Một số chỉ tiêu huyết học ở bò sữa Holstein Friesian nhiễm Theileria spp. tại tỉnh Hà Nam
lượt xem 2
download
Bài viết "Một số chỉ tiêu huyết học ở bò sữa Holstein Friesian nhiễm Theileria spp. tại tỉnh Hà Nam" nhằm xác định tỷ lệ nhiễm Theleiria spp. trên đàn bò sữa tại tỉnh Hà Nam và đồng thời đánh giá được một số chỉ tiêu huyết học khi bò bị nhiễm Theleiria spp. Bằng phương pháp nhuộm giemsa nghiên cứu đã phát hiện được Theileria spp. trên bò sữa nuôi tại tỉnh Hà Nam.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Một số chỉ tiêu huyết học ở bò sữa Holstein Friesian nhiễm Theileria spp. tại tỉnh Hà Nam
- Vietnam J. Agri. Sci. 2023, Vol. 21, No. 11: 1455-1462 Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam 2023, 21(11): 1455-1462 www.vnua.edu.vn MỘT SỐ CHỈ TIÊU HUYẾT HỌC Ở BÒ SỮA HOLSTEIN FRIESIAN NHIỄM Theileria spp. TẠI TỈNH HÀ NAM Nguyễn Thị Hồng Chiên1*, Hoàng Thanh Trúc2, Nguyễn Văn Dương1, Bùi Thị Tố Nga1, Đào Lê Anh1, Nguyễn Văn Thành1, Nguyễn Đức Trường1, Nguyễn Thị Hoàng Yến1 1 Khoa Thú y, Học viện Nông Nghiệp Việt Nam 2 Trung tâm Bảo tồn Động vật hoang dã tại Việt Nam * Tác giả liên hệ: nthchien@vnua.edu.vn Ngày nhận bài: 17.04.2023 Ngày chấp nhận đăng: 20.11.2023 TÓM TẮT Nghiên cứu này nhằm xác định tỷ lệ nhiễm Theleiria spp. trên đàn bò sữa tại tỉnh Hà Nam và đồng thời đánh giá được một số chỉ tiêu huyết học khi bò bị nhiễm Theleiria spp. Bằng phương pháp nhuộm giemsa nghiên cứu đã phát hiện được Theileria spp. trên bò sữa nuôi tại tỉnh Hà Nam. Trong số 190 mẫu máu bò HF thu thập từ các huyện Duy Tiên, Kim Bảng, Lý Nhân, có 26 mẫu bị nhiễm Theileria spp., chiếm tỷ lệ 13,68%. Đánh giá chỉ tiêu huyết học của bò sữa trên 2 năm tuổi nhiễm Theileria spp. cho thấy số lượng hồng cầu (RBC), số lượng huyết sắc tố (Hb) trong máu giảm nhẹ; chỉ tiêu về tổng lượng bạch cầu (WBC) tăng đáng kể và các loại bạch cầu trung tính, bạch cầu lympho và bạch cầu môn đều tăng nhẹ, lượng tiểu cầu (PLT) giảm mạnh. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra có sự thay đổi chỉ tiêu huyết học của những bò nhiễm Theileria spp. Kết quả đã cung cấp cơ sở tiền đề cho việc ứng dụng xét nghiệm máu trong chẩn đoán, tiên lượng và điều trị bò nhiễm Theileria spp. Từ khóa: Theileria spp., bò, chỉ tiêu huyết học. Some Hematological Parameters in Catlle Infected with Theileria spp. in Ha Nam Province ABSTRACT The purpose of this study was to assess the prevalence of Theleiria spp. on dairy cows in Ha Nam province, as well as to examine various hematological markers in cows infected with Theleiria spp. Theileria spp. were found on dairy cows grown in Ha Nam province using the giemsa staining procedure. A total of 190 blood samples were collected from HF bovines in three districts, Duy Tien, Kim Bang and Ly Nhan, of which 26 samples were found to be infected with Theleiria spp. by Giemsa staining method, accounting for 13.68%. Evaluation of hematological indices of cows infected with Theileria spp. demonstrated a slight decrease in both number of red blood cells (RBC) and hemoglobin (Hb) levels in blood samples of dairy cows over 2 years of age while the total white blood cell count (WBC) index increased significantly, the neutrophils, lymphocytes, and monocytes only showed slight increases while the platelet count (PLT) decreased sharply. The results showed that there was a change in the hematological index of cows infected with Theileria spp. The findings of this study provide a foundation for the use of blood tests in diagnosing, prognosing, and treating cattle with Theileria spp. infection. Keywords: Theileria spp., cattle, hematological index. Theileria spp. lây truyền qua ve và làm giâm 1. ĐẶT VẤN ĐỀ nëng suçt chën nuôi gia súc trên toàn thế giĆi. Theileriosis là một bệnh ký sinh trùng Đặc biệt, đối vĆi bò các loài Theileria parva, đþąng máu trên động vêt gây ra bći đĄn bào họ Theileria anulata, Theileria mutans và Theileria spp. gồm nhiều loài nhþ: Theileria Theileria surgenti gây ra vĆi các biểu hiện nhþ parva, Theileria annulata, Theileria mutans và sốt cao gián đoän, bó ën, không nhai läi, niêm Theileria velifera (Onuma & cs., 1998). mäc mít miệng nhợt nhät, hoàng đân, bò gæy 1455
- Một số chỉ tiêu huyết học ở bò sữa Holstein Friesian nhiễm Theileria spp. tại tỉnh Hà Nam yếu, suy kiệt (Phäm Sỹ Lëng & Lê Vën Täo, 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2002). Trong đò, Theileria annulata phân bố 2.1. Vật liệu rộng khíp chåu Âu, Trung Đông, Nga, Trung Quốc và châu Phi (Uchida & cs., 1985). Khi Méu máu bò sĂa tÿ đàn bñ sĂa HF nhiễm Theileria spp. máu là một trong nhĂng (Holstein Friesian) để kiểm tra tình hình nhiễm yếu tố đþợc ghi nhên có să thay đổi đáng kể Theileria và bò sĂa HF khóe để đánh giá một số nhçt (El-Ashker & cs., 2014; El-Sebaei & cs., chî tiêu huyết học nuôi ć các trang träi täi 3 2014). Theileriosis trên bò gây phá hûy hồng huyện Duy Tiên, Kim Bâng và Lý Nhân tînh cæu, bäch cæu và các tế bào máu khác. Nghiên Hà Nam. cĀu cûa Singh & cs. (2001) ghi nhên bò nhiễm Dýng cý và hoá chçt: Kính hiển vi, tû länh, Theleiria spp. có nhĂng thay đổi đáng kể về chî tû länh, xilanh, gëng tay, các dýng cý lçy méu tiêu huyết học và các yếu tố sinh hóa trong máu, máu nhþ ống EDTA, thùng bâo quân méu, hoá các chî tiêu này có thể biến đổi tùy theo độc lăc chçt nhuộm giemsa, cồn methanol... máy Hema cûa chûng gây bệnh, mĀc độ nhiễm, giống vêt Screen 18 phân tích chî tiêu sinh lí máu. nuôi, yếu tố môi trþąng khí hêu và tình träng 2.2.Địa điểm, thời gian nghiên cứu miễn dðch cûa mỗi cá thể. Phân tích chî tiêu huyết học cûa bò nhiễm Theleria spp. cho thçy Nghiên cĀu thăc hiện chû yếu täi các trang số lþợng hồng cæu (RBC), lþợng huyết síc tố và träi nuôi têp trung täi 3 huyện Duy Tiên, Kim số lþợng bäch cæu (WBC) giâm đáng kể so vĆi bò Bâng và Lý Nhân tînh Hà Nam. Méu đþợc xét khóe (Mahmmod, 2015). Să nhân lên cûa đĄn nghiệm täi bộ môn Ký sinh trùng, Khoa Thú y và bào và các sân phèm cûa chúng là nguyên nhân Phòng Thí nghiệm trọng điểm Công nghệ sinh gây sýt giâm số lþợng tiểu cæu trong máu học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam trong thąi (Singh & cs., 2001). Nghiên cĀu chî tiêu huyết gian tÿ tháng 1/2020 đến tháng 8/2021. học hỗ trợ trong chèn đoán, đánh giá tình träng 2.3. Phương pháp nghiên cứu sĀc khoẻ và tiên lþợng bệnh đối vĆi bệnh Theleriosis trên trâu bò (Mahamod, 2015; Thu thập mẫu: Méu đþợc lçy theo phþĄng Stockham & Scott, 2008). pháp ngéu nhiên, vào sáng sĆm, thu thêp 190 Ở Việt Nam, các nghiên cĀu về ký sinh méu máu tÿ đàn bñ sĂa HF (Holstein Friesian) trùng đþąng máu nòi chung, đặc biệt là nghiên nuôi täi các trang träi nuôi têp trung täi tînh Hà Nam và méu máu bò sĂa HF bð nghi nhiễm cĀu về Theleiria spp. trên bò nói riêng còn rçt ít. Theileria ssp. Dăa vào độ tuổi lçy méu máu bò Theo một các nghiên cĀu ć Việt Nam cüng đã đþợc phân chia thành các lĀa tuổi: bê (< 1 nëm phát hiện Theileria orientalis trên bò, dê, trâu, tuổi), bò (1-2 nëm tuổi), bò (> 2 nëm tuổi). ve ć Thÿa Thiên Huế (Altangerel & cs., 2011). Lấy mẫu: Chúng tôi tiến hành lçy méu máu Nghiên cĀu cûa tác giâ Hagos & cs. (2017) đã bò theo theo tiêu chuèn TCVN 8400-35-2015): khâo sát 112 bñ đþợc nhêp tÿ Úc vào Việt Nam Chúng tôi tiến hành lçy méu dùng xylanh 5ml có 72,3% con bð nhiễm Theileria oriental. Tuy và kim tiêm 20G (hoặc 18G) đã đþợc vô trùng để nhiên, các nghiên cĀu mĆi cho thçy să có mặt lçy tÿ 1,5ml đến 2ml máu ć tïnh mäch cổ hoặc cûa Theileria spp. ć gia súc täi Việt Nam, còn động mäch đuôi cûa trâu bò nghi ngą bệnh cho nhĂng tác động cûa mæm bệnh đối vĆi gia súc vào ống có chçt chống đông axit thì chþa cò. Xuçt phát tÿ thăc tế đò, nghiên cĀu ethylenediaminetetraacetic (EDTA) chống đông này nhìm xác đðnh tỷ lệ nhiễm Theleiria spp. máu (Sigma-Aldrich Co. LLC, Saint Louis, trên đàn bñ sĂa täi tînh Hà Nam và đồng thąi Missouri, USA). Méu đþợc ghi ký hiệu méu lên đánh giá đþợc một số chî tiêu huyết học khi bò thành ống. Tçt câ các méu đều đþợc bâo quân bð nhiễm Theleiria spp. Kết quâ nghiên cĀu là trong thùng länh (nhiệt độ tÿ 2°C đến 8°C) cĄ sć tham khâo trong chèn đoán, đþa ra đþợc chuyển đến phòng thí nghiệm trong vòng 48h. các khuyến cáo trong chën nuôi bñ sĂa cüng nhþ Trong trþąng hợp chþa xét nghiệm ngay méu có biện pháp phòng trð bệnh hiệu quâ. máu chống đông bâo quân trong tû länh. 1456
- Nguyễn Thị Hồng Chiên, Hoàng Thanh Trúc, Nguyễn Văn Dương, Bùi Thị Tố Nga, Đào Lê Anh, Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Đức Trường, Nguyễn Thị Hoàng Yến Phương pháp xác định sự có mặt của và Theileria mutans phát hiện nëm 1906. Theo Theileria spp: Méu máu đþợc tiến hành nhuộm nghiên cĀu cûa Onuma & cs. (1998) bệnh giemsa 10% để xét nghiệm chèn đoán vĆi Theileriosis do đĄn bào họ Theileria spp. gây ra Theileria spp. Nhên diện và xác đðnh ký sinh gồm các loài: Theileria parva, Theileria trùng đþąng máu qua đặc điểm trên tiêu bân annulata, Theileria mutans và Theileria nhuộm giemsa. Chúng tôi tiến hành nhó một velifera. Trong đò, Theileria parva và Theileria giọt dæu vào tiêu bân và quan sát bìng kính annulata gây bệnh vĆi tî lệ chết cao trên bò và hiển vi quang học, quan sát Theileria spp. có cò độc lăc cao hĄn các loài cñn läi cùng họ. hình thái sau: Theileria annulata phân bố rộng khíp châu Âu, - Theileria spp. có hình cæu, hình gêy hoặc Trung Đông, Nga, Trung Quốc và châu Phi. dçu phèy bít màu xanh nìm bên trong hồng Fujisaki & cs. (1994) cho biết Theileria sinensis cæu. (theo tiêu chèn TCVN 8400-35-2015) là loài độc lăc thçp và phân bố chû yếu täi khu Xác định bò nhiễm bệnh: có să hiện diện văc châu Á. Ngoài ra, täi Queensland cûa mæm bệnh trong méu máu. Bò khoẻ: không (Australian) đã phát hiện đþợc Theileria buffeli, tìm thçy mæm bệnh trong méu máu. Theileria sergenti, Theileria oreitalis (Izzo & cs., 2010). Theo một khâo sát tình hình nhiễm Xác định chỉ tiêu huyết học: chúng tôi sā ký sinh trùng máu täi Ả rêp Xê út, kiểm tra 307 dýng méu máu bò sĂa đþợc xác đðnh nhiễm méu máu cho thçy 235 (76,5%) và 3 (0,98%) gia Theileria spp. và 30 méu máu bò HF khoẻ trên súc bð nhiễm các loài Theileria annulata và 2 nëm tuổi nuôi täi tînh Hà Nam để kiểm tra Anaplasma marginale (El-Metenawy, 2000). không nhiễm mæm bệnh ký sinh trùng đþąng Nghiên cĀu täi 6 tînh Thổ Nhï Kỳ, 2016 cho kết máu để kiểm tra các chî tiêu huyết học, kết quâ quâ PCR cho thçy să nhiễm bệnh tổng thể cûa phân tích tă động vĆi máy huyết học Hema A. marginalis, T. annulata, B. bigemina và Screen 18 täi Phòng Thí nghiệm trọng điểm T. orientalis læn lþợt là 29,1%; 18,9%; 11,2% và Công nghệ sinh học Thú y, Học viện Nông 5,6% (Mo & cs., 2016). Kết quâ khâo sát ć Nghiệp Việt Nam. Kenya kết quâ cho thçy các loài B. bovis, Xử lý số liệu: Số liệu đþợc xā lý bìng phæn B. bigemina, T. parva, T. velifera, T. taurotragi, mềm Excel và xā lý thống kê bìng phæn mềm T. mutans và A. marginale phổ biến ć gia súc, SPSS vĆi phép thā kiểm đðnh thống kê T-test và quan sát thçy ć hĄn 50% méu dþĄng tính. Một khi bình phþĄng. nghiên cĀu về tỷ lệ bò sĂa mang trùng Theileria täi Ấn Độ cho biết, trong tổng số 34 méu máu bò 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN khoẻ mänh xét nghiệm chèn đoán vĆi Theileiria spp. có 20,59% số méu dþĄng tính vĆi 3.1. Tình hình nhiễm Theileria spp. ở bò T. orientalis và 8,82% dþĄng tính vĆi sữa nuôi tại tỉnh Hà Nam T. annulata và số méu dþĄng tính vĆi câ hai loài Bìng phþĄng pháp nhuộm giemsa đối vĆi trên là 2,94% (Niranjana & cs., 2017). méu máu bò thu thêp đþợc, chúng tôi đã xác Ở Việt Nam, một số nghiên cĀu cüng đã chî đðnh đþợc tình hình nhiễm Theileria spp. ć đàn ra să có mặt cûa Theileria spp. Täi Thÿa Thiên bò nuôi täi tînh Hà Nam. Kết quâ đþợc trình Huế đã phát hiện ra Theileria orientalis ký sinh bày ć bâng 1. ć 94 con bò vàng (Altangenel & cs., 2011). Hä Kết quâ xét nghiệm 190 méu máu ć bò sĂa Thúy Hänh (1999) cho biết bệnh ký sinh trùng cho thçy 26 méu máu bò nhiễm Theileira spp. đþąng máu ć bò Việt Nam cho biết tỷ lệ nhiễm và 26 méu máu nhiễm Theileria spp. đều là bò Theileria spp. là 2,13%. Tỷ lệ nhiễm ký sinh trên 2 nëm tuổi. trùng đþąng máu khác nhau theo mùa vý, lĀa Trên thế giĆi bệnh Theileriosis đþợc ghi tuổi, vùng sinh thái. Vùng Đông Nam bộ có tỷ lệ nhên ć nhiều quốc gia. Theileria annulata do nhiễm cao nhçt, bò có tỷ lệ nhiễm huyết trùng Dschunkowsky & Luhs phát hiện ra nëm 1904 bào tā cao nhçt ć lĀa tuổi tÿ 4 đến 7 nëm. 1457
- Một số chỉ tiêu huyết học ở bò sữa Holstein Friesian nhiễm Theileria spp. tại tỉnh Hà Nam Bảng 1. Tỷ lệ nhiễm Theileria spp. ở bò sữa nuôi tại tỉnh Hà Nam Địa điểm (huyện) Số bò theo dõi (con) Số bò nhiễm (con) Tỷ lệ nhiễm ( %) Duy Tiên 85 11 12,94 Kim Bảng 40 7 17,50 Lý Nhân 65 8 12,31 Tổng 190 26 13,68 Hình 1. Hình ảnh Theileria spp. ký sinh trong hồng cầu Hình 2: Hình ảnh Theileria spp. ký sinh trong hồng cầu Việc tìm hiểu về Theileria spp. ć bò rçt cûa mæm bệnh Theileria spp. ć bò trong các quan trọng để phòng ngÿa và kiểm soát bệnh, trang träi nuôi điều đò là mối nguy cĄ tiềm èn đồng thąi cung cçp cĄ sć khoa học cho việc phát lây lan Theileria spp. trong chën nuôi bñ. triển các biện pháp phñng và điều trð hiệu quâ. Một số hình ânh Theileria spp. trong hồng Bći vì bệnh ký sinh trùng đþąng máu ć bò täi cæu cûa bò täi các träi bò trên đða bàn tînh Hà Việt Nam thþąng tồn täi ć thể èn, có khi bùng Nam sā dýng phþĄng pháp nhuộm giemsa phát nhanh thành dðch. Đặc biệt là vĆi các đàn (Hình 1, 2) bò nhêp ngọai thì khâ nëng bùng phát bệnh ký sinh trùng đþąng máu tëng cao do đàn bñ nhêp 3.2. Nghiên cứu chỉ tiêu huyết học ở bò sữa ngoäi chþa thích nghi kðp thąi vĆi khí hêu và nhiễm Theileria spp. chþa cò miễn dðch vĆi bệnh (Phäm Sỹ Lëng & Động vêt khi bð tçn công bći mæm bệnh Lê Vën Täo, 2002). Kết quâ cho thçy să có mặt hoặc các yếu tố bçt lợi (stress, chçn thþĄng, 1458
- Nguyễn Thị Hồng Chiên, Hoàng Thanh Trúc, Nguyễn Văn Dương, Bùi Thị Tố Nga, Đào Lê Anh, Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Đức Trường, Nguyễn Thị Hoàng Yến virus, vi khuèn,...) cĄ thể động vêt sẽ khći động trung tính, số lþợng bäch cæu lympho ć nhóm bò hệ thống phòng vệ, máu là một trong nhĂng yếu nhiễm Theileria spp. cao hĄn so vĆi nhóm bò tố đþợc ghi nhên có să thay đổi đáng kể nhçt, khoẻ. So sánh tþĄng quan số lþợng bäch cæu đặc biệt là khi có hiện tþợng viêm, nhiễm khuèn môn cho thçy các chî tiêu này cûa nhóm bò (El-Ashker & cs., 2014). Do đò, các chî tiêu sinh nhiễm Theileria spp. (0,96 ± 0,04 g/l) cao hĄn so lý máu là một trong nhĂng công cý đíc lăc giúp vĆi nhóm bò khoẻ (0,7 ± 0,06g/l). Să sai khác đánh giá tình träng sĀc khoẻ cûa con vêt, tiên này cò ý nghïa về mặt thống kê (P
- Một số chỉ tiêu huyết học ở bò sữa Holstein Friesian nhiễm Theileria spp. tại tỉnh Hà Nam bò míc bệnh cüng giâm đáng kể (0,14 ± 0,01%) giâm có thể dén tĆi hiện tþợng máu khò đông, (P
- Nguyễn Thị Hồng Chiên, Hoàng Thanh Trúc, Nguyễn Văn Dương, Bùi Thị Tố Nga, Đào Lê Anh, Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Đức Trường, Nguyễn Thị Hoàng Yến Nhþ vêy, kết quâ đã cho thçy các méu bò sĂa khóe cho thçy số lþợng số lþợng huyết síc nhiễm Theileiria spp. có chî tiêu về số lþợng tố (Hb) giâm còn 9,43 ± 0,22 g/dl. Số lþợng bäch huyết síc tố (Hb) trong máu giâm; điều này là cæu (WBC) tëng 9,63 ± 0,48 Giga/l, số lþợng bäch nguyên nhân gây ra các biểu hiện thiếu máu cæu trung tính tëng (4,83 ± 0,66 so vĆi 2,8 ± 0,65 (niêm mäc nhợt nhät, máu loãng,..). Mặt khác Giga/l). Số lþợng bäch cæu môn tëng 0,96 ± 0,04 chî tiêu bäch cæu môn, lþợng bäch cæu trung Giga/l so vĆi 0,7 ± 0,06 Giga/l. Lþợng tiểu cæu tính ć bò nhiễm Theileiria spp. tëng cao hĄn so giâm mänh còn 221,30 ± 20,50 g/l, thể tích khối vĆi bò khoẻ. Kết quâ trên giâi thích cho să xuçt tiểu cæu (PCT) giâm còn 0,14 ± 0,001%. Mặt hiện cûa các triệu chĀng lâm sàng và quá trình khác, độ phân bố tiểu cèu (PDW) tëng lên diễn tiến cûa bệnh: sốt cao, thiếu máu, máu 13,22 ± 0,92%. khò đông, häch lympho sþng, bñ gæy räc, suy Nhþ vêy, nghiên cĀu đã să cho thçy să có nhþợc,… (Omer & cs., 2002). Khi cĄ thể bð mặt cûa Theileria spp. ć bò nuôi täi tînh Hà Theileria spp. tçn công ć thể cçp tính, số lþợng Nam và bþĆc đæu đánh giá să thay đổi cûa các bäch cæu tëng lên nhanh chòng do phân Āng chî tiêu huyết học cûa bò nhiễm Theileria spp. miễn dðch cûa cĄ thể chống läi mæm bệnh (chû so vĆi bò khoẻ. yếu là să hoät động cûa bäch cæu trung tính) đi cùng là biểu hiện sốt cao. Tuy nhiên, khi tình träng nghiêm trọng hĄn, số lþợng bäch cæu TÀI LIỆU THAM KHẢO trung tính không đû để đáp Āng miễn dðch và Altangerel Khukhuu, Dinh Thi Bich Lan, Phung Thang cĄ thể sẽ huy động thêm bäch cæu mono cùng Long, Akio Ueno, Yan Li, Yuzi Luo, Alan Caine Costa de Macedo, Kotaro Matsumoto, Hisashi tham gia phân Āng miễn dðch, do đò số lþợng Inokuma, Shin-Ichiro Kawazu, Ikuo bäch cæu mono tëng lên đáng kể ć bò bệnh. Igarashi, Xuenan Xuan & Naoaki Yokoyama Giai đoän sau là să tëng lên cûa bäch cæu (2011). Molecular epidemiological survey of lympho giúp cĄ thể dæn thích nghi và täo miễn Theileria orientalis in Thua Thien Hue Province, Vietnam. Journal of Veterinary Medical Science. dðch vĆi kí sinh trùng khi nhiễm bệnh dài 73(5): 701-705. ngày. Quan điểm trên tþĄng tă vĆi nghiên cĀu Bodin S., Soulet C., Tronchere H., Sié P., Gachet C., về sinh lý hoät động cûa các loäi bäch cæu Plantavid M. & Payrastre. B.(2005). Integrin - trong các giai đoän cûa phân Āng miễn dðch đã dependent interaction of lipid rafts with the actin đþợc công bố bći (Douglas & Cleverson, 2010; cytoskeleton in activated human platelets. J Cell Michael, 2010). Ngoài ra, khi theo dõi chî tiêu Sci. 118: 759-769. về tiểu cæu trên bò nhiễm Theileria spp. chúng Carlos Rosales. (2018). Neutrophil: A Cell with Many Roles in Inflammation or Several Cell Types?. tôi thçy rìng chî tiêu tiểu cæu cûa các méu này Front Physiol. 9: 113. doi: đề có să biến đổi bçt thþąng: PLT, PCT giâm 10.3389/fphys.2018.00113. mänh và tiểu cæu phân bố không đồng đều Douglas J. Weiss. & Cleverson D. Souza. (2010). (PDW tëng). Tiểu cæu đòng vai trñ rçt quan môncytes and Macrophages and Their Disorders, trọng trong quá trình đông máu, tái täo tế bào Schalm’s Veterinary Hematology, 6th edition. Chap. 45: 298-306. và tham gia vào phân Āng viêm cûa cĄ thể El-Ashker M., Salama M., Rizk A. & El-Boshy M. động vêt (Matthias & Wolfgang, 2002), do đò (2014). The use of inflammatory markers as a khi lþợng tiểu cæu trong máu giâm sẽ gây ra prognostic aid for trau- matic reticuloperitonitis in hiện tþợng máu loãng, máu khò đông tþĄng tă water buffalo (Bubalus buba- lis) Veterinarni nhþ biểu hiện trên bò sĂa nhiễm Theileria spp. Medicina. 59: 239-246. El-Metenawy T.M. (2000). Prevalence of blood parasites among cattle at the central area of Saudi 4. KẾT LUẬN Arabia. Vet Parasitol. 87(2-3): 231-6. Fujisaki K., Kawazu S. & Kamio T (1994). The Nghiên cĀu ć bò sĂa HF đã phát hiện să có taxonomy of the bovine Theileria spp. Parasitol mặt cûa Theileria spp. ć bò nuôi täi tînh Hà Today. 10: 31-33. Nam. Nghiên cĀu so sánh thay đổi các chî tiêu Hạ Thúy Hạnh (1999). Nghiên cứu một số đặc điểm máu cûa bò sĂa dþĄng tính vĆi Theileria spp. và dịch tễ, bệnh học, và biện pháp phòng trị bệnh ký 1461
- Một số chỉ tiêu huyết học ở bò sữa Holstein Friesian nhiễm Theileria spp. tại tỉnh Hà Nam sinh trùng đường máuở bò Việt Nam. Luận án Tiến Niranjana Sahoo (2017). Prevalence of carrier state sĩ, Viện Thú y Quốc gia, Hà Nội. theileriosis in lactating cows. Vet World. Hagos Gebrekidan, Linda Nelson , Greg Smith, Robin pp. 1471-1474. B Gasser & Abdul Jabbar, An outbreak of oriental Omer O.H., El-Malik K.H., Mahmoud O.M., Haroun theileriosis in dairy cattle imported to Vietnam E.M., Hawas A., Sweeney D. & Magzoub M. from Australia. Parasitology. 144(6): 738- 746. (2002). Haematological profiles in pure bred cattle doi:10.1017/S0031182016002328. naturally infected with Theileria annulata in Saudi Izzo M.M., Poe I., Horadagoda N., De Vos A.J. & Arabia. Veterinary Parasitology. 107: 161-168. House J.K. (2010) Haemolytic anaemia in cattle in Onuma M., Kakuda T. & Sugimoto C. NSW associated with Theileria infections, Aust. (1998). Theileria parasite infection in East Asia Vet. J. 88: 45-51. and control of the disease. Comparative Katie M. Boes. & Amy C. Durham (2017). Bone Immunology Microbiology & Infectious Marrow, Blood Cells, and the lymphoid/ Diseases. 21(3): 165. Lymphatic System, Pathologic Basis of Veterinary Phạm Sỹ Lăng & Lê Văn Tạo (2002). Hướng dẫn Disease (Sixth Edition). Chap. 13. phòng trị bệnh ký sinh trùng, bệnh nội khoa và Mahmoud Rushdi Abd Ellah (2015). Studying the nhiễm độc ở bò sữa. Nhà xuất bản Nông nghiệp correlations among hematological and serum Hà Nội. biochemical constituents in cattle Theileriosis. J Phùng Quang Trường, Nguyễn Hữu Lương, Tăng Xuân Parasit Dis (Apr-June 2015). 39(2): 134-139. Lưu, Ngô Thành Vinh & Ngô Đình Tân (2008). doi 10.1007/s12639-013-0299-0. Tình hình nhiễm ký sinh trùng đường máu và biện Matthias H.F Klinger & Wolfgang Jelkman (2002). pháp phòng trị trên đàn bò sữa nuôi tại Ba Vì. Viện Role of blood platelets in infection and Chăn nuôi. Tạp chí Khoa học Công nghệ inflammation. J Interferon Cytokine Res. Chăn nuôi. 22(9): 913-22. Sandhu G.S., Grewal A.S., Singh A., Kondal J.K., Mary B. Nabity & Shashi Kumar Ramaiah (2010). Singh J. & Brar R.S. (1998). Haematological and Neutrophil Structure and Biochemistry, Schalm’s biochemical studies on experimental Theileria Veterinary Hematology, 6th edition. Chap. annulata infection in crossbred calves. Vet. Res. 40: 263-267. Commun. 22: 347-354. Michael J. Day. (2010). Biology of lymphocytes and Schalm O.W., Jain N.C. & Carroll E.J. (1975). Plasma Cells, Schalm’s Veterinary Hematology, Veterinary Haematology, 3rd edon. Lea and 6th edition. Chap. 51: 358-366. Febiger, Philadelphia. Misao O., Tsutomu K. & Chihiro S. (1998). Singh A., Singh J., Grewal A.S. & Brar R.S. (2001). Theileria parasite infection in East Asia and Studies on some blood parameters of crossbred control of the disease, Comparative Immunology, calves with experimental Theileria annulata Microbiology and Infectious Diseases. Science infections. Vet. Res. Commun. 25: 289-300. Direct. 21(3): 165-177. Stockham S.L. & Scott M.A. (2008). Fundamentals of Nguyễn Hữu Hưng, Nguyễn Hồ Bảo Trân & Nguyễn veterinary clinical pathology. 2nd ed. Ames (IA): Huỳnh Như (2014). Khảo sát tình hình nhiễm ký Blackwell Publishing, Iowa, USA. sinh trùng đường máu trên bò ở hai huyện Tri Tôn Uchida TA., Yanagawa H., Mori T. & Shiraishi S. và Tịnh Biên tình An Giang và thử nghiệm điều trị. (1985). Ultrastructural observations of the intra- Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ. erythrocytic merozoite in Theileria sergenti. 2: 79-83. Tropical Medicine and Parasitology. 36(1): 35-38. 1462
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Một số chỉ tiêu huyết học ở gà mắc bệnh cầu trùng thực nghiệm
7 p | 99 | 8
-
Một số đặc điểm huyết học của gà Isa Brown mắc bệnh Newcastle
5 p | 92 | 8
-
Tình hình nhiễm giun móc và sự biến đổi một số chỉ tiêu huyết học ở chó nhiễm bệnh tại Tỉnh An Giang và thành phố Cần Thơ
8 p | 66 | 4
-
Khảo sát sự thay đổi của một số chỉ tiêu huyết học trên chó tiểu đường kết hợp tăng huyết áp
7 p | 33 | 3
-
Một số biểu hiện lâm sàng và chỉ tiêu huyết học ở ngựa bạch mắc bệnh tiên mao trùng ở Hà Nội
8 p | 8 | 3
-
Ảnh hưởng của vi khuẩn Lactobacillus fermentum đến một số chỉ tiêu miễn dịch và khả năng kháng bệnh của cá chẽm (Lates calcarifer)
10 p | 44 | 3
-
Một số chỉ tiêu sinh lý của chó được gây mê bằng sevoflurane để triệt sản
8 p | 11 | 3
-
Biến đổi một số chỉ tiêu huyết học ở chó mắc bệnh giun móc tại tỉnh Bắc Giang
6 p | 17 | 3
-
Một số chỉ số huyết học của bò nhiễm biên trùng tại Ba Vì, Hà Nội
6 p | 11 | 2
-
Một số chỉ tiêu huyết học thỏ New Zealand nuôi tại Tp. Buôn Ma Thuột tỉnh Đắk Lắk
4 p | 8 | 2
-
Co cơ tử cung và một số chỉ tiêu huyết học liên quan đến tình trạng sinh đẻ của chó mẹ và sức sống chó sơ sinh
7 p | 58 | 2
-
Một số đặc điểm bệnh do ấu trùng Cysticercus tenuicollis gây ra trên lợn tại Thái Nguyên
7 p | 75 | 2
-
Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản: Số 1/2020
84 p | 66 | 2
-
Sự thay đổi chỉ số sinh lý máu trên chó mắc bệnh viêm ruột tiêu chảy do Parvovirus gây ra
6 p | 16 | 2
-
Sự biến đổi một số chỉ tiêu huyết học ở vịt con bị nhiễm độc aflatoxin B1
5 p | 21 | 1
-
Sự thay đổi một số chỉ tiêu huyết học của lợn bản địa mắc bệnh giun phổi tại tỉnh Điện Biên
6 p | 52 | 1
-
Nghiên cứu một số chỉ tiêu huyết học ở chó mắc bệnh còi xương
6 p | 83 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn