Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp - Nghiên cứu thực nghiệm tại các doanh nghiệp niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:122

Thêm vào BST

Báo xấu

33
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ cho thấy mức độ tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động; mức độ điều tiết của các biến tuổi, quy mô, tỷ lệ nợ tới sự tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của các doanh nghiệp niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh; sự ảnh hưởng của việc lựa chọn thước đo thành quả hoạt động đến các mối quan hệ trên. Kết quả của đề tài là tài liệu tham khảo hữu ít cho các đối tượng hữu quan trong việc ra quyết định quản lý và đầu tư.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp - Nghiên cứu thực nghiệm tại các doanh nghiệp niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH -----o0o----- PHÙNG THỊ THU HƯƠNG TÁC ĐỘNG CỦA TĂNG TRƯỞNG DOANH THU ĐẾN THÀNH QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP: NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM TẠI CÁC DOANH NGHIỆP NIÊM YẾT TRÊN SÀN GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN TP. HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh - Năm 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH -----o0o----- PHÙNG THỊ THU HƯƠNG TÁC ĐỘNG CỦA TĂNG TRƯỞNG DOANH THU ĐẾN THÀNH QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP: NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM TẠI CÁC DOANH NGHIỆP NIÊM YẾT TRÊN SÀN GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN TP. HỒ CHÍ MINH CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN MÃ SỐ: 8340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS. HÀ XUÂN THẠCH TP. Hồ Chí Minh - Năm 2018
LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan đề tài: "Tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp: Nghiên cứu thực nghiệm tại các doanh nghiệp niêm yết trên Sàn Giao Dịch Chứng Khoán TP. Hồ Chí Minh" là công trình nghiên cứu do tác giả tự thực hiện. Các số liệu trong nghiên cứu được thu thập từ những nguồn đáng tin cậy. Tác giả đã sử dụng kiến thức đã học cùng với sự hướng dẫn của người hướng dẫn khoa học để thực hiện nghiên cứu này. Kết quả của nghiên cứu chưa từng được ai công bố trên bất kỳ công trình nào khác. TP. Hồ Chí Minh, ngày 08 tháng 02 năm 2018 Tác giả Phùng Thị Thu Hương
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................1 MỤC LỤC ..............................................................................................................1 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................1 DANH MỤC BẢNG ..............................................................................................1 DANH MỤC HÌNH ................................................................................................2 PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài .........................................................................................1 2. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu ..................................................................3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...............................................................4 4. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................4 5. Đóng góp của đề tài.....................................................................................5 6. Bố cục của đề tài .........................................................................................5 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC ................................6 1.1 Các nghiên cứu nước ngoài ..............................................................................6 1.2 Các nghiên cứu trong nước ...............................................................................8 1.3 Nhận xét và xác định khe trống nghiên cứu. ....................................................9 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ......................................................................12 2.1 Tổng quan về tăng trưởng doanh nghiệp ........................................................12 2.1.1 Khái niệm tăng trưởng doanh nghiệp ......................................................12 2.1.2 Đo lường sự tăng trưởng .........................................................................12 2.2 Tổng quan về thành quả hoạt động doanh nghiệp ..........................................13 2.2.1 Khái niệm thành quả hoạt động ...............................................................13 2.2.2 Chỉ tiêu đo lường thành quả hoạt động ...................................................13 2.3 Mối quan hệ giữa tăng trưởng và thành quả hoạt động doanh nghiệp ...........15 2.4 Tổng quan về quy mô, tuổi, tỷ lệ nợ trên nguồn vốn của doanh nghiệp. .......17 2.5 Lý thuyết nền ..................................................................................................18 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .....................................................................................19
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................20 3.1 Khung nghiên cứu chung ................................................................................20 3.2 Thiết kế nghiên cứu ........................................................................................21 3.2.1 Quy trình nghiên cứu ...............................................................................21 3.2.2 Xây dựng giả thuyết ................................................................................22 3.2.3 Xây dựng mô hình nghiên cứu dự kiến ...................................................27 3.2.4 Đo lường biến nghiên cứu .......................................................................30 3.3 Thu thập và xử lý dữ liệu ................................................................................36 3.3.1 Mẫu nghiên cứu .......................................................................................36 3.3.2 Công cụ xử lý, phân tích dữ liệu .............................................................38 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .....................................................................................40 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN .................................41 4.1 Dữ liệu nghiên cứu..........................................................................................41 4.2 Thống kê mô tả ...............................................................................................41 4.3 Phân tích tương quan và kiểm tra đa cộng tuyến ............................................44 4.4 Kết quả phân tích hồi quy ...............................................................................45 4.4.1 Phân tích hồi quy mô hình 1 ....................................................................45 4.4.2 Phân tích hồi quy mô hình 2 ....................................................................51 4.4.3 Phân tích hồi quy mô hình 3 ....................................................................56 4.5 Kiểm định các giả thuyết và bàn luận về kết quả nghiên cứu ........................61 4.5.1 Kiểm định các giả thuyết nghiên cứu ......................................................61 4.5.2 Bàn luận kết quả nghiên cứu ...................................................................64 KẾT LUẬN CHƯƠNG 4 .....................................................................................65 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý NGHIÊN CỨU......................................67 5.1 Kết luận ...........................................................................................................67 5.2 Hàm ý quản lý .................................................................................................68 5.3 Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tương lai ........................................69 TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TỪ VIẾT TẮT DIỄN GIẢI BCTC Báo cáo tài chính BCTN Báo cáo thường niên HOSE Sàn Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh TP Thành phố
DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1 Mã hóa tên biến .................................................................................28 Bảng 4.1 Danh sách 10 lĩnh vực phân theo chuẩn GICS trên HOSE. .............37 Bảng 4.2 Mô tả số lượng doanh nghiệp trong mẫu nghiên cứu. ......................41 Bảng 4.3 Thống kê mô tả biến .........................................................................42 Bảng 4.4 Kết quả phân tích tương quan giữa các biến .....................................44 Bảng 4.5 Kết quả xác định nhân tố phóng đại phương sai VIF .......................45 Bảng 4.6 Kết quả hồi quy mô hình 1a theo 2 phương pháp .............................46 Bảng 4.7 Kết quả hồi quy mô hình 1a sau khi khắc phục phương sai sai số thay đổi ..............................................................................................................................46 Bảng 4.8 Kết quả hồi quy mô hình 1b theo 2 phương pháp .............................47 Bảng 4.9 Kết quả hồi quy mô hình 1b sau khi khắc phục phương sai sai số thay đổi ..............................................................................................................................48 Bảng 4.10 Kết quả hồi quy mô hình 1c theo 2 phương pháp ...........................49 Bảng 4.11 Kết quả hồi quy mô hình 1c sau khi khắc phục phương sai sai số thay đổi ..............................................................................................................................50 Bảng 4.12 Kết quả hồi quy mô hình 2a theo 2 phương pháp ...........................51 Bảng 4.13 Kết quả hồi quy mô hình 2a sau khi khắc phục phương sai sai số thay đổi ..............................................................................................................................52 Bảng 4.14 Kết quả hồi quy mô hình 2b theo 2 phương pháp ...........................52 Bảng 4.15 Kết quả hồi quy mô hình 2b sau khi khắc phục phương sai sai số thay đổi ..............................................................................................................................53 Bảng 4.16 Kết quả hồi quy mô hình 2c theo 2 phương pháp ...........................54 Bảng 4.17 Kết quả hồi quy mô hình 2c sau khi khắc phục phương sai sai số thay đổi ..............................................................................................................................55 Bảng 4.18 Kết quả hồi quy mô hình 3a theo 2 phương pháp ...........................56 Bảng 4.19 Kết quả hồi quy mô hình 3a sau khi khắc phục phương sai sai số thay đổi ..............................................................................................................................57 Bảng 4.20 Kết quả hồi quy mô hình 3b theo 2 phương pháp ...........................57
Bảng 4.21 Kết quả hồi quy mô hình 3b sau khi khắc phục phương sai sai số thay đổi ..............................................................................................................................58 Bảng 4.22 Kết quả hồi quy mô hình 3c theo 2 phương pháp ...........................59 Bảng 4.23 Kết quả hồi quy mô hình 3c sau khi khắc phục phương sai sai số thay đổi ..............................................................................................................................60 Bảng 4.24 Bảng tổng hợp kết quả phân tích hồi quy .......................................61 DANH MỤC HÌNH Hình 3.1 Khung nghiên cứu .............................................................................20 Hình 3.2 Quy trình nghiên cứu .........................................................................21 Hình 3.3: Mô hình nghiên cứu đề xuất .............................................................27
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Quá trình hội nhập quốc tế của nền kinh tế Việt Nam đang diễn ra ngày càng sâu rộng, nền kinh tế càng phát triển tạo ra càng nhiều áp lực cho các doanh nghiệp, vì vậy doanh nghiệp muốn tồn tại thì nó phải không ngừng phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh. Trong khi đó, doanh nghiệp được đánh giá là có vị trí đặc biệt quan trọng, đóng vai trò quyết định đến quá trình phát triển của nền kinh tế. Do vậy, quá trình hoạt động của doanh nghiệp luôn nhận được sự quan tâm của các đối tượng hữu quan cả bên trong và bên ngoài doanh nghiệp, các đối tượng này sẽ dựa trên thành quả hoạt động của doanh nghiệp để đưa ra các quyết định phù hợp. Theo Phạm Văn Dược và cộng sự (2014) hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp là toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp, nó phản ảnh thông qua hệ thống các chỉ tiêu kinh tế, các báo cáo của kế toán. Thành quả hoạt động được hiểu đơn giản là kết quả có được từ quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Theo Ismail et al. (2014) cho rằng đo lường thành quả hoạt động của doanh nghiệp là rất quan trọng đối với một tổ chức bởi vì nó quyết định giá trị sẽ được phân bổ cho các đối tượng hữu quan. Theo Abbasi và Malik (2015) việc đánh giá thành quả hoạt động là một quá trình phức tạp, bởi quá trình hoạt động của doanh nghiệp luôn bị tác động bởi nhiều nhân tố khác nhau. Trên thế giới đã có nhiều tác giả nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp. Theo Houthoofd và Hendrickx (2012) thành quả của doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi các yếu tố cụ thể như sự không đồng nhất trong các nguồn lực và năng lực, cũng như sự khác biệt trong chiến lược và sự cạnh tranh của công ty. Cụ thể một số nhân tố đặc trưng quan trọng của doanh nghiệp như: chiến lược đầu tư và phát triển, quy mô doanh nghiệp, ngành nghề kinh doanh, đòn bẩy tài chính,…. Cũng theo Houthoofd và Hendrickx (2012) việc xác định được các nhân tố biến đổi trong xác định thành quả hoạt động của doanh nghiệp là một trong những nền tảng của nghiên cứu về doanh nghiệp, điều đó nói lên tầm quan trọng tương đối của các yếu tố như tuổi, quốc gia, ngành, nhóm chiến lược, .v.v.
2 Theo Abbasi và Malik (2015) tổng hợp các lý thuyết của một số nhà nghiên cứu đã lập luận rằng sự tăng trưởng có tác động tích cực đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Phân tích tăng trưởng hay cụ thể là tăng trưởng doanh thu của doanh nghiệp là một nội dung quan trọng trong phân tích hoạt động kinh doanh, mức độ tăng trưởng doanh thu luôn được các nhà quản trị quan tâm, bằng chứng được nêu ra là tăng trưởng doanh thu luôn là chỉ tiêu hàng đầu được đặt ra trong kế hoạch kinh doanh của nhiều doanh nghiệp. Trước đây, đã có nhiều nghiên cứu về mức độ tăng trưởng tác động đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp, ví dụ, Delmar và cộng sự (2013) nghiên cứu về tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động, tác giả Abbasi và Malik (2015) nghiên cứu về mức độ ảnh hưởng của quy mô doanh nghiệp tới tác động giữa tăng trưởng tài sản đến thành quả doanh nghiệp. Ở Việt Nam, cũng có một số nghiên cứu được thực hiện nhằm nghiên cứu các nhân tố tác động đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp. Tuy nhiên, tác giả chưa tìm thấy nghiên cứu nào tập trung nghiên cứu về mức độ tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp ở Việt Nam. Bên cạnh đó, một vấn đề luôn được quan tâm là xác định thước đo để đo lường thành quả hoạt động của doanh nghiệp, với điều kiện hoạt động khác nhau, các tổ chức cần có những thước đo thành quả hoạt động phù hợp để đánh giá đúng kết quả hoạt động của doanh nghiệp. Theo Ismail et al. (2014) có nhiều thước đo được sử dụng để đo lường thành quả hoạt động của tổ chức. Các nghiên cứu đánh giá về thành quả hoạt động trước đây hầu hết chỉ sử dụng thước đo như tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (ROA), tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE),… Chưa thấy có nghiên cứu về các nhân tố tác động đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp, mà thành quả hoạt động được đo lường bằng thước đo dựa trên giá trị như giá trị kinh tế tăng thêm (EVA) hay EVA Momentum (EVAM – tạm dịch là đà giá trị kinh tế tăng thêm). Các nghiên cứu trước đây cho thấy, EVA là một thước đo được nhiều nhà nghiên cứu ủng hộ khi đo lường thành quả hoạt động của doanh nghiệp vì nó loại bỏ được một số hạn chế của thông tin kế toán, đưa ra đánh giá khách quan và tin cậy hơn.
3 Nghiên cứu về mức độ tác động của tăng trưởng, đặc biệt là tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp là một đề tài không mới ở các nước, nhưng nó vẫn là một chủ đề quan trọng luôn nhận được sự quan tâm của các đối tượng liên quan. Doanh nghiệp cần xác định thành quả hoạt động để xem xét lại quá trình hoạt động, nắm bắt các nhân tố ảnh hưởng đến thành quả, cũng như sự tác động qua lại lẫn nhau giữ các nhân tố trong hoạt động kinh doanh để có chính sách quản lý hiệu quả. Xuất phát từ các thực tiễn nêu trên, tác giả chọn thực hiện đề tài "Tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp: Nghiên cứu thực nghiệm tại các doanh nghiệp niêm yết trên Sàn giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh", nhằm mục đích tìm hiểu về tác động của tăng trưởng doanh thu (biến độc lập) đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp (biến phụ thuộc), đồng thời xem xét tác động này trong điều kiện có các nhân tố như quy mô, tuổi doanh nghiệp, tỷ lệ nợ trên nguồn vốn (biến điều tiết), cũng như việc đưa lần lượt các thước đo thành quả hoạt động khác nhau vào mô hình nghiên cứu để xem xét các mối quan hệ nêu trên. 2. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu Mục tiêu chung: đề tài tập trung vào nghiên cứu tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh. Mục tiêu cụ thể: - Kiểm định tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp. - Kiểm tra mức độ điều tiết của nhân tố quy mô doanh nghiệp, tuổi doanh nghiệp, tỷ lệ nợ trên nguồn vốn tới sự tác động của tăng trưởng đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp. - So sánh mức độ khác biệt về kết quả của mô hình nghiên cứu khi sử dụng các thước đo khác nhau trong đo lường thành quả hoạt động. Câu hỏi nghiên cứu: đề tài tập trung trả lời các câu hỏi sau: (1) Mức độ tăng trưởng doanh thu có ảnh hưởng như thế nào đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp?
4 (2) Những nhân tố như quy mô doanh nghiệp, tuổi doanh nghiệp hay số năm thành lập và tỷ lệ nợ trên nguồn vốn có ảnh hưởng điều tiết tới sự tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp hay không? (3) Kết quả của mô hình nghiên cứu có khác biệt như thế nào khi sử dụng các thước đo khác nhau trong đo lường thành quả hoạt động của doanh nghiệp? 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp, mức độ ảnh hưởng các biến điều tiết tới sự tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp. Phạm vi nghiên cứu: Đề tài chỉ nghiên cứu dữ liệu về các doanh nghiệp phi tài chính trên sàn giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 5 năm từ 2012- 2016. Dữ liệu được sử dụng trong nghiên cứu được thu thập từ BCTN và BCTC của các doanh nghiệp và các số liệu khác trên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2012-2016. 4. Phương pháp nghiên cứu Tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng, với các bước cụ thể như sau: Bước 1: Thu thập các dữ liệu trên BCTC của các công ty niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh, các dữ liệu trên thị trường chứng khoán. Thu thập và phân loại thông tin về ngành nghề, số năm thành lập (tuổi doanh nghiệp), quy mô, tỷ lệ nợ, tỷ lệ tăng trưởng doanh thu và thành quả hoạt động của doanh nghiệp. Bước 2: Lược khảo các nghiên cứu trước đây về thành quả hoạt động, tăng trưởng doanh nghiệp làm cơ sở xây dựng mô hình nghiên cứu của luận văn. Bước 3: Thực hiện phương pháp phân tích thống kê, phân tích tương quan, phân tích hồi quy dữ liệu bảng (data panel) theo hai phương pháp gồm kiểm định mô hình hồi quy FEM, REM để tìm kết quả trả lời các câu hỏi nghiên cứu.
5 5. Đóng góp của đề tài Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ cho thấy mức độ tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động; mức độ điều tiết của các biến tuổi, quy mô, tỷ lệ nợ tới sự tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của các doanh nghiệp niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh; sự ảnh hưởng của việc lựa chọn thước đo thành quả hoạt động đến các mối quan hệ trên. Kết quả của đề tài là tài liệu tham khảo hữu ít cho các đối tượng hữu quan trong việc ra quyết định quản lý và đầu tư. 6. Bố cục của đề tài Đề tài gồm Phần mở đầu và 5 chương như sau: Chương 1: Tổng quan các nghiên cứu trước Chương 2: Cơ sở lý thuyết Chương 3: Phương pháp nghiên cứu Chương 4: Kết quả nghiên cứu và bàn luận Chương 5: Kết luận và kiến nghị
6 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC Chương này tác giả trình bày tổng quan các nghiên cứu trước đây liên quan đến đề tài tăng trưởng tác động đến thành quả hoạt động. Từ đó, tác giả đưa ra nhận xét và xác định hướng nghiên cứu của tác giả. 1.1 Các nghiên cứu nước ngoài Tác giả lược khảo một số nghiên cứu về mối quan hệ giữa sự tăng trưởng và thành quả hoạt động của doanh nghiệp ở các quốc gia khác nhau, các bài nghiên cứu cũng cho kết quả khác nhau về mối quan hệ giữa biến tăng trưởng và biến thành quả hoạt động. Coad (2010) "Exploring the processes of firm growth: Evidence from a vector auto-regression". Tác giả sử dụng phương pháp hồi quy OLS và phương pháp hồi quy LAD để xem xét mối tương quan giữa các biến nghiên cứu tại các doanh nghiệp sản xuất có từ 20 nhân viên trở lên ở Pháp giai đoạn 1996-2004. Mục tiêu của tác giả nhằm xem xét mối quan hệ giữa tốc độ tăng trưởng và lợi nhuận của các công ty ngành công nghiệp sản xuất. Trong đó tăng trưởng được xem xét ở hai khía cạnh: tăng trưởng doanh thu và tăng trưởng việc làm. Biến thành quả được tác giả sử dụng là GOS (đây được coi là một chỉ báo về kết quả tài chính, đôi khi được gọi là lợi nhuận). Kết quả nghiên cứu của tác giả chỉ ra rằng ảnh hưởng của tăng trưởng lợi nhuận đến tăng trưởng doanh thu là tương đối thấp. Và ngược lại, tác giả cho rằng tốc độ tăng trưởng doanh thu có ảnh hưởng tích cực đến tốc độ tăng trưởng lợi nhuận. Jang and Park (2011) "Inter-relationship between firm growth and profitability". Tác giả sử dụng phương pháp phân tích hồi quy để nghiên cứu về mối quan hệ giữa tăng trưởng (cụ thể tăng trưởng doanh thu) và lợi nhuận . Tác giả nghiên cứu các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực nhà hàng tại Mỹ giai đoạn từ năm 1978 đến 2007. Kết quả cho thấy tỷ suất lợi nhuận kỳ trước có tác động tích cực đến tăng trưởng kỳ hiện tại, nhưng tỷ lệ tăng trưởng hiện tại có ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ suất lợi nhuận hiện tại trong ngành công nghiệp nhà hàng. Lee (2013) "The relationship between growth and proﬁt: evidence from ﬁrm- level panel data". Tác giả sử dụng phương pháp phân tích hồi quy dữ liệu bảng để
7 kiểm tra mối quan hệ của sự tăng trưởng và lợi nhuận hoạt động của các công ty niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Hàn Quốc. Kết quả cho thấy có mối quan hệ 2 chiều giữa biến tăng trưởng và biến lợi nhuận. Trong một số trường hợp biến tăng trưởng tác động tích cực đến lợi nhuận và biến lợi nhuận ảnh hưởng tiêu cực đến biến tăng trưởng. Tác giả nhận định tác động tiêu cực của lợi nhuận đến tăng trưởng chưa được phát hiện trong các nghiên cứu trước đây, kết quả khác biệt này có thể xảy ra do sự khác nhau về hoàn cảnh quốc gia. Một phát hiện đáng chú ý khác của tác giả là tác động của tăng trưởng trên lợi nhuận chỉ là tích cực trong trường hợp các công ty cũ, không phải trong trường hợp công ty mới. Yoo và Kim (2015) "The dynamic relationship between growth and profitability under long-term recession: The case of Korean construction companies". Tác giả nghiên cứu dữ liệu của 263 công ty xây dựng của Hàn Quốc từ năm 2000 đến 2014 (Đây là nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn đặc biệt, khi nền kinh tế Hàn Quốc gặp khó khăn do khủng hoảng kinh tế toàn cầu) nhằm xác định mối quan hệ giữa tăng trưởng và lợi nhuận của các công ty vừa và nhỏ thuộc ngành xây dựng trong giai đoạn kinh tế tương đối ổn định và giai đoạn kinh tế trì trệ. Tác giả sử dụng cả ba loại thước đo tăng trưởng là tăng trưởng doanh thu, tăng trưởng tài sản, tăng trưởng việc làm. Biến kiểm soát gồm tuổi, tỷ lệ lưu chuyển tiền mặt, tỷ lệ nợ trên tài sản. Tác giả sử dụng thước đo ROA để đo lường thành quả hoạt động của doanh nghiệp. Kết quả nghiên cứu cho thấy tăng trưởng trong quá khứ có thể có tác động tích cực đến thành quả hiện tại, ngược lại lợi nhuận có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng của doanh nghiệp. Tác giả nhấn mạnh doanh nghiệp phải duy trì sự cân bằng giữa chiến lược tăng trưởng và thành quả hoạt động. Abbasi and Malik (2015): "Firms’ Size Moderating Financial Performance in Growing Firms: An Empirical Evidence from Pakistan". Tác giả sử dụng phương pháp kiểm tra dữ liệu gốc đơn vị, kiểm tra nhân tố VIF, phương pháp phân tích hồi quy để phân tích dữ liệu của 50 doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán Karachi, Pakistan nhằm xem xét mức độ điều tiết của quy mô doanh nghiệp đến mối quan hệ giữa tăng trưởng và thành quả hoạt động. Biến tăng trưởng được nghiên cứu là tăng
8 trưởng tài sản của doanh nghiệp, thước đo ROA được sử dụng cho biến thành quả hoạt động, biến điều tiết là quy mô doanh nghiệp. Kết quả nghiên cứu của tác giả cho thấy biến quy mô doanh nghiệp có ảnh hưởng điều tiết đến mối quan hệ giữa tăng trưởng và thành quả công ty, cụ thể tăng trưởng doanh nghiệp có ảnh hưởng tích cực đến ROA dưới tác động điều tiết của biến quy mô doanh nghiệp. Tác giả chỉ ra rằng nhà quản trị cần chú ý cả tăng trưởng và quy mô doanh nghiệp trong việc xem xét quá trình hoạt động doanh nghiệp. Có nhiều thước đo để đo lường sự tăng trưởng của doanh nghiệp được sử dụng trong các nghiên cứu trước đây như: tăng trưởng doanh thu, tăng trưởng tài sản, tăng trưởng nhân viên và các thước đo khác. Trong đó, hai thước đo phổ biến được đề cập nhiều nhất trong các nghiên cứu trước đây là tăng trưởng doanh thu, tăng trưởng tài sản. Biến tăng trưởng doanh thu được sử dụng phổ biến trong các nghiên cứu của các tác giả nước ngoài. Hầu hết kết quả của các nghiên cứu này đều chỉ ra rằng tăng trưởng doanh thu có tác động đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp, mức độ tác động giữa các biến có sự khác nhau trong các nghiên cứu. Tương tự, hầu hết các nghiên cứu chỉ ra rằng tăng trưởng tài sản có tác động đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp. 1.2 Các nghiên cứu trong nước Theo lược khảo của tác giả, các nghiên cứu trong nước đều thực hiện theo hướng xác định các nhân tố ảnh hưởng đến thành quả hoạt động doanh nghiệp, trong đó có đó có đề cập đến nhân tố tăng trưởng doanh nghiệp, như: Quan Minh Nhựt và Lý Thị Phương Thảo (2014) "Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp bất động sản đang niêm yết trên Thị trường Chứng khoán Việt Nam". Tác giả nghiên cứu dữ liệu về 58 doanh nghiệp bất động sản đang giao dịch trên hai sàn giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh và sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội nhằm phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp bất động sản đang niêm yết trên Thị trường Chứng khoán Việt Nam. Các biến nghiên cứu gồm: biến phụ thuộc ROE và
9 ROA; 9 biến độc lập gồm tỷ lệ nợ, tỷ lệ tiền vay ngân hàng trên tổng nợ, tỷ lệ tài sản cố định trên tổng tài sản, tỷ lệ vốn cổ phiếu quỹ trên vốn chủ sở hữu, tỷ lệ hàng tồn kho trên tổng tài sản, tỷ lệ chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp trên tổng chi phí hoạt động, giới tính lãnh đạo, tốc độ tăng tổng tài sản, thời gian hoạt động của doanh nghiệp. Tác giả sử dụng mô hình hồi quy tuyến tính đa biến dựa vào phương pháp bình phương bé nhất (OLS) để ước lượng các nhân tố. Với kết quả mô hình cho thấy hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp bất động sản chịu ảnh hưởng bởi tỷ lệ nợ, tỷ lệ tiền vay ngân hàng trên tổng nợ, tỷ lệ tài sản cố định trên tổng tài sản, tỷ lệ cổ phiếu quỹ trên tổng vốn cổ phần, tỷ lệ chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp trên tổng chi phí hoạt động, thời gian hoạt động của doanh nghiệp. Kết quả nghiên cứu cho thấy tốc độ tăng tài sản không có tác động đáng kể đến ROA và ROE. Nguyễn Quốc Nghi và Mai Văn Nam (2011) "Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa ở thành phố Cần Thơ". Tác giả sử dụng phương pháp thống kê mô tả và phân tích hồi qui tuyến tính đa biến để phân tích dữ liệu về 389 doanh nghiệp nhỏ và vừa trong hai năm 2008 -2009 và dự báo đến hết năm 2010 nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa ở TP. Cần Thơ. Các biến nghiên cứu gồm biến phụ thuộc là ROS; 6 biến độc lập gồm số hỗ trợ của nhà nước mà doanh nghiệp tiếp nhận, tuổi doanh nghiệp, trình độ học vấn của chủ doanh nghiệp, quy mô doanh nghiệp, mối quan hệ xã hội, tốc độ tăng doanh thu. Kết quả nghiên cứu cho thấy, các nhân tố mức độ tiếp cận chính sách hỗ trợ của Chính phủ, trình độ học vấn của chủ doanh nghiệp, quy mô doanh nghiệp, các mối quan hệ xã hội của doanh nghiệp và tốc độ tăng trưởng doanh thu ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa ở TP. Cần Thơ. Trong đó, kết quả cho thấy tăng trưởng doanh thu ảnh hưởng tích cực đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. 1.3 Nhận xét và xác định khe trống nghiên cứu. Qua lược khảo các nghiên cứu trong và ngoài nước, tác giả nhận thấy có nhiều nghiên cứu về mối quan hệ giữa tăng trưởng và thành quả hoạt động. Trong khi các
10 hướng nghiên cứu của các tác giả nước ngoài là xem xét mối quan hệ cụ thể giữa sự tăng trưởng và thành quả hoạt động của doanh nghiệp. Còn ở Việt Nam, các nhà nghiên cứu thường làm theo hướng phân tích nhân tố ảnh hưởng đến thành quả hoạt động, trong đó, biến tăng trưởng được nhắc đến như là một nhân tố tác động đến thành quả hoạt động. Trong các nghiên cứu biến tăng trưởng được đo bằng nhiều cách khác nhau như: tăng trưởng doanh thu, tăng trưởng tài sản, tăng trưởng nhân viên. Đối với biến thành quả hoạt động, các tác giả cũng sử dụng nhiều thước đo khác nhau như: ROA, ROS, ROE, v.v. Ngoài các thước đo nêu trên, trong các nghiên cứu khác về thành quả hoạt động, nhiều tác giả còn sử dụng thước đo khác là EVA – giá trị kinh tế tăng thêm hoặc EVAM – đà giá trị kinh tế tăng thêm (tính toán dựa trên EVA). EVA là một thước đo được nhiều tác giả ủng hộ trong việc đánh giá thành quả hoạt động của doanh nghiệp (Sabol và Sverer (2017); Pruthy, S. (2013); Nguyễn Thế Hùng, (2012);…). Nhìn chung, đã có nhiều tác giả ở các quốc gia khác nghiên cứu về mối quan hệ giữa tăng trưởng và thành quả hoạt động, kết quả nghiên cứu của các tác giả có sự khác biệt đáng kể về mối quan hệ này. Có thể nói đây là một đề tài phổ biến, nhận được sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu ở các quốc gia khác nhau. Tuy nhiên, ở Việt Nam tác giả chưa thấy có nghiên cứu nào nghiên cứu riêng về mức độ tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp của các doanh nghiệp trên sàn giao dịch chứng khoán. Trong khi đó, trong hầu hết các kế hoạch hoạt động của các doanh nghiệp Việt Nam đều đề cập đến mục tiêu tăng trưởng doanh thu cho kỳ hoạt động tương lai. Điều này cho thấy, tăng trưởng doanh thu luôn là một vấn đề được các doanh nghiệp quan tâm nhưng chưa có nghiên cứu nào đi sâu tìm hiểu. Bên cạnh đó, việc đo lường thành quả hoạt động trong xem xét mức độ tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của các nghiên cứu trước chưa sử dụng thước đo thành quả dựa trên giá trị như thước đo EVAM. Nghiên cứu của nhiều tác giả cho thấy quá trình hoạt động kinh doanh sẽ bị tác động bởi nhiều nhân tố (Houthoofd và Hendrickx (2012); Delmar và các cộng sự
11 (2013)) như thời gian thành lập, ngành nghề, tỷ lệ nợ,… Do đó, khi nghiên cứu về tăng trưởng và thành quả hoạt động thì cần phải quan tâm đến các nhân tố khác, để đưa ra kết quả có tính độ tin cậy cao hơn. Sau khi tìm hiểu và lược khảo các nghiên cứu trước, tác giả đặt ra một số câu hỏi như sau: (1) Mức độ tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp Việt Nam như thế nào (tích cực hay tiêu cực hay không có tác động)? (2) Mức độ tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động khi nghiên cứu ở Việt Nam có giống với kết quả nghiên cứu ở các quốc gia khác hay không? (3) Các đặc điểm khác nhau của doanh nghiệp như tuổi, quy mô, tỷ lệ nợ của doanh nghiệp có ảnh hưởng như thế nào tới mức độ tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động? (4) Có sự khác biệt về kết quả của mô hình nghiên cứu khi sử dụng các thước đo thành quả khác nhau? Để trả lời các câu hỏi nêu trên, cũng như lấp đầy khe trống nghiên cứu tác giả thực hiện đề tài “Tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của các doanh nghiệp: Nghiên cứu thực nghiệm tại các doanh nghiệp niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh”. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 Chương này, tác giả lược khảo một số nghiên cứu trong và ngoài nước nghiên cứu về mối quan hệ giữa tăng trưởng và thành quả hoạt động của doanh nghiệp, các thước đo để đo lường tăng trưởng và thành quả hoạt động, các phương pháp xử lý và phân tích dữ liệu nghiên cứu. Dựa vào các nghiên cứu trước, tác giả đã tìm được khe trống nghiên cứu, tìm hiểu và kế thừa các phương pháp nghiên cứu phù hợp, làm cơ sở để thực hiện đề tài nghiên cứu của bản thân.