Đ TÀI:Ề
MT S BI N PHÁPỘ Ố Ệ
RÈN KĨ NĂNG CA HÁT CHO H C SINH KH I 5Ọ Ố
PH N TH NH T: M ĐUẦ Ứ Ấ Ở Ầ
I. Đt v n đặ ấ ề
Âm nh c là m t môn ngh thu t đc nhi u ng i yêu thích. Âm nh cạ ộ ệ ậ ượ ề ườ ạ
đem l i cho đi s ng con ng i thêm phong phú, l c quan, yêu đi. Trong xuạ ờ ố ườ ạ ờ
th đi m i giáo d c hi n nay, b môn Âm nh c đã đi vào ch ng trình Ti uế ổ ớ ụ ệ ộ ạ ươ ể
h c nh m t n i dung quan tr ng. Nhi m v c a giáo d c: “T p trung chuy nọ ư ộ ộ ọ ệ ụ ủ ụ ậ ể
m nh t giáo d c ch y u là truy n th ki n th c sang hình thành ph m ch tạ ừ ụ ủ ế ề ụ ế ứ ẩ ấ
và phát tri n năng l c ng i h cể ự ườ ọ ”, là b c h c n n t ng trong h th ng giáoậ ọ ề ả ệ ố
d c ph thông, đt c s v ng ch c cho sụ ổ ặ ơ ở ữ ắ ự phát tri n toàn di n con ng iể ệ ườ
Vi t Nam xã h i ch nghĩa. ệ ộ ủ
B n thân tôi là giáo viên gi ng d y môn Âm nh c, tôi nh n th y qua th cả ả ạ ạ ậ ấ ự
t gi ng d y, ế ả ạ v i h c sinh Ti u h c, Âm nh c mang đn cho các em ni m vuiớ ọ ể ọ ạ ế ề
thích và góp ph n tích c c phát tri n h c sinh c m xúc th m m , b i d ngầ ự ể ở ọ ả ẩ ỹ ồ ưỡ
th hi u, khuy n khích các em c m nh n cái đp, sáng t o, t t c nh ng cái đóị ế ế ả ậ ẹ ạ ấ ả ữ
s t o thành m t trình đ văn hoá âm nh c t i thi u đ góp ph n cùng cácẽ ạ ộ ộ ạ ố ể ể ầ
môn h c khác giáo d c nhân cách, làm cho các n i dung h c t p nhà tr ngọ ụ ộ ọ ậ ở ườ
có tính toàn di n, làm thăng b ng, hài hoà các ho t đng c a tr . ệ ằ ạ ộ ủ ẻ
Ch ng trình SGK âm nh c b c Ti u h c, phân môn H c hát cho h cươ ạ ậ ể ọ ọ ọ
sinh kh i 5 đc chú tr ng, v i nhi u bài hát phong phú và v n ki n th c Âmố ượ ọ ớ ề ố ế ứ
nh c đa d ng h n. M c đích nh m giúp các em đc ti p xúc và b c đuạ ạ ơ ụ ằ ượ ế ướ ầ
làm quen v i các kĩ năng ca hát c b nớ ơ ả . Vì v y, đ h c sinh l p 5 th hi nậ ể ọ ớ ể ệ
đc s trong sáng, h n nhiên, s c truy n c m , thì vi c đi sâu vào rèn luy nượ ự ồ ứ ề ả ệ ệ
các k năng ca hát là m t trong nh ng n i dung c n đc chú tr ng. T th cỹ ộ ữ ộ ầ ượ ọ ừ ự
t đó, tôi xin m nh d n nghiên c u đ tài: ế ạ ạ ứ ề “M t s bi n pháp rèn kĩ năng caộ ố ệ
hát cho h c sinh kh i 5”. ọ ố Đây là nh ng kinh nghi m mà tôi đã đúc k t đcữ ệ ế ượ
trong nh ng năm gi ng d y t i tr ng. ữ ả ạ ạ ườ
II. M c đích nghiên c uụ ứ
Trong nh ng năm g n đây, tr ng Ti u h c Hà Huy T p đã có nh ngữ ầ ườ ể ọ ậ ữ
thành tích trong các phong trào văn ngh . Tuy nhiên, nh m nâng cao ch tệ ằ ấ
l ng gi ng hát cho h c sinh, đc bi t kh i 5 thì giáo viên c n ph i cóượ ọ ọ ặ ệ ở ố ầ ả
nh ng ph ng pháp rèn luy n kĩ năng ca hát cho h c sinh.ữ ươ ệ ọ
Ti ng hát có s c hút nh t đnh đi v i ng i nghe, góp ph n không nhế ứ ấ ị ố ớ ườ ầ ỏ
giúp cho vi c trình bày bài hát thêm sinh đng, ch t l ng. Vi c rèn luyên tệ ộ ấ ượ ệ ư
th hát trong phân môn H c hát ti n hành vào đu gi h c và ph i đc rènế ọ ế ầ ờ ọ ả ượ
luy n th ng xuyên t o thói quen cho h c sinh khi hát. T th hát tho i mái,ệ ườ ạ ọ ư ế ả
đp, m i giúp cho h i th đc v n d ng m t cách d dàng, linh ho t, t oẹ ớ ơ ở ượ ậ ụ ộ ễ ạ ạ
đi u ki n thu n l i cho vi c phát âm, th hi n âm thanh, di n đt tình c m.ề ệ ậ ợ ệ ể ệ ễ ạ ả
Tr c tình hình đó tôi đã đa ra m t s bi n pháp c a mình v rèn luy n cướ ư ộ ố ệ ủ ề ệ ác
k năng hát c b n phù h p v i h c sinh kh i 5 đó là: t th hát, h i th , tỹ ơ ả ợ ớ ọ ố ư ế ơ ở ổ
ch t âm thanh, hát chính xác, hát đng đấ ồ uề, hát rõ l i.ờ
PH N TH 2: GI I QUY T V N ĐẦ Ứ Ả Ế Ấ Ề
I. C s lí lu nơ ở ậ
Âm nh c là môn ngh thu t tác đng r t m nh đn c m xúc con ng i.ạ ệ ậ ộ ấ ạ ế ả ườ
Nó đòi h i ng i h c ph i có s yêu thích, s đam mê và có m t chút “năngỏ ườ ọ ả ự ự ộ
khi u”. Thông qua nh ng câu hát, l i ca, c ch , đi u b , giúp các em nh nế ữ ờ ử ỉ ệ ộ ậ
th c nh ng hình t ng âm thanh, giai đi u, kích thích c m xúc c a các em,ứ ữ ượ ệ ả ủ
giúp các em c m th nh ng giai đi u đp qua t ng bài hát, t ng câu nh c. Cácả ụ ữ ệ ẹ ừ ừ ạ
2
em tham gia ca hát là đc t ho t đng đ nh n th c th gi i xung quanh vàượ ự ạ ộ ể ậ ứ ế ớ
b n thân mình.ả
B ng ngôn ng đc thù c a mình nh : giai đi u, nh p đi uằ ữ ặ ủ ư ệ ị ệ , tính ch t ch tấ ặ
ch v ti t t u, s hài hoà v âm thanh giúp h c sinh có đc c m giác xúcẽ ề ế ấ ự ề ọ ượ ả
đng v th m m m i m , m nh m giúp cho vi c phát tri n trí tu , óc t ngộ ề ẩ ỹ ớ ẻ ạ ẽ ệ ể ệ ưở
t ng và có tác d ng giáo d cượ ụ ụ tình c m, đo đc. ả ạ ứ
Giáo viên Ti u h c là ng i hình thành các em nh ng c s ban đuể ọ ườ ở ữ ơ ở ầ
cho s ti p thu ngh thu t Âm nh c và phát hi n nh ng m m non có năngự ế ệ ậ ạ ệ ữ ầ
khi u Âm nh c đ s m có đi u ki n b i d ng các em thành nhân tài c a đtế ạ ể ớ ề ệ ồ ưỡ ủ ấ
n c. Mu n v y, giáo viên d y b môn Âm nh c ph i có hi u bi t c b n vướ ố ậ ạ ộ ạ ả ể ế ơ ả ề
lý thuy t, âm nh c, ph i rèn luy n đ có nh ng kĩ năng th c hành giúp các emế ạ ả ệ ể ữ ự
hát k t h p gõ đm đúng v i t t c s c thái bi u c m và hình thành các emế ợ ệ ớ ấ ả ắ ể ả ở
c m xúc và th hi u lành m nh.ả ị ế ạ
Ho t đng ca hát là ng i b n đng hành c a các em lúc h c t p, khi vuiạ ộ ườ ạ ồ ủ ọ ậ
ch i, trong nh ng phút ngh ng i gi a nh ng ti t h c m t m i,….V m t sinhơ ữ ỉ ơ ữ ữ ế ọ ệ ỏ ề ặ
lí, khi ca hát các em đc th sâu h n, có l i cho h hô h p và tu n hoàn. Dâyượ ở ơ ợ ệ ấ ầ
thanh đi đc rung đng tinh t , giúp cho ti ng nói c a các em thêm truy nớ ượ ộ ế ế ủ ề
c m. Thính giác nh đó mà phát tri n, th n kinh đc h ng ph n. Ho t đngả ờ ể ầ ượ ư ấ ạ ộ
ca hát có tác d ng nhi u m t đn h c sinh nh : Khi h c hát nh ng kh năngụ ề ặ ế ọ ư ọ ữ ả
c b n v Âm nh c đc phát tri n nh : tai nghe Âm nh c, nh n bi t v ti tơ ả ề ạ ượ ể ư ạ ậ ế ề ế
t u, v gi ng đi u, c ng c và phát tri n gi ng hát...ấ ề ọ ệ ủ ố ể ọ
Đ h c sinh n m đc các kĩ năng ca hát thì ng i giáo viên ph i b iể ọ ắ ượ ườ ả ồ
d ng cho các em m t s kĩ năng ca hát c b n, giúp cho h c sinh hát đúng,ưỡ ộ ố ơ ả ọ
hát hòa gi ng, bi t th hi n tình c m s c thái c a bài hát, hi u đc n i dungọ ế ể ệ ả ắ ủ ể ượ ộ
tác ph m và c m nh n đc v đp c a hình t ng Âm nh c qua giai đi u vàẩ ả ậ ượ ẻ ẹ ủ ượ ạ ệ
l i ca đc th hi n qua t ng bài hát, n m đc các kĩ năng c n thi t đ thờ ượ ể ệ ừ ắ ượ ầ ế ể ể
3
hi n tình c m c a mình khi hát m t bài hát c th , v i phong cách t nhiên vàệ ả ủ ộ ụ ể ớ ự
di n c m.ễ ả
II. Th c tr ngự ạ
Là m t ngôi tr ng đóng trên đa bàn xã Dray Sáp, h u h t là con em nôngộ ườ ị ầ ế
dân, lao đng t do nên các em ít đc quan tâm đn vi c h c t pộ ự ượ ế ệ ọ ậ , v i mônớ
h c ọÂm nh c cũng không ngo i l .ạ ạ ệ B iở th hi u bi t v ế ể ế ề Âm nh c đang cònạ
h n ch ,ạ ế có ph huynh còn nh n th c ch aụ ậ ứ ư đúng v môn Âm nh c, h choề ạ ọ
r ng đó là môn ph đn gi n ch là nh ng bài hát qua loa. Vì v y ằ ụ ơ ả ỉ ữ ậ không kích
thích các em h cọ t p, đa ph n b chi ph i và lo t p trung cho các môn h c nhậ ầ ị ố ậ ọ ư
Toán, Ti ng Vi t. Và m t nguyên nhân n a trong đi u ki n ngày nay, khi côngế ệ ộ ữ ề ệ
ngh thông tin đang phát tri n m nh, v i nhi u thi t b đi n t , đi n tho i diệ ể ạ ớ ề ế ị ệ ử ệ ạ
đng smatphone d dàng truy c p internet, tr em trong đ tu i đi h c cũngộ ễ ậ ẻ ộ ổ ọ
không ph i là ngo i l có đam mê, ham ch i các trò ch i đi n t , vì h u h tả ạ ệ ơ ơ ệ ử ầ ế
m i gia đình đu có đi n tho i truy c p đc m ng internet nh ng vì nhi uỗ ề ệ ạ ậ ượ ạ ư ề
nguyên nhân khác nhau, h không ki m soát con em mình mà c buông l ngọ ể ứ ỏ
vi c s d ng các thi t b y, đ r i các em ngày m t d n sâu vào các trò ch iệ ử ụ ế ị ấ ể ồ ộ ấ ơ
đi n t gây nh h ng không t t đn vi c h c t p, giáo d c đo đc h cệ ử ả ưở ố ế ệ ọ ậ ụ ạ ứ ọ
sinh, trong đó có vi c h c t p môn Âm nh c. Bên c nh đó, tôi th y m t s emệ ọ ậ ạ ạ ấ ộ ố
nhà có thói quen hay hát, có năng khi u Âm nh c nh ng vì đi u ki n nênở ế ạ ư ề ệ
năng khi u y ch a đc phát huy, vun đp và cũng có nhi u em ch a th c sế ấ ư ượ ắ ề ư ự ự
m nh d n vì ch a đc tham gia nhi u các ho t đng văn ngh , vì th các emạ ạ ư ượ ề ạ ộ ệ ế
còn r t rè, nhút nhát và ch a hòa đng th c s v i các b n trong l p, trong giụ ư ồ ự ự ớ ạ ớ ờ
h c Âm nh c các em ch a th t s t tin đ hát, do đó các em hát ch a đúng,ọ ạ ư ậ ự ự ể ư
hát còn nh và ch a m nh d n đ bi u di n bài hát tr c l p.ỏ ư ạ ạ ể ể ễ ướ ớ
Sau khi rà soát n m tình hình th c t c a h c sinh kh i 4 năm h c ắ ự ế ủ ọ ố ọ 2017 –
2018 tôi đã ti n hành phân lo i t ng nhóm và đi sâu vào tìm hi u nh ng hế ạ ừ ể ữ ạn
ch t ng m t c a m i h c sinh cũng nh hoàn c nh, cá tính, s thích c a cácế ừ ặ ủ ỗ ọ ư ả ở ủ
4
em đ t đó có h ng b i d ng và giúp đ phù h p v i các đi t ng h cể ừ ướ ồ ưỡ ỡ ợ ớ ố ượ ọ
sinh. Do môn h c đòi h i ph i có tính năng khi u và chính xác nên trong khi caọ ỏ ả ế
hát m t s h c sinh hát l c gi ng, ch a thu c l i, hát ch a chu n v giai đi u,ộ ố ọ ạ ọ ư ộ ờ ư ẩ ề ệ
ti t t u. Do m t s em nói ti ng đa ph ng, m t s h c sinh đng bào dânế ấ ộ ố ế ị ươ ộ ố ọ ồ
t c thi u s nên còn nói ng ng, âm phát ra ch a rõ ti ng, ch a bi t cách l yộ ể ố ọ ư ế ư ế ấ
h i đu và cu i câu hát. Bên c nh đó m t s em ch a có gi ng hát hay nênơ ở ầ ố ạ ộ ố ư ọ
v n ch a th c s m nh d n, t tin trong các gi h c hát, các em s khi hát sẫ ư ự ự ạ ạ ự ờ ọ ợ ẽ
b sai, ịch a th c hi nưựệ đúng đc các kĩ năng ca hát. H n th n a h c sinh v nượ ơ ế ữ ọ ẫ
ch a coi tr ng môn h c, ít đu t h n các môn h c nh Toán, Ti ng Vi t, ...ư ọ ọ ầ ư ơ ọ ư ế ệ
nên vi c đu t vào vi c h c hát ch a nhi u. B i v y nhi u em ng i tham giaệ ầ ư ệ ọ ư ề ở ậ ề ạ
các ho t đng Âm nh c trong l p, trong tr ng. Do đc đi m tâm sinh lý, đcạ ộ ạ ớ ườ ặ ể ặ
đi m nh n th c c a h c sinh ti u h c v i trình đ văn hóa và v n hi u bi tể ậ ứ ủ ọ ể ọ ớ ộ ố ể ế
còn h n ch , kh năng ghi nh không b n v ng; đc bi t là v âm s c, gi ngạ ế ả ớ ề ữ ặ ệ ề ắ ọ
hát c a các em ch a có s phân bi t gi i tính. Đây là l a tu i hi u đng, thíchủ ư ự ệ ớ ứ ổ ế ộ
vui ch i; tuy v y nhi u em còn ng i khi th hi n b n thân. ơ ậ ề ạ ể ệ ả
Cu i năm h c ố ọ 2017 - 2018, k t qu h c t p môn Âm nh c c a kh i 4 v iế ả ọ ậ ạ ủ ố ớ
s l ng h c sinh ch a hoàn thành t ng đi cao. C th nh sau:ố ượ ọ ư ươ ố ụ ể ư
T ng s HSổ ố Hoàn thành t tốHoàn thành Ch a hoàn thànhư
Kh i 4: 44ố5 em; 11,36% 22 em; 50% 17 em; 38,64%
III. Các gi i pháp, bi n pháp nâng cao k năng ca hát cho h c sinhả ệ ỹ ọ
Theo chu n ki n th c, k năng đc quy đnh trong văn b n c a Bẩ ế ứ ỹ ượ ị ả ủ ộ
GD&ĐT, môn h c Âm nh c c p Ti u h c nói chung, đi v i h c sinh l p 5ọ ạ ấ ể ọ ố ớ ọ ớ
nói riêng thì ch y u là d y hát, b c đu giúp h c sinh làm quen m t s kủ ế ạ ướ ầ ọ ộ ố ỹ
năng đn gi n v ca hát và thói quen t p hát đúng.ơ ả ề ậ
5