Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Tăng cường kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh Huyện Châu Thành, Tỉnh Tiền Giang

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:124

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm phân tích thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ tại Agribank Huyện Châu Thành Tỉnh Tiền Giang. Đề xuất các giải pháp và kiến nghị tăng cường kiểm soát nội bộ tại Agribank Huyện Châu Thành Tỉnh Tiền Giang.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Tăng cường kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh Huyện Châu Thành, Tỉnh Tiền Giang

XBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN VÕ PHƯỢNG UYÊN TĂNG CƯỜNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH TIỀN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 8.34.02.01 Long An, năm 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN VÕ PHƯỢNG UYÊN TĂNG CƯỜNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH TIỀN GIANG Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 8.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ HIỀN Long An, năm 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, và kết quả trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các tạp chí khoa học và công trình nào khác. Các thông tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và được ghi chú rõ ràng./. Học viên thực hiện luận văn Võ Phượng Uyên
ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tác giả đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Tác giả xin gửi lời cám ơn sâu sắc và chân thành đến các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện và giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Tác giả xin chân thành cảm ơn Quý Thầy Cô Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An đã tận tình giảng dạy, truyền đạt những kiến thức quý báu cho tác giả trong suốt thời gian tác giả học tập tại trường. Tác giả cũng xin chân thành cám ơn Ban Giám đốc và các đồng nghiệp tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Châu Thành, tỉnh Long An đã hết lòng hỗ trợ, cung cấp số liệu và đóng góp ý kiến quý báu trong quá trình làm luận văn. Đặc biệt, Tác giả xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Thị Hiền, người đã trực tiếp hướng dẫn tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện đề tài. Tác giả cũng xin chân thành cám ơn Phòng SĐH&QHQT Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An và các anh, chị và các bạn học viên cao học của đã nhiệt tình hỗ trợ, động viên và chia sẻ những kinh nghiệm, kiến thức trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu. Do thời gian nghiên cứu và kiến thức còn hạn chế, luận văn được hoàn thiện không thể tránh khỏi những sơ suất thiếu sót, tác giả rất mong nhận được những ý kiến của các thầy cô giáo cùng các bạn. Tác giả Võ Phượng Uyên
iii NỘI DUNG TÓM TẮT Hoạt động kiểm soát nội bộ tại Agribank huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang trong giai đoạn 2017 – 2019 đã đạt những kết quả tích cực. Cụ thể: Đã xây dựng và tổ chức thực hiện nghiệp vụ đúng quy định và có hiệu quả; Các rủi ro có nguy cơ ảnh hưởng xấu đến hiệu quả và mục tiêu hoạt động nghiệp vụ đều được nhận dạng, đo lường, đánh giá thường xuyên; Hệ thống Thông tin và truyền thông được tổ chức hiệu quả, đảm bảo cung cấp thông tin thích hợp. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Môi trường kiểm soát còn hạn chế, chất lượng cán bộ giao dịch chưa đáp ứng yêu cầu; Công tác nhận diện, đánh giá, phân tích rủi ro còn hạn chế, cơ chế phòng ngừa chưa hiệu quả; Hoạt động kiểm soát còn kẽ hở và dễ bị lợi dụng. Vì vậy, cần có sự nghiên cứu để phân tích thực trạng và đưa ra giải pháp thực hiện để nâng cao hiệu quả hoạt động kiểm soát nội bộ tại Agribank huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. Luận văn đã đạt được các mục tiêu nghiên cứu đề ra: (1) Tổng hợp về mặt lý luận đối với hoạt động kiểm soát nội bộ của ngân hàng thương mại; (2) Đánh giá thực trạng hoạt động kiểm soát nội bộ tại Agribank huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang; (3) Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kiểm soát nội bộ tại Agribank huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang, thông qua đó tác giả đã trình bày những kết quả đạt được, những tồn tại và hạn chế cũng như nguyên nhân dẫn đến tồn tại, hạn chế đó tại Agribank huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. Đây chính là cơ sở để tác giả đề xuất các giải pháp nâng hiệu hoạt động kiểm soát nội bộ tại Agribank huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. Ngoài ra, luận văn cũng đã trình bày một số kiến nghị với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Tiền Giang để có thể nâng cao hiệu quả hoạt động kiểm soát nội bộ tại Agribank huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang trong thời gian sắp tới. Luận văn là tài liệu tham khảo cho các đối tượng quan tâm, đặc biệt các nhà quản lý của Agribank huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang nghiên cứu và ứng dụng vào thực tế.
iv ABSTRACT Internal control activities at Agribank Chau Thanh district, Tien Giang province in the period of 2017 - 2019 have achieved positive results. Specifically: Developed and organized the professional implementation in accordance with regulations and effectively; The risks that have the risk of adversely affecting the performance and the business objectives are identified, measured, and evaluated regularly; Information and communication systems are organized effectively, ensuring appropriate information provision. However, in addition, there are still some shortcomings and limitations such as: The control environment is limited, the quality of the transaction staff has not met the requirements; Risk identification, assessment and analysis are limited, prevention mechanisms are not effective; Control activities are still gaps and easy to be used. Therefore, it is necessary to have research to analyze the current situation and propose solutions to improve the effectiveness of internal control activities at Agribank Chau Thanh district, Tien Giang province. The dissertation has achieved the proposed research objectives: (1) Synthesize theoretically for the internal control activities of commercial banks; (2) Assess the current status of internal control activities at Agribank Chau Thanh district, Tien Giang province; (3) Proposing some solutions to improve the effectiveness of internal control activities at Agribank Chau Thanh district, Tien Giang province, through which the author presented the results achieved, shortcomings and limitations as well as the cause of these shortcomings and limitations at Agribank Chau Thanh district, Tien Giang province. This is the basis for the author to propose solutions to improve internal control operations at Agribank Chau Thanh district, Tien Giang province. In addition, the thesis also presented a number of recommendations to the Bank for Agriculture and Rural Development of Vietnam - Branch of Tien Giang province to be able to improve the effectiveness of internal control activities at Agribank Chau Thanh district, Tien Giang province in the near future. Thesis is the reference for interested subjects, especially the managers of
v Agribank Chau Thanh district, Tien Giang province to research and apply in practice.
vi MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN............................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................ ii NỘI DUNG TÓM TẮT ................................................................................................iii ABSTRACT................................................................................................................... iv MỤC LỤC ..................................................................................................................... vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .............................................................................. x DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU, SƠ ĐỒ............................................................ xi PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 1. Sự cần thiết của đề tài ......................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................2 3. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................................2 4. Phạm vi nghiên cứu..........................................................................................2 4.1. Phạm vi về không gian, địa điểm .................................................................. 2 4.2. Phạm vi về thời gian ..................................................................................... 2 5. Câu hỏi nghiên cứu ..........................................................................................2 6. Những đóng góp mới của luận văn.................................................................2 6.1. Đóng góp về phương diện khoa học ............................................................. 3 6.2. Đóng góp về phương diện thực tiễn .............................................................. 3 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................3 CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ............ 7 1.1. Tổng quan về ngân hàng thương mại .......................................................7 1.1.1. Khái niệm về ngân hàng thương mại........................................................ 7 1.1.2. Chức năng của ngân hàng thương mại ....................................................... 8 1.1.3. Các hoạt động của ngân hàng thương mại ................................................ 9 1.1.3. Vai trò của ngân hàng thương mại ........................................................... 12 1.2. Tổng quan về hệ thống kiểm soát nội bộ trong ngân hàng thương mại 12 1.2.1. Khái niệm về hệ thống kiểm soát nội bộ .................................................. 12 1.2.2. Mục tiêu của hệ thống kiểm soát nội bộ ................................................... 14
vii 1.2.3. Nguyên tắc hoạt động của hệ thống kiểm soát nội bộ ............................... 14 1.3. Các yếu tố cấu thành của hệ thống kiểm soát nội bộ...............................16 1.3.1. Môi trường kiểm soát .............................................................................. 16 1.3.2. Đánh giá rủi ro......................................................................................... 18 1.3.3. Hoạt động kiểm soát ................................................................................ 19 1.3.4. Thông tin và truyền thông........................................................................ 21 1.3.5. Hoạt động giám sát .................................................................................. 22 1.3.6. Hậu kiểm ................................................................................................. 22 1.3.7. Kiểm toán nội bộ ..................................................................................... 23 1.4. Kinh nghiệm kiểm soát nội bộ của các Ngân hàng thương mại khác ...24 1.4.1. Hệ thống kiểm soát nội bộ của Ngân hàng thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam ................................................................................................... 25 1.4.2. Hệ thống kiểm soát nội bộ của Ngân hàng thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam ............................................................................................... 28 1.4.3. Bài học kinh nghiệm cho Agribank chi nhánh huyện Châu Thành tỉnh Tiền Giang..................................................................................................................... 31 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ............................................................................................ 32 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HUYỆN CHÂU THÀNH TỈNH TIỀN GIANG ....................................... 33 2.1. Đặc điểm hoạt động và tổ chức quản lý ảnh hưởng đến hệ thống kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh Huyện Châu Thành Tỉnh Tiền Giang............................................33 2.1.1. Sơ lược về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam .. 33 2.1.2 Giới thiệu Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Tiền Giang .................................................................................... 34 2.1.3. Giới thiệu Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh Huyện Châu Thành Tỉnh Tiền Giang .......................................................... 35 2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2017 – 2019 .............................. 38
viii 2.2. Thực trạng của hệ thống kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh Huyện Châu Thành Tỉnh Tiền Giang ...................................................................................................................40 2.2.1. Môi trường kiểm soát .............................................................................. 41 2.2.2. Đánh giá rủi ro......................................................................................... 49 2.2.3. Các thủ tục kiểm soát............................................................................... 51 2.2.4. Thông tin và truyền thông........................................................................ 54 2.2.5. Hoạt động giám sát .................................................................................. 55 2.2.6. Hoạt động hậu kiểm................................................................................. 56 2.2.7. Hoạt động kiểm toán nội bộ ..................................................................... 59 2.2.4. Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh Huyện Châu Thành Tỉnh Tiền Giang ........... 61 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ............................................................................................ 71 CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM- CHI NHÁNH HUYỆN CHÂU THÀNH TỈNH TIỀN GIANG .................. 72 3.1. Định hướng hoạt động và mục tiêu thực hiện hoạt động kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh Huyện Châu Thành tỉnh Tiền Giang ...................................................72 3.1.1. Định hướng hoạt động ............................................................................. 72 3.1.2. Mục tiêu thực hiện hoạt động kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh huyện Châu Thành tỉnh Tiền Giang .............................................................................................................................. 74 3.2. Giải pháp tăng cường hoạt động kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh Huyện Châu Thành tỉnh Tiền Giang...................................................................................................75 3.2.1. Hoàn thiện môi trường kiểm soát nội bộ .................................................. 75 3.2.2. Giải pháp về đánh giá rủi ro và hoạt động giám sát .................................. 79 3.2.3. Tăng cường hoạt động kiểm soát nội bộ .................................................. 80 3.2.4. Nâng cao chất lượng thông tin và truyền thông ........................................ 82
ix 3.2.5. Tăng cường hoạt động Hậu kiểm ............................................................. 83 3.2.6. Phối hợp hiệu quả với hoạt động kiểm toán nội bộ .................................. 85 3.3. Kiến nghị ......................................................................................................85 3.3.1. Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh tỉnh Tiền Giang..................................................................................................................... 85 3.3.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh Tỉnh Tiền Giang......................................................................... 86 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ............................................................................................ 89 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................... 90 PHỤ LỤC........................................................................................................................ I
x DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Tiếng Anh Tiếng việt Bank For Agriculture And Ngân hàng Nông nghiệp và Phát 1 Agribank Rural Development triển Nông thôn Agribank Ngân hàng Nông nghiệp và Phát 2 Việt Nam triển Nông thôn Việt Nam Ngân hàng Nông nghiệp và Phát Agribank 3 triển Nông thôn Việt Nam– Chi Tiền Giang nhánh Tiền Giang 4 CNTT Công nghệ thông tin 5 GDV Giao dịch viên 6 HĐTV Hội đồng Thành viên 7 HKV Hậu kiểm viên Interbank Payment and Hệ thống thanh toán nội bộ và 8 IPCAS Customer Accounting kế toán khách hàng System 9 KSNB Kiểm soát nội bộ 10 KTNB Kiểm toán nội bộ 11 KSV Kiểm soát viên 12 KTNQ Kế toán Ngân quỹ 13 NHNN Ngân hàng Nhà nước 14 NHTM Ngân hàng thương mại 15 NXB Nhà xuất bản 16 PGD Phòng giao dịch 17 VND đồng Việt Nam
xi DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU, SƠ ĐỒ Danh mục các Bảng số liệu Trang Bảng 2.1: Trình độ của nhân viên 38 Bảng 2.2: Kết quả một số chỉ tiêu kinh doanh của Agribank Châu Thành 39 2017-2019 Bảng 2.3: Quy định thời gian tối đa phải hoán đổi vị trí hoặc điạ bàn công tác 49 Danh mục các Sơ đồ Trang Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức điều hành của Agribank Châu Thành 39 Sơ đồ 2.2. Sơ đồ tổng quát giao dịch với khách hàng tại bộ phận KTNQ 47
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài Trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng luôn tồn tại những rủi ro nhất định. Để ngăn ngừa những tổn thất và các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình hoạt động kinh doanh, ngân hàng thương mại phải thiết lập được hệ thống kiểm soát nội bộ một cách đầy đủ và có hiệu quả. Tuy nhiên, hoạt động kiểm soát nội bộ ở các ngân hàng thương mại mới được đề cập và áp dụng trong những năm gần đây, do đó quá trình thực hiện còn thiếu kinh nghiệm về cả lý luận lẫn thực tiễn, chưa thực sự đạt hiệu quả như mong muốn. Một trong những (nguyên nhân chủ yếu của các thất bại và những vụ sụp đổ của các ngân hàng trên thế giới (qua khảo sát của ủy ban Basel) là sự thất bại của ban lãnh đạo các ngân hàng trong việc thiết lập và duy trì một hệ thống kiểm soát nội bộ vững mạnh, thường xuyên, hoạt động hiệu quả. Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam là một trong bốn ngân hàng quốc doanh lớn nhất giữ vai trò chủ đạo và chủ lực trong phát triển kinh tế Việt Nam, đặc biệt là đầu tư cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Để đảm bảo việc chấp hành chính sách kinh doanh, ngăn ngừa thiếu sót trong hệ thống xử lý nghịệp vụ, hạn chế các rủi ro có thể xảy ra, bảo vệ ngân hàng trước những thất thoát tài sản thì vai trò của hệ thống kiểm soát nội bộ tại ngân hàng là rất quan trọng. Đặc biệt là đối với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh Huyện Châu Thành, Tỉnh Tiền Giang vì đây là một trong những chi nhánh loại II có quy mô lớn của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Tiền Giang. Do đó, việc nghiên cứu và xây dựng một hệ thống kiểm soát nội bộ hoàn thiện ở các ngân hàng thương mại Việt Nam nói chung và ở Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam nói riêng là việc rất cần thiết. Xuất phát từ lý luận và thực tiễn của hệ thống kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh Huyện Châu Thành Tỉnh Tiền Giang, tác giả chọn đề tài “Tăng cường kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh Huyện Châu Thành, Tỉnh Tiền Giang” cho luận văn thạc sĩ kinh tế.
2 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Tăng cường kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh Huyện Châu Thành, Tỉnh Tiền Giang. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Khái quát chung lý luận cơ bản về hệ thống kiểm soát nội bộ tại các ngân hàng thương mại. - Phân tích thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ tại Agribank Huyện Châu Thành Tỉnh Tiền Giang. - Đề xuất các giải pháp và kiến nghị tăng cường kiểm soát nội bộ tại Agribank Huyện Châu Thành Tỉnh Tiền Giang. 3. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - chi nhánh Huyện Châu Thành, Tỉnh Tiền Giang. 4. Phạm vi nghiên cứu 4.1. Phạm vi về không gian, địa điểm Nghiên cứu hệ thống kiểm soát nội bộ tại Agribank huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang. 4.2. Phạm vi về thời gian Dữ liệu nghiên cứu trong giai đoạn từ năm 2017 đến năm 2019. 5. Câu hỏi nghiên cứu Đề tài đặt ra các câu hỏi nghiên cứu như sau: Một là, Hệ thống kiểm soát nội bộ tại Agribank Huyện Châu Thành, Tỉnh Tiền Giang như thế nào? Hai là, Thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ tại Agribank Huyện Châu Thành, Tỉnh Tiền Giang như thế nào? Việc thực hiện kiểm soát nội bộ đã đạt được những kết quả gì? Có những ưu điểm và tồn tại nào? Ba là, Agribank Huyện Châu, Thành Tỉnh Tiền Giang cần có các giải pháp gì nhằm tăng cường kiểm soát nội bộ tại chi nhánh? 6. Những đóng góp mới của luận văn
3 6.1. Đóng góp về phương diện khoa học Làm sáng tỏ vấn đề kiểm soát nội bộ tại các ngân hàng thương mại và ý nghĩa của việc tăng cường kiểm soát nội bộ, góp phần kiểm soát và hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh ngân hàng. 6.2. Đóng góp về phương diện thực tiễn Qua việc nghiên cứu thực tiễn hoạt động kiểm soát nội bộ tại Agribank Huyện Châu Thành, Tỉnh Tiền Giang, tác giả đã đánh giá thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ tại Agribank Huyện Châu, Thành tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2017 – 2019, phân tích những mặt đạt được, những nhân tố tác động và những hạn chế còn tồn tại của hoạt động này. Từ đó, đưa ra các giải pháp và kiến nghị cụ thể để hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại Agribank Huyện Châu Thành, Tỉnh Tiền Giang để kiểm soát nội bộ thực sự trở thành công cụ đắc lực của chi nhánh, nhằm đảm bảo phòng ngừa, phát hiện, xử lý kịp thời các rủi ro và đạt được các mục tiêu mà chi nhánh đã đặt ra. 7. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu của đề tài là phương pháp nghiên cứu định tính. Đề tài sử dụng các phương pháp như: điều tra khảo sát, tổng hợp, thống kê, phân tích, đối chiếu, so sánh.. Các phương pháp bao gồm: Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Mục đích là để có được những kiến thức căn bản về hệ thống kiểm soát nội bộ trong ngân hàng và hình thành hiểu biết về hệ thống kiểm soát nội bộ tại đây. Trong quá trình thực hiện đề tài, nghiên cứu và tham khảo những nguồn tài liệu có độ tin cậy cao liên quan đến nội dung đề tài như một số giáo trình, các tạp chí điện tử, sách báo về ngân hàng, về kiểm soát nội bộ. Bên cạnh đó, nghiên cứu thêm về những quy định, văn bản pháp luật có liên quan do Bộ Tài chính, NHNN Việt Nam và Agribank ban hành. Phương pháp quan sát Thực hiện phương pháp này nhằm thấy rõ các bước công việc cụ thể hàng ngày của các cán bộ, nhân viên Agribank Huyện Châu Thành, Tỉnh Tiền Giang.
4 Phương pháp xử lý phân tích Với những số liệu được đơn vị cung cấp, tiến hành xử lý dựa trên những kiến thức và hiểu biết của bản thân để thực hiện việc so sánh, đối chiếu số liệu giữa các năm, sự tăng giảm các chỉ tiêu qua các ký phân tích. Thống kê các báo cáo liên quan đến hệ thống kiểm soát nội như: báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo hoạt động tiền gửi, báo cáo tình hình sử dụng vốn, báo cáo hậu kiểm, … 8. Tổng quan các công trình nghiên cứu trước Trong quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài “Tăng cường kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – chi nhánh Huyện Châu Thành, Tỉnh Tiền Giang”, tác giả đã tham khảo một số nghiên cứu, đề tài luận văn thạc sĩ đã bảo vệ có nội dung liên quan đến đề tài và có cùng các phương pháp được sử dụng trong nghiên cứu này như sau: - Luận văn Thạc sĩ kinh tế của tác giả Trần Thị Huyền Trang (2017) “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Hoàng Mai”. Tác giả đã trình bày những vấn đề chung về KSNB của NHTM gồm các khái niệm, mục tiêu, nguyên tắc hoạt động của hệ thống KSNB trong NHTM. Trong đó, tác giả đã tập trung làm rõ khái niệm, nội dung KSNB. Tuy nhiên, đề tài chưa khái quát được hết các hoạt động cũng như chưa phân tích thật sâu về những ưu và nhược điểm của KSNB, vì vậy mà các giải pháp đưa ra chỉ mang tính chiến lược chứ chưa có đi vào cụ thể, chi tiết. - Luận văn Thạc sĩ của tác giả Huỳnh Tấn Phi (2015) – trường Đại học Kinh tế TP.HCM - thực hiện nghiên cứu về “Các giải pháp hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại BIDV”. Tác giả tiếp cận các báo cáo COSO và Basel trong việc nghiên cứu các nguyên tắc thiết lập KSNB hoạt động tín dụng. Qua việc phân tích thực trạng việc thiết lập KSNB hoạt động tín dụng tại BIDV, từ đó tác giả khuyến nghị các giải pháp nhằm hoàn thiện KSNB hoạt động tín dụng tại BIDV. - Nguyễn Thị Huyền với nghiên cứu “Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh Hà Tĩnh” tác giả nghiên cứu thực trạng và đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện
5 hệ thống kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh Hà Tĩnh giai đoạn 2011 – 2013, phân tích những mặt đạt được, những nhân tố tác động và những hạn chế còn tồn tại của hoạt động này. - Luận văn Thạc sĩ Huỳnh Thanh Toàn (2018) - Trường Đại Học Kinh Tế Công Nghiệp Long An - “Kiểm soát nội bộ nghiệp vụ tiền gửi tại Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn chi nhánh Tỉnh Tiền Giang” tác giả nghiên cứu thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ nghiệp vụ tiền gửi tại Agribank chi nhánh Tiền Giang giai đoạn 2015 – 2017, phân tích những mặt đạt được, những nhân tố tác động và những hạn chế còn tồn tại của hoạt động này, nhằm hạn chế tối đa rủi ro trong hoạt động tiền gửi, bảo đảm hoạt động tiền gửi được triển khai hiệu quả, thông suốt, thông tin đáng tin cậy, tuân thủ pháp luật, tuân thủ quy định. - Nguyễn Ngọc Mỹ với nghiên cứu “Giải pháp hệ thống kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Đồng Tháp” tác giả nghiên cứu thực trạng và đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Đồng Tháp giai đoạn 2015 - 2017, phân tích những mặt đạt được như hệ thống tương đối hoàn thiện, cơ sở vật chất đang dần được cập nhật để đáp ứng yêu cầu ngày càng tăng. Ngoài ra, tác giả cũng phân tích những nhân tố tác động và những hạn chế còn tồn tại của hoạt động này từ đó đưa ra các giải pháp thích hợp. Các công trình nghiên cứu cơ bản đã giải quyết các vấn đề về hệ thống kiểm soát nội bộ tại các ngân hàng ở Việt Nam tương đối tốt, cung cấp nhiều tư liệu quý để tác giả tham khảo. Tuy nhiên, đối với hệ thống kiểm soát nội bộ tại Agribank Huyện Châu Thành Tỉnh Tiền Giang thì hiện tại vẫn chưa có một nghiên cứu cụ thể nào. Với mong muốn đề tài sẽ cung cấp những phân tích sâu sắc, khoa học về hệ thống kiểm soát nội bộ trong bối cảnh mới, đồng thời, đóng góp thiết thực cho việc hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại chính đơn vị mình công tác. Tóm lại, qua các nghiên cứu trong nước có liên quan tác giả đã kế thừa các nghiên cứu trước đây để nghiên cứu cụ thể về hệ thống kiểm soát nội bộ của
6 Agribank Huyện Châu Thành Tỉnh Tiền Giang với hy vọng sẽ có những đóng góp hữu ích cho việc hoàn thiện thêm hệ thống Kiểm soát nội bộ của đơn vị. Đề tài của tác giả có sự khác biệt về không gian và thời gian so với các luận văn trên.
7 CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Tổng quan về ngân hàng thương mại 1.1.1. Khái niệm về ngân hàng thương mại Ngân hàng là một trong các tổ chức tài chính quan trọng nhất của nền kinh tế, hình thành và phát triển gắn liền với sự phát triển của quá trình sản xuất trong xã hội. Ngân hàng bao gồm nhiều loại hình tuỳ thuộc vào sự phát triển của nền kinh tế nói chung và hệ thống tài chính nói riêng, trong đó ngân hàng thương mại thường chiếm tỷ trọng lớn nhất về quy mô tài sản, thị phần và số lượng các ngân hàng. Sự ra đời của hệ thống ngân hàng thương mại có tác động rất lớn đến quá trình phát triển kinh tế hàng hóa và ngược lại, kinh tế hàng hoá phát triển thì hoạt động Ngân hàng thương mại cũng ngày càng được hoàn thiện và trở thành tổ chức không thể thiếu trong nền kinh tế. Các quốc gia trên thế giới thường khác nhau về kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội, phong tục tập quán, vì vậy, chính sách kinh tế của các quốc gia là khác nhau, nên tính chất và mục đích hoạt động của các ngân hàng trên thị trường tài chính cũng có sự khác biệt tuỳ theo đặc điểm của từng quốc gia, do đó khái niệm về ngân hàng thương mại được hiểu khác nhau. Mỗi quốc gia đều có những quy định khác nhau về ngân hàng thương mại. Theo pháp luật Mỹ, ngân hàng thương mại được hiểu là bất kỳ một tổ chức nào cung cấp tài khoản tiền gửi cho phép khách hàng rút tiền theo yêu cầu và cho vay đối với tổ chức kinh doanh hay cho vay thương mại. Theo pháp luật Ấn Độ, các cơ sở nhận các khoản tiền ký thác để cho vay, tài trợ và đầu tư được gọi là ngân hàng... Như vậy, theo quan điểm của Nguyễn Đăng Dờn và cộng sự (2016): “Ngân hàng thương mại là định chế tài chính trung gian quan trọng vào loại bậc nhất trong nền kinh tế thị trường. Nhờ hệ thống định chế tài chính trung gian này mà các nguồn tiền nhàn rỗi nằm rải rác trong xã hội sẽ được huy động, tập trung lại, đồng thời sử dụng số vốn đó để cấp tín dụng cho các tổ chức kinh tế, cá nhân để phát triển kinh tế xã hội.”