Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:75

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm đề xuất giải pháp cụ thể, phù hợp cho việc mở rộng tín dụng đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Bến Tre đồng thời đưa ra một số kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tỉnh Bến Tre, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bến Tre nhằm phát triển hoạt động này trong tương lai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN ------------------------------- NGUYỄN THỊ BẢO TRÂM TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH THÀNH PHỐ BẾN TRE LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số ngành: 8.34.02.01 Long An, tháng 05 năm 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN -------------------------------- NGUYỄN THỊ BẢO TRÂM TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH THÀNH PHỐ BẾN TRE LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số ngành: 8.34.02.01 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHẠM VĂN ƠN Long An, tháng 05 năm 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả trong luận văn là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong các tạp chí khoa học và công trình nào khác. Các thông tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và đƣợc ghi chú rõ ràng./. Học viên thực hiện luận văn Nguyễn Thị Bảo Trâm
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài tôi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ tận tình của nhiều tập thể và cá nhân. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến quý Thầy Cô Trƣờng Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An đã truyền đạt những kiến thức quý giá cho tôi trong suốt thời gian qua, những kiến thức ấy là nền tảng quan trọng giúp tôi có thể nghiên cứu và làm việc tốt hơn. Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn TS. Phạm Văn Ơn đã tận tình hƣớng dẫn tôi trong suốt thời gian vừa qua. Sự hƣớng dẫn của Thầy đã giúp đề tài nghiên cứu của tôi đƣợc sâu sắc và hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bến Tre, gia đình, bạn bè và các đồng nghiệp đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành đề tài nghiên cứu này. Mặc dù đã cố gắng hết sức nhƣng do khả năng có hạn nên chắc chắn luận văn này không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Vì vậy, tác giả rất mong nhận đƣợc những ý kiến nhận xét, đánh giá của các Thầy/ Cô và các bạn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Học viên thực hiện luận văn Nguyễn Thị Bảo Trâm
iii NỘI DUNG TÓM TẮT Bến Tre là tỉnh tiếp giáp với vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, có vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, hệ thống doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế tỉnh nhà. Ở Bến Tre, 95% doanh nghiệp là doanh nghiệp nhỏ và vừa, đây là khu vực kinh tế sôi động, với nhu cầu về vốn lớn, là phân khúc thị trƣờng đầy tiềm năng đối với các ngân hàng thƣơng mại, trong đó có Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thành phố Bến Tre. Tác giả thực hiện luận văn “Tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre” với mong muốn góp phần giúp mở rộng hoạt động tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, góp phần tăng nguồn thu nhập, hiệu quả hoạt động cho đơn vị mình công tác. Luận văn đã thực hiện đƣợc những nội dung: - Giới thiệu khái quát về cơ sở lý luận và thực tiễn của hoạt động tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa. - Nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng nói chung và tài trợ tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thành phố Bến Tre nói riêng. Qua đó thấy đƣợc những mặt đã làm đƣợc cũng nhƣ những hạn chế và tìm ra những nguyên nhân của hạn chế đó. - Đề xuất giải pháp cụ thể, phù hợp cho việc mở rộng tín dụng đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Bến Tre đồng thời đƣa ra một số kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam tỉnh Bến Tre, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bến Tre nhằm phát triển hoạt động này trong tƣơng lai. Thêm vào đó, nghiên cứu cần đƣợc xem nhƣ là một tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà nghiên cứu quan tâm đến lĩnh vực nghiên cứu này. Đây là những vấn đề mới gợi mở cho những ngƣời quan tâm tiếp tục nghiên cứu./.
iv ABSTRACT Ben Tre is a province adjacent to the southern key economic region, with geographical location and favorable natural conditions for socio-economic development. In particular, the enterprise system, especially small and medium-sized enterprises, plays an important role in the economic development of the province. In Ben Tre, 95% of enterprises are small and medium-sized enterprises, this is a vibrant economic area, with large capital demand, a potential market segment for commercial banks, including Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development - Ben Tre City Branch. The author of the thesis "Credit for small and medium-sized enterprises at the Bank for Agriculture and Rural Development of Vietnam - Ben Tre City Branch" with the desire to contribute to expanding credit activities for businesses. small and medium, contribute to increasing income sources, operational efficiency for the unit they work. The thesis has achieved the following contents: - General introduction on the theoretical and practical basis of banking credit activities for small and medium-sized enterprises. - Research, analyze and assess the status of credit activities in general and credit financing for small and medium-sized enterprises at the Bank for Agriculture and Rural Development of Vietnam - Ben Tre City Branch in particular. . Thereby seeing the faces were made as well as limitations and find out the causes of that restriction. - Proposing specific solutions, suitable for expanding credit for small and medium enterprises in Ben Tre province and making some recommendations to the State Bank of Vietnam in Ben Tre province, Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development - Ben Tre province branch to develop this activity in the future. In addition, the research should be seen as a useful reference for researchers interested in this field of study. These are new issues that are open to interested people to continue their research./.
v MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN..........................................................................................................i LỜI CẢM ƠN................................................................................................................ii NỘI DUNG TÓM TẮT...............................................................................................iii ABSTRACT.................................................................................................................iv MỤC LỤC......................................................................................................................v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT......................................................................................ix DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU......................................................................................x DANH MỤC HÌNH VẼ.................................................................................................xi PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ................................................................................ 1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ..................................................................................... 1 2.1. Mục tiêu chung ................................................................................................ 1 2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................................ 1 3. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU .................................................................................. 2 4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ........................................................................................ 2 5. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ........................................................................................ 2 6. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN VĂN ...................................................................... 2 7. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................................ 2 8. TỐNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU TRƢỚC ................................................ 3 9. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN .................................................................................. 4 CHƢƠNG 1 ................................................................................................................... 5 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG VÀ TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA .............................................................................. 5 1.1. Cơ sở lý luận về ngân hàng thƣơng mại ............................................................. 5 1.1.1. Khái niệm ngân hàng thƣơng mại ............................................................. 5 1.1.2. Chức năng của ngân hàng thƣơng mại........................................................ ..5
vi 1.1.3. Các hoạt động của ngân hàng thƣơng mại .................................................. ..6 1.2. Lý luận về tín dụng ngân hàng......................................................................... ..8 1.2.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng .................................................................... ..8 1.2.2. Bản chất của tín dụng ngân hàng ................................................................ ..8 1.2.3. Vai trò của tín dụng ngân hàng ................................................................... .10 1.3. Lý luận về tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng thƣơng mại ...................................................................................................................... .12 1.3.1. Lý luận về doanh nghiệp nhỏ và vừa ........................................................... .12 1.3.2. Khái niệm tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa ................................ .16 1.3.3. Sự cần thiết phải cấp tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa ............... .16 1.3.4. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa .............. .18 1.3.5. Một số chỉ tiêu đánh giá hoạt động tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng thƣơng mại ..................................................................... .19 1.4. Các nhân tố ảnh ảnh hƣởng đến hoạt động tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa của ngân hàng thƣơng mại ........................................................... .20 1.4.1. Nhân tố khách quan .................................................................................... .20 1.4.2. Nhân tố chủ quan ........................................................................................ .22 1.5. Kinh nghiệm nâng cao hiệu quả tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại một số ngân hàng thƣơng mại trên địa bàn và bài học kinh nghiệm rút ra cho ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thành phố Bến Tre ........................................................................................... .23 1.5.1. Kinh nghiệm nâng cao hiệu quả tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại một số ngân hàng thƣơng mại trên địa bàn ............................................ .23 1.5.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thành phố Bến Tre......................................... .25 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ............................................................................................ .27 CHƢƠNG 2 ................................................................................................................ .28 THỰC TRẠNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH THÀNH PHỐ BẾN TRE .................................................................. .28
vii 2.1. Giới thiệu chung về ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre ............................................................ .28 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển .............................................................. .28 2.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng từng bộ phận ................................................ .29 2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh ................................................................. .30 2.2. Thực trạng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019 ......................................................................................... .33 2.2.1. Sản phẩm tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa ............. .33 2.2.2. Thực trạng hiệu quả tín dụng khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa ......... .34 2.3. Đánh giá chung thực trạng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát riển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017 - 2019 ...................................................... .41 2.3.1. Kết quả đạt đƣợc ......................................................................................... .41 2.3.2. Hạn chế còn tồn tại ..................................................................................... .42 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ................................................................ .44 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ............................................................................................ .46 CHƢƠNG 3 ................................................................................................................ .47 GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH THÀNH PHỐ BẾN TRE ............................................................................................................................. .47 3.1. Định hƣớng hoạt động và mục tiêu thực hiện của ngân hàng Nông nghiệp và Phát riển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre ................ .47 3.1.1. Định hƣớng hoạt động của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2025 ................................. .47 3.1.2. Mục tiêu thực hiện của Chi nhánh Thành phố Bến Tre đến năm 2025 ....... .48 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát riển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre ........................................................................................... .48
viii 3.2.1. Tuân thủ quy trình tín dụng một cách tuyệt đối .......................................... .48 3.2.2. Nâng cao chất lƣợng thẩm định tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa ..................................................................................................................... .50 3.2.3. Xây dựng chính sách tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa hiệu quả .51 3.2.4. Tăng cƣờng biện pháp xử lý nợ quá hạn, nợ xấu trong các khoản cấp tín dụng khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa ................................................ .51 3.2.5. Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ .............................. .52 3.2.6. Áp dụng từng mức lãi suất vay vốn cụ thể đối với từng đối tƣợng khách hàng ..................................................................................................................... .53 3.2.7. Tăng cƣờng hiệu quả xử lý nợ có vấn đề ..................................................... .54 3.2.8. Thƣờng xuyên tập huấn bồi dƣỡng nâng cao trình độ chuyên môn đội ngũ cán bộ tín dụng ............................................................................................ .55 3.2.9. Nâng cao chất lƣợng phục vụ, chăm sóc khách hàng .................................. .55 3.3. Một số kiến nghị ................................................................................................ .56 3.3.1. Đối với ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam – Chi nhánh Bến Tre ................... .56 3.3.2. Đối với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Bến Tre ............................................................................................. .57 3.4. Hạn chế và hƣớng nghiên cứu tiếp theo .......................................................... .57 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ............................................................................................ .58 KẾT LUẬN ............................................................................................................... .59 TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................... .60
ix DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT KÝ HIỆU NỘI DUNG TIẾNG VIỆT 1 Agribank Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Agribank Chi Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt 2 nhánh Thành phố Nam - Chi nhánh Thành phố Bến Tre Bến Tre 3 CBTD Cán bộ tín dụng 4 CIC Trung tâm thông tin tín dụng 5 DN Doanh nghiệp 6 DNNN Doanh nghiệp nhà nƣớc 7 DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa 8 DNTN Doanh nghiệp tƣ nhân 9 ĐVT Đơn vị tính 10 HDKH Hƣớng dẫn khoa học 11 HĐKD Hoạt động kinh doanh 12 KH Khách hàng 13 NH Ngân hàng 14 NHNN Ngân hàng nhà nƣớc 15 NHTM Ngân hàng thƣơng mại 16 QĐ Quyết định 17 QH Quốc hội 18 TDDN Tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa 19 TS Tiến sĩ 20 TT Thông tƣ
x DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU Thứ tự Tên bảng Trang Nguồn vốn huy động của Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Bảng 2.1 31 Tre giai đoạn 2017 – 2019 Thu nhập từ hoạt động kinh doanh của Agribank Chi nhánh Bảng 2.2 32 Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Tình hình dƣ nợ tín dụng đối với khách hàng DNNVV tại Bảng 2.3 34 Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Tình hình tăng trƣởng dƣ nợ tín dụng đối với khách hàng Bảng 2.4 DNNVV tại Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre giai đoạn 35 2017 – 2019 Doanh số cho vay – thu nợ đối với khách hàng DNNVV tại Bảng 2.5 36 Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Tình hình tăng trƣởng cho vay – thu nợ đối với khách hàng Bảng 2.6 DNNVV tại Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre giai đoạn 37 2017 – 2019 Nợ xấu của DNNVV tại Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Bảng 2.7 37 Tre giai đoạn 2017 – 2019 Lợi nhuận thu về từ hoạt động tín dụng khách hàng DNNVV Bảng 2.8 tại Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 38 2019 Vòng quay vốn tín dụng đối với DNNVV tại Agribank Chi Bảng 2.9 40 nhánh Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019
xi DANH MỤC HÌNH VẼ Thứ tự Tên hình vẽ Trang Hình 1.1 Các hoạt động kinh doanh của ngân hàng thƣơng mại 5 Hình 1.2 Các nghiệp vụ kinh doanh cơ bản của ngân hàng thƣơng mại 6 Hình 2.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy, chức năng nhiệm vụ của các phòng ban 29 Chênh lệch thu chi của Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre Hình 2.2 32 giai đoạn 2017 – 2019 Tỷ lệ nợ xấu khách hàng DNNVV tại Agribank Chi nhánh Hình 2.3 38 Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 Lợi nhuận thu từ hoạt động tín dụng đối với DNNVV tại Hình 2.4 39 Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Trong nền kinh tế thị trƣờng, doanh nghiệp nhỏ và vừa có vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế, giải quyết công ăn việc làm cho ngƣời lao động, cung cấp đa dạng các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ ... Vì vậy, phát triển hệ thống doanh nghiệp nhỏ và vừa là chủ trƣơng lớn của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu, nhất là từ năm 2011 đến nay, nền kinh tế Việt Nam phải đối diện với không ít thách thức: kinh tế vĩ mô biến động, lạm phát, sản xuất kinh doanh và thị trƣờng tiêu thụ gặp khó khăn. Hoạt động sản xuất – kinh doanh của các doanh nghiệp, nhất là nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa rơi vào bế tắc về thị trƣờng, hàng tồn kho, chi phí đầu vào cũng nhƣ thiếu vốn để tiếp tục đầu tƣ, sản xuất… Trong khi đó, tín dụng ngân hàng vẫn là kênh huy động vốn rất quan trọng của nền kinh tế nói chung và của hệ thống doanh nghiệp nhỏ và vừa nói riêng. Trong giai đoạn 2017 – 2019, tín dụng cho loại hình doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn - Chi nhánh Thành phố Bến Tre vẫn trên đà tăng trƣởng. Tuy nhiên, hoạt động cấp tín dụng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn - Chi nhánh Thành phố Bến Tre vẫn chƣa phát triển xứng tầm so với các Ngân hàng thƣơng mại trên địa bàn cũng nhƣ dƣ nợ cho vay của loại hình doanh nghiệp này còn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Xuất phát từ thực tiễn trên, tác giả chọn nghiên cứu và thực hiện đề tài: “Tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thành phố Bến Tre” để làm luận văn thạc sĩ kinh tế. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2.1. Mục tiêu chung Mục tiêu chính của luận văn là phân tích thực trạng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017-2019. Trên cơ sở đó, đề tài đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Phân tích thực trạng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa Agribank Chi
2 nhánh Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019. - Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre thời gian tới. 3. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu là Hiệu quả tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng thƣơng mại và thực tiễn tại Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre. 4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Không gian: Tại Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre. Thời gian: Giai đoạn 2017 – 2019. 5. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU Nghiên cứu này đƣợc thực hiện nhằm mục đích cung cấp các bằng chứng thực nghiệm để trả lời cho các câu hỏi sau đây: Câu hỏi 1: Thực trạng hoạt động tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019 nhƣ thế nào? Câu hỏi 2: Những giải pháp nào có thể nâng cao hiệu quả tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre ? 6. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN VĂN Về phương diện khoa học: Kết quả nghiên cứu có thể góp phần bổ sung vào lý thuyết tín dụng doanh nghiệp. Về phương diện thực tiễn: Kết quả nghiên cứu là tài liệu tham khảo cho Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre trong hoạch định các chính sách liên quan đến hoạt động tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa. Bên cạnh đó, nghiên cứu này cũng là tài liệu tham khảo cho các ngân hàng thƣơng mại và đối tƣợng quan tâm đến nghiên cứu khoa học về tín dụng DN. 7. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Luận văn sử dụng phƣơng pháp định tính cụ thể các phƣơng pháp sau: - Phƣơng pháp thu thập dữ liệu: Lấy số liệu về tình hình cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa từ các báo cáo của Agribank Chi nhánh Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019. - Phƣơng pháp thống kê, phƣơng pháp so sánh: Dựa trên nguồn dữ liệu thu thập
3 đƣợc để tổng hợp, mô tả về tình hình cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng. - Phƣơng pháp phân tích số liệu: Từ các dữ liệu đã đƣợc tổng hợp để phân tích, đánh giá từ đó rút ra kết luận, rút kinh nghiệm qua thực tiễn. - Ngoài ra tác giả tham khảo thêm những tài liệu có liên quan từ các số liệu báo cáo thống kê của ngành, các website chính thức. 8. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU TRƢỚC - Đồng Thị Kim Chi (2013),“Mở rộng tín dụng đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa của các ngân hàng thương mại trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh”, Trƣờng đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh. Tác giả tập trung nghiên cứu những lý luận cơ bản về cho vay đối với khách hàng DNNVV của NHTM. Các nhân tố ảnh hƣởng thuộc bản thân ngân hàng nhƣ: Nguồn vốn ngân hàng, chính sách tín dụng, năng lực điều hành và các nhân tố bên ngoài ngân hàng ảnh hƣởng đến hoạt động mở rộng cho vay khách hàng DNNVV. Từ cơ sở lý luận đã nghiên cứu, tác giả đánh giá thực trạng, các giải pháp mà ngân hàng đã thực hiện nhằm mở rộng cho vay khách hàng DNNVV vốn từ dân cƣ tại ngân hàng. Nhằm góp phần giúp các đơn vị ngân hàng thƣơng mại và các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh có thêm cơ sở trong việc xem xét thực hiện mở rộng tín dụng tại địa bàn. Nguyễn Văn Đức (2015), “Giải pháp phát triển tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Kiên Giang”, Trƣờng Đại học Tài chính - Marketing. Luận văn đã nêu rõ một số vấn đề về doanh nghiệp nhỏ và vừa đồng thời đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng thƣơng mại cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Kiên Giang. Tại chƣơng 1, cơ sở lý luận đựơc xây dựng khá đầy đủ, giúp tác giả có những phân tích rõ nét, theo đúng tiêu chí đánh giá về mở rộng cho vay DNNVV đã đƣợc đề cập trƣớc đó. Đó là cơ sở quan trọng để tác giả đề ra những giải pháp bám sát với các nhân tố ảnh hƣởng này, nhằm giải quyết triệt để các vấn đề còn tồn tại đối với hoạt động mở rộng cho vay khách hàng DNNVV tại ngân hàng. - Trần Ngọc Huy (2013), “Tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam trên địa
4 bàn Thành phố Hồ Chí Minh”, Luận án Tiến sĩ Trƣờng đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh. Luận văn đã khái quát hóa các vấn đề liên quan đến hoạt động cho vay đối với khách hàng DNNVV. Bên cạnh đó còn làm rõ nội dung mở rộng hoạt động tín dụng DNNVV của NHTM nói đến quan điểm mở rộng tín dụng, sự cần thiết của mở rộng tín dụng DNNVV đồng thời đƣa ra các chỉ tiêu đánh giá của việc mở rộng tín dụng đối với khách hàng DNNVV. Luận văn đƣa ra những giải pháp về mở rộng quy mô tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh góp phần phát triển kinh tế, giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa và hệ thống Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam hội nhập nền kinh tế thế giới. Nhìn chung, các công trình trên chỉ tập trung nghiên cứu tín dụng doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp khác nhau, từ đó đề xuất các giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện, nâng cao chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp. Một điểm khác biệt nữa của nghiên cứu là các tác giả chƣa nắm bắt đƣợc tình trạng, đặc trƣng riêng của từng vùng, miền (các yếu tố khách quan) nên việc áp dụng các giải pháp đƣợc nêu có thể chỉ dừng lại ở mức độ nhất định và hiện tại vẫn chƣa có nghiên cứu nào liên quan đến vấn đề này đƣợc thực hiện tại Thành phố Bến Tre trong giai đoạn nghiên cứu (2017 – 2019). 9. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN Ngoài phần mục lục, danh mục các từ viết tắt, danh mục các bảng, danh mục các sơ đồ, hình vẽ thì nội chung chính của nghiên cứu đƣợc chia thành 3 chƣơng. Nội dung các chƣơng đƣợc tóm tắt nhƣ sau:  Chương 1: Cơ sở lý luận về tín dụng ngân hàng và tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa  Chương 2: Thực trạng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thành phố Bến Tre giai đoạn 2017 – 2019.  Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thành phố Bến Tre.
5 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG VÀ TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA 1.1. Cơ sở lý luận về ngân hàng thƣơng mại 1.1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại Luật các tổ chức tín dụng do Quốc hội Nƣớc Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 16 tháng 06 năm 2010, tại Điều 4 có nêu: “Tổ chức tín dụng là doanh nghiệp thực hiện một, một số hoặc tất cả các hoạt động ngân hàng. Tổ chức tín dụng bao gồm ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng, tổ chức tài chính vi mô và quỹ tín dụng nhân dân”. 1.1.2. Chức năng của ngân hàng thương mại Hình 1.1. Các hoạt động kinh doanh của ngân hàng thƣơng mại Các hoạt động kinh doanh cơ bản của NHTM Chức năng trung gian tín dụng Chức năng trung gian thanh toán Hoạt động huy Hoạt động sử - Dịch vụ thanh toán và ngân động vốn dụng vốn quỹ - Kinh doanh ngoại tệ - Ủy thác, đại lý - Vốn chủ sở hữu - Hoạt động tín dụng - Kinh doanh chứng khoán. - Tiền gửi tiết kiệm - Hoạt động đầu tƣ - Tiền gửi giao dịch - Phát hành chứng khoán - Vay các NH khác - Hoạt động khác Nguồn: Tổng hợp của tác giả Chức năng trung gian tín dụng là chức năng quan trọng và cơ bản nhất của một NHTM, chức năng này không những cho thấy bản chất của NHTM mà còn cho thấy nhiệm vụ chính yếu của NHTM. Trong chức năng này - NHTM đóng vai trò là ngƣời trung gian đứng ra tập trung, huy động nguồn vốn tiền tệ tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế biến nó thành nguồn vốn tín dụng để cho vay (cấp tín dụng) đáp ứng các nhu cầu vốn kinh doanh và vốn đầu tƣ cho các ngành kinh tế và nhu cầu vốn tiêu dùng xã hội.
6 Chức năng trung gian thanh toán và cung ứng phƣơng tiện thanh toán là chức năng quan trọng, không những thể hiện khá rõ bản chất của NHTM mà còn cho thấy tính chất “đặc biệt” trong hoạt động của NHTM. NHTM đứng ra làm trung gian để thực hiện các khoản giao dịch thanh toán giữa các khách hàng, giữa ngƣời mua, ngƣời bán... để hoàn tất các quan hệ kinh tế thƣơng mại giữa họ với nhau. Chức năng cung ứng dịch vụ và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan đó là các dịch vụ mà chỉ có các ngân hàng với những ƣu thế của nó mới có thể thực hiện đƣợc một cách trọn vẹn và đầy đủ. Các dịch vụ gắn liền với hoạt động ngân hàng không những cho phép NHTM thực hiện tốt yêu cầu của khách hàng mà còn hỗ trợ tích cực để NHTM thực hiện tốt hơn chức năng thứ nhất và thứ hai của NHTM. 1.1.3. Các hoạt động của ngân hàng thương mại Hình 1.2. Các nghiệp vụ kinh doanh cơ bản của ngân hàng thƣơng mại Các nghiệp vụ kinh doanh của NHTM Nghiệp vụ huy Nghiệp vụ sử Nghiệp vụ trung gian, động vốn dụng vốn dịch vụ ngân hàng Nguồn vốn phát sinh Cho vay Dịch vụ trung gian Nguồn vốn quản lý Chiết khấu Dịch vụ kinh doanh và huy động Đầu tƣ, liên doanh vàng bạc, ngoại tệ Nguồn vốn đi vay Dịch vụ nhận ủy thác Trả tiền gửi, tiền vay, chi Thu lãi tiền vay, tiền Thu hoa hồng từ các dịch phí hoạt động kinh doanh đầu tƣ, liên doanh vụ trung ian Lợi nhuận Tổng chi phí Nghiệp vụ trung gian, dịch vụ ngân hàng trƣớc thuế Thuế thu nhập Lợi nhuận ròng Các quỹ ngân hàng Nguồn: Nguyễn Đăng Dờn, 2016
7 1.1.3.1. Hoạt động huy động vốn Hoạt động huy động vốn là một trong những hoạt động kinh doanh cơ bản và thƣờng xuyên của các NHTM vì hoạt động này tạo ra nguồn vốn chủ yếu cho NHTM. NHTM đƣợc huy động vốn dƣới những hình thức: Nhận tiền gửi và phát hành giấy tờ có giá: Nhận tiền gửi là hoạt động nhận tiền của tổ chức, cá nhân dƣới hình thức tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn,tiền gửi tiết kiệm, phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu, trái phiếu và các hình thức nhận tiền gửi khác theo nguyên tắc có hoàn trả đầy đủ tiền gốc, lãi cho ngƣời gửi tiền theo thỏa thuận để huy động vốn trong nƣớc và nƣớc ngoài theo quy định của NHNN Việt Nam và quy định của pháp luật. 1.1.3.2. Hoạt động cấp tín dụng Hoạt động tín dụng cũng là một hoạt động cơ bản của NHTM, đồng thời đây chính là hoạt động cung cấp một khối lƣợng vốn khổng lồ cho nền kinh tế. NHTM đƣợc phép cấp tín dụng dƣới những hình thức sau đây: - Cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi. - Chiết khấu, tái chiết khấu công cụ chuyển nhƣợng và giấy tờ có giá khác: Chiết khấu là việc mua có kỳ hạn hoặc mua có bảo lƣu quyền truy đòi các công cụ chuyển nhƣợng, giấy tờ có giá khác của ngƣời thụ hƣởng trƣớc khi đến hạn thanh toán. - Bảo lãnh ngân hàng: là hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng cam kết với bên nhận bảo lãnh về việc tổ chức tín dụng sẽ thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho khách hàng khi khách hàng không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ đã cam kết; khách hàng phải nhận nợ và hoàn trả cho tổ chức tín dụng theo thỏa thuận. - Bao thanh toán trong nƣớc; bao thanh toán quốc tế: là hình thức cấp tín dụng cho bên bán hàng hoặc bên mua hàng thông qua việc mua lại có bảo lƣu quyền truy đòi các khoản phải thu hoặc các khoản phải trả phát sinh từ việc mua, bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ theo hợp đồng mua, bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ. 1.1.3.3. Hoạt động dịch vụ thanh toán và ngân quỹ - Dịch vụ cung ứng các phƣơng tiện thanh toán; - Dịch vụ thanh toán trong nƣớc bao gồm; séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu,