing. Vi c phân tích l i th c nh tranh c a doanh nghi p d a trên vi c o ng và i chi u các ngu n l c này. Tiêu bi u cho tr ng phái này là Jr & A.J. Strickland, Fred David . Tr ng phái “N ng l c c nh tranh ho t ng”: Tr ng phái này nghiên c u nh ng ch tiêu g n v i ho t ng kinh doanh: th ph n, n ng su t lao ng, giá c , chi phí v.v… Nh ng doanh nghi p có các ch tiêu ho t ng kinh doanh hi u qu , ch ng h n nh n ng su t lao ng cao, th ph n l n, chi phí s n xu t th p thì có ng l c c nh tranh cao. Tr ng phái “N ng l c c nh tranh d a trên tài s n”: ây là tr ng phái nghiên c u ngu n hình thành n ng l c c nh tranh trên c s s d ng các ngu n l c nh nhân l c, công ngh , lao ng. Doanh nghi p có n ng l c c nh tranh cao là doanh nghi p có kh n ng ti p c n và s d ng hi u qu các ngu n l c này. Tr ng phái “N ng l c c nh tranh theo quá trình”: Tr ng phái này nghiên u n ng l c c nh tranh nh các quá trình duy trì và phát tri n n ng l c c nh tranh. Các quá trình bao g m: qu n lý chi n l c, s d ng ngu n nhân l c, các quá trình tác nghi p (s n xu t, ch t l ng…). Chi n l c id ng xanh W.Chan Kim và Renée Mauborgne (H c vi n INSEAD Pháp) ã nghiên c u và công b “chi n l c id ng xanh” d a trên s li u c a 30 ngành trong h n 100 n m qua. Quan m này cho r ng c nh tranh các ngành có quá nhi u i th thì không th t hi u qu cao. C h i th c s là t o ra các “ i d ng xanh”, khai thác các kho ng th tr ng ch a bi t n, ch a b xâu xé b i c nh tranh.
10 1.1.3. M t s y u t c u thành n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p (các y u t ib ) Áp d ng mô hình kim c ng c a Michael Porter cho tr ng h p công ty s n xu t s n g , u ki n v y u t s n xu t th hi n n ng l c c nh tranh nh n ng l c qu n lý, n ng l c tài chính, ngu n nhân l c, n ng l c ng d ng công ngh , n ng l c nghiên c u phát tri n, n ng l c marketing, d ch v khách hàng (kh n ng phát tri n ng màu theo yêu c u, ch t l ng s n ph m và d ch v h u mãi, kh n ng giao hàng úng h n và chính xác), n ng l c c nh tranh v giá, uy tín th ng hi u. 1.1.3.1. N ng l c qu n lý ng l c t ch c, qu n lý doanh nghi p c coi là y u t quan tr ng nh ng n s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p nói chung c ng nh n ng l c nh tranh doanh nghi p nói riêng. Trình t ch c, qu n lý doanh nghi p c th hi n các m t sau: Trình c a i ng cán b qu n lý: c th hi n qua kinh nghi m, ki n th c liên quan t i ho t ng kinh doanh c a doanh nghi p (t pháp lu t, th tr ng, ngành hàng,…). Trình t ch c, qu n lý doanh nghi p: th hi n vi c s p x p, t ch c b máy qu n lý và phân nh ch c n ng, nhi m v c a các b ph n. B máy qu n lý g n nh và hi u qu góp ph n nâng cao n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p ng l c ho ch nh: N ng l c này có ý ngh a quan tr ng trong vi c nh ng phát tri n, m b o hi u qu ho t ng c a doanh nghi p. N ng l c ho ch nh th hi n kh n ng d báo xu h ng th tr ng, d báo nhu c u khách hàng, kh n ng l p ra k ho ch và t ch c th c hi n nh m áp ng nhu c u khách hàng. 1.1.3.2. N ng l c tài chính