intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Mô hình kháng thuốc kháng sinh của các tác nhân gây nhiễm trùng bệnh viện: xu hướng trong mấy năm qua

Chia sẻ: Sunshine_6 Sunshine_6 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

67
lượt xem
11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong số đó, tăng tỷ lệ đề kháng của các vi khuẩn gây nhiễm trùng bệnh viện có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. ở Mỹ, hàng năm có trên 2 triệu lượt nhiễm trùng bệnh viện gây ra do các vi khuẩn đề kháng. Sự kháng thuốc này đã làm tăng tỷ lệ mắc bệnh, tỷ lệ tử vong và chi phí điều trị. Cũng ở Mỹ, nhiễm trùng bệnh viện đã góp phần hoặc là gây ra hơn 77.000 trường hợp tử vong hàng năm và chi phí cho các trường hợp này mất khoảng 5-10 tỷ đô...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Mô hình kháng thuốc kháng sinh của các tác nhân gây nhiễm trùng bệnh viện: xu hướng trong mấy năm qua

  1. TCNCYH 22 (2) - 2003 M« h×nh kh¸ng thuèc kh¸ng sinh cña c¸c t¸c nh©n g©y nhiÔm trïng bÖnh viÖn: xu h−íng trong mÊy n¨m qua (Resistance patterns among nosocomial pathogens: Trends over the past few years. Chest. 2002 (supplement). 119 (2): 397S-404S.) Do tiÕn sÜ d−îc khoa Kate NguyÔn T−êng Khanh göi tõ Mü vÒ Ng−êi dÞch: TS Lª V¨n Phñng, Bé m«n Vi sinh vËt. Trong vµi thËp kû qua, tû lÖ ®Ò kh¸ng vµ nÆng thªm t×nh tr¹ng vèn ®· nÆng ë c¸c bÖnh nh÷ng mèi liªn quan cña nã tíi c¸c bÖnh nhiÔm nh©n n»m viÖn l©u ngµy. trïng nÆng ®· t¨ng lªn mét c¸ch b¸o ®éng. Nh÷ng thay ®æi vÒ chñng lo¹i vi khuÈn g©y Trong sè ®ã, t¨ng tû lÖ ®Ò kh¸ng cña c¸c vi bÖnh trong nhiÔm trïng nÆng còng cã thÓ ¶nh khuÈn g©y nhiÔm trïng bÖnh viÖn cã ý nghÜa h−ëng tíi m« h×nh kh¸ng thuèc; v× r»ng, c¸c cùc kú quan träng. ë Mü, hµng n¨m cã trªn 2 loµi vi khuÈn kh¸c nhau cã tÝnh nh¹y c¶m kh¸c triÖu l−ît nhiÔm trïng bÖnh viÖn g©y ra do c¸c nhau vÒ mÆt di truyÒn ®èi víi thuèc kh¸ng sinh. vi khuÈn ®Ò kh¸ng. Sù kh¸ng thuèc nµy ®· lµm Tæ chøc Nghiªn cøu vµ ®iÒu trÞ ung th− ë ch©u t¨ng tû lÖ m¾c bÖnh, tû lÖ tö vong vµ chi phÝ ¢u, tõ n¨m 1973-1994, ®· ghi nhËn nh÷ng thay ®iÒu trÞ. Còng ë Mü, nhiÔm trïng bÖnh viÖn ®· ®æi vÒ h×nh ¶nh c¸c t¸c nh©n g©y bÖnh trªn gãp phÇn hoÆc lµ g©y ra h¬n 77.000 tr−êng hîp bÖnh nh©n ung th−: c¸c vi khuÈn Gr (+) ®· dÇn tö vong hµng n¨m vµ chi phÝ cho c¸c tr−êng dÇn thay thÕ cho c¸c vi khuÈn Gr (-) gÆp phæ hîp nµy mÊt kho¶ng 5-10 tû ®« la. biÕn tr−íc ®©y. Nh÷ng thay ®æi nµy x¶y ra Qua nhiÒu kªnh t− vÊn vÒ bÖnh tËt, ng−êi ta ®ång thêi víi viÖc phæ biÕn réng r·i c¸c ®· kÕt luËn r»ng, cÇn ph¶i cã mét m¹ng l−íi cephalosporin thÕ hÖ III, ceftazidime vµ gi¸m s¸t, gi¸o dôc cho nh©n viªn y tÕ vµ céng cefotaxime, trong kho¶ng thêi gian nµy. Tæ ®ång; ph¶i cã c¸c nghiªn cøu c¬ b¶n theo chøc nµy còng ghi nhËn r»ng, ngay trong nhãm h−íng ph¸t triÓn c¸c ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ vµ vi khuÈn Gr (+), c¸c loµi vi khuÈn còng thay phßng bÖnh míi ®Ó ®èi phã víi kh¸ng thuèc ®æi. Sau mét thêi gian dµi, c¸c vi khuÈn Gr (+), trong nhiÔm trïng bÖnh viÖn. Bµi tæng quan ®Æc biÖt lµ c¸c liªn cÇu tan m¸u β vµ nhãm nµy sÏ tãm t¾t nh÷ng sè liÖu gÇn ®©y vÒ mét sè Viridans ®· thay thÕ cho vi khuÈn phæ biÕn m¹ng l−íi gi¸m s¸t hiÖn cã vµ th¶o luËn vÒ tÇm nhÊt tr−íc ®©y lµ tô cÇu. quan träng cña vÊn ®Ò kh¸ng thuèc trong Ch−¬ng tr×nh Quèc tÕ gi¸m s¸t kh¸ng thuèc nhiÔm trïng bÖnh viÖn. kh¸ng sinh, SENTRY, còng ghi nhËn r»ng, c¸c RÊt nhiÒu nghiªn cøu ®· ghi nhËn xu thÕ t¸c nh©n g©y bÖnh cã liªn quan tíi m« h×nh ®Ò nhiÔm trïng bÖnh viÖn hiÖn nay cã thÓ ¶nh kh¸ng. Theo Ch−¬ng tr×nh nµy (b¾t ®Çu tõ n¨m h−ëng tíi m« h×nh kh¸ng thuèc. VÝ dô, nhãm 1997, cã trªn 70 ®Þa ®iÓm gi¸m s¸t), kÕ ho¹ch gi¸m s¸t kh¸ng thuèc Quèc gia Hoa Kú ®· theo dâi dµi h¹n m« h×nh kh¸ng thuèc cña c¸c th«ng b¸o r»ng, tõ n¨m 1975-1996, nhiÔm vi khuÈn g©y nhiÔm trïng bÖnh viÖn ®· ®−îc trïng bÖnh viÖn ë ®−êng h« hÊp d−íi hoÆc thiÕt lËp. nhiÔm trïng m¸u ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ; trong khi B¶ng 1 cho thÊy, tô cÇu vµng, trùc khuÈn ®ã, nhiÔm trïng tiÕt niÖu hoÆc nhiÔm trïng mñ xanh vµ H. influenzae lµ c¸c t¸c nh©n g©y ngo¹i khoa l¹i gi¶m ®i. Tõ n¨m 1990-1996, viªm phæi phæ biÕn nhÊt trªn c¸c bÖnh nh©n nhiÔm trïng ®−êng h« hÊp d−íi vµ nhiÔm trïng n»m viÖn ë vïng b¾c Mü n¨m 1997; tiÕp theo m¸u chiÕm kho¶ng 13-14%. §iÒu nµy ®· lµm ®ã lµ Acinetobacter, tuy ®øng ë vÞ trÝ thø 10 trong sè c¸c t¸c nh©n g©y bÖnh nh−ng l¹i ®Æc 83
  2. TCNCYH 22 (2) - 2003 biÖt quan träng v× kh¶ n¨ng ®Ò kh¸ng rÊt cao Enterobacter, c¸c liªn cÇu tan m¸u β vµ cña chóng víi nhiÒu lo¹i kh¸ng sinh. SENTRY Acinetobacter lµ 10 t¸c nh©n g©y nhiÔm trïng còng cho thÊy, tô cÇu vµng, E. coli, c¸c tô cÇu bÖnh viÖn phæ biÕn nhÊt ë Mü vµ Canada n¨m coagulase ©m tÝnh, trùc khuÈn mñ xanh, 1997. Klebsiella, phÕ cÇu, cÇu khuÈn ®−êng ruét, B¶ng 1: TÇn sè c¸c vi khuÈn g©y viªm phæi trªn nh÷ng bÖnh nh©n n»m viÖn t¹i Mü vµ Canada (Ch−¬ng tr×nh gi¸m s¸t kh¸ng thuèc kh¸ng sinh SENTRY, 1997) Vi khuÈn Tû lÖ % Mü Canada KÕt hîp S. aureus 23.0 22.5 22.9 P. aeruginosa 18.2 17.6 18.1 H. influenzae 10.1 11.0 10.3 Klebsiella spp 8.7 8.7 8.7 S. pneumoniae 7.6 8.1 7.7 Enterobacter spp 7.8 6.1 7.4 E. coli 4.4 5.7 4.7 S. maltophilia 3.5 3.7 3.6 M. catarrhalis 3.0 4.2 3.3 S. marcescens 2.6 2.4 2.6 g¾n penicillin (PBP) vµ kh¸ng aminoglycoside C¸c vi khuÈn Gram d−¬ng: ë møc ®é cao lµ do ®ét biÕn gene. Trong sè c¸c 1. C¸c liªn cÇu ®−êng ruét c¬ chÕ ®Ò kh¸ng nµy, kh¸ng qua trung gian β- (Enterococcus): lactamase chiÕm tû lÖ rÊt thÊp (80%. Tû lÖ kh¸ng aminoglycoside thay ®æi rÊt high-resistant Enterococcus, VRE) lµ mét vÊn lín tuú thuéc vµo tõng c¬ së, tõ 30-60%. Mét ®Ò trÇm träng. C¸c chñng ®a kh¸ng víi sè loµi Enterococcus cßn ®Ò kh¸ng víi c¶ vancomycin còng ®· ®−îc th«ng b¸o; chóng cã macrolit, fluoroquinolone, tetracycline vµ c¸c kiÓu h×nh cña van A, van B vµ van C. Gene carbapenem. van A, th−êng n»m trªn plasmid, lµm cho B¶ng 2 chØ ra m« h×nh ®Ò kh¸ng cña mét sè Enterococcus kh¸ng vancomycin ë møc ®é cao loµi Enterococcus theo b¸o c¸o cña Ch−¬ng vµ chóng cã thÓ truyÒn cho c¸c vi khuÈn kh¸c. tr×nh SCOPE: E. faecalis, nguyªn nh©n cña Vi khuÈn cã tû lÖ ®Ò kh¸ng cao nhÊt trong sè kho¶ng 60% c¸c nhiÔm trïng m¸u, cã liªn c¸c Enterococcus lµ E. faecium. C¸c nghiªn quan tíi kh¶ n¨ng ®Ò kh¸ng thÊp víi cøu còng chØ ra r»ng, VRE th−êng gÆp trªn vancomycin, teicoplanin, penicillin vµ riªng víi nh÷ng bÖnh nh©n nÆng, ®Æc biÖt lµ nh÷ng bÖnh gentamicin th× cã tû lÖ cao. Trªn 80% c¸c nh©n ë khoa Håi søc cÊp cøu. chñng E. faecalis kh¸ng penicillin vµ h¬n 50% §Ò kh¸ng ë Enterococcus lµ do trung gian kh¸ng gentamicin ë møc ®é cao. Tû lÖ ®Ò qua β-lactamase hoÆc lµ do thay ®æi c¸c protein kh¸ng cao nhÊt gÆp ë E. raffinosus nh−ng may m¾n thay, loµi nµy Ýt gÆp trªn l©m sµng. 84
  3. TCNCYH 22 (2) - 2003 B¶ng 2: M« h×nh kh¸ng thèc kh¸ng sinh trong sè c¸c Enterococcus ph©n lËp tõ m¸u (SCOPE, 1995-1996) Vi khuÈn % nh¹y c¶m (Sè mÉu) Vancomycin Teicoplanin Penicillin Gentamicin møc ®é cao Enterococcus faecalis (288) 97.6 99.3 98.3 74.7 Enterococcus aecium (96) 53.1 66.7 12.5 47.9 Enterococcus (79) spp 82.3 93.7 65.8 65.8 E. raffinosus (7) 28.6 28.6 28.6 28.6 Enterococcus durans (3) 100.0 100.0 100.0 100.0 Enterococcus avium (2) 100.0 100.0 100.0 100.0 Enterococcus gallinarum (2) 100.0 100.0 100.0 100.0 Enterococcus casseliflavus (1) 100.0 100.0 100.0 100.0 §Þa d− còng ¶nh h−ëng tíi tû lÖ VRE. ph¸p ®Þnh lo¹i vµ lµm kh¸ng sinh ®å chÝnh x¸c, Trong nghiªn cøu cña SCOPE, 60% c¸c vÞ trÝ gi¸m s¸t dÞch tÔ häc kh¸ng thuèc, sö dông c¸c nghiªn cøu ë t©y-nam, 44% ë ®«ng-nam, 39% rµo c¶n trong kª ®¬n vµ duy tr× nghiªm ngÆt ë ®«ng-b¾c vµ 11% ë t©y-b¾c ®· gÆp Ýt nhÊt 1 chiÕn l−îc röa tay s¹ch. §iÒu trÞ nhiÔm trïng chñng VRE; tÇn sè VRE ë c¸c vïng trªn, theo bÖnh viÖn b»ng c¸c kh¸ng sinh phæ réng h¬n thø tù, lµ 21, 11, 11 vµ 5,9%. C¸c chñng van A nh− penicillin kÕt hîp víi mét chÊt øc chÕ β- gÆp phæ biÕn ë ®«ng-b¾c vµ t©y-nam; trong khi lactamase, vÝ dô nh− phøc hîp ®ã, c¸c chñng cã c¶ van B vµ van A th× l¹i gÆp piperacillin/tazobactam, cã thÓ lµm gi¶m nguy chñ yÕu ë t©y-b¾c vµ ®«ng-nam. c¬ tån t¹i, kh¶ n¨ng lan réng vµ møc ®é ®Ò kh¸ng cña Enterococcus. Tuy nhiªn, cÇn ph¶i Tû lÖ VRE còng bÞ ¶nh h−ëng bëi vÞ trÝ l−u ý r»ng, ho¹t tÝnh kh¸ng Enterococcus thay nhiÔm trïng: n¨m 1997, SETRY cho biÕt, VRE ®æi theo thø tù: penicillin, ampicillin vµ gÆp trong nhiÔm trïng vÕt th−¬ng lµ 19,3%, piperacillin, ®ång thêi nh÷ng kh¸ng sinh nµy m¸u 16,3%, viªm phæi 8,7% vµ viªm ®−êng tiÕt ®Òu cã ho¹t tÝnh cao h¬n ticarcillin. niÖu lµ 6,1%. Tû lÖ trong nhiÔm trïng tiÕt niÖu tuy thÊp nhÊt nh−ng con sè tuyÖt ®èi c¸c chñng 2. PhÕ cÇu (Streptococcus pneumoniae): VRE l¹i lµ cao nhÊt v× r»ng, sè bÖnh nh©n bÞ Tû lÖ phÕ cÇu kh¸ng penicillin ®· t¨ng lªn nhiÔm khuÈn tiÕt niÖu qu¸ phæ biÕn. ®Õn møc b¸o ®éng nguy hiÓm. §iÒu trÞ c¸c V× VRE liªn quan ®Õn tû lÖ m¾c bÖnh vµ tö nhiÔm phÕ cÇu ngµy cµng trë nªn phøc t¹p h¬n vong cao h¬n nhiÒu so víi c¸c nhiÔm trïng do khi gÆp c¸c chñng kh¸ng c¶ víi macrolit, c¸c chñng nh¹y c¶m víi vancomycin vµ v× gene cephalosporin, chloramphenicol, tetracycline, kh¸ng vancomycin cã thÓ truyÒn dÔ dµng cho co-trimoxazole vµ gÇn ®©y lµ c¸c c¸c vi khuÈn kh¸c, nªn khèng chÕ VRE lµ ®Æc fluoroquinolone. biÖt quan träng. §Ó lµm tèt viÖc ®ã, hiÖn nay, Kh¸ng penicillin vµ cephalosporin lµ do ng−êi ta khuyÕn c¸o lµ h·y gi¶m sö dông c¸c thay ®æi PBP. B¶ng 3 chØ ra tû lÖ ®Ò kh¸ng cña thuèc cã kh¶ n¨ng lµm gia t¨ng nhiÔm phÕ cÇu víi c¸c kh¸ng sinh th−êng dïng: Enterococcus nh− c¸c cephalosporin III; h¹n chÕ dïng vancomycin, ¸p dông c¸c ph−¬ng 85
  4. TCNCYH 22 (2) - 2003 B¶ng 3: Møc ®é kh¸ng kh¸ng sinh cña phÕ cÇu ph©n theo ®é nh¹y c¶m víi penicillin (SENTRY, 1997) Tû lÖ (%) ph©n theo ®é nh¹y c¶m víi penicillin* Nh¹y c¶m Trung gian §Ò kh¸ng Cefaclor 9.1 62.7 96.1 Cefurocime 0.0 14.3 96.2 Cefpodocime 0.3 10.8 97.4 Cefotacime 0.0 1.1 24.3 Cefepime 0.0 1.1 49.3 Erythromycin 2.8 16.5 48.0 Clindamycin 0.6 5.7 11.8 Trimethoprim/sulfamethoxazole 4.7 22.2 71.1 * Nh¹y c¶m: MIC ≤ 0,06 µg/ml; trung gian: GÇn ®©y, kiÓu ®Ò kh¸ng hay gÆp nhÊt lµ MIC 0,12-1,0 µg/ml; ®Ò kh¸ng: MIC ≥ 2,0 MRSA. Sù ®Ò kh¸ng nµy lµ do gene mec A, µg/ml. gene nµy ®· lµm thay ®æi PBP. Theo SENTRY, n¨m 1997, tû lÖ MRSA lµ 26,9% trong nhiÔm NhiÒu nghiªn cøu ®· x¸c nhËn r»ng, c«ng trïng m¸u, 49,8% trong viªm phæi, 29,0% hiÖu ®iÒu trÞ cña fluoroquinolone lµ rÊt tèt. MÆc trong nhiÔm trïng vÕt th−¬ng vµ 48% trong dï Ýt dïng, trovafloxacin vµ grepafloxacin cã nhiÔm khuÈn tiÕt niÖu do tô cÇu. Tû lÖ ®Ò kh¸ng tiÒm n¨ng lín nhÊt trong ®iÒu trÞ c¸c nhiÔm thÊp h¬n gÆp ë Canada, nh−ng ë Mü Latin th× trïng Enterococcus, tiÕp ®ã lµ sparfloxacin, l¹i cao h¬n nhiÒu. Tû lÖ MRSA thÊp ë Canada gatifloxacin, ciprofloxacin vµ levofloxacin. Tuy cã thÓ do chiÕn l−îc khèng chÕ sö dông kh¸ng vËy, gÇn ®©y, ng−êi ta thÊy cã kho¶ng 0,1-0,2% sinh ë n−íc nµy. c¸c chñng phÕ cÇu kh¸ng l¹i tÊt c¶ c¸c fluoroquinolone ë møc ®é cao. Bªn c¹nh V× r»ng MRSA th× còng th−êng kh¸ng kÌm fluoroquinolone, c¸c cephalosporin thÕ hÖ III víi nhiÒu kh¸ng sinh kh¸c n÷a, c¶ β-lactam vµ vµ IV, carbapenem, vancomycin vµ teicoplanin kh«ng β-lactam, nªn th«ng th−êng vancomycin lµ nh÷ng thuèc kh¸ng sinh cã t¸c dông tèt ®èi lµ thuèc cã t¸c dông tèt nhÊt ®èi víi c¸c chñng víi nh÷ng chñng phÕ cÇu ®· kh¸ng penicillin. nµy. Tuy vËy, sö dông réng r·i vancomycin l¹i g©y ra c¸c vÊn ®Ò kh¸c cña kh¸ng kh¸ng sinh. 3. Tô cÇu (Staphylococcus): T−¬ng tù nh− vËy, khi ciprofloxacin míi ®−îc V× tô cÇu lµ lo¹i vi khuÈn g©y nhiÔm trïng ®−a vµo sö dông, chóng cã c«ng hiÖu rÊt tèt ®èi bÖnh viÖn rÊt phæ biÕn nªn ph¶i quan t©m ®Õn víi MRSA; nh−ng gÇn nh− ngay sau khi cho kh¶ n¨ng kh¸ng thuèc cña chóng. C¶ 2 d¹ng ®Ò phÐp cña C¬ quan Thùc phÈm vµ Thuèc Hoa kh¸ng, methicillin (hoÆc oxacillin) vµ Kú (FDA), c¸c nghiªn cøu cho thÊy, MIC cña glycopeptide (vancomycin vµ teicoplanin) ®Òu vancomycin víi chóng ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. gÆp ë tô cÇu. Mét nghiªn cøu ë ch©u ¢u ®· cho Mét sè nghiªn cøu còng c¶nh b¸o vÒ kh¶ thÊy, 50% c¸c nhiÔm trïng bÖnh viÖn ë khoa n¨ng ®Ò kh¸ng cña tô cÇu vµng víi Håi søc cÊp cøu lµ do c¸c chñng tô cÇu kh¸ng glycopeptide. N¨m 1985, chñng tô cÇu methicillin (MRSA) hoÆc tô cÇu coagulase (-). coagulase (-) kh¸ng teicoplanin ®· ®−îc th«ng b¸o vµ ®Õn n¨m 1987 lµ vancomycin. Sau th«ng 86
  5. TCNCYH 22 (2) - 2003 b¸o ®Çu tiªn n¨m 1987 tõ NhËt B¶n, nhiÒu c¸c β-lactam míi cã kh¶ n¨ng ®iÒu trÞ c¸c nhãm nghiªm cøu ë kh¾p n¬i trªn thÕ giíi còng nhiÔm trïng bÖnh viÖn do c¸c chñng ®Ò kh¸ng th«ng b¸o lµ ®· gÆp c¸c chñng tô cÇu vµng qua trung giam amp C. C¸c kh¸ng sinh kh¸c, t−¬ng tù, kh¸ng t−¬ng ®èi víi vancomycin. TÊt cã ho¹t tÝnh tèt ®èi víi c¸c vi khuÈn nµy, lµ c¶ c¸c tr−êng hîp ®· b¸o c¸o ®Òu x¶y ra ë meropenem, carbapenem, aminoglycoside vµ nh÷ng bÖnh nh©n ®· dïng vancomycin trªn 1 fluoroquinolone. th¸ng. Tû lÖ kh¸ng fluoroquinolone ®ang tiÕp tôc C¸c vi khuÈn Gram ©m leo thang. N¨m 1997, SENTRY cho biÕt, 2,1% VÊn ®Ò kh¸ng kh¸ng sinh quan träng nhÊt ë E. coli; 13,3% trùc khuÈn mñ xanh; 21,1% Acinetobacter vµ 48,5% S. maltophilia kh¸ng c¸c vi khuÈn Gram ©m lµ β-lactamase phæ réng ciprofloxacin nh−ng hiÖn nay, tÊt c¶ c¸c tû lÖ (ESBL) gÆp ë K. pneumoniae, E. coli vµ P. nµy ®Òu ®· t¨ng lªn. mirabilis; vÊn ®Ò tiÕp theo lµ hiÖn t−îng kh¸ng cephalosporin III víi møc ®é cao ë B¶ng 4 cho thÊy tû lÖ nh¹y c¶m cña trùc Enterobacter vµ C. freundii; vµ cuèi cïng lµ khuÈn mñ xanh víi c¸c líp kh¸ng sinh kh¸c vÊn ®Ò ®a ®Ò kh¸ng cña trùc khuÈn mñ xanh, nhau. Trong sè c¸c chÊt øc chÕ tæng hîp v¸ch Acinetobacter vµ S. maltophilia. §iÒu trÞ nhiÔm tÕ bµo vi khuÈn ®· thö nghiÖm th× trïng ®−êng h« hÊp còng trë nªn phøc t¹p do piperacillin/tazobactam cã møc ®Ò kh¸ng thÊp xuÊt hiÖn c¸c chñng H. influenzae vµ B. nhÊt vµ ticarcillin/clavulanate cã c«ng hiÖu catarrhalis β-lactamase (+). Tuy vËy, trong 3-5 kÐm nhÊt. Trong sè c¸c chÊt øc chÕ tæng hîp protein th× amikacin cã møc ®Ò kh¸ng thÊp n¨m qua, tû lÖ β-lactamase (+) cña H. nhÊt. influenzae vÉn lµ 33% vµ cña B. catarrhalis vÉn lµ 90%. B¶ng 4: Tû lÖ nh¹y c¶m víi kh¸ng sinh cña 488 chñng trùc khuÈn mñ xanh ph©n lËp Trong khi tû lÖ K. pneumoniae kh¸ng tõ ®−êng h« hÊp d−íi (SENTRY, 1997) cephalosporin III vµ IV do ESBL vÉn kh¸ æn ®Þnh th× nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c cña nhiÔm trïng Kh¸ng sinh % nh¹y c¶m bÖnh viÖn vÉn cßn. N¨m 1997, SENTRY cho Cefepime 82 biÕt, c¸c chñng K. pneumoniae ph©n lËp ë Mü kh¸ng ceftazidime (c¶ cefotaxime vµ Ceftazidime 78 ceftriaxone) lµ 6,6% trong nhiÔm trïng m¸u; Imipenem 79 9,7% trong viªm phæi; 5,4% trong nhiÔm trïng Piperacillin 86 vÕt th−¬ng vµ 3,6% trong nhiÔm khuÈn tiÕt niÖu. K. pneumoniae kh¸ng ceftriaxone ®· trë Piperacillin/tazobactam 88 thµnh dÞch. Ticarcillin/clavulanate 69 §iÒu trÞ c¸c nhiÔm trïng do c¸c chñng s¶n Ciprofloxacin 74 xuÊt ESBL bao gåm kÕt hîp mét chÊt øc chÕ β- Levofloxacin 67 lactamase víi mét kh¸ng sinh, vÝ dô nh− piperacillin/tazobactam. Kh¶ n¨ng kh¸ng chÐo Ofloxacin 55 cã thÓ h¹n chÕ t¸c dông cña aminoglycoside, Trovafloxacin 64 tetracycline vµ co-trimoxazole. Ng−êi ta còng thÊy r»ng, kh¸ng qua amp C lµ rÊt quan träng Amikacin 94 trong nhiÔm trïng bÖnh viÖn. N¨m 1997, Gentamicin 81 SENTRY ®· l−u ý r»ng, 21,6% c¸c chñng E. Tobramycin 90 cloacae trong nhiÔm trïng huyÕt kh¸ng ceftazidime, trong khi ®ã, tû lÖ nµy víi cefepime vµ imipenem chØ lµ 0,5%. Nh− vËy, 87
  6. TCNCYH 22 (2) - 2003 C¸c kh¸ng sinh míi glycopeptide (LY333328), glycylcycline Nh÷ng nghiªn cøu gÇn ®©y ®ang cè g¾ng (GAR-936) vµ c¸c fluoroquinolone míi ph¸t triÓn c¸c lo¹i kh¸ng sinh míi cã c«ng hiÖu (gemifloxacin, moxifloxacin, sitafloxacin). h¬n ®èi víi c¸c chñng vi khuÈn ®Ò kh¸ng. C¸c B¶ng 5 liÖt kª MIC cña mét sè kh¸ng simh míi chÊt nµy ®ang chñ yÕu h−íng tíi c¸c vi khuÈn ®èi víi c¸c vi khuÈn Gr (+) quan träng. Theo Gr (+), chóng gåm Streptogramin (do kÕt hîp nh÷ng th«ng tin ban ®Çu, quinupristin/dalfopristin quinupristin/dalfopristin), ketolide (HMR- vµ linezolide rÊt cã triÓn väng trong ®iÒu trÞ nhiÔm 3647, ABT-773), evernimicin, oxazolidinones, trïng do vi khuÈn Gr (+). B¶ng 5: Ho¹t tÝnh cña mét sè kh¸ng sinh míi in vitro ®èi víi c¸c vi khuÈn Gram (+) cã vÊn ®Ò MIC90* , µg/ml Kh¸ng sinh Linezolid Quinupristin/ SCH 27899 Trovafloxacin (≤ 4 µg/ml) Dalfopristin (≤ 4 µg/ml) (≤ 1 µg/ml) (≤ 1 µg/ml) E. faecium Vancomycin 1 1 0.25 >4 S. aureus Oxacillin 2 1 0.25 2 S. pneumoniae Penicillin 2 0.75 0.25 0.25 * MIC90: nång ®é øc chÕ tèi thiÓu, øc chÕ Enterobacter vµ Citrobacter. TÝnh ®Ò kh¸ng 90% sè chñng thö nghiÖm. t¨ng nhanh liªn quan ®Õn c«ng hiÖu cña c¸c Trong khi c¸c fluoroquinolone míi ®ang fluoroquinolone cò, cßn c¸c fluoroquinolone cã høa hÑn trong ®iÒu trÞ, th× ®· cã 0,1- 0,2% míi cã c«ng hiÖu h¬n víi c¸c vi khuÈn Gr (+) c¸c chñng phÕ cÇu kh¸ng l¹i kh¸ng sinh nµy. th× ho¹t tÝnh l¹i kÐm h¬n ciprofloxacin khi H¬n n÷a, mÆc dï c¸c fluoroquinolone míi ®iÒu trÞ nhiÔm trùc khuÈn mñ xanh. còng cã t¸c dông ®èi víi c¸c vi khuÈn Gr (-) Tuy vËy, mét sè kh¸ng sinh l¹i cã ho¹t nh−ng c«ng hiÖu cña chóng kh«ng b»ng tÝnh tèt h¬n ®èi víi c¸c vi khuÈn ®Ò kh¸ng. VÝ ciprofloxacin. dô nh− carbapenem, piperacillin/tazobactam KÕt luËn vµ cefepime l¹i tèt ®èi víi tô cÇu nh¹y c¶m víi methicillin vµ ®a sè c¸c lo¹i tô cÇu kh¸c C¸c ch−¬ng tr×nh gi¸m s¸t kh¸ng thuèc còng nh− cã c«ng hiÖu víi gÇn nh− tÊt c¶ kh¸ng sinh ®Òu ®· kÕt luËn lµ tû lÖ ®Ò kh¸ng Enterobacteriacae, P. aeruginosa, S. gia t¨ng ë c¸c vi khuÈn g©y bÖnh th−êng gÆp, maltophilia vµ Acinetobacter. Khi chän ®Æc biÖt lµ c¸c vi khuÈn Gr (+). Do tû lÖ kh¸ng sinh dïng trong nhiÔm trïng bÖnh nhiÔm trïng bÖnh viÖn bëi c¸c vi khuÈn viÖn, ph¸c ®å kÕt hîp thuèc ®· më réng phæ kh¸ng thuèc t¨ng lªn, c¸c kh¸ng sinh ®iÒu trÞ t¸c ®éng cña kh¸ng sinh ®Õn nhiÒu vi khuÈn nhiÔm trïng bÖnh viÖn ph¶i cã phæ t¸c ®éng Gr (-) vµ mét sè vi khuÈn Gr (+). ®Õn chóng. RÊt nhiÒu kh¸ng sinh tr−íc ®©y dïng ®Ó ®iÒu trÞ theo kinh nghiÖm (t¹m thêi) Chän läc thuèc cÈn thËn kÕt hîp víi c¸c ®· gi¶m c«ng hiÖu ®èi víi c¸c vi khuÈn g©y qui tr×nh gi¸m s¸t vµ kiÓm so¸t chÆt chÏ c¸c nhiÔm trïng bÖnh viÖn. VÝ dô, ceftazidime ®· bÖnh nhiÔm trïng cã thÓ gióp khèng chÕ ®−îc gi¶m c«ng hiÖu ®èi víi c¸c chñng phÕ cÇu c¸c vi khuÈn kh¸ng kh¸ng sinh. kh¸ng penicillin, liªn cÇu viridans, ESBL, 88
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2