Thực trạng đạo đức, lối sống trong sinh viên và những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức sinh viên theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong các trường đại học và cao đẳng hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày thực trạng đạo đức, lối sống trong sinh viên và những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức sinh viên theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong các trường đại học và cao đẳng hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thực trạng đạo đức, lối sống trong sinh viên và những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức sinh viên theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong các trường đại học và cao đẳng hiện nay

THỰC TRẠNG ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG TRONG SINH VIÊN VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC SINH VIÊN THEO TƢ TƢỞNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH TRONG CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC VÀ CAO ĐẲNG HIỆN NAY Lê Thị Tần1 1. Đặt vấn đề Kế thừa và phát triển tư tưởng đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong giai đoạn hiện nay, Đảng đã phát động cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác đến nay đã gần 6 năm, qua đánh giá tổng kết chúng ta đã thu được những kết quả đáng kể về vai trò lãnh đạo của Đảng, về ý thức trách nhiệm của nhân dân, đã có những chuyển biến rất rõ nét, qua đó đẩy lùi được mức độ gia tăng các tệ nạn xã hội và các tiêu cực khác, nhất ở thế hệ trẻ hiện nay, trong đó có sinh viên. 2. Thực trạng đạo đức, lối sống của sinh viên Một là, chủ nghĩa cá nhân dẫn đến lối sống ích kỷ, thực dụng, vụ lợi có xu hướng ngày càng phát triển. Một số sinh viên đã có nhiều biểu hiện phai nhạt lý tưởng, chán nản khi gặp khó khăn trong học tập thì chùn bước, không có ý chí phấn đấu vượt qua khó khăn, dẫn đến mất phương hướng mặc dù đó chỉ là tạm thời. Hai là, thể hiện lối sống lãng phí, xa hoa, đua đòi, tiêu xài không hợp lý, vô cảm trước những khó khăn của người thân cũng như của bạn bè, làm giảm niềm tin đối với thầy cô, bạn bè. Ba là, lối sống thiếu trung thực, cơ hội, “chạy chọt” vì lợi ích cá nhân như: điểm số, thi cử gây mất đoàn kết bạn bè. Bốn là, nói không đi đôi với làm, trong học tập và rèn luyện nói và làm trái với nội quy, quy chế của nhà trường cũng như các đoàn thể. Năm là, do cuộc sống xa gia đình, xa người thân, nên đã thể hiện lối sống buông thả, hưởng thụ, thiếu lý tưởng, hoài bão, thiếu quyết tâm, ý chí phấn đấu, dẫn đến tệ nghiện hút, cờ bạc, xa đọa. Đây là điều đáng lo ngại cho mỗi gia đình, cho nhà trường và toàn xã hội. Tình trạng suy thoái nói trên có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân chủ quan, nguyên nhân khách quan. 1 Giảng viên khoa Lý luận Chính trị, trƣờng Đại học An Giang 229
- Nguyên nhân chủ quan: đa số sinh viên chưa nhận thức đầy đủ và sâu sắc về vai trò nền tảng của đạo đức trong ổn định và phát triển nghề nghiệp, chưa gắn chặt học tập với rèn luyện đạo đức; thiếu sự tổ chức và phối hợp đồng bộ giữa các bộ phận trong nhà trường về giáo dục đạo đức lối sống cho sinh viên. Trong công tác tổ chức, chưa coi trọng và xem xét chặt chẽ các tiêu chuẩn đạo đức, đó là điều kiện để cho tệ nạn chạy điểm, chạy tội mà chưa có biện pháp ngăn chặn. Sinh hoạt tự phê bình và phê bình chưa được quán triệt sâu sắc và triệt để nên sinh viên có cơ hội xem nhẹ việc rèn luyện bản thân và giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Một số cán bộ lớp, cán bộ đoàn, cán bộ hội chưa thật sự làm gương về đạo đức lối sống. Giáo dục đạo đức, lương tâm nghề nghiệp chưa được quan tâm đúng mức, thiếu các sân chơi bổ ích đối với sinh viên bởi các quy định về đạo đức, lối sống trong sinh viên chưa cụ thể và chưa được thực hiện nghiêm, còn nghiêng về học là chủ yếu. - Nguyên nhân khách quan: sự chuyển đổi cơ cấu kinh tế, từ cơ chế kế hoạch hóa tập trung sang cơ chế thị trường, đã có tác động không nhỏ đến đạo đức sinh viên nói riêng và đạo đức xã hội nói chung. Kinh tế thị trường một mặt thúc đẩy sinh viên chủ động, năng động trong học tập, nghiên cứu để tích lũy kiến thức chuyên ngành và rèn luyện tay nghề, mặt khác cũng kích thích chủ nghĩa cá nhân, cực đoan, thực dụng, chạy theo lợi ích cá nhân bất chấp cả kỷ cương, đạo lý. Điều đó đã tác động xấu đến sinh viên trong học tập và rèn luyên, trau dồi chuyên môn nghiệp vụ. Một số sinh viên do nhận thức không đầy đủ hoặc kém vững vàng trước những biến động đó, đã để cho chủ nghĩa cá nhân phát triển, xa rời những giá trị văn hóa, đạo đức để chủ nghĩa thực dụng chi phối các hành vi đạo đức và cách ứng xử của họ. Do sự “lạc hậu tương đối” của ý thức xã hội so với tồn tại xã hội, trong xã hội ta hiện nay vẫn còn tàn dư của đạo đức phong kiến, thực dân. Những hành vi gia trưởng, độc đoán, chuyên quyền, cục bộ, “địa phương chủ nghĩa”…là di hại của những đạo đức cũ cùng với chủ nghĩa thực dụng, đề cao tuyệt đối hóa tự do, quyền tư hữu của lối sống phương Tây, đang tác động vào đời sống tinh thần của xã hội. Thực trạng đó, trong chừng mực nhất định, đã góp phần làm xói mòn những giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. 230
Các thế lực thù địch, phản động đã và đang chủ động tác động vào đạo đức, lối sống của sinh viên nói riêng và xã hội nói chung, kích thích lối sống hưởng thụ, tác động vào tư tưởng, tình cảm làm thay đổi quan niệm đạo đức lối sống; làm suy thoái tư tưởng chính trị, phai nhạt lý tưởng của sinh viên. Trên thực tế đã có một số sinh viên công khai hay ngấm ngầm trở thành người tuyên truyền cho lối sống hưởng thụ, thực dụng, vô tình hay hữu ý đã phản bội lại mục tiêu lý tưởng đã lựa chọn. 3. Giải pháp Từ thực trạng trên, Nghị quyết Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần X (2006) chỉ rõ: “Đối với thế hệ trẻ thường xuyên giáo dục chính trị, truyền thống, lý tưởng, đạo đức lối sống; tạo môi trường thuận lợi để phát triển toàn diện”. Quán triệt Nghị quyết Đại hội Đảng nhằm góp phần thực hiện định hướng đó chúng ta cần thực hiện một số giải pháp sau: Thứ nhất, vấn đề thanh niên nói chung, sinh viên nói riêng được xác định là “vị trí trung tâm trong chiến lược phát triển nguồn lực con người”. Chăm lo bồi dưỡng, giáo dục đạo đức cho thanh niên, sinh viên phát triển toàn diện là một trong những yếu tố bền vững của sự nghiệp cách mạng. Thứ hai, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức giáo dục đạo đức đối với thanh niên - sinh viên trên cơ sở nguyên lý giáo dục khoa học của Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, lý luận gắn với thực tiễn, “học” đi đôi với “hành”. Hình thức giáo dục đạo đức đối với thanh niên - sinh viên cần phù hợp với tâm lý lứa tuổi ưa thích cái mới và sự sáng tạo, đề cao yếu tố “tự giáo dục”, “tự rèn luyện” của người sinh viên đi đôi với sự định hướng, hỗ trợ, giúp đỡ và hướng dẫn của tổ chức; gắn kết giữa việc giáo dục lý tưởng cách mạng với bảo vệ, chăm lo bồi dưỡng và phát huy vai trò của sinh viên trong sự nghiệp cách mạng. Thứ ba, giáo dục lý tưởng cách mạng cho sinh viên là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng; đó cũng là nhân tố quyết định mọi thành công trong công tác giáo dục đạo đức cho thanh niên - sinh viên trong thời gian qua. Thứ tư, chăm lo xây dựng và phát triển đạo đức cho sinh viên là sự nghiệp lâu dài, gian khổ, đòi hỏi phải tiến hành thận trọng, kiên trì không nóng vội, chủ quan, cần có sự quan tâm chăm lo của các tổ chức chính trị, xã hội, của mọi tầng lớp nhân dân. 231
4. Kết luận Người sinh viên có giáo dục đạo đức phải là người “uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Đạo lý này được lưu giữ từ nghìn đời nay và đã trở thành một lẽ sống quý báu của dân tộc ta. Với những anh hùng liệt sĩ đã cống hiến máu xương mình cho Tổ quốc, chúng ta phải đời đời ghi nhớ công ơn của họ. Trong “Di chúc” để lại cho đồng bào cả nước, Hồ Chí Minh căn dặn: “Đối với các liệt sĩ mỗi địa phương (thành phố, làng xã) cần xây dựng vườn hoa và bia kỷ niệm ghi sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân ta”. Những tư tưởng quý báu của Chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo dục đạo đức sinh viên sẽ mãi mãi tỏa sáng trong suốt hành trình lịch sử của dân tộc Việt Nam. Trong bối cảnh thời đại và quốc tế ngày nay, những tư tưởng đó lại càng có giá trị hơn bao giờ hết. Thấm nhuần và quán triệt một cách sâu sắc những lời dạy đó sẽ giúp sinh viên có thêm niềm tin và sức mạnh. Đó cũng là biểu hiện sinh động của phong trào toàn dân, trong đó có sinh viên "sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại". Tư tưởng đạo đức cách mạng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đã tỏa ra một sức mạnh tinh thần kỳ diệu, sức mạnh ấy là động lực cho mỗi sinh viên và cả dân tộc ta trên bước đường đi tới mục tiêu: “Dân giàu, nước mạnh xã hội dân chủ, công bằng, văn minh”. Giáo dục đạo đức sinh viên là bổn phận là nghĩa vụ cao cả, là lương tâm là tình cảm sâu nặng, là niềm vinh dự hạnh phúc của mỗi chúng ta. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. PGS. TS. Đinh Xuân Dũng (2006), Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức, Nxb Giáo dục, Hà Nội. 2. Hồ Chí Minh (2002), Toàn tập, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 3. Hồ Chí Minh (2002), Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 4. Hồ Chí Minh (2002), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 5. TS. Nguyễn Văn Sáu (2005), Nghiên cứu giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời kỳ đổi mới, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội. 6. GS. Song Thành (2005), Hồ Chí Minh nhà tư tưởng lỗi lạc, Nxb Lý luận chính trị. 232