Một số yếu tố tác động đến việc chăm sóc đời sống vật chất và tinh thần của người cao tuổi trong gia đình Việt Nam hiện nay

Nghign ciiu<br /> Gia dinii v^ Gidi<br /> S6' 2 - 2 0 1 2<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Mot so yeu to tac flgng flen viec cham soc<br /> Oofi song vat chat va tinh than cua nguai cao tuoi<br /> trong gia dinh Viet Nam hien nay<br /> <br /> <br /> Le Ngoc Lan<br /> Vi6n Gia dinh va Gidi<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Tom tat: Trong nhiJng nam gan day, to'c do gia hda dan so' cl<br /> Viet Nam ngay cang gia tang. NhiJng bien doi ve kinh te - xa hoi<br /> dang tac dong va lam bie'n ddi ca'u true, chUc nang cua gia dinh.<br /> Dieu dd cd tac dong ldn de'n ddi song va sU cham sdc ciia gia dinh<br /> den ngUdi cao tuo'i. DUa tren ke't qua mot so' nghien ciiu ve gia<br /> dinh, ve ngUdi cao tuoi gan day, bai vie't phan tich mot so'ye'u to'<br /> cd the anh hUcIng den viec cham sdc ddi so'ng ngUdi cao tuoi trong<br /> gia dinh hien nay nhdm chi ra nhiJng va'n de ma xa hoi va gia<br /> dinh can quan tam de lam the nao cham sdc, phat huy vai trd<br /> cua ngifcli cao tudi ngay cang td't hdn, boi ddp cac quan he giiJa<br /> cac the he, hudng de'n xay dUng gia dinh Viet Nam ben viJng.<br /> Bai vie't chi ra rdng ganh nang ciia viec cham sdc ngUdi cao tudi<br /> trong gia dinh hien nay chu ye'u van do con cai dam nhiem, cd sU<br /> khac biet giiJa con trai/con gai, con trudng/con thU, con de/con<br /> dau, con re, do tudi, v.v. MUc sd'ng, md hinh sd'ng, khoang each<br /> sinh sd'ng ciing la nhiJng ye'u to' anh hudng ldn de'n hinh thilc,<br /> tan sua't trd giup, cham sdc, tham hdi cua con cai dd'i vdi cha me<br /> cao tud'i. Khac biet the he ngay cang ldn giUa ngUdi cao tuoi va<br /> ngudi tre ciing la yeu to' lam nay sinh nhieu va'n de trong viec<br /> cham sdc ngUdi cao tudi ciia cac gia dinh hien nay.<br /> <br /> TH khoa: NgUdi cao tudi; Cham sdc ngUdi cao tud'i; Gia dinh.<br /> 60 Nghidn ciJru Gia dinh vk Gidi. Quyd'n 22, so 2, tr.59-73<br /> <br /> Cae nghiln cun vl ngudi cao tudi trong nhung ndm gdn ddy diu chi ra<br /> rdng hien tugng gid hod ddn .sd dang diin ra vdi td'c dd eao d Viet Nam.<br /> Da sd ngudi eao tudi d Viet Nam dang sd'ng d vung ndng thdn vd chi cd<br /> mdt sd lugng nhd't djnh ngudi eao tudi duge hudng luang huu hoac trg edp<br /> mdt sfle hodc cae trg ed'p xa hdi khac. Mdt ty Ic khd cao ngudi cao tudi vdn<br /> edn lam viee dudi nhilu hinh thfle khdc nhau. Theo .sd liCu Tdng dilu tra<br /> Ddn sd vd Nha d ndm 2009, trong sd 7.664.300 ngudi eao tudi (60 tudi trd<br /> len) tren loan qud'c, ed 2.696.668 ngudi dang lam viee (chie'm 35,2% sd<br /> ngudi eao tudi), trong dd nam gidi eao tudi (41,7%) dang lam viee tao thu<br /> nhdp nhilu han nfl gidi (30,3%). Cd 18,6%) ngudi 65 tudi trd lln di cu<br /> tham gia lire lugng lao ddng.<br /> Theo dilu tra ndm 2006 vdi 9.300 hd gia dinh, ed 32,6%? sd hd cd ngudi<br /> eao tudi. Trong sd hd ed ngudi eao tudi, mdt ngudi sd'ng cflng eon chau,<br /> chie'm 20,8%; ty le hd ed 2 ngirdi eao tudi .sd'ng ehung la 11.4%. Hd gia<br /> dinh ed ngudi eao tudi phdn bd khdng diu giua cdc vung miln, cao nhd't<br /> d vung Bdc trung bd 36,3%; vung Nam Bd 34.7%; ddng bdng sdng Hdng<br /> 34,2%; duyen hai Nam Trung Bd 33,9%; ddng bdng sdng Cuu Long<br /> 32,1%; Ddng Bdc 29.1%; Tdy Bdc 22.8% va thdp nhdt vung Tdy Nguyen<br /> 22,1%. Mdt ty le ldn hd ed ngudi eao tudi Id hd ngheo (35.4%) (Bd Van<br /> hda, Thi thao va Du lich, 2008).<br /> Dua tren ke't qua mdt sd nghien curu vl gia dinh, ve ngudi cao tudi thdi<br /> gian gdn ddy, bdi vie't phdn tfch mdt sd ye'u to ed anh hudng den viee cham<br /> sde ddi sd'ng ngudi eao tudi trong gia dinh nhdm ehi ra nhung \an dl ma<br /> xa hdi vd eac gia dinh edn quan tam dl chdm sde, phat huy \ ai trd eiia<br /> ngudi eao tudi ngdy edng td't hon, bdi ddp eae quan he giura ede the' he,<br /> hudng de'n xdy dung gia dinh Viet Nam bin vung.<br /> 1. Mot so yeu to tac dong den viec chdm soc ddi song vat chat cua<br /> ngudi cao tuoi<br /> <br /> Yeu td gidi tinh va do tudi ciia con cai<br /> Nghien cfln eiia Bui The'Cudng (2005) vl ngudn lue vdt ehd't cua ngudi<br /> eao tudi dua tren sd lieu cudc khao sdt RRDES 1996 tai ddng bdng sdng<br /> Hdng eho thd'y giflp dd tfl con cai dung thfl: hai sau ngudn thu ttr kinh tl<br /> hd gia dinh ndng nghidp. Babieri (2006) cho rdng viec gijri tiln vd hang hda<br /> Id hinh thfle thay the'chu ye'u cho ede loai hinh chdm sde truyin thd'ng ciia<br /> con cdi dd'i vdi cha me. Cdn theo nghidn ciiu vl Su'c khde va phuc lgi eua<br /> ngudi eao tudi (tai xa Khanh Mdu, Ninh Binh 2010), trong sd 288 ngudi<br /> eao tudi dugc hdi, 42,4% cho rdng ngudn hd trg tai chfnh ehu ylu eho ban<br /> thdn vd ban ddi Id tit cdng viee san xud't/kinh doanh (nam 49,3% va nfl<br />  Le Ngoc Lan 61<br /> <br /> Bang 1. H6 trg tien bae cho ngudi cao tudi vd cac dac trung ciia con cai<br /> <br /> Ylu td Bie'n sd Sd luong % Chung<br /> Gidi tinh*** Nam 736 35.0 2105<br /> NO 884 30.1 2941<br /> Tudi*** 50 292 38,2 765<br /> Khu vuc*** Thanh thi 528 40.3 1311<br /> Ndng thdn 1092 29.2 3735<br /> Chung 1620 32,1 5046<br /> <br /> <br /> Ngudn: Sd lieu Dilu tra Gia dinh Viet Nam 2006. MOc y nghia: ***