Lý luận về chất lượng giáo dục đại học và quản lý chất lượng tổng thể trong giáo dục đại học

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Lý luận về chất lượng giáo dục đại học và quản lý chất lượng tổng thể trong giáo dục đại học" phân tích vấn đề chất lượng giáo dục đại học và tìm kiếm mô hình quản lý chất lượng giáo dục đại học luôn được các nhà khoa học Việt Nam và trên thế giới quan tâm nghiên cứu. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Lý luận về chất lượng giáo dục đại học và quản lý chất lượng tổng thể trong giáo dục đại học

LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠI HỌC VÀ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG TỔNG THỂ TRONG GIÁO DỤC ĐẠI HỌC TS. Nguyễn Thị Yến Thoa* 1 Tóm tắt: Khái niệm chất lượng và chất lượng giáo dục đại học luôn được các nhà nghiên cứu khoa học giáo dục quan tâm. Có 6 quan điểm chính khi đề cập đến vấn đề này, đó là: Chất lượng được đánh giá bằng đầu vào, bằng đầu ra, bằng giá trị gia tăng, bằng giá trị học thuật, bằng văn hóa tổ chức và bằng kiểm toán. Ngoài ra còn có những cách hiểu khác thể hiện sự đa dạng, đa chiều về hai khái niệm này. Khoa học chất lượng đã được ứng dụng vào quản trị đại học nhằm nâng cao chất lượng đào tạo trong đó quản lý chất lượng tổng thể là cấp độ cao nhất, cần được tập trung nghiên cứu. Từ khóa: Giáo dục đại học, chất lượng, chất lượng giáo dục đại học. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Chất lượng và việc phấn đấu để nâng cao chất lượng luôn được xem là vấn đề quan trọng trong tất cả các lĩnh vực hoạt động của một tổ chức nói chung và của các trường đại học nói riêng. Trong điều kiện hiện nay, xu thế toàn cầu hóa được diễn ra mạnh mẽ dẫn đến quốc tế hóa, đại chúng hóa giáo dục đại học. Xu thế cạnh tranh và hợp tác trong giáo dục đưa đến yêu cầu bắt buộc cần xây dựng và phát triển hệ thống giáo dục các cấp phấn đấu đạt đến những chuẩn mực chung về chất lượng, tạo điều kiện để được so sánh, công nhận và thừa nhận không chỉ trong nước, trong khu vực mà còn vươn xa ra thế giới, mô hình quản lý chất lượng giáo dục đại học chính là nhằm phấn đấu để đạt đến kì vọng đó. Do vậy vấn đề chất lượng giáo dục đại học và tìm kiếm mô hình quản lý chất lượng giáo dục đại học luôn được các nhà khoa học Việt Nam và trên thế giới quan tâm nghiên cứu. 2. KHÁI NIỆM “CHẤT LƯỢNG” VÀ “CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠI HỌC” Chất lượng là một khái niệm tương đối trừu tượng, được nhìn nhận theo nhiều hướng trái ngược nhau, đa chiều và đa diện. Trong hơn hai thập kỷ gần đây đã có rất nhiều cuộc tranh luận xung quanh vấn đề này tại các diễn đàn khác nhau mà nguyên nhân của nó là thiếu một cách hiểu thống nhất về bản chất của vấn đề chất lượng. Có thể tóm lược 6 quan điểm cơ bản về chất lượng và chất lượng giáo dục đại học như sau: * Chất lượng được đánh giá bằng đầu vào * Trường Đại học Thủ đô Hà Nội.
54 KỶ YẾU HỘI THẢO QUỐC GIA: XÂY DỰNG NỀN GIÁO DỤC THỰC CHẤT - ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP Quan điểm này còn được gọi là quan điểm nguồn lực có nghĩa là nguồn lực đầu vào càng cao bao nhiêu thể hiện chất lượng càng tốt bấy nhiêu [3]. Như vậy, đối với các trường đại học tuyển được sinh viên giỏi, sinh viên có điểm chuẩn đầu vào cao, nhà trường có đội ngũ cán bộ giảng dạy uy tín, có học hàm, học vị đạt chuẩn và trên chuẩn, có nguồn tài chính cần thiết để trang bị các phòng thí nghiệm, giảng đường, các thiết bị tốt nhất … được xem là trường đại học có chất lượng cao. Quan điểm này hợp lý ở điểm các yếu tố người dạy, người học là hai nhân tố quyết định trực tiếp tới chất lượng đào tạo, lại được thực hiện trên nền cơ sở vật chất và các điều kiện tài chính thuận lợi thì khả năng phấn đấu nâng cao chất lượng đào tạo sẽ đạt hiệu quả cao. Tuy nhiên, quan điểm này lại có hạn chế là chỉ dựa vào sự đánh giá “đầu vào” để phỏng đoán chất lượng “đầu ra” là chưa thực sự thuyết phục. Đặc biệt sự tác động của quá trình đào tạo diễn ra rất đa dạng và liên tục trong một thời gian dài trong trường đại học theo cách đánh giá này được xem là một “hộp đen”, không quan trọng. Nhưng thực tế giáo dục lại chứng minh có những trường đại học còn nhiều khó khăn nhưng lại đào tạo được những thế hệ sinh viên giỏi, chất lượng cao đáp ứng tốt với yêu cầu của thị trường lao động. * Chất lượng được đánh giá bằng đầu ra Đây là quan điểm coi đầu ra là quan trọng hơn và thể hiện rõ chất lượng giáo dục đại học hơn so với đầu vào. Đầu ra chính là sản phẩm của giáo dục đại học được thể hiện bằng mức độ hoàn thành công việc của sinh viên tốt nghiệp ra trường được thị trường lao động đón nhận. Đầu ra còn được đánh giá bằng những cam kết có tính chất tuyên bố về chuẩn đầu ra của các chương trình đào tạo trong nhà trường đại học. Quan điểm này đối lập với quan điểm chất lượng được đánh giá bằng đầu vào [3]. Tất cả các nghiên cứu khoa học đều khẳng định mục đích cuối cùng của mọi sự nỗ lực cố gắng của nhà trường, đặc biệt là của đội ngũ cán bộ giảng dạy trong trường đại học đều nhằm một mục đích cuối cùng là chất lượng học tập của sinh viên. Các thế hệ sinh viên được đào tạo ra trường đáp ứng được chuẩn đầu ra, có khả năng thích ứng nghề nghiệp cao, dễ tìm được việc làm đúng chuyên ngành… đã là những yếu tố quan trọng tạo nên thương hiệu, uy tín của trường đại học đó. Tuy nhiên, quan điểm này lại có hạn chế là chưa đánh giá đúng mối quan hệ giữa đầu vào và đầu ra trong đào tạo. Chưa chắc một sinh viên xuất sắc vào trường mà sẽ đào tạo nên được sinh viên đó tốt nghiệp loại xuất sắc và ngược lại. * Chất lượng được đánh giá bằng giá trị gia tăng Theo quan điểm kinh tế, giá trị gia tăng được xác định bằng giá trị của đầu ra trừ đi giá trị của đầu vào, kết quả thu được là “giá trị gia tăng”. Như vậy, một trường
Phần I: QUAN ĐIỂM VỀ “NỀN GIÁO DỤC THỰC CHẤT CỦA VIỆT NAM VÀ THẾ GIỚI” 55 đại học được đánh giá là có chất lượng khi tạo ra tác động tích cực tới sinh viên, tạo ra được sự khác biệt trong sự phát triển về trí tuệ, kỹ năng chuyên môn và nhân cách cá nhân của sinh viên trong suốt quá trình đào tạo. Bản thân sự thay đổi ở sinh viên hay giá trị gia tăng trong quá trình học tập đại học nhiều hay ít chính là thước đo chất lượng đào tạo của trường đại học đó. Tuy nhiên, nếu theo quan điểm này về chất lượng giáo dục đại học sẽ làm nảy sinh một loạt vấn đề phương pháp luận nan giải như khó có thể thiết kế một thước đo thống nhất để đánh giá chất lượng “đầu vào” và “đầu ra” để tìm ra được hiệu số của chúng và đánh giá chất lượng của trường đó. Hơn nữa mỗi trường đại học đều được xây dựng dựa trên các tiêu chí khác nhau, mang đậm những đặc trưng của từng lĩnh vực đào tạo đa dạng nên khó có thể dùng một bộ công cụ đo duy nhất cho tất cả các trường đại học. Hơn nữa chỉ đi tìm kiếm trong sự đối sánh giữa đầu vào và đầu ra sẽ không phản ánh đúng được quá trình đào tạo đang diễn ra như thế nào, có những lợi thế và khó khăn nào để tìm kiếm các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của trường đó. Hay nói khác đi là quá trình đào tạo vẫn chỉ được coi như “hộp đen” trong quá trình biến đầu vào thành đầu ra mà chưa dành cho nó sự quan tâm hợp lý. * Chất lượng được đánh giá bằng giá trị học thuật Đây là quan điểm truyền thống của nhiều trường đại học phương Tây, chủ yếu dựa vào sự đánh giá của các chuyên gia về năng lực học thuật của đội ngũ cán bộ giảng dạy trong từng trường trong quá trình thẩm định công nhận chất lượng đào tạo đại học. Điều này có nghĩa là trường đại học nào có đội ngũ giáo sư, tiến sĩ đông, có đội ngũ cán bộ giảng dạy hùng hậu thì được xem là trường có chất lượng cao. Chất lượng giáo dục đại học được đánh giá thông qua giá trị học thuật còn thể hiện ở năng lực nghiên cứu khoa học, chỉ số khoa học và uy tín khoa học của đội ngũ giảng viên nữa[3]. Mô hình trường đại học gắn liền hoặc liên kết với các vụ, viện nghiên cứu khoa học cơ bản và chuyên sâu là đặc trưng của các nước tiên tiến. Lúc này trường đại học đã thực hiện thêm cả sứ mệnh đóng góp tích cực cho sự phát triển của xã hội nói chung và phát triển khoa học nói riêng. Tuy nhiên, quan điểm này lại bộc lộ điểm yếu ở chỗ cho dù năng lực học thuật có thể được đánh giá một cách khách quan thông qua nhiều chỉ số khoa học, thì cũng khó có thể đánh giá được một cách chính xác năng lực chuyên môn của đội ngũ giảng viên, vì thực tế mức độ tiếp cận các đề tài nghiên cứu khoa học ở các cấp là rất khác nhau. Hay cũng có nhiều quan điểm vẫn cho rằng nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của trường đại học là đào tạo sinh viên, còn hoạt động nghiên cứu khoa học cũng quan trọng trong điều kiện các nghiên cứu phải phục vụ cho quá trình đào tạo hay góp phần nâng cao chất lượng đào tạo. Chẳng hạn như đối với các trường đào tạo giáo viên thì
56 KỶ YẾU HỘI THẢO QUỐC GIA: XÂY DỰNG NỀN GIÁO DỤC THỰC CHẤT - ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ưu tiên nghiên cứu về đổi mới phương pháp dạy học hay nghiên cứu để áp dụng triển khai những mô hình dạy học mới sẽ hiệu quả hơn là nghiên cứu chuyên sâu về chuyên môn hẹp. * Chất lượng được đánh giá bằng văn hóa tổ chức riêng Quan điểm này thể hiện một trường đại học được đánh giá là có chất lượng khi trường đó xây dựng được cơ chế hoạt động đồng bộ, mọi thành viên trong hệ thống nhà trường đều nỗ lực cố gắng để nâng cao chất lượng, đặc biệt là chất lượng đào tạo. Mỗi nhà trường đều có mô hình hay hướng đi riêng để tạo nên sự khác biệt về chất để không bị đồng nhất với các trường khác. Chính sự tự tìm kiếm hướng đi riêng đã tạo nên động lực bên trong thúc đẩy các trường vươn lên cải thiện về mọi mặt. Đó chính là chất lượng. Tuy nhiên, quan điểm này được mượn từ lĩnh vực công nghiệp và thương mại nên khó có thể áp dụng trong lĩnh vực giáo dục đại học. * Chất lượng được đánh giá bằng kiểm toán Nếu xét ở góc độ kinh tế, kiểm toán tài chính xem xét các tổ chức có duy trì chế độ sổ sách tài chính hợp lý không, cân đối các nguồn thu, chi trong đơn vị có vi phạm các qui định, chế độ hiện hành hay không và điều chỉnh các vấn đề tồn tại theo tiêu chí hạn chế thấp nhất thiệt hại về tài chính. Áp dụng quan điểm đó vào đánh giá chất lượng giáo dục đại học thì kiểm toán chất lượng quan tâm xem các trường đại học có thu thập đủ thông tin phù hợp từ các nguồn có liên quan hay không? Những quyết định của nhà trường có được xây dựng dựa trên các thông tin cần thiết hay không? Quá trình thực hiện các quyết định về chất lượng có hợp lý và hiệu quả không?... Quan điểm này đặt những giá trị nền tảng cho kiểm định chất lượng giáo dục đang dần chiếm ưu thế trong đánh giá chất lượng giáo dục đại học ở Việt Nam hiện nay và nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, quan điểm này lại có sự hạn chế đó là xem nhẹ hai yếu tố cơ bản của quá trình đào tạo là yếu tố đầu vào và yếu tố đầu ra, thậm chí còn bị đẩy sang xu thế hành chính hóa các hoạt động của nhà trường mà chưa thực sự giúp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc mà nhà trường gặp phải. Ngoài ra còn có những cách tiếp cận khác về khái niệm chất lượng và chất lượng giáo dục đại học: - Chất lượng là sự phù hợp với các tiêu chuẩn hay các thông số kỹ thuật: Cách tiếp cận chất lượng từ góc độ tiêu chuẩn hay các thông số kỹ thuật có nguồn gốc từ ý niệm kiểm soát chất lượng trong các ngành sản xuất và dịch vụ, từ đó áp dụng vào đánh giá chất lượng giáo dục đại học [2]. - Chất lượng là sự phù hợp với mục đích: Cách tiếp cận khái niệm chất lượng được đa số các nhà hoạch định chính sách và quản lý giáo dục đại học, kể cả tổ chức
Phần I: QUAN ĐIỂM VỀ “NỀN GIÁO DỤC THỰC CHẤT CỦA VIỆT NAM VÀ THẾ GIỚI” 57 Đảm bảo chất lượng giáo dục đại học quốc tế sử dụng. Những người ủng hộ cách tiếp cận này cho rằng chất lượng không có ý nghĩa gì nếu không gắn với mục đích của sản phẩm hay dịch vụ đó. Chất lượng được đánh giá bởi mức độ mà sản phẩm hay dịch vụ đáp ứng được mục đích đã tuyên bố. - Chất lượng với tư cách là hiệu quả của việc đạt mục đích của trường đại học: Theo cách hiểu này, một trường đại học có chất lượng cao là trường tuyên bố rõ ràng sứ mạng của mình và đạt được mục đích đó một cách hiệu quả và hiệu suất nhất [2]. Cách tiếp cận này cho phép các trường tự quyết định các tiêu chuẩn chất lượng và mục tiêu đào tạo của trường mình. Thông qua kiểm tra, thanh tra chất lượng các tổ chức hữu quan sẽ xem xét, đánh giá hệ thống đảm bảo chất lượng của trường đó có khả năng giúp nhà trường hoàn thành sứ mạng một cách hiệu quả và hiệu suất cao nhất không? - Chất lượng là sự đáp ứng nhu cầu của khách hàng: Ở đây người sử dụng lao động là những sinh viên được đào tạo trong các trường đại học có cảm thấy hài lòng về những kiến thức và kỹ năng mà sinh viên đã có. Chính nhà tuyển dụng lao động sẽ đánh giá sinh viên là đạt chất lượng hay không phụ thuộc vào sinh viên có đáp ứng được yêu cầu của công việc hay không. Mặc dù thật khó có thể đưa được một định nghĩa về chất lượng trong giáo dục đại học mà mọi người đều thừa nhận, song các nhà nghiên cứu cũng cố gắng tìm ra những cách tiếp cận phổ biến nhất. Cơ sở của các cách tiếp cận này xem chất lượng là một khái niệm mang tính tương đối, động, đa chiều và với những người ở các cương vị khác nhau có thể có những ưu tiên khác nhau khi xem xét nó. Ví dụ, đối với cán bộ giảng dạy và sinh viên thì ưu tiên của khái niệm chất lượng phải là ở quá trình đào tạo, là cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho quá trình giảng dạy và học tập. Còn đối với những người sử dụng lao động, ưu tiên về chất lượng của họ lại ở đầu ra, tức là ở trình độ, năng lực và kiến thức của sinh viên khi ra trường v.v... Do vậy, không thể nói tới chất lượng như một khái niệm nhất thể, chất lượng cần được xác định kèm theo với mục tiêu hay ý nghĩa của nó, và ở khía cạnh này, một trường đại học có thể có chất lượng cao ở một lĩnh vực này nhưng ở một lĩnh vực khác lại có thể có chất lượng thấp. Điều này đặt ra một yêu cầu phải xây dựng một hệ thống rõ ràng, mạch lạc các tiêu chí với những chỉ số được lượng hoá, nêu rõ các phương thức đảm bảo chất lượng và quản lý chất lượng sẽ được sử dụng trong và ngoài giáo dục đại học với xu hướng tiếp cận dần với chuẩn của khu vực và thế giới nhằm đưa giáo dục đại học Việt Nam hoà nhập với giáo dục đại học thế giới. 3. MÔ HÌNH QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠI HỌC Khoa học quản lý chất lượng đã rất phát triển trong lĩnh vực sản xuất hàng hóa nhằm cải tiến để cho ra những sản phẩm có chất lượng ngày càng cao, đáp ứng yêu
58 KỶ YẾU HỘI THẢO QUỐC GIA: XÂY DỰNG NỀN GIÁO DỤC THỰC CHẤT - ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP cầu của người tiêu dùng. Ba cấp độ quản lý chất lượng được mọi người thừa nhận là: Kiểm soát chất lượng, đảm bảo chất lượng và quản lý chất lượng tổng thể [1]. Trong ba cấp độ này, quản lý chất lượng tổng thể là cấp độ quản lý chất lượng cao nhất hiện nay. Đó là quá trình nghiên cứu những kỳ vọng và mong muốn của khách hàng, thiết kế sản phẩm và dịch vụ để đáp ứng tối đa nhu cầu của khách hàng. Mô hình quản lý chất lượng tổng thể - một mô hình cũng có xuất xứ từ thương mại và công nghiệp nhưng tỏ ra phù hợp hơn với giáo dục đại học. Đặc trưng của mô hình quản lý chất lượng tổng thể là ở chỗ nó không áp đặt một hệ thống cứng nhắc cho bất kỳ cơ sở đào tạo đại học nào. Triết lý của quản lý chất lượng tổng thể là tất cả mọi người bất kỳ ở cương vị nào, vào bất kỳ thời điểm nào cũng đều là người quản lý chất lượng của phần việc mình được giao và hoàn thành nó một cách tốt nhất, với mục đích tối cao là thoả mãn nhu cầu của khách hàng. Cải tiến liên tục triết lý quan trọng nhất của quản lý chất lượng tổng thể là cải tiến không ngừng. Sự cải tiến liên tục này được thể hiện trong kế hoạch chiến lược của trường đại học bằng các chu kỳ cải tiến, nâng cao dần theo vòng xoáy trôn ốc từ lợi ích trước mắt đến lợi ích lâu dài, từ các mục tiêu ngắn hạn đến đạt được mục đích dài hạn. Quản lý chất lượng tổng thể là một quá trình tự quản lý nhằm giảm lỗi trong từng chu kỳ/ giai đoạn sản xuất, làm cho công việc của đơn vị trở nên hoàn thiện hơn. Để áp dụng lý thuyết về quản lý chất lượng tổng thể trong giáo dục đại học, chúng ta thường sử dụng hình thức xây dựng và công bố chuẩn đầu ra về kiến thức, năng lực và phẩm chất mà sinh viên cần đạt được trong quá trình đào tạo tại trường đại học. Đó được coi là một bộ các tiêu chuẩn tối thiểu, hay những “chuẩn mực sàn” (floor standard) để cho chính chúng ta, cho các cơ quan tuyển dụng và xã hội yên tâm với những sinh viên đó, khi tốt nghiệp họ đã qua huấn luyện để có thể thực hiện được những nhiệm vụ hay đã được đào tạo một số năng lực nhất định. Về tổng thể, quản lý chất lượng tổng thể có quy mô rộng, bao quát toàn bộ hoạt động của một trường đại học, song việc thực hiện nhiệm vụ đó trong thực tế lại có quy mô hẹp, khả thi, thiết thực và có mức độ tăng dần. Sự can thiệp mạnh không phải là phương sách tốt để tạo sự chuyển biến lớn trong quản lý chất lượng tổng thể. Cách tiếp cận cải tiến chất lượng theo mức độ tăng dần cho thấy rằng, việc cải tiến không nhất thiết phải là quy trình tốn kém. Trong hệ thống tổ chức của nhà trường vai trò của các cán bộ quản lý cấp trường là hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ giáo chức, sinh viên, chứ không phải chỉ là lãnh đạo kiểm tra họ. Đặc biệt trong điều kiện hiện nay chúng ta đều nỗ lực để đưa người học vào vị trí trung tâm của quá trình thì các cấp quản lý đào tạo cũng cần có những thay đổi. Cấp quản lý gần người dạy và người học nhất chính là cấp bộ môn,
Phần I: QUAN ĐIỂM VỀ “NỀN GIÁO DỤC THỰC CHẤT CỦA VIỆT NAM VÀ THẾ GIỚI” 59 cấp khoa. Đây chính là nơi thực hiện trực tiếp các thay đổi trong phương thức đào tạo để đạt đến chất lượng đào tạo mong muốn. Các cấp quản lý của các đơn vị chức năng làm nhiệm vụ hỗ trợ quá trình đào tạo được diễn ra thuận lợi và cấp quản lý cao nhất là nhà trường, các hội đồng trường là nơi nghiên cứu để đưa ra triết lý giáo dục, sứ mệnh, đường hướng phát triển cho nhà trường trong từng giai đoạn, từng chu kì phát triển. Mô hình phân cấp rõ ràng trong quản lý chất lượng tổng thể như vậy sẽ tạo nên hiệu quả đào tạo giáo dục đại học ngày một cao. Mặc dầu quản lý chất lượng tổng thể từ trước tới nay đều được áp dụng trong quy trình sản xuất công nghiệp nhưng các nguyên tắc tương tự này cũng có thể đựơc áp dụng trong các ngành dịch vụ như giáo dục. Tuy nhiên để có thể áp dụng phương pháp này trong các cơ sở giáo dục đại học, chúng ta phải có những nghiên cứu thực sự nghiêm túc, khoa học để điều chỉnh trong tư duy và trong cách thực hiện cho phù hợp, hiệu quả. 4. KẾT LUẬN Để có thể đạt đến việc dạy thực chất và học thực chất ở các cấp học nói chung, giáo dục đại học nói riêng cần bắt đầu từ sự soi sáng của các kiến thức lý luận cơ bản về chất lượng và quản lý chất lượng tổng thể. Đây là kết quả nghiên cứu nỗ lực của nhiều nhà nghiên cứu khoa học giáo dục trong nhiều thập kỉ vừa qua. Những nghiên cứu này thể hiện sự linh hoạt khi vận dụng những kết quả trong quản lý sản xuất, quản lý dây chuyền công nghệ, quản lý dịch vụ… vào quản lý nâng cao chất lượng giáo dục đại học. Để những kiến thức lý luận này áp dụng vào thực tiễn được hiệu quả rất cần có nhiều công trình nghiên cứu triển khai đối với từng mô hình nhà trường, từng điều kiện của địa phương và trong từng thời điểm cụ thể. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nguyễn Xuân Thanh (2013), Giáo trình Kiểm tra và thanh tra giáo dục, NXB Đại học Sư phạm. 2. Nguyễn Văn Tuấn, Chất lượng giáo dục đại học nhìn từ góc độ hội nhập, NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh. 3. Tổng quan khái niệm chất lượng và chất lượng giáo dục trong giáo dục đại học, tập bài giảng, Trường Đại học Kinh tế - Tài chính Thành phố Hồ Chí Minh.