Mô hình “đại cửa hiệu” của Best Buy lâm
khủng hoảng.
Khi tuyên bố đóng cửa 50 cửa hàng lớn và mở 100 cửa hàng có
quy mô nhỏ hơn vào hôm 29/3 vừa qua, hãng bán lẻ Best Buy
dường như đã chấp nhận thực tế rằng kỷ nguyên thống trị của
mô hình “đại cửa hiệu” mà họ áp dụng bấy lâu đã tới hồi kết
thúc.
Giờ đây đã tới thời của mô hình bán lẻ dựa trên các cửa hiệu có
quy mô nhỏ, hãng tin tài chính Bloomberg bình luận.
Mặc dù các “đại gia” bán lẻ khác của Mỹ như Wal-Mart và
Target vẫn đang tiếp tục mở những cửa hiệu lớn, tất cả đều đang
chú trọng nhiều hơn tới những cửa hiệu nhỏ. Theo kế hoạch,
Best Buy sẽ tăng gấp đôi số lượng cửa hiệu nhỏ mang tên Best
Buy Mobile trong thời gian từ nay tới năm 2016. Hãng Wal-
Mart sẽ mở khoảng 100 cửa hiệu nhỏ trong năm nay, còn Target
thì sẽ mở 5 điểm bán lẻ quy mô nhỏ mang tên CitiTarget.
Sau 50 năm đẩy mô hình bán lẻ quy mô nhỏ ra rìa, các “đại cửa
hiệu” đang lâm vào khủng hoảng ở Mỹ và nhiều nơi trên thế
giới. Tăng trưởng kinh tế chậm chạp khiến tốc độ tăng trưởng
doanh thu của các cửa hiệu này suy giảm, kéo tỷ suất lợi nhuận
thu hẹp. Trong khi đó, người tiêu dùng ngày càng trở nên thông
thái hơn trong việc so sánh giá cả. Họ tìm đến với nhiều cửa
hàng hơn để tìm hàng giá rẻ hoặc “hàng độc” thay vì chỉ chăm
chăm mua hàng một chỗ.
“Chúng ta đang đối mặt với những thay đổi chóng mặt. Người
tiêu dùng đang cắt giảm chi tiêu, mua nhiều hàng hóa trên mạng
hơn. Bởi vậy, các hãng bán lẻ thực sự cần phải thu hẹp quy mô
cửa hàng”, nhà phân tích Natalie Berg thuộc hãng phân tích
Planet Retail tại London phát biểu.
Về cơ bản, các hãng bán lẻ theo mô hình “đại cửa hiệu” có hai
dạng, một là các hãng tập trung vào một loại hàng hóa như Best
Buy và một là các hãng bán hàng giá rẻ như Wal-Mart và Target
với số lượng mặt hàng đa dạng hơn.
Kể từ khi suy thoái kinh tế Mỹ nổ ra đến nay, các “đại cửa hiệu”
ở nước này lâm cảnh khó khăn. Cho tới quý tài khóa thứ ba của
năm ngoái, Wal-Mart đã chứng kiến 8 quý liền liên tiếp doanh
thu suy giảm tại các cửa hiệu có độ tuổi từ 12 tháng trở lên. Best
Buy thì có 5 quý liền suy giảm lợi nhuận trước khi báo lỗ 2,6 tỷ
USD hôm 29/3 vừa rồi.
Kể từ tháng 6/2009, thời điểm suy thoái kinh tế Mỹ chính thức
kết thúc, giá cổ phiếu của Wal-Mart tăng 26%, trong khi giá cổ
phiếu của Best Buy giảm 28%. Dù tăng hay giảm thì diễn biến
giá của hai cổ phiếu này đều thua mức tăng 39% của chỉ số
Standard&Poor’s 500 Retailing Index dành cho cổ phiếu của các
nhà bán lẻ niêm yết tại thị trường chứng khoán Mỹ. Trong cùng
khoảng thời gian, giá cổ phiếu của Target tăng 48%.
Mô hình “đại cửa hiệu” (big-box retail) ra đời tại Mỹ vào năm
1962. Đó là năm mà Wal-Mart, K-Mart và Target đồng loạt mở
những cửa hiệu lớn bán hàng giá chiết khấu đầu tiên. Dần phát
triển lên, các “đại cửa hiệu” mới cung cấp thêm nhiều mặt hàng
với mức giá thấp để đáp ứng nhu cầu của tầng lớp dân cư di
chuyển từ thành phố tới các khu vực ngoại ô.
Mô hình này phát triển bùng nổ vào thập niên 1990. Được tiếp
lửa bởi sự lên điểm chóng mặt của thị trường chứng khoán và