Một số vấn đề đặt ra của đồng tiền số Bitcoin cho công tác quản lý

TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 26 (51) - Thaùng 03/2017<br /> <br /> <br /> <br /> Một số vấn đề đặt ra của đồng tiền số Bitcoin<br /> cho công tác quản lý<br /> Problems for management related to Bitcoin digital currency<br /> <br /> ThS. Nguyễn Hồng Minh<br /> Trường Đại học An ninh nhân dân<br /> <br /> Nguyen Hong Minh, M.F.<br /> University of Security<br /> <br /> T<br /> Tiền số là khái niệm mới, sản phẩm của công nghệ số và ngày càng được chấp nhận trong thanh toán,<br /> giao dịch. Điều này có thể là một xu thế mới trong tương lai không xa. Tuy nhiên, giới tội phạm công<br /> nghệ cao đã sử dụng tiền số làm công cụ trong thực hiện các hành vi phạm tội nguy hiểm như: tài trợ<br /> cho khủng bố, mua bán ma túy, mại dâm, lừa đảo… Bài viết này tác giả nghiên cứu về tiền số Bitcoin,<br /> từ đó chỉ ra những vấn đề mới, phức tạp trong công tác quản lý của các cơ quan chức năng.<br /> Từ khóa: tiền số, Bitcoin, tội phạm, quản lý, công nghệ cao.<br /> Abstract<br /> Digital currency, a new conception created by digital technology, is increasingly accepted in payment<br /> and trading. This would possibly be a new trend in the near future. Nevertheless, high-technology crime<br /> has used digital currency as a tool to commit serious offenses such as terrorist financing, drug<br /> trafficking, prostitution, fraud, etc. This article studies features of Bitcoin digital currency, anticipates<br /> several illegal activities that take advantage of it, and proposes serious care and management from the<br /> authorities for potential problems.<br /> Keywords: digital currency, Bitcoin, management, high-technology.<br /> <br /> <br /> <br /> 1. Giới hiệu thanh toán, giao dịch. Nỗi bật trong số đó<br /> Tiền tệ là nhân tố quan trọng của nền là đồng tiền số Bitcoin [9], được phát minh<br /> kinh tế, được luật pháp quy định để phục bởi Satoshi Nakamoto, nhà phát triển<br /> vụ trao đổi hàng hóa và dịch vụ của một người Nhật Bản và bắt đầu được sử dụng<br /> quốc gia hay chức năng làm phương tiện từ năm 2009. Bitcoin được tạo ra bởi các<br /> thanh toán. Tiền tệ có thể mang hình thức thuật toán, số liệu phức tạp (xử lý các hàm<br /> tiền giấy hoặc tiền kim loại do ngân hàng băm SHA-256 [5] thông qua phương pháp<br /> Trung ương của nước đó phát hành, quản Brute force [8]) dựa trên mạng ngang hàng<br /> lý nhằm đảm bảo sự thống nhất. Tuy nhiên, (Peer - to - Peer [2] ) gọi là “đào mỏ” và<br /> trong thời đại ngày nay, xuất hiện khái được thiết lập sao cho ngày càng khó để<br /> niệm tiền số (tiền điện tử, tiền ảo), không đào được. Phương pháp đơn giản và rẻ nhất<br /> có các đặc điểm của đồng tiền truyền thống là trang bị cấu hình máy tính, mạng máy<br /> nhưng vẫn được chấp nhận rộng rãi trong tính mạnh, card đồ họa cao cấp. Ngoài việc<br /> <br /> 122<br />  NGUYỄN HỒNG MINH<br /> <br /> “đào mỏ”, còn có các phương thức khác để nhau mà không cần thông qua tổ chức<br /> sở hữu Bitcoin như: mua bán hàng hóa sử trung gian, không có sự can thiệp của con<br /> dụng thanh toán bằng Bitcoin, mua Bitcoin người, giấy tờ sổ sách hay một tổ chức nào<br /> trực tiếp tại một sàn giao dịch, trao đổi đó [1][10].<br /> Bitcoin… Để sử dụng và trao đổi Bitcoin, 2. Ưu, nhược điể của Bitcoin so với<br /> người ta dùng một phần mềm lưu trữ mã số đồng iền ruyền hống<br /> bí mật, chẳng hạn “ouaHuRaPCXUE” 2.1. Ưu điểm<br /> (tương tự tài khoản ngân hàng) cho phép a. Không có rủi ro lạm phát<br /> giao dịch “tài khoản” trên máy của chủ sở Bitcoin không được phát hành hay quản<br /> hữu. Thuật ngữ của Bitcoin gọi phần mềm lý bởi bất kỳ một cơ quan hay ngân hàng<br /> này là “ví tiền” (wallet), với khả năng thực trung ương nào. Do đó, Bitcoin sẽ không<br /> hiện giao dịch dễ dàng và thuận lợi. Mỗi chịu rủi ro lạm phát khi ngân hàng trung<br /> “tài khoản” được cấp hai khóa điện tử khóa ương in thêm tiền để xử lý các vấn đề kinh<br /> công khai (Public Key) và khóa riêng tế của quốc gia như: lạm phát, kinh doanh<br /> (Private Key). Khi thực hiện giao dịch, thua lỗ của các công ty nhà nước... Ngược<br /> người dùng sử dụng khóa riêng của mình lại, để tạo ra Bitcoin mới cần thông qua các<br /> và khóa công khai của đối tác. Ví dụ khi hoạt động “đào mỏ” rất khó khăn, tốn kém<br /> gửi tiền cho một người nào đó, chỉ cần biết và số lượng bị giới hạn trên toàn thế giới.<br /> khóa công khai của họ là có thể chuyển Thực tế chỉ ra rằng để tạo ra Bitcoin mới thì<br /> tiền giữa các tài khoản Bitcoin ngay lập tức chi phí phải bỏ ra (tiền đầu tư hệ thống, tiền<br /> và hoàn toàn nặc danh. Người dùng không điện, tiền nhân viên…) có thể còn cao hơn<br /> cần đăng ký, không cần tên, địa chỉ, số cả giá trị của chính nó [6][8].<br /> chứng minh hay mã số thuế… Việc xử lý b. Thuận tiện và tiết kiệm trong giao<br /> các giao dịch Bitcoin được đảm bảo bởi dịch thương mại điện tử<br /> các máy chủ có tên gọi là “mỏ Bitcoin” Cá nhân, tổ chức có thể sử dụng<br /> (Bitcoin mine). Bitcoin mine ghi nhận tất Bitcoin để thực hiện các giao dịch thương<br /> cả các giao dịch của người dùng nên có thể mại điện tử thuận tiện [4]. Chẳng hạn<br /> theo dõi chính xác số lượng Bitcoin được người dùng thực hiện chuyển tiền một cách<br /> tạo ra. nhanh chóng, dễ dàng và đặc biệt là không<br /> tốn phí, hoặc chi phí rất thấp cho các bên<br /> trung gian so với đồng tiền thông thường.<br /> Bitcoin xử lý mọi giao dịch mà không có<br /> phí hoặc chi phí rất nhỏ. Trong trường hợp<br /> người dùng muốn nhận được ưu tiên xử lý,<br /> họ có thể đồng ý thêm một ít lệ phí với các<br /> giao dịch. Hơn nữa, ứng dụng xử lý thương<br /> mại còn giúp hỗ trợ các giao dịch, chuyển<br /> đổi Bitcoin thành tiền tệ và gửi tiền trực<br /> Hình 1: Đồng tiền số Bitcoin tiếp vào tài khoản ngân hàng thương mại.<br /> Như vậy, Bitcoin là đồng tiền số dựa Do đó, các giao dịch sử dụng Bitcoin có<br /> hoàn toàn vào các thuật toán và mạng thể cung cấp các dịch vụ thương mại điện<br /> Internet, dễ dàng trao đổi và luân chuyển, tử nhanh hơn, chi phí thấp hơn nhiều so với<br /> di chuyển giữa các công ty, cá nhân với các công cụ truyền thống như PayPal hoặc<br /> <br /> <br /> 123<br /> M T SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA CỦA ĐỒNG TIỀN SỐ BITCOIN CHO CÔNG TÁC QUẢN LÝ<br /> <br /> <br /> thẻ tín dụng. khó nhớ. Khi bị mất, chìa khóa này không<br /> c. Đảm bảo yêu cầu bảo mật về mặt thể phục hồi và cũng đã có nhiều trường<br /> kỹ thuật và thông tin của người sử dụng hợp người dùng quên “chìa khóa điện tử”,<br /> Thứ nhất, về mặt kỹ thuật Bitcoin sử dẫn đến mất mát số tiền rất lớn. Do vậy<br /> dụng công nghệ mã hóa SHA-256, được người dùng phải tìm cách lưu giữ khóa ở<br /> phát triển bởi Cơ quan An ninh Quốc gia đâu đó (ghi ra giấy, lưu trữ trong máy<br /> Mỹ có mức độ an toàn gần như tuyệt đối. tính…). Đây chính là điểm yếu mà tin tặc<br /> Nếu giải mã mà không có chìa khóa thì với sẽ khai thác để tấn công bằng cách sử dụng<br /> công nghệ hiện nay, thời gian giải mã có các phần mềm gián điệp, mã độc, xâm<br /> thể lên đến hàng thế kỷ. Do vậy, việc ăn nhập… Chẳng hạn như hồi tháng 4, một<br /> cắp Bitcoin bằng cách phá khóa là điều nhóm tin tặc đã dùng mã độc tấn công<br /> không thể. Thứ hai, về bảo mật thông tin người sử dụng trang Mt.Gox rút số tiền số<br /> người dùng, khi thực hiện giao dịch, Bitcoin và chuyển đến nơi khác; tháng<br /> Bitcoin hoàn toàn ẩn danh, không chứa các 10/2013, tin tặc tấn công sàn giao dịch<br /> thông tin nhạy cảm của khách hàng. Việc Inputs.io, rút đi 4.100 Bitcoin trị giá 1,3<br /> sử dụng Bitcoin trong lưu trữ, giao dịch sẽ triệu USD; tháng 11, tin tặc đã tổ chức<br /> phòng ngừa được các hoạt động theo dõi, một số đợt tấn công từ chối dịch vụ<br /> trộm cắp,… Vì vậy, Bitcoin là bước đột (DDoS) vào sàn giao dịch BIPS ở châu<br /> phá về đảm bảo an ninh, an toàn, bí mật và Âu, cướp đi 1.295 Bitcoin, trị giá khoảng<br /> chống gian lận so với đồng tiền truyền 1 triệu USD; cuối tháng 11, trang<br /> thống hiện nay. Marketplace, một siêu thị ma túy và hàng<br /> d. Minh bạch và trung lập cấm online bị tấn công và lấy đi 96.000<br /> Mọi thông tin liên quan đến nguồn Bitcoin, trị giá tổng cộng 107,8 triệu USD,<br /> cung Bitcoin đều có sẵn trên hệ thông cho đây là vụ việc tấn công có giá trị lớn nhất<br /> bất cứ ai muốn kiểm tra, xác minh theo thời cho đến nay. Thứ hai, các sàn giao dịch<br /> gian thực. Không có bất kỳ tổ chức hay cá Bitcoin cũng có thể “bất ngờ” bị đóng cửa<br /> nhân nào có thể kiểm soát, can thiệp được do các vấn đề về pháp lý hoặc đối tượng<br /> hệ thống do kỹ thuật mã hóa an toàn, phức lừa đảo, bỏ trốn. Chẳng hạn như trường<br /> tạp. Chính vì vậy Bitcoin hoàn toàn trung hợp biến mất của các sàn giao dịch lớn<br /> lập, minh bạch đối với mọi người sử dụng. Flexcoin, Mt.Gox… Những vụ việc như<br /> 2.2. Nhược điểm vậy làm cho những người nắm giữ Bitcoin<br /> a. Rủi ro do bị đánh cắp và thất thoát trở nên trắng tay mà không có cơ chế nào<br /> trên thế giới ảo để có thể khởi kiện, đòi quyền lợi.<br /> Thứ nhất, mặc dù việc bẻ khóa để b. Giá trị biến động mạnh và phức tạp<br /> đánh cắp Bitcoin là không thể, tuy nhiên Giá trị của Bitcoin không ngừng biến<br /> tin tặc vẫn có thể khai thác những điểm yếu động phức tạp và khó lường. Khi Bitcoin<br /> khác để thực hiện hành vi chiếm đoạt. Hệ lần đầu tiên được giới thiệu năm 2009, nó<br /> thống phần mềm quản lý Bitcoin sử dụng có giá trị rất nhỏ. Với 1 USD có thể mua<br /> mật mã để cho phép người dùng thực hiện 1,30903 Bitcoin. Tuy nhiên, tại thời điểm<br /> giao dịch mà không cần một bên thứ ba năm 2014, giá trị trung bình của 1 Bitcoin<br /> giám sát. Hơn nữa việc lưu trữ Bitcoin của có thể lên đến hơn 1000 USD. Như vậy chỉ<br /> từng cá nhân được bảo vệ bằng “chìa khóa trong khoảng thời gian 5 năm, giá trị của<br /> điện tử” vừa chữ, vừa số rất phức tạp và Bitcoin đã tăng thêm 769 lần, một con số<br /> <br /> <br /> 124<br />  NGUYỄN HỒNG MINH<br /> <br /> “khủng khiếp” nếu so với các hình thức thế giới vào khoảng 10,8 tỷ USD và hàng<br /> khác như gửi tiền tiết kiệm vào ngân hàng, triệu USD giá trị của Bitcoin giao dịch, trao<br /> đầu tư chứng khoán… đổi hàng ngày. Những con số trên không<br /> Những yếu tố quyết định giá trị của lớn nếu so với tổng giá trị 800 tỷ USD của<br /> Bitcoin chính là niềm tin, quy luật cung thị trường cổ phiếu Mỹ hay so với khoảng<br /> cầu, khả năng thanh khoản, quá trình khai 4.000 tỷ USD giao dịch hàng ngày trên thị<br /> thác, đầu cơ… Càng có nhiều người muốn trường tiền tệ toàn cầu. Tuy nhiên những<br /> sử hữu, sử dụng thì giá trị càng tăng và con số đó đã rất ấn tượng với một đồng tiền<br /> ngược lại. Niềm tin của cộng đồng vào số vừa mới ra đời năm 2009 và vẫn còn rất<br /> Bitcoin cũng ảnh hưởng đến giá trị của nó. nhiều tranh cãi về nhiều mặt.<br /> Khi Bitcoin gặp sự cố, khủng hoảng thì giá Ngày 18/8/2013, Đức chính thức công<br /> trị đi xuống rất nhanh chóng, ngược lại, khi nhận Bitcoin là “một đơn vị tiền tệ” và là<br /> càng có thêm người dùng và doanh nghiệp “tiền tiêu dùng”. Điều này đồng nghĩa, các<br /> sử dụng Bitcoin thì giá cũng nhanh chóng hoạt động thương mại có liên quan đến<br /> tăng theo. Bitcoin được công nhận, bảo hộ, chịu sự<br /> Thực tế chỉ ra rằng, đầu cơ là yếu tố có quản lý và đóng thuế cho chính phủ. Ngày<br /> sức ảnh hưởng lớn nhất. Đầu cơ Bitcoin có 18/11/2013, Quốc hội Mỹ có phiên điều<br /> thể mang lại những khoản lợi nhuận khổng trần đối với các cơ quan chính phủ Mỹ về<br /> lồ do sự biến động rất lớn của đồng tiền này Bitcoin. Kết quả đều có chung nhận định<br /> trước những thông tin liên quan đến pháp lạc quan, cho rằng Bitcoin “không phải phi<br /> lý, giao dịch và tâm lý của người dùng. pháp”, có các “triển vọng thực tiễn ở góc<br /> Chính sự rủi ro, mạo hiểm của Bitcoin độ hỗ trợ giao dịch”, “có thể cung cấp các<br /> khiến nó có sức hấp dẫn mãnh liệt với giới dịch vụ tài chính hợp pháp”. Singapore<br /> đầu cơ. Khi giới đầu cơ “gom hàng”, nguồn cũng đã chấp nhận Bitcoin như là một<br /> cầu sẽ tăng lên và ngược lại, khi họ “xả phương tiện thanh toán, chịu sự quản lý và<br /> hàng” khiến cho nguồn cung tăng. Nhờ đó đóng thuế. Thậm chí tại nước này còn có<br /> đầu cơ trở thành yếu tố mạnh mẽ nhất tác các máy ATM để rút tiền Bitcoin hoặc đổi<br /> động đến giá trị của Bitcoin. Giá trị Bitcoin sang các loại tiền truyền thống khác như:<br /> cũng bị ảnh hưởng bởi quá trình khai thác. USD, Euro… Tại các quốc gia khác thì đưa<br /> Do có giá trị lớn nên nó khiến nhiều người ra các khuyến cáo đối với người sử dụng<br /> không tiếc tiền đầu tư vào những dàn máy chứ không hoàn toàn cấm. Điều này chứng<br /> tính cực kỳ hiện đại và đắt tiền để “đào tỏ bước tiến mạnh mẽ của đồng tiền số<br /> mỏ”. Thế nhưng yếu tố này đang giảm dần Bitcoin trên con đường chiếm lĩnh thị<br /> sức ảnh hưởng bởi số vốn bỏ ra ban đầu sẽ trường giao dịch, thanh toán tại mỗi nước<br /> rất lớn trong khi không nhiều người có đủ cũng như trên phạm vi toàn cầu. Hơn nữa,<br /> tiềm lực tài chính để chấp nhận rủi ro mà mặc dù có thể đã có khuyến cáo từ chính<br /> đồng tiền số mang lại. phủ các nước hoặc thậm chí bị cấm thì<br /> 3. Vai trò của Bitcoin trong tương lai Bitcoin vẫn được chấp nhận thanh toán<br /> Mặc dù có những ưu, nhược điểm cùng một cách phổ biến trong các giao dịch<br /> tồn tại, nhưng sự ra đời và đưa vào lưu thông thường như: mua hàng hóa, giao<br /> thông của đồng tiền số Bitcoin vẫn ngày dịch trực tuyến... Nhiều tập đoàn bán lẻ nổi<br /> càng được chấp nhận rộng rãi trên thế giới tiếng trên thế giới cũng đã chấp nhận thanh<br /> [1][10]. Tổng giá trị của Bitcoin trên toàn toán bằng Bitcoin. Overstock – công ty bán<br /> <br /> <br /> 125<br /> M T SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA CỦA ĐỒNG TIỀN SỐ BITCOIN CHO CÔNG TÁC QUẢN LÝ<br /> <br /> <br /> lẻ trực tuyến lớn nhất của Mỹ; Braintree, phát và phát hành tiền. Do vậy, đối với<br /> Paypal – những hệ thống thanh toán trực Bitcoin, trong trường hợp rủi ro xảy ra, sẽ<br /> tuyến phổ biến trên thế giới; tập đoàn máy không có bất kỳ ai chịu trách nhiệm. Bởi vì<br /> tính DELL… Khách hàng có thể sử dụng Bitcoin chỉ tồn tại như một thỏa thuận dân<br /> Bitcoin để thanh toán cho rất nhiều loại sự, một hình thức thanh toán trên cơ sở quy<br /> hàng hóa mà họ muốn mua. Điển hình là ước và đồng thuận giữa các bên. Ngân<br /> một khách hàng đã chi khoảng 217 đồng hàng nhà nước (NHNN) đã khẳng định<br /> tiền số Bitcoin, tương đương gần 210.000 "Theo các quy định của pháp luật hiện<br /> USD (thời điểm giao dịch) để mua một hành về tiền tệ và ngân hàng, Bitcoin (và<br /> chiếc Lamborghini Gallardo 2014 từ đại lý các loại tiền số tương tự khác) không phải<br /> ở Mỹ. Tại Việt Nam cũng đã có một số đơn là tiền tệ và không phải là phương tiện<br /> vị, doanh nghiệp chấp nhận thanh toán thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Do<br /> bằng Bitcoin để mua các mặt hàng: dịch vụ vậy, việc sử dụng Bitcoin (và các loại tiền<br /> quảng cáo, máy móc cơ khí, mua đồ chơi, sô tương tự khác) làm phương tiện thanh<br /> trả lương cho nhân viên… toán không được pháp luật thừa nhận và<br /> Hơn nữa, hoạt động giao dịch mua bảo vệ". Bên cạnh việc cấm các Tổ chức<br /> bán, đầu cơ chính đồng tiền này cũng diễn tín dụng không được phép sử dụng Bitcoin<br /> ra hết sức sôi nổi và được thực hiện trên (và các loại tiền số tương tự khác) như<br /> các sàn giao dịch Bitcoin lớn trên thế giới một loại tiền tệ hoặc phương tiện thanh<br /> như: Blockchain.info, Bitcoinchart.com… toán khi cung ứng dịch vụ cho khách<br /> hay như tại Việt Nam như: hàng, NHNN cũng khuyến cáo các tổ<br /> Bitcoinvietnam.com.vn,muaBitcoin.com, chức, cá nhân không đầu tư, nắm giữ, thực<br /> vbtc.vn. hiện các giao dịch liên quan đến Bitcoin<br /> 4. Những vấn đề mới, phức tạp đặt ra và các loại tiền số tương tự khác. Do tính<br /> trong công tác quản lý chất pháp lý yếu của đồng tiền số, trước<br /> 4.1. Tính chất pháp lý mắt Bitcoin rất khó được sử dụng rộng rãi<br /> Tính chất pháp lý của đồng tiền kỹ như tiền truyền thống.<br /> thuật số Bitcoin vẫn còn đang là vấn đề tồn 4.2. Công cụ thực hiện các hành<br /> tại, tranh cãi và trong quá trình xem xét. vi phạm tội<br /> Như đã trình bày ở trên thì ở mức độ nhất Tiền số Bitcoin có tính ẩn danh, hoàn<br /> định, Bitcoin đã được một số nước thừa toàn bí mật và không chịu sự quản lý của<br /> nhận như Mỹ, Đức, Singapo… Tuy nhiên, cơ quan nào dẫn đến lo ngại sẽ được sử<br /> luật pháp của hầu hết quốc gia trong đó có dụng làm phương tiện, công cụ cho các<br /> Việt Nam đều cấm các tổ chức hay tư nhân giới tội phạm công nghệ cao thực hiện các<br /> phát hành một đồng tiền song song với hoạt động phạm tội nguy hiểm như: trốn<br /> đồng tiền quốc gia. Ngoài khía cạnh chính thuế, chuyển tiền ra nước ngoài phi pháp,<br /> trị và văn hóa, nguyên nhân kinh tế của rửa tiền, buôn bán vũ khí, buôn bán ma<br /> việc nhà nước độc quyền phát hành tiền tệ túy, cung cấp tài chính cho các hoạt động<br /> liên quan đến hệ thống thuế quốc gia. khủng bố [7][11]…<br /> Trong đó độc quyền phát hành tiền tệ là Chẳng hạn, để thực hiện hành vi rửa<br /> biện pháp hiệu quả để nhà nước có thể thu tiền, các đối tượng sẽ sử dụng “tiền bẩn”<br /> thuế của người dân qua các thể loại thuế để mua Bitcoin trên thế giới ảo nhằm ẩn<br /> trực thu/gián thu hoặc gián tiếp qua lạm danh và sử dụng đồng tiền này thực hiện<br /> <br /> <br /> 126<br />  NGUYỄN HỒNG MINH<br /> <br /> các giao dịch phi pháp. Giám đốc điều vấn đề mới, phức tạp trong công tác quản<br /> hành sàn giao dịch Bitcoin đã bị bắt tại Mỹ lý tiền tệ; phòng chống tội phạm lợi dụng<br /> do đã bán hơn 1 triệu USD tiền số cho một đồng tiền này nhằm giữ gìn trật tự, an toàn<br /> thành viên của chợ ma túy Silk Road; xã hội. Do vậy, bài toán đặt ra cần được<br /> những đối tượng mua Bitcoin để thực hiên giải quyết phải vừa mang tính xu thế của<br /> các giao dịch mua bán ma túy. thời đại đồng thời đảm bảo các yêu cầu<br /> Bitcoin với tính chất phi chính thức chủ động phòng ngừa, đấu tranh đối với<br /> “tiền mặt” trong thời đại mọi thứ đều có các loại hình tội phạm mới lợi dụng đồng<br /> thể giao dịch trực tuyến. Vì vậy khi giao tiền số.<br /> dịch được thực hiện thông qua Bitcoin, nhà<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> nước chỉ thu được thuế khi các bên tham<br /> gia “tự nguyện” đến nộp, sẽ cực kỳ khó 1. David, Yermack (2013), Is Bitcoin a real<br /> currency? An economic appraisal.<br /> khăn, phức tạp cho cơ quan thuế điều tra, 2. Detlef, and Kai Fischbach Schoder, Peer-to-<br /> theo dõi các hoạt động kinh tế trong hệ peer, Wirtschaftsinformatik , pp 587-589,<br /> thống Bitcoin. 2002.<br /> Theo báo cáo của Ghost Security 3. Fredric-S Mishkin (1999), Tiền tệ, ngân hàng<br /> Group (GSG) thuộc tổ chức Anonymous và thị trường tài chính, Nxb Khoa học và Kỹ<br /> thuật, Hà Nội.<br /> chuyên chống lại chủ nghĩa cực đoan trên 4. Ghassan O, Elli Androulaki, and Srdjan<br /> mạng Internet và các phương tiện truyền Capkun Karame, Double-spending fast<br /> thông, mạng xã hội, nhà nước Hồi giáo IS payments in bitcoin, in Proceedings of the<br /> tự xưng đã thường xuyên nhận các nguồn 2012 ACM conference on Computer and<br /> tài trợ, đóng góp bằng đồng tiền số Bitcoin communications security. ACM, 2012.<br /> 5. Henri, and Helena Handschuh Gilbert,<br /> cho các hoạt động khủng bố. Một trong Security analysis of SHA-256 and sisters,<br /> những tài khoản được phân tích cho thấy Selected areas in cryptography, Springer<br /> chỉ riêng số Bitcoin có giá trị hơn 3 triệu Berlin Heidelberg, 2003.<br /> USD. Hầu hết các hoạt động giao dịch đều 6. Ittay, and Emin Gün Sirer Eyal, Majority is<br /> được diễn ra khá kín kẽ bằng các trang web not enough: Bitcoin mining is vulnerable,<br /> Financial Cryptography and Data Security,<br /> chìm (deep web). Springer Berlin Heidelberg, pp 436-454,<br /> 5. Kế luận 2014.<br /> Tiền số nói chung và Bitcoin nói riêng 7. Jerry, and Andrea Castillo Brito (2013),<br /> là khái niệm mới mẻ về “tiền tệ” trên thế Bitcoin: A primer for policymakers, Mercatus<br /> giới “ảo” xuất hiện trong những năm gần Center at George Mason University.<br /> 8. Michael, Adam Greene, and Pedram Amini<br /> đây; sản phẩm của thời đại công nghệ số Sutton (2007), Fuzzing: brute force vulnerability<br /> phát triển ở trình độ cao. Ở nhiều nước, discovery, Pearson Education, 2007.<br /> Bitcoin đã từng bước được chấp nhận như 9. Satoshi Nakamoto (2008), Bitcoin: A peer -<br /> một công cụ tiền tệ phổ biến sử dùng trong to-peer electronic cash system.<br /> giao dịch thanh toán, tích trữ và đầu cơ 10. Simon, et al Barber, Bitter to better-how to<br /> make bitcoin a better currency, Financial<br /> sinh lời. Tuy nhiên đồng tiền này vẫn còn cryptography and data security, Springer<br /> nhiều yếu tố gây tranh cãi, nghi ngờ về Berlin Heidelberg, pp 399-414, 2012.<br /> tính pháp lý; đồng thời làm nảy sinh những 11. Fran Velde (2013), Bitcoin: A primer.<br /> <br /> Ngày nhận bài: 27/3/2016 Biên tập xong: 15/3/2017 Duyệt đăng: 20/3/2017<br /> <br /> <br /> <br /> 127<br />