Một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương trên nền tảng công nghiệp 4.0

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

8
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết đề xuất hướng phát triển cho doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương trong quá trình ứng dụng Công nghiệp 4.0 và các kiến nghị đối với Chính phủ, tỉnh Bình Dương, và các tỉnh thành phố thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam về hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao nâng lực cạnh tranh trong bối cảnh 4.0.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương trên nền tảng công nghiệp 4.0

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP TẠI TỈNH BÌNH DƯƠNG TRÊN NỀN TẢNG CÔNG NGHIỆP 4.0 Nguyễn Tấn Thành1 1. Trường Đại học Giao thông Vận tải Thành phố Hồ Chí Minh Email: ntthanh.workhard@gmail.com TÓM TẮT Trong bối cảnh phát triển của Công nghiệp 4.0, việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương là rất quan trọng và cần thiết. Bài tham luận đã đưa ra vai trò của công nghiệp 4.0 đối với phát triển kinh tế - xã hội tại tỉnh Bình Dương. Thực trạng năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương trên nền tảng Công nghiệp 4.0. Từ đó đề ra những giải pháp để giúp các doanh nghiệp tại Bình Dương có thể nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường. Bài tham luận còn đề xuất hướng phát triển cho doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương trong quá trình ứng dụng Công nghiệp 4.0 và các kiến nghị đối với Chính phủ, tỉnh Bình Dương, và các tỉnh thành phố thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam về hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao nâng lực cạnh tranh trong bối cảnh 4.0 Tóm lại, việc đẩy mạnh đầu tư vào Công nghiệp 4.0 và hỗ trợ các doanh nghiệp tại Bình Dương để nâng cao năng lực cạnh tranh là yếu tố quan trọng giúp góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh và khu vực trong thời đại Công nghiệp 4.0 Từ khóa: Bình Dương, công nghiệp 4.0, doanh nghiệp, năng lực cạnh tranh Abstract THE SEVERAL SOLUTIONS TO ENHANCE THE COMPETITIVE ADVANTAGE OF CORPORATIONS IN BINH DUONG PROVINCE BASED ON THE 4TH INDUSTRIAL REVOLUTION In the context of Industry 4.0 development, improving the competitiveness of businesses in Binh Duong province is crucial and necessary. The paper has presented the role of Industry 4.0 in the economic and social development of Binh Duong province, the current state of competitiveness of businesses in Binh Duong province based on Industry 4.0, and proposed solutions to help businesses in Binh Duong improve their competitiveness in the market. The paper also suggests directions for the development of businesses in Binh Duong province in the process of applying Industry 4.0, and recommendations for the Government, Binh Duong province, and other key economic zones in the South to support businesses in improving their competitiveness in the industry 4.0 era. In summary, investing in Industry 4.0 and supporting businesses in Binh Duong to improve their competitiveness are important factors contributing to the economic and social development of the province and the region in the industry 4.0 era. Key words: Binh Duong, Industry 4.0, businesses, competitiveness 334
1. GIỚI THIỆU CHUNG Tỉnh Bình Dương là một trong những tỉnh phát triển về kinh tế và xã hội đáng chú ý tại Việt Nam trong những năm gần đây. Với vị trí địa lý vàng giữa TP.HCM và các tỉnh thành phía Nam, Bình Dương có lợi thế giao thông thuận lợi và hạ tầng phát triển, là nơi tập trung nhiều cụm công nghiệp lớn, đa dạng ngành nghề, có nhiều doanh nghiệp trong nước và nước ngoài đầu tư, tỉnh Bình Dương là một trong những địa phương có tốc độ phát triển kinh tế nhanh nhất đất nước. Tính đến thời điểm hiện tại, Bình Dương đã trở thành trung tâm kinh tế của miền Nam với mức tăng trưởng kinh tế liên tục trong những năm qua, đóng góp quan trọng cho nền kinh tế cả nước. Năm 2022, tổng sản phẩm trong tỉnh Bình Dương (GRDP) ước tăng 8% so với cùng kỳ (kế hoạch tăng 8-8,3%). Trong đó, lĩnh vực công nghiệp vẫn là mũi nhọn với tốc độ tăng trưởng cao, đóng góp lớn cho ngân sách địa phương. Ngoài ra, các ngành nghề dịch vụ, thương mại và du lịch cũng đang phát triển và góp phần vào sự đa dạng hoá ngành kinh tế của tỉnh. Tỉnh Bình Dương là một trong những địa phương luôn dẫn đầu cả nước về thu hút vốn FDI. Trong những năm gần đây, Bình Dương luôn nằm trong số 5 tỉnh, thành phố có số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài nhiều nhất cả nước. Sáu tháng đầu năm 2022, tổng vốn đầu tư đăng ký trên địa bàn tỉnh đạt hơn 2,53 tỷ USD, chiếm 18% tổng vốn đầu tư đăng ký, tăng 98,2% so với cùng kỳ năm 2021. Với con số này, tỉnh Bình Dương dẫn đầu cả nước về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài. Tổng vốn đăng ký FDI vào Bình Dương giai đoạn 2017 - 6 tháng đầu năm 2022 (Tỷ USD). (Nguồn: Bộ Kế hoạch và Đầu tư) Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư Bình Dương, từ đầu năm đến giữa tháng 3, tỉnh đã thu hút 437 triệu USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Đến nay, cả tỉnh có 4.097 dự án FDI với tổng vốn khoảng 40 tỷ USD. Bên cạnh đó, các nhà đầu tư trong nước đã đóng góp đáng kể cho nền kinh tế, tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động với số vốn đăng ký 10.782 tỷ đồng. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 60.748 doanh nghiệp trong nước với tổng vốn 641 nghìn tỷ đồng. Ở Quí I/2023 tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn, mua cổ phần (GVMCP) của nhà đầu tư nước ngoài (ĐTNN) đạt 723,3 triệu USD. Trong đó 17 dự án được cấp mới tổng vốn đăng ký 203.6 triệu USD. Vốn điều chỉnh: Đăng ký tăng vốn đầu tư cho 6 dự án với tổng vốn đăng ký tăng thêm là 33,86 triệu USD và đăng ký giảm vốn đầu tư là 1 dự án với tổng vốn đăng ký giảm là 10 triệu USD. Có 37 giao dịch góp vốn vả mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài, với tổng vốn đầu tư vượt 495,8 triệu USD. 335
Tình hình thu hút FDI trong Quý I/2023 theo lĩnh vực đầu tư (Nguồn Sở KH&ĐT tỉnh Bình Dương) Đồng thời, Bình Dương cũng quan tâm đến phát triển xã hội, đặc biệt là hạ tầng giao thông, giáo dục và y tế. Tỉnh đang đầu tư mạnh mẽ để nâng cao chất lượng đời sống cho người dân như đẩy mạnh xây dựng và nâng cấp các tuyến đường, cầu cảng, cải tạo môi trường sống, đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng. Tình hình an ninh trật tự cũng được đảm bảo tốt, giao thông vận tải được ổn định và đa dạng hóa các dịch vụ vui chơi giải trí, du lịch. Tỉnh Bình Dương đang phát triển rất nhanh chóng và đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong phát triển kinh tế và xã hội. Các nỗ lực của tỉnh đã mang lại nhiều công ăn việc làm, nâng cao đời sống cho người dân, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến phức tạp, góp phần vào sự phát triển bền vững đất nước. Tỉnh Bình Dương nằm ở vùng tứ ngũ giác kinh tế Đông Nam Bộ, là vùng đất được đánh giá là có tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội cao. Tuy nhiên, đòi hỏi các doanh nghiệp tại đây phải nâng cao năng lực cạnh tranh và thích ứng với Công nghiệp 4.0. Công nghiệp 4.0 (còn được gọi là Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư) là một xu hướng đang được quan tâm rộng rãi tại Việt Nam và trên thế giới. Nó thể hiện một cách tổng thể các công nghệ thông tin tân tiến như trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu, internet vạn vật và tự động hóa đang được tích hợp vào quá trình sản xuất và quản lý nhằm tăng cường hiệu quả kinh doanh. Tỉnh Bình Dương là một trong những tỉnh đầu tiên của Việt Nam hướng đến áp dụng Công nghiệp 4.0 vào sản xuất và quản lý kinh tế - xã hội, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế địa phương. Với việc có nhiều khu công nghiệp lớn, đa dạng ngành nghề và có nhiều doanh nghiệp trong nước và nước ngoài đầu tư, việc áp dụng công nghiệp 4.0 sẽ cho phép các doanh nghiệp nâng cao năng suất lao động, giảm chi phí sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm. Trong những năm gần đây, tỉnh đã tích cực làm việc với các đối tác nước ngoài để phát triển và triển khai Đề án Thành phố thông minh và Vùng Đổi mới sáng tạo, đặc biệt là KCN khoa học - công nghệ với tầm nhìn trở thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. 336
Tại tỉnh Bình Dương, Công nghiệp 4.0 đã được áp dụng tại một số doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp và sản xuất. “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” của Chính phủ cũng đã được triển khai tại địa phương. Việc áp dụng công nghệ 4.0 trong sản xuất sẽ giúp tăng năng suất, cải thiện chất lượng sản phẩm, tiết kiệm chi phí và làm tăng sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Với định hướng phát triển đúng đắn và nỗ lực độc lập, tỉnh Bình Dương đã đạt được một số thành tựu rất đáng khích lệ, trở thành thành viên chính thức đầu tiên của Diễn đàn Cộng đồng tại Việt Nam. Nó đã trở thành một thế giới thông minh (ICF). Trong 5 năm (2019-2023), Bình Dương liên tục được ICF công nhận là một trong 21 thành phố đạt SMART 21 - chiến lược phát triển thành phố thông minh tiêu biểu. Đáng chú ý, tỉnh Bình Dương đã được ICF xếp vào top 7 trong 2 năm liên tiếp (2021 và 2022). Tóm lại, tình hình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bình Dương đang có sự tiến bộ đáng kể, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp và sản xuất. Việc ứng dụng Công nghiệp 4.0 trong sản xuất sẽ góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Bình Dương đang tiếp tục tập trung nâng cao năng lực hỗ trợ cho các hoạt động công nghiệp 4.0, giúp tăng cường năng lực cạnh tranh của kinh tế địa phương và đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước. 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Để viết bài tham luận về các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương trên nền tảng Công nghiệp 4.0, tác giả đã áp dụng các phương pháp nghiên cứu sau: - Tìm hiểu về các ưu thế và thách thức trong việc áp dụng công nghệ 4.0 cho doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương. Tham khảo các nghiên cứu và báo cáo liên quan để có thông tin chính xác nhất về tình hình hiện tại và tương lai của công nghiệp 4.0 tại khu vực. - Phân tích và đánh giá những giải pháp đã được áp dụng tại một số doanh nghiệp thành công trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh trên nền tảng Công nghiệp 4.0. Tiếp cận với các tài liệu nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm từ doanh nghiệp và các chuyên gia từ đó đưa ra các đánh giá chính xác về tính khả thi, tính hiệu quả của các giải pháp. - Đề xuất các giải pháp mới nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương dựa trên việc áp dụng công nghệ 4.0. Tác giả tập trung vào các lĩnh vực công nghiệp phù hợp với đặc thù của địa phương, đưa ra các giải pháp hiệu quả và khả thi dựa trên các nghiên cứu và đánh giá đã được thực hiện trong các nghiên cứu giai đoạn trước đó. - Áp dụng sự am hiểu về nghiên cứu khoa học, phương pháp nghiên cứu cũng như kiến thức chuyên môn về lĩnh vực kinh tế. 3. KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ, THẢO LUẬN 3.1. Thực trạng năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương trên nền tảng Công nghiệp 4.0 Tỉnh Bình Dương là một trong những địa điểm tiên tiến trong việc áp dụng Công nghiệp 4.0 ở Việt Nam. Tuy nhiên, thực trạng năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương trên nền tảng Công nghiệp 4.0 vẫn đang ở mức độ chưa cao, đòi hỏi cần được nâng cao để đáp ứng được yêu cầu và thách thức của thời đại hiện đại. 337
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương đã bắt đầu nghiên cứu và áp dụng các công nghệ mới như AI, IoT, Big Data, tự động hóa một cách hiệu quả. Nhiều doanh nghiệp đã áp dụng thành công Công nghiệp 4.0 để tăng cường năng suất, giảm chi phí sản xuất và tăng tính cạnh tranh. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều doanh nghiệp tại Bình Dương chưa thực sự áp dụng công nghệ 4.0 vào hoạt động của mình, hoặc vẫn chưa có kế hoạch hoặc năng lực để đưa công nghệ này vào sử dụng. Một số doanh nghiệp còn đang đối mặt với khó khăn trong việc đầu tư hoặc thiếu nguồn nhân lực có trình độ cao để triển khai Công nghiệp 4.0. Để cải thiện năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp, cần có các biện pháp hỗ trợ để nâng cao năng lực Công nghiệp 4.0 của các doanh nghiệp. Đây có thể là chính sách quốc gia nhằm khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư và áp dụng công nghệ 4.0 hoặc là các chương trình đào tạo, cung cấp kiến thức và kỹ năng để công bằng giữa các doanh nghiệp. Trong tỉnh Bình Dương, đã có nhiều nỗ lực từ các tổ chức khác nhau nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh theo Công nghiệp 4.0 cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên, vẫn cần có sự phối hợp giữa các tổ chức này cùng với các doanh nghiệp để đưa công nghiệp 4.0 trở thành một xu thế phát triển chung của nền kinh tế địa phương và đóng góp tích cực cho sự phát triển bền vững của đất nước. Mặc dù tỉnh Bình Dương đang lớn mạnh và phát triển nhờ khai thác thế mạnh của ngành công nghiệp, đặc biệt là trong việc áp dụng Công nghiệp 4.0 vào sản xuất, tuy một số doanh nghiệp lớn đã bắt đầu áp dụng công nghệ thông tin, tự động hóa và chuỗi cung ứng thông minh để cải thiện năng suất và hiệu quả sản xuất song vẫn còn nhiều hạn chế, khó khăn tồn đọng đối với quá trình ứng dụng Công nghiệp 4.0 tại Bình Dương. Sau đây là một số khó khăn còn tồn đọng đối với việc ứng dụng Công nghiệp 4.0 tại Bình Dương: Một là, thiếu nguồn nhân lực chuyên môn, chất lượng: Vấn đề này đang là một trong những thách thức chính đối với quá trình ứng dụng Công nghiệp 4.0 tại tỉnh Bình Dương. Các công nghệ mới như IoT, AI, Big Data đòi hỏi một lượng lớn nhân sự có trình độ chuyên môn cao để triển khai. Tuy nhiên, hiện tại tại địa phương, số lượng người có năng lực chuyên môn ở lĩnh vực này vẫn còn hạn chế do chủ yếu là dân nhập cư, không đáp ứng yêu cầu nhân lực có trình độ chuyên môn kỹ thuật, tay nghề cao, kỹ năng làm việc trong môi trường công nghệ và cạnh tranh. Việc tìm kiếm và giữ chân nhân tài là một vấn đề cấp bách mà các doanh nghiệp đang phải đối mặt. Hai là, chi phí cao và thiếu nguồn tài chính: Việc triển khai Công nghiệp 4.0 đòi hỏi đầu tư tài chính và thời gian. Việc áp dụng Công nghiệp 4.0 đòi hỏi các doanh nghiệp phải đầu tư mạnh vào hệ thống máy móc, thiết bị để tăng hiệu quả sản xuất. Tuy nhiên, chi phí đầu tư khá lớn, đặc biệt là trong những doanh nghiệp nhỏ và vừa. Khi chưa có đủ nguồn tài chính cần thiết, việc áp dụng công nghệ mới có thể bị chậm trễ hoặc không triển khai hết tiềm năng. Ba là, lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa còn đang thiếu kiến thức về Công nghiệp 4.0: Với số lượng đông đảo các doanh nghiệp nhỏ và vừa đang hoạt động tại Bình Dương, một số doanh nghiệp chưa được trang bị kiến thức chuyên môn về Công nghiệp 4.0 và cách triển khai nó vào trong hoạt động kinh doanh của mình. Bốn là, số lượng doanh nghiệp ít: Tại tỉnh Bình Dương, số lượng doanh nghiệp tập trung vào các ngành công nghiệp, đa phần là doanh nghiệp của tập đoàn lớn. Điều này đồng nghĩa với việc khó khăn trong việc hợp tác với các doanh nghiệp khác để ứng dụng công nghệ tiên tiến nhất vào sản xuất kinh doanh. Năm là, khó khăn trong việc hợp tác với các đối tác và chuyên gia liên quan đến Công nghiệp 4.0: Quá trình hợp tác và liên kết với các đối tác và chuyên gia có liên quan đến Công 338
nghiệp 4.0 vẫn còn khó khăn đối với một số doanh nghiệp. Điều này có thể đưa đến việc chậm tiến độ trong việc áp dụng công nghệ mới và thiếu kiến thức cần thiết để phát triển kinh doanh. Tóm lại, việc ứng dụng Công nghiệp 4.0 tại Bình Dương đang gặp phải nhiều thách thức và khó khăn. Các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương cần đối mặt với các thách thức và cạnh tranh trong môi trường kinh doanh ngày càng cạnh tranh và toàn cầu hóa. Vì vậy, việc áp dụng Công nghiệp 4.0 sẽ giúp cho các doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, gia tăng giá trị sản phẩm và dịch vụ, tăng độ chính xác và giảm chi phí sản xuất, từ đó giúp cho doanh nghiệp tăng cường sức cạnh tranh. Việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trên nền tảng Công nghiệp 4.0 là cần thiết để đem lại lợi ích cho nền kinh tế địa phương, đồng thời cũng đóng góp vào sự phát triển bền vững trong thời đại mới. 3.2. Giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương trên nền tảng Công nghiệp 4.0 Nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương trên nền tảng Công nghiệp 4.0 là cần thiết để đáp ứng các thách thức và nhu cầu của thị trường hiện nay. Để vượt qua các khó khăn và hạn chế, các doanh nghiệp ở tỉnh cần có các giải pháp như: Một là, đầu tư vào nghiên cứu và phát triển: Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển là điều cần thiết để các doanh nghiệp có thể nắm bắt được các công nghệ mới và đưa chúng vào sản xuất và kinh doanh. Các tổ chức, cơ quan chính phủ có thể thúc đẩy nghiên cứu và phát triển theo hướng 4.0 thông qua việc cung cấp nguồn tài trợ, khuyến khích hợp tác giữa các doanh nghiệp và các viện/lớp học. Hai là, tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực: Các doanh nghiệp cần đầu tư vào đào tạo và phát triển đội ngũ nhân lực với kỹ năng chuyên môn về Công nghiệp 4.0, cũng như tìm kiếm các chuyên gia có kinh nghiệm để hỗ trợ các hoạt động sản xuất. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp cải thiện năng suất lao động và chất lượng sản phẩm. Một trong những giải pháp hàng đầu để nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trên nền tảng Công nghiệp 4.0 là đào tạo nguồn nhân lực với trình độ được cập nhật về các công nghệ mới như AI, Big Data, IoT, 3D printing,... Các đơn vị đào tạo có thể hợp tác với các doanh nghiệp để cung cấp nền tảng kiến thức và kỹ năng để các nhân viên công ty có thể áp dụng công nghệ mới trong vào hoạt động kinh doanh hàng ngày. Ba là, đẩy mạnh áp dụng Công nghệ tiên tiến vào sản xuất: Các công nghệ tiên tiến như AI, IoT, Blockchain, Chatbot, Big Data, 5G... đang trở thành xu hướng và được đưa vào áp dụng trong sản xuất. Doanh nghiệp cần chú trọng đầu tư vào các giải pháp Công nghiệp 4.0 để cải thiện chất lượng, tăng hiệu suất sản xuất và tiết kiệm chi phí, đồng thời cải thiện trải nghiệm khách hàng. Bốn là, hỗ trợ tài chính và cơ sở hạ tầng: Để áp dụng Công nghiệp 4.0, các doanh nghiệp cần đầu tư cho việc mua sắm thiết bị, công nghệ và phát triển cơ sở hạ tầng. Chính phủ và các tổ chức nắm giữ tài sản trọng điểm cần phải đầu tư cho các công trình hạ tầng giao thông, kết nối và cung cấp các dịch vụ để tạo ra môi trường tiền đề tốt nhất cho các doanh nghiệp có thể áp dụng công nghệ 4.0. Năm là, tạo sự kết nối tăng cường hợp tác và trao đổi thông tin giữa các doanh nghiệp: oanh nghiệp cần hợp tác với đối tác trong nước và quốc tế để cùng tìm kiếm giải pháp thích hợp, chia sẻ kinh nghiệm và tận dụng những tiềm năng và lợi ích của mỗi bên. Đồng thời, tối ưu hoá quy trình kinh doanh và quản lý chuỗi cung ứng. Việc tạo sự kết nối và trao đổi thông tin giữa các doanh nghiệp là rất quan trọng để tạo ra các giải pháp tốt nhất cho thực hiện Công nghiệp 4.0. Các tổ chức, mạng lưới, liên minh doanh nghiệp nên được khuyến khích hợp tác để tạo ra các cơ hội trao đổi, học tập và mở rộng mạng lưới kinh doanh. 339
Sáu là, tận dụng dữ liệu để quản lý sản xuất: Nhân rộng ứng dụng của dữ liệu trong quản lý sản xuất sẽ giúp doanh nghiệp chỉnh sửa các quy trình cũ, hoạch định chiến lược mới, dễ dàng quản trị nhân sự và cung cấp sản phẩm có chất lượng tốt hơn. Bảy là, đẩy mạnh trải nghiệm khách hàng: Doanh nghiệp nên đẩy mạnh trải nghiệm khách hàng trên nền tảng số để giúp tăng cường liên kết và nâng cao kinh nghiệm mua sắm. Tám là, khuyến khích đi đầu trong công nghệ 4.0: Các doanh nghiệp có thể tận dụng cơ hội dự đoán và tự động hóa để đầu tư vào các thông số, sản phẩm và dịch vụ mới. Có thể khai thác các sáng kiến khởi nghiệp và những sản phẩm mới để hướng tới quy mô lớn hơn và thị trường toàn cầu. Điều này sẽ giúp tăng tính cạnh tranh của các doanh nghiệp tại Bình Dương và giúp họ tiếp cận được với những cơ hội mới. Chín là, xây dựng hệ sinh thái Công nghiệp 4.0: Cần phải xây dựng một hệ sinh thái Công nghiệp 4.0, trong đó có sự tham gia của các doanh nghiệp sản xuất, các nhà cung cấp dịch vụ và chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ 4.0. Việc tạo ra một cộng đồng kết nối giúp đưa ra các giải pháp công nghệ mới, đào tạo nhân lực và chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm để phát triển kinh tế ứng dụng công nghệ nhanh chóng. Mười là, tăng cường bảo mật thông tin và an toàn mạng: Với việc sử dụng công nghệ 4.0, các doanh nghiệp cũng sẽ đối mặt với các rủi ro liên quan đến an ninh mạng và bảo mật thông tin. Do đó, các doanh nghiệp cần đầu tư vào hệ thống an toàn mạng, tuyển dụng các chuyên gia về an ninh mạng và cung cấp đào tạo để nhân viên hiểu được những nguy cơ liên quan đến an ninh mạng và biết cách phòng chống chúng. Mười một là, thúc đẩy đổi mới pháp luật và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển: Tăng cường đặt ra mục tiêu phát triển, đổi mới và thích ứng với thị trường mới, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trở nên linh hoạt và hiệu quả, giải quyết các thủ tục hành chính phức tạp và chậm chạp. Bình Dương cần phải xác định hoàn chỉnh thông tin về các tổ chức cung cấp dịch vụ, quy định và chủ trương chính sách để giúp các doanh nghiệp có thể đáp ứng được các yêu cầu pháp lý. Mười hai là, tăng cường cạnh tranh và khuyến khích đầu tư trực tiếp nước ngoài vào địa phương: Tạo ra các cơ quan quản lý độc lập và không tham nhũng, bảo đảm đầu tư cho các dịch vụ công cộng như giáo dục, sức khỏe, an ninh và cơ sở hạ tầng. Ngoài ra, việc tăng cường quan hệ giao thương với các đối tác quốc tế và đưa ra chính sách thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài cũng là giải pháp hữu hiệu để nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tại Bình Dương. Bên cạnh đó, các xây dựng các khu công nghiệp, khu kinh tế đặc biệt được trang bị đầy đủ cơ sở hạ tầng, dịch vụ tiện ích đảm bảo để thu hút đầu tư và các doanh nghiệp thuộc khu vực trong nước hoặc quốc tế đến đặt khẩu nghiệp vụ của họ tại địa phương. Tổng kết, các giải pháp trên sẽ giúp cho các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương nâng cao năng lực cạnh tranh trên nền tảng Công nghiệp 4.0, thúc đẩy sự phát triển bền vững và đáp ứng được nhiều thách thức trong môi trường kinh doanh hiện nay. 3.3. Những lợi ích của việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương trên nền tảng Công nghiệp 4.0 Việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương trên nền tảng Công nghiệp 4.0 mang lại nhiều lợi ích, bao gồm: Một là, tăng năng suất lao động và giảm chi phí sản xuất: Các doanh nghiệp sử dụng Công nghệ 4.0 để tăng năng suất lao động thông qua tự động hóa và quản lý quy trình sản xuất. Điều này giúp tăng hiệu quả sản xuất, giảm thời gian và giảm chi phí vận hành, nâng cao chất lượng và tạo ra sản phẩm có giá trị cao hơn trên thị trường. Kết quả là thu nhập của người lao động sẽ được nâng cao. 340
Hai là, tạo ra những sản phẩm/dịch vụ mới và tiên tiến hơn, đáp ứng nhu cầu của thị trường: Các doanh nghiệp sử dụng Công nghệ 4.0 để đổi mới và phát triển sản phẩm/dịch vụ mới, tận dụng được các cơ hội thị trường mới mà công nghệ đưa ra. Điều này giúp tăng tính cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường và đáp ứng được nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng. Ba là, nâng cao vị thế của tỉnh Bình Dương trên bản đồ kinh tế-xã hội ở Việt Nam: Việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tại Bình Dương trên nền tảng Công nghiệp 4.0 sẽ đưa tỉnh lên vị thế mới trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, tự động hóa và các công nghệ mới. Tỉnh Bình Dương sẽ trở thành một trong những trung tâm kinh tế mới và thu hút đầu tư của nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước. Bốn là, tăng thu nhập cho người lao động: Nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trên nền tảng công nghiệp 4.0 có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo ra thêm nhiều việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, giảm bớt tình trạng thất nghiệp, cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Năm là, tăng cường tính cạnh tranh của doanh nghiệp: Việc sử dụng các công nghệ tiên tiến và ứng dụng Công nghiệp 4.0 giúp các doanh nghiệp tăng cường tính cạnh tranh trên thị trường. Các giải pháp này giúp cải thiện năng suất lao động, tăng tốc độ sản xuất, giảm thiểu lỗi và giảm chi phí sản xuất. Sáu là, tăng tính linh hoạt và đáp ứng nhanh chóng yêu cầu của khách hàng: Công nghiệp 4.0 cung cấp những giải pháp kỹ thuật số giúp giảm thiểu thời gian chờ đợi và thời gian lên kế hoạch, tăng độ linh hoạt và tiện ích trong quản lý quy trình sản xuất, giúp doanh nghiệp đáp ứng nhanh chóng yêu cầu của khách hàng. Bảy là, nâng cao năng lực, đào tạo và phát triển nhân lực: Việc ứng dụng Công nghiệp 4.0 đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư vào đào tạo và phát triển nhân lực có kỹ năng chuyên môn về Công nghiệp 4.0, giúp nâng cao năng lực của doanh nghiệp và nhân lực của mình. Tóm lại, việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trên nền tảng Công nghiệp 4.0 mang lại nhiều lợi ích quan trọng và giúp doanh nghiệp đáp ứng được nhu cầu khắt khe của khách hàng, tăng cường tính cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh đem lại nhiều lợi ích cho cả doanh nghiệp, người lao động và tỉnh. 3.4. Đề xuất hướng phát triển, kiến nghị Đề xuất hướng phát triển cho doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương trong quá trình ứng dụng Công nghiệp 4.0: Thứ nhất, đầu tư vào hệ thống tự động hóa và quản lý thông minh: Các doanh nghiệp nên đầu tư vào hệ thống tự động hóa và quản lý thông minh để tối ưu quá trình sản xuất, giảm chi phí vận hành, tăng năng xuất lao động và đảm bảo chất lượng sản phẩm. Điều này giúp nâng cao hiệu quả kinh doanh và tính cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Thứ hai, nâng cao năng lực kỹ thuật số: Các doanh nghiệp nên đào tạo và phát triển năng lực cho các kỹ sư, kĩ thuật viên và cán bộ quản lý đối với các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, blockchain, Big Data, IoT, v.v. Theo đó tạo ra những sản phẩm/dịch vụ mới, thúc đẩy sự thay đổi và tiến độ các quy trình và hoạt động, giảm chi phí sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm. Thứ ba, quản lý tài nguyên nhân lực thông qua Công nghệ 4.0: Sử dụng Công nghệ 4.0 để nâng cao hiệu quả quản lý nhân sự và đào tạo nhân lực. Các doanh nghiệp cần ứng dụng các công nghệ như trí tuệ nhân tạo, blockchain, Big Data, để quản lý tài nguyên nhân lực hiệu quả hơn và tạo điều kiện cho nhân viên phát triển năng lực bản thân. 341
Thứ tư, xây dựng mối quan hệ đối tác và kết nối hệ thống với đối tác thương mại quốc tế: Đối tác thương mại quốc tế sẽ giúp doanh nghiệp nắm bắt được xu hướng tiên tiến nhất của ngành. Khi đó, xây dựng mối quan hệ đối tác vững chắc cùng hệ thống kết nối sẽ giúp doanh nghiệp nhanh chóng tiếp cận với hệ sinh thái Công nghiệp 4.0 trong và ngoài nước. Thứ năm, thúc đẩy sự thay đổi và tiến độ các hoạt động dựa trên quy trình: Công nghiệp 4.0 mang lại nhiều cơ hội để thay đổi các hoạt động cũ thành hoạt động mới, hiệu quả. Các doanh nghiệp tại Bình Dương cần quan tâm và thúc đẩy sự thay đổi và tiến độ các hoạt động dựa trên quy trình thông qua các công nghệ như blockchain, … Thứ sáu, nghiên cứu và phân tích thị trường để đưa ra những sản phẩm/dịch vụ tiên tiến và đáp ứng nhu cầu của khách hàng: Việc nghiên cứu và phân tích thị trường là một bước quan trọng để đưa ra sản phẩm/dịch vụ tiên tiến và đáp ứng nhu cầu của khách hàng trong quá trình ứng dụng Công nghiệp 4.0 tại tỉnh Bình Dương. Các doanh nghiệp cần thực hiện các bước cụ thể để đạt được kết quả tốt trong việc phát triển sản phẩm/dịch vụ mới. Một số kiến nghị để Chính phủ, tỉnh Bình Dương và các khu vực trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam có thể thực hiện để phát triển Công nghiệp 4.0 và cải thiện môi trường kinh doanh: Nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực: Chính phủ có thể đầu tư để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực Công nghiệp 4.0, đặc biệt là các chuyên ngành liên quan đến trí tuệ nhân tạo, IoT, Big Data, blockchain, v.v. Điều này sẽ giúp nâng cao năng lực của lao động và giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả kinh doanh. Cung cấp hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp: Chính phủ và chính quyền địa phương có thể cung cấp các khoản hỗ trợ tài chính để phát triển Công nghiệp 4.0 cho các doanh nghiệp. Các khoản hỗ trợ này có thể bao gồm đầu tư vốn, cấp hỗ trợ dự án hoặc các khoản vay ưu đãi với mức lãi suất thấp. Xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật số: Chính phủ cần đầu tư trong việc xây dựng các hệ thống hạ tầng kỹ thuật số, đặc biệt là mạng lưới viễn thông, để giúp doanh nghiệp tiếp cận với các công nghệ Công nghiệp 4.0 một cách nhanh chóng và dễ dàng. Thúc đẩy sự hợp tác giữa các doanh nghiệp: Tỉnh Bình Dương và các khu vực khác trong vùng có thể tạo điều kiện và khuyến khích các doanh nghiệp trong khu vực hợp tác với nhau để chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và tài nguyên, đồng thời tạo ra cơ hội để phát triển sản phẩm và dịch vụ. Tạo môi trường kinh doanh thuận lợi: Chính phủ, tỉnh Bình Dương và các khu vực trong vùng cần tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi, giảm thiểu các thủ tục phức tạp và chi phí, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Công nghiệp 4.0 phát triển. Phát triển thị trường hàng hóa và dịch vụ: Chính phủ và các chính quyền địa phương có thể đầu tư vào việc xây dựng các khu vực, trung tâm thương mại, công viên công nghệ cho các doanh nghiệp Công nghiệp 4.0 thuận lợi trong quá trình bán hàng và quảng bá sản phẩm. Đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu và phát triển: Chính phủ và các khu vực trong vùng cần đầu tư vào hoạt động nghiên cứu và phát triển để khám phá và phát triển các công nghệ, sản phẩm và dịch vụ mới thông qua việc tạo ra các chương trình hỗ trợ đào tạo, kết nối các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp, và hỗ trợ tài chính cho các dự án nghiên cứu và phát triển. Hỗ trợ các doanh nghiệp tiềm năng: Tỉnh Bình Dương và các khu vực trong vùng cần hỗ trợ các doanh nghiệp tiềm năng trong lĩnh vực Công nghiệp 4.0, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, thông qua việc cung cấp năng lực đào tạo, tài chính và chỉ đạo. 342
Tạo ra các chính sách khuyến khích: Chính phủ và các khu vực trong vùng cần đưa ra các chính sách khuyến khích để đẩy mạnh Công nghiệp 4.0, bao gồm các chính sách khuyến khích đầu tư vốn, miễn giảm thuế, hỗ trợ tài chính và các chương trình hỗ trợ đào tạo. Hợp tác quốc tế: Chính phủ, tỉnh Bình Dương và các khu vực trong vùng cần hợp tác với các đối tác quốc tế để trao đổi kinh nghiệm và tìm kiếm cơ hội đầu tư và phát triển trên thị trường quốc tế. Sử dụng Công nghiệp 4.0 để nâng cao chất lượng cuộc sống: Cuối cùng, Chính phủ, tỉnh Bình Dương và các khu vực trong vùng có thể sử dụng Công nghiệp 4.0 để nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, bao gồm các lĩnh vực như sức khỏe, giáo dục, giao thông và an ninh. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng Công nghiệp 4.0 phát triển theo hướng bền vững và có lợi cho toàn xã hội. Tóm lại, các kiến nghị này sẽ giúp Chính phủ, tỉnh Bình Dương và các khu vực trong vùng thúc đẩy Công nghiệp 4.0 và phát triển kinh tế một cách bền vững, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân trong khu vực. 4. KẾT LUẬN Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của Công nghiệp 4.0, việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương trên nền tảng Công nghiệp 4.0 là một điều cần thiết và quan trọng cho sự phát triển bền vững của kinh tế địa phương. Với những nỗ lực và giải pháp nêu trên, tỉnh Bình Dương có thể tiếp tục đóng vai trò dẫn đầu trong việc ứng dụng Công nghiệp 4.0 và là một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp. Chúng ta còn đang đối diện với nhiều thách thức như khủng hoảng kinh tế toàn cầu và sự cạnh tranh gay gắt từ các thị trường khác. Nhìn chung, Công nghiệp 4.0 mang lại những cơ hội lớn cho sự phát triển của các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương. Tuy nhiên, để đạt được thành công trong việc áp dụng Công nghiệp 4.0, các doanh nghiệp cần có những quyết định tỉnh táo và chiến lược phù hợp với tình hình thị trường. Chúng ta cần nâng cao nhận thức về Công nghiệp 4.0 và động viên các doanh nghiệp tại Bình Dương tham gia nghiên cứu và đưa ra các giải pháp cải tiến tiến bộ phận sản xuất, cải tiến quy trình quản lý, tăng cường đào tạo nhân lực, đầu tư vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm/dịch vụ tiên tiến. Chỉ có khi các doanh nghiệp tại Bình Dương đầu tư sâu vào Công nghiệp 4.0 và hoàn thiện các cơ chế hỗ trợ phù hợp thì chúng ta mới có thể tận dụng mọi cơ hội, nâng cao năng lực cạnh tranh và đạt được sự phát triển bền vững của kinh tế địa phương. Do đó, chúng ta cần đặc biệt chú trọng đến việc đẩy mạnh đầu tư vào Công nghiệp 4.0 và hỗ trợ các doanh nghiệp tại Bình Dương để nâng cao năng lực cạnh tranh. Từ đó, sẽ góp phần thu hút các đầu tư mới, tạo việc làm cho người dân địa phương và đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Cuối cùng, hy vọng rằng những giải pháp và đề xuất đã đưa ra trong thảo luận sẽ giúp các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương nâng cao năng lực cạnh tranh và đóng góp vào sự phát triển của kinh tế địa phương trong thời đại Công nghiệp 4.0 343
TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Chuhamas Chittithaworn, Md. Aminul Islam, & Thiyada Keawchana. (2010). Factors Affecting Business Success of Small and Medium Enterprises (SMEs) in Thailand. Malaysia: Shool of Business Innovation and Technopreneurship, Universiti Malaysia Perlis 2. Man, & W.Y Ed Snape. (2008). Enterpreneurial Competencies and the Performance of Small and Medium Enterprises: An Investigation through a Framework of Competitiveness. Hong Kong (China): Hong Kong Polytechnic University. 3. Đặng Minh Luân (2021). Nghiên cứu nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhỏ và vừa tại tỉnh Bình Dương. Truy cập ngày 28/04/2023. https://tapchicongthuong.vn/bai- viet/nghien-cuu-nhan-to-anh-huong-den-nang-luc-canh-tranh-cua-doanh-nghiep-nho-va-vua-tai- tinh-binh-duong-83290.htm 4. Khương P.T.V.M (2019). Dự báo tác động của chuyển đổi số tới kết quả sản xuất - kinh doanh của 500 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam, số 10/2019. 5. Đỗ Mỹ Linh (2021). Giải pháp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa - Số hóa doanh nghiệp 4.0. Truy cập ngày 28/04/2023 https://blog.cole.vn/giai-phap-cho-doanh-nghiep-vua-va-nho/ 6. Phương Lê, Quang Trí (2023). Thúc đẩy đổi mới sáng tạo và công nghệ 4.0 trong sản xuất. Truy cập ngày 28/04/2023 https://baobinhduong.vn/thuc-day-doi-moi-sang-tao-va-cong-nghe-4-0-trong-san- xuat-a289565.html 7. Hoàng Phong (2023). Tình hình thu hút FDI trong Quý I năm 2023 trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bình Dương. 344