Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội - Chi nhánh Đông Sài Gòn

Chia sẻ: Thanh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:102

Thêm vào BST

Báo xấu

30
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn sẽ là tài liệu cho các cấp quản lí và nhân viên tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội - Chi nhánh Đông Sài Gòn để có thể tham khảo và đưa ra các định hướng, chiến lược lâu dài tại đây dành cho mảng tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội - Chi nhánh Đông Sài Gòn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH −−−−−−−−−−−−−−− BÙI THỦY UYÊN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI- CHI NHÁNH ĐÔNG SÀI GÒN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH −−−−−−−−−−−−−− BÙI THỦY UYÊN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI- CHI NHÁNH ĐÔNG SÀI GÒN Chuyên ngành: Tài chính- Ngân hàng (Công cụ và Thị trường tài chính) Mã số: 8340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ TẤN PHƯỚC TP. Hồ Chí Minh – Năm 2019
LỜI CAM ĐOAN Trong suốt quá trình nghiên cứu về thực trạng và tình hình quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Quân đội, tôi đã tập hợp các thông tin và số liệu để hoàn chỉnh luận văn: “Quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Quân đội- chi nhánh Đông Sài Gòn” dưới sự hướng dẫn tận tâm của thầy TS. Lê Tấn Phước của khoa Ngân hàng trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh. Tôi xin cam đoan rằng đây là bài luận văn của tôi với thông tin và số liệu đáng tin cậy, có nguồn gốc rõ ràng và không đạo văn dưới mọi hình thức. TP.HCM, tháng 02 năm 2019 Tác giả Bùi Thủy Uyên
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ TÓM TẮT- ABSTRACT CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ............................... 1 1.1 Xác định vấn đề nghiên cứu .......................................................................... 1 1.2 Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu .................................................................... 1 1.3 Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 2 1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 2 1.4.1 Đối tượng nghiên cứu ........................................................................... 2 1.4.2 Phạm vi nghiên cứu .............................................................................. 2 1.5 Kết cấu luận văn ............................................................................................ 3 1.6 Ý nghĩa và ứng dụng của đề tài nghiên cứu .................................................. 3 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ..................................................................................... 4 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI …………. ...................................................................................................... 5 2.1 Tổng quan về rủi ro tín dụng ......................................................................... 5 2.1.1 Khái niệm rủi ro tín dụng...................................................................... 5 2.1.2 Các loại rủi ro tín dụng ......................................................................... 5 2.1.3 Biểu hiện rủi ro tín dụng ....................................................................... 7
2.1.4 Các nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng tại NHTM ........................... 9 2.1.4.1 Nguyên nhân chủ quan ............................................................. 9 2.1.5 Các chỉ tiêu đánh giá rủi ro tín dụng .................................................. 12 2.2 Tổng quan về quản trị rủi ro tín dụng .......................................................... 14 2.2.1 Khái niệm quản trị rủi ro tín dụng ..................................................... 14 2.2.2 Vai trò của quản trị rủi ro tín dụng .................................................... 14 2.2.3 Mục tiêu của quản trị rủi ro tín dụng .................................................. 15 2.3 Nội dung quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa ....................... 15 2.3.1 Nhận dạng rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa ......................... 15 2.3.2 Đánh giá và đo lường rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa ........ 16 2.3.3 Kiểm soát và ngăn ngừa rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa .... 17 2.3.4 Tài trợ rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa ................................ 17 2.4 Quản trị rủi ro tín dụng theo các Hiệp ước Quốc tế. ................................... 18 2.4.1 Hiệp ước Basel I. ................................................................................ 18 2.4.2 Hiệp ước Basel II............................................................................... 19 2.4.2 Hiệp ước Basel III............................................................................... 21 2.5 Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa của các NH trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho các NHTM tại Việt Nam. .......... 22 2.5.1 NH ANZ ............................................................................................. 22 2.5.2 NH Citibank ....................................................................................... 24 2.5.3 Bài học kinh nghiệm cho các NHTM tại Việt Nam ........................... 25 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ................................................................................... 27 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NH TMCP QUÂN ĐỘI - CN ĐÔNG SÀI GÒN…………………………………………………………………………….28
3.1 Giới thiệu về NH Quân đội- CN Đông Sài Gòn ............................................ 28 3.1.1 Giới thiệu sơ lược về NH TMCP Quân đội........................................ 28 3.1.2 Giới thiệu sơ lược về NH TMCP Quân đội - CN Đông Sài Gòn ....... 28 3.1.3 Cơ cấu tổ chức và nhân sự.................................................................. 29 3.1.4 Tình hình hoạt động của NH TMCP Quân đội - CN Đông Sài Gòn từ 2015-2018 .................................................................................................... 31 3.1.4.1 Hoạt động huy động vốn ........................................................ 31 3.1.4.2 Hoạt động tín dụng ................................................................. 31 3.1.4.3 Kết quả kinh doanh của NH TMCP Quân đội - CN Đông Sài Gòn từ năm 2015 đến năm 2018......................................................... 33 3.2.1 Thực trạng hoạt động tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa trong thời gian 2015-2018 ............................................................................................ 35 3.2.2 Các nguyên nhân gây ra Rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội - CN Đông Sài Gòn ................................................... 39 3.2.2.1 Nguyên nhân khách quan ....................................................... 39 3.2.2.2 Nguyên nhân chủ quan ........................................................... 40 3.3 Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa ....................... 43 3.3.1 Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội - CN Đông Sài Gòn.......................................................... 43 3.3.1.1 Nhận diện rủi ro tín dụng ........................................................ 43 3.3.1.2 Đánh giá và đo lường rủi ro tín dụng ..................................... 45 3.3.1.3 Kiểm soát và ngăn ngừa rủi ro tín dụng ................................. 51 3.3.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn ........................ 60 3.3.2.1 Các nhân tố khách quan .......................................................... 60 3.3.2.2 Các nhân tố chủ quan.............................................................. 62
3.4 Đánh giá hoạt động quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn. ....................................................... 63 3.4.1 Những kết quả đạt được ..................................................................... 63 3.4.2 Các mặt hạn chế ................................................................................. 64 3.4.3 Nguyên nhân gây ra hạn chế .............................................................. 66 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ................................................................................... 69 CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NH TMCP QUÂN ĐỘI - CHI NHÁNH ĐÔNG SÀI GÒN............................................................. 70 4.1 Định hướng phát triển của NH TMCP Quân đội - CN Đông Sài Gòn hiện nay ............................................................................................................ 70 4.1.1 Định hướng hoạt động chung của NH TMCP Quân đội - CN Đông Sài Gòn ........................................................................................................ 70 4.1.2 Định hướng cơ bản của NH TMCP Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn về việc quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa ................... 71 4.2 Giải pháp nâng cao chất lượng quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội - CN Đông Sài Gòn ............................................... 73 4.2.1 Giải pháp liên quan đến người lao động ............................................ 73 4.2.1.1 Chính sách lương, thưởng và đãi ngộ ..................................... 73 4.2.1.2 Chính sách đào tạo và phát triển nghề nghiệp cho nhân viên 74 4.2.1.3 Giá trị văn hoá nơi làm việc ................................................... 75 4.2.2 Giải pháp liên quan đến công tác quản lí và quy trình ....................... 75 4.2.2.1 Chính sách về nhân sự ............................................................ 75 4.2.2.2 Nâng cao chất lượng của hệ thống thông tin .......................... 77
4.2.2.3 Hoàn thiện quy trình quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa .................................................................................................. 78 4.2.2.4 Xây dựng chính sách tín dụng phù hợp .................................. 78 4.2.2.5 Hoàn thiện quy trình xếp hạng tín dụng nội bộ ...................... 80 KẾT LUẬN CHƯƠNG 4 ................................................................................... 82 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................... 83 5.1 Kết luận .......................................................................................................... 83 5.1.1 Về tình hình hoạt động của NH TMCP Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn từ 2015-2018 ................................................................................. 83 5.1.2 Về thực trạng hoạt động tín dụng của doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội - CN Đông Sài Gòn ................................................... 83 5.1.3 Về thực trạng quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội - CN Đông Sài Gòn từ 2015-2018 ................................... 84 5.2 Kiến nghị ........................................................................................................ 85 5.2.1 Đối với Hội sở NH TMCP Quân đội.................................................. 85 5.2.1.1 Nâng cao chất lượng công nghệ thông tin .............................. 85 5.2.1.2 Nâng cao chất lượng quản lí, điều hành ................................. 85 5.2.1.3 Tăng cường công tác thanh tra giám sát. ................................ 86 5.2.2 Đối với NH TMCP Quân đội- chi nhánh Đông Sài Gòn ................... 86 KẾT LUẬN CHƯƠNG 5 ................................................................................... 87 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Tiếng Anh Tiếng Việt 1 CBTD Cán bộ tín dụng 2 DN Doanh nghiệp 3 HĐQT Hội đồng quản trị 4 KH Khách hàng Military Commercial Ngân hàng thương mại cổ phần 5 MB Joint Quân đội 6 NHNN Ngân hàng nhà nước 7 NHTM Ngân hàng thương mại 8 NVTD Nhân viên tín dụng 9 QTRRTD Quản trị rủi ro tín dụng 10 RRTD Rủi ro tín dụng Small and Medium 11 SME Doanh nghiệp nhỏ và vừa Enterprise 12 TCTD Tổ chức tín dụng 13 TMCP Thương mại cổ phần 14 TSBĐ Tài sản bảo đảm
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Ký hiệu Tên Trang Kết quả hoạt động huy động vốn của NH TMCP Bảng 3.1 31 Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn từ 2015-2018 Kết quả hoạt động tín dụng của NH TMCP Quân Bảng 3.2 32 đội - chi nhánh Đông Sài Gòn từ 2015-2018 Kết quả kinh doanh của NH TMCP Quân đội - chi Bảng 3.3 33 nhánh Đông Sài Gòn từ 2015-2018 Cơ cấu dư nợ tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa Bảng 3.4 theo kì hạn của NH TMCP Quân đội - chi nhánh 35 Đông Sài Gòn từ 2015-2018 Bảng 3.5 Cơ cấu dư nợ tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa theo nhóm của NH TMCP Quân đội - chi nhánh 37 Đông Sài Gòn từ 2015-2018 Nợ quá hạn và các chỉ tiêu phản ánh chất lượng tín Bảng 3.6 dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa của NH TMCP 38 Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn từ 2015-2018 Bảng 3.7 Hệ thống chỉ tiêu phi tài chính 46 Phân loại nhóm nợ của khách hàng doanh nghiệp Bảng 3.8 nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội- chi nhánh 50 Đông Sài Gòn Tình hình phân loại nợ tại NH TMCP Quân đội- Bảng 3.9 51 chi nhánh Đông Sài Gòn giai đoạn 2015-2018 Trích lập dự phòng rủi ro cho vay doanh nghiệp Bảng 3.10 nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội- chi nhánh 58 Đông Sài Gòn giai đoạn 2015-2018
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Số thứ tự Tên Trang 1 Sơ đồ 2.1: Phân loại rủi ro tín dụng 6 Sơ đồ 3.1: Cơ cấu tổ chức tại NH TMCP Quân 2 29 đội - chi nhánh Đông Sài Gòn Biểu đồ 3.1: Kết quả kinh doanh của NH 3 TMCP Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn từ 34 2015-2018 Biểu đồ 3.2: Cơ cấu dư nợ tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa theo kì hạn của NH TMCP 4 36 Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn từ 2015- 2018 Biểu đồ 3.3: Cơ cấu dư nợ tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa theo nhóm của NH TMCP 5 37 Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn từ 2015- 2018
TÓM TẮT Với mục đích nâng cao chất lượng việc quản trị rủi ro tín dụng khối doanh nghiệp nhỏ và vừa; trên cơ sở nhận diện, phân tích và đánh giá thực trạng hoạt động của tổ chức, tác giả quyết định chọn đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn”. Đề tài sẽ sử dụng các phương pháp thu thập số liệu, phương pháp so sánh và thống kê mô tả để tổng hợp và phân tích các số liệu về thực trạng hoạt động tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa, giai đoạn 2015-2018, của Ngân hàng TMCP Quân Đội- chi nhánh Đông Sài Gòn. Từ các dữ liệu phân tích được, tác giả đưa ra những biện pháp thiết thực nhằm nâng cao chất lượng nghiệp vụ của tổ chức. Luận văn sẽ là tài liệu cho các cấp quản lí và nhân viên tín dụng tham khảo, nhằm đưa ra các định hướng, chiến lược hoạt động hiệu quả, lâu dài. Từ khoá: Quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp, Ngân hàng TMCP Quân đội, Chi nhánh Đông Sài Gòn, Doanh nghiệp nhỏ và vừa.
ABSTRACT "Credit risk management for small and medium enterprises at the Military Bank – Dong Sai Gon Branch" - By choosing this project, the author's main is to offer solutions to improve work procedures and management methods, in order to increase work efficiency of the credit risk management operation at the Military Bank – Dong Sai Gon Branch. Using the Descriptive statistics, Data collection and Comparative methods, analyzing the 2015-2018 data of the Dong Sai Gon Branch, the author has maganed to propose ways to improve the risk management's work efficiency. This project will serve as references for the board of management and other staff at the Dong Sai Gon Branch, for the purpose of future development. Key words: Credit risk management, Military Bank, Dong Sai Gon Branch, Small and Medium Enterprises.
1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU 1.1 Xác định vấn đề nghiên cứu Trong những năm gần đây, các ngân hàng ở Việt Nam ngày càng phát triển, trong đó đặc biệt là ngân hàng thương mại cổ phần. NH TMCP chiếm đa số trong các loại hình NH tại Việt Nam, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong hầu hết các lĩnh vực của nền kinh tế. Có thể thấy, NH liên quan đến nhiều ngành nghề đa dạng của cuộc sống. Trong đó, hoạt động tín dụng là một trong những nghiệp vụ cơ bản quan trọng hàng đầu của NH, vì nó không những tạo ra lợi nhuận mà còn giúp cấp vốn cho nơi thiếu trong xã hội. Hiện tại, tình trạng nợ xấu của các NH đang là vấn đề nan giải, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động chung của toàn NH. Đặc biệt trong hoạt động tín dụng của một NH, doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm tỉ lệ lớn trong tỉ trọng các loại hình doanh nghiệp. Với mục đích giúp nhận diện các rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa, hạn chế các rủi ro đồng thời kiểm soát chặt chẽ hơn quy trình tín dụng, tôi quyết định chọn đề tài “ Quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn”. 1.2 Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu, phân tích các mục tiêu như sau: - Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội- chi nhánh Đông Sài Gòn. - Phân tích thực trạng quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội- chi nhánh Đông Sài Gòn. - Đề xuất các giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội- chi nhánh Đông Sài Gòn. Đề tài sẽ trả lời những câu hỏi sau đây: Thứ nhất: Tình hình tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa của NH TMCP Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn trong 4 năm từ 2015- 2018 như thế nào?
2 Thứ hai: NH TMCP Quân đội- chi nhánh Đông Sài Gòn đang thực hiện những biện pháp nào trong việc quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa? Thứ ba: Giải pháp nào được áp dụng trong việc quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội- chi nhánh Đông Sài Gòn để hạn chế rủi ro? 1.3 Phương pháp nghiên cứu Trong đề tài sẽ sử dụng các phương pháp thu thập số liệu, thống kê mô tả, phương pháp so sánh để tổng hợp, phân tích các số liệu đã thu thập được. Đồng thời, đề tài kết hợp một số công cụ phân tích tổng hợp kèm theo các lí thuyết, lí luận để từ đó làm rõ thêm các vấn đề cần nghiên cứu mà đề tài mong muốn. Phương pháp thu thập số liệu Nguồn dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo trong giai đoạn 4 năm từ 2015 đến hết 2018 để phân tích các rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa, và thực trạng hiện tại của NH TMCP Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn. Phương pháp thống kê mô tả Các số liệu sau khi được thu thập xong, sẽ được tổng hợp lại và trình bày dưới dạng biểu đồ, đồ thị nhằm cung cấp thông tin một cách tổng quát nhất. Phương pháp so sánh Sau khi các số liệu đã được tổng hợp và thể hiện dưới dạng biểu đồ, đồ thị rõ ràng, phương pháp so sánh sẽ giúp có cái nhìn chi tiết hơn qua việc so sánh số liệu theo thời gian, theo từng mục để nắm được thực trạng quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa của NH TMCP Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn. 1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 1.4.1 Đối tượng nghiên cứu Rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn. 1.4.2 Phạm vi nghiên cứu
3 - Thời gian: số liệu phản ánh tình hình hoạt động tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa liên tục trong giai đoạn 4 năm từ 2015- 2018. - Không gian: Tại NH TMCP Quân đội - chi nhánh Đông Sài Gòn. 1.5 Kết cấu luận văn Kết cấu luận văn gồm 5 chương, cụ thể như sau: Chương 1: Tổng quan về đề tài nghiên cứu. Chương 2: Cơ sở lí luận về quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các NHTM. Chương 3: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân Đội- Chi Nhánh Đông Sài Gòn. Chương 4: Giải pháp nâng cao chất lượng quản trị rủi ro tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân Đội- Chi Nhánh Đông Sài Gòn. Chương 5: Kết luận và kiến nghị. 1.6 Ý nghĩa và ứng dụng của đề tài nghiên cứu Sau khi phân tích thực trạng và xem xét các số liệu của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội- chi nhánh Đông Sài Gòn trong khoảng thời gian từ 2015- 2018, đề tài nghiên cứu sẽ đưa ra cái nhìn tổng quát về thực trạng ở đây, từ đó trình bày các giải pháp và kiến nghị thiết thực, sâu sát nhất. Luận văn sẽ là tài liệu cho các cấp quản lí và nhân viên tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại NH TMCP Quân đội- chi nhánh Đông Sài Gòn để có thể tham khảo và đưa ra các định hướng, chiến lược lâu dài tại đây dành cho mảng tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa.
4 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 Chương 1 đưa ra những vấn đề tổng quan nhất của đề tài nghiên cứu như xác định vấn đề nghiên cứu, mục tiêu nghiên cứu, các phương pháp, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, ý nghĩa và ứng dụng của đề tài nghiên cứu, nhằm cung cấp được khung sơ bộ để hình dung ra tổng thể những gì đề tài đặt ra, và đề tài cần phải đạt được những gì. Ngoài ra, chương 1 là nền tảng để từ đó dẫn dắt đề tài đi theo thứ tự, giúp cho trình bày được các vấn đề và kết quả một cách rõ ràng, hợp lí và dễ hiểu.
5 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 2.1 Tổng quan về rủi ro tín dụng 2.1.1 Khái niệm rủi ro tín dụng Hoạt động của NH liên quan đến rất nhiều các ngành nghề, lĩnh vực khác trong nền kinh tế, chính vì thế mà rủi ro cũng trở nên đa dạng hơn. Có thể kể đến một số loại rủi ro đặc trưng của ngành NH như rủi ro lãi suất, rủi ro hoạt động, rủi ro tín dụng, rủi ro thanh khoản… “Rủi ro là những biến cố không mong đợi mà khi xảy ra sẽ dẫn đến sự tổn thất về tài sản của NH, giảm sút lợi nhuận thực tế so với dự kiến hoặc phải bỏ ra thêm một khoản chi phí để có thể hoàn thành một nghiệp vụ tài chính nhất định” (Trần Huy Hoàng, 2011). Trong quá trình NH cấp tín dụng cho KH, sẽ có phát sinh rủi ro tín dụng tuỳ thuộc vào từng trường hợp. Theo như những điều khoản đã cam kết, KH sẽ phải trả hết nợ gốc lẫn lãi vay theo đúng thời hạn và lộ trình ghi trong hợp đồng. Tuy nhiên vì nhiều lí do mà KH có thể không trả được như cam kết, từ đó sẽ phát sinh rủi ro tín dụng. Lúc đó NH sẽ phải tuỳ theo trường hợp cụ thể và TSBĐ của KH để xử lí. “Rủi ro tín dụng là loại rủi ro phát sinh trong quá trình cấp tín dụng của NH, biểu hiện trên thực tế qua việc KH không trả được nợ hoặc trả nợ không đúng hạn cho NH” (Trần Huy Hoàng, 2011). 2.1.2 Các loại rủi ro tín dụng Khi căn cứ vào nguyên nhân phát sinh rủi ro, rủi ro tín dụng được phân chia theo sơ đồ 3.1:
6 Rủi ro tín dụng Rủi ro giao Rủi ro danh dịch mục Rủi ro lựa Rủi ro bảo Rủi ro Rủi ro nội Rủi ro tập chọn đảm nghiệp vụ tại trung Sơ đồ 2.1: Phân loại rủi ro tín dụng (Nguồn: Trần Huy Hoàng, 2011. Giáo trình quản trị ngân hàng) Có thể thấy, rủi ro tín dụng được chia thành hai loại là rủi ro giao dịch và rủi ro danh mục. - Rủi ro giao dịch: là loại rủi ro tín dụng gây nên bởi những hạn chế trong quy trình giao dịch, xét duyệt cho vay và đánh giá phân loại khách hàng. Cụ thể hơn, trong rủi ro giao dịch được chia nhỏ thành rủi ro lựa chọn, rủi ro bảo đảm và rủi ro nghiệp vụ.  Rủi ro lựa chọn là rủi ro trong quá trình đánh giá và phân tích tín dụng, khi ngân hàng xem xét, cân nhắc phương án vay vốn có tính khả thi cao, có thể thu hồi nợ gốc và lãi để thực hiện cho vay.  Rủi ro bảo đảm nảy sinh từ các yếu tố đảm bảo như điều khoản trong hợp đồng cho vay, các loại TSBĐ, chủ thể đảm bảo, cách thức đảm bảo và mức cho vay trên trị giá của TSBĐ.
7  Rủi ro nghiệp vụ là loại rủi ro liên quan đến công tác quản lí khoản vay và hoạt động cho vay, bao gồm sử dụng hệ thống xếp hạng rủi ro và kĩ thuật xử lý các khoản cho vay có vấn đề. - Rủi ro danh mục: là loại rủi ro tín dụng mà nguyên nhân do những hạn chế trong quản lí danh mục cho vay của ngân hàng, bao gồm rủi ro nội tại và rủi ro tập trung.  Rủi ro nội tại bắt nguồn từ đặc điểm riêng biệt trong việc hoạt động và sử dụng vốn của khách hàng đi vay. Đây là rủi ro đặc tính chỉ có ở từng đối tượng đi vay, ngành nghề kinh tế.  Rủi ro tập trung là rủi ro khi ngân hàng sử dụng vốn cho vay quá nhiều đối với một số doanh nghiệp trong cùng một ngành, trong vùng địa lí nhất định, cùng một loại hình cho vay rủi ro cao. 2.1.3 Biểu hiện rủi ro tín dụng Trong suốt quá trình cho vay, nếu như xảy ra các rủi ro tín dụng sẽ có một số biểu hiện đi kèm nhất định mà các cán bộ, NVTD cần phải chú ý. Có thể xem xét dựa theo nhiều khía cạnh khác nhau, từ các giấy tờ báo cáo cho đến quan sát thực tế. - Từ các báo cáo tài chính:  Những gian lận, không minh bạch trong sổ sách và báo cáo tài chính: khi cán bộ tín dụng xem xét sổ sách và báo cáo tài chính, bằng nghiệp vụ chuyên môn của mình, sẽ dễ nhận ra những gian lận.  Doanh nghiệp trễ trong việc nộp báo cáo tài chính cho NH: NH cần phải có sự hối thúc doanh nghiệp, nếu như DN chậm nộp báo cáo tài chính tức là có vấn đề, cần phải kiểm tra lại.  Khả năng thanh khoản giảm: khi DN sự sút giảm trong khả năng thanh khoản, nghĩa là doanh nghiệp không có khả năng thanh toán các khoản phải trả đến hạn, dễ dẫn đến rủi ro cho NH.