Một số lưu ý khi biên soạn các bài tập dạy dịch nói cho học viên khoa tiếng Nga Học viện Khoa học Quân sự

v Dịch thuật<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> MỘT SỐ LƯU Ý KHI BIÊN SOẠN CÁC BÀI TẬP<br /> DẠY DỊCH NÓI CHO HỌC VIÊN KHOA TIẾNG NGA<br /> HỌC VIỆN KHOA HỌC QUÂN SỰ<br /> TRẦN THỊ THANH TRÀ*<br /> *Học viện Khoa học Quân sự,  tradichthuat@yahoo.com<br /> Ngày nhận bài: 04/12/2018; ngày sửa chữa: 14/01/2019; ngày duyệt đăng: 25/02/2019<br /> <br /> <br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Nhằm nâng cao chất lượng dạy và học dịch, việc biên soạn giáo trình tài liệu để giảng dạy đóng<br /> vai trò quan trọng. Bài viết này đề cập đến một vài nét tổng quan trong quá trình dịch nói cũng<br /> như một số cơ sở phương pháp để biên soạn các bài tập dạy dịch nói. Xuất phát từ những thao tác<br /> chính trong quá trình dịch nói như nghe hiểu, bút ký, ghi nhớ, diễn đạt…, bài viết đưa ra một số<br /> dạng bài tập đặc trưng để luyện dịch nói nhằm năng cao khả năng và kỹ năng dịch.<br /> Từ khóa: kỹ năng dịch, nghe hiểu, ghi nhớ, dịch nói, diễn đạt<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ một số dạng bài luyện dịch nói. Việc nghiên cứu cơ<br /> sở phương pháp luận của quá trình dịch nói cũng<br /> Dịch là một loại hình hoạt dộng phức tạp và đa như gợi ý các dạng bài tập luyện là một việc làm<br /> dạng của con người. Trong các kỹ năng dịch thuật, có ý nghĩa, góp phần nâng cao chất lượng dạy và<br /> dịch nói một cách có hệ thống là việc làm khó học cho học viên tại Học viện Khoa học Quân sự.<br /> khăn. Dịch viết và dịch nói về bản chất vẫn là dịch,<br /> nhưng hai hoạt động này có sự khác nhau cơ bản 2. CÁC THAO TÁC TRONG QUÁ TRÌNH<br /> đó là kết quả dịch viết được thể hiện bằng chữ viết DỊCH NÓI<br /> lưu lại trên giấy tờ văn bản, vì vậy rất tiện cho<br /> Dịch nói là cách truyền tải ý nghĩa của lời nói<br /> việc khảo sát, nghiên cứu. Kết quả dịch nói được<br /> từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác có tính đến<br /> thể hiện bằng ngôn ngữ nói (âm thanh), chỉ tồn tại<br /> các đặc điểm về từ vựng, ngữ pháp và văn phong.<br /> trong khoảnh khắc không để lại dấu vết gì. Ngày<br /> (Nguyễn Hồng Cổn, 2001).<br /> nay khoa học công nghệ phát triển, máy ghi âm, ghi<br /> hình đã giúp cho chúng ta có điều kiện để nghiên Xuất phát từ quan điểm cho rằng, dịch là một<br /> cứu và rút kinh nghiệm, xây dựng hệ thống lý luận loại hình của hoạt động lời nói, nó vẫn thực hiện<br /> về dịch nói. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng chức năng chung của ngôn ngữ là chức năng giao<br /> tôi đề cập đến vài nét tổng quan về dịch nói, các tiếp bằng lời nói. Tuy nhiên, đối với dịch nói lại<br /> thao tác trong quá trình dịch, trên cơ sở đó, đề xuất cần lưu ý tới một số đặc thù của nó so với dịch viết<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 82 Số 18 (3/2019)<br />  dịch thuật v<br /> <br /> <br /> <br /> trong phương pháp giảng dạy và trong việc xây vậy mục tiêu chủ yếu của bài tập chuyển đổi là tạo<br /> dựng hệ thống bài tập trên cơ sở xác định những kỹ xảo tự động hóa và kỹ năng chuyển đổi nhanh<br /> kỹ năng, kỹ xảo cần hình thành và rèn luyện. tư duy từ ngôn ngữ gốc sang ngôn ngữ dịch. Vì<br /> thế, người phiên dịch cần nghiên cứu nhiều các<br /> Nhà nghiên cứu về lý thuyết dịch M.JU. công trình đối chiếu các cấu trúc hình thức và cấu<br /> Iliuskina (2015) cho rằng, dịch nói là một quá<br /> trúc ngữ nghĩa của hai ngôn ngữ cụ thể. Nguyên<br /> trình gồm các giai đoạn sau:<br /> tắc xây dựng bài tập chuyển đổi là tần số lặp lại<br /> - Thu nhận, phân tích và hiểu thông tin dịch cao của các đơn vị cần chuyển đổi, từ ngữ cảnh<br /> quen chuyển dần sang ngữ cảnh mới. Đối với từng<br /> - Ghi nhớ nội dung thông tin lĩnh vực giao tiếp như chính trị, ngoại giao, văn<br /> hóa, kinh tế, quân sự…, đơn vị chuyển đổi đi từ<br /> - Lập phương án chuyển đổi thông tin từ nghĩa thấp đến cao: từ-cụm từ-đoạn câu-câu-những đoạn<br /> gốc sang ngôn ngữ dịch đơn lẻ trong bài nói.<br /> - Hình thành bản dịch<br /> Đối với quá trình hình thành bản dịch cần lưu<br /> Có thể dựa trên phân chia này mà xác định ý: muốn cho người nghe hiểu được và hiểu tốt ý<br /> những kỹ năng dịch nói theo từng giai đoạn. Để của nguyên bản, người dịch phải diễn đạt rõ ràng,<br /> xác định được cụ thể và chính xác, cần đi sâu tìm mạch lạc, phát âm đúng, ngữ điệu chuẩn, ngắt nghỉ<br /> hiểu đặc điểm của từng giai đoạn và phát hiện đúng chỗ, khắc phục những lỗi như lặp lại từ hay<br /> những nét đặc thù của chúng trong dịch nói. Thu cụm từ nhiều lần khi suy nghĩ cách truyền đạt đoạn<br /> nhận thông tin trong dịch nói đó chính là nghe tiếp theo.<br /> hiểu. Quá trình này tuy đã được rèn luyện ở bộ<br /> môn thực hành tiếng, nhưng cần được củng cố và Kỹ năng dịch nói là các thao tác được tiến<br /> tích cực hóa trên cơ sở dữ liệu đa dạng về lĩnh hành tại chỗ với sự có mặt của người nói và người<br /> vực tri thức, thể loại thông tin và tu từ chức năng. nghe. Kỹ năng này ngoài các thao tác của dịch viết<br /> Hơn thế, nghe hiểu trong dịch nói không hoàn toàn còn bao gồm các thao tác nghe hiểu, ghi nhớ, lên<br /> giống như nghe hiểu trong các mục tiêu giao tiếp phương án dịch, thể hiện nội dung thông tin bằng<br /> khác. Trong dịch nói, nghe có tính định hướng ngữ lời. Tham gia vào cả quá trình này có yếu tố rất<br /> nghĩa và giao tiếp hơn. Ở đây cái cần nghe không quan trọng là yếu tố tâm lý. Việc rèn luyện kỹ năng<br /> đơn thuần là một đoạn của một bài khóa nào mà dịch nói có thể chia thành các giai đoạn như giai<br /> là thông tin đòi hỏi người phiên dịch phải hiểu cặn<br /> đoạn nghe và lý giải, giai đoạn ghi nhớ, giai đoạn<br /> kẽ, chính xác để sau đó truyền đạt lại cho người<br /> nghe. Nghe trong dịch nói là quá trình diễn ra hầu rèn luyện bút ký, lên phương án lời nói, nói bằng<br /> như song song không chỉ với việc phân tích để ngôn ngữ dịch. Kỹ năng dịch nói là tổng thể của<br /> hiểu nội dung thông báo mà còn với việc lập kế các thao tác sau:<br /> hoạch để khôi phục và diễn đạt lại nội dung đó<br /> bằng phương tiện ngôn ngữ khác. Bảng 1: Các thao thác trong quá trình dịch nói<br /> <br /> Đối với khâu ghi nhớ, bên cạch việc rèn luyện Kỹ năng<br /> Mục tiêu rèn luyện<br /> các loại trí nhớ cần đặc biệt chú ý và tập trung rèn chi tiết<br /> luyện khả năng ghi nhớ theo nội dung, phát hiện Nghe hiểu Rèn luyện kỹ năng nghe, hiểu nội dung<br /> các mối quan hệ và ý nghĩa giữa các yếu tố trong thông tin từ ngôn ngữ gốc (lời nói).<br /> câu, xác định các loại thông tin chủ yếu, sau đó<br /> thâu tóm ý chính và tìm điểm tựa cho trí nhớ. Ghi nhớ Do yếu tố thời gian chuyển tài thông tin<br /> trong dịch nói, cần rèn luyện năng lực ghi<br /> Trong kỹ năng chuyển đổi, người phiên dịch nhớ không có sự hỗ trợ của thiết bị, công<br /> phải xử lý chủ yếu những thông tin mang tính chất cụ ghi nhớ cho người dịch, để thực hiện<br /> đầy đủ, chính xác nội dung thông tin.<br /> của ngôn ngữ nói nhưng đòi hỏi phải tức thời. Vì<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> Số 18 (3/2019) 83<br /> v Dịch thuật<br /> <br /> <br /> <br /> Bút ký Rèn luyện khả năng dùng các ký hiệu, chữ quyển giáo trình và một tài liệu giảng dạy. Cho đến<br /> viết đơn giản ghi lại từ ngữ quan trọng trong nay, tổ bộ môn đã nâng cấp được một giáo trình.<br /> nội dung lời nói trong khi nghe nhằm trợ Các giáo trình còn lại được biên soạn cách đây đã<br /> giúp nhanh chóng cho hoạt động ghi nhớ. lâu, thông tin trong đó không còn cập nhật, không<br /> mang tính thời sự. Môn dịch nói mới được đưa<br /> Lý giải (hiểu) Rèn luyện việc lý giải của người dịch với<br /> thông tin nghe được với sự trợ giúp của<br /> vào giảng dạy, việc biên soạn giáo trình, tài liệu<br /> kiến thức xã hội và trí thông minh, sáng liên quan đang được triển khai. Vì thế cần phải lựa<br /> tạo của người dịch. chọn, xác định cơ sở lý luận cũng như định hướng<br /> về phương pháp để xây dựng hệ thống bài tập sao<br /> Nhận biết Rèn luyện cho người dịch cách nắm bắt cho phù hợp nhằm rèn luyện kỹ năng và nâng cao<br /> chủ đề chủ đề, từ đó căn cứ vào chủ đề tiến hành chất lượng học dịch của học viên là một việc làm<br /> tổ chức nội dung ngôn ngữ trong lời dịch.<br /> cần thiết.<br /> Lên phương Trên cơ sở thông tin tiếp nhận, người dịch<br /> Từ đặc điểm và những yếu tố về kỹ năng dịch<br /> án biểu đạt cần lên phương án diễn đạt để chuẩn bị<br /> cho khâu diễn đạt bằng ngôn ngữ dịch. (dịch viết, dịch nói), kết hợp với lý luận dạy học<br /> hiện đại, lý luận dạy dịch, căn cứ đối tượng, mục<br /> Thực hiện Kỹ năng phát biểu trước công chúng là tiêu yêu cầu đào tạo, thực trạng giảng dạy môn<br /> diễn đạt cơ sở để người dịch nói diễn đạt lại các dịch tại khoa tiếng Nga Học viện KHQS để chúng<br /> bằng ngôn thông tin đã tiếp nhận bằng ngôn ngữ tôi mạnh dạn đề xuất một số dạng bài tập để rèn<br /> ngữ dịch (lời dịch một cách chính xác, lưu loát.<br /> luyện kỹ năng dịch nói.<br /> nói)<br /> 3.1. Nghe và dịch các số từ<br /> Từ những nội dung trên cho chúng ta nhìn<br /> nhận một cách tổng thể về dịch, năng lực dịch và Học viên nghe giảng viên đọc các số bằng<br /> kỹ năng dịch. Việc rèn luyện kỹ năng dịch cho tiếng Nga và ghi chép, sau đó nói các con số đó<br /> người học trong môi trường đào tạo được thể hiện bằng tiếng Việt theo cấp độ tăng dần 1 con số, 2<br /> ở hai yếu tố, đó là thiết kế nội dung rèn luyện và con số, 3 con số...<br /> phương pháp (giải pháp) luyện tập. Có thể nói, kỹ<br /> năng dịch là yếu tố đầu tiên để bồi dưỡng năng Ví dụ:<br /> lực dịch cho người học. Người có năng lực dịch<br /> Giảng viên đọc: восемнадцать<br /> phải là người nắm bắt được kỹ năng dịch để thao<br /> tác dịch. Từ mức độ thành thục của người dịch thể Học viên : mười tám<br /> hiện qua các thao tác thực hiện kỹ năng dịch để<br /> Giảng viên đọc: двадцать один<br /> đánh giá người đó có năng lực dịch hay không?<br /> Việc rèn luyện kỹ năng dịch cho người học là quá Học viên: hai mốt<br /> trình lâu dài, tỉ mỉ, thực hiện từ đơn giản đến phức<br /> tạp, theo qui trình nhất định. Giảng viên đọc: В тысяча девятьсот девяно-<br /> сто шестом году<br /> 3. MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP LUYỆN DỊCH<br /> Học viên: Vào năm 1996<br /> Khảo sát việc học dịch tại khoa tiếng Nga Học 3.2. Nghe và nhắc lại thông tin<br /> viện Khoa học Quân sự cho thấy, học viên chủ<br /> yếu là học dịch viết theo các chủ đề: ngoại giao, Học viên nghe và nhắc lại ngay (sau người<br /> văn hóa, xã hội môi trường giáo dục, kinh tế và đọc), lúc đầu là bằng tiếng Việt, sau chuyển sang<br /> quân sự. Các giáo trình dạy dịch hiện nay đều do tiếng Nga. Giảng viên kiểm soát và yêu cầu học<br /> Khoa tự biên soạn. Hiện tại khoa đang sử dụng hai viên tốc độ nhắc lại không quá chậm, không sót từ,<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 84 Số 18 (3/2019)<br />  dịch thuật v<br /> <br /> <br /> <br /> đảm bảo ngữ âm, ngữ điệu. Bài tập này nên thực chọn bài dễ và ngắn (1-2 câu), sau đó dài dần (4-5<br /> hiện trên phòng máy. câu). Loại bài tập này chủ yếu luyện dịch Việt-Nga.<br /> <br /> Ví dụ: 3.5. Nghe và dịch tóm tắt nội dung<br /> <br /> Giảng viên đọc: Thủ tướng chính phủ Giảng viên cho học viên nghe mội đoạn gồm<br /> 5-6 câu tiếng Việt. Một học viên tóm tắt bằng<br /> Học viên nhắc lại: Thủ tướng chính phủ (ngay tiếng Việt nội dung đoạn đó thành một hoặc hai<br /> sau khi giảng viên kết thúc lời của mình) câu. Học viên khác truyền đạt nội dung tóm tắt<br /> đó sang tiếng Nga. Sau mội thời gian chuyển sang<br /> Giảng viên: Thủ tướng chính phủ nước chiều ngược lại (Nga-Việt), khi đó có thể bỏ khâu<br /> CHXHCN Việt Nam đã có chuyến thăm chính thứ hai tức là học viên nghe thông báo bằng tiếng<br /> thức Nga từ ngày 20 đến ngày 23/4. Nga và tóm tắt bằng tiếng Việt. Cần luyện cho học<br /> viên biết cách lược bỏ thông tin.<br /> Học viên: Thủ tướng chính phủ nước CHXHCN<br /> Việt Nam đã có chuyến thăm chính thức Nga từ 3.6. Dịch viết theo băng ghi âm (gỡ băng).<br /> ngày 20 đến ngày 23/4.<br /> Mỗi học viên nhận một băng ghi âm có ghi sẵn<br /> Giảng viên kiểm soát và chỉnh sửa thông tin bài cần dịch, sau đó dùng máy để nghe và dịch viết<br /> truyền đạt lại cũng như tốc độ của lời nói. bài trong 30-45 phút. Bài tập này chủ yếu dùng<br /> cho dịch Nga-Việt và tiến hành trong phòng luyện<br /> Sau khi nghe và nhắc lại một số cụm từ câu tiếng. Cần tăng dần tốc độ dịch bằng cách tăng dần<br /> bằng tiếng Việt, giảng viên có thể luyện tập bằng khối lượng của bài trong cùng một khoảng thời<br /> tiếng Nga. gian. Giảng viên có thể thu bài về chấm hoặc cho<br /> thảo luận chung ở trên lớp vào buổi học sau, cũng<br /> Ví dụ: có thể phát cho học viên nguyên bản in bằng ngoại<br /> ngữ để học viên tự so sánh và chỉnh sửa.<br /> Giảng viên đọc: Председатель правительства<br /> 3.7. Nghe và ghi chép thông tin chính<br /> Học viên nhắc lại: Председатель правительства<br /> Bài tập này tiến hành theo chiều dịch xuôi từ<br /> 3.3. Chính tả dịch tiếng Nga sang tiếng Việt. Học viên nghe một câu<br /> và ghi lại một thông tin chính nào đó bằng tiếng<br /> Giảng viên đọc một câu bằng tiếng Nga, học Việt theo yêu cầu được đưa ra trước đó của giảng<br /> viên nghe và ghi lời dịch bằng tiếng Việt, sau đó, viên. Lúc đầu chỉ yêu cầu học viên ghi một trong<br /> giảng viên kiểm tra bản dịch. Sau một thời gian những thông tin như sự kiện xảy ra, người hành<br /> chuyển sang chính tả dịch Việt-Nga. Độ lớn của động, thời gian, địa điểm (phương hướng), các số<br /> câu nguyên bản tăng dần (từ 1-1,5 phút đọc ở tốc liệu, nguyên nhân, điều kiện... Về sau, số thông tin<br /> độ bình thường) và phức tạp dần về cấu trúc. cần ghi cho một câu tăng dần lên 2, 3 hoặc 4. Sau<br /> khi nghe, học viên chỉ cần đọc cho cả lớp kiểm tra<br /> 3.4. Dịch nhắc lại thông tin. Trên cơ sở những thông tin đã ghi được,<br /> giảng viên có thể gọi học viên thứ hai dịch vắn tắt<br /> Học viên thứ nhất nghe thông tin một câu đầu<br /> câu vừa nghe.<br /> của một bài khóa và dịch câu đầu của bài, sau đó<br /> lớp cùng giảng viên thảo luận tìm các phương án Ví dụ:<br /> dịch và chọn phương án tốt nhất. Học viên thứ hai<br /> nghe và nhắc lại lời dịch câu đầu, rồi dịch tiếp câu Giảng viên yêu cầu học viên dịch câu sau ra<br /> thứ 2 tiếp theo cứ như thế cho đến hết bài. Lúc đầu tiếng Việt:<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> Số 18 (3/2019) 85<br /> v Dịch thuật<br /> <br /> <br /> - По приглашению Главы государства học, trong lớp cũng như trong phòng luyện tiếng,<br /> Камбоджи министр иностранных дел Вьетнама dùng để luyện dịch. Nội dung dịch đối với từng<br /> находился в Камбодже с официальным визитом chủ điểm thông tin phải từ cấp độ thấp đến cao: từ<br /> с 24 по 26 января. - cụm từ - đoạn - câu, một phát ngôn gồm 2-3 câu.<br /> Thời gian đầu cho dịch những thông báo ngắn,<br /> Giảng viên yêu cầu học viên ghi lại một số sau chuyển sang dịch các cuộc trao đổi những bài<br /> thông tin trong câu dịch trên cơ sở các câu hỏi: phát biểu chào mừng, chúc mừng, cảm ơn. Các<br /> Кто находился? Где? Когда? bài diễn văn đến những bài nói dài trong khoảng<br /> từ nửa phút đến hai phút và phải thể hiện một ý<br /> 3.8. Đọc dịch<br /> hoàn chỉnh. Hình thức kiểm tra đánh giá của lớp<br /> Đọc dịch có nhiều hình thức. Học viên được và giảng viên đối với chất lượng dịch của từng học<br /> giao bài tiếng Nga khoảng 180-200 từ và đọc viên có thể đa dạng, tuỳ theo sáng tạo của giảng<br /> (nhưng không được dịch viết) trong 15 phút, sau viên và khả năng kỹ thuật của phòng luyện tiếng.<br /> đó, nhìn vào bài và dịch thẳng sang tiếng Việt theo Bài đã luyện dịch nốì tiếp và sau khi đã được thảo<br /> từng câu mà không cần đọc lại nguyên bản. Cả lớp luận, tìm phương án tốt nhất, có thể tiếp tục cho<br /> nghe sau đó góp ý kiến. Sau một khoảng thời gian, học viên dịch song song trong phòng luyện tiếng,<br /> học viên phải dịch bài ngay không được chuẩn để củng cố và luyện sức bật.<br /> bị truớc. Lúc đầu đưa thông tin dễ, sau khó dần.<br /> Cần lưu ý học viên không dịch quá nhanh, hấp tấp, 3.11. Bài tập cải biến<br /> nhưng phải diễn đạt rõ ràng, mạch lạc, sáng sủa,<br /> Cho học viên một từ hay cụm riêng biệt bằng<br /> tránh ngắc ngứ nhiều hoặc bỏ dở câu để dịch lại<br /> tiếng Nga. Học viên tìm cách diễn đạt ý đó bằng<br /> từ đầu. Phần dịch Việt-Nga chỉ có thể bắt đầu khi<br /> cách khác.<br /> vốn từ tích lũy của học viên về chủ điểm đang học<br /> tương đối lớn. Ví dụ: Кто сообщил, что ↔ сообщилось,<br /> сообщили, что ↔ По сообщению кого ↔ Как<br /> Học viên nghe thông báo bằng tiếng Nga, đồng<br /> сообщили ↔ По данным ↔ По источникам<br /> thời nhìn vào bản in có trong tay thông báo đó,<br /> dịch song song sang tiếng Việt. Thời gian đầu tốc Các cấp độ có thể tăng dần bằng cách lồng các<br /> độ thông tin phải chậm và học viên phải được tiếp từ hoặc cụm từ vào bài nghe dài, sau đó yêu cầu<br /> xúc với bản in một thời gian trước khi vào dịch. học viên nghe và nhắc lại từng câu một. Khi nhắc<br /> Loại bài lập này nên được thực hiện trong phòng lại có thể cải biến lại miễn sao phải sát với nội<br /> luyện dịch cabin. dung thông tin.<br /> 3.9. Tập nghe các buổi phát thanh và truyền<br /> 3.12. Bài tập luyện thao tác<br /> hình qua băng ghi âm<br /> Loại bài tập này có thể giúp học viên luyện sức<br /> Cho học viên nghe một đoạn băng có độ dài<br /> bật và khả năng tự kiểm tra. Năm thao tác là:<br /> khoảng hai phút bằng tiếng Nga, sau đó yêu cầu<br /> nói tóm gọn bằng tiếng Việt trong vài câu xem - Học viên nghe câu bằng tiếng Nga.<br /> đoạn băng đó nói gì (cái gì, sự kiện gì đang xảy ra,<br /> ở đâu và như thế nào…) - Học viên dịch sang tiếng Việt.<br /> <br /> 3.10. Nghe dịch nối tiếp - Học viên nghe câu dịch mẫu.<br /> <br /> Học viên nghe thông tin bằng tiếng Việt hoặc - Học viên nghe lại câu gốc.<br /> tiếng Nga rồi dịch ngay. Đây là một loại bài tập<br /> trọng tâm, có thể tiến hành từ đầu đến cuối khoá - Học viên dịch lại câu gốc.<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 86 Số 18 (3/2019)<br />  dịch thuật v<br /> <br /> <br /> <br /> 3.13. Dịch tọa đàm liệu đã được chọn, người biên soạn còn xây dựng<br /> hệ thống bài tập theo giáo trình và hệ thống bài tập<br /> Đây là những tình huống dịch học tập gần với theo băng, đĩa để rèn luyện kỹ năng dịch./.<br /> thực tiễn phiên dịch. Có nhiều hình thức:<br /> Tài liệu tham khảo:<br /> Chia lớp thành 2 nhóm, một nhóm nói tiếng Nga,<br /> nhóm kia nói tiếng Việt. Hai nhóm trao đổi theo Phạm Trọng Anh (1994), Giáo trình phiên dịch ứng<br /> phiên dịch (do giảng viên chỉ định trong số học viên dụng, NXB Giảng dạy và nghiên cứu ngoại ngữ,<br /> của lớp) về các chủ đề đã cho chuẩn bị trước như: Hà Nội.<br /> chuyến thăm, ký kết hiệp định, hoạt động đối ngoại, Nguyễn Hồng Cổn (2001), “Về vấn đề tương đương<br /> tăng trưởng kinh tế… Nhóm nói tiếng Nga có thể trong dịch thuật”, Tạp chí Ngôn ngữ, số 11, tr.34-39.<br /> có giảng viên định hướng. Sau khi học viên luyện,<br /> Jeremy Munday (2009), Nhập môn nghiên cứu dịch thuật<br /> giảng viên chỉnh sửa chú ý đến tốc độ, cách diễn đạt.<br /> – Lý thuyết và ứng dụng, NXB Tri thức, Hà Nội.<br /> 4. KẾT LUẬN Бим И.Л. (1980), Ключевые проблемы теории<br /> учебника: структура и содержание. В сб.:<br /> Dịch là một kỹ năng khó, mang tính chất tổng Содержание и структура учебника русского<br /> hợp của nhiều kỹ năng. Việc biên soạn tài liệu языка как иностранного, изд. Русский язык,<br /> giảng dạy cũng như lựa chọn ngữ liệu để giảng Москва.<br /> dạy bao giờ cũng gắn liền và phụ thuộc vào mục Зимняя И.А., Ермолович В.И. (1981), Психология<br /> tiêu đào tạo nói chung và mục tiêu của từng đối перевода, изд. Русский язык, Москва.<br /> tượng, bài học nói riêng. Vấn đề mấu chốt trong<br /> dạy và học dịch tiếng Nga chính là xây dựng giáo Илюшкина М.Ю. (2015), Теория перевода:<br /> основные понятия и проблемы, изд. Уральский<br /> trình dịch nói với hệ thống ngữ liệu phong phú, đa<br /> университет, Москва.<br /> dạng, cập nhật, phù hợp với trình độ của học viên,<br /> đáp ứng được mục tiêu, yêu cầu đào tạo trong tình Зимняя И.А., Ермолович В.И. (1981), Психология<br /> hình mới. Trên đây chúng tôi trình bày một số cơ перевода. изд. Русский язык, Москва.<br /> sở ngôn ngữ học, nguyên tắc cơ bản khi biên soạn Нечаева И.М. (1994), Методика обучения<br /> các bài tập dạy dịch nói và đề xuất một số dạng bài переводческой деятельности, изд. Русский<br /> tập luyện trong quá trình dạy dịch. Trên cơ sở ngữ язык, Москва.<br /> <br /> <br /> <br /> SEVERAL CONCERNS FOR DESIGNING ACTIVITIES<br /> TO TEACH ORAL INTERPRETATION TO RUSSIAN STUDENTS<br /> IN MILITARY SCIENCE ACADEMY<br /> TRAN THI THANH TRA<br /> Abstract: In order to improve the teaching and learning quality, the development of teaching<br /> materials plays an important role. Basis of method for compiling the teaching exercises in general<br /> and translation in particular is based on the factors related to the training of speaking skills such<br /> as listening comprehension, memorization, These elements can offer some forms of exercises to<br /> improve their capabilities and skills.<br /> Keywords: translation skills, listening comprehension, memorization, oral translation, expression<br /> Received: 18/10/2018; Revised: 07/01/2019; Accepted for publication: 25/02/2019<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> Số 18 (3/2019) 87<br />