Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Phân tích và dự báo tài chính Công ty cổ phần Traphaco

Formatted: Font: 1 pt

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

Formatted: Header distance from edge: 1.28"

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

---------------------

ĐÀO THỊ THU THẢO

PHÂN TÍCH VÀ DỰ BÁO TÀI CHÍNH

CÔNG TY CỔ PHẦN TRAPHACO

Formatted: Font: 29 pt

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

Formatted: Font: 15 pt

Hà Nội – 2019

Formatted: Font: 1 pt

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

---------------------

ĐÀO THỊ THU THẢO

PHÂN TÍCH VÀ DỰ BÁO TÀI CHÍNH

CÔNG TY CỔ PHẦN TRAPHACO

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 60 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Trần Thế Nữ

XÁC NHẬN CỦA

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

CHẤM LUẬN VĂN

Formatted: Font: 10 pt

Formatted: Font: 26 pt

Hà Nội – 2019

Formatted: Font: 1 pt

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học độc

lập của tôi. Các số liệu và kết quả đưa ra trong luận văn là có nguồn gốc rõ ràng.

Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về nghiên cứu này.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Đào Thị Thu Thảo

Formatted: Font: 1 pt

LỜI CẢM ƠN

Sau thời gian theo học chương trình đào tạo sau Đại học, tôi đã được học rất

nhiều kiến thức vô cùng quý báu, làm hành trang tích luỹ cho quá trình công tác và

làm việc. Nhân dịp hoàn thành luận văn nghiên cứu này, tôi xin gửi lời cảm ơn chân

thành nhất đến các quý Thầy, Cô giảng viên Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc

Gia Hà Nội đã tận tình dạy bảo và hướng dẫn cho tôi nhiều kiến thức hay và đáng

quý trong suốt thời gian theo học tại lớp Tài chính Ngân hàng 1, khoá 2017 – 2019.

Xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến TS. Trần Thế Nữ đã tận tình hướng dẫn

tôi hoàn thành luận văn này.

Tôi cũng xin gửi lời biết ơn chân thành đến các Giáo sư, Tiến sĩ, các nhà

nghiên cứu đã có những công trình nghiên cứu trong cùng lĩnh vực giúp cho tôi có

tư liệu quý báu để tham khảo, tôi hứa sẽ vận dụng những kiến thức đó vào thực tiễn

một các thiết thực nhất.

Trân trọng!

Hà Nội, ngày tháng 9 năm 2019

Tác giả luận văn

Đào Thị Thu Thảo

Formatted: Font: 1 pt

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... i

DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. ii

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ .............................................................................. v

PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN

TÍCH, DỰ BÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP ................................................. 6

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu .......................................................................... 6

1.1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu nhóm đề tài phân tích tài chính ............ 6

1.1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu nhóm đề tài dự báo tài chính ................ 7

1.2. Cơ sở lý luận về phân tích tài chính doanh nghiệp .............................................. 8

1.2.1. Khái niệm, mục tiêu, ý nghĩa phân tích tài chính doanh nghiệp ....................... 8

1.2.2. Phân tích tài chính DN theo hoạt động sản xuất kinh doanh .......................... 17

1.2.3. Phân tích tài chính doanh nghiệp theo hoạt động đầu tư ................................ 23

1.2.4. Phân tích tài chính doanh nghiệp theo hoạt động tài chính ............................ 26

1.3. Cơ sở lý luận về dự báo tài chính doanh nghiệp ................................................ 31

1.3.1. Khái niệm và mục tiêu dự báo tài chính ......................................................... 31

1.3.2. Nội dung dự báo tài chính doanh nghiệp ........................................................ 33

CHƢƠNG 2: THIẾT KẾ VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................... 38

2.1. Thiết kế nghiên cứu ............................................................................................ 38

2.1.1. Lập kế hoạch nghiên cứu ................................................................................ 38

2.1.2. Xây dựng khung lý thuyết ............................................................................... 38

2.1.3. Thực hiện phân tích và dự báo ........................................................................ 38

2.1.4. Kết quả nghiên cứu ......................................................................................... 39

2.2. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 39

2.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu ......................................................................... 39

2.2.2. Phương pháp phân tích .................................................................................... 39

2.2.3. Phương pháp so sánh ....................................................................................... 39

Formatted: Font: 1 pt

2.2.4. Phương pháp phân tích sử dụng khung phân tích SWOT ............................... 40

2.2.5. Phương pháp Dupont ...................................................................................... 40

2.2.6. Phương pháp dự báo ........................................................................................ 43

CHƢƠNG 3: PHÂN TÍCH VÀ DỰ BÁO TÀI CHÍNH CÔNG TY CỔ PHẦN

TRAPHACO ............................................................................................................ 44

3.1. Khái quát về Công ty cổ phần Traphaco ............................................................ 44

3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty cổ phần Traphaco ................... 44

3.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty cổ phần Traphaco ..................... 44

3.1.3. Khái quát tình hình sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần Traphaco ...... 45

3.1.4. Bối cảnh chung ngành dược phẩm .................................................................. 54

3.1.4.1. Swot ngành ................................................................................................... 54

3.2. Phân tích tình hình tài chính của Công ty cổ phần Traphaco .................... 606060

3.2.1. Tóm tắt chính sách kế toán của TRA ...................................................... 606060

3.2.2. Phân tích tài chính Công ty cổ phần Traphaco ....................................... 616161

CHƢƠNG 4: ĐỊNH HƢỚNG HOẠT ĐỘNG VÀ GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI

CÔNG TÁC TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY CP TRAPHACO TRONG GIAI

ĐOẠN 2019 – 2021 ....................................................................................110109109

4.1. Định hướng phát triển công ty .............................................................110109109

4.2. Giải pháp đối với công tác tài chính trong giai đoạn 2019-2021: ........111110110

4.3. Kiến nghị và đề xuất ............................................................................120119119

KẾT LUẬN ................................................................................................122121121

TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................123122122

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT Ký hiệu Nguyên nghĩa

Báo cáo tài chính 1

BCTC

Bảng cân đối kế toán 2

BCĐKT

Báo cáo kết quả kinh doanh 3

BCKQKD

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ 4

BCLCTT

Công ty cổ phần 5

CTCP

Doanh nghiệp 6

DN

Hoạt động sản xuất 7

HĐSX

Hàng tồn kho 8

HTK

Quản lý doanh nghiệp 9

QLDN

Sản xuất kinh doanh 10

SXKD

Tài chính doanh nghiệp 11

TCDN

Trách nhiệm hữu hạn 12

TNHH

Công ty cổ phần Traphaco 13

TRA

Tài sản cố định 14

TSCĐ

Tài sản lưu động 15

TSLĐ

Vốn chủ sở hữu 16 VCSH

Vốn lưu động 17 VLĐ

(Over the Counter) Kênh phân phối thuốc qua hệ

OTC

thống bán lẻ gồm nhà thuốc và quầy thuốc.

(Ethical Channel/Prescription Drugs/Rx) Kênh

ETC

phân phối thuốc qua hoạt động đấu thầu vào bệnh

viện và phòng khám.

EU-GMP Tiêu chuẩn sản xuất tốt yêu cầu bởi Cơ

quan Quản lý Dược Châu Âu (EMA), là tiêu chuẩn

EU-GMP

một trong những tiêu chuẩn sản xuất thuốc cao cấp

và khắt khe nhất hiện nay.

DANH MỤC BẢNG

TT Bảng Nội dung Trang

Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh từ 1 Bảng 3.1 61 2015 – 2018

2 Bảng 3.2 Tình hình doanh thu giai đoạn 2015-2018 62

Tốc độ tăng của chi phí qua các năm so với năm 2014 3 Bảng 3.3 64 (%)

4 Bảng 3.4 Tỷ trọng các chi phí trong tổng chi phí hoạt động 64

Cấu trúc Chi phí của TRA so với các doanh nghiệp 5 Bảng 3.5 67 niêm yết cùng ngành

Đo lường và phân tích lợi nhuận so sánh với các năm 6 Bảng 3.6 68 2014 (tỷ lệ %)

7 Bảng 3.7. Tỷ suất lợi nhuận gộp của TRA 68

8 Bảng 3.8 Tỷ suất lợi nhuận gộp tại TRA (%) 68

9 Bảng 3.9 Bảng cân đối kế toán của TRA

10 Bảng 3.10 Các chỉ số phân tích khả năng hoạt động

11 Bảng 3.11 Hiệu quả hoạt động

Hiệu quả hoạt động của TRA so với các DN niêm yết 73

12 Bảng 3.12

cùng ngành

13 Bảng 3.13 Phân tích khả năng sinh lời

14 Bảng 3.14 Phân tích DUPONT

15 Bảng 3.15 Năm 2015

16 Bảng 3.16 Năm 2016

17 Bảng 3.17 Năm 2017

18 Bảng 3.18 Năm 2018

19 Bảng 3.19 Tài sản ngắn hạn

Tốc độ tăng trưởng tài sản ngắn hạn ( so với năm 77

20 Bảng 3.20

2014) (%)

21 Bảng 3.21 Đầu tư vào tài sản cố định

22 Bảng 3.22 Đầu tư vào tài sản tài chính

23 Bảng 3.23 Chi tiết Các nguồn vốn tài trợ

24 Bảng 3.24 Tốc độ tăng của Nguồn vốn

25 Bảng 3.25 Cơ cấu nguồn vốn của TRA giai đoạn 2014 – 2018

Các nguồn nợ phải trả của TRA theo thời hạn vay giai 80

26 Bảng 3.26

đoạn 2014 – 2018

Cơ cấu nợ phải trả của TRA theo thời hạn vay giai 80

27 Bảng 3.27

đoạn 2014 – 2018

Cơ cấu nguồn nợ vay ngắn hạn của TRA giai đoạn 81

28 Bảng 3.28

2014 – 2018

29 Bảng 3.29 Tỷ trọng cơ cấu nợ ngắn hạn của TRA

Giá trị các khoản nợ dài hạn của TRA giai đoạn 2014 – 82

30 Bảng 3.30

2018

Nguồn vốn chủ sở hữu của TRA giai đoạn 2014 – 82

31 Bảng 3.31

2018

Tỷ trọng Nguồn vốn chủ sở hữu của TRA giai đoạn 83

32 Bảng 3.32

2014 – 2017

33 Bảng 3.33 Cân đối tài sản và nguồn vốn

34 Bảng 3.34 Vốn lưu động ròng của TRA giai đoạn 2014 – 2018

35 Bảng 3.35 Xu hướng tăng trưởng qua các năm so với năm 2014

36 Bảng 3.36 Phân tích các hệ số tự tài trợ

37 Bảng 3.37 Chỉ số thanh toán của DN TRA qua các năm

38 Bảng 3.38 Khả năng thanh toán

39 Bảng 3.39 Cơ cấu nguồn vốn

iii

40 Bảng 3.40 Phân tích đòn bẩy tài chính

41 Bảng 3.41 Một số khoản mục chính trong LCTT

Các chỉ số về Dòng tiền từ HĐKD giai đoạn 2014- 100

42 Bảng 3.42

2018 của TRA

103

43 Bảng 3.43 Xác định tỷ lệ tăng trưởng doanh thu

Tỷ lệ giá vốn hàng bán và CP bán hàng + CP quản lý 104

44 Bảng 3.44

DN trên doanh thu thuần

Dự báo kết quả kinh doanh năm 2019 của Công ty cổ 104

45 Bảng 3.45

phần Traphaco

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ

Sơ đồ, TT Nội dung Trang biểu đồ

Bộ máy tổ chức và các công ty thành viên công ty 1 Sơ đồ 3.1 44 liên kết

2 Biểu đồ 3.1 Doanh thu tiêu thụ thuốc theo quốc gia 50

Tương quan mức chi tiêu bình quân thế giới (USD) 3 Biểu đồ 3.2 51 và dân số các quốc gia (triệu người)

Ngành dược Việt Nam giữ tốc độ tăng trưởng hằng 4 Biểu đồ 3.3 52 năm cao nhất châu Á

5 Biểu đồ 3.4 Cơ cấu doanh thu thuần 63

6 Biểu đồ 3.5 Tỉ suất lợi nhuận gội các Công ty ngành dược 69

7 Biểu đồ 3.6 Hiệu quả hoạt động 72

8 Biểu đồ 3.7 Hệ số thu nhập trên tài sản (ROA) (%) 73

9 Biểu đồ 3.8 Tỷ suất lợi nhuận 74

Tỷ suất lợi nhuận so sánh với các đơn vị niêm yết 10 Biểu đồ 3.9 75 trên sàn chứng khoán

11 Biểu đồ 3.10 Khả năng thanh toán 90

Lưu chuyển tiền tệ thuần từ HĐ KD giai đoạn 2008 – 12 Biểu đồ 3.11 92 2017

13 Biểu đồ 3.12 LCTT ròng từ các hoạt động đầu tư của TRA 94

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Phân tích tài chính DN là quá trình vận dụng tổng thể các phương pháp phân

tích khoa học để đánh giá tài chính của DN, giúp cho các chủ thể quản lý có lợi ích

gắn với DN nắm được thực trạng tài chính và an ninh tài chính của DN, dự đoán

được chính xác tài chính của DN trong tương lai cũng như những rủi ro tài chính

mà DN có thể gặp phải; qua đó, đề ra các quyết định phù hợp với lợi ích của họ.

Các chủ thể có lợi ích gắn với DN và các đối tượng có liên quan đều quan tâm đến

hoạt động tài chính của DN có nhu cầu sử dụng thông tin kinh tế, tài chính của DN.

Mỗi đối tượng quan tâm theo giác độ và với mục tiêu khác nhau. Các đối tượng

quan tâm đến tình hình tài chính của DN bao gồm:

- Các nhà quản lý DN;

- Các Nhà đầu tư ( kể cả Các cổ đông hiện tại và tương lai);

- Những cung cấp tín dụng cho DN như: Ngân hàng, tổ chức tài chính, người

mua trái phiếu của DN, các DN khác...;

- Những người hưởng lương trong DN;

- Cơ quan quản lý Nhà nước;

- Nhà phân tích tài chính.

Các đối tượng sử dụng thông tin tài chính khác nhau sẽ đưa ra các quyết định

với mục đích khác nhau. Vì vậy, phân tích tài chính đối với mỗi đối tượng khác

nhau sẽ đáp ứng các mục tiêu khác nhau. Đối với nhà quản lý DN:Là người trực

tiếp quản lý, điều hành DN, nhà quản lý hiểu rõ nhất tài chính DN, do đó họ có

nhiều thông tin phục vụ cho việc phân tích. Phân tích tài chính DN đối với nhà quản

lý DN nhằm đáp ứng những mục tiêu sau:

- Tạo ra những chu kỳ đều đặn để đánh giá hiệu quả hoạt động quản lý DN

trong giai đoạn đã qua, việc thực hiện các nguyên tắc quản lý tài chính, khả năng

sinh lời, khả năng thanh toán và rủi ro tài chính trong hoạt động của DN...;

- Đảm bảo cho các quyết định của Ban giám đốc về đầu tư, tài trợ, phân phối

lợi nhuận... phù hợp với tình hình thực tế của DN;

- Cung cấp thông tin cần thiết cho những dự đoán tài chính;

- Cung cấp các căn cứ để kiểm tra, kiểm soát hoạt động, quản lý trong DN.

Những năm gần đây, thị trường ngành Dược đầy biến động, theo báo cáo của

Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hiện Việt Nam đang đứng thứ 16 trong số 22

nước có ngành công nghiệp dược đang phát triển dựa theo tiêu chí tổng giá trị tiêu

thụ thuốc hàng năm. Thống kê của Business Monitor International (BMI) dự đoán

quy mô thị trường sẽ tăng lên mức 7,2 tỷ đô la Mỹ năm 2020 và tiếp tục giữ mức

tăng trưởng ít nhất 10% trong 5-10 năm tới. Chi tiêu tiền thuốc bình quân đầu người

của Việt Nam đang là 33 USD/người/năm. Dự báo tới năm 2021, con số này sẽ lên

tới 55 USD/người/năm.

Dự kiến tính đến giai đoạn 2020 và tầm nhìn 2030 thì chiến lược phát triển

ngành Dược tại Việt Nam của Bộ Y tế đặt ra mục tiêu cung ứng kịp thời 100%

thuốc cho công tác chữa bệnh, phòng bệnh, 100% các cơ sở kinh doanh dược phẩm

thuộc hệ thống phân phối đạt tiêu chuẩn thực hành tốt và tăng cường đào tạo nguồn

nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của xã hội.

Vài năm trở lại đây, thị trường dược phẩm được đã thu hút nhiều nhà đầu tư

ngoại, các tập đoàn quốc gia trên thế giới, thậm chí cả những nhà đầu tư trong nước

hoạt động ngoài ngành. Đáng chú ý khi có nhiều “ông lớn” bất ngờ bẻ lái, đầu tư

sang lĩnh vực này như Thế giới Di động, FPT Retail, Digiworld hay Nguyễn Kim.

Đặc biệt, sự gia nhập ồ ạt của các tập đoàn dược phẩm nước ngoài vào khâu sản

xuất tại Việt Nam như Sanofi, Taisho, Abbott… cũng đang tạo ra áp lực khá lớn với

các doanh nghiệp dược trong nước.

Hiện các công ty dược trong nước mới chỉ tập trung sản xuất các loại thuốc

gốc (generic) có giá trị thấp, khả năng cạnh tranh kém dẫn đến tình trạng vừa cạnh

tranh nội bộ ngành, vừa phải cạnh tranh với các thuốc generic nhập khẩu từ nhiều

quốc gia trên thế giới. Trong năm 2018, 83% số doanh nghiệp tham gia khảo sát

nhận định, nghiên cứu các sản phẩm thuốc mới sẽ là chiến lược ưu tiên đầu tiên. Có

67% doanh nghiệp phản hồi sẽ phát triển, mở rộng kênh OTC trong năm tới, củng

cố sức mạnh thông qua hệ thống phân phối bán lẻ.Trong “Chiến lược quốc gia phát

triển ngành Công nghiệp Dược đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”, Chính phủ

đang có kế hoạch đầu tư tới 1,5 tỷ USD cho ngành Dược trong 10 năm tới đây,

nhằm giảm sự phụ thuộc vào thuốc nhập khẩu. Chính phủ cũng cam kết tăng tỷ lệ

thuốc sản xuất trong nước từ 50% cuối năm 2015 lên 80% năm 2020. Chi phí thấp

cũng là lợi thế để thu hút các tập đoàn dược phẩm lớn dịch chuyển hoạt động sản

xuất của họ sang Việt Nam. Đặc biệt, lĩnh vực y học cổ truyền đang là lĩnh vực phát

triển mạnh của nền kinh tế đang phát triển.

Việc mở cửa thị trường với sự thâm nhập của các công ty dược phẩm lớn

trên thế giới khiến thị trường dược phẩm trong nước cạnh tranh gay gắt hơn. Các

doanh nghiệp không đáp ứng yêu cầu về chất lượng, giá thành dễ dàng bị thâu tóm

và hất cẳng khỏi thị trường. Ngược lại, các doanh nghiệp vượt trội tận dụng được

lợi thế cạnh tranh, công nghệ hiện đại có thể mở rộng kinh doanh ra khu vực và thế

giới.Sự phát triển của ngành Dược cũng không đồng đều giữa các vùng miền, các

công ty Dược phát triển chủ yếu ở Đông Nam Bộ và khu vực cận Hà Nội trong khi

các vùng Tây Nguyên và Tây Bắc vẫn chưa được các công ty ngành Dược quan

tâm. Đây là những khu vực có nhiều tiềm năng. Bên cạnh đó thì một vấn đề cần

quan tâm đó là nguyên liệu của ngành Dược. Theo thống kê của bộ y tế thì hơn 90%

nguyên liệu của ngành Dược đều nhập khẩu. Điều này làm cho giá thành của sản

phẩm sẽ gặp nhiều rủi ro nhất là rủi ro về tỷ giá và giá nguyên liệu. Ngoài rủi ro về

tỷ giá thì các công ty ngành Dược còn gặp phải rủi ro về thay đổi các chính sách của

nhà nước . Các công ty ngành Dược đang hưởng được lợi thế từ các chính sách của

nhà nước trong việc cạnh tranh với các đối thủ bên ngoài. Tuy nhiên, các công ty

ngành Dược cũng phải quan tâm đến vấn đề này, bởi một khi chính sách của chính

phủ thay đổi thì các doanh nghiệp Dược phải có những thay đổi, điều chỉnh thế nào

cho phù hợp mà vẫn đảm bảo sự cạnh tranh và đủ sức cạnh tranh trên thị trường.

Công ty cổ phần Traphaco là một trong các DN dược phẩm nội địa hàng đầu

tại Việt Nam. Theo số liệu thống kê từ hãng nghiên cứu thị trường QIB, quy mô thị

trường dược phẩm Việt Nam năm 2017 khoảng 4,7 tỷ đô la Mỹ (Tương đương trên

105.500 tỷ đồng ) dự báo thị trường này sẽ tăng lên 7,7 tỷ đô la vào năm 2018, qua

đó ta thấy thị trường dược phẩm Việt Nam đang là món bánh béo bở cho nước

ngoài, trong khi đó, các DN dược Việt Nam thiếu sự chủ động dễ dẫn đến việc các

nhà đầu tư nước ngoài có cơ hội mua bán, sáp nhập, thành lập nhiều đơn vị bán lẻ,

vì vậy vai trò của các nhà Quản trị DN trong việc phân tích tài chính và đưa ra các

quyết định là vô cùng quan trọng. Việc phân tích tình hình tài chính một cách đúng

đắn và hiệu quả càng trở nên cấp thiết giúp DN ổn định và phát triển trong thời kỳ

biến động này. Phân tích tình hình tài chính thông qua 03 mảng hoạt động: SXKD,

đầu tư và tài chính giúp cho các đối tượng quan tâm có thể nắm bắt được thực trạng

tài chính, đánh giá tình hình của công ty theo các mảng hoạt động riêng biệt, rõ

ràng, từ đó đưa ra các quyết định kinh doanh phù hợp, hiệu quả.

Nhận thức được tầm quan trọng của phân tích tình hình tài chính đối với DN,

tôi đã chọn vấn đề: “Phân tích và dự báo tài chính Công ty cổ phần Traphaco”

làm đề tài luận văn thạc sĩ, nhằm nghiên cứu tình hình tài chính của Công ty thông

qua 03 mảng hoạt động: SXKD, đầu tư và tài chính. Dưới góc độ của Nhà quản trị

DN, đề tài sẽ góp phần tìm kiếm các giải pháp để Công ty cổ phần Traphaco phát

triển bền vững hơn trong bối cảnh cạnh tranh mạnh mẽ hiện nay.

2. Đối tƣợng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu:

2.1. Đối tƣợng nghiên cứu:

Phân tích và dự báo tài chính Công ty cổ phần Traphaco.

2.2. Phạm vi nghiên cứu:

Về không gian: phân tích và dự báo tài chính của Công ty cổ phần Traphaco

thông qua các báo cáo tài chính đã được kiểm toán.

Về thời gian: Từ năm 2015 đến năm 2018.

3. Mục tiêu nghiên cứu và nhiệm vụ nghiên cứu:

3.1. Mục tiêu nghiên cứu:

Phân tích tình hình tài chính Công ty cổ phần Traphaco giai đoạn 2015-2018

qua 03 mảng hoạt động để thấy được thực trạng, xu hướng, mức độ biến động về tài

chính của Công ty qua các năm, qua đó đưa ra dự báo tài chính cho Công ty trong

giai đoạn 2019 – 2021 và các giải pháp, kiến nghị nâng cao hiệu quả hoạt động kinh

doanh của Công ty trong thời gian tới.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu:

Hệ thống hóa cơ sở lý luận về phân tích tài chính tại các DN và xây dựng

khung phân tích áp dụng vào phân tích tình hình tài chính của DN.

Phân tích tình hình tài chính của Công ty cổ phần Traphaco giai đoạn 2015-

2018 qua 03 mảng hoạt động: kinh doanh, đầu tư và tài chính.

Dự báo tình hình tài chính của Công ty giai đoạn 2019-2021

Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động kinh doanh

tại Công ty cổ phần Traphaco.

4. Câu hỏi nghiên cứu:

- Tình hình tài chính của Công ty cổ phần Traphaco trong giai đoạn 2015 -

2018 xem xét qua 03 mảng hoạt động: đầu tư, tài chính, kinh doanh như thế nào?

- Tình hình tài chính của Công ty cổ phần Traphaco được dự báo ra sao trong

giai đoạn 2019-2021?

- Giải pháp giúp Công ty cổ phần Traphaco cải thiện điểm mạnh, điểm yếu

trong giai đoạn tiếp theo là gì?

5. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu

thành 4 chương như sau:

Chương 1: Tổng quan nghiên cứu và cơ sở lý luận về phân tích, dự báo tình

hình tài chính DN

Chương 2: Phương pháp và thiết kế nghiên cứu

Chương 3: Phân tích và dự báo tình hình tài chính Công ty cổ phần Traphaco

Chương 4: Các giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao tình hình tài chính

Công ty cổ phần Traphaco.

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN

VỀ PHÂN TÍCH, DỰ BÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu

1.1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu nhóm đề tài phân tích tài chính

Phân tích tài chính và dự báo tài chính ngày càng đóng vai trò quan trọng

việc ra các quyết định tài chính của DN và cung cấp cho người sử dụng một cái

nhìn toàn diện: tìm hiểu quá khứ, đánh giá hiện tại và lập kế hoạch cho tương lai tài

chính của DN. Vì vậy, phân tích và dự báo tài chính DN là một chủ đề được nhiều

người đề cập đến các nghiên cứu của mình.

Với các đề tài luận văn dưới đây đều đề cập đến các vấn đề chung nhất về

phân tích tài chính, đánh giá thực trạng tài chính DN, chỉ ra được những điểm còn

hạn chế để đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao năng lực tài chính và SXKD. Tuy

nhiên, mỗi đề tài lại nghiên cứu các chỉ tiêu và phạm vi không gian, thời gian khác

nhau,ví dụ:

Đề tài “Phân tích tình hình tài chính tại công ty TNHH viện công nghiệp

Giấy và Xenluyl” của tác giả Đỗ Thị Hiền (2014) đã tiến hành phân tích tình hình

tài chính của DN qua việc phân tích khả năng cân đối vốn, các tỷ số tài chính, hiệu

quả hoạt động, khả năng thanh toán, sinh lời trong BCTC của DN giai đoạn 2011 –

2014 từ đó đưa ra ưu điểm, hạn chế trong hoạt động tài chính của DN. Từ đó cho

thấy việc phân tích chưa thực sự đi sâu vào tất cả các mặt về tình hình tài chính của

DN như: phân tích sự thay đổi của các khoản mục, phân tích dòng tiền, các yếu tố

ảnh hưởng đến ROE.

Đề tài “Phân tích tình hình tài chính của công ty vật tư kỹ thuật nông nghiệp

Hà Tây” của tác giả Lê Ngọc Phương (2014) đã phân tích tình hình tài chính DN

qua phân tích sự biến động các khoản mục như tài sản nguồn vốn, KQKD của DN,

BCLCTT và phân tích các chỉ số tài chính của DN trong giai đoạn 2011 – 2014.

Tuy nhiên, bài phân tích chưa đi vào phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến ROE, chưa

phân tích xu hướng thị trường và giải pháp cải thiện những nhược điểm về tình hình

tài chính của DN.

Đề tài “Phân tích tình hình tài chính Công ty Cổ phần Cảng Quảng Ninh”

của tác giả Nguyễn Hồng Nhung (2017) đã đánh giá được điểm mạnh, điểm yếu

của DN trong ngành sản xuất theo mô hình SWOT và tập trung đánh giá tình hình

tài chính công ty theo các mục khả năng tạo tiền, doanh thu, chi phí, tình hình đảm

bảo vốn và khả năng sinh lời của DN năm 2017. Tuy nhiên, luận văn chưa đề cập

được biện pháp cải thiện cho DN.

Đề tài “Phân tích báo cáo tài chính công ty cổ phần BIBICA từ năm 2008

đến 2012” của tác giả Nguyễn Phú Ngọc (2013) đã kế thừa hệ thống lý luận về phân

tích, nội dung phân tích còn chú trọng đến sự biến động giá chứng khoán của DN

trong những giai đoạn khác nhau. Đề tài đã đề cập đến việc phân tích các chỉ số tài

chính, hiệu quả kinh tế, cơ cấu nguồn vốn, đòn bẩy tài chính và lượng giá chứng

khoán. Tuy nhiên, tác giả chưa phân tích dòng tiền cũng như triển vọng của DN và

những giải pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính của DN trong giai đoạn sắp tới.

1.1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu nhóm đề tài dự báo tài chính

Đề tài “Phân tích và dự báo tài chính công ty cổ phần đầu tư hạ tầng

Intracom”,của tác giả Nguyễn Đặng Cường (2017) đã tiến hành phân tích tài sản và

hiệu quả sử dụng tài sản, nguồn vốn của DN, triển vọng thị trường của DN, từ đó

đánh giá điểm mạnh và hạn chế trong tình hình tài chính thông qua việc sử dụng

phương pháp so sánh. Đặc biệt tác giả có đề cập đến nội dung dự báo tài chính của

công ty vào năm 2018 bằng phương pháp tỷ lệ phần trăm của các chỉ tiêu trên

doanh thu. Tuy nhiên việc dự báo tài chính còn chưa có căn cứ cụ thể và cơ sở xác

đáng để đưa ra số liệu dự báo.

Đề tài “Phân tích biến động tài chính và giá chứng khoán của công ty cổ

phần đường Biên Hòa – Đồng Nai” của nhóm sinh viên lớp QTN 14 do thạc sĩ

Hồ Tấn Tuyến hướng dẫn đã phân tích được tình hình tài chí của công, đề tài

này còn đề cập đến sự biến động giá cổ phiếu của công ty trong giai đoạn 2008

– 2010 và dự toán một số nội dung cho năm 2010. Tuy nhiên các chỉ tiêu được

dự toán còn ít, chưa đầy đủ về các nội dung báo cáo tài chính chủ yếu và chưa

phân tích cơ sở dự toán.

Tóm lại: Công ty cổ phần Traphaco có lịch sử hình thành lâu đời,

sản phẩm đồng nhất, công ty đã niêm yết trên sàn chứng khoán, trên website của

công ty có công bố các báo cáo tài chính minh bạch và thường xuyên cập nhật các

thông tin liên quan. Đây là những điều kiện khiến công ty trở thành đối tượng

nghiên cứu phổ biến của nhiều đề tài từ cấp đại học đến sau đại học.

Tuy nhiên hầu hết các công trình nêu trên đều đi vào giải quyết các vấn đề

mang tính lý luận và thực tiễn về phân tích tài chính doanh nghiệp của một công ty

nhưng không phải đề tài nào cũng phân tích đầy đủ hệ thống chỉ tiêu về tình hình tài

chính doanh nghiệp, ngoài ra mảng dự báo tài chính trên thực tế có khá ít tài liệu

chính thống đề cập đến nội dung này hoặc dự báo tương đối sơ sài, thiếu căn cứ.

Luận văn được nghiên cứu giai đoạn 2015-2018 bao gồm nội dung phân tích theo

qua 3 mảng tài chính của DN: hoạt động SXKD, hoạt động đầu tư, hoạt động tài

chính. Trên cơ sở đó, dự báo tài chính của công ty trong giai đoạn 2019 đến 2021

bằng phương pháp tỉ lệ phần trăm trên doanh thu thuần dựa trên những đánh giá đẩy

đủ những yếu tố tác động đến tài chính của công ty từ 2019 đến 2021.

1.2. Cơ sở lý luận về phân tích tài chính doanh nghiệp

1.2.1. Khái niệm, mục tiêu, ý nghĩa phân tích tài chính doanh nghiệp

* Trong lĩnh vực tự nhiên, phân tích được hiểu là sự chia nhỏ sự vật hiện

tượng trong mối quan hệ hữu cơ giữa các bộ phận cấu thành các sự vật hiện tượng

đó: phân tích các vi sinh vật bằng kính hiển vi, phân tích các chất hoá học bằng

phản ứng…

Trong lĩnh vực kinh tế - xã hội, các sự vật, hiện tượng cần phân tích chỉ tồn

tại bằng các khái niệm trìu tượng.

Như vậy, phân tích tài chính DN là quá trình vận dụng tổng thể những

phương pháp phân tích trong khoa học để đánh giá tài chính của DN, giúp cho các

nhà quản lý có lợi ích gắn với DN nắm được an ninh tài chính và thực trạng tài

chính của DN, dự đoán được chính xác tình hình tài chính của DN trong tương lai

cũng như các rủi ro tài chính mà DN có khả năng gặp phải; từ đó, đưa ra các quyết

định phù hợp với lợi ích của họ. Các chủ thể có lợi ích gắn liền với DN và những

đối tượng có liên quan đều quan tâm đến các hoạt động tài chính của DN và có nhu

cầu sử dụng thông tin về tài chính, kinh tế của DN. Mỗi đối tượng quan tâm theo

góc độ và mục tiêu khác nhau. Các đối tượng đó bao gồm:

- Các nhà quản lý DN

- Nhà đầu tư DN

- Nhà cung cấp tín dụng cho DN như: Ngân hàng, tổ chức tài chính, người

mua trái phiếu của DN, các DN khác...

- Những người hưởng lương (người lao động, nhà quản lý… ) trong DN

- Cơ quan quản lý Nhà nước;

- Nhà phân tích tài chính;

- ...

Đối tượng sử dụng những thông tin tài chính của DN khác nhau sẽ đưa ra các

quyết định với các mục đích khác nhau. Do đó, phân tích tài chính đối với mỗi đối

tượng sẽ đáp ứng các mục tiêu khác nhau. Cụ thể :

- Đối với nhà quản lý DN: Là người trực tiếp quản lý, điều hành DN, nhà

quản lý hiểu rõ nhất về tài chính DN, do đó họ có nhiều thông tin để phục vụ cho

việc phân tích. Phân tích tài chính DN đối với nhà quản lý nhằm đáp ứng:

+Tạo ra những chu kỳ đều đặn để đánh giá hiệu quả hoạt động của DN trong

giai đoạn trong quá khứ, việc thực hiện những nguyên tắc quản lý tài chính, khả

năng sinh lời, khả năng thanh toán và rủi ro tài chính trong hoạt động của DN...;

+ Đảm bảo cho những quyết định của Ban giám đốc về, tài trợ, phân phối lợi

nhuận, đầu tư... sao cho phù hợp với tình hình thực tế của DN

+ Cung cấp các thông tin cần thiết cho những dự đoán tài chính của DN;

+ Cung cấp các căn cứ để kiểm tra, kiểm soát hoạt động, quản lý trong DN.

Phân tích tài chính làm rõ điều quan trọng của dự đoán tài chính, mà dự đoán là nền

tảng của hoạt động quản lý, làm sáng tỏ, không chỉ chính sách tài chính mà còn làm

rõ các chính sách chung trong DN.

- Đối với các nhà đầu tư: Các nhà đầu tư là những người giao vốn của mình

cho DN quản lý sử dụng, được hưởng lợi và cũng chịu rủi ro. Đó có thể là những cổ

đông, các cá nhân, các đơn vị, DN khác. Các đối tượng này quan tâm trực tiếp đến

những tính toán về giá trị của DN. Thu nhập của các nhà đầu tư là cổ tức được chia

và thặng dư giá trị của vốn. Hai yếu tố này phần lớn chịu ảnh hưởng của lợi nhuận

thu được của DN. Trong thực tế, các nhà đầu tư thường quan tâm đến khả năng sinh

lời của DN. Nếu các nhà đầu tư không có kiến thức chuyên sâu để đánh giá hoạt

động tài chính của DN thì họ phải dựa vào những nhà phân tích tài chính chuyên

nghiệp cung cấp thông tin cần thiết cho các quyết định của họ. Như vậy, phân tích

tài chính DN đối với nhà đầu tư là để đánh giá DN và ước đoán giá trị cổ phiếu, khả

năng sinh lời, phân tích rủi ro trong kinh doanh...dựa vào việc nghiên cứu các báo

cáo tài chính, nghiên cứu các thông tin kinh tế, tài chính, những cuộc tiếp xúc trực

tiếp với ban quản lý DN, đặt hàng các nhà phân tích tài chính DN...để làm rõ triển

vọng phát triển của DN và đánh giá các cổ phiếu trên thị trường tài chính....nhằm ra

quyết định đầu tư có hiệu quả nhất.

- Đối với các nhà cung cấp tín dụng: Những người cho DN vay vốn để đáp

ứng nhu cầu vốn cho hoạt động sản xuất - kinh doanh là các nhà cung cấp tín dụng.

Trước khi cho vay, họ phải nắm chắc được khả năng hoàn trả tiền. Thu nhập của

các nhà cung cấp tín dụng là lãi suất tiền cho vay. Do đó, xác định khả năng hoàn

trả nợ của khách hàng là mục tiêu phân tích hoạt động tài chính đối với người cho

vay. Tuy nhiên, phân tích đối với những khoản cho vay dài hạn và những khoản cho

vay ngắn hạn có những nét khác nhau. Nhà cung cấp tín dụng đặc biệt quan tâm đến

khả năng thanh toán của DN khi nợ đến hạn trả, đối với những khoản cho vay ngắn

hạn, nghĩa là khả năng thanh toán của DN khi nợ đến hạn trả. Nhà cung cấp tín

dụng phải thẩm định tài chính các dự án đầu tư, quản lý được quá trình giải ngân sử

dụng vốn cho từng dự án đầu tư để đảm bảo khả năng hoàn trả nợ thông qua thu

nhập và khả năng sinh lời của DN cũng như kiểm soát dòng tiền của các dự án đầu

tư của DN.

- Phân tích tài chính đối với những người hưởng lương trong DN ( tức là

người lao động có nguồn thu nhập chính từ tiền lương được DN chi trả): Một số

người lao động ngoài thu nhập từ lương, họ còn có một phần vốn góp nhất định

trong DN. Vì vậy, ngoài phần thu nhập từ tiền lương được trả họ còn có tiền lời

được chia. Cả hai khoản thu nhập này phụ thuộc vào kết quả HĐSX của DN và các

chính sách đãi ngộ, cơ hội thăng tiến. Do vậy, phân tích tài chính DN giúp những

người hưởng lương trong DN định hướng việc làm ổn định và yên tâm dốc sức vào

HĐSX của DN theo công việc, nhiệm vụ được phân công.

- Đối với các cơ quan quản lý nhà nước: Đó là các cơ quan đại diện cho

quyền lực và lợi ích của Nhân dân như: Bộ Tài chính (Cục Tài chính DN, cơ quan

Thuế, cơ quan tài chính các cấp, cơ quan Hải quan, Quản lý thị trường..... ). Các cơ

quan này thực hiện nhiệm vụ quản lý, giám sát nền kinh tế, DN là đối tượng quản

lý, mọi diễn biến, hoạt động của DN đều được phản ánh qua các dòng di chuyển của

các nguồn lực tài chính từ bên ngoài vào DN và từ DN ra thị trường nên phân tích

tài chính DN cần cung cấp thông tin về tình hình quản lý, sử dụng và bảo toàn vốn

của nhà nước tại các DN, giám sát việc thực hiện các nghĩa vụ của DN đối với nhà

nước, kiểm tra việc chấp hành luật pháp của DN.. nhằm giúp các nhà quản lý của

các cơ quan này thực hiện nhiệm vụ do Nhà nước giao một cách hiệu quả hơn

- Các bên có liên quan khác: Đó là các nhà cung cấp, khách hàng của DN,

các đối thủ cạnh tranh, các đơn vị truyền thông đại chúng … cũng rất quan tâm đến

tài chính của DN với những mục tiêu cụ thể.

Qua đó, ta thấy mục tiêu của phân tích tài chính chính là việc giúp cho các

đối tượng đang quan tâm đến các thông tin tài chính của DN đạt được mục đích của

họ. Phân tích DN cần đạt được các mục tiêu:

- Phân tích tài chính DN phải đánh giá tình hình tài chính của DN trên các

khía cạnh khác nhau, như: tài sản, khả năng thanh toán, lưu chuyển tiền tệ, rủi ro tài

chính, ...nhằm đáp ứng thông tin cho những đối tượng quan tâm đến các hoạt động

của DN như nhà đầu tư, nhà quản lý DN, nhà cung cấp tín dụng...

- Cung cấp thông tin tài chính góp phần định hướng các quyết định của nhà

đầu tư, cổ đông, nhà quản lý.. theo chiều hướng phù hợp với tình hình thực tế

của DN.

- Phân tích tài chính DN trở thành cơ sở cung cấp thông tin dự báo các chỉ

tiêu tài chính, giúp người phân tích dự đoán được năng lực tài chính của DN trong

tương lai.

- Phân tích tài chính còn là công cụ để giúp các nhà cung cấp tín dụng phân

tích, đánh giá được tiềm lực tài chính của DN trong tương lai, từ đó đánh giá khả

năng trả nợ và góp phần đưa ra các quyết định cho vay, cho thuê hay bảo lãnh...

- Các Cơ quan Nhà nước như thanh tra, thuế, kiểm toán khi thực hiện phân

tích tài chính có thể kiểm soát được hoạt động kinh doanh của DN, đảm bảo việc

chấp hành nghiêm túc nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước.

- Phân tích tài chính DN còn giúp cho nhà quản lý DN xác định những điểm

mạnh, điểm yếu trong hoạt động tài chính và kinh doanh, từ đó đưa ra các quyết

định tài chính đúng đắn để hoạt động kinh doanh diễn ra hiệu quả.

* Các yếu tố ảnh hưởng đến phân tích tài chính DN:

Quá trình suy thoái của DN cũng như sự phát triển, tồn tại của DN phụ thuộc

vào nhiều yếu tố: nguyên nhân chủ quan, nguyên nhân khách quan, nguyên nhân

bên trong, nguyên nhân bên ngoài....

- Yếu tố chủ quan: Là những yếu tố thuộc về tổ chức DN, ngành nghề mà

DN kinh doanh, năng lực người lao động, quy trình công nghệ, trình độ và năng lực

của các nhà quản trị DN..

- Yếu tố khách quan: như chế độ chính sách thuế, sự tăng trưởng kinh tế,

chính sách tài chính tiền tệ, chế độ chính trị xã hội...

Mục tiêu phân tích tài chính DN là dự đoán tài chính, đưa ra những kết quả

kinh doanh của DN trong tương lai, trên cơ sở đó, các nhà quản trị DN đưa ra được

những quyết định phù hợp với tình hình thực tế của DN. Như vậy, ngoài việc phân

tích những báo cáo tài chính thì cần phải quan tâm đến những thông tin liên quan

đến kinh tế, thuế khoá, các thông tin pháp lý DN...

* Cơ sở dữ liệu phục vụ phân tích tài chính DN:

- Hệ thống báo cáo tài chính: Báo cáo tài chính là những báo cáo tổng hợp

nhất về tình hình tài sản, nguồn vốn, kết quả kinh doanh, tình hình lưu chuyển tiền

tệ trong mỗi thời kỳ cụ thể của DN.

Báo cáo tài chính cung cấp các thông tin kinh tế - tài chính chủ yếu cho

người sử dụng thông tin kế toán trong việc đánh giá, phân tích và dự đoán tình hình

tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh của DN. Báo cáo tài chính được sử dụng

như nguồn dữ liệu chính khi phân tích hoạt động tài chính DN. Khác với hệ thống

báo cáo kế toán quản trị - là những báo cáo liên quan đến việc cung cấp thông tin

cho các nhà quản trị trong nội bộ DN - Báo cáo tài chính là những báo cáo dùng để

công khai tình hình tài chính DN cho các bên có liên quan bên ngoài DN. Người sử

dụng thông tin của báo cáo tài chính quan tâm đến việc xem xét, đánh giá hoạt động

tài chính của DN để có quyết định thích ứng (đầu tư, cho vay, rút vốn, liên doanh,

xác định thuế và các khoản nghĩa vụ khác). Thông thường, người sử dụng thông tin

trên Báo cáo tài chính là những người làm công tác phân tích tài chính ở các cơ

quan Nhà nước (cơ quan chủ quản, ngân hàng, thống kê, tài chính...), nhà đầu tư,

nhân viên thuế, các cổ đông, các trái chủ, chủ nợ... Báo cáo tài chính DN có ý nghĩa

to lớn không những đối với các cơ quan, đơn vị và cá nhân bên ngoài DN mà còn có

ý nghĩa trong việc chỉ đạo, điều hành hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN. Báo

cáo tài chính rất hữu ích đối với việc quản trị DN và đồng thời là nguồn thông tin tài

chính chủ yếu đối với những người ngoài DN. Báo cáo tài chính không những cho

biết tình hình tài chính của DN tại thời điểm báo cáo mà còn cho thấy kết quả hoạt

động mà DN đạt được trong hoàn cảnh đó. Bằng việc xem xét, phân tích báo cáo tài

chính, người sử dụng thông tin có thể đánh giá chính xác sức mạnh tài chính, khả

năng sinh lãi và triển vọng của DN.Do đó, Báo cáo tài chính của DN là mối quan

tâm của nhiều nhóm người khác nhau như Ban giám đốc, Hội đồng quản trị, các nhà

đầu tư, các cổ đông, các chủ nợ, các khách hàng chính, những người cho vay, các

nhân viên ngân hàng, các nhà quản lý, các nhà bảo hiểm, các đại lý... kể cả các cơ

quan Chính phủ và bản thân người lao động. Mỗi nhóm người có những nhu cầu

thông tin khác nhau và do vậy, mỗi nhóm có xu hướng tập trung vào những khía

cạnh riêng trong bức tranh tài chính của một DN. Mặc dầu mục đích của họ khác

nhau nhưng thường liên quan với nhau, do vậy, họ thường sử dụng các công cụ và

kỹ thuật cơ bản giống nhau để phân tích, xem xét Báo cáo tài chính. Có thể khái

quát vai trò của Báo cáo tài chính trên các điểm sau:

+ Báo cáo tài chính cung cấp chỉ tiêu kinh tế - tài chính cần thiết giúp cho

việc kiểm tra một cách toàn diện và có hệ thống tình hình sản xuất, kinh doanh, tình

hình thực hiện các chỉ tiêu kinh tế - tài chính chủ yếu của DN, tình hình chấp hành

các chế độ kinh tế - tài chính của DN.

+ Báo cáo tài chính cung cấp số liệu cần thiết để tiến hành phân tích hoạt

động kinh tế - tài chính của DN, để nhận biết tình hình kinh doanh, tình hình kinh tế

- tài chính nhằm đánh giá quá trình hoạt động, kết quả kinh doanh cũng như xu

hướng vận động của DN để từ đó đưa ra các kết luận đúng đắn và có hiệu quả.

Đồng thời, Báo cáo tài chính cung cấp những thông tin kinh tế, tài chính chủ yếu về

thực trạng tài chính của DN trong kỳ hoạt động đã qua, giúp cho việc kiểm tra, giám

sát tình hình sử dụng vốn và khả năng huy động nguồn vốn vào sản xuất, kinh

doanh của DN.

+ Báo cáo tài chính cung cấp tài liệu tham khảo phục vụ cho việc lập kế

hoạch sản xuất, kinh doanh, kế hoạch đầu tư mở rộng hay thu hẹp phạm vi hoạt

động của DN...

+ Báo cáo tài chính cung cấp thông tin cho các chủ DN, Hội đồng Quản trị,

Ban giám đốc... về tiềm lực của DN, tình hình công nợ, tình hình thu chi tài chính, khả

năng tài chính, khả năng thanh toán, kết quả kinh doanh... để có quyết định về những

công việc cần phải tiến hành, phương pháp tiến hành và kết quả có thể đạt được...

+ Báo cáo tài chính cung cấp thông tin cho các nhà đầu tư, các chủ nợ, ngân

hàng, đại lý và các đối tác kinh doanh về thực trạng tài chính, thực trạng sản xuất, kinh

doanh, triển vọng thu nhập, khả năng thanh toán, nhu cầu về vốn của DN... để quyết

định hướng đầu tư, quy mô đầu tư, quyết định liên doanh, cho vay hay thu hồi vốn...

+ Báo cáo tài chính cung cấp thông tin cho các cơ quan chức năng, cơ quan

quản lý Nhà nước để kiểm soát tình hình kinh doanh của DN có đúng chính sách

chế độ, đúng luật pháp không, để thu thuế và ra những quyết định cho những vấn đề

xã hội...

+ Báo cáo tài chính cung cấp các chỉ tiêu, các số liệu đáng tin cậy để tính ra

các chỉ tiêu kinh tế khác nhằm đánh giá hiệu quả sử dụng vốn, hiệu quả của quá

trình sản xuất, kinh doanh của DN.

+ Báo cáo tài chính là căn cứ quan trọng trong việc phân tích, nghiên cứu,

phát hiện những khả năng tiềm tàng và là căn cứ quan trọng đề ra các quyết định về

quản lý, điều hành hoạt động sản xuất, kinh doanh hoặc đầu tư vào DN của chủ sở

hữu, các nhà đầu tư, các chủ nợ hiện tại và tương lai của DN.

+ Báo cáo tài chính còn là căn cứ quan trọng để xây dựng các kế hoạch, kinh

tế - kỹ thuật, tài chính của DN, là những căn cứ khoa học để đề ra hệ thống các biện

pháp xác thực nhằm tăng cường quản trị DN, không ngừng nâng cao hiệu quả sử

dụng vốn, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, tăng lợi nhuận cho DN.

Theo Chế độ kế toán DN hiện hành Thông tư số 200/2014/TT-BTC ngày 22 /

12 /2014 của Bộ Tài chính, hệ thống báo cáo tài chính áp dụng cho tất cả các DN

thuộc mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế trong cả nước ở Việt Nam bao gồm 4

biểu mẫu báo cáo sau:

+ Bảng cân đối kế toán (Mẫu số B01 - DN);

+ Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Mẫu số B02 - DN);

+ Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Mẫu số B03 - DN);

+ Bản thuyết minh báo cáo tài chính (Mẫu số B09 - DN).

- Cơ sở dữ liệu khác:

Phân tích tài chính nhằm phục vụ cho những dự đoán tài chính, dự đoán kết

quả tương lai của DN, trên cơ sở đó mà đưa ra được những quyết định phù hợp.

Như vậy, không chỉ giới hạn ở việc nghiên cứu những báo cáo tài chính mà

phải tập hợp đầy đủ các thông tin liên quan đến tình hình tài chính của DN, như các

thông tin chung về kinh tế, tiền tệ, thuế khoá, các thông tin về ngành kinh tế của

DN, các thông tin về pháp lý, về kinh tế đối với DN. Cụ thể là:

+ Các thông tin chung: Thông tin chung là những thông tin về tình hình kinh

tế chính trị, môi trường pháp lý, kinh tế có liên quan đến cơ hội kinh tế, cơ hội đầu

tư, cơ hội về kỹ thuật công nghệ... Sự suy thoái hoặc tăng trưởng của nền kinh tế có

tác động mạnh mẽ đến kết quả kinh doanh của DN. Những thông tin về các cuộc

thăm dò thị trường, triển vọng phát triển trong sản xuất, kinh doanh và dịch vụ

thương mại... ảnh hưởng lớn đến chiến lược và sách lược kinh doanh trong từng

thời kỳ.

+ Các thông tin theo ngành kinh tế: Thông tin theo ngành kinh tế là những

thông tin mà kết quả hoạt động của DN mang tính chất của ngành kinh tế như đặc

điểm của ngành kinh tế liên quan đến thực thể của sản phẩm, tiến trình kỹ thuật cần

tiến hành, cơ cấu sản xuất có tác động đến khả năng sinh lời, vòng quay vốn, nhịp

độ phát triển của các chu kỳ kinh tế, độ lớn của thị trường và triển vọng phát triển...

+ Các thông tin của bản thân DN: Thông tin về bản thân DN là những thông

tin về chiến lược, sách lược kinh doanh của DN trong từng thời kỳ, thông tin về tình

hình và kết quả kinh doanh của DN, tình hình tạo lập, phân phối và sử dụng vốn,

tình hình và khả năng thanh toán... Những thông tin này được thể hiện qua những

giải trình của các nhà quản lý, qua Báo cáo tài chính, báo cáo kế toán quản trị, báo

cáo thống kê, hạch toán nghiệp vụ... Bên cạnh hệ thống báo cáo tài chính, khi Phân

tích tài chính DN, các nhà phân tích còn kết hợp sử dụng nhiều nguồn dữ liệu khác

nhau như: Báo cáo quản trị, báo cáo chi tiết, các tài liệu kế toán, tài liệu thống kê,

bảng công khai một số chỉ tiêu tài chính... Đây là những nguồn dữ liệu quan trọng

giúp cho các nhà phân tích xem xét, đánh giá được các mặt khác nhau trong hoạt

động tài chính một cách đầy đủ, chính xác. Tuy nhiên, phần lớn nguồn dữ liệu này

chỉ được sử dụng trong nội bộ (trừ các chỉ tiêu tài chính công khai). Trong các dữ

liệu khác sử dụng để phân tích tài chính DN, có thể nói, hệ thống báo cáo kế toán

quản trị được sử dụng nhiều nhất. Không giống như hệ thống báo cáo tài chính, báo

cáo kế toán quản trị là những báo cáo nhằm phản ánh chi tiết hơn tình hình tài sản,

nguồn hình thành tài sản theo từng đối tượng cụ thể, tình hình và kết quả từng hoạt

động sản xuất, kinh doanh... Báo cáo kế toán quản trị cung cấp thông tin chi tiết

theo từng đối tượng quản lý cụ thể phục vụ cho nhu cầu quản lý, chỉ đạo, điều hành

hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN.

Việc công khai báo cáo tài chính được thực hiện theo các hình thức như: Phát

hành ấn phẩm; thông báo bằng văn bản; niêm yết và các hình thức khác theo quy

định của pháp luật. Căn cứ vào Bảng công khai một số chỉ tiêu tài chính theo quy

định, các nhà phân tích sẽ tiến hành phân tích, xem xét và đưa ra nhận định về tình

hình tài chính, kết quả kinh doanh... của DN. Các thông tin khác liên quan cần thu

thập phục vụ phân tích tài chính của DN rất phong phú và đa dạng. Một số thông tin

được công khai, một số thông tin chỉ dành cho những người có lợi ích gắn liền với

sự sống còn của DN. Có những thông tin được báo chí hoặc các tổ chức tài chính

công bố, có những thông tin chỉ trong nội bộ DN được biết. Tuy nhiên, cũng cần

thấy rằng: Những thông tin thu thập được không phải tất cả đều được lượng hóa cụ

thể, mà có những tài liệu không thể biểu hiện bằng số lượng cụ thể, nó chỉ được thể

hiện thông qua sự miêu tả đời sống kinh tế của DN.

Do vậy, để phân tích tài chính phát huy hiệu quả trong quản lý, chỉ đạo điều

hành DN thì cơ sở dữ liệu cần thiết phục vụ cho quá trình phân tích phải được thu

thập đầy đủ và thích hợp. Tính đầy đủ thể hiện thước đo số lượng của thông tin, tính

thích hợp phản ánh chất lượng thông tin thu thập hay là độ chính xác, trung thực và

hợp lý của những thông tin dữ liệu đầu vào của phân tích

1.2.2. Phân tích tài chính DN theo hoạt động sản xuất kinh doanh

Để hoạt động kinh doanh sản xuất của DN có thể sinh lời, DN cần tiến hành

đồng thời các mảng hoạt động kinh doanh, hoạt động tài chính, hoạt động đầu tư;

bởi các mảng hoạt động trên có mối quan hệ gắn bó chặt chẽ với nhau, thể hiện đầy

đủ, rõ ràng trên báo cáo tài chính của DN. Vì vậy, đề tài “ Phân tích và dự báo tình

hình tài chính của Công ty cổ phần Traphaco” sẽ phân tích trên ba mảng hoạt động

chính của DN, đó là: hoạt động SXKD, hoạt động tài chính, hoạt động đầu tư.

Hoạt động tạo ra doanh thu và lợi nhuận chủ yếu cho DN chính là hoạt động

SXKD, do đó, phân tích hoạt động SXKD sẽ đưa cho ta cái nhìn tổng quát nhất về

tình hình hoạt động của DN, tốc độ tăng trưởng của DN, cơ cấu tài sản nguồn vốn

của DN và các chỉ tiêu ảnh hưởng đến dòng tiền như là: hàng tồn kho, chi phí lãi

vay, các khoản phải thu...

Các nhóm chỉ tiêu cần quan tâm khi phân tích hoạt động SXKD của DN:

 Tỷ số vòng quay hàng tồn kho:

Chỉ số này thể hiện khả năng của DN trong việc quản trị hàng tồn kho . Chỉ

số này càng cao càng thì DN bán hàng nhanh và hàng tồn kho không bị ứ đọng

nhiều. Tức là DN sẽ hạn chế gặp rủi ro hơn nếu như trong báo cáo tài chính, sô liệu

của khoản mục hàng tồn kho giảm qua các năm. Tuy nhiên chỉ số vòng quay hàng

tồn kho quá cao cũng không tốt vì điều đó thể hiện số lượng không nhiều của hàng

dự trữ trong kho, nếu nhu cầu thị trường đột ngột tăng thì DN rất khả năng bị mất

khách hàng và bị đối thủ cạnh tranh giành mất thị phần. Ngoài ra, việc DN dự trữ

nguyên liệu vật liệu đầu vào cho các khâu sản xuất không đủ có thể làm cho tiến độ

của dây chuyền sản xuất chậm lại . Do vậy, chỉ số này cần phải đủ lớn để đảm bảo

mức độ sản xuất hàng hóa đáp ứng được nhu cầu của khách hàng.

Giá vốn hàng bán Vòng quay HTK = Hàng tồn kho bình quân

 Kỳ thu tiền bình quân:

Số ngày trong năm Kỳ thu tiền bình quân = Vòng quay hàng tồn kho

 Tỷ số hiệu quả sử dụng tài sản:

Doanh thu Hiệu quả sử dụng tài sản = Tổng tài sản

Tỷ số này đánh giá khái quát nhất hiệu quả sử dụng tài sản của DN. Tỷ số

hiệu quả sử dụng tài sản cho biết mỗi đồng tài sản tạo ra bao nhiêu đồng doanh thu.

Doanh thu thuần Hiệu quả sử dụng tài sản cố định = Tài sản cố định bình quân

Chỉ số Hiệu quả sử dụng tài sản cố định cho biết tài sản cố định tham gia vào

hoạt động kinh doanh sẽ tạo ra bao nhiêu đồng doanh thu.

Doanh thu thuần Vòng quay tài sản lưu động = Tài sản lưu động bình quân

Chỉ số này cho biết một kỳ kinh doanh có bao nhiêu vòng tài sản lưu động

của DN kết chuyển vào doanh thu thuần, chỉ tiêu này càng cao thì chứng tỏ việc sử

dụng tài sản lưu động là có hiệu quả.

 Tỷ suất sinh lời doanh thu:

Lợi nhuận Tỷ suất sinh lời doanh thu = Doanh thu thuần

Tỷ suất sinh lời doanh thu cho biết với một đồng doanh thu thuần từ bán

hàng sẽ tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận. Tỷ suất này càng lớn thì hiệu quả hoạt

động của DN càng cao.

 Tỷ suất sinh lời vốn chủ sở hữu (ROE):

Lợi nhuận sau thuế và cổ tức cổ phần ưu đãi ROE = Vốn cổ phần

Chỉ số ROE thể hiện mức độ hiệu quả khi sử dụng vốn của DN, hay nói cách

khác 1 đồng vốn bỏ ra thì thu được bao nhiêu đồng lời.

Về mặt lý thuyết, ROE càng cao thì khả năng sử dụng vốn của DN càng có

hiệu quả. Những cổ phiếu có ROE cao thường được nhà đầu tư ưa chuộng hơn. Và

tất yếu những cổ phiếu có chỉ số ROE cao cũng có giá cổ phiếu cao hơn.

Khi đánh giá ROE:

ROE < Lãi vay ngân hàng: vậy nếu công ty vay ngân hàng thì lợi nhuận tạo

ra cũng chỉ để trả lãi vay ngân hàng mà thôi.

ROE > Lãi vay ngân hàng: thì chúng ta phải đánh giá xem công ty đã vay

ngân hàng và khai thác hết lợi thế cạnh tranh trên thương trường chưa, nhằm xem

xét công ty này có khả năng tăng ROE trong tương lai hay không.

Ngoài ra, ROE cao duy trì trong nhiều năm cũng thể hiện lợi thế cạnh tranh

của DN, những DN có năng lực cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh cao, hay độc quyền

thường có chỉ số ROE rất cao.

 Tỷ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn:

Tỷ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn (hệ số khả năng thanh toán hiện

thời) cho biết mỗi đồng nợ ngắn hạn được bù đắp bằng bao nhiêu đồng tài sản ngắn

hạn, do đó đây là chỉ tiêu phản ánh khái quát nhất khả năng chuyển đổi tài sản thành

tiền để thanh toán nợ ngắn hạn cho DN.

Tài sản ngắn hạn Khả năng thanh toán ngắn hạn = Nợ ngắn hạn

Khả năng thanh toán ngắn hạn của DN càng cao càng thì khả năng các khoản

nợ ngắn hạn sẽ được thanh toán kịp thời.

Hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn < 1 nghĩa là tài sản ngắn hạn không

đủ bù đắp cho nợ ngắn hạn.

Hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn = 1 nghĩa là tài sản ngắn hạn vừa đủ

bù đắp các khoản nợ ngắn hạn cho DN và DN có khả năng thanh toán nợ ngắn hạn,

tuy nhiên trong thực tế, nếu chỉ tiêu này ở mức 1 thì khả năng thanh toán nợ ngắn

hạn của DN cũng vẫn rất mong manh.

Ta cần so sánh độ lớn các Hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn giữa các kì

và so sánh với các DN cùng ngành hoặc trung bình ngành để đánh giá khả năng

thanh toán nợ ngắn hạn của DN.

Tỷ số thanh toán nhanh:

Chỉ số này phản ánh việc DN có thể thanh toán được các khoản nợ bằng tài

sản ngắn hạn và có thể chuyển thành tiền một cách nhanh nhất không.

Tài sản ngắn hạn – Hàng TK Khả năng thanh toán nhanh = Nợ ngắn hạn

Nếu chỉ số cao thể hiện khả năng thanh toán nhanh DN tốt nhưng nếu chỉ số

này quá cao thì khả năng sinh lời của DN sẽ không được đánh giá tốt.

 Tỷ số khả năng thanh toán tức thời:

Tiền và các khoản tương đương tiền

+ Chứng khoán thanh khoản Khả năng thanh toán tức thời =

Nợ ngắn hạn

Khả năng thanh toán tức thời cho biết khả năng thanh toán thật sự của 1 DN

và được tính dựa trên các tài sản lưu động có thể chuyển đổi nhanh thành tiền để

đáp ứng những yêu cầu thanh toán của DN.

 Phân tích khoản phải thu:

Vòng quay khoản phải thu: thể hiện tính hiệu quả của chính sách tín dụng mà

DN áp dụng đối với các bạn hàng. Chỉ số này càng cao cho thấy DN được khách

hàng trả nợ càng nhanh. Khi so sánh với các DN cùng ngành, chỉ số vòng quay

khoản phải thu vẫn quá cao thì có thể DN sẽ có thể bị mất khách hàng vì các khách

hàng sẽ chuyển sang tiêu thụ sản phẩm của các đối thủ cạnh tranh cung cấp thời

gian tín dụng dài hơn. Như vậy, doanh số của DN sẽ bị giảm. Nếu chỉ số này sụt

giảm qua các năm, thì rất có thể là DN đang gặp khó khăn với việc thu nợ từ khách

hàng và cũng có thể là dấu hiệu cho thấy doanh số đã vượt quá mức.

Doanh số thuần Vòng quay các khoản phải thu = Các khoản phải thu bình quân

Kỳ thu tiền bình quân: Chỉ số này cho biết về số ngày trung bình mà DN thu

được tiền của khách hàng

Kỳ thu tiền bình quân = 365/ Vòng quay các khoản phải thu

 Phân tích khoản phải trả:

Doanh thu thuần Vòng quay khoản phải trả = Phải trả bình quân

Chỉ số này phản ánh khả năng chiếm dụng vốn của DN đối với các nhà cung

cấp. Nếu chỉ số này quá thấp sẽ ảnh hưởng không tốt đến xếp hạng tín dụng của

DN. Và nếu chỉ số này năm nay nhỏ hơn năm trước chứng tỏ DN chiếm dụng vốn

và thanh toán chậm hơn năm trước và ngược lại. Nếu chỉ số này quá nhỏ nghĩa là

các khoản phải trả của DN lớn thì khả năng thanh toán sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Tuy nhiên, khi DN chiếm dụng vốn có thể giảm được các chi phí về vốn và thể

hiện uy tín về quan hệ thanh toán đối với nhà cung cấp, chất lượng sản phẩm đối

với khách hàng.

 Phân tích mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn

Nếu chỉ dừng ở việc phân tích tình hình huy động và sử dụng vốn sẽ không phản

ánh hết được các chính sách huy động và sử dụng vốn của DN. Chính sách huy

động và sử dụng vốn của một DN phản ánh nhu cầu vốn cho hoạt động kinh doanh,

khả năng đáp ứng nhu cầu vốn mà và quan hệ trực tiếp đến an ninh tài chính, hiệu

quả sử dụng vốn của DN, tác động trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh cũng như rủi

ro kinh doanh của DN.

Các nhà phân tích thường tính và so sánh các chỉ tiêu để phân tích mối quan

hệ giữa tài sản và nguồn vốn :

+ Hệ số tự tài trợ:

Vốn chủ sở hữu Nợ phải trả Ht = = 1 - = 1 – Hệ số nợ Tổng tài sản Tổng tài sản

Hệ số này phản ánh năng lực của DN trong việc tự chủ tài chính. Khi DN có

hệ số tự tài trợ càng gần 1 thì năng lực độc lập về tài chính càng cao, các chủ nợ

thường thấy an toàn hơn khi chấp nhận hồ sơ vay vốn của các đơn vị này, nhưng

chính khi đó DN cũng cần cân nhắc cơ cấu nguồn vốn tối ưu sao cho chi phí vốn

thấp nhất và hệ thống đòn bẩy tài chính của đơn vị có thể khuếch đại khả năng sinh

lời của vốn chủ. Do đó, mỗi DN căn cứ vào đặc thù kinh doanh của ngành, chính

sách tài chính của DN và sự tác động của môi trường kinh doanh để cân nhắc khả

năng tự tài trợ, đảm bảo cân đối giữa cấu trúc tài chính của đơn vị với hiệu quả của

chính sách tài chính.

+ Hệ số tài trợ thường xuyên (Htx):

Nguồn vốn dài hạn (NVDH) Htx = Tài sản dài hạn (TSDH)

Hệ số này phản ánh tính cân đối về thời gian của tài sản hình thành qua đầu

tư dài hạn với nguồn tài trợ tương ứng, hay nói một cách khác là mối quan hệ cân

đối giữa tài sản với nguồn vốn hình thành tài sản theo thời gian, hệ số này đòi hỏi

DN không được huy động nguồn vốn ngắn hạn để đầu tư hình thành tài sản dài hạn.

Do đó, nếu hệ số tài trợ thường xuyên  1 thì DN luôn có đủ hoặc dư thừa nguồn

vốn dài hạn tài trợ cho tài sản dài hạn, sự an toàn về nguồn tài trợ giúp DN tránh

được rủi ro thanh toán. Ngược lại, nếu hệ số tài trợ dài hạn< 1 thì sự mất ổn định về

tài chính có thể xảy ra, tuy nhiên, thực tế mỗi lĩnh vực ngành nghề kinh doanh còn

lệ thuộc vào đặc thù chu chuyển vốn của đơn vị để xác định khoảng dao động của

hệ số tài trợ dài hạn khác nhau.. Tính cân đối theo thời gian của nguồn tài trợ với tài

sản đầu tư tuỳ thuộc vào sự cân nhắc giữa chi phí vốn huy động với khả năng sinh

lời kỳ vọng vốn đầu tư, năng lực sử dụng đòn bẩy tài chính của DN và đặc biệt là

lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh của mỗi đơn vị. Giá hay chi phí sử dụng vốn là chi

phí cơ hội đối với DN và được xác định từ thị trường vốn.Trên góc độ người cung

cấp vốn cho DN thì chi phí sử dụng vốn là tỷ suất sinh lời kỳ vọng mà họ đòi hỏi

khi cung cấp vốn. Mức sinh lời này phải tương thích với mức độ chấp nhận rủi ro

mà nhà đầu tư có khả năng gặp phải khi đầu tư vốn. Chính vì vậy, đối với cả nhà

cung cấp vốn và DN huy động vốn đều phải cân nhắc giữa lợi ích kỳ vọng với các

lợi ích buộc phải từ bỏ khi huy động và đầu tư vốn

- Hệ số tài sản trên vốn chủ sở hữu: là chỉ tiêu phản ánh mức độ đầu tư tài

sản của DN bằng vốn chủ sở hữu. Nếu trị số này lớn hơn 1, cho thấy mức độ độc

lập về tài chính của DN càng giảm dần vì tài sản của DN được tài trợ chỉ một phần

bằng vốn chủ sở hữu và ngược lại, nếu trị số của chỉ tiêu này càng gần 1, chứng tỏ

mức độ độc lập về mặt tài chính của DN càng tăng vì hầu hết tài sản của DN được

đầu tư bằng vốn chủ sở hữu.

Hệ số tài sản trên vốn chủ sở hữu = Tài sản / Vốn chủ sở hữu

1.2.3. Phân tích tài chính doanh nghiệp theo hoạt động đầu tư

Hoạt động đầu tư hay đầu tư vốn là quá trình sử dụng vốn đầu tư, chính là

quá trình thực hiện sự chuyển hoá vốn bằng tiền để tạo ra những yếu tố cơ bản của

SXKD và phục vụ lợi ích xã hội.

Đối với các DN SXKD, hoạt động đầu tư là một bộ phận trong quá trình hoạt

động nhằm làm tăng thêm cơ sở vật chất kỹ thuật mới, duy trì các cơ sở vật chất

hiện có và là điều kiện để phát triển SXKD của DN.

Hoạt động đầu tư trong nền kinh tế là hoạt động tạo ra và duy trì các cơ sở

vật chất.

Phân tích hoạt động đầu tư được chia làm 3 nhóm: Hoạt động đầu tư tài sản

cố định, hoạt động đầu tư bất động sản, hoạt động đầu tư tài sản tài chính.

 Vai trò của hoạt động đầu tư đối với sự phát triển của DN

Đầu tư là hoạt động chủ yếu, quyết định sự phát triển và khả năng tăng

trưởng của DN. Trong hoạt động đầu tư, DN bỏ vốn dài hạn nhằm hình thành và bổ

sung những tài sản cần thiết để thực hiện những mục tiêu kinh doanh. Hoạt động

này được thực hiện tập trung thông qua việc thực hiện các dự án đầu tư.

Dự án đầu tư là một tập hợp các hoạt động kinh tế đặc thù với các mục tiêu,

phương pháp và phương tiện cụ thể để đạt tới một trạng thái mong muốn. Nội dung

của dự án đầu tư được thể hiện trong luận chứng kinh tế – kỹ thuật, là văn bản phản

ánh trung thực, chính xác về kết quả nghiên cứu thị trường, môi trường kinh tế – kỹ

thuật và môi trường pháp lý, về tình hình tài chính…

Để đáp ứng mục tiêu tối đa hoá giá trị tài sản của chủ sở hữu, DN cần có

chiến lược trong việc tìm kiếm và lựa chọn các dự án đầu tư. Nếu không có những ý

tưởng mới và dự án đầu tư mới, DN sẽ không thể tồn tại và phát triển được, đặc biệt

là trong môi trường cạnh tranh khốc liệt hiện nay. Các DN muốn đứng vững trên thị

trường đòi hỏi phải nghiên cứu kỹ thị trường và có những hoạt động đầu tư thích

hợp nhằm gia tăng khả năng cạnh tranh cho sản phẩm của DN.

Tuỳ theo mục đích của mỗi DN nhằm phát triển sản phẩm mới, kéo dài tuổi

thọ sản phẩm hay làm tăng khả năng thu lợi cho sản phẩm hiện có mà có thể phân

loại đầu tư DN theo những tiêu thức khác nhau. Theo cơ cấu tài sản đầu tư có thể

phân loại đầu tư của DN thành.

Đầu tư tài sản cố định, đây là các hoạt động đầu tư nhằm mua sắm, cải tạo,

mở rộng tài sản cố định của DN.Đầu tư tài sản cố định thường chiếm tỷ trọng lớn

trong tổng đầu tư của DN, đặc biệt là DN sản xuất. Loại đầu tư này bao gồm: đầu tư

xây lắp; đầu tư mua sắm máy móc thiết bị, đầu tư tài sản cố định khác.

Đầu tư tài sản lưu động, đây là khoản đầu tư nhằm hình thành các tài sản lưu

động cần thiết để đảm bảo cho các hoạt động SXKD của DN được tiến hành bình

thường.Nhu cầu đầu tư vào tài sản lưu động phụ thuộc vào đặc điểm của hoạt động

SXKD; vào nhu cầu tăng trưởng của DN.

Đầu tư tài sản tài chính, các DN có thể mua cổ phiếu, trái phiếu, hoặc tham

gia góp vốn liên doanh với các DN khác.Hoạt động tài chính ngày càng có tỷ trọng

cao và mang lại nhiều lợi ích cho các DN.

Đầu tư theo cơ cấu tài sản đầu tư giúp cho các DN xây dựng được một kết

cấu tài sản thích hợp nhằm đa dạng hoá đầu tư, tận dụng được năng lực sản xuất và

năng lực hoạt động, đồng thời nâng cao hiệu quả hoạt động đầu tư..

Như vậy, có thể nói hoạt động đầu tư là một trong những quyết định có ý

nghĩa chiến lược đối với DN.Đây là quyết định tài trợ dài hạn, có tác động lớn tới

hiệu quả SXKD của DN.Những sai lầm trong việc dự toán vốn đầu tư có thể dẫn

đến tình trạng lãng phí vốn lớn, thậm chí gây hậu quả nghiêm trọng đối với DN.

Hoạt động đầu tư có vai trò rất quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển

của DN đòi hỏi các quyết định đầu tư phải được tính toán và cân nhắc kỹ lưỡng.

Đẩu tư được chia thành các loại sau:

- Đầu tư mới: là hình thức đầu tư mà trong đó toàn bộ vốn đầu tư của chủ

đầu tư được sử dụng để xây dựng 1 cơ sở kinh doanh hoàn toàn mới có tư cách pháp

nhân riêng.

- Đầu tư bổ sung thay thế: là hình thức đầu tư mà vốn đầu tư được dùng để

trang bị thêm hoặc thay hế cho những tài sản cố định hiện có của 1 DN đang hoạt

động mà không làm hình thành nên 1 DN mới độc lập với DN cũ.

- Đầu tư chiến lược: đó là loại đầu tư mà trong đó vốn đầu tư được sử dụng

để tạo ra những thay đổi cơ bản đối với quá trình SXKD của DN như thay đổi hoặc

cải tiến sản phẩm, phát triển 1 thị trường mới…

- Đầu tư ra bên ngoài: là hình thức đầu tư mà trong đó 1 phần tài sản của DN

được dùng để tham gia đầu tư vào 1 đối tượng đầu tư khác không thuộc quyền quản

lý của DN ban đầu.

Hoặc căn cứ vào mục đích đầu tư có thể phân loại đầu tư ra thành: đầu tư

tăng năng lực sản xuất, đầu tư đổi mới sản phẩm, đầu tư nâng cao chất lượng sản

phẩm, đầu tư mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm…Hoạt động đầu tư phân theo

mục đích đầu tư có vai trò định hướng cho các nhà quản trị DN xác định hướng đầu

tư và kiểm soát được tình hình đầu tư theo những mục tiêu đã chọn

Khi triển khai phân tích hoạt động đầu tư của DN, chỉ số cần quan tâm đến là:

 Tỷ số ROA: tỷ số lợi nhuận ròng/ Tổng tài sản. Lợi nhuận ròng ROA = Tổng tài sản bình quân

Chỉ số ROA thể hiện mức độ hiệu quả khi sử dụng tài sản của DN. Nhà đầu

tư sẽ thấy được DN kiếm được bao nhiêu tiền lãi trên 1 đồng tài sản. ROA càng cao

thì khả năng sử dụng tài sản càng có hiệu quả.Tương tự như chỉ số ROE, những

chứng khoán có ROA cao sẽ là những chứng khoán được ưa chuộng hơn. Và tất yếu

những chứng khoán có chỉ số ROA cao cũng có giá cao hơn.

Khi đem so sánh giá trị của chỉ số ROA với chi phí sử dụng vốn bình quân

gia quyền WACC, ta sẽ đánh giá được điểm hoà vốn về tài chính của DN,

Nếu WACC

Nếu WACC = ROA: hoà vốn

Nếu WACC > ROA: DN thua lỗ

1.2.4. Phân tích tài chính doanh nghiệp theo hoạt động tài chính

Hoạt động tài chính là hoạt động nhằm giải quyết các mối quan hệ về kinh tế

phát sinh trong quá trình kinh doanh của DN, nó được biểu hiện dưới hình thái tiền

tệ để thực hiện của DN là tối đa hoá lợi nhuận, tối đa hoá vốn chủ sở hữu. Vì vậy,

hoạt động tài chính có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp thông tin liên quan

đến tính hiệu quả của việc huy động và sử dụng nguồn vốn của DN, quyết định trực

tiếp đến việc đáp ứng nhu cầu vốn cho hoạt động của DN.

Các chỉ tiêu cần thiết khi phân tích hoạt động tài chính:

 Tỷ số nợ:

Nợ phải trả Tỷ số nợ = Tổng tài sản

Tỷ số này cho biết có bao nhiêu phần trăm tài sản của DN là từ đi vay và khả

năng tự chủ tài chính của DN. Nếu tỷ số nợ quá nhỏ thì chứng tỏ DN vay ít, có

nghĩa là khả năng tự chủ tài chính cao. Tuy nhiên, điều này cũng chứng tỏ rằng DN

chưa biết khai thác được đòn bẩy tài chính, chưa biết cách huy động vốn bằng hình

thức đi vay. Ngược lại, tỷ số này cao quá thì có nghĩa DN không có thực lực tài

chính, vốn kinh doanh chủ yếu để đi vay để có và cho thấy mức độ rủi ro của DN

cao hơn.

Khi dùng tỷ số này để đánh giá cần so sánh tỷ số của một DN cá biệt nào đó

với tỷ số bình quân của toàn ngành.

 Tỷ số nợ trên vốn cổ phần

Tỷ số nợ /Vốn cổ phần = Nợ phải trả/ Vốn cổ phần

Tỷ số này càng cao chứng tỏ mức độ rủi ro đối với các nhà cung cấp tín dụng.

DN có tỷ số này cao chứng tỏ đã sử dụng nợ nhiều và sử dụng ít vốn chủ sở hữu.

 Tỷ số khả năng thanh toán lãi vay

Khả năng thanh toán lãi vay = Lợi nhuận trước thuế và lãi vay/ Lãi vay phải trả

Để có thể thanh toán lãi vay cho các nhà cung cấp tín dụng, DN cần sử dụng

vốn vay có hiệu quả , chính vì vậy chỉ tiêu thường được sử dụng để phân tích khả

năng thanh toán lãi vay là hệ số khả năng thanh toán lãi vay- times interest earned.

Tỷ số khả năng thanh toán lãi vay thể hiện mức độ lợi nhuận bảo đảm cho

khả năng trả lãi vay của DN: mỗi đồng chi phí lãi vay sẵn sàng được bù đắp bằng

bao nhiêu đồng lợi nhuận trước thuế là lãi vay (EBIT). Chỉ tiêu này càng cao thể

hiện khả năng bù đắp chi phí lãi vay càng tốt. Nếu DN có khả năng thanh toán lãi

vay tốt và ổn định qua các kì, các nhà cung cấp tín dụng sẽ sẵn sàng tiếp tục cung

cấp vốn cho DN khi số gốc vay nợ đến hạn thanh toán.

 Thu nhập trên mỗi cổ phiếu EPS:

Chỉ số EPS nói lên phần lợi nhuận thu được trên một cổ phiếu. Đây có thể

coi như là phần lợi nhuận thu được trên mỗi khoản đầu tư ban đầu, nên nó được coi

là chỉ số xác định khả năng sinh lợi của một công ty (hay một dự án đầu tư). Đây là

phần lợi nhuận mà công ty phân bổ cho một cổ phiếu thông thường đang được lưu

hành trên thị trường.

EPS = (Thu nhập ròng – cổ tức cổ phiếu ưu đãi) / Số lượng cổ phiếu thường lưu hành.

Trong đó: Thu nhập ròng (lợi nhuận ròng) là tổng thu nhập của một DN. Thu

nhập ròng được tính từ tổng thu nhập của DN có điều chỉnh thêm các khoản chi phí

hoạt động, thuế, khấu hao, lãi suất và các chi phí khác liên quan đến hoạt động

kinh doanh.

 Phân tích đòn bảy tài chính

Đòn bẩy trong kinh tế DN được giải thích bằng một sự gia tăng rất nhỏ về

sản lượng (hoặc doanh thu) có thể đạt được một sự gia tăng rất lớn về lợi nhuận.

Một trong những đòn bẩy được các DN thường sử dụng là đòn bẩy kinh doanh và

đòn bẩy tài chính.

- Đòn bẩy kinh doanh là sự kết hợp giữa chi phí cố định và chi phí biến đổi

trong việc điều hành DN. Đòn bẩy kinh doanh sẽ rất lớn trong các doanh nghiệp có

tỷ trọng chi phí cố định cao hơn so với chi phí biến đổi, ngược lại đòn bẩy kinh

doanh sẽ thấp khi tỷ trọng chi phí cố định nhỏ hơn chi phí biến đổi. Khi đòn bẩy

kinh doanh cao, chỉ cần một sự thay đổi nhỏ về sản lượng tiêu thụ cũng làm thay

đổi lớn về lợi nhuận, nghĩa là lợi nhuận của DN sẽ rất nhạy cảm với thị trường khi

doanh thu biến động. Đòn bẩy kinh doanh phản ánh mức độ rủi ro trong kinh doanh.

Về thực chất, đòn bẩy kinh doanh phản ánh tỷ lệ thay đổi về lợi nhuận trước thuế và

lãi vay phát sinh do sự thay đổi về sản lượng tiêu thụ. Độ lớn của đòn bẩy kinh

doanh tồn tại trong DN ở mức độ sản lượng cho sẵn được tính theo công thức:

Tỷ lệ thay đổi lợi nhuận trước

thuế và lãi vay Độ lớn của đòn bẩy kinh doanh (DOL) =

Tỷ lệ thay đổi sản lượng tiêu thụ

Trong đó:

Chênh lệch giữa lợi nhuận trước thuế và lãi vay Tỷ lệ thay đổi lợi nhuận trước kỳ phân tích so với kỳ gốc = thuế và lãi vay Lợi nhuận trước thuế và lãi vay kỳ gốc

Chênh lệch giữa sản lượng tiêu thụ kỳ phân tích so Tỷ lệ thay đổi sản lượng với kỳ gốc = tiêu thụ Sản lượng tiêu thụ kỳ gốc

- Đòn bẩy kinh doanh là công cụ được các nhà quản lý sử dụng để gia tăng

lợi nhuận. Trong các DN trang bị tài sản cố định hiện đại, định phí rất cao, biến phí

rất nhỏ thì sản lượng hoà vốn rất lớn. Tuy nhiên, một khi đã vượt quá điểm hoà vốn,

đòn bẩy kinh doanh sẽ rất lớn. Do đó, chỉ cần một sự thay đổi rất nhỏ của sản lượng

cũng đã làm lợi nhuận gia tăng rất lớn. Từ đó ta có công thức đo lường sự tác động

của đòn bẩy kinh doanh với sự gia tăng lợi nhuận như sau:

Tỷ lệ gia tăng = Độ lớn x Tỷ lệ thay đổi lợi nhuận trước thuế và lãi vay

Khái niệm đòn bẩy kinh doanh cung cấp cho các nhà quản lý DN một công

cụ để dự kiến lợi nhuận. Nếu doanh thu của DN tăng lên và doanh thu đã vượt quá

điểm hoà vốn chỉ cần tăng một tỷ lệ nhỏ về doanh thu là đã có thể tăng lên một tỷ lệ

lớn hơn về lợi nhuận. Tuy nhiên, đòn bẩy kinh doanh như "con dao hai lưỡi", chúng

ta biết đòn bẩy kinh doanh phụ thuộc vào định phí. Nhưng khi chưa vượt quá điểm

hoà vốn, ở cùng một mức độ sản lượng thì DN nào có định phí càng cao, lỗ càng

lớn. Điều này giải thích tại sao các DN phải phấn đấu để đạt được sản lượng hoà

vốn. Khi vượt quá điểm hoà vốn thì đòn bẩy kinh doanh luôn luôn dương và nó ảnh

hưởng tích cực tới sự gia tăng lợi nhuận.

- Đòn bẩy tài chính: Đòn bảy tài chính là khái niệm dùng để chỉ sự kết hợp

giữa nợ phải trả và vốn chủ sở hữu trong việc điều hành chính sách tài chính của

DN. Đòn bảy tài chính sẽ rất lớn trong các DN có tỷ trọng nợ phải trả cao hơn tỷ

trọng của vốn chủ sở hữu. Ngược lại, đòn bảy tài chính sẽ thấp khi tỷ trọng nợ phải

trả nhỏ hơn tỷ trọng của vốn chủ sở hữu. Đòn bẩy tài chính vừa là một công cụ thúc

đẩy lợi nhuận sau thuế trên một đồng vốn chủ sở hữu, vừa là một công cụ kìm hãm

sự gia tăng đó. Sự thành công hay thất bại này tuỳ thuộc vào sự khôn ngoan hay khờ

dại khi lựa chọn cơ cấu tài chính. Khả năng gia tăng lợi nhuận cao là điều mong ước

của các chủ sở hữu, trong đó đòn bẩy tài chính là một công cụ được các nhà quản lý

ưa dùng. Vì lãi vay phải trả không đổi khi sản lượng thay đổi, do đó đòn bẩy tài

chính sẽ rất lớn trong các DN có tỷ số nợ cao, và ngược lại đòn bẩy tài chính sẽ rất

nhỏ trong các DN có tỷ số nợ thấp. Những DN không mắc nợ (tỷ số bằng không) sẽ

không có đòn bẩy tài chính. Như vậy, độ lớn của đòn bẩy tài chính được xem như là

tỷ lệ thay đổi của tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu phát sinh do sự

thay đổi của lợi nhuận trước thuế và lãi vay.

Độ lớn đòn bảy tài chính (DFL) = Tỷ lệ thay đổi về tỷ suất lợi nhuận sau

thuế trên vốn chủ sở hữu / Tỷ lệ thay đổi lợi nhuận trước thuế và lãi vay.

Trong đó:

Tỷ lệ thay đổi về tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu = Chênh

lệch giữa tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu kỳ phân tích so với kỳ gốc /

Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu kỳ gốc.

Tỷ lệ thay đổi lợi nhuận trước thuế và lãi vay = Chênh lệch giữa lợi nhuận trước

thuế và lãi vay kỳ phân tích so với kỳ gốc / Lợi nhuận trước thuế và lãi vay kỳ gốc

Cũng như sử dụng đòn bẩy kinh doanh, sử dụng đòn bẩy tài chính như sử

dụng "con dao hai lưỡi". Nếu tổng tài sản không có khả năng sinh ra một tỉ lệ lợi

nhuận đủ lớn để bù đắp các chi phí tiền lãi vay phải trả thì tỷ suất lợi nhuận sau thuế

trên vốn chủ sở hữu bị giảm sút. Vì phần lợi nhuận do vốn chủ sở hữu làm ra phải

dùng để bù đắp sự thiếu hụt của lãi vay phải trả.

Do vậy, thu nhập của một đồng vốn chủ sở hữu sẽ còn lại rất ít so với tiền

đáng lẽ chúng được hưởng. Đòn bẩy tài chính được các nhà quản lý sử dụng để gia

tăng tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu. công thức xác định sự tác động

của đòn bảy tài chính đến tỷ suất suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu như sau:

Tỷ lệ thay đổi về tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu = Độ lớn

đòn bảy tài chính (DFL) x Tỷ lệ thay đổi lợi nhuận trước thuế và lãi vay

Khái niệm đòn bảy tài chính cung cấp cho các nhà phân tích một công cụ

quan trọng để dự kiến tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu. Cần lưu ý là

khi lợi nhuận trước thuế và lãi vay không đủ lớn đẻ trang trải lãi vay thì tỷ suất lợi

nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu bị giảm sút. Nhưng khi lợi nhuận trước thuế và

lãi vay đủ lớn thì chỉ cần sự gia tăng nhỏ về lợi nhuận trước thuế và lãi vay đã có sự

gia tăng lớn về tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu.

- Đòn bẩy tổng hợp: Đòn bẩy kinh doanh phản ánh mối quan hệ giữa chi phí

cố định và chi phí biến đổi. Độ lớn của đòn bẩy kinh doanh sẽ rất lớn ở những DN

có chi phí cố định cao hơn chi phí biến đổi. Những đòn bẩy kinh doanh chỉ tác động

tới lợi nhuận trước thuế và lãi vay, bởi lẽ tỷ số nợ không ảnh hưởng tới độ lớn của

đòn bẩy kinh doanh. Còn độ lớn của đòn bẩy tài chính chỉ phụ thuộc vào tỷ số mắc

nợ, không phụ thuộc vào kết cấu chi phí cố định và chi phí biến đổi của DN. Do đó,

đòn bẩy tài chính tác động tới lợi nhuận sau thuế và lãi vay. Vì vậy, khi ảnh hưởng

của đòn bẩy kinh doanh chấm dứt thì ảnh hưởng của đòn bẩy tài chính sẽ thay thế

để khuếch đại doanh lợi vốn chủ sở hữu khi doanh thu thay đổi. Vì lẽ đó người ta có

thể kết hợp đòn bẩy kinh doanh và đòn bẩy tài chính thành một đòn bẩy tổng hợp.

Độ lớn của đòn bẩy tổng hợp (DTL) = Độ lớn của đòn bẩy kinh doanh x Độ

lớn của đòn bẩy tài chính

Từ công thức đòn bẩy tổng hợp chúng ta có một nhận xét: Một quyết định

đầu tư vào TSCĐ và tài trợ cho việc đầu tư đó bằng vốn vay (trái phiếu, vay ngân

hàng…) sẽ cho phép xác định một cách chính xác sự biến động của doanh thu ảnh

hưởng như thế nào tới lợi nhuận của chủ sở hữu

1.3. Cơ sở lý luận về dự báo tài chính doanh nghiệp

1.3.1. Khái niệm và mục tiêu dự báo tài chính

Dự báo trong tài chính DN là quá trình xem xét thời kỳ trong quá khứ, nhìn

nhận tình hình tài chính hiện tại và ước định ở tương lai đặt trong một viễn cảnh

nhất định nào đó.

“Dự báo báo cáo tài chính là quá trình thiết lập các chỉ tiêu dự đoán cho các

báo cáo tài chính của DN trong tương lai dưới dạng định lượng hoặc tường minh,

nhằm định hướng và kiểm chứng cho tình hình và hoạt động tài chính của DN trong

một tương lai xác định” ( Theo Giáo trình phân tích tài chính DN trang 311 của tác

giả Ngô Thế Chi năm 2009).

Vai trò của dự báo báo cáo tài chính: Dự báo tài chính có ý nghĩa đối với

nhiều chủ thể quan tâm đến thông tin tài chính của DN, cụ thể:

- Đối với nhà quản lý DN: giúp cho các nhà quản lý thấy được triển vọng tài

chính của DN, xác định rõ ràng mục tiêu tài chính mà DN hướng tới trong tương

lai, từ đó cân nhắc tính khả thi của các quyết định đầu tư hay tài trợ. Ngoài ra, dự

báo tài chính còn là công cụ giúp nhà quản lý thực hiện tốt việc điều hành các hoạt

động kinh doanh – tài chính của DN và chuẩn bị các phương án để chủ động ứng

phó với các biến động trong kinh doanh.

- Đối với DN: giúp DN có phương hướng, mục tiêu rõ ràng cho hoạt động tài

chính của DN trong tương lai, đồng thời cung cấp cơ sở để đánh giá, phân tích,

kiểm chứng các hoạt động tài chính của DN theo mục tiêu đã đề ra, đảm bảo cho

DN luôn ở trạng thái cân bằng tài chính, cải thiện sự ổn định và phát triển của DN.

- Đối với nhà đầu tư: Dự báo tài chính giúp các nhà đầu tư có cơ sở để đánh

giá khả năng tài chính trong tương lai của DN, từ đó đưa ra các quyết định đầu tư

hợp lý.

- Đối với nhà cung cấp tín dụng: dự báo tài chính cung cấp thông tin cho nhà

cung cấp tài chính, để họ có thể đưa ra các quyết định cho vay giảm thiểu rủi ro

nhất, điều chỉnh hợp đồng vay...thích hợp với tình hình DN.

- Đối với khách hàng và nhà cung cấp DN: việc dự báo tài chính giúp đối

tượng này có một cách nhìn nhận rõ ràng hơn cho quyết định kinh doanh của họ.

Để dự báo tài chính DN, ta cần tập trung vào dự báo Bảng cân đối kế toán

của DN, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và dự báo nhu cầu vốn bằng tiền.

Bởi lẽ hệ thống báo cáo này thể hiện mục tiêu tài chính mà DN cần đạt tới trong

tương lai.

DN cần phải có một lượng vốn nhất định nếu muốn tiến hành quá trình sản

xuất, kinh doanh. Lượng vốn mà DN cần sử dụng để đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh

doanh nhiều hay ít phụ thuộc vào quy mô hoạt động của DN. Một trong những chỉ

tiêu biểu hiện quy mô hoạt động của DN là doanh thu thuần (doanh thu thuần bán

hàng và cung cấp dịch vụ hoặc doanh thu thuần hoạt động kinh doanh). Nhu cầu về

vốn của DN chính là số vốn cần thiết để DN tiến hành kinh doanh phù hợp với từng

quy mô hoạt động. Nhu cầu về vốn đòi hỏi sự cân bằng với đầu tư và quy mô hoạt

động. Vì thế, khi doanh thu thay đổi, nhu cầu về vốn cũng thay đổi theo. Sự thay

đổi đó không nhất thiết phải theo một tỷ lệ cố định bởi lẽ nó còn phụ thuộc vào hiệu

quả sử dụng vốn.

Do vậy, trong thực tiễn quản lý tài chính luôn nảy sinh nhu cầu "ước tính" về

vấn đề định hướng cho việc lập kế hoạch sản xuất, kinh doanh cũng như hoạch định

chiến lược. Nhu cầu ước tính đó chính là nhu cầu dự báo các chỉ tiêu tài chính và

lập kế hoạch tài chính.

Để dự báo các chỉ tiêu tài chính của DN, trước hết cần chọn các khoản mục

trên các báo cáo tài chính (Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Bảng cân đối kế

toán) có khả năng thay đổi khi doanh thu thuần thay đổi. Việc lựa chọn này được

dựa vào mối quan hệ giữa doanh thu thuần với từng khoản mục. Trên cơ sở đó, sẽ

dự báo trị số của từng chỉ tiêu trong kỳ tới.

Các báo cáo tài chính cung cấp thông tin để người sử dụng đánh giá tình hình

tài chính của DN hiện tại và dự báo tình trạng tài chính trong tương lai. Muốn thực

hiện được mục tiêu đó người ta phải thông qua các báo cáo tài chính, như vậy, dự

báo các báo cáo tài chính cần thiết không chỉ đối với các nhà quản trị DN mà còn

cần thiết đối với cả những người sử dụng thông tin ngoài DN.

1.3.2. Nội dung dự báo tài chính doanh nghiệp

Bản chất của việc dự báo cáo tài chính DN là việc dự kiến chi tiết các chỉ

tiêu của yếu có trong Báo cáo tài chính DN, xây dựng các mục tiêu cần đạt được

trong tương lai (cụ thể là trong khoảng thời gian dự báo) và xác định phương hướng

thực hiện mục đích đã đề ra.

 Quy trình lập dự báo tài chính DN:

Quy trình lập kế hoạch tài chính có thể chia làm 3 giai đoạn như sau:

• Giai đoạn 1: Thu thập và phân tích thông tin. Thông tin được lấy từ các

nhân tố bên ngoài cũng như các nhân tố bên trong DN.

• Giai đoạn 2: Soạn thảo dự báo. Trên cơ sở tài liệu thông tin, sử dụng những

phương pháp nhất định tiến hành và xác định dự báo về tình hình tài chính của DN.

• Giai đoạn 3: Hoàn chỉnh báo cáo tài chính dự báo, bao gồm các công đoạn:

+ Xem xét kết quả tài chính dự tính với mục tiêu ban đầu.

+ Xem xét mức độ hợp lý của những giả thiết kinh tế được dùng để dự đoán,

phát hiện những sai sót trong những thông tin hoặc những khiếm khuyết trong các

hoạt động.

 Những căn cứ chủ yếu lập dự báo tài chính DN:

• Kết quả phân tích đánh giá tình hình tài chính kỳ trước.

• Các chiến lược hay định hướng tài chính của DN.

• Các chính sách, chế độ tài chính của Nhà nước đối với DN, và những vấn đề

liên quan trực tiếp đến môi trường kinh doanh của DN như các luật thuế, chế độ

khấu hao tài sản cố định, các thể lệ và quy chế vay vốn...

• Những xu hướng diễn biến thay đổi trong môi trường kinh doanh mà trực tiếp

là môi trường tài chính như sự biến động của lãi suất, của thị trường chứng khoán,

sự phát triển của các Công ty cho thuê tài chính...

 Phương pháp dự báo tài chính DN:

Dự báo tài chính thường được thực hiện theo một trong hai phương pháp cơ bản:

- Phương pháp dự báo trên cơ sở hệ thống dự toán sản xuất – kinh doanh:

Phương pháp này được thực hiện dựa trên cơ sở hệ thống dự toán SXKD. Căn cứ từ

các định mức chi phí và kế hoạch hoạt động cụ thể, DN lập dự toán từng khoản mục

chi phí hoạt động kinh doanh (theo từng yếu tố, từng địa điểm phát sinh), kết hợp

với dự toán tiêu thụ để lần lượt lập dự toán tiền, dự toán báo cáo kết quả kinh doanh

và dự toàn bảng cân đối kế toán. Nhu cầu vốn bổ sung được xác định từ các kế

hoạch thu- chi tiền cụ thể của DN. Các bản dự toán này thường được lập cho một

năm và chi tiết thành từng quý , từng tháng nhằm xác định nhu cầu vốn bổ sung

chính xác và cụ thể theo từng thời điểm trong năm. Lưu ý rằng, dự báo tài chính chỉ

là một trong số rất nhiều tác dụng của phương pháp dự báo trên cơ sở các kế hoạch

hoạt động cụ thể của DN. Với các bản dự toán chi tiết , từng bộ phận hoạt động

trong DN đều phải chủ động lập kế hoạch kinh doanh, thực hiện kế hoạch và đánh

giá việc thực hiện kế hoạch. Phương pháp dự báo trên cơ sở kế hoạch hoạt động chi

tiết cần thiết và hữu ích cho việc quản trị tài chính trong nội bộ DN.

- Phương pháp dự báo theo tỷ lệ phần trăm doanh thu: Phương pháp dự báo theo

tỉ lệ phần trăm trên doanh thu được sử dụng cho cả bên trong và bên ngoài DN.

Phương pháp này không xem xét chi tiết từng yếu tố chi phí cũng như các kế hoạch

hoạt động cụ thể của DN mà trực tiếp dự báo các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính

theo tỉ lệ phần trăm trên doanh thu. Phương pháp này được thực hiện trên cơ sở giả

định các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính thay đổi theo một tỉ lệ nhất định so với mức

doanh thu đạt được của DN. Doanh thu thay đổi kéo theo sự thay đổi của chi phí

kinh doanh và lợi nhuận, từ đó làm thay đổi vốn chủ sở hữu và các tài sản cần thiết

cho hoạt động kinh doanh của DN. DN cần bảo đảm vốn cho nhu cầu các tài sản

cần thiết cho hoạt động kinh doanh, vì vậy việc thay đổi cho nhu cầu các tài sản cần

thiết cho hoạt động kinh doanh, vì vậy việc thay đổi quy mô tài sản và quy mô vốn

chủ sở hữu sẽ dẫn tới việc thay đổi nhu cầu vốn bổ sung cho hoạt động kinh doanh

của DN.

Nhu cầu vốn bổ sung = Tài sản dự báo – Vốn chủ sở hữu và nợ phải trả dự báo

Khác với phương pháp dự báo tài chính trên cơ sở các kế hoạch hoạt động

chi tiết thường được thực hiên cho một năm và chi tiết thành các quý , tháng; các

báo cáo tài chính dự báo theo phương pháp tỉ lệ phần trăm trên doanh thu có thể lập

cho 5 năm hoặc 10 năm. Tuy nhiên, mức độ chính xác càng giảm khi thời gian dự

báo càng dài.

* Quy trình dự báo tài chính theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu:

1.3.2.1. Dự báo báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của DN.

Các DN sản xuất ra hàng hóa đều nhằm mục đích để bán vì vậy doanh thu có ý

nghĩa quan trọng đối với mỗi DN. Doanh thu càng lớn có nghĩa là DN tiêu thụ được

nhiều sản phẩm, hàng hóa trên thị trường, thị phần của DN ngày càng được mở

rộng. Doanh thu cũng là dấu hiệu thể hiện mức độ phu hợp của sản phẩm do DN

sản xuất với nhu cầu của thị trường. Doanh thu gắn liền với thị trường, doanh thu

càng giảm thì DN càng mất dân thị trường.

Trên báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, các chỉ tiêu giá vốn hàng bán,

chi phí bán hàng và quản lý DN .. cũng có ý nghĩa quan trọng và có mối liên hệ tác

động đến lợi nhuận. Về nguyên tắc, các chỉ tiêu về giá vốn, chi phí bán hàng và

quản lý DN càng thấp thì DN càng thu được nhiều lợi nhuận. DN có thể sử dụng

phương pháp thống kê trong một thời gian vài năm để xác định tỷ lệ giữa các chỉ

tiêu so với doanh thu và dùng nó để dự báo các chi phí phát sịnh liên quan đến

doanh thu.

Để dự báo BCKQKD dự báo, người ta phải dựa vào các giả thiết về doanh

thu, giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí QLDN và các chi phí tài chính

trong mối quan hệ với các khoản tiền vay, các khoản đầu tư..

BCKQKD dự báo được dự báo dựa trên mẫu của BCKQKD thực tế theo

nguyên tắc phù hợp giữa chi phí và doanh thu. Việc dự báo BCKQKD được bắt đầu

từ việc dự báo doanh thu. Doanh thu được dự báo dựa trên các giả thiết về thị

trường, nhu cầu của khách hàng, giá cả sản phẩm và sản phẩm cạnh tranh..Để có thể

xác định doanh thu người ta có thể sử dụng phương pháp tỷ lê, phương pháp hồi

quy hoặc phương pháp phân tích dãy số thời gian.

Sau khi dự báo doanh thu, tiến hành dự báo giá vốn hàng bán, chi phí bán

hàng và chi phí quản lý biến đổi. Giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và quản lý

biến đổi được dự báo dựa theo kinh nghiệm nhiều năm của DN và thường chiếm tỷ

lệ nào đó trong tổng doanh thu của mỗi loại sản phẩm. để tăng độ tin cậy cho dự

báo, doanh thu được dự báo ở đây là doanh thu thuần

1.3.2.2. Dự báo bảng cân đối kế toán.

Là việc dự báo khái quát về tài sản và nguồn hình thành tài sản của DN. Từ

các chỉ tiêu đó, nhà quản lý DN sẽ có cách nhìn bao quát nhất về các hoạt động kinh

doanh của DN để đưa ra những giải pháp phù hợp nhất tăng cường quản lý tài sản,

sử dụng đồng vốn hiệu quả và hợp lý. Dự báo bảng cân đối kế toán trên cơ sở bảng

cân đối kế toán của kỳ trước; dự báo tiền, hàng tồn kho; dự báo kết quả HĐKD.

Khi lập BCĐKT phải xác định từng chỉ tiêu dự báo và xem xét trong mối

quan hệ với doanh thu bán hàng dự báo. Các chỉ tiêu này chia làm 2 nhóm là nhóm

có quan hệ trực tiếp với doanh thu và nhóm có quan hệ gián tiếp với doanh thu.

Nhóm có quan hệ trực tiếp với doanh thu gồm các chỉ tiêu về thành phẩm, hàng hóa

tồn kho, khoản phải thu khách hàng, số dư của khoản mục tiền tệ và lợi nhuận chưa

phân phối. Ví dụ: Doanh thu có mối quan hệ chặt chẽ với chỉ tiêu thành phẩm, hàng

rồn kho. Chỉ tiêu này phụ thuộc vào lượng hàng hóa bán ra mua vào và hàng hóa

tồn đầu kỳ của DN. Hoặc chỉ tiêu phải thu khách hàng phụ thuộc vào doanh thu đạt

được trong kỳ và chính sách tín dụng của DN với khách hàng..

Một số chỉ tiêu thuộc nhóm có quan hệ gián tiếp như trị giá vật liệu, công cụ

dụng cụ, khoản phải trả nhà cung cấp, khoản vay, nguyên giá TSCĐ..

Dự báo các chỉ tiêu trên BCĐKT, thực chất là xác định các chỉ tiêu để lập

BCĐKT dự báo, đây là báo cáo dự báo về tài sản, công nợ và nguồn vốn tại thời

điểm cuối kỳ của kỳ dự báo. Báo cáo này dựa trên mẫu của BCĐKT thực tế và có

mối quan hệ chặt chẽ với BCKQKD dự báo và BCLCTT dự báo. Số dư của khoản

mục lợi nhuận trên BCĐKT dự báo căn cứ vào lợi nhuận dự báo trên BCKQKD dự

báo. Số dư của tiền dự báo được dự báo căn cứ vào số dư trên BCLCTT dự báo.

Tuy nhiên khi lập BCĐKT dự báo thường xảy ra tình trạng không cân bằng

giữa tài sản và nguồn vốn. Có 2 trường hợp có thể xảy ra khi dự báo BCĐKT như sau:

-Tổng tài sản lớn hơn tổng nguồn vốn: Khi đó BCĐKT dự báo thể hiện nhu

cầu cần có nguồn vốn bổ sung nếu DN thực hiện theo đúng chiến lược về tài sản

-Tổng nguồn vốn lớn hơn tổng tài sản: Khi đó BCĐKT dự báo chỉ ra sự dư

thừa nguồn vốn mà DN có thể dùng đầu tư thêm hoặc bớt.

Để giải quyết 2 trường hợp này người ta bổ sung thêm khoản mục “Nhu cầu

tài trợ” vào BCĐKT dự báo. Đây là khoản mục chỉ có trong BCĐKT dự báo. Nếu

khoản mục này dương có nghĩa là nhu cầu tài sản lớn hơn nguồn vốn và như vậy

DN cần phải tìm thêm nguồn tài trợ. Ngược lại, nếu khoản mục này âm thể hiện

lượng vốn dư thừa mà DN có thể sử dụng để đầu tư.

1.3.2.3. Dự báo báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

Là việc dự kiến lượng tiền thu, chi trong kỳ kinh doanh, luồng tiền lưu

chuyển thuần từ các hoạt động của DN.

DN phải có một lượng vốn bằng tiền trong quá trình SXKD, nhằm đáp ứng

nhu cầu chi tiêu như trả người bán, mua nguyên vật liệu, trả thuế, trả lương…

Để việc cân đối thu chi phục vụ cho công tác kinh doanh được chủ động thì

cần phải lập dự báo các luồng tiền lưu chuyển trong kỳ.

Lập dự báo báo cáo lưu chuyển tiền tệ dựa trên cơ sở: Dự báo bảng cân đối

kế toán, dự báo kết quả hoạt động kinh doanh cùng kỳ của DN, các báo cáo có liên

quan đến thu chi tiền của DN…

Dự báo luồng tiền vào của DN: dựa trên báo cáo kết quả hoạt động kinh

doanh của các nguồn: dự báo thu tiền bán hàng (bán hàng thu tiền ngay, bán hàng

theo phương thức trả chậm…), tiền thu từ hoạt động tài chính (mua bán cổ phiếu,

trái phiếu; chia lãi liên doanh liên kết…)

Dự báo luồng tiền ra của DN: dựa trên các mục đích chi tiêu phục vụ cho

hoạt động SXKD: dự báo thanh toán trả lương cho cán bộ nhân viên, dự báo các chi

phí khác bằng tiền.

CHƢƠNG 2: THIẾT KẾ VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Thiết kế nghiên cứu

2.1.1. Lập kế hoạch nghiên cứu

Lập kế hoạch nghiên cứu là bước đầu tiên và cũng là bước quan trọng trong

quá trình nghiên cứu, thực hiện luận văn:

Bước 1: Sau khi xác định được đề tài thực hiện nghiên cứu dựa trên tính cấp

thiết của đề tài, tính thực tiễn đề tài, ý nghĩa khoa học, tác giả đã tìm kiếm, thu thập

và tổng hợp các tài liệu thứ cấp để tìm ra hướng nghiên cứu về phân tích và dự báo

tình hình tài chính CTCP TRAPHACOPHACO.

Bước 2: Tổ chức thu thập, tổng hợp, phân tích dữ liệu từ đó đưa ra được

những đánh giá sơ bộ.

Bước 3: Thiết kế nghiên cứu luận văn và phân tích, đánh giá chi tiết các số

liệu đã thu thập được. Qua các số liệu được phân tích, đánh giá rõ ràng, tác giả thấy

được thực trạng, tình hình tài chính của DN. Từ đó, đưa ra được các giải pháp,

phương hướng khắc phục những tồn tại để cải thiện tình hình tài chính và đưa ra dự

báo tài chính năm 2019.

2.1.2. Xây dựng khung lý thuyết

Dựa vào những thông tin đã nghiên cứu từ giáo trình, tài liệu tham khảo, đề

tài nghiên cứu khác, từ đó đưa ra được cơ sở lý luận về phân tích và dự báo tình

hình tài chính DN.

2.1.3. Thực hiện phân tích và dự báo

Đây là giai đoạn thực hiện các công việc đã được xác định từ trước:

- Sưu tầm tài liệu: Để thực hiện giai đoạn này, đầu tiên cần phải thu thập,

tổng hợp thông tin từ các tài liệu đầu vào:

+ Báo cáo tài chính và báo cáo quản trị theo chế độ kế toán hiện hành đã

được kiểm toán : Bảng báo cáo lưu chuyển tiền tệ, bảng cân đối kế toán, thuyết

minh báo cáo tài chính, bảng báo cáo kết quả HĐKD.

+ Các tài liệu khác: các bài nghiên cứu, phân tích và dự báo ngành…

- Tính toán các chỉ tiêu đã được xử lý, áp dụng các phương pháp, kỹ thuật để

tiến hành phân tích và dự báo.

2.1.4. Kết quả nghiên cứu

Dựa trên những phân tích, đánh giá tình hình tài chính DN, từ đó lập báo cáo

dự báo báo cáo tình hình tài chính của DN trong giai đoạn tiếp theo và đưa ra các

giải pháp, phương hướng nâng cao tình hình tài chính của DN.

2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu

2.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu

- Luận văn được tiến hành nghiên cứu giai đoạn 2015-2018 dựa trên:

+ Các nội dung lý luận, khái niệm... được nghiên cứu qua giáo trình, luận

văn, tài liệu chuyên ngành, đề tài nghiên cứu...

+ Thông tin trên báo chí, truyền hình, đài phát thanh...đã thu thập và được xử

lý để chứng minh cho những vấn đề nghiên cứu.

+ Thu thập các tài liệu liên quan đến tình hình tài chính của Công ty cổ phần

Traphaco và báo cáo tài chính hợp nhất kiểm toán của công ty và một số DN cùng

ngành trên trang web DN hoặc các website về kinh tế tài chính.

+ Tổng hợp, thu thập các bài báo trên tạp chí, website chứng khoán, website

liên quan...về tình hình hoạt động kinh doanh, tình hình tài chính, các thông tin trên

sàn giao dịch chứng khoán cũng như những dự báo tài chính liên quan đến ngành

dược phẩm nói chung, CTCP TRAPHACO nói riêng.

- Công cụ xử lý dữ liệu: Được tổng hợp và xử lý số liệu trên máy vi tính qua

phần mềm Microsoft Excel.

2.2.2. Phương pháp phân tích

Tác giả sử dụng phương pháp phân tích để phân tích các dữ liệu có trong hệ

thống báo cáo tài chính của DN, ví dụ: phân tích thực trạng tăng trưởng doanh thu,

lợi nhuận....

2.2.3. Phương pháp so sánh

Phương pháp so sánh được sử dụng trong bài luận văn với mục đích so sánh

các số liệu liên quan giữa các năm từ 2015-2018 của Công ty cổ phần Traphaco, ví

dụ như các chỉ tiêu có cùng nội dung kinh tế trong Bảng cân đối kế toán: Tổng tài

sản, tài sản dài hạn – ngắn hạn, nợ phải trả, vốn chủ sở hữu và các khoản mục khác

có trong bảng cân đối kế toán...Ngoài ra, luận văn còn so sánh tỷ trọng của các chỉ

tiêu cùng thuộc một khoản mục để đánh giá sự phù hợp về kết cấu tài sản, chi phí,

lợi nhuận, doanh thu...với các chỉ tiêu ở khoản mục tương ứng ở kỳ trước đó. Từ đó,

đưa ra được nhận xét xu hướng biến động của các chỉ tiêu phân tích

Bên cạnh đó, tác giả so sánh số liệu của các công ty cùng ngành, cùng quy

mô nhằm đánh giá tình hình kinh doanh của DN, đánh giá vị thế của DN với công

ty cùng ngành.

2.2.4. Phương pháp phân tích sử dụng khung phân tích SWOT

Mô hình phân tích SWOT là một công cụ hữu dụng được sử dụng nhằm hiểu

rõ Điểm mạnh (Strengths), Điểm yếu (Weaknesses), Cơ hội (Opportunities) và

Nguy cơ (Threats) trong một dự án hoặc tổ chức kinh doanh.

Trong phạm vi luận văn, phương pháp phân tích Swot được sử dụng để phân

tích nguyên nhân của thực trạng (chính là điểm mạnh, điểm yếu của ngân hàng có

tác động đến tăng trưởng thu nhập phi tín dụng); chỉ ra cơ hội, thách thức của Công

ty; từ đó tìm ra giải pháp nhằm phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu, tận dụng

các cơ hội cũng như có biện pháp đối phó với các thách thức.

2.2.5. Phương pháp Dupont

Phương pháp phân tích tài chính Dupont được phát minh bởi F.Donaldson

Brown, một kỹ sư điện người Mỹ là nhà quản lý tài chính của công ty hóa học

khổng lồ Dupont; phương pháp Dupont trở nên phổ biến trong các tập đoàn lớn tại

Mỹ, đến nay phương pháp dupont được sử dụng cực kỳ rộng rãi trong việc phân

tích hoạt động tài chính DN.

Nội dung của phương pháp phân tích Dupont: Phương pháp dupont dựa trên

cơ sở kiểm soát các chỉ tiêu phân tích tài chính phức tạp. Mỗi chỉ tiêu phản ánh mối

quan hệ tài chính dưới dạng các tỷ số, khi tỷ số tài chính tăng hay giảm tùy thuộc

vào mẫu số và tử số của tỷ số đó. Mặt khác, mỗi tỷ số tài chính còn ảnh hưởng bởi

các quan hệ tài chính của DN với các bên có liên quan và quan hệ nội tại của các

hoạt động tài chính mà nó phản ánh. Chính vì vậy, việc thiết lập quan hệ của mỗi tỷ

số tài chính với những nhân tố ảnh hưởng đến nó theo một trình tự logic, chặt chẽ

và nhìn rõ ràng hơn các hoạt động tài chính của DN để có cách thức tác động vào

từng nhân tố một cách hợp lý và hiệu quả nhất.

Các bước thực hiện:

- Thu nhập số liệu từ các báo cáo tài chính đã được kiểm toán.

- Tính toán ( sử dụng bảng tính ) - Giải thích sự thay đổi của ROA, ROE.... -

Nếu kết luận xem xét không chân thực , kiểm tra số liệu và tính toán lại Ưu điểm

của phương pháp Dupont:

- Tính đơn giản: Đây là một công cụ rất tốt để cung cấp cho chủ thể quản lý

kiến thức căn bản về giải pháp tác động tích cực đến hiệu quả sử dụng vốn của DN

- Có thể dễ dàng kết nối với các chính sách tài chính của DN

- Có thể được sử dụng để thuyết phục cấp quản lý thấy rõ hơn thực trạng tài

chính của DN, cân nhắc việc tìm cách thôn tính công ty khác hay đầu tư mở rộng

quy mô hoạt động của DN.... nhằm tăng thêm doanh thu và hưởng lợi thế nhờ quy

mô, bù đắp khả năng sinh lợi yếu kém hay nên thực hiện những bước cải tổ cơ bản

trong hệ thống quản lý, quy trình hoạt động của DN nhằm chuyên nghiệp công tác

lập và thực thi các chính sách tài chính, chiến lược sản xuất và tiêu thụ sản phẩm....

Hạn chế của phương pháp Dupont:

- Phụ thuộc vào mức độ tin cậy của số liệu đầu vào trên các báo cáo tài chính

của DN nên ảnh hưởng bởi các phương pháp và giả định cuả kế toán DN. Ví dụ:

Dưới góc độ nhà đầu tư một trong những chỉ tiêu quan trọng nhất là hệ số lợi nhuận

trên vốn chủ sở hữu (ROE). ROE = Lợi nhuận sau thuế/Vốn chủ sở hữu bình quân.

Do vốn chủ sở hữu là một phần của tổng nguồn vốn hình thành nên tài sản nên tách

tỷ số trên thành 2 nhân tố ảnh hưởng:

ROE = (Lợi nhuận sau thuế /Tài sản bình quân ) x (Tài sản bình quân/Vốn chủ

bình quân)

ROE = ROA x Hệ số tài sản trên vốn chủ

Ta thấy ROE phụ thuộc vào hệ số sinh lời ròng của tài sản (ROA) và hệ số tài

sản trên vốn chủ.

Hệ số tài sản trên vốn chủ = (Vốn chủ SH bình quân/ Vốn chủ SH bình quân )

+ (Nợ phải trả bình quân/Vốn chủ SH bình quân) = 1 + Đòn bẩy tài chính

ROA =( Lợi nhuận sau thuế / Doanh thu) x (Doanh thu/Tổng tài sản bình

quân) = ROS x Hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh.

Mà hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh lại phụ thuộc vào 2 nhân tố:

Hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh = (Doanh thu /Tài sản ngắn hạn bq) x

(Tài sản ngắn hạn bq/ Tổng tài sản bình quân) = Số vòng luân chuyển tài sản ngắn

hạn x Hệ số đầu tư ngắn hạn.

ROE= ROS x Hệ số đầu tư ngắn hạn x Số vòng luân chuyển tài sản ngắn hạn

x (1+ Đòn bẩy tài chính)

Trên cơ sở nhận biết 4 nhân tố ảnh hưởng đến ROE, DN có thể áp dụng một

số biện pháp làm tăng ROE như sau:

- Tác động tới đòn bẩy tài chính của DN thông qua điều chỉnh cơ cấu nguồn

vốn giữa tỷ lệ nợ vay và vốn chủ sở hữu trong phù hợp với điều kiện cụ thể về tài

chính DN cũng như bối cảnh của thị trường vốn;

- Tác động tới cơ cấu phân bổ vốn thông qua điều chỉnh tỷ lệ vốn đầu tư

ngắn hạn và vốn đầu tư dài hạn phù hợp với đặc điểm ngành nghề kinh doanh, chu

kỳ phát triển của DN;

- Tăng hiệu suất sử dụng tài sản ngắn hạn, thông qua việc phát triển thị

trường để doanh thu thuần và quản trị vốn lưu động hợp lý, hiệu quả;

- Nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ, giảm tỷ suất chi phí trong doanh

thu để tăng khả năng sinh lời hoạt động của DN.

Tóm lại, Phân tích tình hình tài chính dựa vào mô hình Dupont có ý nghĩa

rất lớn đối với quản trị tài chính DN, đánh giá được hiệu quả kinh doanh một cách

sâu sắc và toàn diện, đánh giá đầy đủ và khách quan những nhân tố ảnh hưởng đến

hiệu quả kinh doanh của DN. Từ đó, đề ra được hệ thống các biện pháp cụ thể

nhằm tăng cường công tác cải tiến tổ chức quản lý và điều hành hoạt động tài

chính DN, góp phần không ngừng nâng cao hiệu quả kinh doanh của DN ở các kỳ

tiếp theo.

2.2.6. Phương pháp dự báo

Để dự báo báo cáo tài chính DN, các nhà phân tích có thể dựa vào kết quả

mà DN đã đạt được trong quá khứ kết hợp với tình hình hiện tại và đưa ra các

phương hướng hoạt động trong tương lai để dự báo tình hình tài chính của DN trong

tương lai.

- Phương pháp dựa vào quá khứ: là phương pháp nghiên cứu những chỉ tiêu

tài chính phản ánh kết quả hoạt động đã diễn ra theo thời gian trong quá khứ, để tìm

ra mối quan hệ giữa các chỉ tiêu phản ánh kết quả. Mối quan hệ này được biểu diễn

thành phương trình hồi quy, từ đó các nhà phân tích có thể dự báo được các chỉ số

tài chính của DN.

- Phương pháp dựa vào giả thiết trong tương lai: là phương pháp dự báo các

chỉ tiêu phản ánh kết quả HĐKD sẽ đạt được trong tương lai trên cơ sở những sự

kiện được biết trước hoặc các giả thiết được đặt ra phù hợp với tình hình của DN.

- Có nhiều phương pháp dự báo báo cáo tài chính, tuy nhiên, trong luận văn,

tác giả sử dụng phương pháp Dự báo báo cáo tài chính thông qua tỷ lệ phần trăm so

với doanh thu thuần. Phương pháp này được thực hiện qua các bước:

+ Bước 1: Xác định mối liên hệ giữa các chỉ tiêu tài chính với doanh thu thuần.

+ Bước 2: Xác định trị số của các chỉ tiêu tài chính.

+ Bước 3: Xác định nhu cầu vốn bổ sung thừa hoặc thiếu.: DN cần xác định

nhu cầu vốn để có những biện pháp sử dụng và huy động vốn hợp lý.

Sau khi các báo cáo tài chính dự báo đã được tính toán, tiến hành kiểm tra

một số chỉ tiêu tài chính, để đánh giá xem xét các báo cáo tài chính này có đảm bảo

mục tiêu đã đề ra và phù hợp với năng lực của DN trong tương lai hay không, từ đó

tác giả đưa ra các điều chỉnh phù hợp hơn với DN.

CHƢƠNG 3: PHÂN TÍCH VÀ DỰ BÁO TÀI CHÍNH

CÔNG TY CỔ PHẦN TRAPHACO

3.1. Khái quát về Công ty cổ phần Traphaco

3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty cổ phần Traphaco

Công ty cổ phần Traphaco, mã cổ phiếu TRA.

- Tên giao dịch quốc tế: TRA( Pharmaceutical & Medical Stock Company)

- Trụ sở chính của Công ty đặt tại: Số 75 – Phố Yên Ninh – Quận Ba Đình –

Hà Nội.

- Ngày 26/11/2008, mã cổ phiếu TRA của Công ty chính thức giao dịch tại Sở

giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE).

3.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty cổ phần Traphaco

Nguồn: Báo cáo thường niên CTCP TRAPHACO

Sơ đồ 3.1.Bộ máy tổ chức và các công ty thành viên công ty liên kết

Vốn điều lệ % sở Tên công ty (triệu) hữu

• Công ty TNHH TRA Hưng Yên 250,000 (VND) 100.00

• Công ty TNHH MTV TRA Sapa 25,000 (VND) 100.00

• CTCP Dược Vật tư Y tế Đắk Lắk 19,416 (VND) 58.00 (BAMEPHARM)

• CTCP Công nghệ cao TRA Hưng Yên 94,704 (VND) 51.00

3.1.3. Khái quát tình hình sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần Traphaco

3.1.3.1. Lĩnh vực kinh doanh

TRA là DN hoạt động chính trong lĩnh vực:

- Sản xuất và kinh doanh dược phẩm, hóa chất, vật tư và thiết bị y tế.

- Thu mua, gieo trồng, chế biến dược liệu.

- SXKD dược phẩm, hóa chất và vật tư thiết bị y tế

- Pha chế thuốc theo đơn

- Tư vấn sản xuất dược phẩm, mỹ phẩm

- Kinh doanh xuất nhập khẩu nguyên phụ liệu làm thuốc, các sản phẩm thuốc

- Sản xuất, buôn bán mỹ phẩm…

Về sản phẩm chủ lực, tận dụng nguồn dược liệu phong phú và nền y học cổ

truyền lâu đời, TRA đã lựa chọn nghiên cứu và sản xuất các sản phẩm Đông Dược

trên nền công nghệ cao. Hiện TRA có trên 230 sản phẩm, trong đó nhóm top 10 có

tốc độ tăng trưởng cao và tiềm năng chính. Theo báo cáo của IMS, trong nhóm hàng

OTC (thuốc không cần đơn của bác sĩ) TRA xếp thứ 2 về doanh thu, chiếm 3,4% thị

phần, sản phẩm tiêu biểu của TRA phải kể đến Boganic – tăng cường chức năng

gan và Hoạt huyết dưỡng não, xếp hạng lần lượt là 3 và 13 về mặt doanh thu tại thị

trường OTC (theo IMS Health), mang về nguồn thu chủ yếu chiếm ½ trên tổng

doanh thu. Bên cạnh sản phẩm đông dược, TRA lấn sân sang mảng tân dược, cạnh

tranh bằng công nghệ cao và tận dụng sản xuất nhượng quyền.

Sứ mệnh: Tiên phong sáng tạo dược phẩm Xanh bảo vệ sức khỏe

con người.

Dược phẩm xanh là dược phẩm được sản xuất trên nền tảng chuỗi cung ứng

xanh từ nguồn nguyên liệu đến công nghệ sản xuất sạch, hệ thống phân phối, dịch

vụ thân thiện với môi trường.

Tầm nhìn năm 2020: Đến năm 2020 là DN dược số 1 Việt Nam về tốc độ tăng

trưởng doanh thu, lợi nhuận, vốn hóa thị trường.

3.1.3.2. Năng lực sản xuất

Về đông dược, trong khi các nhà sản xuất khác ở VN phải nhập khẩu 90%

dược liệu, TRA đã là DN dược đầu tiên của VN tự cung cấp được 72% dược liệu

cho nhu cầu sản xuất của mình. Phần dược liệu còn lại được thu mua trong nước

(20%) hoặc nhập khẩu (8%) do một số cây thuốc đặc biệt phải trồng ở vùng ôn đới.

Vùng nguyên liệu của TRA gồm 36.000 ha vùng trồng đạt tiêu chuẩn GACP-WHO

cho 10 loại dược liệu khác nhau phục vụ các nhóm sản phẩm chính của TRA. Hàng

năm, vùng nguyên liệu này trồng được 2.200 tấn dược liệu theo tiêu chuẩn GACP-

WHO, cao nhất trong các DN tự trồng dược liệu tại Việt Nam (BV Pharma là 500

tấn, Domesco là 250 tấn).Hiện tại TRA đang có 2 nhà máy với tổng công suất sản

xuất là 1 tỷ đơn vị sản phẩm 1 năm. Cụ thể, nhà máy sản xuất tại Hà Nội đạt tiêu

chuẩn GMP-WHO rộng 9.000 m2 và nhà máy Đông dược tại Hưng Yên rộng

40.000m2.

3.1.3.3. Đầu vào

Công ty cổ phần Traphaco là công ty tiên phong sáng tạo dược phẩm xanh -

sản xuất trên nền tảng chuỗi cung ứng xanh từ nguyên liệu đến công nghệ sản xuất

sạch, bảo vệ sức khỏe con người. Những năm qua, với chiến lược phát triển "Con

đường sức khỏe xanh", TRA đã tận dụng những lợi thế về đa dạng sinh học của

Việt Nam và nền y học cổ truyền lâu đời phong phú để phát triển thuốc từ dược

liệu. Công ty không ngừng nghiên cứu, phát triển chuỗi giá trị xanh từ nguyên liệu -

công nghệ - sản phẩm - dịch vụ phân phối. TRA là một trong số ít DN mạnh dạn

đầu tư nghiên cứu theo hướng khác biệt hóa trong hướng đi để tạo ra sự đột phá

trong tăng trưởng, nhanh chóng trở thành thương hiệu dẫn đầu trong ngành dược

của Việt Nam.TRA tiên phong xây dựng vùng trồng theo GACP-WHO và đã xây

dựng được trên 800 ha vùng trồng cho hơn 10 loại dược liệu chủ lực tại 28 tỉnh,

thành phố trên toàn quốc. Hướng đi này phù hợp với "Chiến lược quốc gia phát

triển ngành dược Việt Nam giai đoạn đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030" đã

được Thủ tướng phê duyệt.

TRA tiên phong xây dựng vùng trồng theo GACP-WHO và đã xây dựng được

trên 800 ha vùng trồng cho hơn 10 loại dược liệu chủ lực tại 28 tỉnh, thành phố trên

toàn quốc.

Bà Vũ Thị Thuận, Chủ tịch HĐQT TRA cho biết, việc chủ động nguồn

nguyên liệu đầu vào được xem là vấn đề rất quan trọng với TRA, tránh được ảnh

hưởng của khủng hoảng kinh tế thế giới, góp phần giảm nhập siêu, tạo doanh thu

cho các DN Việt Nam là vệ tinh của TRA. Xét về tổng thể, nhằm kết nối, quy hoạch

các vùng cung cấp nguyên liệu cho Công ty, TRA đã thúc đẩy nghiên cứu thành

công dự án Green plan. Công ty đã hợp tác với người nông dân, với các DN, các

nhà khoa học trong việc nghiên cứu giống, nghiên cứu quy trình trồng, áp dụng

công nghệ GACP (trồng sạch), nghiên cứu quy trình chế biến sau thu hoạch. Dự án

này đã mang lại cho TRA nguồn nguyên liệu đầu vào ổn định về chất lượng cũng

như số lượng. Cũng theo bà Thuận, hầu như những vùng trồng dược liệu có quy

hoạch đều xuất phát từ nhu cầu của những sản phẩm chủ lực của DN nào đó.Như

TRA có vùng trồng đinh lăng (ở Nam Định), nghệ vàng (Thái Nguyên), rau đắng

đất (Phú Yên), atisô (Sapa, Đà Lạt)... Một số dược liệu được khai thác 100% tại

Việt Nam như đinh lăng trong sản phẩm hoạt huyết dưỡng não, chè dây trong sản

phẩm Ampelop, Actiso trong sản phẩm Boganic...Trên thực tế, các vùng dược liệu

phát triển dựa vào trọng tâm là các DN sản xuất dược phẩm sử dụng cây dược liệu,

với mô hình liên kết với nông dân, theo đó, công ty hỗ trợ giống và kỹ thuật; người

dân trồng và hái. Mô hình liên kết với nông dân của các công ty TRA, Nam Dược,

Dược phẩm OPC... đã hình thành nên các vùng trồng đinh lăng, atisô, đương quy,

cúc hoa vàng, kim tiền thảo, dây thìa canh, kinh giới, nghệ vàng... tương đối ổn

định. Hiện tại, TRA đã chủ động được 70% nguyên liệu đầu vào và tự túc được hơn

90% nhu cầu dược liệu trong sản xuất thuốc. Khoảng 30 nghìn tấn dược liệu sạch

mỗi năm đã được sử dụng tại TRA.

3.1.3.4. Đầu ra

Thị trường nội địa: Hiện các sản phẩm của TRA chủ yếu tiêu thụ ở thị trường

nội địa thông qua 1 công ty con phân phối, 28 chi nhánh đại diện và 40 đại lý trải

rộng khắp trên 64 tỉnh thành. Theo đánh giá của IMS Health Việt Nam, TRA sở hữu

1,3% thị phần dược Việt Nam, trong đó thị trường OTC (những sản phẩm mà người

tiêu dùng có thể ra hiệu thuốc mua về sử dụng an toàn và hiệu quả mà không cần sự

chỉ dẫn và theo dõi của bác sĩ - PV) chiếm 3,43%, đứng thứ 2 sau Sanofi. Trong khi

đó, mức tăng trưởng của thị trường dược Việt Nam được kỳ vọng ở mức 2 con số

trong một thời gian dài nữa. Chi tiêu cho dược phẩm bình quân đầu người mỗi năm

của Việt Nam chỉ mới đạt mức 111 USD, thấp xa so với nhiều nước trong khu vực,

như Thái Lan là 264 USD hoặc Malaysia là 423 USD. Thêm vào đó, tầng lớp trung

lưu tại Việt Nam ngày càng đông, ý thức bảo vệ sức khỏe ngày càng được nâng cao.

TRA chọn thị trường ngách sản xuất thuốc đông dược trên nền công nghệ cao

là cách hóa giải các khó khăn và tránh cạnh tranh với các đối thủ mạnh. Bằng cách

này, TRA tận dụng những lợi thế về đa dạng sinh học của Việt Nam và nền y dược

học cổ truyền lâu đời để phát triển những loại thuốc đông dược dễ dùng, tiện lợi, có

tính an toàn cao, thoát khỏi việc phụ thuộc nguyên liệu nhập để tối ưu hóa giá thành

sản xuất. Và đến thời điểm này, cũng không có quá nhiều người chơi gia nhập vào

thị trường đông dược.

Bên cạnh các sản phẩm dược phẩm được sản xuất trong nhà máy hiện đại theo

các tiêu chuẩn thực hành tốt, các sản phẩm thực phẩm chức năng từ đông dược đã

góp phần giúp TRA đi đến chiến lược quan trọng là tập trung vào thị trường OTC.

Lựa chọn phân khúc OTC đồng nghĩa với việc sản phẩm được bán với số lượng rất

lớn, được xem như mặt hàng tiêu dùng hơn là thuốc.Để phát triển thành công thị

trường OTC đòi hỏi xây dựng một mạng lưới phân phối tốt. Cách đi của TRA khác

hẳn nhiều công ty dược khác, vốn dựa vào hệ thống bán buôn - dù việc bán hàng sẽ

nhẹ nhàng hơn (vì chỉ giao cho một số đầu mối đảm trách việc phân phối), nhưng

tính lệ thuộc rất cao và dễ tạo ra những cơn sốt giá ảo khiến khách hàng quay lưng.

Nếu mối quan hệ với nhà phân phối có trục trặc, việc kinh doanh sẽ ngay lập tức

gián đoạn.Ban lãnh đạo TRA nhận thức rõ không thể phó mặc số phận vào tay các

đại lý, mà phải tự xây dựng hệ thống bán lẻ đến tận tay người tiêu dùng.Để làm

được điều này, TRA đã ứng dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ tối đa cho công tác

bán hàng. Theo đó, TRA trang bị các phần mềm cho hệ thống nhà thuốc, máy tính

bảng cho nhân viên bán hàng. Mọi dữ liệu mua bán được truyền thẳng về máy chủ

công ty nhanh chóng giúp ban lãnh đạo cập nhật tình huống theo thời gian thực để

có những điều chỉnh chiến lược phù hợp, ngoài ra giúp nâng cao năng suất bán

hàng, thống nhất giá bán lẻ trên thị trường, tối ưu hóa việc sản xuất, xử lý tồn

kho.Và hiện nay gần 80% doanh thu của TRA đến từ thị trường OTC nhờ vào hệ

thống phân phối. Với hệ thống phân phối được xây dựng bài bản, vững chắc, giờ

đây TRA đang hưởng lợi ích kép, khi nhiều tập đoàn dược nước ngoài muốn cùng

hợp tác để phân phối thuốc cho họ. Cái bắt tay giữa TRA và Tập đoàn Novartis của

Thụy Sỹ gần đây đã minh chứng cho điều này. TRA là nhà phân phối độc quyền các

sản phẩm của Novartis và tất yếu công ty sẽ có thêm nguồn thu mới.

Thị trường xuất khẩu: Không chỉ khẳng định uy tín ở thị trường trong nước,

gần đây, TRA đã xuất khẩu thuốc sang một số nước trong khu vực như Myanma,

Lào, Campuchia, Ucraina... Hiện tại, các sản phẩm của TRA đã được đăng ký bảo

hộ ở trên 20 quốc gia trên thế giới.

Một khảo sát của IMS cho thấy, Việt Nam có thể sản xuất thuốc theo tiêu chuẩn

EU-GMP có chi phí rất cạnh tranh trên thế giới, thấp hơn 30% so với các DN dược

phẩm Ấn Độ, 40% so với Nhật Bản và 20% so với Trung Quốc, chủ yếu nhờ các lợi

thế đặc thù như nhân công, quản trị tốt.. Như vậy, bên cạnh thị trường trong nước

TRA có thể bước chân ra biển lớn bằng việc xuất khẩu.

3.1.3.5. Đặc điểm ngành kinh doanh chính của TRA (ngành đông dược)

Ở thế giới, Mỹ vẫn là nước dẫn đầu trong việc chi tiêu cho thuốc, chiếm

khoảng 34% tổng giá trị tiêu thụ thuốc toàn cầu. Tiếp theo là Nhật Bản chiếm 12%.

Trung bình các nước kém phát triển sẽ dành khoảng 5,7% GDP cho hệ thống chăm

sóc y tế, trong khi con số này ở các nước phát triển là 12,3%. Chi tiêu cho thuốc ở

các nước phát triển vẫn chiếm 67% tổng chi tiêu của toàn cầu, sau đó đến các nước

thuộc nhóm thị trường mới nổi. Tuy nhiên, thị trường dược của các nước mới nổi

phát triển với tốc độ nhanh và sẽ dần thu hẹp khoảng cách với các nước phát triển.

Giá thuốc ở các nước đang và chậm phát triển vẫn còn cao so với thu nhập người

dân, một phần vì chi phí khá lớn cho hệ thống phân phối đến vùng sâu vùng xa, chi

phí nhập khẩu do hầu hết các nước đang phát triển phải nhập nguyên liệu hoặc

thành phẩm. Ở khu vực Đông Nam Á, Singapore được xem là trung tâm thương mại

dược phẩm quan trọng bậc nhất trong khu vực và trên thế giới.

Nguồn: Công ty Cổ phần Chứng khoán FPT (FPTS)

Biểu đồ 3.1. Doanh thu tiêu thụ thuốc theo quốc gia

Ngành dược luôn đóng góp một phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế,

góp phần tạo ra công ăn việc làm và trên hết đó là nghĩa vụ cao đẹp: bảo vệ sức

khỏe và tính mạng con người. Do đó mà hoạt động nghiên cứu và phát triển luôn

được quan tâm đầu tư, đặc biệt là ở các nước phát triển và các tập đoàn dược đa

quốc gia. Hoạt động chuyển giao công nghệ luôn là bước quan trọng giúp các DN

dược ở các nước đang phát triển tiếp thu công nghệ hiện đại nhằm đưa ngành công

nghiệp dược phẩm trong nước phát triển lên tầm cao mới, góp phần phát triển kinh

tế, cải thiện đời sống. Bên cạnh đó thì hoạt động xuất khẩu thuốc cũng được xem là

thế mạnh của các DN dược ở các nước phát triển. Châu Âu được xem là cái nôi của

hoạt động xuất khẩu thuốc khi mà các sản phẩm thuốc chiếm hơn ¼ tổng sản lượng

xuất khẩu các sản phẩm công nghệ cao của châu Âu. Trong thời gian gần đây, Ấn

Độ, Israel và Singapore nổi lên như những nhà xuất khẩu mới của thị trường dược

phẩm thế giới. Các nước này dựa vào doanh thu để tái đầu tư cho hoạt động nghiên

cứu và phát triển để củng cố vị thế trên thị trường. Tuy nhiên, các nước đang phát

triển cũng nhận ra được vai trò của việc phát triển ngành công nghiệp dược trong

nước nên đã khuyến khích các DN của mình đầu tư cải thiện chất lượng sản phẩm

và chủ động về nguồn nguyên liệu đầu vào.

Nguồn: IMS Market Prognosis, 2012; Economist Intelligence Unit, 2012

Biểu đồ 3.2. Tương quan mức chi tiêu bình quân thế giới (USD) và dân số các

quốc gia (triệu người)

Mỹ, Nhật Bản và Canada là 3 quốc gia có mức tiêu thụ thuốc lớn nhất trên thế

giới (bình quân gần 800 USD/người/năm, tương đương 55% tổng giá trị sử dụng

thuốc) dù tổng dân số chỉ hơn 486 triệu. Mức tiêu thụ bình quân đầu người trên toàn

thế giới đang ở mức 186 USD. Nếu so với mức bình quân này, Ấn Độ đang là quốc

gia có mức chi tiêu bình quân đầu người thấp nhất thế giới dù dân số đông thứ 2 thế

giới (hơn 1,2 tỷ người). Nhóm các nước đang phát triển (bao gồm cả Việt Nam) có

mức chi tiêu cho thuốc bình quân đầu người chỉ 96 USD, thấp hơn 48% so với mức

bình quân chung của thế giới. Chỉ số này tại Trung Quốc cũng khá thấp, chỉ khoảng

121 USD/người/năm.

Ở Việt Nam:

Nguồn: VIRAC, DAV

Biểu đồ 3.3. Ngành dược Việt Nam giữ tốc độ tăng trưởng hằng năm cao nhất

châu Á

Ngành dược Việt Nam cũng có nhiều đặc điểm tuân theo xu hướng của toàn

cầu khi phải đối mặt với những vấn đề bệnh tật đến từ việc già hóa dân số, ô nhiễm

môi trường sống và chế độ dinh dưỡng không hợp lý. Theo báo cáo của IQVIA, thị

trường dược Việt Nam năm 2017 đạt 85.533 tỷ VND, và có mức tăng trưởng

khoảng 12% so với năm 2016. Việt Nam cũng vẫn phụ thuộc khá nhiều vào thuốc

nhập khẩu với 63% giá trị toàn thị trường. Tuy nhiên đã xuất hiện những tín hiệu

tích cực khi tốc độ tăng trưởng của các sản phẩm nội địa đạt 13%, cao hơn một chút

so với đà tăng của sản phẩm nhập khẩu ở mức 12%.

Thị phần ngành công nghiệp dược Việt Nam tăng trưởng khoảng 24%/năm,

tuy nhiên doanh số thu được gần như thấp nhất khu vực với 0,8 tỷ USD/năm, trong

khi Trung Quốc là 18,8 tỷ USD, Ấn Độ 7,6 tỷ USD, Philippines 2,3 tỷ USD.

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hiện Việt Nam đang

đứng thứ 16 trong số 22 nước có ngành công nghiệp dược đang phát triển dựa theo

tiêu chí tổng giá trị tiêu thụ thuốc hàng năm (4,8 tỷ USD).

Thị trường dược phẩm Việt Nam hiện có mức tăng trưởng cao nhất Đông Nam

Á, khoảng 17%/năm, dự báo sẽ tăng lên khoảng 10 tỷ USD vào năm 2020. Cơ cấu

thị trường thuốc chủ yếu là thuốc generic, chiếm 51% và biệt dược là 22%, theo số

liệu năm 2012. Kênh phân phối chính là hệ thống các bệnh viện dưới hình thuốc

được kê đơn (ETC) chiếm trên 70%, còn lại được bán lẻ ở các quầy thuốc (OTC).

Tiêu thụ các loại thuốc Việt Nam vẫn chủ yếu tập trung vào điều trị các bệnh

liên quan đến chuyển hóa và dinh dưỡng chiếm tỷ trọng cao nhất là 20%.

DN sản xuất thuốc trong nước chia làm 4 nhóm: Nhóm cổ đông lớn là Tổng

công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC), nhóm DN có cổ đông lớn là

Tổng Công ty Dược Việt Nam, nhóm cổ đông lớn là các cơ quan nhà nước và nhóm

cổ đông lớn không thuộc nhà nước.

Hiện Việt Nam có khoảng 178 DN sản xuất thuốc, trong đó có 98 DN sản xuất

thuốc tân dược; 80 DN sản xuất thuốc đông dược, DN FDI. Ngoài ra, có trên 300 cơ

sở sản xuất thuốc đông dược.

Biên lợi nhuận của ngành dược tương đối ổn định và đang được cải thiện trong

vài năm nay do tận dụng được việc tối ưu giá vốn đầu vào, chính sách ưu đãi của

Chính phủ (thuế TNDN), chi phí bán hàng và quản lý DN.

Các DN dược có lợi thế cạnh tranh trong sản xuất chủ yếu từ chi phí sản xuất

giá rẻ. Sản xuất thuốc theo tiêu chuẩn EU-GMP hiện đang có chi phí rẻ hơn 30% so

với các DN dược phẩm tại Ấn Độ 40% so với Nhật Bản, 20% so với Trung Quốc.

Các yếu tố làm chi phí sản xuất của DN dược Việt Nam rẻ là chi phí nhân công

chất lượng cao rẻ, chi phí xây dựng cơ bản thấp, chi phí vận hành thấp, chi phí về xử

lý môi trường thấp và các quy định về đăng ký lưu hành thuốc tương đối mềm mỏng.

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, giá trị sản xuất trong nước chỉ

chiếm 2,18% so với tổng doanh thu công nghiệp sản xuất quốc gia năm 2014. Thị

phần ngành công nghiệp dược tăng trưởng khoảng 24%, tuy nhiên doanh số thu

được gần như thấp nhất khu vực với 0,8 tỷ USD/năm, trong khi Trung Quốc là 18,8

tỷ USD, Ấn Độ 7,6 tỷ USD, Philippines 2,3 tỷ USD.

Quy mô các DN Việt Nam chủ yếu vẫn thuộc nhóm DN vừa và nhỏ cả về tài

chính lẫn nhân lực. Các nhà máy trong nước đều sản xuất danh mục sản phẩm

tương đối giống nhau.

Hậu quả là phần lớn các DN tập trung sản xuất thuốc thông thường, trong khi

đó có quá ít cơ sở sản xuất thuốc có dạng bào chế đặc biệt và thuốc chuyên khoa

đặc trị do đó rất khó cạnh tranh với thị trường quốc tế.

Trong "Chiến lược quốc gia phát triển ngành Công nghiệp Dược đến năm

2020, tầm nhìn đến năm 2030", Chính phủ đang có kế hoạch đầu tư tới 1,5 tỷ USD

cho ngành Dược trong 10 năm tới đây, nhằm giảm sự phụ thuộc vào thuốc nhập

khẩu. Chính phủ cũng cam kết tăng tỷ lệ thuốc sản xuất trong nước từ 50% cuối

năm 2015 lên 80% năm 2020.

3.1.4. Bối cảnh chung ngành dược phẩm

3.1.4.1. Swot ngành



Điểm mạnh (S): Điểm yếu (W):

Các công ty Việt nam có sẵn hệ Có quá nhiều DN cùng khai thác

thống phân phối, chi nhánh và mối quan một thị trường, phát triển nhỏ lẻ, thiếu



hệ với các cơ sở điều trị tại địa phương. quy hoạch và phát triển dài hạn.

Chi phí sản xuất thấp, cạnh tranh Đa số DN vấn theo tiêu chuẩn sản

với các nước khác do tiêu chuẩn sản xuất WHO-GMP, tiêu chuẩn này đã khá



xuất thấp (GMP-WHO so với EU- lạc hậu.

GMP), nguồn lao động giá rẻ, chi phí Năng lực R&D của các DN còn



xây dựng cơ bản và vận hành thấp, hạ yếu kém.

tầng giao thông thuận tiện, chi phí xử lý Hầu hết các nguyên liệu phải nhập



mỗi trường, cấp phép và ưu đãi thuế khẩu.

cạnh tranh. Các quy định pháp lý còn lỏng lẻo,

đang trong giai đoạn tiếp thu và hoàn

thiện.



Thách thức (T): Cơ hội (O):

Mức tiêu thụ thuốc đầu người Các quy định pháp lý và năng lực

còn thấp so với khu vực và thế giới, dự của cơ quan quản lý không thay đổi kịp

kiến tăng trưởng lớn trong 40-50 năm theo biến động của thị trường, hoặc chậm

được nâng cấp, cải tiến. tới.



Dân số bước vào giai đoạn già Sự canh tranh khốc liệt giữa các

hóa, tỷ lệ người Việt Nam trên 65 tuổi DN trong nước với nhau và với các tập



chiếm đến 21% vào năm 2050. đoàn nước ngoài đang thâm nhập vào



Tỷ lệ bệnh tật gia tăng nhanh ở khâu sản xuất tại Việt Nam.



nhóm ung thư, tim mạch. Khả năng bị thâu tóm bởi các tập

Quá trình tái cấu trúc đang diễn đoàn dược phẩm nước ngoài đang thâm

ra mạnh mẽ, dịch chuyển từ số lượng nhập vào khâu sản xuất tại Việt Nam



sang chất lượng.

Một số DN đang mở rộng kinh

doanh ra khu vực và thế giới.

3.1.4.2.. Môi trường vi mô

Phân tích SWOT của Công ty cổ phần Traphaco

Điểm mạnh:

Sở hữu thương hiệu hàng đầu về Đông dược với mức độ nhận biết cao. Cơ sở

hạ tầng, trang thiết bị hiện đại với 2 nhà máy đạt tiêu chuẩn GMP-WHO. Hoạt động

R&D mạnh chính là lợi thế cạnh tranh lớn nhất của TRA. Hàng năm doanh thu từ

sản phẩm mới đều chiếm khoảng 7% tổng doanh thu. Hệ thống phân phối đứng thứ

2 so với các công ty dược niêm yết, rộng khắp toàn quốc. Sử dụng 80% nguyên liệu

đầu vào là các nguyên liệu trong nước.

Điểm yếu:

Nguyên liệu công ty tự trồng chỉ chiếm khoảng 30% nguyên liệu cho các sản

phẩm Đông dược, mặt khác hầu hết các nguyên liệu sản xuất Tân dược phải nhập khẩu.

Cơ hội:

Ngành Dược còn nhiều tiềm năng tăng trưởng, tỷ lệ tiêu dùng Đông dược

được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng tốt trong các năm tới nhờ quan niệm về độ an

toàn, ít tác dụng phụ, và thói quen tiêu dùng các loại thuốc không kê đơn tăng.

Tham gia vào thị trường xuất khẩu. Hiện tỷ lệ doanh thu xuất khẩu của TRA chiếm

chưa đến 1%. Công ty đang tích cực thúc đẩy xuất khẩu sang các nước ASEAN

(Lào, Myanmar, Campuchia) và Đông Âu (Ukraina).

Thách thức:

Thị trường Đông dược ngày càng cạnh tranh gay gắt. Các sản phẩm tiêu biểu

của công ty luôn phải đối mặt với tình trạng hàng giả, hàng nhái. Giá bán chịu sự

kiểm soát nghiêm ngặt từ các cơ quan quản lý nhà nước, tốc độ tăng giá bán không

theo kịp chi phí đầu vào. Thị trường nguyên liệu dược của Việt Nam phụ thuộc vào

nước ngoài, chủ yếu từ Trung Quốc.

Qua những nội dung phân tích trên, có thể thấy TRA có những điểm mạnh và

cơ hội để phát triển mạnh lĩnh vực SXKD dược phẩm. Tuy nhiên, bên cạnh đó công

ty cũng còn nhiều điểm yếu và thách thức cần phải cải thiện và vượt qua trong thời

gian tới để đưa hoạt động SXKD dược phẩm của công ty ngày càng phát triển.

Triển vọng ngành:

Nền kinh tế ổn định, tăng trưởng khá trong những năm gần đây khiến thu

nhập bình quân đầu người tăng và chi tiêu cho các dịch vụ y tế cũng vì thế tăng

trưởng. Theo phân loại của IQVIA, Việt Nam là một trong nhóm 17 nước có ngành

công nghiệp dược đang phát triển trên thế giới. Đến năm 2020 Việt Nam được dự

báo sẽ có 51% người có thu nhập trung bình trở lên (năm 2015 con số này là 42,8%)

làm gia tăng nhu cầu cho các loại thuốc generics chất lượng cao, từ đó sự phụ thuộc

vào thuốc giá rẻ sẽ được thu hẹp lại. IQVIA cũng dự báo, đến năm 2021 chi tiêu

tiền thuốc của người Việt là 55 USD/người, tăng gần 50% so với mức 39

USD/người năm 2017. Cũng theo đánh giá của IQVIA, thị trường dược Việt Nam

sẽ tăng trưởng khoảng 9%/năm trong 5 năm tới. Tốc độ tăng trưởng này đứng đầu

Đông Nam Á, và đứng thứ 2 trong khu vực châu Á Thái Bình Dương chỉ sau Ấn

Độ. Chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe của Việt Nam cũng sẽ tăng lên và chiếm

khoảng 7% GDP, so với mức 1,7% hiện tại. Bảo hiểm Y tế toàn dân và giảm chi phí

thuốc luôn là mục tiêu của Bộ Y tế. IQVIA cũng đưa ra dự báo đến năm 2020, 90%

dân số Việt Nam sẽ có bảo hiểm y tế và hình thức đấu thầu thuốc tập trung sẽ được

ưu tiên đẩy mạnh trong giai đoạn từ đây đến 2022. Khoảng 7,5 tỷ đô la Mỹ sẽ được

bổ sung vào ngân sách cải thiện cơ sở hạ tầng cho lĩnh vực y tế ở khu vực công đến

năm 2020. Y tế tư nhân trong những năm gần đây đã liên tục phát triển, sẽ tiếp tục

được mở rộng, và các dịch vụ bảo hiểm tư nhân cũng sẽ gia tăng. Dự báo đến năm

2022, Việt Nam sẽ có khoảng 18.000 bệnh viện, trong đó số lượng bệnh viện công

chiếm 69% và khu vực tư nhân chiếm 31%. Chính phủ kỳ vọng năm 2020 sẽ có

khoảng 20% số giường bệnh trong tổng số giường của cả nước đến từ khu vực tư,

thông qua các chương trình cắt giảm thuế thu nhập DN cho lĩnh vực tư nhân. Ngành

dược Việt Nam vẫn còn rất nhiều tiềm năng để phát triển. Do đó, nhiều công ty

dược nước ngoài với đầy đủ lĩnh vực và phân khúc đã tham gia vào thị trường, tạo

nên một bối cảnh cạnh tranh khá phức tạp nhưng không kém phần khốc liệt. Bên

cạnh đó, hoạt động M&A ngành dược cũng diễn ra sôi nổi các năm qua. Dù gặp

nhiều khó khăn về sản xuất và công nghệ nhưng với cơ cấu dân số trẻ, thu nhập và

mức độ quan tâm của 90 triệu dân đến các vấn đề sức khỏe ngày càng cao, Việt

Nam vẫn còn nhiều tiềm năng để phát triển ngành dược phẩm. Trong vòng 5 năm

tiếp theo, ngành dược Việt Nam được dự đoán sẽ tiếp tục nằm trong nhóm 20 quốc

gia có mức tăng trưởng mạnh và ổn định nhất thế giới.

Mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của M. Porter

 Đối thủ cạnh tranh:

- Hiện nay, có rất nhiều DN hoạt động trong lĩnh vực dược phẩm tại Việt

Nam và Dược Hậu Giang là DN có thị phần lớn nhất nhưng cũng chỉ chiếm 13%.

Mức độ tập trung của ngành dược là thấp, không có DN nào đủ sức thao túng thị

trường. Bởi vậy, mức độ cạnh tranh của ngành ở mức cao. Chi phí bán hàng ( trong

đó chủ yếu là chi phí hoa hồng, lót tay cho các bác sĩ kê toa, hiệu thuốc) chiếm một

tỷ trọng tương đối lớn ( 20% - 40%) trong tổng chi phí sản xuất của các DN sản

xuất dược phẩm trong nước và ngày càng có xu hướng tăng cho thấy mức độ cạnh

tranh giữa các DN ngành dược ở mức cao.

- Thị trường trong nước vẫn là thị trường chủ đạo đóng góp trên 90% doanh

thu của TRA, có hệ thống đại lý khắp 64 tỉnh thành trên cả nước. Hiện nay hầu hết

các DN dược phẩm tập trung chủ yếu tại khu vực miền Nam (Tp.HCM và các tỉnh

Tây Nam Bộ), 3 DN tại Hà Nội (TRA, DHT, JVC) và 3 DN tại miền Trung (LDP,

Pymepharco, Bidiphar).Bênh cạnh thị trường truyền thống là miền Bắc, TRA sẽ tập

trung khai thác thị trường miền Nam với mục tiêu doanh thu đạt 400 tỷ đồng từ năm

2017. Tuy nhiên, TRA còn đang tiếp tục phát triển hệ thống bán hàng tại khu vực

Tp.HCM, các tỉnh miền Đông Nam Bộ và khu vực Tây Nguyên. Mức độ tập trung

cao của các DN cả sản xuất lẫn phân phối đều nằm tại khu vực miền Nam khiến

mức độ cạnh tranh tại khu vực này khá khắc nghiệt, trong đó cạnh tranh tại khu vực

tp.HCM là chủ yếu do thị trường này chiếm đến 26% tổng mức tiêu thụ thuốc cả

nước (số liệu thống kê giai đoạn 2012 – 2015).

- TRA có lợi thế cạnh tranh lớn về sản xuất và cung ứng sản phẩm chất

lượng cao khi là một trong những DN đầu tiên trong tổng số 178 cở sản xuất dược

phẩm đạt chuẩn WHO-GMP tại Việt Nam đưa vào hoạt động các dây chuyền sản

xuất các loại thuốc đặc trị chất lượng theo tiêu chuẩn EU-GMP với giá trị biên lợi

nhuận cao hơn so với các dây chuyền theo tiêu chuẩn WHO-GMP. Điểm khác biệt là

TRA chọn cho mình hướng đi riêng, khi chủ động về nguồn nguyên liệu trong nước

để có thể đáp ứng cho nhu cầu sản xuất sản phẩm chủ lực của mình là đông dược.

- Rào cản gia nhập ngành dược là khá cao. Thứ nhất đó là rào cản về công

nghệ, công nghệ hóa dược tại Việt Nam còn khá yếu với công nghệ lạc hậu, Chi phí

để nghiên cứu và sản xuất ra thuốc mới đặc trị mất khoảng 13 năm khoảng 8000

triệu đô. Thứ hai, đó là rào cản chính sách của Chính phủ. Dược phẩm là hàng hóa

đặc biệt, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng con người nên được Chính

phủ quản lý rất chặt chẽ. Hiện nay, hành lang pháp lý để nghiên cứu và thử nghiệm

thuốc trên người tại Việt Nam vẫn chưa được xây dựng hoàn chỉnh nên công tác thử

nghiệm gặp rất nhiều khó khăn.

 Nguy cơ của cạnh tranh tiềm ẩn:

Sự ra nhập mạnh mẽ của các tập đoàn dược phẩm nước ngoài vào khâu sản

xuất tại Việt Nam như Sanofi, Nipro, Taisho, Abbott...để chuyển hoạt động sản xuất

sang Việt Nam nhằm tận dụng ưu thế chi phí sản xuất đi kèm nhiều ưu đãi cũng tạo

ra áp lực cho các DN dược Việt Nam nói chung và TRA nói riêng. Nhóm các DN

này có xu hướng M&A các DN dược phẩm nội địa để tận dụng các tài sản có sẵn

như đất đai, nhà xưởng, hệ thống phân phối,.. rút ngắn thời gian thâm nhập thị

trường. Đặc biệt phân khúc cạnh tranh chính lại là các loại thuốc chất lượng cao,

các loại thuốc đặc trị mà hầu hết các DN Việt Nam chưa sản xuất được, điều này tạo

sức ép cho TRA bắt buộc đẩy nhanh quá trình xây dựng và vận hành nhà

máy chuẩn EU-GMP.

 Sức ép từ nhà cung cấp:

Hầu hết các sản phẩm dược trong nước đều là thành phẩm, được gia công từ

nguyên liệu nhập ngoại, còn số các nguyên liệu dược, kể các phụ gia và tá dược

được sản xuất trong nước rất ít. Nguồn nguyên liệu đầu vào chiếm 40% - 60% trong

cơ cấu giá vốn và 90% nguyên liệu tân dược, 85% nguyên liệu Đông dược được

nhập khẩu từ nước ngoài. Với việc chủ động nguồn nguyên liệu sản xuất các sản

phẩm Đông dược chủ lực thì TRA chỉ chịu sức ép khi phải nhập khẩu các nguyên

liệu phục vụ cho việc sản xuất các sản phẩm Tân dược.

Thị trường dược phẩm Việt Nam có quy mô chưa lớn, các nhà sản xuất trong

nước đều phải phụ thuộc vào nguyên vật liệu nhập khẩu và ít có khả năng mở rộng

ngược chuỗi giá trị để sản suất nguyên vật liệu. TRA là DN lớn có thể được chiết

khấu, ưu đãi trong quá trình đàm phàn với nhà cung cấp tuy nhiên tác động tới nhà

cung cấp là thấp.

 Sức ép từ Khách hàng:

Sản phẩm ngành dược thuộc nhóm sản phẩm thiết yếu, liên quan đến tính

mạng và sức khỏe con người nên cầu về thuốc là không thể trì hoãn và dường như

không có sự mặc cả về giá khi khách hàng sử dụng sản phẩm dược.

Phần lớn khách hàng (người tiêu dùng) không có kiến thức đầy đủ về tiêu

dùng thuốc ,một loại hàng hóa đặc biệt, mà phụ thuộc hoàn toàn vào các chỉ định của

bác sĩ hoặc tư vấn của nhà thuốc, kinh nghiệm sử dụng… Khách hàng chỉ có sức

mạnh trả giá và quyền chọn lựa đối với các loại thuốc phổ thông như thuốc nhỏ mắt,

giảm đau, hạ sốt...và các loại thực phẩm chức năng trên các phương tiện thông tin đại

chúng.Trên cơ sở này, có thể thấy sức ép từ phía khách hàng đối với TRA là thấp.

 Nguy cơ của sản phẩm thay thế:

Dược phẩm là mặt hàng đặc thù và không có sản phẩm thay thế. Tùy theo

từng loại bệnh mà người bệnh có thể lựa chọn sử dụng sản phẩm đông dược hay tân

dược theo sự tư vấn của bác sỹ.

Từ những nội dung phân tích ở trên, có thể thấy TRA có những điểm mạnh

và cơ hội để phát triển mạnh lĩnh vực SXKD dược phẩm. Tuy nhiên, bên cạnh đó

công ty cũng còn nhiều điểm yếu và thách thức (SWOT) cần phải cải thiện và vượt

qua trong thời gian tới để đưa hoạt động SXKD dược phẩm của công ty ngày càng

phát triển.

3.2. Phân tích tình hình tài chính của Công ty cổ phần Traphaco

3.2.1. Tóm tắt chính sách kế toán của TRA

TRA áp dụng chính sách kế toán DN ban hành theo Thông tư số 200/2014/TT-

BTC hướng dẫn chế độ kế toán cho DN do Bộ tài chính ban hành ngày 22/12/2014

và Thông tư 53/2016/TT-BTC ngày 21/3/2016 về việc sửa đổi bổ sung thông tư

200/2014/TT-BTC do Bộ tài chính ban hành.

TRA áp dụng các chuẩn mực kế toán DN Việt Nam và các văn bản hướng dẫn

chuẩn mực do Nhà nước đã ban hành. Các báo cáo tài chính được lập và trình bày

theo đúng mọi quy định của từng chuẩn mực, thông tư hướng dẫn thực hiện chuẩn

mực và chế độ kế toán hiện hành đang áp dụng.

Kỳ kế toán năm của Công ty áp dụng cho việc lập báo cáo tài chính hợp nhất

bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 và kết thúc vào ngày 31 tháng 12.

Báo cáo tài chính của TRA luôn được kiểm toán theo các chuẩn mực kiểm

toán Việt Nam. Ý kiến của Kiểm toán viên từ năm 2015 – 2018: BCTC hợp nhất đã

phản ánh trung thực và hợp lý, trên các khía cạnh trọng yếu, tình hình tài chính hợp

nhất của Công ty và các công ty con tại ngày 31/12 hàng năm, cũng như kết quả

HĐKD hợp nhất và tình hình BCLCTT hợp nhất cho năm tài chính kết thúc cùng

ngày, phù hợp với Chuẩn mực kế toán Việt Nam, Chế độ kế toán DN Việt Nam và

các quy định pháp lý có liên quan đến việc lập và trình bày BCTC hợp nhất.

3.2.2. Phân tích tài chính Công ty cổ phần Traphaco

3.2.2.1. Phân tích tình hình SXKD

Bảng 3.1. Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh từ 2015 - 2018

ĐVT: VNĐ ( đồng)

Năm 2018 Năm 2017 Năm 2016 Năm 2015

1,808,372,414,400 1,880,138,568,640 2,005,540,489,832 1,976,972,983,547

10,022,748,108 9,696,711,713 7,206,269,642 2,971,145,364

1,798,349,666,292 1,870,441,856,927 1,998,334,220,190 1,974,001,838,183

863,658,955,814 829,783,773,501 1,003,653,137,637 1,064,756,821,256

934,690,710,478 1,040,658,083,426 994,681,082,553 909,245,016,927

2,482,257,574 3,618,625,203 15,386,853,067 9,007,106,749

12,353,745,874 2,890,659,006 82,652,482,107 76,776,388,131

485,528,676,504 503,536,120,297 464,180,865,225 429,904,857,118 Chỉ tiêu Doanh thu bán hàng Các khoản giảm trừ doanh thu Doanh thu thuần Giá vốn hàng bán Lợi nhuận gộp về bán hàng Doanh thu hoạt động tài chính Chi phí tài chính Chi phí bán hàng

214,061,671,628 222,452,464,674 182,075,800,088 161,494,043,845 Chi phí quản lý DN

216,838,081,000 323,662,658,211 281,231,067,683 250,295,133,907

1,427,373,019 1,677,573,875 4,763,920,160 6,918,481,328

2,055,148,405 2,691,545,102 2,815,617,224 2,585,860,540 LN thuần từ HĐ kinh doanh Thu nhập khác Chi phí khác

LN khác -627,775,386 -1,013,971,227 1,948,302,936 4,332,620,788

216,210,305,614 322,648,686,984 283,179,370,619 254,627,754,695 Tổng lợi nhuận trước thuế Chi phí thuế 45,182,398,908 62,893,606,877 55,783,717,002 51,153,500,149

Năm 2018 Năm 2017 Năm 2016 Năm 2015

-3,745,590,256

41,436,808,652 -662,289,714 62,231,317,163 -830,439,363 54,953,277,639 -193,167,476 50,960,332,673

174,773,496,962 260,417,369,821 228,226,092,980 203,667,422,022 Chỉ tiêu TNDN hiện hành Thu nhập thuế TNDN hoãn lại Chi phí thuế TNDN (16) +(17) LNST thu nhập DN(15)- (18) Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Tình hình kinh doanh của DN qua các năm vẫn ổn định và có xu hướng phát

triển đi lên. Những con số như lợi nhuận gộp, các khoản doanh thu hoạt động tài

chính, cũng như lợi nhuận thuần và khoản lợi nhuận sau thuế đều có xu hướng tăng

lên. Tới năm 2017 là doanh thu thuần có sụt giảm so với năm 2016 và năm 2015,

tuy nhiên do cắt giảm được Giá vốn hàng bán nên Lợi nhuận gộp về bán hàng tăng.

Do thị trường năm 2018 khó khăn đối với các công ty dược lớn niêm yết nói chung,

TRA nói riêng nên năm 2018 doanh thu thuần tiếp tục suy giảm trong khi Giá vốn

hàng bán lại tăng. Lợi nhuận gộp về bán hàng tiếp tục giảm so với năm 2017 và 2016

nhưng vẫn ở mức cao hơn so với năm 2015, nguyên nhân là do trong năm 2018 nhà

máy mới tại Hưng Yên bắt đầu đi vào hoạt động nên chịu chi phí khấu hao và chi phí

lãi vay lớn. Sản phẩm sản xuất tại Nhà máy mới chưa đạt hiệu suất cao.

Đo lường và phân tích doanh thu:

Bảng 3.2. Tình hình doanh thu giai đoạn 2015-2018

Tốc độ tăng trưởng doanh thu qua các năm (so sánh với năm 2014):

Chỉ tiêu 2018 2017 2016 2015

Doanh thu bán hàng 8.92% 13% 21% 19%

Các khoản giảm trừ doanh thu 4.91% 2% -25% -69%

Doanh thu thuần về bán hàng 8.94% 13% 21% 20%

Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Trong đó tỷ trọng cơ cấu doanh thu (%) qua các năm như sau:

Chỉ tiêu Doanh thu bán hàng Năm 2016 100% 0.36% Năm 2017 100% 0.52% Năm Năm 2015 2018 100% 100% Các khoản giảm trừ doanh thu 0.55% 0.15% Doanh thu thuần về bán hàng 99.45% 99.48% 99.64% 99.85% Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Doanh thu của công ty trong năm gần đây đều có xu hướng tăng so với năm

2014. Năm 2015, doanh thu tăng 19%; năm 2016, doanh thu tăng 21%; năm 2017,

doanh thu tăng 13% và năm 2018, doanh thu bán hàng tăng 8.92% so với năm 2014.

Doanh thu bán hàng của TRA năm 2017 và năm 2018 có tăng so với năm 2014 (

năm 2018 doanh thu nhỏ hơn năm 2017) nhưng về mặt giá trị tuyệt đối thì con số

này lại nhỏ hơn Doanh thu bán hàng năm 2015 và 2016. Điều này được lý giải bởi

tốc độ tăng trưởng của ngành dược dần chậm lại, cùng với việc hội nhập sâu rộng

của Việt Nam trên trường quốc tế, các DN dược Việt Nam nói chung và TRA nói

riêng phải đối mặt với sức ép cực kỳ lớn từ các công ty nước ngoài do việc cắt giảm

các hàng rào bảo hộ.

Các khoản giảm trừ doanh thu giảm mạnh ở năm 2015, với tỷ lệ giảm là 69%

so với năm 2014; ở năm 2016 là 25% và tăng nhẹ ở mức 2% năm 2017 và tăng đến

4.91% năm 2018 so với năm 2014.

Nguồn: Báo cáo thường niên CTCP TRAPHACO

Biểu đồ 3.4. Cơ cấu doanh thu thuần

Năm 2017, cơ cấu doanh thu của TRA chiếm 80% là hàng sản xuất và độc

quyền phân phối, tăng hơn 4% so với năm 2016. Điều này cho thấy công ty đang

tập trung phát triển sản phẩm có lợi thế về chất lượng, thương hiệu và có tỷ trọng

lợi nhuận gộp cao. Doanh thu năm 2014 giảm 1,27% so với cùng kỳ 2016 là do

Công ty điều chỉnh chính sách bán hàng ( phần chiết khấu thương mại đối với khách

hàng trực tiếp qua hệ thống kinh doanh của TRA đều được giảm trừ vào doanh thu

với tỷ lệ 11% so với doanh thu thuần hàng sản xuất và độc quyền phân phối. Như

vậy, nếu loại trừ việc thay đổi cách hạch toán thì doanh thu 2017 hàng sản xuất và

độc quyền phân phối tăng trưởng 9,3% so với cùng kỳ năm 2016 và vượt 2,6% so

với kế hoạch.

Đo lƣờng và phân tích chi phí

Tình hình chi phí giai đoạn 2015 - 2018

Bảng 3.3. Tốc độ tăng của chi phí qua các năm so với năm 2014 (%)

Đơn vị: Triệu đồng

2017

2015 2016 2018 Chỉ tiêu -7.76% -13.71% -11.38% 7.19% Giá vốn hàng bán -72.72% -93.62% 82.52% 69.54% Chi phí tài chính Chi phí bán hàng 46.39% 51.82% 39.96% 29.62% Chi phí quản lý DN 73.37% 66.83% 41.90% 25.86% -70.80% -61.75% -59.99% -63.26% Chi phí khác Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Bảng 3.4. Tỷ trọng các chi phí trong tổng chi phí hoạt động

Chỉ tiêu 2018 2017 2016 2015

4.76% 0.19%

Giá vốn hàng bán 54.45% 53.43% 57.83% 61.35% 0.78% Chi phí tài chính 4.42% Chi phí bán hàng 30.61% 32.42% 26.75% 24.77% Chi phí quản lý DN 14.03% 13.78% 10.49% 9.31% 0.15% Chi phí khác 0.17% 0.13% 0.16% Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Giá vốn

So với năm 2014, giá vốn hàng bán năm 2015, năm 2017 và năm 2018 giảm

lần lượt là 13.71%; 11.38% và 7.76%.

Còn giá vốn hàng bán năm 2016 tăng 7.19% so với năm 2014.

Xét trên tổng chi phí hoạt động, giá vốn hàng bán có xu hướng giảm tỷ trọng đáng

kể. Năm 2014, trong tổng chi phí hoạt động, giá vốn hàng bán chiếm 64.64%; đến

năm 2015, con số này là 61.35%; năm 2016 giảm còn 57.83% và đến năm 2017, giá

vốn hàng bán chỉ chiếm 53.43% tổng chi phí hoạt động; năm 2018, giá vốn hàng

bán chỉ chiếm 54.45% tổng chi phí hoạt động. TRA đã cắt giảm được đáng kể Giá

vốn hàng bán, trong khi doanh thu thuần về bán hàng lại tăng làm Lợi nhuận gộp về

bán hàng và cung cấp dịch vụ tăng từ 714.381 triệu đồng năm 2014 lên 1.040.658

triệu đồng năm 2017, mức tăng tuyệt đối là 326.277 triệu đồng tương ứng với mức

tăng trưởng 45.67%. Tới năm 2018, lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ

là 934.691 triệu đồng, thể hiện sự suy giảm so với năm 2017.

Chi phí

Chi phí của công ty chủ yếu đến giá vốn hàng bán, chiếm trên 50% tổng chi

phí. Năm 2014, tỷ trọng giá vốn hàng bán trong tổng chi phí hoạt động vẫn còn ở

mức cao, chiếm 64.64% nhưng đến năm 2017, tỷ trọng giá vốn hàng bán trong tổng

chi phí hoạt động chỉ còn 53.43%, và năm 2018, tỷ trọng giá vốn hàng bán trong

tổng chi phí hoạt động là 54.45%. Điều này thể hiện sự nỗ lực rất lớn của TRA

trong việc chủ động cắt giảm giá vốn hàng bán. Lý giải cho điều này là do TRA đã

chủ động được 70% nguyên liệu đầu vào và tự túc được hơn 90% nhu cầu dược liệu

trong sản xuất thuốc.

Sau đó, tỷ trọng lớn thứ hai là chi phí bán hàng, chiếm tỷ trọng từ 22% - 32%

trong tổng chi phí. Tỷ trọng chi phí bán hàng trong tổng chi phí liên tục tăng, ở mức

22,89% năm 2014 lên 32,42% năm 2017. Lý do thứ nhất, TRA lựa chọn phân khúc

OTC đồng nghĩa với việc sản phẩm được bán với số lượng rất lớn, được xem như

mặt hàng tiêu dùng hơn là thuốc. Để phát triển thành công thị trường OTC đòi hỏi

xây dựng một mạng lưới phân phối tốt. Cách đi của TRA khác hẳn nhiều công ty

dược khác, vốn dựa vào hệ thống bán buôn - dù việc bán hàng sẽ nhẹ nhàng hơn (vì

chỉ giao cho một số đầu mối đảm trách việc phân phối), nhưng tính lệ thuộc rất cao

và dễ tạo ra những cơn sốt giá ảo khiến khách hàng quay lưng. Lý do thứ hai, TRA

đã ứng dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ tối đa cho công tác bán hàng. Theo đó,

TRA trang bị các phần mềm cho hệ thống nhà thuốc, máy tính bảng cho nhân viên

bán hàng. Mọi dữ liệu mua bán được truyền thẳng về máy chủ công ty nhanh chóng

giúp ban lãnh đạo cập nhật tình huống theo thời gian thực để có những điều chỉnh

chiến lược phù hợp, ngoài ra giúp nâng cao năng suất bán hàng, thống nhất giá bán

lẻ trên thị trường, tối ưu hóa việc sản xuất, xử lý tồn kho.

Chi phí bán hàng tăng từ năm 2015 đến năm 2017 và giảm nhẹ ở năm 2018,

tuy nhiên doanh thu bán hàng chỉ tăng từ năm 2015 đến năm 2016, và suy giảm ở

năm 2017 và năm 2018. Xét riêng trong năm 2017, tỷ trọng chi phí bán hàng trên

doanh thu thuần là 26.92% tăng 3.7 % so với năm 2016; Tỷ trọng chi phí bán hàng

trên doanh thu thuần năm 2018 là 27,03% tăng 0,11% so với năm 2017. Mặc dù

doanh thu bán hàng giảm so với năm 2017 nhưng tỉ trọng chi phí bán hàng vẫn tăng

nhẹ là vấn đề cần được xem xét kỹ lưỡng nhất là trong giai đoạn công ty đang đầu

tư cho hệ thống phân phối, cải thiện chính sách bán hàng với mục đích tăng hiệu

quả kinh doanh.

Tỷ trọng chi phí tài chính trên doanh thu thuần là 0.15% giảm 3.98% so với

cùng kỳ. Nguyên nhân do năm 2017, Công ty thay đổi chính sách bán hàng chuyển

từ chiết khấu thanh toán hạch toán vào chi phí tài chính sang chiết khấu thương mại

giảm trừ vào doanh thu làm tỷ lệ chi phí bán hàng trên doanh thu cao hơn so với

cùng kỳ. Tỷ trọng tài chính trên doanh thu thuần là 0,69% tăng 0,54% so với cùng

kỳ chủ yếu là do trong năm 2018 phát sinh chi phí lãi vay đối với các khoản chi phí

vay dài hạn đầu tư cho nhà máy mới tại Hưng Yên

Chi phí tài chính so với năm 2014, có xu hướng tăng từ tỷ lệ 69,54% năm

2015 lên 82.52% năm 2016 nhưng lại giảm mạnh ở năm 2017 và năm 2018. Tỷ

trọng chi phí tài chính trong tổng chi phí hoạt động cũng tăng từ 3.13% năm 2014

lên 4,42% năm 2015, đến năm 2016 là 4.76% và giảm còn 0.19% năm 2017 và

0.78% năm 2018. Điều này cho thấy công ty có xu hướng mở rộng đầu tư tài chính

tăng lợi nhuận cho DN từ năm 2014 đến năm 2016 nhưng đến năm 2017, TRA

không mấy mặn mà trong việc tìm kiếm lợi nhuận từ các kênh đầu tư tài chính này.

Hơn thế nữa, chi phí lãi vay của TRA biến động không ổn định, từ 3913 triệu đồng

năm 2014 xuống 1438 triệu đồng năm 2015, 898 triệu đồng năm 2016 rồi lại tăng

lên 2583 triệu đồng năm 2017. Đáng chú ý, chi phí lãi vay năm 2017 chiếm tỷ trọng

rất lớn trong tổng chi phí tài chính, khoảng 89% trong khi tỷ trọng này ở năm 2016

là 1,09%, ở năm 2015 là 1,87% và ở năm 2014 là 8,64%. Như vậy, chi phí tài chính

chủ yếu của TRA năm 2017 chủ yếu đến từ khoản chi trả lãi tiền vay. Công ty gần

như đầu tư rất ít vào hoạt động tài chính, Doanh thu hoạt động tài chính TRA thu

được năm 2017 chủ yếu đến từ chi phí tài chính của các năm trước.

Chi phí quản lý DN có xu hướng tăng mạnh từ năm 2014 đến năm 2017.

Năm 2015, Chi phí quản lý DN tăng 25.86% so với năm 2014; năm 2016, Chi phí

này tăng 41.90%; năm 2017, Chi phí quản lý DN tăng ở mức 66.83% so với năm

2014 và đặc biệt tăng mạnh vào năm 2018 ở mức 73.37% so với năm 2014. Bên

cạnh đó, tỷ trọng chi phí quản lý trên doanh thu thuần năm 2017 là 11,44% tăng

2,33% so với cùng kỳ. Tỷ trọng chi phí quản lý trên doanh thu thuần năm 2018 là

12,38% tăng 0,94% so với cùng kỳ. Nguyên nhân chủ yếu là do tỷ lệ chiết khấu bán

hàng giảm trừ trực tiếp vào doanh thu năm 2018 tăng lên và chiếm khoảng 9%

doanh thu. Năm 2018, cấu trúc chi phí của TRA đều tăng so với cùng kỳ làm ảnh

hưởng đến tỷ suất lợi nhuận.

Bảng 3.5. Cấu trúc Chi phí của TRA so với các doanh nghiệp niêm yết cùng ngành

IMP TRA DHG DMC OPC PME

0.18% 2.47% 1.44% 0.69% 1.26%

Gía vốn/DTT 48.08% 55.75% 61.48% 64.70% 57.00% 51.84% CPTC/DTT 0.62% 27.03% 18.68% 17.40% 10.09% 20.80% 23.39% CPBH/DTT 3.27% 12.38% CPQL/DTT 6.24% 7.39% 7.23% 9.97% Nguồn: Báo cáo thường niên CTCP TRAPHACO

Năm 2018 , tỷ trọng trên doanh thu thuần của TRA vẫn thấp nhất so với các

Công ty được so sánh trong ngành. Tổng tỷ trọng giá vốn hàng bán, chi phí tài

chính, chi phí bán hàng, chi phí quản lý của TRA chỉ còn thấp hơn so với OPC đòi

hỏi trong năm 2019 TRA cần có giải pháp khắc phục vấn đề này

Như vậy, trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế Việt Nam năm

2017 và 2018, cùng với một thị trường dược phẩm đang có xu hướng cạnh tranh về

giá một cách gay gắt, TRA vẫn biết cách tạo ra lợi thế cho mình.

Đo lường và phân tích lợi nhuận

Bảng 3.6. Đo lường và phân tích lợi nhuận so sánh với năm 2014 ( tỷ lệ %)

Chỉ tiêu 2017 2015 2016 2018 Lợi nhuận gộp về bán hàng 30.84% 45.67% 39.24% 27.28% Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Bảng 3.7. Tỷ suất lợi nhuận gộp của TRA

2018 2017 2016 2015

934,690 1,040,658 994,681 909,245

Năm Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ Doanh thu thuần Tỷ suất lợi nhuận gộp 1,798,349 51.97% 1,870,441 1,998,334 49.78% 55.64% 1,974,001 46.06% Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Bảng 3.8. Tỷ suất lợi nhuận gộp tại TRA (%)

Năm 2015 2016 2017 2018 Tỷ suất lợi nhuận gộp (%) 45.89 45.89 45.89 45.89 Nguồn: Báo cáo thường niên CTCP TRAPHACO

Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ tăng dần qua các năm từ

714.381 triệu đồng năm 2014 lên 909.245 triệu đồng năm 2015, 994.681 triệu đồng

năm 2016 và đạt 1.040.658 triệu đồng vào năm 2017. Lợi nhuận gộp năm 2017 tăng

4,6% so với lợi nhuận gộp năm 2016. Tỷ suất lợi nhuận gộp của Công ty TRA cải

thiện vững chắc qua các năm. Có được thành quả như vậy là do:

- TRA tập trung vào hàng sản xuất và duy trì cơ cấu sản phẩm hợp lý đem lại

lợi nhuận cao.

- Uy tín thương hiệu và sản phẩm của TRA cho phép đội ngũ bán hàng khẳng

định sự khác biệt, giữ vững mặt bằng về giá, tập trung vào chất lượng dịch vụ thay

vì cạnh tranh về giá.

- Việc sở hữu và kiểm soát các công ty thành viên là các nhà máy sản xuất góp

phần tăng tỉ suất lợi và tăng hiệu quả trong điều phối sản xuất giữa các nhà máy,

góp phần nâng cao hiệu quả chuỗi giá trị xanh của TRA.

Tuy nhiên, tới năm 2018, đà tăng Lợi nhuận gộp của TRA đã bị dừng lại. Có

khá nhiều nguyên nhân dẫn tới sự sụt giảm này, có thể kể tới 3 nguyên nhân chính:

+ Thứ nhất, biên lợi nhuận gộp giảm đáng kể, một phần do chi phí khấu hao từ

nhà máy mới và giá nguyên liệu đầu vào tăng.

+ Thứ hai, chi phí bán hàng và quản lý tăng cao.

+ Và cuối cùng, doanh thu của 2 sản phẩm thuốc Đông dược chủ lực - Hoạt

huyết dưỡng não và Boganic - giảm. Hiện 2 sản phẩm này chiếm 50% doanh thu

hàng tự sản xuất của TRA.

Như vậy, có thể nói lý do sụt giảm lợi nhuận của TRA là do tập trung nhiều

vào nhà máy và các sản phẩm mới và xao nhãng các sản phẩm truyền thống.

Năm 2018, TRA vẫn là doanh nghiệp có tỷ suất lợi nhuận cao nhất so với các

công ty niêm yết cùng ngành. Điều này cho thấy nếu công ty có giải pháp tăng

trưởng doanh thu, điều chỉnh chi phí hoạt động hiệu quả trong thời gian tới thì sẽ có

cơ hội để tăng trưởng lợi nhuận lên cao.

Tỉ suất lợi nhuận gộp của các Công ty ngành dƣợc (%) 51.92

44.25

38.52

35.3

DMC

IMP

DHC

TRA

Nguồn: Báo cáo thường niên CTCP TRAPHACO

Biểu đồ 3.5. Tỉ suất lợi nhuận gộp các Công ty ngành dược

Giá trị doanh thu, lợi nhuận cao đem lại những tín hiệu tích cực như trên cho

thấy đánh giá năng lực, về nhân sự, năng lực về tài chính, năng lực quản lý và điều

hành SXKD của DN...sự lãnh đạo nhạy bén của Ban lãnh đạo cùng sự nỗ lực của

toàn thể cán bộ nhân viên khi ngày càng nhiều hợp đồng mới với giá trị lớn được ký

kết ,đang tạo được đà phát triển thuận lợi.Lợi nhuận cao có điều kiện nâng cao thu

nhập, cải thiện đời sống người lao động, tạo hưng phấn kích thích trí sáng tạo, phát

huy cao nhất khả năng của nhân viên trong DN, là cơ sở cho những bước phát triển

tiếp theo.

Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của DN

 Phân tích khả năng hoạt động

Bảng 3.9 Bảng cân đối kế toán của TRA

ĐVT: triệu đồng

Chỉ tiêu 2018 859,394 2017 745,856 2016 841,551 2015 949,556 2014 803,375

292,169 345,098 316,134 204,507 160,904

1,989 2,000 8,600 9,400 10,600

200,063 332,831 43,459 763,846 685,451 951,408 25,249 500 41,834 10,812 223,298 264,740 21,178 328,674 283,199 410,806 47,529 6,528 6,030 32,917 281,278 312,487 8,693 346,967 235,313 446,075 57,379 5,122 4,512 27,650

329,667 329,257 410 390,854 380,753 10,101

Tài sản ngắn hạn Tiền và các khoản tương đương tiền Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn 291,661 Các khoản phải thu ngắn hạn 153,573 305,364 337,533 Tổng hàng tồn kho 29,419 42,755 Tài sản ngắn hạn khác 535,902 730,468 Tài sản dài hạn 245,196 656,016 Tài sản cố định 473,483 Nguyên giá 264,028 13,862 Tài sản dở dang dài hạn 4,807 500 Đầu tư tài chính dài hạn 7,656 52,098 Tổng tài sản dài hạn khác 7,991 Lợi thế thương mại 13,724 1,589,862 1,509,702 1,377,454 1,296,523 1,132,049 TỔNG TÀI SẢN 362,691 482,648 Nợ phải trả 354,737 312,184 Nợ ngắn hạn 170,464 Nợ dài hạn 7,954 1,107,214 1,118,848 1,014,763 966,856 Nguồn vốn chủ sở hữu Vốn chủ sở hữu 1,106,060 1,117,492 1,013,134 964,500 Nguồn kinh phí và quỹ khác 1,154 261,287 261,111 176 788,601 787,286 1,314 2,356 1,629 1,356 TỎNG NGUỒN VỐN 1,589,862 1,509,702 1,377,454 1,296,523 1,132,049 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Bảng 3.10. Các chỉ số phân tích khả năng hoạt động

2015 3,69 2017 2,6

Chỉ tiêu Vòng quay HTK Kỳ dự trữ HTK Vòng quay phải thu Kỳ thu tiền 25 Vòng quay khoản phải trả 1,99 2014 2016 2018 2,58 3,54 3,25 142 140,36 112,35 98,94 103,03 8,24 10,76 14,33 13,65 44,29 33,93 26,75 3,14 2,93 2,26 9,61 38 3,61 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Vòng quay hàng tồn kho tăng từ 3,54 năm 2014 lên 3,69 năm 2015, nhưng lại

giảm xuống 3,25 vào năm 2016 và giảm mạnh ở năm 2017, 2018 xuống còn 2,6 và

2,58. Kỳ dự trữ HTK năm 2018 tăng cao, có thể nhận xét rằng công ty chủ động

tăng cường sản xuất với mục đích tích trữ đủ hàng bán trong giai đoạn chuyển tiếp

sang nhà máy mới.

Vòng quay khoản phải thu tăng liên tiếp qua các năm từ năm 2014 ở mức

8,24 lên 14,33 năm 2018. Vòng quay hàng tồn kho năm 2018 giữ ổn định so với

cùng kỳ do trong năm công ty chủ động trong việc xây dựng kế hoạch sản xuất, tồn

trữ vật tư đảm bảo cung ứng hàng kịp thời cho khối kinh doanh. Vòng quay các

khoản phải trả năm 2018 tăng 0,15 vòng so với cùng kỳ và giữ mức ổn định trong

các năm gần đây cho thấy công ty đã thực hiện quản trị công nợ phải trả khá tốt.Với

chính sách bán hàng thu tiền ngay thông qua các đại lý phân phối nên công tác thu

tiền và thu hồi công nợ rất hiệu quả, giúp công ty đảm bảo được nguồn tài chính an

toàn, hỗ trợ nguồn vốn cho dự án đầu tư nhà máy dược hiện đại nhất Việt Nam.

Vòng quay các khoản phải trả tăng từ 3,14 năm 2014 lên 3,61 năm 2015

nhưng lại giảm từ 2,93 năm 2016 xuống mức 2,26 vào năm 2017 và tiếp tục giảm

xuống mức 1,99 ở năm 2018. Nguyên nhân do chi phí đầu tư dự án đầu tư nhà máy

dược hiện đại với tổng mức đầu tư 480 tỷ đang trong giai đoạn nghiệm thu và hoàn

công dự án.

Vòng quay hàng tồn kho năm 2018 giữ ổn định so với cùng kỳ do trong năm

công ty chủ động trong việc xây dựng kế hoạch sản xuất, tồn trữ vật tư đảm bảo

cung ứng hàng kịp thời cho khối kinh doanh. Vòng quay các khoản phải trả năm

2018 tăng 0,15 vòng so với cùng kỳ và giữ mức ổn định trong các năm gần đây cho

thấy công ty đã thực hiện quản trị công nợ phải trả khá tốt. Như vậy, về cơ bản Các

chỉ số về hiệu quả tài chính của doanh nghiệp liên tục được cải thiện đáng kể qua

các năm, đặc biệt là theo chỉ số vòng quay phải thu.

So sánh với các DN niêm yết cùng ngành: Số ngày phải trả của TRA là tốt

nhất trong số các đối thủ so sánh. Số ngày phải trả khách hàng của TRA là cao nhất

và số ngày tồn kho bình quân cũng ở mức cao. Tuy nhiên, các chỉ số hàng tồn kho

và nợ phải trả bình quân sẽ được giảm xuống khi dự án nhà máy mới đi vào giai

đoạn sản xuất ổn định.

Biểu đồ 3.6. Hiệu quả hoạt động

 Phân tích hiệu quả hoạt động

Bảng 3.11. Hiệu quả hoạt động

Chỉ tiêu

2018 2017 2016 2015 2014 Hiệu quả sử dụng TSCĐ 2,68 4,02 8,32 7,61 6,02 Hiệu quả sử dụng TSLĐ 2,24 2,63 2,44 2,19 2,1 1,49 1,63 1,49 Vòng quay tổng tài sản 1,16 1,3

Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Hiệu quả hoạt động của TRA còn thể hiện ở các chỉ số hiệu quả sử dụng tài

sản lưu động và tài sản cố định. Hiệu quả sử dụng tài sản lưu động có xu hướng

tăng từ năm 2014 đến năm 2017, giảm ở năm 2018 nguyên nhân do tài sản cố định

của Công ty tăng mạnh (do trong năm 2018, công ty chú trọng đưa hệ thống nhà

máy và máy móc mới vào sử dụng, trong khi doanh thu thuần lại giảm) trong khi

hiệu quả sử dụng tài sản cố định tăng từ năm 2014 đến năm 2016 nhưng lại giảm

mạnh ở năm 2018. Chỉ số này giảm mạnh ở năm 2018 không có nghĩa là DN sử

dụng tài sản cố định không hiệu quả, mà nguyên do là doanh thu thuần năm 2018 có

sự sụt giảm so với các năm trước; bên cạnh đó, năm 2018 cũng là năm đưa hệ thống

cơ sở vật chất mới vào sử dụng. Như vậy, về cơ bản Các chỉ số về hiệu quả tài

chính của doanh nghiệp liên tục được cải thiện đáng kể qua các năm, đặc biệt là

theo chỉ số vòng quay phải thu.

Nếu so sánh các chỉ số về hiệu quả hoạt động của TRA với 5 doanh nghiệp

niêm yết lớn của ngành dược thì TRA luôn là một trong hai doanh nghiệp có chỉ số

tốt nhất ngành: Số ngày phải thu của TRA chỉ đứng thứ hai sau DMC. Số ngày phải

trả khách hàng và số ngày tồn kho bình quân ở mức trung bình của ngành.

Bảng 3.12. Hiệu quả hoạt động của TRA so với các DN niêm yết cùng ngành

2.85 2.62 2.40

1.81 2.31 2.61 2.49 TRA DHG IMP DMC OPC PME Vòng quay hàng tồn kho 1.52 2.04 2.58 Vòng quay các khoản phải thu ngắn hạn 10.16 5.27 3.39 10.46 6.53 2.74 2.03 2.50 Vòng quay các khoản phải trả ngắn hạn Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Phân tích khả năng sinh lời

Bảng 3.13. Phân tích khả năng sinh lời

2018 2017 2015 2014

Chỉ tiêu ROA ROE ROS 2016 11,26% 18,04% 17,07% 16,77% 14,72% 15,69% 24,41% 23,03% 23,20% 22,19% 9,90% 9.72% 13,92% 11,42% 10,32% Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Tuy nhiên, đến năm 2018 chỉ số này lại giảm mạnh còn 11,26%. Lý giải cho

điều này là do tổng tài sản tăng mạnh tuy nhiên lợi nhuận sau thuế cũng sụt giảm

khá nhiều so với giai đoạn 2016-2017; DN không tập trung vào việc nâng cao sức

sản xuất, sản lượng hàng mà thay vào đó là thử nghiệm một số sản phẩm mới (

thuốc tân dược) và cắt giảm sản lượng ở một số mặt hàng chủ lực.

Nguồn: stockbiz.vn

Biểu đồ 3.7. Hệ số thu nhập trên tài sản (ROA) (%)

ROE: Khả năng sinh lời của Vốn chủ sở hữu bình quân giai đoạn 2014 - 2017

ở mức khá cao, trung bình trên 22%. Đáng chú ý, tỷ suất lợi nhuận trên Vốn chủ sở

hữu bình quân năm 2017 đạt 24,41%, tăng 2,5% so với năm 2016. Như vậy, 1 đồng

VCSH tham gia vào quá trình SXKD tạo ra được 0,18 đồng lợi nhuận sau thuế. Đến

năm 2018, chỉ số ngày giảm nhanh còn 15,69%, nếu chỉ xét ở khía cạnh con số thì

qua các số liệu vừa phân tích, có thể thấy khả năng sinh lời của TRA giảm đáng kể.

ROS: Tương tự như hai chỉ số trên, tỷ suất lợi nhuận sau thuế/ Doanh thu

thuần cũng tăng từ năm 2014 đến năm 2017 và giảm ở năm 2018.

Các chỉ số ROS, ROE, ROA trong năm 2018 của Công ty đạt mức thấp nhất

trong các năm gần đây do các nguyên nhân chính sau:

+ Chính sách bán hàng quá chi tiết gây khó khăn cho khách hàng khi thực hiện

việc tính chiết khấu được hưởng trong quí 1/2018.

+ Nhà máy sản xuất mới tại Hưng Yên bước đầu đi vào hoạt động.

+ Chịu ảnh hưởng bởi cơ chế thầu của Bộ Y tế nên một số địa bàn trượt thầu

Tỷ suất lợi nhuận sau thuế/Tổng tài sản (ROA)

Khả năng sinh lời của vốn chủ sở hữu (ROE)

Tỷ suất lợi nhuận sau thuế /DTT (ROS)

26.58

25.21

24.39

22.19

18.17

17.2

17.04

16.77

14.72

13.92

11.42

10.28

9.9

11.28 9.73

N Ă M 2 0 1 4

N Ă M 2 0 1 5

N Ă M 2 0 1 6

N Ă M 2 0 1 7

N Ă M 2 0 1 8

trong năm 2018.

Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Biểu đồ 3.8. Tỷ suất lợi nhuận

22.14

18.47

21.89 19.74

17.15

18.23

17.07

17.04

16.45

16.26 15.66

15.13

9.69

10.2

11.28 9.73

9.56 7.82

TRA

DHG

DMC

OPC

IMP

PME

ROE

17.04

22.14

21.89

17.07

9.56

18.23

ROA

11.28

15.66

19.74

17.15

7.82

15.13

ROS

9.73

16.26

16.45

10.2

9.69

18.47

ROE

ROA

ROS

Biểu đồ 3.9. Tỷ suất lợi nhuận so sánh với các đơn vị niêm yết trên sàn chứng

khoán

Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Tuy nhiên, nếu so sánh với các đơn vị niêm yết trên sàn chứng khoán thì

TRA đứng ở mức trung bình ngành. Năm 2018, các chỉ số đánh giá hiệu quả hoạt

động của công ty về cơ bản vẫn có xu hướng tốt hơn so với những năm trước và có

nhiều chỉ số tốt so với các công ty dược niêm yết trên sàn HOSE. Các chỉ tiêu đánh

giá tỷ suất lợi nhuận kém hơn so với 2017 đòi hỏi công ty phải có giải pháp nhằm

nâng cao tỷ suất lợi nhuận của những năm tiếp theo.

 Phân tích DUPONT

Bảng 3.14. Phân tích DUPONT

2018 2014 2017 2015 Hệ số & chỉ tiêu

2016 174,773 260,417 228,226 203,667 163,365 69,64% 74,02% 73.55% 74.39% 69.55% 1,56 1,48 1,12 1,3

LNST thu nhập DN Hệ số tự tài trợ = VCSH/TS Hệ số Hiệu suất kinh doanh ROS = LNST/ Doanh thu thuần ROE = LNST/VCSH 1,67 9.72% 13,92% 11,42% 10,32% 9,90% 15,69% 24,41% 23,03% 23,20% 22,19%

Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Bảng 3.15. Năm 2015

(1/0,7439-1/0,6955)*1,56*0,099 = - 0,0145

1/0,7439*(1,67-1,56)*0.099 = 0,0146

Tác động của Hệ số tự tài trợ Tác động của Hệ số Hiệu suất kinh doanh Tác động của ROS 1/0,7439*1,67*(0,1032-0,099) =0,00943 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Như vậy trong năm 2015 ROE tăng nguyên nhân chủ yếu do tác động của hệ

số hiệu suất kinh doanh, sau đó là tác động của ROS nhưng tác động này không lớn,

còn hệ số tự tài trợ tác động nghịch chiều với ROE, điều đó có nghĩa là hệ số tự tài

trợ càng cao, TRA càng chủ động về vốn chủ sở hữu thì càng làm giảm tỷ suất sinh

lời trên vốn chủ sở hữu.

Bảng 3.16. Năm 2016

(1/0,7355-1/0,7439)*1,67*0,1032 = 0,0026

1/0,7355*(1,48-1,67)*0,1032 = -0,027

Tác động của Hệ số tự tài trợ Tác động của Hệ số hiệu suất kinh doanh Tác động của ROS 1/0,7402*1,48*(0,1142-0,1032) = 0,022 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Như vậy trong năm 2016 ROE tăng nguyên nhân chủ yếu đến từ tác động của

ROS ( tỷ suất sinh lời trên doanh thu), tiếp đến là tác động của hệ số tự tài trợ. Hệ

số hiệu suất kinh doanh tác động ngược chiều với ROE.

Bảng 3.17. Năm 2017

(1/0,7402-1/0,7355)*1,48*0,1142= - 0,00146

1/0,7402*(1,3-1,48)*0,1142= - 0,028

Tác động của Hệ số tự tài trợ Tác động của Hệ số Hiệu suất kinh doanh Tác động của ROS 1/0,7402*1,3*(0,1392-0,1142)= 0,0439 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Trong năm 2017, ROE tăng nguyên nhân chủ yếu là do tác động của ROS, hệ số tự

tài trợ và hệ số hiệu suất kinh doanh biến thiên ngược chiều với chiều biến đổi của ROE.

Bảng 3.18. Năm 2018

(1/0,6964 -1/0,7402)*1,3*0,1392= 0,015

1/0,6964*(1,12-1,3)*0,1392= - 0,036

Tác động của Hệ số tự tài trợ Tác động của Hệ số Hiệu suất kinh doanh Tác động của ROS 1/0,6964*1,12*(0,0972-0,1392)= - 0,068 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Trong năm 2018, ROE giảm nguyên nhân chủ yếu do hệ số tự tài trợ; hệ số hiệu

suất kinh doanh và ROS biến thiên ngược chiều so với chiều biến đổi của ROE.

Tóm lại, qua phương pháp phân tích Duppont, có thể thấy rằng, tỷ suất sinh lời

doanh thu có tác động ngày càng rõ rệt tới tỷ suất sinh lời vốn chủ sở hữu.

3.2.2.2. Phân tích hoạt động đầu tư

 Phân tích hoạt động đầu tƣ vào tài sản ngắn hạn

Bảng 3.19. Tài sản ngắn hạn

2018 2015 2017 2014 Chỉ tiêu 2016 859,394 745,856 841,551 949,556 803,375

160,904 204,507 345,098 292,169 316,134

9,400 8,600 10,600 2,000 1,989

Tài sản ngắn hạn Tiền và các khoản tương đương tiền Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn Các khoản phải thu ngắn hạn Tổng hàng tồn kho Tài sản ngắn hạn khác 43,459 153,573 200,063 291,661 281,278 223,298 337,533 332,831 305,364 312,487 264,740 29,419 21,178 8,693 42,755 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Bảng 3.20. Tốc độ tăng trưởng tài sản ngắn hạn ( so với năm 2014) (%)

Chỉ tiêu 2016 2015

2018 106.97% 108.20%

Tài sản ngắn hạn Tiền và các khoản tương đương tiền Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn Các khoản phải thu ngắn hạn Tổng hàng tồn kho Tài sản ngắn hạn khác 2017 2014 92.84% 104.75% 118.20% 100% 70.00% 118.12% 100% 55.07% 472.6% 432.38% 532.93% 100.55% 100% 89.59% 130.62% 125.97% 100% 68.77% 127.49% 125.72% 115.34% 118.04% 100% 41.05% 100% 201.88% 205.21% 138.91% Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Tài sản ngắn hạn năm 2017 giảm so với giai đoạn từ 2014 đến 2017. Nguyên

nhân chính ở đây là do các khoản phải thu ( công nợ phải thu) giảm. Đến năm 2018,

tài sản ngắn hạn tăng, nguyên nhân là do các nhân tố tiền và các khoản tương đương

tiền, các khoản đầu tư tài chính, tổng hàng tồn kho, tài sản ngắn hạn khác đều tăng

riêng có các khoản phải thu ngắn hạn giảm.

Tiền và các khoản tương đương tiền suy giảm khá mạnh vào năm 2017 nhưng

lại tăng trong năm 2018; Hàng tồn kho tăng khá mạnh vào năm 2017, và chiếm

khoảng 44,62% tổng tài sản ngắn hạn; tiếp đà tăng vào năm 2018. Điều này phù hợp

với việc chủ động tăng cường sản xuất mục đích tích trữ đủ hàng bán của TRA

trong giai đoạn chuyển tiếp sản xuất sang nhà máy mới. Tài sản ngắn hạn khác tăng

khá mạnh vào năm 2017 và 2018, so với năm gốc 2014, tăng 205,21% và 201,88%

nhưng chiểm tỷ trọng khá nhỏ so với tổng tài sản ngắn hạn ( khoảng 5,8%).

 Phân tích hoạt động đầu tƣ tài sản dài hạn

Bảng 3.21. Đầu tư vào tài sản cố định

ĐVT: triệu đồng Chỉ tiêu 2018 2017 2016 2015 2014 Tài sản cố định 656,016 685.451 245.196 235.313 283.199 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Qua bảng số liệu, có thể dễ dàng nhận thấy TRA đầu tư lớn vào tài sản cố

định, phù hợp với chiến lược của công ty trong năm 2017 là đầu tư cho hệ thống

phân phối và cơ sở sản xuất với mục tiêu giữ vững vị trí DN sản xuất dược trong

nước có hệ thống phân phối mạnh, có tốc độ tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận cao

nhất. Chiến lược này vẫn được áp dụng ở năm 2018 khi hệ thống nhà máy thuốc tân

dược cùng dây chuyền máy móc mới đã được đưa vào hoạt động.

 Phân tích hoạt động đầu tƣ tài sản tài chính

Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả đầu tƣ TSTC

Bảng 3.22. Đầu tư vào tài sản tài chính

ĐVT: triệu đồng 2018 2017 2016 2015 2014

9.400 8.600 10.600 2.000 1.989

472.60% 432,38% 532,93% 100,55% 100%

500 500 4,807 5,122 6,528

Năm Các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn Tốc độ tăng(%) Các khoản đầu tư tài chính dài hạn Tốc độ tăng(%) 7.66% 7,66% 73,64% 78,46% 100% Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

TRA chủ yếu đầu tư vào các khoản mục tài chính ngắn hạn, về mặt tuyệt đối ở

năm 2016, công ty đầu tư khoảng 10.6 tỷ đồng và ở năm 2017 là 8.6 tỷ đồng; năm

2018 là 9.4 tỷ đồng.

Giai đoạn này cũng chứng kiến sự thoái lui trong các khoản đầu tư tài chính

dài hạn, từ 6.5 tỷ năm 2014 chỉ còn 500 triệu năm 2017 và giữ nguyên ở mức này

vào năm 2018.

3.2.2.3. Phân tích Hoạt động tài chính

Bảng 3.23. Chi tiết Các nguồn vốn tài trợ

ĐVT: triệu đồng

NGUỒN VỐN

2016 362,691 354,737 7,954 2017 390,854 380,753 10,101 2015 329,667 329,257 410

2018 482,648 312,184 170,464 1,107,214 1,118,848 1,014,763 966,856 1,106,059 1,117,492 1,013,134 964,500

2014 261,287 Nợ phải trả 261,111 Nợ ngắn hạn 176 Nợ dài hạn 788,601 Nguồn VCSH Vốn chủ sở hữu 787,286 TỔNG NGUỒN VỐN 1,589,862 1,509,702 1,377,454 1,296,523 1,132,049 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp Bảng 3.24. Tốc độ tăng của Nguồn vốn

2015 2016 NGUỒN VỐN

2018 184.72% 119.56% 2017 149.59% 145.82%

141.88% 141.94% 133.36% 140.40% 140.49% 140.44% Nợ phải trả Nợ ngắn hạn Nợ dài hạn Nguồn vốn chủ sở hữu Vốn chủ sở hữu TỔNG NGUỒN VỐN

2014 138.81% 126.17% 100% 135.86% 126.10% 100% 96854.55% 5739.20% 4519.32% 232.95% 100% 128.68% 122.60% 100% 128.69% 122.51% 100% 121.68% 114.53% 100% Nguồn: Tác giả tự tổng hợp So với năm 2014, tổng nguồn vốn có những bước tiến vượt bậc, nếu như ở

năm 2015 tốc độ tăng là 114,53% thì sang năm 2015 tốc độ tăng là 121,68% và đạt

mức 133,36% ở năm 2017 và 140,44% ở năm 2018. Song song với việc tăng vốn

chủ sở hữu thì công ty cũng tận dụng các khoản nợ để tăng nguồn vốn kinh doanh,

tốc độ tăng của Nợ phải trả luôn duy trì ở mức cao hơn tốc độ tăng của Vốn chủ sở

hữu nhưng luôn duy trì ở mức chênh lệch không quá lớn.Nhìn vào giá trị tuyệt đối

của nợ dài hạn cũng như tốc độ tăng của Nợ dài hạn khá mạnh, cho thấy công ty

khá tự tin vào khả năng kiểm soát nguồn vốn của mình.

Bảng 3.25. Cơ cấu nguồn vốn của TRA giai đoạn 2014 – 2018

Năm Nợ phải trả(%) Nguồn vốn chủ sở hữu(%) 2014 2015 2016 2017 2018 23,08 25,43 26,33 25,89 30,36 69,66 68,00 67,45 68,28 69,64 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Tỷ trọng nợ phải trả tăng dần từ 23,08% năm 2014 lên 25,43% năm 2015 và

đạt 26,33% năm 2016 và giảm xuống 25,89% năm 2017; nhưng lại tăng mạnh ở

mức 30,36% vào năm 2018. Nhìn chung, tỷ trọng nợ phải trả và nguồn vốn chủ sở

hữu không có biến động nhiều trong các năm gần đây. Đặc biệt, tỷ trọng vốn chủ sở

hữu luôn chiếm trên 67% tổng nguồn vốn thể hiện cơ cấu tài chính TRA mang tính

lành mạnh và bền vững.

 Nợ phải trả

Bảng 3.26. Các nguồn nợ phải trả của TRA theo thời hạn vay

giai đoạn 2014 – 2018

Đơn vị: Triệu đồng

2018 2017 2016 2015 2014 Chỉ tiêu

Nợ phải trả 482,648 390,854 362,691 329,667 261,287 Nợ ngắn hạn 312,184 380,753 354,737 329,257 261,111 Nợ dài hạn 170,464 10,101 7,954 410 176 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Bảng 3.27. Cơ cấu nợ phải trả của TRA theo thời hạn vay

giai đoạn 2014 – 2018

Năm Nợ phải trả dài hạn(%) Nợ phải trả ngắn hạn(%) 2014 2015 2016 2017 2018 0.07% 0.12% 2.19% 2.58% 35% 99.93% 99.88% 97.81% 97.42% 65% Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Về tỷ trọng nợ phải trả: Cùng với nợ dài hạn thì giá trị nợ ngắn hạn của TRA

tăng mạnh từ 261 tỷ năm 2014 lên 380 tỷ năm 2017 nhưng tỷ trọng nợ ngắn hạn/

tổng nợ lại giảm từ 99,93% xuống 97,42%.

Nợ dài hạn tăng đặc biệt mạnh vào năm 2018 khiến cho tỷ lệ nợ dài hạn chiếm

tới 35% trong tổng nợ phải trả.

Bảng 3.28. Cơ cấu nguồn nợ vay ngắn hạn của TRA

giai đoạn 2014 – 2018

2017 2015 2014 Chỉ tiêu

576 290

Phải trả người bán ngắn hạn Người mua trả tiền trước Thuế và các khoản phải nộp nhà nước 25.808 53.796 39.971 46.395 Phải trả người lao động Chi phí phải trả ngắn hạn 23.439 42.612 Doanh thu chưa thực hiện ngắn hạn Phải trả ngắn hạn khác 91.448 89.505 Vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn 36.499 27.031 1.416 Quỹ khen thưởng 4.253 2016 2018 90.477 119.423 150.998 203.655 126.293 1.343 419 565 35.784 28.796 32.476 33.904 46.403 49.720 12.955 42.557 13.551 977 12.474 75.179 8.555 34.438 7.186 14.630 3.921 3.198 5.128 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Bảng 3.29. Tỷ trọng cơ cấu nợ ngắn hạn của TRA

2017 2018 2015 2014 Chỉ tiêu

2016 28.98 % 31.36% 42.57% 61.85% 48.37% 0.51% 0.12% 0.09 % 0.15% 0.17%

8.27 % 14.13% 8.12% 9.86% 13.70%

12.80 % 12.19% 13.08% 15.10% 12.98% 4.96% 7.51 % 11.19% 12.00% 4.12%

0.00 0.30%

29.29 % 23.51% 21.19% 2.60%

Phải trả người bán ngắn hạn Người mua trả tiền trước Thuế và các khoản phải nộp nhà nước Phải trả người lao động Chi phí phải trả ngắn hạn Doanh thu chưa thực hiện ngắn hạn Phải trả ngắn hạn khác Vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn 11.69 % 7.10% 0.37% Quỹ khen thưởng 1.36 % 2.03% 0.90% 4.78% 4.44% 13.19% 1.50% 1.56% Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Cơ cấu nợ ngắn hạn của TRA thay đổi rất lớn trong thời gian vừa qua, thể hiện

rõ nhất ở chỉ tiêu phải trả người bán ngắn hạn khi chỉ tiêu này biến đổi không ổn

định. Ở năm 2014, phải trả người bán ngắn hạn ở mức 48.37%; tăng lên 61,85%

năm 2015 và giảm xuống 42,57% vào năm 2016; giảm mạnh ở năm 2017 và 2018.

Tỷ trọng phải trả người bán ngắn hạn giảm thể hiện TRA giảm dần sự chiếm dụng

vốn của bên thứ 3.

Tỷ trọng các khoản mục Thuế và các khoản phải nộp nhà nước, Phải trả người

lao động và Chi phí phải trả ngắn hạn không biến động quá nhiều qua

các năm.

 Nợ dài hạn

Nợ dài hạn của TRA tăng lên đáng kể từ 176 triệu đồng năm 2014 đến 10,1 tỷ

năm 2017, và đặc biệt ở mức hơn 170 tỷ vào năm 2018. Đáng chú ý, trong cơ cấu

nợ dài hạn thì chiếm chủ yếu là Vay và nợ thuê tài chính dài hạn.

Bảng 3.30. Giá trị các khoản nợ dài hạn của TRA giai đoạn 2014 – 2018

Đơn vị: triệu đồng

2018 60 2017 0 60 0 90 2016 2015 2014 176 0 110 170,404 10,041 7,864 300 Chỉ tiêu Doanh thu chưa thực hiện dài hạn Phải trả dài hạn khác Vay và nợ thuê tài chính dài hạn

Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Vốn chủ sở hữu

Nguồn vốn chủ sở hữu phản ánh sức mạnh vốn và tài chính cũng như sức

mạnh chung của DN. Nguồn vốn chủ sở hữu bao gồm Vốn góp của chủ sở hữu,

Thặng dư vốn cổ phần, các nguồn kinh phí và quỹ, lợi nhuận chưa phân phối, lợi

ích của cổ đông thiểu số và các nguồn vốn khác. Trong đó vốn chủ sở hữu ảnh

hưởng nhiều nhất đến nguồn vốn chủ sở hữu. Vốn chủ sở hữu của TRA có tốc độ

tăng trưởng hàng năm khá cao, ở mức trên 23%. Tốc độ tăng trưởng VCSH thể hiện

rõ nhất ở năm 2017, khi so với năm 2016, VCSH đã tăng hơn 46%.

Bảng 3.31. Nguồn vốn chủ sở hữu của TRA giai đoạn 2014 – 2018

Chỉ tiêu 2014 2015 2017 2018

Vốn góp Thặng dư vốn cổ phần Quỹ đầu tư và phát triển LNST chưa phân phối Lợi ích cổ đông không kiểm soát 86,451 Quỹ dự phòng tài chính 2016 414,537 414,537 345,455 246,764 246,764 133,022 133,022 153,747 153,747 153,747 366,638 325,267 312,754 312,297 241,491 95,763 156,680 115,512 166,417 129,714 85,669 87,990 85,278 15,574 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Bảng 3.32. Tỷ trọng Nguồn vốn chủ sở hữu của TRA giai đoạn 2014 – 2017

Chỉ tiêu 2015 2018 2014 2017

Vốn góp Thặng dư vốn cổ phần Quỹ đầu tư và phát triển LNST chưa phân phối Lợi ích cổ đông không kiểm soát 7.82 % Vốn chủ sở hữu 2016 37.48 % 37.10% 34.10% 25.58% 31.34% 12.03 % 11.90% 15.18% 15.94% 19.53% 33.15 % 29.11% 30.87% 32.38% 30.67% 8.66 % 14.02% 11.40% 17.25% 16.48% 8.46% 100% 7.87% 100% 100% 8.84% 1.98% 100% 100% Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Nhìn vào bảng tỷ trọng cơ cấu nguồn vốn chủ sở hữu, vốn góp gần như vẫn

chiếm tỷ lệ cao nhất. Chiếm tỷ lệ ngang bằng với vốn góp đó là Quỹ đầu tư và phát

triển, thậm chí vào năm 2015, tỷ lệ của Quỹ đầu tư và phát triển còn cao hơn vốn

góp. TRA luôn duy trì tỷ lệ Quỹ đầu tư và phát triển ở mức khá cao, thể hiện Công

ty có xu hướng giữ lại để đầu tư vào các Quỹ của mình nhiều hơn.

 Cơ cấu vốn của DN

- Các nhân tố ảnh hƣởng đến cơ cấu nguồn vốn của DN

Trong thực tế, các DN ở các ngành khác nhau, thậm chí các DN trong cùng 1

ngành cũng có cơ cấu vốn cách biệt rất xa. Sự cách biệt này phản ánh 1 số điều kiện

như: sự dao động của doanh thu, cơ cấu tài sản, thái độ của người cho vay và mức

độ chấp nhận rủi ro của lãnh đạo.

Sự ổn định của doanh thu và lợi nhuận: Có ảnh hưởng trực tiếp tới quy mô

của vốn huy động. Khi doanh thu ổn định sẽ có nguồn để lập quỹ trả nợ đến hạn,

khi kết quả kinh doanh có lãi sẽ là nguồn để trả lãi vay. Trong trường hợp của TRA

thì có thể thấy doanh thu và lợi nhuận của công ty tăng trưởng khá ổn định và đều

đặn trong những năm qua. Trong năm 2017 kết quả kinh doanh của TRA tuy doanh

thu bị suy giảm nhưng phần suy giảm là không đáng kể và lợi nhuận gộp vẫn đạt

mức cao nhất trong giai đoạn từ năm 2014-2018. Điều kiện kinh tế vĩ mô năm 2017

là không thuận lợi và sự cạnh tranh gay gắt giữa các DN dược phẩm trong nước và

nước ngoài ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động kinh doanh của TRA nhưng công ty

vẫn hoàn thành trên 90% kế hoạch doanh thu đã đặt ra.

Cơ cấu tài sản: Toàn bộ tài sản của DN có thể chia ra là tài sản lưu động và tài

sản cố định. Tài sản cố định là loại tài sản có thời gian thu hồi vốn dài, do đó mà nó

nên được đầu tư bằng nguồn vốn dài hạn (vốn chủ sở hữu và vay nợ dài hạn).

Ngược lại, tài sản lưu động nên được đầu tư một phần bởi nguồn vốn dài hạn, còn

chủ yếu là nguồn vốn ngắn hạn. Tất nhiên quyết định tài trợ như nào là do quyết

định trong mục tiêu của DN. Trong trường hợp của TRA ta thấy tài sản ngắn hạn

của TRA luôn được giữ ở mức khá ổn định trong tổng tài sản. Nợ ngắn hạn có tăng

nhưng chưa bao giờ tăng vượt quá tài sản ngắn hạn. Như vậy, nguồn vốn dài hạn

không chỉ đáp ứng đầu tư cho tài sản dài hạn mà còn một phần đáp ứng cho tài sản

ngắn hạn.

Bảng 3.33. Cân đối tài sản và nguồn vốn

2018 2015 2014

2017 859,394 745,856 730,468 763,846 2016 841,551 535,902 949,556 803,375 346,967 328,674

312,184 380,753 354,737 329,257 261,111

1,277,678 1,127,593 1,021,087 964,909 787,462 Chỉ tiêu A.Tài sản ngắn hạn B.Tài sản dài hạn NV ngắn hạn = Nợ ngắn hạn NV dài hạn= Nợ dài hạn +VCSH Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Trong trường hợp của TRA thì TRA thuộc ngành dược phẩm có chu kỳ sản

xuất tương đối ngắn vì vậy công ty lại theo đuổi cơ cấu vốn theo hướng sử dụng

nhiều các nguồn vốn ngắn hạn. Tuy nhiên đặc thù của ngành này là người mua

thường trả tiền theo tiến độ và trả trước cho người bán vì vậy cơ cấu này hoàn toàn

là bình thường đối với công ty.

Doanh lợi vốn và lãi suất vốn huy động: Khi doanh lợi vốn lớn hơn lãi suất

vốn vay sẽ là cơ hội tốt nhất để gia tăng lợi nhuận DN, do đó khi có nhu cầu tăng

vốn người ta thường chọn hình thức tài trợ từ vốn vay, từ thị trường vốn. Ngược lại,

khi có doanh lợi nhỏ hơn lãi suất vay thì cấu trúc vốn lại nghiêng về vốn chủ sở

hữu.Trong trường hợp của TRA trong giai đoạn 2015 – 2018 thì đây là giai đoạn

Ngân hàng nhà nước có những động thái mạnh mẽ tác động vào thị trường và đẩy

lãi suất huy động và cho vay các DN xuống mức khá là thấp. Cộng thêm trong giai

đoạn này là giai đoạn ăn nên làm ra của các DN dược phẩm và rào cản gia nhập thị

trường không quá chặt nên càng thúc đẩy TRA mở rộng quy mô, đổi mới mẫu mã

và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Mức độ chấp nhận rủi ro của người lãnh đạo: Trong kinh doanh phải chấp

nhận mạo hiểm có nghĩa phải chấp nhận sự rủi ro, nhưng điều đó lại đồng nghĩa với

cơ hội để gia tăng lợi nhuận (mạo hiểm càng cao thì rủi ro càng nhiều nhưng lợi

nhuận càng lớn). Tăng tỷ trọng của nợ phải trả, sẽ tăng mức độ mạo hiểm, bởi lẽ chỉ

cần một sự thay đổi nhỏ về doanh thu và lợi nhuận theo chiều hướng giảm sút sẽ

làm cho cán cân thanh toán mất thăng bằng, nguy cơ phá sản sẽ hiện thực. với khả

năng chịu rủi ro cao, sẵn sàng tham gia mở rộng các hoạt động kinh doanh mới.,…

Tuy nhiên, với TRA, chiến lược mà Ban quản trị lựa chọn là khá an toàn, khi

cơ cấu tài chính của Công ty luôn mang tính lành mạnh và bền vững.

Thái độ của người mua cổ phiếu: Mong muốn huy động vốn của các định

chế tài chính trong thời kỳ thừa vốn bao giờ cũng cao vì vậy càng thúc đẩy các định

chế này bơm tiền cho các DN...

Đối với trường hợp của TRA có thể nói cơ cấu vốn của DN trong giai đoạn

2015 – 2018 vừa qua là một cơ cấu vốn hoàn toàn thành công. Điều này thể hiện ở

chất lượng tài sản, ở tốc độ tăng trưởng của DN và không có sự gì phủ nhận được

việc đó.

Hiện tại trong giai đoạn 2015 – 2018, TRA có sử dụng hình thức huy động

vốn bằng vay và nợ thuê tài chính. Thuế Thu nhập DN cũng được giảm bớt từ 25%

xuống 22%.

Tác động tín hiệu không diễn ra ở TRA khi mà trong đến 3 năm bắt đầu từ

năm 2014, EPS của TRA tăng rồi lại giảm vào năm 2016 và 2017 do sự cạnh tranh

gay gắt của các công ty dược phẩm.

Tác động của ưu tiên quản trị của TRA đang cho thấy công ty muốn tiếp tục

tăng vốn (trong thời điểm hiện tại) sau đợt tăng vốn mạnh vào các năm 2016 và

2017. Hiện công ty vẫn đang mở rộng hoạt động dựa trên nguồn vốn huy động và

chủ sở hữu là chủ yếu cộng thêm phần lợi nhuận giữ lại, quỹ đầu tư phát triển.

Rất khó để đánh giá các hàm ý về quản trị của lý thuyết cấu trúc vốn đối với

TRA. Các nhà quản trị của TRA đều là những người tài năng và có trình độ tài

chính cao, vì vậy những đánh giá của các nhà quản trị đối với cơ cấu vốn chắc chắn

được cân nhắc rất nhiều. Tuy nhiên cũng không thể phủ nhận còn nhiều yếu tố

khách quan quyết định đến sự thay đổi các quyết định này như các sự kiện kinh tế,

chính trị nổi trội trong và ngoài nước như căng thẳng địa chính trị giữa Việt Nam và

Trung Quốc, căng thẳng thương mại toàn cầu, sự lên ngôi của chủ nghĩa bảo hộ,…

Thứ sáu, các vấn đề đạo đức: việc duy trì số lượng nhân viên, quan tâm chu

đáo đến đời sống, tâm tư, nguyện vọng của người lao độngvì lợi ích lâu dài của

nhân viên làm tăng khả năng cạnh tranh của DN với các DN khác.

 Vốn Lƣu động ròng và chính sách tài trợ

- Vốn lƣu động ròng

Vốn lưu động ròng của Công ty qua các năm:

Bảng 3.34. Vốn lưu động ròng của TRA giai đoạn 2014 – 2018

ĐVT: triệu đồng

2014 2015 2017 2018

2016 Chỉ tiêu 859.394 745.856 841.551 949.556 803.375 Tài sản ngắn hạn Nợ ngắn hạn 312.184 380.753 354.737 329.257 261.111 VLĐ ròng = TSNH - NNH 547.210 365.103 486.814 620.299 542.264 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Bảng 3.35. Xu hướng tăng trưởng qua các năm so với năm 2014

2018 Chỉ tiêu 2015 2016

2017 Tài sản ngắn hạn 106,97% 92,84% Nợ ngắn hạn 2014 104,75% 118,20% 100% 119,56% 145,82% 135,86% 126,10% 100%

Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Qua số liệu báo cáo tài chính của Công ty, chỉ tiêu vốn lưu động ròng của

Công ty có xu hướng biến động qua các năm: không ổn định. Tại thời điểm

31/12/2017, vốn lưu động ròng của Công ty là 365.103 triệu đồng ở mức thấp nhất

trong các năm; Nhưng đến năm 2018, VLĐR công ty lại được cải thiện. VLĐR qua

các năm 2014-2018 cũng có xu hướng tương tự đều dương. Như vậy, công ty đã sử

dụng một phần nguồn vốn dài hạn để tài trợ cho tài sản ngắn hạn; đến năm 2017,

TRA đã cắt giảm bớt phần tài trợ của NVDH cho tài sản ngắn hạn do phải tập trung

tài trợ cho Tài sản dài hạn ( khánh thành nhà máy sản xuất thuốc mới). Năm 2018,

khi hệ thống nhà máy mới đã được đưa vào hoạt động, NVDH lại được sử dụng tài

trợ cho tài sản ngắn hạn. Có thể thấy giá trị tài sản ngắn hạn của Công ty có sự tăng

lên qua các năm, còn tăng nhanh hơn về số tuyệt đối và tương đối so với khoản

mục nợ ngắn hạn.

 Chính sách tài trợ vốn

Theo phân loại, có hai loại chính sách tài trợ khác nhau hướng đến những

mục tiêu khác nhau. Một là chính sách tài trợ vốn an toàn: Với chính sách này thì

các tài sản ngắn hạn được tài trợ một phần bằng nguồn vốn ngắn hạn và một phần

bằng nguồn vốn dài hạn; còn tài sản dài hạn chỉ được tài trợ bằng các nguồn vốn dài

hạn. Hai là chính sách tài trợ vốn mạo hiểm: tài sản ngắn hạn được tài trợ hoàn toàn

bằng nguồn vốn ngắn hạn; còn tài sản dài hạn được tài trợ một phần bằng nguồn

vốn ngắn hạn và một phần bằng nguồn vốn dài hạn. TRA hiện nay đang sử dụng

Chính sách an toàn trong tài trợ vốn:

Toàn bộ TSCĐ và một phần TSLĐ thường xuyên được đảm bảo bằng nguồn

vốn chủ sở hữu và nguồn vốn ngắn hạn.

Bảng 3.36. Phân tích các hệ số tự tài trợ

Hệ số

2018 2017 2016 2015 2014 Hệ số tự tài trợ TSCĐ = VCSH/Tổng TSCĐ 1,69 1,63 4,13 4,10 2,78 1,52 1,46 1,89 2,78 2,40 Hệ số tự tài trợ TSDH = VCSH/TSDH

Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Bảng trên cho thấy từ năm 2014 đến năm 2018, khả năng tài trợ tài sản cố định

bằng VCSH có xu hướng tăng từ 2,78 của năm 2014 lên 4,10 năm 2015 và 4,13

năm 2016 nhưng lại giảm xuống 1,63 năm 2017 và 1,69 năm 2018. Có thể lý giải

nguyên nhân này bởi lượng TSCĐ lũy kế hằng năm của DN giảm vào năm 2015 và

2016, tuy nhiên lại tăng mạnh vào năm 2017 và 2018. Bên cạnh đó, tương tự như

việc tài trợ các TSCĐ thì việc mua sắm các TSCĐ dài hạn khác bằng VCSH cũng

có xu hướng biến đổi tương tự, từ 2,4 năm 2014 lên 2,78 năm 2015 và giảm về 1,89

năm 2016 và 1,46 năm 2017. Chính sách tài trợ vốn: Trong cơ cấu vốn của Công ty

chỉ nợ ngắn hạn và vốn chủ sở hữu chiếm tỷ trọng rất cao còn nợ dài hạn thì chiếm

tỷ trọng quá thấp. Điều này chỉ phù hợp nếu Công ty không đầu tư thêm tài sản dài

hạn hoặc đang tập trung vào SXKD ( khả năng Công ty không đầu tư thêm tài sản

dài hạn là không thể vì năm 2017, Công ty tập trung đưa vào khai thác nhà máy tại

Hưng Yên). Theo như mục tiêu của Công ty là mở rộng hoạt động SXKD, mở rộng

quy mô nhà máy, tức là phải đầu tư thêm các tài sản cố định như máy móc thiết bị,

xây dựng nhà máy mới và các phương tiện di chuyển. Mặc dù có thể thấy vốn chủ

sở hữu cao, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn vốn ( luôn duy trì ở mức trên 67%

giai đoạn từ 2014-2018 nhưng đem khoản đầu tư của các cổ đông, nhà đầu tư vào

tài sản dài hạn, họ sẽ yêu cầu phải đem lại lợi ích càng nhiều và càng ngắn thời gian

càng tốt, trong khi đó các tài sản dài hạn có thời gian thu hồi vốn dài. Mặt khác, nếu

sử dụng nợ ngắn hạn mà đầu tư tài sản dài hạn sẽ gây ra rủi ro trong thanh toán, do

các khoản nợ ngắn hạn có thời gian thanh toán dưới một năm. Chính vì vậy, Công

ty cần đa dạng các nguồn vốn tài trợ hơn.

Khi sử dụng chính sách an toàn này, TRA chắc chắn đã nhận ra được ưu

nhược điểm của chính sách này tới công ty:

Nhược điểm:Chi phí sử dụng vốn cao. Chịu sức ép lớn từ cổ đông nếu thời

gian đầu chưa đem lại hiệu quả.

Ưu điểm: Rủi ro thanh khoản thấp. Có thể thấy là hiện nay trong ngành dược

phẩm ở Việt Nam, không nhiều DN như TRA dám sử dụng chính sách tài trợ an

toàn này. Vì vậy có thể nói đây không những không phải tạo gánh nặng cho DN mà

còn góp phần giảm được rủi ro thanh khoản cho TRA.

 Phân tích rủi ro và đòn bẩy tài chính

Phân tích rủi ro tài chính TRA

Rủi ro thanh khoản

Các chỉ tiêu thanh khoản

Qua bảng số liệu về các chỉ tiêu thanh khoản cho thấy khả năng thanh toán của

TRA trong giai đoạn 2015-2018 đang có sự biến động tăng giảm bất thường trên cả

3 chỉ tiêu chính là (1) Khả năng thanh toán nợ ngắn hạn; (2) Khả năng thanh toán

nhanh; (3) Khả năng thanh toán tức thời. Có thể thấy giá trị tài sản ngắn hạn của

Công ty có sự tăng lên qua các năm, tuy nhiên, tốc độ tăng của các khoản mục trong

nợ ngắn hạn còn lớn hơn. Năm 2016, 2017, các chỉ tiêu khả năng thanh toán của

Công ty đều lớn hơn 1, vốn lưu động ròng của Công ty cũng lớn hơn 1. Đồng thời

khoản tiền người mua trả trước chiếm tỷ trọng cao trong nợ ngắn hạn, đây là khoản

tiền Công ty chiếm dụng của khách hàng bổ sung cho nguồn vốn SXKD và sau này

sẽ chuyển nhượng sản phẩm là bất động sản cho khách hàng, do đó cũng giảm bớt

áp lực thanh toán các khoản nợ ngắn hạn cho Công ty.

Bảng 3.37. Chỉ số thanh toán của DN TRA qua các năm

ĐVT: triệu đồng

Chỉ tiêu

2018 2017 2016 2015 2014 Hệ số thanh toán hiện hành 2,75 1,96 2,37 2,93 3,08 1,04 1,08 1,51 1,98 2,06 Hệ số thanh toán nhanh Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Chỉ số khả năng thanh toán nhanh của công ty tăng 0,5 lần so với cùng thể hiện

được khả năng thanh toán tức thời các khoản nợ ngắn hạn tăng lên, chứng tỏ công ty

sẵn sàng đáp ứng kịp thời các khoản chi trả nợ đến hạn thanh toán và đã thực hiện

thanh toán theo đúng lịch biểu thanh toán đã ký kết. Chỉ số khả năng thanh toán hiện

hành năm 2018 là 2,75 lần, chỉ số này có thể được coi là hợp lý chứng tỏ Công ty có đủ

khả năng chi trả các khoản nợ và tình hình tài chính ổn đinh.

Với việc sử dụng chính sách tài trợ tài sản an toàn thì TRA có các chỉ số thanh

toán tốt hơn hẳn so với các DN cùng ngành cho thấy mô hình của TRA có rủi ro

thanh khoản là giảm hơn nhiều.

Nguồn: Báo cáo thường niên CTCP TRAPHACO

Biểu đồ 3.10. Khả năng thanh toán

Rủi ro phá sản:

Thể hiện thông qua mức độ Công ty sử dụng đòn bẩy tài chính, hay mức độ

sử dụng nợ để tài trợ cho các tài sản của Công ty. Việc sử dụng nợ có thể giúp Công

ty khuếch đại lợi nhuận, giảm chi phí sử dụng vốn, tận dụng lá chắn thuế. Tuy nhiên

việc sử dụng nợ đến một mức độ nào đó sẽ tạo ra áp lực trả nợ lớn cho Công ty, nếu

áp lực trả nợ tăng lên quá cao mà Công ty không đủ khả năng thanh toán có thể dẫn

đến nguy cơ phá sản cho Công ty.

Cơ cấu nguồn vốn:

Bảng 3.38. Cơ cấu nguồn vốn

ĐVT: triệu đồng

2016 2014 Hệ số 2018 482.648 2017 390.854 2015 362.691 329.667 261.287

1.106.059 1.117.492 1.013.133 964.499 787.286

43,64 34,98 35,8 34,18 33,19 Nợ phải trả Vốn chủ sở hữu (triệu đồng) Hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu (%) Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Phân tích đòn bẩy tài chính

DFL là thước đo mức độ thay đổi của tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu

phát sinh do sự thay đổi của lợi nhuận trước lãi vay và thuế (EBIT). Quá trình tính

toán có được kết quả sau:

Bảng 3.39. Phân tích đòn bẩy tài chính

2018 3.770 2017 6.211 2014 5.910 2015 7.335 24,11% 2016 7.218 -1,6% -39,30% - 13,95%

1,19 Năm EPS (đồng) % thay đổi EPS EBIT (triệu đồng) 216.210 322.649 283.179 254.628 211.161 % thay đổi EBIT DFL -32,99% 13,94% 11,21% 20,59% 1,171 -0,143 -1,001

Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Chỉ số đòn bẩy tài chính của TRA cũng thể hiện nhiều biến động. Ở năm

2015 chỉ số đòn bẩy tài chính ở mức 1,171 sang năm 2016 giảm xuống -0,143 và

giảm mạnh nhất ở năm 2017, -1,001; năm 2018, chỉ số đòn bẩy tài chính lại tăng lên

mức 1,19. Con số này thể hiện rằng công ty TRA có một chính sách sử dụng nợ

vay trong giai đoạn này. Thể hiện ở năm 2015 và 2018, khi cần tập trung mở rộng

thêm các cửa hàng tiêu thụ sản phẩm và nhập nguyên vật liệu từ nước ngoài, DN

cần rất nhiều vốn và chính vì thế phải đi vay từ các nguồn bên ngoài. Hiện tại TRA

đang sử dụng đòn bẩy tài chính mức vừa đủ. Trong giai đoạn 2014 – 2017 công ty

luôn sử dụng tỷ lệ đòn bẩy tài chính là hơn 1,4 lần ( tức là tổng tài sản bình quân

gấp 1,4 lần vốn chủ sở hữu bình quân. Tỷ số này được duy trì và ít có sự thay đổi

trong giai đoạn này cho thấy sự ổn định trong việc duy trì tỷ số đòn bẩy của TRA.

Phân tích dòng tiền và khả năng tạo tiền:

Bảng 3.40. Một số khoản mục chính trong LCTT

Đơn vị: triệu đồng

Năm 2018 Năm 2017 Năm 2016 Năm 2015 Năm 2014

168.670 185.135 182.559 191.764 184.957

( 43.150) (132.804) (239.095) (44.433) (41.974)

29.710 (95.935) (84.054) (94.402) (107.399)

155.230 (43.604) (140.590) 52.929 35.584

316.134 160.904 204.507 345.098 292.169 Lƣu chuyển tiền tệ gián tiếp Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tư Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động tài chính Lưu chuyển tiền thuần trong kỳ Tiền và tương đương tiền cuối kỳ Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Qua số liệu LCTT giai đoạn 2014-2018 của TRA ta thấy chỉ có dòng tiền từ

hoạt động kinh doanh dương (tức là tổng dòng tiền thu vào lớn hơn tổng dòng tiền

chi ra), còn lại dòng tiền từ hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính âm (tức là tổng

dòng tiền thu vào nhỏ hơn tổng dòng tiền chi ra). Như vậy, dòng tiền từ hoạt động

kinh doanh là dòng thu tiền chính của Công ty, hàng năm đều dương khá lớn ( trung

bình trên 180 tỷ đồng). Ở năm 2014, 2015 dòng tiền từ hoạt động kinh doanh

dương, đủ để tài trợ cho các khoản chi đầu tư và hoạt động tài chính, đây là một dấu

hiệu tốt.

Riêng trong năm 2018, chỉ có dòng tiền từ hoạt động đầu tư là âm ( tức là tổng

dòng tiền thu vào nhỏ hơn tổng dòng tiền chi ra) còn dòng tiền từ hoạt động kinh

doanh và hoạt động tài chính dương ( tổng dòng tiền thu vào lớn hơn tổng dòng tiền

chi ra). Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh vẫn là dòng thu tiền chính của công ty,

dù có thấp hơn giai đoạn từ năm 2014-2018 nhưng cùng với dòng tiền dương từ

hoạt động tài chính, nên dù dòng tiền từ hoạt động đầu tư có bị âm nhưng Tiền

và tương đương tiền cuối kỳ của công ty vẫn ở mức khá cao. Giai đoạn tập

trung đầu tư cho máy móc, thiết bị đã qua, dòng tiền từ hoạt động đầu tư tuy

âm nhưng không bị âm quá nhiều như giai đoạn 2016-2017 và vẫn ở mức công

ty có thể kiểm soát được.

Dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh:

Nguồn: Báo cáo thường niên CTCP TRAPHACO

Biểu đồ 3.11. Lưu chuyển tiền tệ thuần từ HĐKD giai đoạn 2008 – 2017

Bảng 3.41. Các chỉ số về Dòng tiền từ HĐKD giai đoạn 2014-2018 của TRA

ĐVT Năm 2018 Năm 2017 Năm 2016 Năm 2015 Năm 2014

% 9,38% 9,90% 9,14% 9,71% 11,20%

% 54,03% 48,62% 51,46% 58,24% 70,83%

% 49,72% -11,45% -39,63% 16,08% 13,63%

% 34,95% 47,37% 50,33% 58,17% 70,79% Nhóm chỉ số Dòng tiền Tỷ số dòng tiền HĐKD trên doanh thu thuần Khả năng chi trả nợ ngắn hạn từ dòng tiền HĐKD Khả năng chi trả nợ ngắn hạn từ lưu chuyển tiền thuần trong kỳ Khả năng thanh toán nợ từ dòng tiền HĐKD Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Năm 2017 và 2018, dòng tiền từ HĐ KD ở mức ổn định so với giai đoạn từ

2014-2016. Dòng tiền thuần từ HĐKD ở mức ổn định làm cho tỷ số dòng tiền

HĐKD/Doanh thu thuần ở mức ổn định, tuy nhiên các khoản nợ ngắn hạn có xu

hướng tăng, khả năng chi trả nợ ngắn hạn từ dòng tiền HĐKD, nợ ngắn hạn từ dòng

tiền thuần hoạt động trong kỳ và khả năng thanh toán nợ từ dòng tiền HĐKD trong 4

năm 2014-2017 giảm. Nhưng ở năm 2018, khả năng chi trả nợ từ dòng tiền hoạt động

kinh doanh đã được cải thiện đáng kể. Chỉ riêng có khả năng thanh toán nợ từ dòng

tiền HĐKD là giảm, chứng tỏ nợ dài hạn có xu hướng tăng mạnh trong năm này.

Tuy nhiên, đơn vị vẫn duy trì được mức dương (tức là hoạt động kinh doanh

tạo nên sự gia tăng tiền mặt cho đơn vị) nên vẫn đáp ứng được nhu cầu chi tiêu. Bên

cạnh đó, công ty vẫn đảm bảo khả năng trả các khoản nợ và nợ ngắn hạn từ lượng

tiền thuần thu được từ HĐKD thể hiện ở chỉ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn từ

dòng tiền HĐKD năm 2017 vẫn ở mức 48,62% và khả năng thanh toán nợ từ dòng

tiền HĐKD năm 2017 ở mức 47,37%; và 2 chỉ số này ở năm 2018 lần lượt là

49,72% và 34,95%.

Dòng tiền từ hoạt động đầu tƣ:

Nguồn: Báo cáo thường niên CTCP TRAPHACO

Biểu đồ 3.12. LCTT ròng từ các hoạt động đầu tư của TRA

Dòng tiền từ hoạt động đầu tư trong giai đoạn 2014-2018 âm và mức độ âm

lớn dần từ năm 2016 cho thấy tổng dòng tiền thu vào từ hoạt động đầu tư của đơn vị

nhỏ hơn tổng dòng tiền chi ra cho hoạt động đầu tư. Từ năm 2014-2018, dòng tiền

chi cho hoạt động mua sắm, xây dựng TSCĐ tăng từ 45 tỷ đồng năm 2014 lên 251

tỷ đồng năm 2016 và giảm xuống 135 tỷ năm 2017 do hoạt động đầu tư mua sắm

của công ty được triển khai mạnh giai đoạn 2014-2016 và giảm dần ở năm 2017.

Dòng tiền chi cho hoạt động đầu tư được kỳ vọng là sẽ không tăng đột biến trong

vài năm tới do số lượng nhà máy của TRA đã khá nhiều và trong năm 2017 đưa vào

sản xuất thêm 1 nhà máy. Dòng tiền chi cho hoạt động đầu tư trong năm 2018 đã

giảm mạnh do công ty không phải đầu tư quá nhiều cho nhà xưởng và máy móc

thiết bị.

Dòng tiền từ hoạt động tài chính:

Nguồn: Báo cáo thường niên CTCP TRAPHACO

Biểu đồ 3.13. LCTT ròng từ các hoạt động đầu tư của TRA

Dòng tiền tài chính của TRA biến động chủ yếu do các khoản trả nợ vay và trả

cổ tức, TRA đã tăng nợ vay dài hạn từ 176 triệu năm 2014 lên hơn 10 tỷ 1 vào năm

2017. Có thể nhận thấy công ty có xu hướng tăng vay dài hạn để bù đắp thêm phần

thiếu hụt cho tài sản dài hạn, giữ ổn định các khoản vay ngắn hạn và đồng thời gửi

tiền với kỳ hạn ngắn, làm cho áp lực trả nợ hàng năm vẫn giữ ở mức ổn định và

dòng tiền trả nợ của công ty chủ yếu dùng để chi trả cho các khoản vay ngắn hạn (

do tăng vay dài hạn nhưng tỷ trọng vay dài hạn chiếm không quá cao). Dòng tiền từ

hoạt động tài chính năm 2018 lại ở con số dương.

So sánh lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh trên doanh thu thuần

và lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh trên vốn chủ sở hữu hai năm 2017

và 2018 là tương đối ổn định chứng tỏ chất lượng doanh thu của công ty khá tốt và

việc tạo ra tiền từ hoạt động kinh doanh là tốt do dòng tiền từ hoạt động kinh doanh

luôn dương không phải bù đắp sự thiếu hụt từ các dòng tiền khác. Kết quả kinh

doanh Công ty không chịu ảnh hưởng lãi vay ngân hàng.

3.2.2.4. Đánh giá tình hình tài chính của Công ty cổ phần Traphaco

- Tăng trưởng doanh thu chững lại do chính sách bán hàng ở kênh

OTC và cạnh tranh giá ở kênh ETC: Doanh thu của TRA có xu hướng tăng

trưởng chững lại trong giai đoạn 2016-2018, nguyên nhân do:

+ Tăng trưởng mảng OTC chậm lại do chính sách bán hàng khắt khe

làm mất động lực tăng trưởng của khách hàng bán lẻ: TRA thắt chặt việc thu

tiền ngay và yêu cầu các nhà thuốc và quầy thuốc đạt tăng trưởng doanh thu

các sản phẩm TRA thêm 20% mới được thưởng thêm chiết khấu. Chính sách

không đủ cạnh tranh này làm TRA không mở rộng được mạng lưới khách

hàng bán lẻ và giữ nguyên ở khoảng 27.000 nhà thuốc và quầy thuốc trong 2

năm 2017-2018.

+ Doanh thu mảng ETC giảm 27,4% do cạnh tranh về giá tăng: Số

lượng doanh nghiệp nội địa đấu thầu cùng nhóm với TRA tăng từ 123 (2013)

lên 175 doanh nghiệp (2019) với lợi thế thuộc về sản phẩm giá rẻ do chính

sách đấu thầu ưu tiên về giá.

- Khả năng quản lý chi phí dần được cải thiện: Năm 2018, TRA có tỷ

suất lợi nhuận gộp tương đối cao (51,97%), tuy nhiên tỷ suất lợi nhuận sau

thuế lại ở mức khá thấp (9,72%), nguyên nhân đến từ chiến lược mở thêm 8

chi nhánh phân phối liên tục trong 2 năm khiến phát sinh các chi phí nhân

công và chiết khấu. Do đó, chi phí bán hàng và quản lý chiếm tỷ trọng trên

doanh thu tăng từ 32,34% (2016) lên 39,37% (2018), khiến lợi nhuận sau thuế

năm 2018 của TRA giảm 32,89% so với năm 2017.

- Khả năng quản lý công nợ tốt nhưng gặp khó khăn trong khâu bán

hàng: TRA quản lý công nợ tốt bởi chính sách bán hàng thu tiền ngay các

khách hàng bán lẻ, do đó duy trì được số ngày phải thu tương đối thấp (25,5

ngày). TRA gặp khó khăn trong việc giải quyết đầu ra cho sản phẩm, thể hiện

ở số ngày tồn kho tăng lên hơn 140 ngày giai đoạn 2017-2018. Nguyên nhân

do chính sách yêu cầu khách hàng bán lẻ tăng trưởng đã làm giảm tính cạnh

tranh của TRA ở kênh OTC năm 2018 và việc khó trúng thầu ở kênh ETC do

không cạnh tranh được về giá.

- Dòng tiền vay tăng, lãi vay ở mức an toàn: Tổng các khoản vay dài

hạn khoảng 195 tỷ chiếm khoảng 15% vốn chủ sở hữu để tiếp tục đầu tư cho

chuẩn EU-GMP của TRA làm tỷ lệ nợ trên tổng tài sản tăng từ 26% lên 30%.

Khoản vay dài hạn này cũng khiến lãi vay của TRA tăng đột biến, dẫn đến

khả năng trả lãi vay (dựa trên lợi nhuận) của doanh nghiệp giảm xuống còn

khoảng 17 lần, tuy nhiên vẫn ở mức an toàn.

- Chính sách chi trả cổ tức chưa hợp lý: Chính sách trả cổ tức chưa gắn

với lợi nhuận: Từ năm 2015, TRA luôn chi trả cổ tức ở mức 3.000 đồng/cổ

phiếu hàng năm. Tỷ lệ chi trả cổ tức hiện ở mức cao tương ứng với khoảng

79,58% lợi nhuận sau thuế công ty mẹ, tăng đáng kể từ chỉ 16,92% năm 2014.

Trong hoàn cảnh doanh thu đang sụt giảm và có nhiều dự án cần được đầu tư,

việc tiếp tục trả cổ tức cao trong các năm tới là một cách sử dụng dòng tiền

không hợp lý.

- ROE sụt giảm năm 2018: ROE của TRA giảm đáng kể từ 23,28%%

năm 2017 xuống 15,78% năm 2018, nguyên nhân do:

+ Tài sản cố định tăng do có thêm nhà máy Tân dược Hưng Yên, tuy

nhiên TRA chưa giải quyết được vấn đề đầu ra cho sản phẩm.

+ Chi phí duy trì hệ thống phân phối ở kênh OTC tăng, dẫn tới lợi

nhuận sau thuế giảm 32,89%.

3.2.3. Dự báo tài chính Công ty cổ phần Traphaco

Dựa trên những số liệu thời kỳ quá khứ của 5 năm từ 2012 – 2016 tác giả

muốn đề cập đến việc dự báo tài chính cho Công ty cổ phần Traphaco giai đoạn

2019-2021. Sau đây sẽ trình bày 3 bản báo cáo tài chính bình quân 1 năm của Công

ty cổ phần Traphaco trong giai đoạn 3 năm tới.

3.2.3.1. Dự báo doanh thu

a. Chiến lược của công ty

Hội đồng quản trị CTCP Traphaco đã trình chiến lược phát triển giai đoạn

2017 - 2020, trong đó thể hiện rõ tham vọng tăng tốc để “đến năm 2020, Traphaco

là doanh nghiệp dược số 1 Việt Nam về tốc độ tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận,

vốn hóa thị trường”.

Đây là lần đầu tiên Traphaco xây dựng chiến lược phát triển bài bản với các

mục tiêu, lộ trình thực hiện rõ ràng. Trong đó, đặt mục tiêu đến năm 2020, giá trị

vốn hóa thị trường đạt 10.000 tỷ đồng, tổng doanh thu đạt 4.000 tỷ đồng, tổng lợi

nhuận đạt 500 tỷ đồng. Bên cạnh đó, công nghệ của Traphaco đạt chuẩn ở Top cao

nhất ngành dược Việt Nam, hệ thống quản trị hiện đại dựa trên nền tảng công nghệ

thông tin tích hợp. Các con số mục tiêu trong 4 năm tới đều tăng gấp đôi so với hiện

tại, cho thấy tham vọng và quyết tâm của Traphaco. Không chỉ tái khẳng định mục

tiêu dẫn đầu thị trường đông dược, Traphaco còn đặt mục tiêu chinh phục thị trường

tân dược khi tiến hành sản xuất thuốc tân dược theo tiêu chuẩn cao nhất là GMP

PIC/s.

Như vậy, chiến lược mới với những mục tiêu cụ thể đặt ra đã được Traphaco

tính toán thật kỹ. Trong đó, lộ trình triển khai chiến lược được chia làm 3 giai đoạn:

2017 sẽ là năm tăng tốc, hiện đại hóa hệ thống quản trị trên nền công nghệ thông tin

tích hợp, củng cố nền tảng sản xuất đạt chuẩn và phát triển R&D, hệ thống phân

phối, đồng bộ hóa chuỗi giá trị; năm 2018, phát triển trên nền tảng hiện đại - chuyên

nghiệp - tinh mạnh - ERP tích hợp; từ năm 2019 - 2020 là giai đoạn Traphaco tạo ra

giá trị gia tăng cao và lợi nhuận bền vững. Đây được coi là bước đi phù hợp, chủ

động của Traphaco trong bối cảnh ngành dược cạnh tranh gay gắt và đòi hỏi của thị

trường ngày càng cao, nhất là trong lĩnh vực tân dược, khi các hiệp định FTA có

hiệu lực.

Về định vị chiến lược, Traphaco đặt mục tiêu tăng trưởng tập trung vào thị

trường nội địa, đột phá khu vực phía Nam, đa dạng hóa sản phẩm đồng tâm dựa trên

cân bằng năng lực R&D - sản xuất - phân phối, phát huy tối ưu lợi thế so sánh của

Traphaco; tiếp tục hiện đại hóa chuỗi cung ứng dựa trên nền công nghệ tiên tiến và

hệ thống quản trị hiện đại; phát triển liên minh, liên kết thương mại dựa trên hệ

thống phân phối rộng, sâu, vững chắc; cân bằng nguồn lực, đồng bộ, cộng hưởng

giá trị, tạo lợi thế cạnh tranh dựa trên năng lực cốt lõi để phát triển bền vững.

Để hiện thực hóa tham vọng trên, trong giai đoạn mới, Traphaco sẽ dựa trên

2 trụ cột sức mạnh. Thứ nhất là hệ thống phân phối rộng khắp, hiện được coi là

đứng đầu trong số các doanh nghiệp dược Việt Nam với hơn 25.000 nhà thuốc trên

toàn quốc. Thứ hai, tập trung ứng dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại trong sản

xuất và bào chế thuốc nhằm tạo ra đột phá về chất lượng sản phẩm, ứng dụng công

nghệ thông tin tối đa trong các hoạt động doanh nghiệp.

Cùng với việc nâng cao chất lượng sản phẩm, công ty tập trung rất nhiều

nguồn lực cho cải thiện công tác quản trị, triển khai các chương trình ISO, công cụ

KPI, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý bán hàng, áp dụng công nghệ cao

trong quản trị hệ thống phân phối. Traphaco trang bị các phần mềm cho hệ thống

nhà thuốc, máy tính bảng cho nhân viên bán hàng. Mọi dữ liệu mua - bán được

truyền thẳng về máy chủ công ty, nhanh chóng giúp ban lãnh đạo cập nhật tình

huống theo thời gian thực để có những điều chỉnh chiến lược phù hợp. Đặc biệt hệ

thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp ERP đã được Traphaco triển khai thành

công năm 2016, cho phép công ty nắm bắt số liệu nhanh, chính xác, phân tích lợi

nhuận dựa trên số liệu chính xác về chi phí, doanh thu, sản lượng hàng bán, khách

hàng mục tiêu, khuynh hướng của thị trường… Doanh nghiệp cũng dễ dàng quản trị

được hàng tồn kho, nợ xấu, loại bỏ được các công việc, quy trình thừa, không tạo ra

giá trị gia tăng.

Trong chiến lược mới, không chỉ đưa những sản phẩm: Hoạt huyết dưỡng

não, Boganic, Tottri, Cebraton… đến nhiều hơn với người dân, Traphaco còn đặt ra

mục tiêu đột phá, tạo thêm nhiều sản phẩm dược phẩm công nghệ cao. Đặc biệt, từ

quý III/2017, công ty sẽ đưa Dự án Nhà máy dược Việt Nam vào vận hành thương

mại, đáp ứng tiêu chuẩn cao nhất là GMP PIC/s. Đây chính là nền tảng để Traphaco

tiến hành sản xuất thuốc tân dược, chủ yếu là các loại thuốc chuyển hóa, nhằm tăng

lợi thế cạnh tranh trên thị trường ETC (thuốc đấu thầu vào các bệnh viện), tạo dư

100

địa phát triển mới.

b. Doanh thu giai đoạn trước

Bảng 3.42. Xác định tỷ lệ tăng trưởng doanh thu

2016 2015 2014 2013 2012 Chỉ tiêu thu thuần 1.998.334 1.974.002 1.650.722 1.682.364 1.400.704

trưởng 1,23% 19,58% -1,88% 20,11%

9,76% Doanh ( triệu đồng) Tỷ tăng lệ doanh thu (%) Tỷ trưởng tăng lệ doanh thu bình quân (%)

Nguồn: Tác giả tự tổng hợp

Doanh thu của CTCP Traphaco nhìn chung có xu hướng tăng trong giai đoạn

5 năm từ 2012 – 2016, chỉ duy nhất năm 2014, so với năm 2013, doanh thu bị giảm

đôi chút. Lý do được đưa ra ở đây là năm 2014, Traphaco thay đổi chiến lược bán

hàng từ tăng trưởng nóng sang tăng trưởng nhanh bền vững cũng như tái cấu trúc

nhóm khách hàng chiến lược nên ảnh hưởng tới kết quả kinh doanh.

c. Tình hình kinh tế và thị trường

Tình hình kinh tế thế giới và Việt Nam nói chung

Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Quốc chính thức nổ ra từ ngày

22/3/2018, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đánh thuế 50 tỷ USD đối

với hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu vào Mỹ, để ngăn chặn những gì họ cho là hành

vi thương mại không công bằng và hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ. Từ đó đến nay,

sự leo thang căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã vượt qua biên giới

hai nước, tác động mạnh mẽ tới nền kinh tế toàn cầu và Việt Nam cũng không nằm

ngoài vòng xoáy đó.

Sự leo thang căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã vượt qua

biên giới của hai nước, tác động mạnh mẽ tới nền kinh tế toàn cầu và Việt Nam

cũng không nằm ngoài vòng xoáy đó. Xét về mặt tích cực, Việt Nam là nước nằm

trong top 5 quốc gia mà Mỹ có thâm hụt thương mại lớn nhất thế giới với hơn 38 tỷ

USD năm 2017. Những mặt hàng Mỹ đánh thuế nhập khẩu từ Trung Quốc đều nằm

trong thế mạnh xuất khẩu của Việt Nam. Như vậy, đây có thể là cơ hội tốt để Việt

101

Nam chiếm lĩnh thị phần. Mặt khác, khi đồng USD tăng giá, NDT giảm giá sẽ có

lợi cho xuất khẩu của Việt Nam trong ngắn hạn, vì VND chủ yếu neo theo giá USD.

Bên cạnh đó, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam cũng có thể

tăng lên trong bối cảnh dòng vốn FDI vào các nước bị Mỹ đánh thuế cao sẽ có xu

hướng chững lại.

Bên cạnh tác động tích cực, Việt Nam cũng sẽ chịu một số tác động bất lợi từ

cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc như: Nền kinh tế Việt Nam tuy nhỏ nhưng

có độ mở lớn, lại phụ thuộc nhiều vào xuất nhập khẩu, trong đó, Trung Quốc và Mỹ

là hai đối tác lớn nhất về ngoại thương của Việt Nam. Do đó, khi 2 đối tác lớn xảy

ra xung đột sẽ gây ra những ảnh hưởng nhất định tới hoạt động xuất nhập khẩu của

Việt Nam. Nguyên liệu phụ thuộc vào nhập khẩu: Hiện nay, ngành công nghiệp hóa

chất cơ bản, công nghiệp hóa dầu nước ta chưa phát triển mạnh, vì vậy khoảng 90%

nguyên liệu để sản xuất thuốc đến từ nhập khẩu, các khoản chi phí nhập khẩu, biến

động về tỷ giá và giá cả sẽ khó kiểm soát, ảnh hưởng đến lợi nhuận của các doanh

nghiệp dược phẩm.

Tình hình phát triển ngành dược Việt Nam

Theo thống kê của Cục Quản lý Dược Việt Nam, ngành sẽ tăng trưởng tiếp

tục hai con số trong vòng 5 năm tới và đạt 7,7 tỷ USD vào 2021. Theo đó, gần 78%

chuyên gia và doanh nghiệp dược dự báo, tốc độ tăng trưởng toàn ngành năm 2019

sẽ đạt trên 10% (năm 2017: tốc độ tăng trưởng ngành được 75% doanh nghiệp dự

báo đạt trên 10% trong năm 2018), cho thấy sự tự tin vào khả năng tăng trưởng

doanh thu, lợi nhuận của các doanh nghiệp dược hiện nay.

Mặc dù, ngành dược phẩm Việt Nam hiện nay đạt được một số thành tựu

nhất định nhưng vẫn còn non trẻ, có tiềm năng tăng trưởng nhưng cần được đầu tư

nhiều hơn khi hơn một nửa thị trường nguyên liệu và thuốc thành phẩm phụ thuộc

vào nhập khẩu. Năm 2017, Việt Nam nhập khẩu 375 triệu USD nguyên phụ liệu

dược phẩm, 78% trong số đó là từ Trung Quốc và Ấn Độ – là hai nguồn cung cấp

thuốc chủ yếu cho các nước đang phát triển có tham gia sản xuất thuốc phiên bản.

Chính vì bị phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu mà năm 2018 nhiều doanh nghiệp

dược Việt Nam lao đao khi giá API nhập khẩu từ Trung Quốc đã tăng đáng kể từ

15% đến 80%, giữa bối cảnh Chính phủ nước này đã đóng cửa hàng loạt các nhà

102

máy sản xuất API gây ô nhiễm môi trường.

Sự tác động của các hiệp định TPP ký kết giai đoạn 2015-2020 đến ngành

dược phẩm

Về thuế suất: Mục tiêu chính của TPP là giảm thuế và những rào cản đối với

hàng hóa và dịch vụ, hướng đến tự do hóa toàn diện, xóa bỏ 100% thuế nhập khẩu

(trong đó trên 90% là xóa bỏ ngay khi Hiệp định có hiệu lực). Khu vực châu Á -

Thái Bình Dương hiện là khu vực thị trường thương mại chiếm đến 70% tổng kim

ngạch xuất khẩu và 80% tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam. Khi các dòng

thuế giảm xuống, Việt Nam có thể gia tăng xuất khẩu nhiều mặt hàng vốn là thế

mạnh và lợi ích cốt lõi của mình vào các thị trường lớn, đặc biệt là thị trường Hoa

Kỳ (hiện đóng góp 20% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam). Việt Nam

được cho là nước được hưởng lợi nhiều từ TPP. Bên cạnh mặt thuận lợi, việc cắt

giảm / xóa bỏ hàng rào thuế quan chắc chắn sẽ dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng

lượng hàng nhập khẩu từ các nước TPP vào Việt Nam với giá cả cạnh tranh, nguy

cơ này đặc biệt nguy hiểm đối với những ngành hàng mà năng lực cạnh tranh của

Việt Nam còn yếu. Khi các sản phẩm nước ngoài vào Việt Nam được hưởng thuế

suất 0% thì họ không còn e ngại vấn đề về giá khi cạnh tranh với hàng nội địa.

Về quy định chất lượng: Các DN Việt Nam sẽ đối mặt với nhiều rào cản kỹ

thuật và yêu cầu xuất xứ nghiêm ngặt. Theo điều khoản về xuất xứ hàng hóa được

đề xuất ở TPP, các sản phẩm xuất khẩu trong các nước thành viên phải có xuất xứ

nội khối TPP mới được hưởng ưu đãi. Đây là một bất lợi vì Việt Nam chủ yếu nhập

khẩu từ các nước bên ngoài TPP như Trung Quốc, Hàn Quốc để gia công hàng xuất

khẩu, nếu không chuyển đổi được vùng nguyên liệu, hàng xuất khẩu của Việt Nam

sẽ không được hưởng ưu đãi thuế. Ngoài ra, các quy định kỹ thuật thuộc nội khối

như bao gói, nhãn mác, dư lượng hóa chất tối đa trong sản phẩm xuất khẩu cũng là

một rào cản cho hàng xuất khẩu Việt Nam. Những quy định này nằm

trong tay các nước nhập khẩu và hoàn toàn có thể bị lạm dụng để trở thành rào cản

đối với hàng hóa của Việt Nam.

Dưới sức ép cạnh tranh gay gắt trong bối cảnh toàn cầu hóa của các sản

103

phẩm dược nhập khẩu cũng như các sản phẩm dược của các công ty dược phẩm

trong nước thách thức với một DN như Traphaco là không hề nhỏ. Từ những thay

đổi về cung cầu dược phẩm cũng như những triển vọng trong tương lai ngành dược,

tác giả dự báo mức tăng trưởng về doanh thu tiêu thụ của TRA bình quân giai đoạn

2019-2021 dưới kịch bản theo xu hướng lạc quan.

Doanh thu bình quân giai đoạn 2019 -2021 tăng bằng khoảng 110% doanh

thu của CTCP TRA vào năm 2018.

Vậy doanh thu bình quân giai đoạn 2019 -2021: DTT= 1.798.350*110%=

1.975.185 ( triệu đồng)

3.2.3.2. Dự báo sơ bộ các chỉ tiêu trên báo cáo kết quả kinh doanh

Bảng 3.43. Tỷ lệ giá vốn hàng bán và CP bán hàng + CP quản lý

DN trên doanh thu thuần

2017 2015 2016 2014 2013

2018 1,798,350 1,870,442 1,998,334 1,974,002 1,650,722 1,682,364 863,659 1,003,653 1,064,757 936,341 829,784 961,230

707,981 717,598 646,257 591,399 459,967 477,951

44,36% 53,94% 57,14% 48,02% 56,72% 50,22% Tỷ lệ trung bình của giá vốn từ năm 2013-2018: 51,73%

39,37% 38,37% 32,34% 29,96% 27,86% 28,41% Chỉ tiêu DTT GVHB Chi phí bán hàng + Chi phí quản lý DN GVHB/ DTT Chi phí bán hàng và quản lý DN/ DTT

Tỷ lệ trung bình của chi phí bán hàng và chi phí quản lý DN từ 2013- 2018: 32,72% Chúng ta có thể dự báo tỷ lệ giá vốn hàng bán trên doanh thu của Công ty

theo tỷ lệ tương đối qua các năm là 52% dựa trên mức tỷ lệ trung bình giai đoạn

2013-2018 là 51,73% và tỷ lệ giá vốn hàng bán năm 2018 là 48,02%.

Tỷ lệ chi phí bán hàng và chi phí quản lý DN trên doanh thu dự báo ở mức

35%, do tỷ lệ trung bình là 32,72% và năm gần nhất là 2018, tỷ lệ này cũng đạt

39,37%.

Giả định một vài yếu tố được cố định, ví dự như chi phí lãi vay ( Chi phí lãi

vay của công ty giả định sẽ không thay đổi hoặc thay đổi không đáng kể so với năm

2018 do chi phí lãi vay ở năm 2018 của công ty đang ở mức khá cao và nợ dài hạn

cũng chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nợ phải trả nên sự biến động về lãi vay trong

104

năm 2019 dự báo là không nhiều).

Bảng 3.44. Dự báo kết quả kinh doanh bình quân giai đoạn năm 2019-2021 của

Công ty cổ phần Traphaco

Tỷ lệ % trên doanh thu Triệu đồng 100 52

Chỉ tiêu Doanh thu thuần Giá vốn hàng bán Lợi nhuận gộp Chi phí lãi vay Chi phí bán hàng và quản lý DN 35 Lợi nhuận trước thuế Thuế TNDN ( 20 %) Lợi nhuận sau thuế 1.975.185 1.027.096 948.089 12.204 691.315 244.570 48.914 195.656

Dự báo các chỉ tiêu bảng cân đối kế toán:

Căn cứ doanh thu dự báo của DN và tỷ lệ % DTT của các khoản mục, lập

nên bảng cân đối kế toán dự báo:

Đối với bảng cân đối kế toán, các chỉ tiêu thuộc phần tài sản lưu động

thường có sự thay đổi tương ứng với sự biến động của doanh thu. Các chỉ tiêu trong

khoản mục tài sản cố định sẽ không nhất thiết phải thay đổi tương ứng với sự biến

động của doanh thu, nhất là đối với những DN chưa sử dụng hết năng lực tối đa của

Tài sản cố định. Các khoản mục khác trong bảng cân đối kế toán cũng có thể thay

đổi theo tỷ lệ tương ứng với doanh thu như khoản mục phải trả công nhân, viên, tiền

và các khoản tương đương tiền.

Bảng 3.45. Xác định tỷ lệ phần trăm trên doanh thu của các chỉ tiêu trên

bảng cân đối kế toán

Đơn vị tính: %

2015 2018 2017 2014 2013

10,32% 7,65% 6,38% 7,56% Chỉ tiêu Tiền và tương đương tiền 17,58% 8,60% Phải thu khách hàng 7,01% Hàng tồn kho Phải trả người bán Vay và nợ ngắn hạn 2016 10,23% 17,48% 17,70% 15,25% 6,67% 11,58% 11,05% 12,96% 7,16% 18,77% 17,86% 15,33% 15,87% 16,08% 15,73% 6,95% 5,03% 17,35% 20,37% 17,77% 16,67% 15,81% 19,92% Tỷ lệ tiền và tương đương tiền trên doanh thu có thể dự báo ở mức 15% do chỉ

tiêu này đang có xu hướng biến động giảm những năm gần đây. Tỷ lệ phải thu khách

105

hàng nên dừng lại ở mức 7% do DN có xu hướng thu thực tiếp bằng tiền mặt hơn là các

khoản bán chịu, điều này cũng phù hợp với các kênh phân phối của TRA. Tỷ lệ hàng tồn

kho trên doanh thu có thể dự báo ở mức 17%, theo xu hướng ổn định các năm qua. Tỷ lệ

phải trả người bán nên dừng ở con số 8 %, đảm bảo theo tỷ lệ của toàn ngành. Tỷ lệ vay

và vợ ngắn hạn trên doanh thu dự báo ở mức 18% do tỷ lệ này qua một giai đoạn khá dài

từ năm 2013-2018 đều được duy trì ở mức ổn định.

Tính toán các chỉ tiêu dự báo:

Tỷ lệ % trên doanh thu Triệu đồng

Chỉ tiêu Tiền và tương đương tiền 15% Phải thu khách hàng Hàng tồn kho Phải trả người bán Vay và vợ ngắn hạn 7% 17% 8% 18% 296.278 138.263 335.781 158.014 355.533 Đối với các chỉ tiêu tài sản ngắn hạn khác và phải trả người lao động không

cần dự báo chính xác nên có thể căn cứ vào giá trị trung bình của các kỳ trước ( giai

đoạn từ năm 2014 đến năm 2018), có thể ước tính lần lượt là 30 tỷ và 43 tỷ.

Tài sản cố định = Số dư cuối kỳ trước + Tăng trong kỳ - Trích khấu hao trong kỳ.

+ Năm 2018, TRA cơ bản đã hoàn thiện xong việc xây mới các nhà máy dược, cải

tiến lại dây chuyền. Nhu cầu đầu tư cho tài sản cố định trong năm 2019 dự báo là sẽ

không quá lớn. Giả định giai đoạn năm 2019-2021, công ty dự định đầu tư bình

quân 25 tỷ cho tài sản cố định và phần khấu hao cho tài sản cố định tăng thêm là 2,5

tỷ ( khấu hao theo phương pháp đường thẳng trong 10 năm).

+ Giả định TRA lựa chọn phương pháp khấu hao theo đường thẳng, ta sẽ tính được

khấu hao trong kỳ = Tổng giá trị hao mòn lũy kế của kỳ hiện tại trừ tổng giá trị hao

mòn lũy kế của kỳ trước.

Khấu hao trong kỳ ( về mặt giá trị tuyệt đối) = ( 331.737.496.844 –

260.804.036.939) + ( 5.971.620.305 – 5.153.144.781) + 2.500.000.000 =

74.251.935.430 ( đồng).

Như vậy, dự báo tài sản cố định giai đoạn năm 2019-2021 là: 656.015.996.965 +

25.000.000.000 – 74.251.935.430 = 606.764.061.500 ( đồng) ~ 606 tỷ đồng.

Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối = Lợi nhuận chưa phân phối cuối kỳ trước +

106

Lợi nhuận sau thuế dự báo kỳ này – Cổ tức dự kiến chi trả ( tương đương năm trước) =

Lợi nhuận chưa phân phối cuối kỳ trước = 95.763.019.441 đồng

Lợi nhuận sau thuế bình quân dự báo kỳ này = 195.656.000.000 đồng

Cổ tức bình quân dự kiến chi trả tương đương mức 30% Vốn điều lệ ( tương

đương năm 2018) ~ 124.351.620.000 đồng

Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối = 95.763.019.441 + 195.656.000.000 –

124.351.620.000 = 167.067.399.400 xấp xỉ 167 tỷ đồng.

Nợ dài hạn đến hạn trả là 35.434.000.000 VNĐ theo thông tin chi tiết trong kế

hoạch vay và trả nợ. Vay dài hạn = 170.403.529.200 đồng ~ 170 tỷ đồng.

Nhu cầu vốn bổ sung = Tổng tài sản – ( Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu) = ( 296 + 138 +

336 + 30 + 606 ) – ( 356 + 158 + 35 + 43 + 170 + 581.5 ) = 62.5 tỷ đồng.

Theo đó, có thể lập bảng cân đối kế toán dự báo cho giai đoạn 2019-2021 như sau:

Chỉ tiêu Tỷ VND

107

Tỷ lệ % trên doanh thu 15% 7% 17% 8% 800 296 138 336 30 606 606 1406 762 356 158 35 43 170 170 581.5 414.5 167 1343.5 62.5 1406 TÀI SẢN Tài sản ngắn hạn Tiền Phải thu ở khách hàng Hàng tồn kho Tài sản ngắn hạn khác Tài sản dài hạn Tài sản cố định hữu hình Tổng tài sản NGUỒN VỐN Nợ phải trả Nợ ngắn hạn Phải trả người bán Nợ dài hạn đến hạn trả Phải trả người lao động Nợ dài hạn Vay dài hạn Vốn chủ sở hữu Vốn góp chủ sở hữu Lợi nhuận chưa phân phối Tổng nợ phải trả và nguồn vốn chủ sở hữu Nhu cầu vốn bổ sung Tổng nguồn vốn

Để đáp ứng nhu cầu vốn bổ sung, công ty có thể tiến hành các hình thức đi

vay vốn. Khi đó, Nhà quản trị xác định được chi phí sử dụng vốn ( chi phí lãi vay),

từ đó điều chỉnh lợi nhuận dự báo.

Lập báo cáo lƣu chuyển tiền tệ dự báo:

Đơn vị tính: tỷ đồng

Nợ ngắn hạn: 36,5 tỷ đồng.

Chỉ tiêu

Dự báo bình quân giai đoạn 2019-2021 244,5 2,5 16,2 263,2

16 2 13 68 3 20 (16,2) (48,9) 422,1 (606)

(606) 150

108

I. Lưu chuyển tiền từ hoạt động kinh doanh 1. Lợi nhuận trước thuế 2. Điều chỉnh cho các khoản - Khấu hao tài sản cố định - Chi phí lãi vay Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh trước thay đổi vốn lưu động Giảm các khoản phải thu Biến động giảm hàng tồn kho Giảm tài sản ngắn hạn khác Tăng các khoản phải trả người cung cấp Tăng các khoản phải trả người lao động Tiền thu khác từ hoạt động kinh doanh - Lãi vay đã trả - Thuế TNDN đã nộp Lƣu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh II. Lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư 1. Tiền chi mua sắm, xây dựng tài sản cố định 2. Tiền thu thanh lý, nhượng bán tài sản cố định 3. Tiền chi cho vay, mua các công cụ nợ của đơn vị khác 4. Tiền thu hồi cho vay, bán lại các công cụ nợ 5. Tiền chi đầu tư góp vốn vào đơn vị khác 6. Tiền thu hồi đầu tư góp vốn vào đơn vị khác 7. Tiền thu lãi vay, cổ tức và lợi nhuận được chia Lƣu chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tƣ III. Lưu chuyển tiền từ hoạt động tài chính 1. Tiền thu từ phát hành cổ phiếu, nhận vốn góp của chủ sở hữu 2. Tiền chi trả vốn góp cho các chủ sở hữu, mua lại cổ phiếu của DN đã phát hành

Chỉ tiêu

Dự báo bình quân giai đoạn 2019-2021 ( 62,5 – 36,5) (35,4) (124,4) 16,2 -167,7 316 148,3 3. Tiền vay ngắn hạn, dài hạn nhận được và chi trả 4. Tiền chi trả nợ gốc vay 5. Tiền chi trả nợ thuê tài chính 6. Cổ tức, lợi nhuận đã trả cho chủ sở hữu Lƣu chuyển tiền thuần từ hoạt động tài chính Lưu chuyển tiền thuần trong kỳ Tiền và tương đương tiền đầu kỳ Ảnh hưởng của thay đổi tỷ giá hối đoái Tiền và tương đương tiền cuối kỳ

Như vậy, với kịch bản lạc quan về tình hình kinh tế cũng như khả năng tăng

trưởng ngành dược nói chung và của CTCP Traphaco nói riêng, doanh thu của

Công ty tăng lên 110% làm cho các khoản mục ngắn hạn như: phải trả nhà cung

cấp, phải trả người lao động tăng lên bên cạnh sự giảm đi của các khoản mục: hàng

tồn kho, phải thu khách hàng.

Kết quả kinh doanh được kỳ vọng tăng lên là do các nguyên nhân:

+ Khả năng quản lý chi phí dần được cải thiện nên tốc độ tăng doanh thu lớn hơn

tốc độ tăng chi phí của doanh nghiệp.

+ Khả năng quản lý công nợ tốt hơn do chính sách bán hàng thu tiền ngay.

Dòng tiền âm do lưu chuyển tiền từ hoạt động kinh doanh và hoạt động tài chính

không đủ để bù đắp lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư. Do đã đầu tư khá lớn vào

tài sản cố định nên CTCP Traphaco cần có những chính sách và biện pháp thích hợp

109

để sử dụng hiệu quả tài sản cố định.

CHƢƠNG 4: ĐỊNH HƢỚNG HOẠT ĐỘNG VÀ GIẢI PHÁP

ĐỐI VỚI CÔNG TÁC TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY CP TRAPHACO

TRONG GIAI ĐOẠN 2019 – 2021

4.1. Định hƣớng phát triển công ty

Giai đoạn 2019-2021 dự báo tiếp tục là giai đoạn có nhiều cơ hội và thách

thức. Dự báo kinh tế thế giới và thị trường hàng hóa sẽ tiếp tục chịu tác động từ các

cuộc khủng hoảng chính trị, tranh chấp chủ quyền tại nhiều khu vực trên thế giới, có

khả năng ảnh hưởng đến kinh tế trong nước. Việc hình thành Cộng đồng kinh tế

Asean (AEC) với những mục tiêu chung và việc ký kết, triển khai các Hiệp định

thương mại tự do FTA mang lại nhiều cơ hội, nhưng cũng tạo ra những thách thức

rất lớn cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên, nền kinh tế được đanh giá là sẽ tiếp tục

duy trì đà tăng trưởng, nhu cầu tiêu dùng sẽ tiếp tục được cải thiện nhờ những chính

sách tích cực từ phía Chính phủ.

Đối với Công ty cổ phần Traphaco, áp lực cải thiện mức tăng trưởng về doanh

thu và lợi nhuận của cổ đông, các chính sách về dược phẩm, tình hình thời tiết, áp

lực từ các đối thủ cạnh tranh trong nước và nước ngoài trên thị trường truyền

thống… sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu dùng trên thị trường và hoạt động

sản xuất kinh doanh của TRA.

Đánh giá trước tình hình này, định hướng hoạt động trong giai đoạn 2018-

2020 của công ty là

- Về hiệu quả kinh tế: Để tạo ra hiệu quả kinh tế bền vững, TRA chú trọng các

mặt sau: Sản phẩm chất lượng cao giá cả hợp lý Phát triển toàn diện những dòng

sản phẩm theo tiêu chuẩn EU-GMP để đấu thầu và xuất khẩu. Giúp người bệnh tiếp

cận với thuốc chất lượng cao tiêu chuẩn châu Âu với giá cả hợp lý, hiệu quả điều trị

tốt, giảm chi phí điều trị cho người bệnh. Chính sách kinh doanh hiệu quả Hoạt

động sản xuất kinh doanh hiệu quả, nâng cao các chỉ số về hiệu quả hoạt động,

trong khi duy trì cơ cấu tài chính an toàn, minh bạch để tạo ra nhiều giá trị tăng

110

thêm cho cổ đông, nhà đầu tư, khách hàng, đối tác và các bên liên quan; Mức cổ tức

hấp dẫn ổn định. Duy trì chính sách cổ tức cao và ổn định cho các cổ đông. Đóng

góp phát triển kinh tế địa phương Tích cực đóng góp phát triển kinh tế cho địa

phương thông qua việc nộp thuế đầy đủ và các hoạt động đầu tư khác cho cộng

đồng tại địa phương.

- Về môi trường: TRA đề cao các hành động sau: Thực hành sản xuất theo

các tiêu chuẩn cao của quốc tế giảm thiểu tác hại đến môi trường, bảo vệ sức khỏe

công nhân sản xuất và sức khỏe bệnh nhân. Duy trì bên thứ 3 độc lập đo lạc về các

chỉ số môi trường. Tăng cường hành động tiết kiệm điện năng, dầu DO và nước.

Tăng cường đầu tư công nghệ cao, sử dụng nguyên liệu theo tiêu chuẩn cao không

ảnh hưởng đến môi trường và bảo vệ cho sức khỏe người dùng cao nhất. Thúc đẩy

nhận thức và hành động vì môi trường trong CB-CNV TRA.

4.2. Giải pháp đối với công tác tài chính trong giai đoạn 2019-2021:

Trên cơ sở định hướng trong giai đoạn 2019-2021 của công ty, một số giải pháp

nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh trong giai đoạn này đối với TRA như sau:

4.2.1. Nhóm giải pháp tăng doanh thu:

Doanh thu của công ty trong các năm qua tăng mạnh, nhưng lại suy giảm vào

năm 2017, TRA sẽ phải cải thiện chỉ số này. Vì vậy công ty phải có chiến lược kinh

doanh hiệu quả hơn trong giai đoạn 2019-2021 như sau:

Doanh thu của CTCP Traphaco chững lại do chính sách bán hàng ở kênh OTC

và cạnh tranh giá ở kênh ETC.

Với kênh OTC, giải pháp được đưa ra đó là công ty cần nới lỏng chính sách

bán hàng. Thay vì việc bán hàng thu tiền ngay và yêu cầu các nhà thuốc, quầy thuốc

đạt tăng trưởng doanh thu các sản phẩm TRA thêm 20% mới được thưởng thêm

chiết khấu, công ty có thể kéo dài thời gian bán chịu cho khách hàng bán lẻ, hạ yêu

cầu về tăng trưởng doanh thu các sản phẩm TRA xuống từ 10-15% là đã được

thưởng thêm chiết khấu. Với một chính sách bán hàng cạnh tranh hơn như vậy,

mạng lưới khách hàng bán lẻ sẽ được mở rộng thêm, không chỉ dừng ở mức 27.000

nhà thuốc và quầy thuốc trong năm 2017-2018. Đối với các khoản phải thu: Nâng

111

cao hiệu quả quản lý các khoản phải thu và hiệu quả kinh doanh giải pháp đầu tiên

đặt ra là công ty cần xem lại và điều chỉnh chính sách bán hàng, thu tiền cho hợp lý.

Cụ thể đó là cân nhắc giảm thời hạn thanh toán xuống thấp hơn hiện tại, đưa dần về

mức bình quân ngành hoặc tương đương mức của đối thủ trong cùng ngành, tất

nhiên phải theo lộ trình và có sự tính toán kỹ càng đến khả năng thanh toán và phản

ứng từ phía khách hàng để có mức điều chỉnh hợp lý nhất.

Với kênh ETC, vấn đề của Công ty chính là doanh thu mảng này giảm

27,4% do cạnh tranh về giá. Do chính sách đấu thầu ưu tiên về giá nên Công ty

không có lợi thế trong mảng này. Hơn nữa, xu thế tất yếu của các doanh nghiệp

dược phẩm là chuyển dịch từ kênh ETC sang kênh OTC. Công ty nên cân nhắc

nếu việc bán hàng qua kênh ETC không thực sự hiệu quả thì công ty nên duy trì

tỷ lệ bán hàng qua 2 kênh một cách hợp lý hơn để tận dụng nguồn lực và sử dụng

chi phí một cách hiệu quả.

4.2.2. Nhóm biện pháp làm giảm chi phí

Một trong những nguyên nhân làm cho sản phẩm dược của Công ty khó cạnh

tranh với các sản phẩm của các doanh nghiệp cùng ngành chính là do giá cả cao

hơn. Vì vậy, sử dụng những biện pháp nhằm tiết kiệm chi phí sản xuất kinh doanh,

tối thiểu hóa giá thành sản phẩm chính là phương án bền vững lâu dài cho CTCP

Traphaco, đặc biệt trong điều kiện cạnh tranh gay gắt về giá.

Khâu đầu tiên trong sản xuất chính là cung ứng nguyên vật liệu. Một trong

những lợi thế của Công ty chính là đã phần nào chủ động được vùng nguyên liệu

với 05 vùng trồng/ thu hái dược liệu đạt chuẩn GACP-WHO và 01 nhà máy chiết

xuất dược liệu. Để hạn chế được chi phí nhập khẩu đầu vào, CTCP Traphaco cần

chủ đọng được hoàn toàn về chi phí đầu vào, công ty cần chủ động hoàn toàn được

nguyên liệu đầu vào ( hiện tại vùng nguyên liệu trong nước mới đáp ứng được

khoảng 80% nhu cầu sản xuất của Công ty).

Năm 2018, TRA có tỷ suất lợi nhuận gộp tương đối cao (51,97%), tuy nhiên tỷ

suất lợi nhuận sau thuế lại ở mức khá thấp (9,72%), nguyên nhân đến từ chiến lược

mở thêm 8 chi nhánh phân phối liên tục trong 2 năm khiến phát sinh các chi phí

112

nhân công và chiết khấu. Do đó, chi phí bán hàng và quản lý chiếm tỷ trọng trên

doanh thu tăng từ 32,34% (2016) lên 39,37% (2018), khiến lợi nhuận sau thuế năm

2018 của TRA giảm 32,89% so với năm 2017. Bài toán được đặt ra chính là làm

cách nào để giảm thiểu được chi phí nhân công và chi phí quản lý. Công ty nên tận

dụng hệ thống nhà thuốc và quầy thuốc sẵn có, sáng tạo hơn trong việc đưa ra các

chính sách bán hàng để giảm thiểu được chi phí bán hàng.

Xây dựng mô hình dự báo cấu trúc vốn gắn với triển vọng kinh tế, trong mô

hình đó cấu trúc vốn phải phản ánh được đặc điểm của nền kinh tế, bao gồm mức độ

hoạt động kinh doanh, triển vọng phát triển của thị trường vốn, thuế suất…. Các đặc

tính của ngành bao gồm các biến động thời vụ, biến động theo chu kỳ, tính chất

cạnh tranh, giai đoạn chu kỳ tuổi thọ, điều tiết chính phủ và các thông lệ…. Các đặc

tính của công ty bao gồm quy mô, xếp hạng tín nhiệm, bảo đảm quyền kiểm soát….

Công ty cần đa dạng hóa cơ cấu tài trợ, về thời gian đáo hạn, về chủng loại qua đó

gia tăng tính linh hoạt của cấu trúc vốn và nâng cao vị thế đàm phán với các nhà tài

trợ thương mại. Việc xem xét đến các điều tiết của Chính phủ cũng rất quan trọng.

4.2.3. Nhóm biện pháp khác:

Thứ nhất, quản lý công nợ nhằm nâng cao khả năng thanh toán của công ty:

+ Đối với các khoản phải trả người bán: để giữ vững được uy tín của công ty

đối với các đối tác kinh doanh đặc biệt đối với nhà cung cấp thì công ty phải đảm

bảo khả năng thanh toán nợ.

+ Nâng cao chất lượng dòng tiền: Cần có biện pháp quản lý chặt chẽ dòng tiền

từ hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính. Lập dự báo ngân

quỹ và dự báo các khoản thu chi tiền mặt một cách khoa học để có thể chủ động

trong quá trình thanh toán trong kỳ. Xác định mức độ dự trữ vốn tiền mặt một cách

hợp lý, vừa đảm bảo khả năng thanh toán bằng tiền mặt cần thiết trong kỳ để giữ uy tín,

vừa đảm bảo khả năng sinh lời của số vốn tiền mặt nhàn rỗi. Bên cạnh đó, công ty cần

đánh giá lại hiệu quả đầu tư góp vốn tại các công ty con và công ty liên kết, có giải

pháp thoái vốn tại các công ty kém hiệu quả để nâng cao hiệu quả đầu tư, tạo dòng tiền

113

thu cho hoạt động đầu tư để tăng khả năng chi trả cho hoạt động kinh doanh.

Thứ hai, về marketing: Công ty vẫn tiếp tục đẩy mạnh thị trường nhằm tăng

sức tiêu thụ sản phẩm bằng các chương trình tiếp thị dưới các hình thức như thu

thập thông tin khách hàng và giới thiệu sản phẩm của công ty đến khách hàng bằng

các chương trình quảng cáo, tham gia hội trợ, triển lãm……Bên cạnh đó công ty

còn mở rộng hình thức kinh doanh bằng việc nâng cấp trang Web để phát triển hoạt

động buôn bán trên mạng và để quản trị kinh doanh được tốt hơn. TRA tiếp tục thực

hiện các hoạt động Marketing phát triển uy tín và thế mạnh thương hiệu TRA đối

với Khách hàng. Công ty duy trì các giải thưởng thương hiệu đã đạt được.

Thứ ba, lợi nhuận là mục tiêu cuối cùng của công ty vì vậy bên cạnh tăng

doanh thu thì công ty còn cần chú trọng tăng lợi nhuận, để tăng lợi nhuận hữu hiệu

nhất là giảm các chi phí nhưng vẫn đảm bảo lợi nhuận tối đa như: cần có kế hoạch

hợp lý trong việc thu mua nguyên vật liệu cho quá trình sản xuất và đầu tư trang

thiết bị máy móc hiện đại, cũng như đội ngũ cán bộ công nhân viên chuyên nghiệp

để tạo ra sản phẩm có chất lượng cao nhưng chi phí thấp. Chi phí bán hàng của công

ty không ngừng tăng lên vì vậy trong quá trình hoạt động cần phải kiểm soát chặt chẽ

như những công ty nên tiến hành thanh lý những tài sản không cần dùng để giảm bớt

những khoản chi phí khấu hao và kiểm soát chặt chẽ những khoản mục mua ngoài để

tránh những trường hợp hao hụt đáng tiếc.

Thứ tƣ, xây dựng cơ cấu vốn hợp lý phù hợp với tài chính của công ty: Trong

giải đoạn tiếp theo công ty tăng cường mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh. tìm

kiếm, nghiên cứu đề đầu tư các nhà máy sản xuất thuốc vừa và nhỏ thì các nhà quan

lý phải xây dựng được cơ cấu vốn hợp lý. Cơ cấu vốn của doanh nghiệp đứng trên

góc độ quản lý nguồn vốn là mối tương quan tỷ lệ giữa nợ và VCSH. Sự kết hợp hài

hòa giữa nợ và VCSH nhằm đảm báo sự cân bằng giữa lợi nhuận và rủi ro, lợi ích

cơ bản khi doanh nghiệp xây dựng được cơ cấu vốn hợp lý: Tiết kiệm được chỉ phí

sử dụng vốn. Tạo giá trị doanh nghiệp cao nhất, gia tăng giá cổ phiếu trên thị

trường, tạo được niềm tin đối với nhà đầu tư và thuận hơn cho doanh nghiệp trong

huy động vốn khi cần thiết. Tận dụng tích cực đòn bảy tài chính, đảm bảo mối quan

114

hệ hài hòa giữ khả năng sinh lời và rủi ro cho chủ sở hữu doanh nghiệp. Cơ cầu tải

chính đảm bảo tính ổn định vả linh hoạt. Thiết lập được một lá chắn thuế hợp lý cho

doanh nghiệp. Tối thiểu hóa chi phí kiệt quệ tài chính, hạn chế rủi ro phá sản.

Dùng phương pháp tính chỉ số chỉ phí vốn bình quân (W/ACC) để xác định

cơ cấu vốn tối ưu cho doanh nghiệp. Cơ cấu vốn chủ sở hữu và vay nợ dài hạn hợp

lý là cơ cấu có chỉ số WACC nhỏ nhất (có so sánh với mức trung bình trong ngành)

Khi xây dựng cơ cấu vốn tối ưu theo mô hình trên đòi hỏi doanh nghiệp phải xác

định đầy đủ. chính xác các dữ liệu đầu vào như thông tin về lãi suất, chi phí vốn chủ

sở hữu.... và thận trọng trong việc đánh giá các kết quả tính toán để từ đó đưa ra

quyết định chính xác nhất về cơ cấu vốn tối ưu.

Thứ năm, tăng cường và phát huy hiệu qủa của việc sử dụng vốn: Đối với

bất cứ doanh nghiệp nào thì việc huy động được vốn là vô cùng quan trọng. Việc

tăng vốn chủ sở hữu làm cho năng lực tài chính của công ty lành mạnh hơn, nâng

cao uy tín đối với các nhà cung cấp và các ngân hàng, do đó công ty sẽ được ưu đãi

hơn trong thanh toán và vay nợ. Nguồn huy động vốn chủ sở hữu của công ty rất

dồi dào do các cổ đông tin tưởng vào sự phát triển của công ty trong tương lai, và

nếu như khai thác được tối đa nguồn vốn này thì công ty sẽ có thuận lợi rất lớn

trong việc mở rộng quy mô kinh doanh mà không phải phụ thuộc vào nguồn vốn

bên ngoài.

Bên cạnh đó, với uy tín của mình. công ty có thể huy động thêm nguồn vốn

vay từ các ngân hàng để làm da đạng hóa nguồn vốn trong bối cảnh lãi suất ngân

hàng ngày cảng giảm. Sử dụng vốn vay có thế giúp công ty nâng cao mức độ sử

dụng đòn bảy tài chính. tận dụng được những lợi thể do sử dụng vốn vay mang lại

như: khoản lợi thuế, giảm chỉ phí sử dụng vốn... Cụ thể. công ty có thể lựa chọn từ

các nguồn tài trợ sau:

- Huy động từ lợi nhuận đề lại thông qua các quỹ chuyên dùng đặc biệt là

quỹ đầu tư phát triển. Lợi nhuận đề lại là nguồn hỗ trợ tích cực cho nhu cầu vốn

kinh doanh thể hiện sự độc lập và khả năng vững vàng về tài chính của doanh

nghiệp. Công ty có thể sử dụng nguồn này một cách chủ động mà không bị phụ

115

thuộc bởi các điều kiện cho vay như vay ngân hàng, vay các tổ chức tín dụng.

- Huy động vốn thông qua quỹ khấu hao cơ bản: Công ty có toàn quyền sử dụng

linh hoạt quỹ khấu hao để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh đoanh của mình.

- Huy động vốn thông qua liên doanh, liên kết: Đây cũng là xu hướng tích

cực, thông qua quá trình liên doanh, một mặt tạo thêm được kênh cung cấp vốn kinh

doanh, mặt khác tạo cơ hội cho công ty hòa nhập với nền khoa học kỹ thuật hiện

đại. Nhờ đó. sẽ nâng cao khả năng cạnh tranh của công ty trên thị trường.

- Huy động vốn từ cán bộ công nhân viên trong công ty, đây là một biện

pháp làm giảm sức ép vẻ vốn dài hạn, giảm bớt rủi ro tiểm tảng trong sản xuất kinh

doanh của công ty. Huy động vốn từ cán bộ công nhân viên không chỉ là một biện

pháp gắn liền lợi ích của người lao động với lợi ích của công ty, mà còn thúc đẩy họ

làm việc tích cực.

Thứ sáu, chú trọng công tác quản lý chỉ phí, loại bỏ các chỉ phí không cần

thiết: Chỉ phí của công ty vẫn còn khá cao nhất là chi phí quản lý doanh nghiệp

đang có xu hướng tăng lên. Do đó công ty phải quan tâm tới việc giảm chỉ phí để hạ

giá thành sản phẩm. Hạ giá thành sản phẩm là giảm các khoản chi phí cấu thành nên

nó một cách hợp lý. Hạ thấp giá thành sản phẩm có ý nghĩa rất quan trọng trong

việc nâng cao hiệu qủa sử dụng vốn nói riêng và hiệu qủa hoạt động sản xuất kinh

doanh nói chung. Do đó, để tăng lợi nhuận người quản lý phải luôn quan tâm đến

kiểm soát chi phí: Trước khi chỉ tiêu: Định mức chi phí tiêu hao và hoạch định chi

phí. Trong khi chi tiêu: Kiểm soát để chi tiêu trong định mức. Sau khi chi tiêu: Phân

tích sự biển động của chi phí để biết nguyên nhân tăng, giảm chi phí mà tìm biện

pháp tiết kiệm cho kỳ sau.

Thứ bảy, đầu tư đổi mới tài sản cố định đi đôi với nâng cao hiệu quả sử

dụng tài sản cố định như: lập kế hoạch và thực hiện tốt việc quản lý, sử dụng TSCĐ,

thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng, sửa chữa TSCĐ tránh hư hỏng. mất mát. Công

ty cần tiến hành đánh giá lại TSCĐ một cách thường xuyên và chính xác. Hiện nay

do khoa học công nghệ ngày càng tiến bộ làm cho các TSCĐ không tránh khỏi sự

hao mòn vô hình. Đồng thời với cơ chế thị trường như hiện nay, giá cả thường

116

xuyên biến động làm cho việc phản ánh giá trị còn lại của TSCĐ trên số sách kế

toán bị sai lệch so với giá trị thực tế. Việc thường xuyên đánh giá lại TSCĐ sẽ giúp

cho việc tính khấu hao chính xác. đảm bảo thu hồi vốn và bảo toàn vốn cố định,

nâng cao hiệu quả sử dụng TSCĐ hoặc có những biện pháp xử lý những TSCĐ bị

mất giá nghiêm trọng, chóng thất thoát vốn.

Tiến hành kiểm tra và phân loại TSCĐ thường xuyên đề nâng cao hiệu quả

quản lý: Tận dụng năng lực của TSCĐ trong Công ty: Trong các biện pháp tăng

năng suất lao động thì biện pháp tăng công suất máy móc thiết bị rất được các

doanh nghiệp chú trọng. Tăng năng suất của thiết bị máy móc có tác dụng tiết kiệm

sức lao động, sẽ tăng doanh thu và lợi nhuận cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần

tránh trường hợp máy móc phải ngừng hoạt động do thời gian sửa chữa quá lâu,

thiếu công nhân có trình độ... làm ảnh hưởng đến việc tận dụng năng lực máy móc.

Khi muốn tăng năng suất doanh nghiệp cần xem xét đã tận dụng hết công suất của

máy móc hiện có chưa trước khi ra quyết định đầu tư mới TSCĐ. Thanh lý, xử lý

các TSCĐ không dùng đến đề tránh việc ứ đọng vốn, thu hồi được phần nào vốn

đầu tư bỏ ra, tạo điều kiện để mua sắm những TSCĐ mới thay thế, nâng cao được

năng lực sản xuất.

Công tác đầu tư mua sắm mới TSCĐ là hoạt động trực tiếp ảnh hưởng đến

năng lực sản xuất của Công ty. Hơn nữa đó là sự bỏ vốn đầu tư dài hạn, ảnh hưởng

đến tình hình tài chính của Công ty, do vậy quy trình ra quyết định mua sắm TSCĐ

là một vấn đề quan trọng cần phải được phân tích kỹ lưỡng, tạo điều kiện cho Công

ty chủ động huy động nguồn tài trợ: Khả năng tài chính của công ty: cần xây dựng

kế hoạch, phương hướng đầu tưmới tài sản cố định trong từng thời kỳ đảm bảo hiện

đại hoá sản xuất nhưng không ảnh hướng đối với hoạt động chung của công ty. Ảnh

hưởng của lãi suất tiền vay: công ty cần xem xét việc đầu tư mới có mang lại hiệu

quả cao, khả năng sinh lợi của tài sản cố định mới có bù đắp đủ chi phí lãi vay và

các chi phí khác mà công ty đã bỏ ra hay không.

Bên cạnh đó, điều quan trọng khi đầu tư mới tài sản cố định là phải phù hợp

với tiến bộ của khoa học kỹ thuật: đặc biệt đối với tài sản nhập từ nước ngoải cần

117

đảm bảo đến yếu tố an toàn môi trường.

Tiếp theo, hoàn thiện công tác phân tích tài chính và kế hoạch hóa tài chính:

Để công tác phân tích tài chính đạt hiệu qủa cần lưu ý: Sự đầy đủ và chất

lượng thông tin sử dụng. Đây là yếu tố quan trọng hàng đầu quyết định chất lượng

phân tích tài chính bởi một khi thông tin sử dụng không đầy đủ, không chính xác,

không phù hợp thì kết quả mà phân tích đem lại chỉ là hình thức. Thông tin trong

phân tích tài chính là nền tảng của phân tích tài chính. Từ những thông tin bên trong

trực tiếp phản ánh tài chính doanh nghiệp đến những thông tin bên ngoài liên quan

đến môi trường hoạt động của doanh nghiệp, nhà phân tích có thể thấy được tình

hình tài chính doanh nghiệp trong quá khứ, hiện tại và dự đoán xu hướng phát triển

trong tương lai.

Phân tích tài chính sẽ trở nên đầy đủ và có ý nghĩa hơn nếu có sự tồn tại của

hệ thông chỉ tiêu trung bình ngành. Đây là cơ sở để tham chiếu trong quá trình phân

tích. Thông qua đối chiều với hệ thống chỉ tiêu trung bình ngành, nhà quản lý tài

chính biết được vị thể của doanh nghiệp mình, từ đó đánh giá được thực trạng tài

chính cũng như hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Thông tin đầy đủ, chính xác, phù hợp nhưng tập hợp thông tin và xử lý thông tin để

đưa lại kết qủa phân tích phụ thuộc rất nhiều vào trình độ cán bộ thực hiện phân

tích. Từ các thông tin thu thập được. các cán bộ phân tích phải tính toán, gắn kết,

tạo lập các mối liên hệ giữa các chỉ tiêu, kết hợp với các thông tin về điều kiện,

hoàn cảnh cụ thể của doanh nghiệp, xác định thế mạnh, điểm yếu cũng như nguyên

nhân của những điểm yếu trên. Chính tầm quan trọng, sự phức tạp của phân tích tài

chính đòi hỏi cán bộ phân tích phải có trình độ chuyên môn cao.

Công nghệ và phần mềm sử dụng trong phân tích tài chính: Công tác phân

tích tài chính đòi hỏi tập hợp số liệu lớn, nhiều nguồn, đỏi hỏi khối lượng tính toán

nhiều, có những phép tính phức tạp, phải dự báo chính xác, lưu trữ lượng thông tin

lớn. Chính vi vậy phải có công nghệ và phần mềm chuyên dụng sử dụng cho phân

tích tài chính mới đáp ứng được tính chính xác, kịp thời nhu cầu về quản lý doanh

118

nghiệp trong giai đoạn kinh tế hiện nay.

Sự quan tâm của lãnh đạo doanh nghiệp: đây là nhân tố quan trọng ảnh

hưởng đến chất lượng của phân tích tài chính. Ban lãnh đạo cần hiểu được tầm quan

trọng của công tác phân tích tài chính từ đó đầu tư kinh phí mua sắm thiết bị công

nghệ, bố trí phân công đội ngũ nhân viên phân tích, xây dựng các quy trình phân

tích khoa học cho nhân viên thực hiện, chỉ đạo sự phối hợp giữa các phòng ban

trong việc cung cấp thông tin, hồi âm kết quả, áp dụng các giải pháp mà việc phân

tích đưa ra đề làm tốt hơn quá trình phân tích tiếp theo. Cụ thể công việc như sau:

Quy định về hệ thông chi tiêu phân tích tài chính, nội dung, ý nghĩa và

phương pháp, thống nhất các loại biểu mẫu báo cáo phân tích, thời hạn, lĩnh vực.

phạm vi và nơi nhận báo cáo phân tích.

Phân công cụ thể bộ phận chịu trách nhiệm phân tích, thành lập ban phân

tích, người phụ trách chính, giám sát hoạt động...

Quy định thời gian tổ chức hội nghị báo cáo phân tích trong toàn công ty (theo

tháng, theo quý...) nhằm đảm bảo các thông tin tài chính luôn cập nhật.

Để công tác kế hoạch hóa hiệu quả cần làm tốt các yêu cầu sau:

Về công tác dự báo: Trước hết là khả năng dự báo phải chính xác và nhất

quán. Việc đưa ra các dự báo chính xác hoàn toản là không thể, tuy nhiên càng dự

báo chính xác càng tốt. Việc dự báo không thể được đơn giản hóa xuống thành một

bài tập dự báo đơn thuần, ước lượng trung thực và xu hướng phù hợp với các dữ

liệu quá khứ chỉ có một giá trị nhất định. Công tác dự báo phải được dựa vào các

nguồn dữ liệu, các phương pháp dự báo khác nhau từ đó để chỉ ra khuynh hướng

phù hợp và lựa chọn.

Về xác định kế hoạch tải chính tối ưu: Từ các số liệu dự báo. cùng với mục

tiêu mong muốn đặt ra, xây dựng các kế hoạch tài chính, lựa chọn một kế hoạch tốt

nhất để sử dụng.

Xem xét việc thực hiện kế hoạch tài chính: Việc thực hiện kế hoạch phải

được xem xét cùng với những diễn biến của thực tế. Nếu thấy xuất hiện những sai

119

lệch giữa thực tế với kế hoạch thì phải có biện pháp điều chỉnh kế hoạch.

Một trong những vấn đề không kém phần quan trọng đó là việc lựa chọn và

sử dụng mô hình kế hoạch hóa tài chính. Hầu hết các mô hình kế hoạch hóa tài

chính là các mô hình mô phỏng được thiết kế để dự tính các hiệu ứng của các chiến

lược tài chính phương án theo các giả thiết tương ứng về tương lại. Các mô hình có

nhiều loại từ mức độ rất đơn giản đến mức độ rất phức tạp. nhiệm vụ là phải lựa

chọn các mô hình phù hợp đề việc lập kế hoạch được hiệu quả.

Cuối cùng, phát triển nguồn nhân lực, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực:

Chính sách tuyên đụng: theo nhu cầu và tiêu chuẩn, thống nhất và công khai.

Chính sách đào tạo: Đào tạo đội ngũ công nhân yêu nghề, đội ngũ quản lý

phù hợp, giỏi chuyên môn, có đạo đức và trung thành với công ty. Thường xuyên

bồi dưỡng nâng cao tay nghề cho người lao động. Ví dụ như đối với công nhân trực

tiếp sản xuất thì hiệu quả sử dụng TSCĐ phụ thuộc rất nhiều vảo lực lượng lao động

này bởi vì họ là những người trực tiếp vận hành máy móc tạo ra sản phẩm. Do máy

móc thiết bị ngày càng hiện đại hóa cho nên trình độ của họ cũng phải thay đổi theo

để phát huy hết tính năng của chúng... Ấp dụng chương trình đào tạo đa dạng:

nghiệp vụ, công nghệ mới...

Chính sách quản lý và phát triển nguồn nhân lực: Quản lý lao động theo quy

định của pháp luật và nội quy, chế độ, chính sách của công ty. Xây dựng mối quan

hệ lao động lành mạnh dựa trên cơ sở phát triển các đoàn thể phù hợp văn hóa công

ty. Quản lý nguồn nhân lực từ các đơn vị đầu mối, phân cấp chặt chẻ và có trách

nhiệm. Mô tả công việc. quy định trách nhiệm và quyền hạn đến từng chức danh.

Chính sách lương. thương, chế độ và phúc lợi: Đảm bảo thu nhập của cán bộ

công nhân viên cạnh tranh và tương xứng với các đơn vị cùng ngành nghề, cùng

khu vực trong từng thời điểm. Những tập thể. cá nhân đạt thành tích xuất sắc cần

được tôn vinh và khen thưởng xứng đáng, kịp thời, công khai và công bằng. Không

ngừng chăm lo đời sống vật chất tinh thần cho cán bộ công nhân viên.

4.3. Kiến nghị và đề xuất

Đối với nhà nước và cơ quan chức năng:

Thời gian qua là năm giá cả tăng mạnh nên kéo theo nguyên vât liệu dùng để

120

sản xuất ra dược phẩm cũng tăng cao, dẫn đến thành phẩm cũng tăng giá. Việc chủ

động được nguyên liệu đầu vào giúp TRA cắt giảm được giá nguyên vật liệu Vì vậy

nhà nước muốn khuyến khích các doanh nghiệp trong nước sản xuất thì phải có

chính sách cụ thể nhằm bình ổn giá, giúp doanh nghiệp trong nước có lợi thế cạnh

tranh với doanh nghiệp nước ngoài. Nhà nước phải kiểm tra chặt chẽ hàng hóa nhập

lậu, hàng nháy, hàng giả, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm bản quyền….để

tránh tình trạng ảnh hưởng xấu đến sản phẩm dược trong nước là lòng tin của người

tiêu dùng đối với sản phẩm dược giảm. Điều này có tác động mạnh đến uy tín và

tình hình hoạt động của các doanh nghiệp dược trong nước. Dược phẩm cũng là sản

phẩm có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người tiêu dùng vì vậy nhà nước và các

cơ quan có chức năng cũng cần quan tâm đến việc kiểm soát tình hình sản xuất

trong các doanh nghiệp sản xuất dược nhằm đảm bảo sản phẩm có chất lượng.

Đối với công ty:

- Công ty phải tiết kiệm chi phí trong sản xuất để có giá cả hợp lý để tăng

cường sức cạnh tranh với các sản phẩm dược của công ty khác trên thị trường. Bên

cạnh đó công ty cần chế tạo ra những sản phẩm dược mang tính chất đặc trưng riêng

như: quan tâm đến những kí hiệu, đặc thù của sản phẩm hay là logo của công ty

được in trên bao bì hay vỏ hộp nhằm để tránh tình trạng hàng giả mạo và giúp nâng

cao vị trí của công ty ngoài thị trường hơn. Cùng với việc khai thác có hiệu quả thị

trường trong nước thì bên cạnh đó công ty cần tìm kiếm thêm thị trường mới và có

tìm năng để mở rộng thị trường tiêu thụ hơn.

- Về công tác kế toán: Trước những biến động và sự hòa nhập của nền kinh tế

trong nước với khu vực và thế giới, công ty vẫn phải trang bị thêm những kiến thức

về hệ thống kế toán quốc tế cũng như các chuẩn mực kiểm toán trong nước và quốc

121

tế cho đội ngũ nhân viên kế toán.

KẾT LUẬN

Luận văn “ Phân tích và dự báo tài chính Công ty cổ phần Traphaco” đã đề cập đến:

Thứ nhất, hệ thống hóa các cơ sở lý luận về phân tích, dự báo tài chính của

DN, hệ thống được các chỉ tiêu cũng như nội dung phân tích.

Thứ hai, trên cơ sở lý luận đã trình bày, luận văn đã tiến hành tính toán, phân

tích và đánh giá được tình hình tài chính của Công ty cổ phần Traphaco qua 3 mảng

hoạt động ( SXKD, đầu tư, tài chính) trong giai đoạn 2015 – 2018. Đồng thời, qua

phân tích tình hình thị trường Dược phẩm trong tương lai cũng như chiến lược phát

triển của Công ty, tác giả đã tiến hành dự báo tình hình tài chính của Công ty trong

giai đoạn 2019 – 2021. Đây là một trong những nội dung quan trọng và ý nghĩa của

bài luận.

Thứ ba, dựa trên những ưu điểm và tồn tại trong tình hình tài chính của Công

ty, tác giả đã đề cập đến một số biện pháp nhằm nâng cao tình hình tài chính DN.

Tuy các giải pháp đưa ra không nhiều nhưng tác giả cho rằng đó sẽ là các giải pháp

gắn liền với thực tiễn của DN.

Qua đó có thể thấy, trong cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, các

doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm trước toàn bộ quá trình sản xuất kinh doanh

của mình. Khi tham gia vào thị trường các doanh nghiệp đều bình đẳng trước pháp

luật trong kinh doanh, cùng chấp nhận sự cạnh tranh tự do và chịu sự điều tiết của

thị trường thông qua giá cả. Chính vì vậy, để đứng vững và thắng thế trên thương

trường là vấn đề vô cùng khó khăn đối với các doanh nghiệp, đòi hỏi các doanh

nghiệp phải có những chiến lược, giải pháp phù hợp để nâng cao hiệu quả sản xuất

kinh doanh và đảm bảo tốt hoạt động tài chính của mình.

Là đơn vị hạch toán kinh doanh, độc lập trong cơ chế thị trường, TRA tồn tại

và cạnh tranh bình đẳng với các doanh nghiệp khác. Do vậy, đòi hỏi Nhà quản trị

công ty phải phân tích tài chính để đánh giá đúng thực trạng tài chính của mình, trên

cơ sở đó có những giải pháp hữu hiệu hoặc quyết định phương hướng mới trong

122

giai đoạn tiếp theo

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tiếng việt

1. Công ty cổ phần Traphaco, 2015-2018. Báo cáo tài chính đã kiểm toán năm

2015 – 2018. Hà Nội.

2. Công ty cổ phần Traphaco, 2015-2018. Báo cáo thường niên năm 2015 –

2018. Hà Nội.

3. Trần Thị Thanh Tú, 2018. Giáo trình phân tích tài chính. Hà Nội: NXB Đại

học Quốc gia Hà Nội.

Nguyễn Minh Kiều, 2013. Tài chính công ty. Hà Nội: NXB. Lao động – 4.

Xã hội

5. Ngô Thế Chi và Nguyễn Trọng Cơ, 2009. Giáo trình Phân tích tài chính

doanh nghiệp. Hà Nội: NXB. Tài chính.

6. Ngô Kim Phượng và cộng sự, 2013. Phân tích Tài chính doanh nghiệp.

TP. Hồ Chí Minh: NXB. Lao động,

7. Đỗ Thị Hiền, 2014. Phân tích tình hình tài chính tại công ty TNHH viện

công nghiệp Giấy và Xenluyl. Luận văn Thạc sĩ. Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia

Hà Nội.

8. Lê Ngọc Phương, 2014. Phân tích tình hình tài chính của công ty vật tư kỹ

thuật nông nghiệp Hà Tây. Luận văn Thạc sĩ. Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia

Hà Nội.

9. Trần Thị Hồng Minh, 2015. Phân tích tình hình tài chính tại Tổng công ty

Bảo hiểm BIDV. Luận văn Thạc sĩ. Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội.

10. Nguyễn Kim Phượng, 2015. Phân tích và dự báo tài chính Công ty cổ đường

Biên Hoà. Luận văn Thạc sĩ. Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội.

Website:

11. http://www.thesaigontimes.vn/152529/Nguon-duoc-lieu-tu-chu-chat-luong-

123

bao-gio.html

12. http://www.brandsvietnam.com/11243-TRA-phat-trien-chien-luoc-Con-

duong-suc-khoe-xanh

13. http://dantri.com.vn/thi-truong/TRA-30-nghin-tan-duoc-lieu-sach-duoc-

su-dung-moi-nam-1352054750.htm

14. http://www.bvsc.com.vn/News/2017630/525921/xuat-nguyen-lieu-tho-

nhap-duoc-lieu-bao-che.aspx

15. http://enternews.vn/TRA-thang-nho-he-thong-phan-phoi-107307.html

16. https://baomoi.com/TRA-khac-biet-de-dot-pha/c/9526531.epi

17. http://www.brandsvietnam.com/15036-Giai-ma-ke-hoach-tang-truong-

124

hai-con-so-cua-TRA