MÔÛ ÑAÀU
Nhöõng naêm gaàn ñaây du lòch Bình Thuaän ngaøy caøng phaùt trieån vaø trôû thaønh
moät ngaønh kinh teá quan troïng cuûa tænh, thu huùt nhieàu nhaø ñaàu tö, du khaùch trong
vaø ngoaøi nöôùc. Töø moät vuøng ñaát ven bieån coøn hoang sô caùch ñaây khoâng laâu, ñeán
nay Bình Thuaän ñang ñöôïc bieát ñeán nhö moät trung taâm du lòch nghæ döôõng noåi
tieáng trong caû nöôùc, coù söùc thu huùt maïnh meõ du khaùch trong nöôùc vaø quoác teá.
Ñeå ñaåy maïnh toác ñoä phaùt trieån du lòch Bình Thuaän ngaøy caøng taêng, thöïc
hieän Nghò quyeát 19-NQ/TU ngaøy 25/3/2004 Ban chaáp haønh Ñaûng boä tænh Bình
Thuaän (khoaù X) veà phaùt trieån du lòch ñeán naêm 2010, ngaøy 15/3/2005 UBND tænh
Bình Thuaän ñaõ ban haønh “Chöông trình haønh ñoäng cuûa UBND tænh veà phaùt trieån
du lòch ñeán naêm 2010”. Chöông trình haønh ñoäng naøy ñaõ ñeà ra caùc quan ñieåm, muïc
tieâu, yeâu caàu, noäi dung chöông trình vaø caùc chính saùch, giaûi phaùp phaùt trieån du
lòch Bình Thuaän ñeán naêm 2010 ñeå thöïc hieän muïc tieâu ñöa du lòch trôû thaønh moät
ngaønh kinh teá muõi nhoïn cuûa tænh, thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ñòa
phöông vaø laøm dòch chuyeån cô caáu kinh teá theo höôùng hieän ñaïi, goùp phaàn thöïc
hieän chieán löôïc phaùt trieån ngaønh maø Ñaïi hoäi Ñaûng toaøn quoác laàn thöù IX ñaõ vaïch
ra: " Phaùt trieån du lòch thaät söï trôû thaønh moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn; naâng cao
chaát löôïng vaø hieäu quaû hoaït ñoäng treân cô sôû khai thaùc lôïi theá veà ñieàu kieän töï
nhieân, sinh thaùi, truyeàn thoáng vaên hoaù, lòch söû, ñaùp öùng nhu caàu du lòch trong
nöôùc vaø phaùt trieån nhanh du lòch quoác teá, sôùm ñaït trình ñoä phaùt trieån du lòch cuûa
khu vöïc. Xaây döïng vaø naâng caáp cô sôû vaät chaát, hình thaønh caùc khu du lòch troïng
ñieåm, ñaåy maïnh hôïp taùc vaø lieân keát vôùi caùc nöôùc."
Thôøi gian qua, maëc duø Bình Thuaän ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû khaû quan
trong vieäc thu huùt voán cho ñaàu tö phaùt trieån du lòch, theå hieän qua soá löôïng voán
ñaàu tö taêng nhanh, caùc keânh huy ñoäng voán töøng böôùc ñöôïc ña daïng hoaù, thu huùt
nhieàu thaønh phaàn tham gia ñaàu tö. Tuy nhieân coâng taùc huy ñoäng vaø söû duïng voán
ñaàu tö phaùt trieån du lòch Bình Thuaän cuõng coøn khoù khaên, chöa ñaùp öùng yeâu caàu
ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu ñaõ ñeà ra. Ñeå goùp phaàn phaân tích vaø ñaùnh giaù thöïc traïng, töø
ñoù ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp thuùc ñaåy coâng taùc huy ñoäng vaø söû duïng voán ñaàu tö
cho phaùt trieån du lòch Bình Thuaän trong thôøi gian tôùi, toâi xin choïn ñeà taøi: " Naâng
cao hieäu quaû huy ñoäng vaø söû duïng voán ñaàu tö phaùt trieån du lòch tænh Bình Thuaän töø
nay ñeán 2010" laøm ñeà taøi cho luaän vaên thaïc só cuûa mình.
1
Muïc ñích cuûa ñeà taøi laø öùng duïng lyù luaän veà voán vaø caùc keânh huy ñoäng voán
ñaàu tö ñeå phaân tích vai troø cuûa coâng taùc huy ñoäng vaø söû duïng voán trong quaù trình
phaùt trieån du lòch Bình Thuaän trong thôøi gian qua, ñaùnh giaù nhöõng keát quaû ñaït
ñöôïc vaø nhöõng haïn cheá, vöôùng maéc. Töø ñoù xaùc ñònh nhöõng giaûi phaùp vaø kieán
nghò caùc vaán ñeà caàn giaûi quyeát.
Phöông phaùp nghieân cöùu chuû yeáu cuûa ñeà taøi laø phöông phaùp moâ taû vaø
phöông phaùp phaân tích, vôùi nguoàn soá lieäu ñöôïc thu thaäp töø nieân giaùm thoáng keâ,
caùc baùo caùo cuûa UBND tænh, caùc sôû, ban ngaønh trong tænh vaø soá lieäu ñöôïc coâng boá
treân Internet .
Trong quaù trình thöïc hieän luaän vaên, do naêng löïc vaø ñieàu kieän nghieân cöùu
coøn nhieàu haïn cheá, chaéc chaén noäi dung luaän vaên khoâng theå traùnh khoûi thieáu soùt,
raát mong ñöôïc söï quan taâm goùp yù cuûa Thaày Coâ.
2
CHÖÔNG 1. TOÅNG QUAN LYÙ THUYEÁT
1.1 NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ DU LÒCH
1.1.1 NHÖÕNG LYÙ LUAÄN CÔ BAÛN VEÀ DU LÒCH
1.1.1.1 Nhöõng khaùi nieäm cô baûn
- Moät soá khaùi nieäm veà du lòch
Ngaønh du lòch hieän ñaïi hình thaønh trong theá kyû XIX cuøng vôùi söï phaùt trieån
cuûa neàn vaên minh coâng nghieäp, vaø töø sau chieán tranh theá giôùi laàn thöù II ñaõ trôû
thaønh moät trong nhöõng ngaønh coù toác ñoä taêng tröôûng maïnh vaø chaéc chaén cuûa kinh
teá theá giôùi. Khaùi nieäm veà du lòch cuõng ñaõ coù nhöõng thay ñoåi theo söï phaùt trieån
cuûa ngaønh. Neáu xem xeùt du lòch nhö laø moät hieän töôïng xaõ hoäi, hieän töôïng nhaân
vaên laøm phong phuù theâm nhaän thöùc vaø cuoäc soáng con ngöôøi, Toå chöùc du lòch theá
giôùi (WTO : World Tourism Organization) ñaõ ñöa ra ñònh nghóa :”Du lòch bao
goàm nhöõng hoaït ñoäng cuûa nhöõng ngöôøi ñi ñeán moät nôi khaùc ngoaøi nôi cö truù
thöôøng xuyeân cuûa mình trong thôøi haïn khoâng quaù moät naêm lieân tuïc ñeå vui chôi, vì
coâng vieäc hay vì muïc ñích khaùc khoâng lieân quan ñeán nhöõng hoaït ñoäng kieám tieàn
ôû nôi maø hoï ñeán”. Neáu xem du lòch khoâng chæ ñôn thuaàn laø hieän töôïng xaõ hoäi maø
coøn laø hoaït ñoäng kinh teá, noù ñöôïc coi laø toaøn boä caùc hoaït ñoäng maø muïc tieâu laø keát
hôïp hoaït ñoäng cuûa caùc ñoái töôïng tham gia vaøo quaù trình, keát hôïp giaù trò cuûa caùc
taøi nguyeân du lòch thieân nhieân vaø nhaân vaên vôùi caùc dòch vuï, haøng hoùa ñeå taïo ra
saûn phaåm du lòch ñaùp öùng nhu caàu cuûa khaùch.
Vôùi tö caùch laø ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa du lòch hoïc, theo toâi khaùi nieäm du
lòch phaûn aûnh caùc moái quan heä baûn chaát beân trong, laøm cô sôû cho vieäc nghieân
cöùu caùc xu höôùng vaø caùc quy luaät phaùt trieån cuûa noù ; theo goùc ñoä naøy du lòch laø
nhöõng hoaït ñoäng vaø moái quan heä phaùt sinh do söï taùc ñoäng qua laïi laãn nhau giöõa
khaùch du lòch, ngöôøi kinh doanh du lòch, chính quyeàn vaø coäng ñoàng daân cö ñòa
phöông trong quaù trình thu huùt, tieáp ñoùn vaø phuïc vuï khaùch du lòch.
- Du khaùch: Cuõng theo ñònh nghóa cuûa Toå chöùc Du lòch Quoác teá, khaùch vieáng
(visistors) laø nhöõng ngöôøi rôøi khoûi nôi cö truù cuûa mình ñeán nôi khaùc khoâng quaù
moät naêm vaø khoâng vì muïc ñích kieám tieàn ; du khaùch (tourists) laø nhöõng khaùch
vieáng coù löu truù qua hôn moät ñeâm taïi nôi ñeán ; khaùch vieáng trong ngaøy (same-day
3
visistors) khoâng coù löu truù qua ñeâm taïi nôi ñeán. Khaùch du lòch quoác teá laø nhöõng
khaùch maø nôi cö truù laø moät quoác gia khaùc vôùi quoác gia nôi ñeán du lòch ; khaùch du
lòch noäi ñòa laø nhöõng khaùch maø quoác gia nôi cö truù cuõng laø quoác gia nôi ñeán tham
quan du lòch, bao goàm caû nhöõng ngöôøi nöôùc ngoaøi nhöng ñang cö truù taïi quoác gia
ñoù.
- Khu du lòch, ñieåm du lòch vaø tuyeán du lòch
Khu du lòch laø moät khoâng gian ñòa lyù bao goàm dieän tích maët ñaát, maët nöôùc
coù taøi nguyeân du lòch phong phuù, haáp daãn, ñaõ ñöôïc quy hoaïch vaø coâng nhaän veà
maët phaùp lyù bôûi Nhaø nöôùc, chuû yeáu söû duïng vaøo muïc ñích du lòch hoaëc boå trôï cho
muïc ñích du lòch, vaø vieäc söû duïng naøy coù tính hôn haún veà kinh teá - xaõ hoäi tröôùc
maét vaø laâu daøi so vôùi söû duïng noù vaøo caùc muïc ñích khaùc. Taøi nguyeân du lòch bao
goàm caû nhöõng taøi nguyeân thieân nhieân, moâi tröôøng, sinh thaùi (baõi bieån, soâng hoà,
nuùi, röøng caây...) ; caû nhöõng taøi nguyeân nhaân vaên nhö caùc di saûn vaên hoùa, lòch söû,
caùc coâng trình kieán truùc, caùc giaù trò vaên hoùa phi vaät theå. Khu du lòch phaûi coù quy
moâ caàn thieát, khu du lòch goàm khu du lòch quoác gia vaø khu du lòch ñòa phöông.
Ñieåm du lòch laø nôi coù moät vaøi loaïi taøi nguyeân du lòch haáp daãn hoaëc coâng
trình rieâng bieät phuïc vuï du lòch hay keát hôïp caû hai ôû quy moâ nhoû.
Tuyeán du lòch laø loä trình noái caùc ñieåm, caùc khu du lòch khaùc nhau nhaèm ñaùp
öùng nhu caàu cuûa khaùch du lòch.
- Saûn phaåm du lòch
Coù nhieàu ñònh nghóa veà saûn phaåm du lòch, theo toâi, moät trong nhöõng khaùi
nieäm ñoù laø:”Saûn phaåm du lòch laø söï keát hôïp nhöõng dòch vuï vaø phöông tieän vaät
chaát treân cô sôû khai thaùc caùc tæeàm naêng du lòch nhaèm cung caáp cho du khaùch moät
khoaûng thôøi gian thuù vò, moät kinh nghieäm du lòch troïn veïn vaø söï haøi loøng” (Töø
ñieån du lòch - Tieáng Ñöùc NXB Berlin 1984). Saûn phaåm du lòch bao goàm nhöõng
haøng hoùa vaø dòch vuï keát hôïp nhau. Dòch vuï du lòch laø keát quaû cuûa caùc hoaït ñoäng
kinh teá ñöôïc theå hieän trong saûn phaåm voâ hình nhö vaän chuyeån, löu truù aên uoáng,
vui chôi giaûi trí, taøi chính, thoâng tin lieân laïc, y teá vaø caùc dòch vuï caù nhaân khaùc.
1.1.1.2 Moät soá quan ñieåm veà phaùt trieån du lòch
Theo xu höôùng hieän nay laø phaùt trieån kinh teá phaûi ñi ñoâi vôùi vieäc baûo veä
moâi tröôøng ñeå baûo ñaûm tính beàn vöõng, töø ñaàu thaäp nieân 90 ñaõ xuaát hieän khaùi
nieäm du lòch sinh thaùi, ñöôïc caùc quoác gia quan taâm vaø Toå chöùc Du lòch Quoác teá
khuyeán khích phaùt trieån. Vôùi yeâu caàu phaûi ngaøy caøng phaùt huy caùc taùc ñoäng tích 4
cöïc, haïn cheá nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa du lòch leân caùc yeáu toá moâi tröôøng, noäi
dung cô baûn cuûa du lòch sinh thaùi khoâng ñôn thuaàn laø nhöõng hoaït ñoäng du lòch
dieãn ra ôû nhöõng vuøng giaøu tieàm naêng veà sinh thaùi töï nhieân, veà giaù trò vaên hoùa maø
taäp trung vaøo möùc ñoä traùch nhieäm cuûa con ngöôøi ñoái vôùi moâi tröôøng ; khoâng chæ
döøng laïi ôû möùc ñoä thuï ñoäng laø haïn cheá toái ña caùc suy thoaùi moâi tröôøng do du lòch
taïo ra, maø coøn phaûi chuû ñoäng ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån moâi tröôøng cuûa caùc
vuøng du lòch : “Du lòch sinh thaùi laø loaïi hình du lòch döïa vaøo thieân nhieân vaø vaên
hoùa baûn ñòa gaén vôùi giaùo duïc moâi tröôøng, coù ñoùng goùp cho noã löïc baûo toàn vaø phaùt
trieån beàn vöõng vôùi söï tham gia tích cöïc cuûa coäng ñoàng ñòa phöông”.
Giöõa thaäp nieân 90, xuaát hieän khaùi nieäm môùi laø phaùt trieån du lòch beàn vöõng.
WTO cho raèng :”Phaùt trieån du lòch beàn vöõng thoûa maõn nhöõng nhu caàu hieän taïi
cuûa du khaùch vaø caùc vuøng ñoùn khaùch trong khi vaãn baûo veä vaø naâng cao caùc cô hoäi
cho töông lai. Phaùt trieån du lòch beàn vöõng ñoøi hoûi phaûi quaûn lyù taát caû caùc nguoàn
taøi nguyeân theo moät caùch naøo ñoù ñeå vöøa ñaùp öùng caùc nhu caàu kinh teá, xaõ hoäi vaø
thaåm myõ trong khi vaãn giöõ gìn baûn saéc vaên hoùa, caùc quaù trình sinh thaùi cô baûn, söï
ña daïng sinh hoïc vaø caùc heä thoáng ñaûm baûo söï soáng”.
1.1.2 CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH CUÛA VIEÄT NAM
Vôùi muïc tieâu toång quaùt laø ñöa ngaønh du lòch thaønh moät ngaønh kinh teá muõi
nhoïn treân cô sôû khai thaùc coù hieäu quaû lôïi theá veà ñieàu kieän töï nhieân, sinh thaùi,
truyeàn thoáng vaên hoùa, lòch söû, huy ñoäng toái ña nguoàn löïc trong nöôùc vaø tranh thuû
söï hôïp taùc, hoã trôï quoác teá ; töøng böôùc ñöa Vieät Nam trôû thaønh moät trung taâm du
lòch coù taàm côõ cuûa khu vöïc ; chieán löôïc phaùt trieån du lòch cuûa nöôùc ta giai ñoaïn
2001 – 2010 ñöôïc Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät taïi quyeát ñònh soá 97/2002/QÑ-
TTg ngaøy 22/7/2001 ñaõ ñeà ra moät soá noäi dung chính :
Toác ñoä taêng tröôûng GDP cuûa ngaønh du lòch bình quaân trong thôøi kyø naøy ñaït
töø 11 – 11,5%/naêm. Ñeán 2005 khaùch quoác teá vaøo Vieät Nam du lòch töø 3 – 3,5
trieäu löôït ngöôøi, khaùch noäi ñòa töø 15 – 16 trieäu löôït ngöôøi, thu nhaäp du lòch ñaït
treân 2 tyû USD ; naêm 2010 khaùch quoác teá ñaït 5,5 – 6 trieäu, khaùch noäi ñòa 25 – 26
trieäu löôït ngöôøi, thu nhaäp du lòch ñaït 4 – 4,5 tyû USD.
Veà thò tröôøng, vöøa khai thaùc khaùch töø caùc thò tröôøng quoác teá khu vöïc Ñoâng
AÙ – Thaùi Bình Döông, Taây AÂu, Baéc Myõ keát hôïp khai thaùc caùc thò tröôøng Baéc AÙ,
Baéc AÂu, UÙc, New Zealand, caùc nöôùc SNG vaø Ñoâng AÂu; vöøa chuù troïng khai thaùc
thò tröôøng du lòch noäi ñòa.
5
Veà ñaàu tö, öu tieân ñaàu tö phaùt trieån caùc khu du lòch toång hôïp quoác gia vaø
caùc khu du lòch chuyeân ñeà; ñaåy maïnh phaùt trieån du lòch ñoái vôùi caùc ñòa baøn du lòch
troïng ñieåm. Caùc thaønh phoá, ñoâ thò du lòch phaûi ñaàu tö hôïp lyù, baûo ñaûm söï phaùt
trieån haøi hoøa giöõa phaùt trieån ñoâ thò vôùi phaùt trieån du lòch beàn vöõng. Keát hôïp ñaàu
tö naâng caáp, phaùt trieån caùc ñieåm tham quan du lòch, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät du
lòch vôùi ñaàu tö cho tuyeân truyeàn, quaûng baù vaø ñaøo taïo phaùt trieån nguoàn nhaân löïc
du lòch.
Thöïc hieän vieäc hoäi nhaäp, hôïp taùc quoác teá veà du lòch. Taêng cöôøng cuûng coá
vaø môû roäng hôïp taùc song phöông, ña phöông vôùi caùc toå chöùc quoác teá, caùc nöôùc coù
khaû naêng vaø kinh nghieäm phaùt trieån du lòch.
Veà phaùt trieån caùc vuøng du lòch, chieán löôïc xaùc ñònh coù ba vuøng :
Vuøng du lòch Baéc Boä : goàm caùc tænh, thaønh phoá töø Haø Giang ñeán Haø Tónh, trung
taâm cuûa vuøng laø Haø Noäi - Haûi Phoøng - Haï Long.
Vuøng du lòch Baéc Trung Boä : goàm caùc tænh, thaønh phoá töø Quaûng Bình ñeán
Quaûng Ngaõi. Hueá vaø Ñaø Naüng laø trung taâm cuûa vuøng.
Vuøng du lòch Nam Trung Boä vaø Nam Boä : goàm caùc tænh, thaønh phoá töø Kon
Tum ñeán Caø Mau vôùi hai AÙ vuøng du lòch Nam Trung Boä vaø Nam Boä. Trung taâm
cuûa vuøng laø Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø caùc ñòa baøn taêng tröôûng du lòch laø : thaønh
phoá Hoà Chí Minh – Nha Trang – Ñaø Laït, thaønh phoá Hoà Chí Minh - Caàn Thô – Haø
Tieân – Phuù Quoác, thaønh phoá Hoà Chí Minh – Vuõng Taøu – Phan Thieát. Saûn phaåm
du lòch ñaëc tröng cuûa vuøng laø du lòch tham quan, nghæ döôõng bieån vaø nuùi ñeå khai
thaùc theá maïnh du lòch cuûa daûi ven bieån Nam Trung Boä vaø Taây Nguyeân, du lòch
soâng nöôùc, du lòch sinh thaùi ñoàng baèng chaâu thoå soâng Cöûu Long.
Laø moät trong caùc khu du lòch troïng ñieåm cuûa quoác gia ; moät trong nhöõng
ñòa baøn taêng tröôûng du lòch cuûa AÙ vuøng du lòch Nam Trung Boä, du lòch tænh Bình
Thuaän ñöôïc khaúng ñònh laø caàn phaûi taäp trung taïo ra söï phaùt trieån nhanh, trôû thaønh
ngaønh kinh teá muõi nhoïn vaøo sau naêm 2010, goùp phaàn quan troïng vaøo vieäc thuùc
ñaåy söï phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi treân phaïm vi toaøn tænh, thuùc ñaåy chuyeån dòch cô
caáu kinh teá theo höôùng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa.
1.2 NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ VOÁN ÑAÀU TÖ ,CAÙC COÂNG
CUÏ HUY ÑOÄNG VOÁN ÑAÀU TÖ VAØ HIEÄU QUAÛ SÖÛ DUÏNG VOÁN ÑAÀU TÖ
1.2.1 Voán ñaàu tö vaø caùc coâng cuï huy ñoäng voán ñaàu tö
1.2.1.1 Khaùi nieäm veà voán ñaàu tö
6
Taøi saûn cuûa moät quoác gia bao goàm taøi nguyeân thieân nhieân, taøi saûn ñöôïc saûn
xuaát ra vaø tích luyõ laïi trong suoát quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån, nguoàn nhaân
löïc vaø tri thöùc. Quaù trình phaùt trieån cuûa moåi nöôùc luoân ñaët ra yeâu caàu phaûi taïo ra
taøi saûn môùi nhaèm buø ñaép nhöõng taøi saûn tieâu hao trong quaù trình söû duïng, ñoàng
thôøi khoâng ngöøng taêng theâm khoái löôïng taøi saûn quoác gia. Ñeå taïo ra taøi saûn môùi
phaûi ñaàu tö nhöõng yeáu toá caàn thieát cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh nhö coâng
cuï, maùy moùc, nguyeân vaät lieäu, lao ñoäng, coâng ngheä… taát caû caùc yeáu toá ñoù ñöôïc
xem laø nguoàn voán ñaàu tö ñeå taïo ra thu nhaäp, taøi saûn cho quoác gia.
Voán ñaàu tö hieåu theo nghóa roäng laø toaøn boä nguoàn löïc ñöa vaøo hoaït ñoäng
cuûa neàn kinh teá - xaõ hoäi, goàm maùy moùc thieát bò, nhaø xöôûng, lao ñoäng, taøi nguyeân,
ñaát ñai, khoa hoïc coâng ngheä ...Voán hieåu theo nghóa heïp laø nguoàn löïc ñöôïc theå
hieän baèng tieàn cuûa moãi caù nhaân, doanh nghieäp vaø cuûa quoác gia.
Hoaït ñoäng ñaàu tö laø vieäc söû duïng voán ñeå phuïc hoài vaø taïo ra naêng löïc saûn
xuaát kinh doanh môùi. Ñoù laø quaù trình chuyeån hoaù voán thaønh caùc yeáu toá phuïc vuï
cho quaù trình saûn xuaát ra haøng hoaù vaø dòch vuï ñeå laøm taêng taøi saûn quoác gia.
1.2.1.2 Nhu caàu voán ñaàu tö
Nhu caàu voán ñaàu tö phaùt sinh do yeâu caàu:
- Ñaàu tö xaây döïng vaø phaùt trieån cô sôû haï taàng cuûa neàn kinh teá.
Cô sôû haï taàng ñöôïc coi laø neàn taûng cho söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa
moãi nöôùc, moãi ñòa phöông. ÔÛ caùc nöôùc ñang phaùt trieån, do trình ñoä phaùt trieån
kinh teá coøn thaáp neân caùc cô sôû haï taàng nhö heä thoáng giao thoâng, heä thoáng ñieän,
caáp nöôùc, böu chính vieãn thoâng … coøn thieáu thoán vaø yeáu keùm, do ñoù caàn ñaàu tö
moät löôïng voán raát lôùn cho cô sôû haï taàng, nhöng baûn thaân caùc nöôùc naøy laïi ñang
trong tình traïng tích luõy thaáp, thieáu voán , vì vaäy nhu caàu thu huùt nguoàn voán ñaàu tö
töø beân ngoaøi laø raát caáp baùch.
Kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc cho thaáy vieäc taêng cöôøng ñaàu tö cho cô sôû haï
taàng seõ coù taùc ñoäng maïnh meõ trôû laïi ñeán vieäc thu huùt voán ñaàu tö cho phaùt trieån
kinh teá . Moät nöôùc coù cô sôû haï taàng toát cuøng vôùi caùc chính saùch öu ñaõi khaùc seõ coù
lôïi theá hôn caùc nöôùc khaùc trong vieäc thu huùt doøng chaûy cuûa voán ñaàu tö quoác teá.
Vì vaäy caùc nöôùc raát chuù troïng vaø daønh moät phaàn lôùn ngaân saùch vaø nguoàn vieän trôï
phaùt trieån chính thöùc (ODA) ñeå chi cho xaây döïng vaø phaùt trieån cô sôû haï taàng. Beân
caïnh ñoù, ñeå giaûm gaùnh naëng cho ngaân saùch, chính phuû thöôøng cho pheùp tö nhaân
7
tham gia ñaàu tö cô sôû haï taàng, phaùt haønh traùi phieáu coâng trình, thaønh laäp quyõ ñaàu
tö , quyõ phaùt trieån haï taàng…
- Ñaàu tö voán vaøo caùc doanh nghieäp ñeå saûn xuaát ra haøng hoaù vaø dòch vuï:
Ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá , caùc nöôùc raát
coi troïng vieäc thu huùt voán ñaàu tö cho caùc doanh nghieäp. Voán ñaàu tö duøng ñeå
thaønh laäp môùi, ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä, ñaàu tö môû roäng vaø caûi taïo nhaø xöôûng,
trang thieát bò. Ñaàu tö cho caùc doanh nghieäp seõ goùp phaàn quan troïng vaøo vieäc taïo
ra coâng aên vieäc laøm, cung caáp haøng hoaù vaø dòch vuï cho xaõ hoäi, taïo nguoàn thu cho
ngaân saùch.
- Ñaàu tö cho giaùo duïc vaø ñaøo taïo: Ñaàu tö cho giaùo duïc vaø ñaøo taïo nhaèm
phaùt trieån tieàm naêng con ngöôøi coù aûnh höôûng quan troïng ñeán söï phaùt trieån cuûa
neàn kinh teá . Vì vaäy, nhöõng nöôùc coù thaønh coâng noåi baät trong kinh teá thöôøng laø
nhöõng nöôùc chuù troïng ñaàu tö lôùn cho giaùo duïc ñaøo taïo. Nhaän thöùc ñöôïc taàm quan
troïng cuûa giaùo duïc ñaøo taïo ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá , chính phuû caùc nöôùc
thöôøng daønh moät phaàn ñaùng keå ngaân saùch ñeå chi cho giaùo duïc ñaøo taïo. Cuøng vôùi
söï ñaàu tö cuûa chính phuû, caùc nöôùc coøn cho pheùp huy ñoäng theâm caùc nguoàn ñaàu tö
khaùc nhö tö nhaân, vieän trôï, caùc toå chöùc phi chính phuû … ñeå phaùt trieån giaùo duïc vaø
ñaøo taïo.
- Ñaàu tö cho khoa hoïc coâng ngheä: Khoa hoïc coâng ngheä ñoùng vai troø neàn
taûng vaø ñoäng löïc trong quaù trình coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù. Vieäc ñaàu tö voán
cho khoa hoïc coâng ngheä seõ taïo ra cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cho söï phaùt trieån nhanh
vaø beàn vöõng. Phaùt trieån khoa hoïc coâng ngheä laø hoaït ñoäng ñoøi hoûi phaûi ñaàu tö voán
lôùn, laâu daøi, phaûi coù ñuû voán vaø chaáp nhaän ruûi ro trong quaù trình nghieân cöùu, trieån
khai. Hoaït ñoäng khoa hoïc coâng ngheä chuû yeáu döïa vaøo caùc nguoàn: Voán do ngaân
saùch nhaø nöôùc caáp; Kinh phí thöïc hieän caùc hôïp ñoàng nghieân cöùu khoa hoïc; Voán
do lieân doanh, lieân keát vôùi caùc toå chöùc khaùc vaø Voán vieän trôï cuûa caùc toå chöùc
chính phuû, phi chính phuû, taøi trôï cuûa caù nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc.
1.2.1.3 Caùc nguoàn huy ñoäng voán ñaàu tö
Trong toång thu nhaäp cuûa moãi nöôùc, sau khi tröø ñi phaàn tieâu duøng, coøn laïi laø
phaàn ñeå buø ñaép vaø tích luyõ. Quyõ buø ñaép vaø quyõ tích luyõ chính laø nguoàn goác hình
thaønh voán ñaàu tö , trong ñoù quyõ tích luyõ laø boä phaän quan troïng nhaát.
Quyõ tích luyõ ñöôïc hình thaønh töø caùc khoaûn tieát kieäm. Neàn kinh teá caøng
phaùt trieån thì tæ leä tích luyõ caøng cao. Ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, do thu 8
nhaäp coøn thaáp neân quy moâ vaø tæ leä tích luõy ñeàu thaáp, trong khi nhu caàu veà voán
ñaàu tö raát cao, do ñoù raát caàn ñeán nguoàn voán ñaàu tö töø nöôùc ngoaøi. Maët khaùc,
trong xu höôùng chu chuyeån voán quoác teá vaø toaøn caàu hoaù kinh teá hieän nay, ngay caû
caùc nöôùc phaùt trieån vaãn caàn coù söï keát hôïp giöõa voán ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå
phaùt trieån kinh teá . Nhö vaäy voán ñaàu tö coù ñöôïc cuûa moãi nöôùc hình thaønh töø tieát
kieäm trong nöôùc vaø tieát kieäm cuûa nöôùc ngoaøi. Tieát kieäm trong nöôùc bao goàm tieát
kieäm cuûa Nhaø nöôùc, tieát kieäm cuûa doanh nghieäp vaø tieát kieäm cuûa daân cö laø nguoàn
hình thaønh voán ñaàu tö trong nöôùc. Tieát kieäm cuûa nöôùc ngoaøi hình thaønh voán ñaàu
tö nöôùc ngoaøi döôùi caùc daïng ñaàu tö tröïc tieáp vaø giaùn tieáp.
1) Nguoàn hình thaønh voán ñaàu tö trong nöôùc
Nguoàn voán trong nöôùc theå hieän söùc maïnh noäi löïc cuûa moät quoác gia. Nguoàn
voán naøy coù öu ñieåm laø oån ñònh, beàn vöõng, chi phí thaáp, giaûm thieåu ñöôïc ruûi ro vaø
haäu quaû xaáu ñoái vôùi neàn kinh teá do nhöõng taùc ñoäng töø beân ngoaøi. Maëc duø ngaøy
nay caùc doøng voán nöôùc ngoaøi ngaøy caøng trôû neân ñaëc bieät khoâng theå thieáu ñöôïc
ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, nhöng nguoàn voán trong nöôùc vaãn giöõ vò trí quyeát
ñònh. Nguoàn voán ñaàu tö trong nöôùc hình thaønh töø tieát kieäm cuûa ngaân saùch nhaø
nöôùc, tieát kieäm cuûa caùc doanh nghieäp vaø tieát kieäm cuûa daân cö.
Tieát kieäm cuûa ngaân saùch nhaø nöôùc chính laø soá cheânh leäch döông giöõa toång
caùc khoaûn thu mang tính khoâng hoaøn laïi (chuû yeáu laø caùc khoaûn thu thueá) vôùi toång
chi tieâu duøng cuûa ngaân saùch. Toång thu ngaân saùch sau khi chi cho caùc khoaûn chi
thöôøng xuyeân, coøn laïi hình thaønh nguoàn voán ñaàu tö phaùt trieån.
Nhö vaäy, voán ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc laø moät phaàn tieát kieäm cuûa ngaân saùch ñeå
chi cho ñaàu tö phaùt trieån. Nguoàn voán naøy phuï thuoäc vaøo khaû naêng taäp trung thu
nhaäp quoác daân vaøo ngaân saùch vaø quy moâ chi tieâu duøng cuûa nhaø nöôùc. Ñoái vôùi caùc
nöôùc ñang phaùt trieån, do tieát kieäm cuûa neàn kinh teá bò haïn cheá bôûi yeáu toá veà thu
nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi, cho neân, ñeå duy trì söï taêng tröôûng kinh teá vaø môû roäng
ñaàu tö ñoøi hoûi nhaø nöôùc phaûi gia taêng tieát kieäm NSNN treân cô sôû keát hôïp chính
saùch thueá vaø chi tieâu. Ñaây laø nguoàn voán ñaàu tö quan troïng, oån ñònh vaø coù tính
ñònh höôùng cao ñoái vôùi caùc nguoàn voán ñaàu tö khaùc.
Tieát kieäm cuûa caùc doanh nghieäp laø soá laõi roøng coù ñöôïc töø keát quaû kinh
doanh. Ñaây laø nguoàn tieát kieäm cô baûn ñeå caùc doanh nghieäp taïo voán cho ñaàu tö
phaùt trieån theo chieàu roäng vaø chieàu saâu. Qui moâ tieát kieäm cuûa doanh nghieäp phuï
thuoäc vaøo caùc yeáu toá tröïc tieáp nhö: hieäu quaû kinh doanh; chính saùch thueá; söï oån
9
ñònh kinh teá vó moâ…
Tieát kieäm cuûa daân cö laø phaàn tieát kieäm cuûa caùc hoä gia ñình vaø caùc caù
nhaân, toå chöùc ñoaøn theå xaõ hoäi. Ñaây laø phaàn coøn laïi cuûa thu nhaäp sau khi ñaõ ñoùng
thueá vaø söû duïng cho muïc ñích tieâu duøng. Möùc ñoä tieát kieäm cuûa daân cö phuï thuoäc
vaøo nhieàu yeáu toá nhö: möùc thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi, chính saùch laõi suaát,
chính saùch thueá vaø söï oån ñònh kinh teá vó moâ. Tieát kieäm cuûa daân cö giöõ vai troø
quan troïng trong heä thoáng taøi chính, do khaû naêng chuyeån hoaù nhanh choùng thaønh
nguoàn voán cho ñaàu tö thoâng qua caùc hình thöùc gôûi tieát kieäm, mua chöùng khoaùn,
tröïc tieáp ñaàu tö... Tieát kieäm daân cö cuõng deã daøng chuyeån thaønh nguoàn voán ñaàu tö
cuûa Nhaø nöôùc baèng caùch mua traùi phieáu chính phuû, hoaëc chuyeån thaønh nguoàn voán
ñaàu tö cuûa doanh nghieäp qua vieäc mua traùi phieáu, coå phieáu cuûa caùc coâng ty phaùt
haønh.
Toùm laïi, tieát kieäm laø moät quaù trình neàn kinh teá daønh ra moät phaàn thu nhaäp
ôû hieän taïi ñeå taïo ra nguoàn voán cung öùng cho ñaàu tö phaùt trieån, qua ñoù naâng cao
hôn nöõa nhu caàu tieâu duøng trong töông lai. Tuy vaäy, ñoái vôùi nhöõng neàn kinh teá
ñang chuyeån ñoåi, böôùc ñaàu thöïc hieän chính saùch coâng nghieäp hoùa do nguoàn tieát
kieäm trong nöôùc thaáp khoâng ñaùp öùng ñuû nhu caàu voán neân caàn phaûi thu huùt nguoàn
voán nöôùc ngoaøi ñeå taïo ra cuù hích cho söï ñaàu tö phaùt trieån neàn kinh teá.
2) Nguoàn hình thaønh voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi
So vôùi nguoàn voán trong nöôùc, nguoàn voán nöôùc ngoaøi coù öu theá laø mang laïi
ngoaïi teä cho neàn kinh teá. Tuy vaäy, nguoàn voán nöôùc ngoaøi laïi luoân chöùa aån nhöõng
nhaân toá tieàm taøng gaây baát lôïi cho neàn kinh teá, ñoù laø söï leä thuoäc; nguy cô khuûng
hoaûng nôï; söï thaùo chaïy ñaàu tö; söï gia taêng tieâu duøng vaø giaûm tieát kieäm trong
nöôùc…Nhö vaäy, vaán ñeà huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi ñaët ra nhöõng thöû thaùch khoâng
nhoû trong chính saùch huy ñoäng voán cuûa caùc neàn kinh teá ñang chuyeån ñoåi, ñoù laø:
moät maët, phaûi ra söùc huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi ñeå ñaùp öùng toái ña nhu caàu voán cho
coâng nghieäp hoùa; maët khaùc,phaûi kieåm soaùt chaëc cheõ söï ñoäng voán nöôùc ngoaøi ñeå
ngaên chaën khuûng hoaûng. Ñeå vöôït qua nhöõng thöû thaùch ñoù ñoøi hoûi nhaø nöôùc phaûi
söû duïng toát caùc coâng cuï taøi chính trong vieäc oån ñònh hoaù moâi tröôøng kinh teá vó
moâ, taïo laäp moâi tröôøng ñaàu tö thuaän lôïi cho söï vaän ñoäng voán nöôùc ngoaøi , ñieàu
chænh vaø löïa choïn caùc hình thöùc thu huùt voán sao cho coù lôïi cho neàn kinh teá.
Veà baûn chaát, voán nöôùc ngoaøi cuõng ñöôïc hình thaønh töø tieát kieäm cuûa caùc
chuû theå kinh teá nöôùc ngoaøi vaø ñöôïc huy ñoäng thoâng qua caùc hình thöùc cô baûn sau:
10
a. Voán ñaàu tö tröïc tieáp cuûa nöôùc ngoaøi (FDI)
Voán ñaàu tö tröïc tieáp cuûa nöôùc ngoaøi laø nguoàn voán do caùc nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi ñöa vaøo ñeå thöïc hieän caùc döï aùn saûn xuaát, kinh doanh, goùp voán vaøo caùc coâng
ty, xí nghieäp lieân doanh hoaëc thaønh laäp caùc doanh nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi.
Voán ñaàu tö tröïc tieáp cuûa nöôùc ngoaøi hình thaønh töø tieát kieäm cuûa tö nhaân vaø caùc
coâng ty nöôùc ngoaøi ñaàu tö voán vaøo moät nöôùc khaùc nhaèm khai thaùc lôïi theá so
saùnh, taän duïng caùc yeáu toá lao ñoäng, taøi nguyeân cuûa ñòa phöông, tieát kieäm chi phí
vaän chuyeån ñeå taêng lôïi nhuaän cho vieäc ñaàu tö .
Ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi mang yù
nghiaõ quan troïng trong vieäc taïo neân cuù hích ban ñaàu cho söï taêng tröôûng, beân caïnh
nguoàn voán ngoaïi teä, FDI coøn mang theo coâng ngheä, trình ñoä quaûn lyù tieân tieán vaø
khaû naêng tieáp caän thò tröôøng theá giôùi. Vì vaäy, thu huùt FDI ñang trôû thaønh hình
thöùc huy ñoäng voán phoå bieán , taïo neân söï caïnh tranh gay gaét giöõa caùc nöôùc ñang
phaùt trieån.
b. Voán ñaàu tö giaùn tieáp nöôùc ngoaøi
Voán ñaàu tö giaùn tieáp laø nhöõng khoaûn ñaàu tö thöïc hieän thoâng qua caùc hoaït
ñoäng cho vay vaø vieän trôï. Nguoàn voán coù theå laø cuûa chính phuû caùc nöôùc, coù theå laø
cuûa caùc toå chöùc quoác teá ñöôïc huy ñoäng thoâng qua caùc hình thöùc cô baûn sau:
Taøi trôï phaùt trieån chính thöùc (ODA): Ñaây laø nguoàn voán thuoäc chöông trình
hôïp taùc phaùt trieån do chính phuû caùc nöôùc ngoaøi hoå trôï tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp
thoâng qua caùc toå chöùc lieân chính phuû vaø caùc toå chöùc phi chính phuû cho moät nöôùc
tieáp nhaän. Nguoàn voán ODA bao goàm vieän trôï khoâng hoaøn laïi, caùc khoaûn cho vay
vôùi nhöõng ñieàu kieän öu ñaõi veà laõi suaát, khoái löôïng voán vay vaø thôøi haïn thanh
toaùn, nhaèm vaøo hoå trôï caùn caân thanh toaùn, hoå trôï caùc chöông trình, döï aùn…
Nguoàn voán ODA tuy coù öu ñieåm veà chi phí söû duïng, nhöng caùc nöôùc tieáp
nhaän vieän trôï thöôøng xuyeân phaûi ñoái maët vôùi nhöõng thöû thaùch raát lôùn ñoù laø gaùnh
naëng nôï quoác gia trong töông lai, chaáp nhaän nhöõng ñieàu kieän vaø raøng buoäc khaét
khe veà thuû tuïc chuyeån giao voán, ñoâi khi coøn gaén caû nhöõng ñieàu kieän veà chính trò.
Beân caïnh ñoù, do trình ñoä quaûn lyù cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån coøn thaáp cho neân
hieäu quaû söû duïng nguoàn voán naøy khoâng cao, laøm cho nhieàu nöôùc laâm vaøo caûnh nôï
naàn choàng chaát vaø neàn kinh teá khoâng phaùt trieån ñöôïc. Vì vaäy, vaán ñeà quan troïng
laø caàn phaûi naâng cao hieäu quaû quaûn lyù vaø söû duïng nguoàn voán ODA ñeå ñaït ñöôïc
nhöõng muïc tieâu phaùt trieån kinh teá ñaõ ñeà ra.
11
Vieän trôï cuûa caùc toå chöùc phi chính phuû (NGO: Non-Government
Organization) laø caùc khoaûn vieän trôï khoâng hoaøn laïi. Tröôùc ñaây loaïi vieän trôï naøy
chuû yeáu laø vaät chaát, phuïc vuï cho muïc ñích nhaân ñaïo nhö cung caáp thuoác men cho
caùc trung taâm y teá, choå ôû vaø löông thöïc cho caùc naïn nhaân thieân tai… Hieän nay loaïi
vieän trôï naøy laïi ñöôïc thöïc hieän nhieàu hôn baèng caùc chöông trình phaùt trieån daøi
haïn, coù söï hoã trôï cuûa caùc chuyeân gia nhö huaán luyeän nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc
baûo veä söùc khoûe, thieát laäp caùc döï aùn tín duïng, cung caáp nöôùc saïch ôû noâng thoân…
Nguoàn voán ñaàu tö giaùn tieáp ñöôïc söû duïng coù hieäu quaû seõ coù taùc duïng thuùc
ñaåy, khuyeán khích vaø taïo ñieàu kieän thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp. Ñoái vôùi caùc nöôùc
ñang phaùt trieån, nguoàn voán ñaàu tö giaùn tieáp cuûa nöôùc ngoaøi laø nguoàn voán raát quyù
giaù, caàn phaûi taän duïng vaø khai thaùc coù hieäu quaû, taïo thaønh ñoøn baåy kích thích
taêng tröôûng kinh teá .
3) Huy ñoäng qua thò tröôøng voán
+ Phaùt haønh chöùng khoaùn treân TTCK trong nöôùc. Vôùi söï chuyeân moân hoùa
veà mua baùn caùc loaïi chöùng khoaùn, TTCK ñöôïc xem nhö moät cô sôû haï taàng taøi
chính ñeå huy ñoäng moïi nguoàn voán nhaøn roãi cuûa coâng chuùng trong vaø ngoaøi nöôùc,
taïo neân nguoàn voán ñaàu tö trung daøi haïn cho neàn kinh teá. So vôùi hình thöùc huy
ñoäng qua ngaân haøng, TTCK huy ñoäng voán vôùi phaïm vi roäng raõi vaø linh hoaït hôn,
coù theå ñaùp öùng nhanh choùng nhöõng nhu caàu khaùc nhau cuûa ngöôøi caàn voán, ñaûm
baûo veà hieäu quaû vaø thôøi gian löïa choïn. Coøn ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö, treân TTCK,
caùc hình thöùc boû voán cuûa hoï trôû neân linh hoaït, vì vaäy, haïn cheá toái ña nhöõng ruûi ro
trong ñaàu tö…Chính nhöõng öu ñieåm ñoù maø ngaøy nay TTCK trôû thaønh moät keânh
huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi raát hieäu quaû; hôn nöõa noù coøn taïo ñieàu kieän thuaän lôïi
cho neàn kinh teá trong nöôùc hoaø nhaäp neàn kinh teá theá giôùi. Trong voøng hôn möôøi
naêm trôû laïi ñaây, ñaàu tö voán quoác teá ñaõ khoâng coøn taäp trung xung quanh caùc coâng
cuï truyeàn thoáng thoâng qua heä thoáng taøi chính trung gian. Thay vaøo ñoù, ñaàu tö vaøo
TTCK ñaõ chieám tôùi 80% chu chuyeån voán treân thò tröôøng taøi chính quoác teá.
+ Phaùt haønh chöùng khoaùn treân thò tröôøng taøi chính quoác teá. Öu ñieåm cuûa
phöông thöùc naøy laø huy ñoäng voán tröïc tieáp , khoâng phaûi thoâng qua caùc toå chöùc taøi
chính trung gian neân chi phí söû duïng voán thaáp hôn caùc khoaûn vay tín duïng. Ngöôøi
ñi vay coù theå laø doanh nghieäp vaø chính phuû. Tuy vaäy, vieäc tìm kieám voán treân thò
tröôøng taøi chính quoác teá vaãn coù nhieàu khoù khaên vaø thöû thaùch, ñaëc bieät laø caùc tieâu
chuaån tín nhieäm cuûa chöùng khoaùn ñeå ñöôïc chaáp nhaän giao dòch taïi caùc thò tröôøng
taøi chính quoác teá. Vì caùc möùc tieâu chuaån tín nhieäm ñoøi hoûi raát cao neân caùc
12
doanh nghieäp ôû caùc möùc thoâng thöôøng khoù ñaït ñöôïc, do vaäy caùc loaïi chöùng khoaùn
löu haønh treân thò tröôøng taøi chính quoác teá phoå bieán laø traùi phieáu cuûa chính phuû.
Ngoaøi ra, vieäc huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi coøn ñöôïc thöïc hieän thoâng qua caùc hoaït
ñoäng thueâ taøi chính; tín duïng thöông maïi; tín duïng ngaân haøng…
Toùm laïi voán ñaàu tö chuû yeáu ñöôïc töø hai nguoàn ñoù laø nguoàn voán trong nöôùc
vaø nguoàn voán ngoaøi nöôùc. Treân cô sôû ñoù, ñoøi hoûi neàn kinh teá phaûi phaùt trieån caùc
coâng cuï taøi chính ñeå toå chöùc khai thaùc vaø thöïc hieän huy ñoäng voán, ñaûm baûo cho
neàn kinh teá phaùt trieån oån ñònh vaø beàn vöõng.
1.2.1.3.4 Caùc coâng cuï huy ñoäng voán ñaàu tö
Huy ñoäng voán ñaàu tö laø quaù trình toå chöùc khai thaùc caùc nguoàn löïc taøi chính
ñöa vaøo phuïc vuï cho söï ñaàu tö taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Vaø do
vaäy, suy cho cuøng ñoái saùch cuûa chính saùch huy ñoäng voán laø höôùng vaøo naâng cao tæ
leä tieát kieäm vaø ñaàu tö töø caùc khu vöïc kinh teá ñeå gia taêng theâm khoái löôïng voán môùi
cho neàn kinh teá. Caùc coâng cuï huy ñoäng voán thöôøng ñöôïc söû duïng laø:
1) Caùc coâng cuï thuoäc chính saùch taøi chính - tieàn teä
+Thueá: Thueá laø coâng cuï ñeå nhaø nöôùc huy ñoäng, taäp trung caùc nguoàn löïc
taøi chính cuûa xaõ hoäi vaøo ngaân saùch döôùi hình thöùc cöôõng cheá, baét buoäc. Taïo laäp
nguoàn thu cho NSNN laø chöùc naêng cô baûn cuûa thueá. Theo kinh nghieäm phaùt trieån,
ñeå coù ñöôïc nguoàn thu töø thueá khoâng nhöõng ñaùp öùng cô baûn caùc nhu caàu chi tieâu
duøng maø coøn daønh ra moät phaàn thoûa ñaùng taïo nguoàn voán cho söï ñaàu tö phaùt trieån,
thì ñoøi hoûi nhaø nöôùc phaûi thieát laäp moät heä thoáng thueá coù hieäu quaû, ñöôïc xaây döïng
döïa treân caùc nguyeân taéc cô baûn: Thueá phaûi thuùc ñaåy söï taêng tröôûng kinh teá cuûa
quoác gia, Thueá phaûi coù ñoä noåi vaø tính oån ñònh, Thueá phaûi ñaûm baûo tính trung laäp
vaø ñôn giaûn.
+ Tín duïng : Tín duïng ñöôïc xem laø chieác caàu noái giöõa caùc nguoàn cung caàu
veà voán tieàn teä trong neàn kinh teá. Baèng vieäc huy ñoäng caùc nguoàn voán taïm thôøi
nhaøn roãi töø caùc caù nhaân, caùc toå chöùc kinh teá ñeå boå sung kòp thôøi cho nhöõng doanh
nghieäp, caù nhaân keå caû ngaân saùch ñang gaëp thieáu huït veà voán treân nguyeân taéc coù
hoaøn traû, caùc toå chöùc tín duïng goùp phaàn quan troïng trong vieäc ñieàu tieát caùc nguoàn
voán taïo ñieàu kieän cho quaù trình saûn xuaát kinh doanh khoâng bò giaùn ñoaïn, ñoàng
thôøi coøn giuùp cho caùc doanh nghieäp boå sung voán ñaàu tö ñeå môû roäng hoaït ñoäng
saûn xuaát kinh doanh, ñoåi môùi coâng ngheä, caûi tieán quaûn lyù, töø ñoù thuùc ñaåy kinh teá
phaùt trieån. Tín duïng bao goàm tín duïng nhaø nöôùc vaø tín duïng ngaân haøng.
13
Xeùt treân goùc ñoä huy ñoäng voán, tín duïng nhaø nöôùc laø hoaït ñoäng ñi vay do
nhaø nöôùc tieán haønh nhaèm caân ñoái ngaân saùch khi maø nguoàn thu thueá vaø caùc nguoàn
khaùc khoâng ñaùp öùng ñaày ñuû caùc nhu caàu chi tieâu cuûa ngaân saùch. Tín duïng nhaø
nöôùc giuùp nhaø nöôùc huy ñoäng vaø taäp trung ñöôïc moät nguoàn thu lôùn taïo ñieàu kieän
cho oån ñònh kinh teá vó moâ, phaân boå laïi nguoàn löïc taøi chính, naâng cao nguoàn voán
taäp trung ñeå thoaû maõn nhu caàu ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc.
Tín duïng nhaø nöôùc ñöôïc thöïc hieän nhaèm vay nôï trong nöôùc thoâng qua caùc
coâng cuï nhö coâng traùi, tín phieáu ngaén haïn, traùi phieáu daøi haïn phaùt haønh trong
nöôùc. Baèng vieäc phaùt haønh caùc chöùng khoaùn naøy, nhaø nöôùc cung caáp cho thò
tröôøng taøi chính moät khoái löôïng haøng hoaù lôùn, ít ruûi ro laøm phong phuù theâm saûn
phaåm ñeå phaùt trieån thò tröôøng.
Tín duïng nhaø nöôùc cuõng ñöôïc thöïc hieän nhaèm vay nôï nöôùc ngoaøi baèng vieäc
vay töø nguoàn vieän trôï phaùt trieån chính thöùc ODA, phaùt haønh traùi phieáu cuûa nhaø
nöôùc treân thò tröôøng quoác teá. Tín duïng nhaø nöôùc laø moät keânh huy ñoäng voán caàn
thieát vaø quan troïng ñeå buø ñaép boäi chi ngaân saùch vaø taïo nguoàn voán ñaàu tö . Tuy
nhieân vieäc vay nôï phaûi ñöôïc kieåm soaùt moät caùch chaët cheõ ñeå traùnh tình traïng vay
quaù giôùi haïn cho pheùp, daãn ñeán aùp löïc naëng neà cuûa vieäc traû nôï, cuõng nhö maát caân
ñoái giöõa ñaàu tö cuûa ngaân saùch vaø ñaàu tö cuûa khu vöïc doanh nghieäp vaø daân cö
laøm gia taêng laõi suaát huy ñoäng voán, gaây haïn cheá vieäc vay voán ñaàu tö .
Tín duïng ngaân haøng laø coâng cuï thu huùt voán nhaøn roãi cuûa caùc doanh nghieäp
vaø daân cö ñeå cho vay. Caùc ngaân haøng thöông maïi vaø caùc toå chöùc trung gian tín
duïng baèng vieäc cho vay nhöõng nguoàn tieàn ñaõ huy ñoäng ñöôïc ñaõ cung caáp cho
neàn kinh teá moät khoaûn voán ñaàu tö caàn thieát ñeå phaùt trieån. Beân caïnh vieäc thöïc
hieän nghieäp vuï truyeàn thoáng laø vay vaø cho vay caùc ngaân haøng coøn thöïc hieän
nghieäp vuï ñaàu tö voán döôùi caùc hình thöùc ñaàu tö tröïc tieáp nhö huøn voán lieân doanh,
lieân keát, thaønh laäp coâng ty, xí nghieäp baèng voán töï coù cuûa mình; hoaëc ñaàu tö giaùn
tieáp nhö söû duïng caùc nguoàn voán huy ñoäng coù thôøi haïn vaø voán töï coù ñeå ñaàu tö vaøo
coå phieáu, traùi phieáu vaø caùc chöùng töø coù giaù khaùc, vaø höôûng thu nhaäp qua cheânh
leäch giaù treân thò tröôøng thöù caáp.
Trong xu höôùng toaøn caàu hoaù kinh teá ñang dieãn ra ngaøy caøng saâu roäng, quaù
trình ñieàu tieát vaø chu chuyeån voán ñaõ vöôït khoûi giôùi haïn cuûa moät quoác gia laøm
hình thaønh caùc quan heä tín duïng quoác teá. Nhö vaäy tín duïng khoâng chæ laø moät keânh
quan troïng thu huùt voán ñaàu tö töø trong nöôùc maø coøn laø moät nhaân toá thuùc ñaåy huy
ñoäng voán ñaàu tö töø nöôùc ngoaøi.
14
+ Caùc quyõ hoå trôï taøi chính nhaø nöôùc
Laø coâng cuï taøi chính naêng ñoäng ñeå ña daïng hoùa söï huy ñoäng caùc nguoàn löïc
taøi chính cuûa xaõ hoäi vaøo nhaø nöôùc, qua ñoù tieán haønh hoã trôï ñaàu tö ôû moät soá lónh
vöïc hay hoaït ñoäng coù tính chaát öu tieân caàn khuyeán khích nhaèm goùp phaàn thuùc ñaåy
söï phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi. Treân goùc ñoä naøy, quyõ hoå trôï taøi chính cuûa nhaø nöôùc
laïi coù taùc duïng raát tích cöïc trong vieäc taêng cöôøng thu huùt voán ñaàu tö cuûa khu vöïc
kinh teá tö nhaân. Nhö vaäy, tính hôïp lyù vieäc thaønh laäp vaø phaùt trieån caùc quyõ hoå trôï
taøi chính khoâng nhöõng taïo cho nhaø nöôùc coù theâm coâng cuï ñeå gia taêng nguoàn löïc
taøi chính, thöïc hieän toát vai troø quaûn lyù vó moâ, maø coøn goùp phaàn hình thaønh vaø phaùt
trieån thò tröôøng tín duïng hoã trôï cuûa nhaø nöôùc ñeå höôùng vaøo khai thaùc noäi löïc,
naâng cao tæ leä voán hoùa caùc nguoàn tích luõy ñöa vaøo ñaàu tö phaùt trieån.
2) Thò tröôøng taøi chính vaø caùc coâng cuï treân thò tröôøng taøi chính
Thò tröôøng taøi chính laø nôi taäp trung caùc quan heä cung caàu veà voán vaø taïi ñoù
caùc loaïi chöùng khoaùn ñöôïc caùc chuû theå thò tröôøng söû duïng nhö laø coâng cuï taøi
chính ñeå giaûi quyeát nhu caàu giao löu voán. Noùi moät caùch cuï theå hôn, treân thò
tröôøng taøi chính, ñoái vôùi ngöôøi caàn voán, chöùng khoaùn laø coâng cuï taøi chính ñeå huy
ñoäng voán ñaùp öùng nhu caàu voán daøi haïn, ngaén haïn; coøn ñoái vôùi ngöôøi thöøa voán ,
thì chöùng khoaùn laø coâng cuï ñaàu tö ñeå mang laïi nhöõng khoaûn thu nhaäp nhaát ñònh.
Döïa vaøo khuoân khoå cuûa luaät phaùp qui ñònh, caùc chuû theå huy ñoäng voán treân
thò tröôøng taøi chính phaûi chuû ñoäng xaây döïng chieán löôïc phaùt haønh chöùng khoaùn
moät caùch coù hieäu quaû, trong ñoù caàn minh chöùng cho caùc nhaø ñaàu tö phaûi thaät haáp
daãn; taïo ra nhieàu tieän ích, ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu ña daïng cuûa caùc nhaø ñaàu tö…
Ñoái vôùi neàn kinh teá ñang chuyeån ñoåi, ñeå thuùc ñaåy nhanh söï ra ñôøi vaø phaùt
trieån thò tröôøng taøi chính nhaèm taïo voán cho tieán trình coâng nghieäp hoùa, nhaø nöôùc
phaûi chuû ñoäng taïo ra nhöõng ñieàu kieän caàn thieát cho söï ra ñôøi vaø vaän haønh cuûa moät
thò tröôøng taøi chính coù hieäu quaû, ñoù laø oån ñònh kinh teá; thöïc hieän chính saùch kích
thích tieát kieäm ñaàu tö, chính saùch coå phaàn hoùa DNNN, chính saùch kích cung vaø
kích caàu chöùng khoaùn, vaø nhöõng khuoân khoå phaùp lyù cho söï chuyeån nhöôïng, mua
baùn chöùng khoaùn treân thò tröôøng…
3) Caùc coâng cuï taøi chính vó moâ hoã trôï cho quaù trình huy ñoäng voán
a/ Chi ngaân saùch nhaø nöôùc
Maëc duø ñaây khoâng phaûi laø coâng cuï tröïc tieáp huy ñoäng nguoàn löïc taøi chính
cho nhaø nöôùc, nhöng noù coù taùc ñoäng ñeán vieäc laøm môû roäng hay thu heïp nguoàn
15
voán ñaàu tö maø nhaø nöôùc cung öùng cho neàn kinh teá cuõng nhö laøm bieán ñoåi qui moâ
tieát kieäm - ñaàu tö cuûa khu vöïc kinh teá tö nhaân thoâng qua vieäc phaân phoái nguoàn
löïc taøi chính taäp trung thaønh 2 quyõ tieâu duøng vaø quyõ ñaàu tö.
b/ Caùc coâng cuï taøi chính thuoäc chính saùch tieàn teä
-Laõi suaát: Treân thò tröôøng taøi chính, laõi suaát ñöôïc xem nhö laø giaù caû cuûa
tín duïng, treân goùc ñoä kinh teá vó moâ laõi suaát laø coâng cuï ñeå thöïc hieän caùc muïc tieâu
cuûa chính saùch tieàn teä. Do ñoù, laõi suaát ít nhaïy caûm vôùi quan heä cung caàu veà voán.
Moät khi coù söï maát caân ñoái quan heä cung caàu voán thì dieãn ra quaù trình phaân phoái
laïi thu nhaäp giöõa ngöôøi ñi vay vaø cho vay thoâng qua söï thay ñoåi taêng hay giaûm laõi
suaát. Chính ñaëc tính naøy maø laõi suaát coù taùc ñoäng ñeán söï phaân phoái nguoàn taøi
chính xaõ hoäi trong moái töông quan giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö. Trong ngaén haïn, laõi
suaát caøng cao thì khích leä coâng chuùng haïn cheá tieâu duøng trong hieän taïi ñeå taêng
tieát kieäm trong thu nhaäp. Sau ñoù, töø khoaûn tieát kieäm naøy, hoï seõ choïn höôùng ñaàu tö
vaøo hoaït ñoäng taøi chính khi thaáy coù lôïi hôn. Ngöôïc laïi, ôû möùc laõi suaát cao seõ laøm
haïn cheá caùc doanh nghieäp ñi vay voán ñeå ñaàu tö, bôûi leõ khi ñoù thu nhaäp coù ñöôïc töø
caùc döï aùn ñaàu tö khoù maø buø ñöôïc soá laõi phaûi traû cho soá tieàn cho vay. Tình traïng
naøy keùo daøi seõ daãn ñeán ñaàu tö cuûa xaõ hoäi giaûm.
- Thò tröôøng môû: Laø hoaït ñoäng maø NHTÖ tham gia vaøo mua baùn chöùng
khoaùn treân thò tröôøng taøi chính ñeå thöïc hieän chính saùch tieàn teä. Baèng coâng cuï naøy,
NHTÖ thöïc hieän thay ñoåi möùc cung tín duïng cuûa caùc TCTD theo höôùng môû roäng
hay thu heïp. Khi neàn kinh teá môû caàn môû roäng möùc cung tieàn teä, NHTÖ thöïc hieän
nghieäp vuï mua chöùng khoaùn vaø ngöôïc laïi. ÔÛ moät neàn kinh teá phaùt trieån coâng cuï
thò tröôøng môû ñaõ toâ theâm veû ñeïp cho thò tröôøng taøi chính vaø trôû thaønh coâng cuï coù
tính chuû ñaïo ñöôïc NHTÖ söû duïng thöôøng xuyeân trong vieäc thöïc hieän chính saùch
tieàn teä vaø goùp phaàn naâng cao hieäu suaát cuûa chính saùch huy ñoäng voán. Coøn ñoái vôùi
neàn kinh teá ñang chuyeån ñoåi, do heä thoáng thò tröôøng taøi chính hoaït ñoäng coøn yeáu
keùm vaø chöùng khoaùn cuûa noù yeáu caû veà soá löôïng vaø chaát löôïng, neân vieäc söû duïng
coâng cuï naøy ôû möùc raát haïn cheá.
-Döï tröõ baét buoäc: Laø soá tieàn maø caùc TCTD phaûi göûi taïi NHTÖ theo moät tæ
leä phaàn traêm treân toång soá tieàn göûi ñeå thöïc hieän chính saùch tieàn teä. Döï tröõ baét
buoäc laø coâng cuï coù tính phaùp ñònh. Caên cöù vaøo caùc dieãn bieán tình hình kinh teá vaø
muïc tieâu chính saùch tieàn teä, NHTÖ coù theå ñaët ra yeâu caàu döï tröõ trong moät khuoân
khoå giôùi haïn maø luaät phaùp cho pheùp.
16
- Tæ giaù hoái ñoaùi: Gaén lieàn vôùi söï vaän ñoäng cuûa hai ñoàng tieàn trong moái
töông quan so saùnh söùc mua cuûa chuùng, tæ giaù hoái ñoaùi thöïc hieän chöùc naêng phaân
phoái laïi thu nhaäp cuûa nhöõng ñoái töôïng coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng thöông maïi
quoác teá. Do ñoù, söï taùc ñoäng cuûa tæ giaù hoái ñoaùi ñeán quaù trình huy ñoäng voán cuûa
neàn kinh teá ñöôïc bieåu hieän thoâng qua nhöõng aûnh höôûng cuûa noù ñeán söï thay ñoåi
tieát kieäm -ñaàu tö, caùn caân thanh toaùn vaø söï oån ñònh kinh teá vó moâ.
1.2.2 Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû söû duïng voán ñaàu tö vaø nhöõng nhaân toá
aûnh höôûng ñeán hieäu quaû söû duïng voán ñaàu tö
Hieäu quaû cuûa hoïat ñoäng ñaàu tö laø phaïm truø kinh teá bieåu hieän moái quan heä
so saùnh giöõa keát quaû thöïc hieän caùc muïc tieâu ñaët ra cuûa hoïat ñoäng ñaàu tö vôùi caùc
chi phí phaûi boû ra ñeå coù caùc keát quaû ñoù trong moät thôøi kyø nhaát ñònh.
Hieäu quaû taøi chính (Etc) cuûa hoïat ñoäng ñaàu tö laø möùc ñoä ñaùp öùng nhu caàu
phaùt trieån hoïat ñoäng SXKD dòch vuï vaø naâng cao ñôøi soáng cuûa ngöôøi lao ñoäng
trong caùc cô sôû SXKD, Dòch vuï treân cô sôû soá voán ñaàu tö maø cô sôû ñaõ söû duïng so
vôùi caùc kyø khaùc, caùc cô sôû khaùc hoaëc so vôùi ñònh möùc chung. Khaùi nieäm naøy coù
theå ñöôïc bieåu hieän qua coâng thöùc sau:
Etc = Caùc keát quaû maø cô sôû thu ñöôïc do thöïc hieän ñaàu tö Soá voán ñaàu tö maø cô sôû ñaõ thöïc hieän ñeå taïo ra caùc keát quaû treân
Etc ñöôïc coi laø coù hieäu quaû khi Etc > Etc0
Trong ñoù: Etc0 – chæ tieâu hieäu quaû taøi chính ñònh möùc hoaëc cuûa caùc kyø
khaùc maø cô sôû ñaõ ñaït ñöôïc choïn laøm cô sôû so saùnh hoaëc cuûa ñôn vò khaùc ñaõ ñaït
tieâu chuaån hieäu quaû.
Ñeå phaûn aùnh hieäu quaû taøi chính cuûa hoïat ñoäng ñaàu tö, ngöôøi ta phaûi söû
duïng moät heä thoáng caùc chæ tieâu, trong ñoù chæ tieâu baèng tieàn ñöôïc söû duïng roäng raõi.
Tuy nhieân, tieàn coù giaù trò thay ñoåi theo thôøi gian neân phaûi baûo ñaûm tính so saùnh
theo thôøi gian vôùi vieäc söû duïng tyû suaát “r” ñöôïc xaùc ñònh tuøy thuoäc vaøo caùc nguoàn
voán huy ñoäng.
Heä thoáng caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû taøi chính cuûa hoïat ñoäng ñaàu tö
ñoái vôùi töøng döï aùn
Heä thoáng caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû taøi chính cuûa döï aùn goàm:
a) Chæ tieâu lôïi nhuaän thuaàn, thu nhaäp thuaàn, goàm coù: Chæ tieâu lôiï nhuaän
thuaàn tính cho töøng naêm cuûa ñôøi döï aùn, phaûn aùnh hieäu quaû hoïat ñoäng trong
töøng naêm cuûa ñôøi döï aùn; Chæ tieâu thu nhaäp thuaàn phaûn aùnh hieäu quaû hoïat
17
ñoäng cuûa toøan boä coâng cuoäc ñaàu tö (quy moâ laõi cuûa caû ñôøi döï aùn). Caùc chæ tieâu
naøy coù theå tính chuyeån veà maët baèng thôøi gian hieän taïi hoaëc töông lai.
b) Chæ tieâu tyû suaát sinh lôøi voán ñaàu tö (coøn goïi laø heä soá thu hoài voán ñaàu tö):
Chæ tieâu naøy phaûn aùnh möùc lôïi nhuaän thu ñöôïc töøng naêm
RRi = Wipv treân 1 ñôn vò voán ñaàu tö (1.000ñ, 1.000.000ñ,…) vaø möùc thu Iv0 nhaäp thuaàn thu ñöôïc tính cho 1 ñôn vò voán ñaàu tö npv = NPV Iv0
Trong ñoù: Iv0 – Voán ñaàu tö taïi thôøi ñieåm hieän taïi (döï aùn baét ñaàu hoat ñoäng)
Wipv – Lôïi nhuaän thuaàn naêm i tính chuyeån veà thôøi ñieåm hieän taïi
NPV – Thu nhaäp thuaàn tính chuyeån veà thôøi ñieåm hieän taïi.
c) Chæ tieâu tyû suaát sinh lôøi voán töï coù (rE). Chæ tieâu naøy phaûn aùnh möùc lôïi nhuaän thuaàn töøng naêm tính treân 1 ñôn vò voán töï coù bình quaân cuûa naêm ñoù. rE = Wi Ei
Trong ñoù, rE – Tyû suaát sinh lôøi voán töï coù naêm i
Ei – Voán töï coù bình quaân naêm i
Wi – Lôïi nhuaän thuaàn naêm i
Neáu tính cho caû ñôøi döï aùn (npvE) chæ tieâu naøy phaûn aùnh möùc thu nhaäp thuaàn cuûa
caû ñôøi döï aùn tính cho 1 ñôn vò voán töï coù bình quaân naêm cuûa caû ñôøi döï aùn.
npvE = NPV Epv
d) Chæ tieâu soá laàn quay voøng voán cuûa voán löu ñoäng:
Voán löu ñoäng laø moät boä phaän cuûa voán ñaàu tö. Voán löu ñoäng quay voøng
caøng nhanh, caøng caàn ít voán vaø trong ñieàu kieän khaùc khoâng ñoåi, thì hieäu
quaû voáùn caøng cao.
Coù coâng thöùc: Lwci = Oi
Wci
Trong ñoù: Oi – Doanh thu thuaàn naêm i
Wci – Voán löu ñoäng bình quaân naêm i cuûa döï aùn
Hoaëc: Lwc = Opv Wcpv
Trong ñoù: Opv - Doanh thu thuaàn naêm i cuûa döï aùn
Wcpv - Voán löu ñoäng bình quaân naêm cuûa caû ñôøi döï aùn
18
e) Chæ tieâu tyû soá lôïi ích vaø chi phí (kyù hieäu B/C)
Chæ tieâu naøy phaûn aùnh tyû soá giöõa lôïi ích thu ñöôïc vôùi chi phí phaûi boû ra, döï aùn
coù hieäu quaû khi B/C ≥ 1. Döï aùn khoâng coù hieäu quaû khi B/C < 1.
Chæ tieâu thôøi gian thu hoài voán ñaàu tö (kyù hieäu T)
Chæ tieâu naøy cho bieát thôøi gian maø döï aùn caàn hoïat ñoäng ñeå thu hoài voán ñaàu
tö ñaõ boû ra töø lôïi nhuaän vaø khaáu hao thu ñöôïc haøng naêm. Döï aùn coù hieäu quaû
khi T ≤ tuoåi thoï cuûa döï aùn hoaëc T ≤ T ñònh möùc. Thôøi gian thu hoài voán caøng
ngaén thì hieäu quaû cuûa döï aùn caøng cao.
f) Chæ tieâu heä soá hoøan voán noäi boä (kyù hieäu IRR)
Heä soá hoøan voán noäi boä laø möùc laõi suaát neáu duøng noù laøm tyû suaát chieát khaáu
ñeå tính chuyeån caùc khoûan thu, chi cuûa döï aùn veà maët baèng thôøi gian hieän taïi thì
toång thu caân baèng vôùi toång chi. Döï aùn coù hieäu quaû khi IRR ≥ r giôùi haïn. Döï aùn
khoâng coù hieäu quaû khi IRR < r giôùi haïn. Tyû suaát giôùi haïn ñöôïc xaùc ñònh caên cöù
vaøo caùc nguoàn voán huy ñoäng cuûa döï aùn. Chaúng haïn döï aùn vay voán ñaàu tö, tyû
suaát giôùi haïn laø möùc laõi suaát vay; neáu huy ñoäng voán töø nhieàu nguoàn, tyû suaát
giôùi haïn laø möùc laõi suaát bình quaân töø caùc nguoàn huy ñoäng,…
g) Chæ tieâu ñieåm hoøa voán:
Ñieåm hoøa voán laø ñieåm maø taïi ñoù doanh thu vöøa ñuû ñeå trang traõi caùc khoûan
chi phí phaûi boû ra. Ñieåm hoøa voán ñöôïc bieåu hieän baèng chæ tieâu hieän vaät (saûn
löôïng taïi ñieåm hoøa voán) vaø chæ tieâu giaù trò (doanh thu taïi ñieåm hoøa voán). Neáu
saûn löôïng hoaëc doanh thu cuûa caû ñôøi döï aùn lôùn hôn saûn löôïng hoaëc doanh thu
hoøa voán thì döï aùn coù laõi (coù hieäu quaû) vaø ngöôïc laïi neáu noû hôn, döï aùn bò loã
(khoâng coù hieäu quaû). Ñieåm hoøa voán caøng nhoû caøng toát, möùc ñoä an toøan cuûa
döï aùn caøng cao, thôøi gian thu hoài voán caøng ngaén.
Hieäu quaû taøi chính cuûa hoïat ñoäng ñaàu tö
Lôïi ích kinh teá - xaõ hoäi do thöïc hieän ñaàu tö ñöôïc ñaùnh giaù töø goùc ñoä nhaø
ñaàu tö vaø goùc ñoä quaûn lyù vó moâ cuûa Nhaø nöôùc.
Xuaát phaùt töø goùc ñoä nhaø ñaàu tö, tính caùc chæ tieâu ñònh löôïng vaø thöïc hieän
caùc xem xeùt mang tính chaát ñònh tính sau: Möùc ñoùng goùp cho ngaân saùch; Soá choã
laøm vieäc taêng theâm; Soá ngoïai teä thöïc thu; Möùc taêng naêng suaát lao ñoäng; Möùc
naâng cao trình ñoä ngheà nghieäp cuûa ngöôøi lao ñoäng; Taïo thò tröôøng môùi vaø möùc ñoä
chieám lónh thò tröôøng cuûa döï aùn; Naâng cao trình ñoä kyõ thuaät cuûa saûn xuaát; Naâng
cao trình ñoä quaûn lyù cuûa lao ñoäng quaûn lyù; Caùc taùc ñoäng khaùc.
19
Ñöùng treân goùc ñoä vó moâ, caùc chæ tieâu phaûn aùnh hieäu quaû kinh teá - xaõ hoäi goàm coù:
- Giaù trò gia taêng thuaàn tuùy. Ñaây laø chæ tieâu cô baûn phaûn aùnh hieäu quaû kinh
teá - xaõ hoäi cuûa döï aùn. Chæ tieâu naøy bao goàm 2 yeáu toá chi phí tröïc tieáp traû cho
ngöôøi lao ñoäng (Wg) vaø thaëng dö xaõ hoäi (SS). Chæ tieâu giaù trò gia taêng thuaàn tuùy
ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû kinh teá - xaõ hoäi cuûa döï aùn ñaàu tö môùi, döï aùn
hieän ñaïi hoùa hoaëc môû roäng quy moâ, toå hôïp nhieàu döï aùn coù moái lieân heä vôùi nhau:
- Chæ tieâu soá lao ñoäng
- Möùc giaù trò gia taêng phaân phoái cho caùc nhoùm daân cö vaø vuøng laõnh thoå
- Chæ tieâu möùc tieát kieäm ngoïai teä
- Chæ tieâu khaû naêng caïnh tranh quoác teá
Ñeå xaùc ñònh lôïi ích cuûa döï aùn xeùt treân toâng theå caùc muïc tieâu phaùt trieån
ña daïng cuûa neàn kinh teá, töø ñoù löïa choïn döï aùn toái öu caàn tieán haønh phaân tích hieäu
quaû toång hôïp. Phaân tích hieäu quaû toång hôïp ñöôïc duøng nhö laø moät coâng cuï trôï giuùp
cho vieäc löïa choïn vaø quyeát ñònh ñaàu tö. Noù cho ngöôøi ta quyeát ñònh ñaàu tö thaáy
ñöôïc söï ñoùng goùp cuûa döï aùn theo tính öu tieân maø hoï ñaõ daønh cho caùc muïc tieâu.
Ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû caùc coâng cuoäc ñaàu tö phuùc lôïi coâng coäng, caùc nhaø
kinh teá söû duïng caùc chæ tieâu:
- Suaát ñaàu tö tính cho 1 ñôn vò naêng löïc phuïc vuï môùi hoaëc naêng löïc phuïc vuï
taêng theâm (ivo)
- Heä soá huy ñoäng caùc keát quaû ñaàu tö trong kyø so vôùi toøan boä voán ñaàu tö
thöïc hieän caùc kyø tröôùc chöa ñöôïc huy ñoäng vaø voán ñaàu tö thöïc hieän trong kyø
nghieân cöùu
-Toác ñoä thöïc hieän ñaàu tö (Rc).
1.3 VAI TROØ CUÛA VOÁN ÑAÀU TÖ ÑOÁI VÔÙI SÖÏ TAÊNG TRÖÔÛNG VAØ PHAÙT
TRIEÅN KINH TEÁ NOÙI CHUNG VAØ NGAØNH DU LÒCH NOÙI RIEÂNG
1.3.1.Vai troø cuûa voán ñaàu tö ñoái vôùi taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá
Töø thöïc tieãn cuûa caùc nöôùc coù möùc taêng tröôûng cao cho thaáy voán laø moät
nhaân toá ñaëc bieät quan troïng, laø chiaø khoaù cuûa söï thaønh coâng veà taêng tröôûng. Nhaät
Baûn vaø caùc nöôùc coâng nghieäp môùi ( NIC) ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh quaû vöôït baäc
veà kinh teá nhôø thöïc hieän toát chính saùch huy ñoäng vaø ñaàu tö voán. Voán ñaõ ñoùng goùp
hôn 50% möùc taêng tröôûng thu nhaäp cuûa caùc nöôùc naøy trong moät thôøi gian daøi. Vai
troø quan troïng cuûa voán theå hieän ôû choã, muoán khai thaùc toát caùc nguoàn löïc töï
20
nhieân nhö ñaát ñai, taøi nguyeân thì luoân caàn coù moät löôïng voán ñaàu tö nhaát ñònh.
Moâ hình taêng tröôûng kinh teá cuûa Harrod - Domar ñaõ chöùng minh laø coù söï quan heä
tæ leä thuaän giöõa tæ leä voán ñaàu tö vaø tæ leä taêng tröôûng thu nhaäp quoác noäi (GDP).
Quan heä giöõa möùc taêng voán ñaàu tö vaø taêng tröôûng ñaõ ñöôïc xaùc laäp baèng
phöông trình kinh teá:
Möùc taêng GDP = Möùc taêng voán ñaàu tö / ICOR
Trong ñoù ICOR (Incremental Capital Output Ratio) laø Heä soá taêng tröôûng
voán - ñaàu ra, bieåu thò hieäu quaû cuûa vieäc söû duïng voán ñaàu tö.
Nhö vaäy beân caïnh vieäc söû duïng voán ñaàu tö moät caùch hieäu quaû thì vieäc tyû leä
voán ñaàu tö taêng leân seõ keùo theo toác ñoä taêng tröôûng taêng vaø ngöôïc laïi.
Tuy nhieân, taêng tröôûng kinh teá chæ laø moät ñieàu kieän tieàn ñeà ñeå taïo ra söï
phaùt trieån. Phaùt trieån kinh teá laø caû moät quaù trình laøm bieán ñoåi saâu saéc veà moïi maët
kinh teá xaõ hoäi cuûa moät ñaát nöôùc caû veà soá löôïng vaø chaát löôïng trong daøi haïn. Phaùt
trieån kinh teá ñoøi hoûi söï taêng tröôûng phaûi ñöôïc duy trì lieân tuïc trong daøi haïn, taïo
neân nhöõng chuyeån bieán trong cô caáu kinh teá vaø caáu truùc xaõ hoäi theo höôùng hieän
ñaïi, neàn kinh teá hoaït ñoäng vôùi naêng suaát vaø hieäu quaû cao, haøng hoaù coù söùc caïnh
tranh cao treân thò tröôøng quoác teá, moâi tröôøng ñöôïc baûo veä, ñôøi soáng vaät chaát vaø
vaên hoaù cuûa ngöôøi daân ñöôïc caûi thieän roõ reät.
Ngoaøi nhöõng taùc ñoäng ñeán toác ñoä taêng tröôûng kinh teá, vieäc duy trì laâu daøi
nguoàn cung caáp voán ñaàu tö moät caùch hieäu quaû seõ goùp phaàn quan troïng ñeå ñaït
ñöôïc nhöõng muïc tieâu phaùt trieån kinh teá. Ñieàu naøy theå hieän tröôùc heát ôû taùc ñoäng
cuûa voán ñaàu tö ñeán vieäc phaùt trieån cô sôû haï taàng vaø chuyeån dòch cô caáu kinh teá.
Ñaàu tö voán vaøo cô sôû haï taàng seõ taïo neàn taûng cho söï phaùt trieån kinh teá moät caùch
vöõng chaéc. Vieäc kieán taïo cô sôû haï taàng luoân phaûi ñi tröôùc moät böôùc ñeå môû ñöôøng
cho neàn kinh teá phaùt trieån. Ngaân haøng Theá giôùi ñaõ nhaän ñònh raèng söï gia taêng
toång saûn phaåm quoác gia thöôøng töông öùng vôùi söï gia taêng voán ñaàu tö vaøo cô sôû
haï taàng. Vì vaäy muoán phaùt trieån kinh teá caàn phaûi coù moät löôïng voán lôùn ñeå ñaàu tö
vaøo cô sôû haï taàng. Maët khaùc, ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích phaùt trieån kinh teá nhanh vaø
beàn vöõng, caàn phaûi taïo cô caáu kinh teá toái öu phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm tình hình cuûa
moãi nöôùc. Moät cô caáu kinh teá toái öu luoân baûo ñaûm söï phaùt trieån caân ñoái, haøi hoaø
caû veà cô caáu ngaønh vaø cô caáu vuøng vaø laõnh thoå. ÔÛ ñaây voán ñaàu tö ñoùng vai troø
quan troïng trong vieäc khai thaùc hieäu quaû caùc nguoàn löïc tieàm naêng taïo ra ñoäng löïc
ñaåy maïnh chuyeån dòch cô caáu theo höôùng toái öu, töø ñoù taïo ra söï phaùt trieån nhanh
21
vaø beàn vöõng.
Vai troø cuûa voán ñoái vôùi phaùt trieån kinh teá coøn theå hieän qua vieäc voán baûo
ñaûm söï keát hôïp caân ñoái giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö . Tieát kieäm chính laø nguoàn goác
cuûa ñaàu tö, nhöng vieäc tieát kieäm vaø ñaàu tö ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc chuû theå khaùc
nhau, do ñoù deã daãn ñeán tình traïng neàn kinh teá bò thöøa hoaëc thieáu voán laøm cho söï
phaùt trieån khoâng oån ñònh, taêng tröôûng thaáp, thaát nghieäp gia taêng. Trong tình traïng
thöøa voán, nhaø nöôùc phaûi khuyeán khích ñaàu tö vaø kích caàu tieâu duøng ñeå tieâu hoaù
toát löôïng voán töø tieát kieäm. Trong tröôøng hôïp thieáu voán, nhaø nöôùc phaûi coù chính
saùch thu huùt voán töø beân ngoaøi, kieåm soaùt vaø naâng cao hieäu quaû haáp thuï voán cuûa
neàn kinh teá, ñoàng thôøi phaûi thöïc haønh tieát kieäm ñeå naâng cao tyû troïng nguoàn voán
trong nöôùc. Söï chu chuyeån voán seõ taïo neân söï caân baèng vó moâ giöõa tieát kieäm vaø
ñaàu tö , goùp phaàn oån ñònh vaø phaùt trieån kinh teá.
Voán coøn laø ñieàu kieän khoâng theå thieáu trong vieäc taïo ra coâng aên vieäc laøm ,
qua ñoù naâng cao ñôøi soáng vaät chaát vaø vaên hoaù tinh thaàn cho ngöôøi daân. Voán ñaàu
tö goùp phaàn quan troïng trong vieäc phaùt trieån giaùo duïc, y teá, vaên hoaù xaõ hoäi, thuùc
ñaåy xaõ hoäi theo höôùng coâng baèng, vaên minh.
1.3.2. Vai troø cuûa voán ñaàu tö ñoái vôùi phaùt trieån du lòch
Cuõng nhö ñoái vôùi caùc ngaønh kinh teá khaùc, voán ñaàu tö coù vai troø raát quan
troïng ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh du lòch. Ñeå ñöa du khaùch ñeán vôùi caùc ñòa
ñieåm du lòch, tröôùc heát caàn phaûi ñaàu tö xaây döïng caùc cô sôû haï taàng nhö heä thoáng
giao thoâng, phöông tieän vaän chuyeån... Muoán giöõ chaân du khaùch phaûi ñaàu tö xaây
döïng, toân taïo caùc khu du lòch, xaây döïng cô sôû löu truù, hoaøn chænh heä thoáng thoâng
tin lieân laïc, cung caáp naêng löôïng, nöôùc saïch cho caùc khu du lòch. Muoán gia taêng
nguoàn thu töø khaùch du lòch phaûi ñaàu tö voán ñeå taïo ra caùc saûn phaåm du lòch ña
daïng, phong phuù vaø haáp daãn... Söï taêng tröôûng cuûa ngaønh du lòch cuõng coù quan heä
chaët cheõ vôùi möùc ñoä gia taêng voán ñaàu tö vaø tính hieäu quaû trong vieäc söû duïng voán
ñaàu tö.
Voán ñaàu tö vaøo du lòch coøn laøm chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng tieán
boä, trong ñoù naâng daàn tæ troïng cuûa caùc ngaønh dòch vuï trong thu nhaäp quoác daân vaø
giaûm daàn tæ troïng cuûa caùc ngaønh noâng laâm nghieäp. Vieäc xaùc ñònh quy moâ vaø ñònh
höôùng ñaàu tö voán ñuùng ñaén seõ taïo ñieàu kieän cho du lòch phaùt trieån beàn vöõng, khai
thaùc toát caùc tieàm naêng vaø baûo veä caûnh quan moâi tröôøng.
22
1.4 KINH NGHIEÄM SÖÛ DUÏNG CAÙC COÂNG CUÏ TAØI CHÍNH ÑEÅ HUY
ÑOÄNG VOÁN CHO PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ - XAÕ HOÄI NOÙI CHUNG VAØ
NGAØNH DU LÒCH NOÙI RIEÂNG ÔÛ MOÄT SOÁ NÖÔÙC TREÂN THEÁ GIÔÙI VAØ ÔÛ
VIEÄT NAM TÖØ 1986 ÑEÁN NAY
1.4.1 Kinh nghieäm söû duïng caùc coâng cuï taøi chính ñeå huy ñoäng voán cho phaùt
trieån kinh teá - xaõ hoäi noùi chung vaø ngaønh du lòch noùi rieâng ôû moät soá nöôùc treân
theá giôùi
Chính saùch huy ñoäng voán thoâng qua caùc coâng cuï taøi chính laø coù khaùc nhau
ôû moãi neàn kinh teá. Tuyø theo tình hình kinh teá-xaõ hoäi maø caùc neàn kinh teá söû duïng
linh hoaït caùc coâng cuï taøi chính ñeå taïo laäp chính saùch huy ñoäng voán coù hieäu quaû.
Tuy vaäy, coù theå ruùt ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm thieát thöïc cho Vieät Nam trong
tieán trình coâng nghieäp hoùa:
+ Caûi thieän moâi tröôøng kinh teá vó moâ ñeå huy ñoäng voán coù hieäu quaû. Thoâng
thöôøng caùc neàn kinh teá taäp trung vaøo giaûi quyeát caùc vaán ñeà cô baûn nhö kieåm soaùt
laïm phaùt; giaûm thaâm huït ngaân saùch; thu chi ngaân saùch minh baïch vaø phaân quyeàn
roõ raøng; oån ñònh tæ giaù vaø tieàn teä ñeå loaïi tröø nhöõng nhaân toá baát oån laøm ñaåy luøi tieát
kieäm vaø ñaàu tö cuûa neàn kinh teá.
+ Chuù troïng söû duïng caùc coâng cuï taøi chính kích thích tieát kieäm-ñaàu tö.
Chính saùch tieát kieäm, chuû yeáu taäp trung vaøo caûi caùch heä thoáng taøi chính, xaây döïng
chính saùch laõi suaát döông thích hôïp vôùi quan heä cung caàu; naâng cao tieát kieäm cuûa
chính phuû. Chính saùch khuyeán khích ñaàu tö, thöôøng chuù troïng ñeán caùc chính saùch
caûi caùch thueá, ñôn giaûn heä thoáng thueá, löôïng hoùa cô caáu thueá tröïc thu vaø giaùn thu,
aùp duïng cheá ñoä mieãn, giaûm thueá linh hoaït; thöïc hieän cheá ñoä khaáu hao nhanh;
taêng cöôøng ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc vaøo cô sôû haï taàng, phaùt trieån nguoàn nhaân löïc vaø
khoa hoïc coâng ngheä; chuù troïng söû duïng caùc quyõ hoã trôï taøi chính nhaø nöôùc trong
vieäc taøi trôï voán cho caùc hoaït ñoäng caàn öu tieân phaùt trieån, hoã trôï caùc doanh nghieäp
nhoû vaø vöøa.
+ Söû duïng coù hieäu quaû caùc nguoàn löïc taøi chính ñeå taïo ra uy tín vaø naâng cao
khaû naêng thu huùt voán ngaøy caøng nhieàu hôn. Soá tö baûn nöôùc ngoaøi caàn ñöôïc quaûn
lyù chaët cheõ vaø söû duïng vaøo hoaøn thaønh cô sôû haï taàng, môû roäng ñaàu tö ñaåy maïnh
xuaát khaåu, taïo nguoàn ngoaïi teä ñaûm baûo khaû naêng traû nôï.
+ Söû duïng caùc coâng cuï taøi chính vó moâ phaûi heát söùc linh hoaït, meàm deûo,
phuø hôïp vôùi tình hình phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. Trong giai ñoaïn ñaàu cuûa tieán
23
trình coâng nghieäp hoùa, söï vaän haønh cuûa caùc coâng cuï taøi chính vó moâ raát phöùc taïp
nhö: ña thueá suaát, ña laõi suaát, ña tæ giaù…Vaû laïi, trong quaù trình vaän haønh, caùc coâng
cuï khoâng theå naøo hoaøn toaøn theo cô cheá thò tröôøng maø phaûi chòu söï raøng buoäc
nhaát ñònh bôûi caùc bieän phaùp haønh chính cuõng nhö söï can thieäp tröïc tieáp cuûa nhaø
nöôùc. Vaø theo xu theá phaùt trieån, caùc coâng cuï taøi chính vó moâ ngaøy caøng mang tính
thò tröôøng hôn vaø töï do hoùa hôn. Tieán trình töï do hoùa taøi chính phaûi coù böôùc ñi
thaän troïng. Kinh nghieäm caùc nöôùc ASEAN cho thaáy, neáu môû cöûa thò tröôøng taùi
chính quaù nhanh, trong khi aùp duïng cheá ñoä tæ giaù cöùng nhaéc troùi buoäc ñoàng tieàn
duy nhaát, chính saùch quaûn lyù ngoaïi hoái khoâng chaëc cheõ, voán ngaén haïn khoâng
kieåm soaùt nghieâm ngaët thì neàn kinh teá khoâng theå traùnh ñöôïc khuûng hoaûng.
+ Söï buøng noå TTCK caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ vaøo nhöõng naêm 80 laø moät hieän
töôïng ñaùng ghi nhaän, nhöng caàn löu yù raèng, thôøi ñieåm baét ñaàu buøng noå laø sau khi
haàu heát caùc nöôùc NIEs vaø ASEAN-4 ñaõ caát caùnh. Nhö vaäy, söï phaùt trieån cuûa
TTCK laø keát quaû chöù khoâng phaûi nguyeân nhaân daãn ñeán taêng tröôûng nhanh cuûa
caùc nöôùc naøy. Ñieàu naøy cho thaáy söï gia taêng tieát kieäm cuûa caùc nöôùc naøy trong
nhöõng thaäp kyû 70-80 laø coù söï ñoùng goùp raát tích cöïc cuûa heä thoáng caùc TCTD trong
quaù trình phaân boå nguoàn löïc.
1.4.2 Kinh nghieäm söû duïng caùc coâng cuï taøi chính ñeå huy ñoäng voán cho phaùt
trieån kinh teá - xaõ hoäi noùi chung vaø ngaønh du lòch noùi rieâng ôû Vieät nam töø naêm
1986 ñeán nay
Cô sôû cho söï ñoåi môùi: Taïo laäp moâi tröôøng kinh teá vaø phaùp lyù cho vieäc vaän
haønh caùc coâng cuï taøi chính theo cô cheá thò tröôøng laø yeáu toá quyeát ñònh cho söï
thaønh coâng cuûa quaù trình ñoåi môùi chính saùch taøi chính. Môû cöûa kinh teá, töøng böôùc
hoøa nhaäp vaøo kinh teá theá giôùi laø yeáu toá heát söùc quan troïng ñeå tieáp caän caùc ñònh
cheá taøi chính tieân tieán treân theá giôùi vaø vaän duïng coù choïn loïc vaøo thöïc tieãn kinh teá
Vieät nam.
Caùch thöùc ñoåi môùi: Ñoåi môùi chính saùch söû duïng caùc coâng cuï taøi chính phaûi
phuø hôïp vôùi tieán trình ñoåi môùi kinh teá. Söï phaùt trieån kinh teá vöøa laø nhu caàu vöøa laø
ñieàu kieän cho söï thuùc ñaåy ñoåi môùi taøi chính caøng theâm saâu saéc hôn. Ngöôïc laïi, söï
ñoåi môùi caùc coâng cuï taøi chính laø khaâu coù tính ñoät phaù, ñoùng vai troø baø ñôõ cho tieán
trình ñoåi môùi kinh teá. Ñoåi môùi chính saùch söû duïng caùc coâng cuï taøi chính ñöôïc tieán
haønh töøng böôùc vaø khoâng cöùng nhaéc theo moät moâ hình lyù töôûng töø caùc quoác gia
coù neàn kinh teá phaùt trieån. Khaùc vôùi caùc neàn kinh teá thò tröôøng phaùt trieån, ñaõ taïo
ñöôïc moâi tröôøng kinh teá cho caùc coâng cuï taøi chính phaùt huy taùc duïng, chính
24
saùch taøi chính Vieät nam ñöôïc caûi caùch trong boái caûnh neàn kinh teá thò tröôøng ñang
chuyeån ñoåi saâu saéc vôùi ñaëc tröng laø vöøa xaùc ñònh muïc tieâu, vöøa caûi taïo caùc coâng
cuï truyeàn thoáng vaø xaây döïng caùc coâng cuï môùi, vöøa phaûi taïo moâi tröôøng cho caùc
coâng cuï ñoù phaùt huy taùc duïng.
Cô cheá quaûn lyù vaø ñieàu haønh chính saùch Ñeå kieàm cheá vaø ñaåy luøi laïm phaùt,
cuøng vôùi söï ñoåi môùi cô cheá quaûn lyù kinh teá, Nhaø nöôùc phaûi kieân trì phoái hôïp caùc
coâng cuï taøi chính treân caùc phöông dieän, nhö quaûn lyù chaët cheõ caùc nguoàn taøi chính
ñeå taêng thu ngaân saùch ñi ñoâi vôùi caùc bieän phaùp thaét chaëc chi tieâu; môû roäng tín
duïng theo cô cheá laõi suaát thò tröôøng; chaám döùt phaùt haønh tieàn ñeå buø ñaép boäi chi
NSNN; thöïc hieän cô cheá tæ giaù thò tröôøng vaø quaûn lyù chaët cheõ ngoaïi hoái; ñoàng thôøi
kieân trì phoái hôïp caùc coâng cuï taøi chính khuyeán khích maïnh meõ caùc thaønh phaàn
kinh teá khai thaùc moïi tieàm naêng veà voán, lao ñoäng ñeå phaùt trieån kinh doanh. Hình
thaønh vaø phaùt trieån thò tröôøng taøi chính vôùi nhieàu toå chöùc taøi chính tham gia ñeå taùc
ñoäng maïnh ñeán quaù trình taïo voán, phaân phoái vaø söû duïng voán coù hieäu quaû trong
toaøn boä neàn kinh teá laøm chuyeån dòch laïi cô caáu kinh teá . Nhanh choùng toå chöùc laïi
boä maùy quaûn lyù taøi chính. Taêng cöôøng ñaøo taïo caùn boä theo höôùng trang bò nhöõng
kieán thöùc, nghieäp vuï taøi chính môùi phuø hôïp vôùi söï thay ñoåi cuûa cô cheá quaûn lyù
kinh teá.
Toùm laïi, chöông I ñaõ trình baøy caùc noäi dung laø: Nhöõng lyù luaän chung veà du
lòch, veà voán ñaàu tö, vieäc huy ñoäng voán vaø hieäu quaû söû duïng voán ñaàu tö. Taùc giaû
ñaõ trình baøy caùc khaùi nieäm, nhu caàu voán ñaàu tö vaø caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû
söû duïng voán ñaàu tö vaø nhöõng nhaân toá aûnh höôûng ñeán hieäu quaû söû duïng voán ñaàu
tö; Ñoàng thôøi taùc giaû ñaõ trình baøy vai troø cuûa voán ñaàu tö ñoái vôùi söï taêng tröôûng vaø
phaùt trieån kinh teá noùi chung vaø ngaønh du lòch noùi rieâng, neâu leân nhöõng kinh
nghieäm söû duïng caùc coâng cuï taøi chính ñeå huy ñoäng vaø söû duïng voán cho phaùt trieån
kinh teá-xaõ hoäi, phaùt trieån ngaønh du lòch ôû moät soá nöôùc treân theá giôùi vaø ôû Vieät
Nam töø 1986 ñeán nay.
25
CHÖÔNG 2
THÖÏC TRAÏNG HUY ÑOÄNG VAØ SÖÛ DUÏNG VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN
DU LÒCH CUÛA TÆNH BÌNH THUAÄN TRONG THÔØI GIAN QUA
2.1 TIEÀM NAÊNG VAØ THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH CUÛA TÆNH
BÌNH THUAÄN
2.1.1 Tieàm naêng phaùt trieån du lòch cuûa tænh Bình Thuaän
a) Ñieàu kieän töï nhieân vaø taøi nguyeân töï nhieân ñeå phaùt trieån du lòch
Bình Thuaän laø tænh cuoái cuøng cuûa vuøng Nam Trung Boä, coù moái lieân heä chaët
cheõ vaø ñöôïc phaân coâng vaøo vuøng kinh teá Ñoâng Nam Boä, naèm trong khu vöïc aûnh
höôûng cuaû Vuøng Kinh teá troïng ñieåm phía Nam. Phía baéc giaùp Laâm Ñoàng vaø Ninh
Thuaän, phía taây giaùp Ñoàng Nai, taây nam giaùp Baø Ròa - Vuõng Taøu, ñoâng vaø ñoâng
nam giaùp Bieån Ñoâng. Tænh coù 10 ñôn vò haønh chính laø thaønh phoá Phan Thieát, thò
xaõ LaGi, caùc huyeän ñaát lieàn Tuy Phong, Baéc Bình, Haøm Thuaän Baéc, Haøm Thuaän
Nam, Haøm Taân, Ñöùc Linh, Taùnh Linh vaø huyeän ñaûo Phuù Quùy caùch thaønh phoá
Phan Thieát 120 km.
Tænh naèm caùch thaønh phoá Hoà Chí Minh 200 km, caùch thaønh phoá Nha Trang
250 km, coù quoác loä IA, ñöôøng saét Thoáng Nhaát chaïy qua noái Bình Thuaän vôùi caùc
tænh phía Baéc vaø phía Nam cuûa caû nöôùc; quoác loä 28 noái lieàn thaønh phoá Phan Thieát
vôùi caùc tænh Nam Taây Nguyeân ; quoác loä 55 noái vôùi trung taâm dòch vuï daàu khí vaø
du lòch Vuõng Taøu, trong töông lai seõ keùo daøi giaùp vôùi tænh Laâm Ñoàng .
Vôùi vò trí ñòa lyù nhö treân, beân caïnh moái quan heä kinh teá truyeàn thoáng vôùi
ñòa baøn kinh teá troïng ñieåm phía Nam, Bình Thuaän coù ñieàu kieän môû roäng moái quan
heä giao löu phaùt trieån kinh teá vôùi caùc tænh Taây nguyeân vaø caû nöôùc.
Toång dieän tích töï nhieân 7.855km2, vôùi ñaïi boä phaän laõnh thoå laø ñoài nuùi thaáp,
ñoàng baèng ven bieån nhoû heïp. Ñòa hình heïp ngang, keùo daøi theo höôùng Ñoâng Baéc
- Taây Nam. Ñaëc bieät, vôùi 192 km bôø bieån traûi daøi treân ñòa baøn cuûa 5 huyeän, thaønh
phoá ven bieån, töø huyeän Haøm Taân giaùp giôùi tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu ôû phía nam
ñeán huyeän Tuy Phong giaùp Ninh Thuaän ôû phía baéc, dieän tích vuøng laõnh haûi
52.000km2 laø moät trong nhöõng vuøng bieån giaàu nguoàn lôïi veà caùc loaïi haûi saûn vôùi
khaû naêng khai thaùc khoaûng 120.000 taán/naêm ; nhieàu tieàm naêng ñeå phaùt trieån ngö
nghieäp, dieâm nghieäp vaø ñaëc bieät laø du lòch bieån.
26
Vôùi caùc baõi bieån caùt traéng mòn rôïp kín vöôøn döøa, röøng phi lao, bôø bieån
thoai thoaûi vaø nuôùc bieån saïch, trong xanh ôû Phan Thieát - Muõi Neù, Tieán Thaønh -
Thuaän Quyù (Phan Thieát), Hoøa Thaéng (Baéc Bình), Ñoài Döông (Haøm Taân), Muõi
Ñieän - Khe Gaø (Haøm Thuaän Nam) ; caùc baõi bieån naèm caïnh söôøn ñoài nuùi vôùi bôø
ñaù, bôø ñaát, caùc coàn caùt nhaáp nhoâ, ñòa hình phong phuù nhö Tieán Thaønh (Phan
Thieát) ; Vónh Haûo, Bình Thaïnh (Tuy Phong) ; caùc ñaûo nhoû, cuø lao ven bôø vôùi caùc
raïn san hoâ, caûnh quan thieân nhieân coøn hoang sô, moâi tröôøng töï nhieân trong laønh
coù ñieàu kieän raát thuaän lôïi ñeå phaùt trieån du lòch nghæ döôõng, du lòch theå thao bieån
vaø du lòch sinh thaùi treân phaïm vi toaøn tænh.
Veà khí haäu, Bình Thuaän naèm trong khu vöïc khoâ haïn nhaát caû nöôùc, nhieàu
gioù, nhieàu naéng, khoâng coù muøa ñoâng, nhieät ñoä trung bình naêm 26,50C - 27,50C,
löôïng möa trung bình 800-1.600mm/naêm, thaáp hôn trung bình caû nöôùc
(1.900mm/naêm). Muøa möa töø thaùng 5 ñeán thaùng 11 vôùi soá ngaøy möa trung bình
104-140 ngaøy, nhö vaäy muøa möa ôû Bình Thuaän khoâng truøng vôùi thôøi gian cao
ñieåm veà du lòch cuûa caùc nöôùc Chaân AÂu (töø thaùng 10 – thaùng 4 naêm sau). Bình
Thuaän ít chòu aûnh höôûng cuûa baõo. Ñaëc ñieåm treân laø ñieàu kieän raát thuaän lôïi cho
vieäc phaùt trieån du lòch nghæ döôõng vaø giaûi trí ven bieån suoát caû naêm. Song do löôïng
möa nhoû, löôïng boác hôi lôùn neân vaán ñeà khoâ haïn laø moät trong nhöõng haïn cheá lôùn
cuûa Bình Thuaän. Vì vaäy, yeáu toá thuûy lôïi ñeå giöõ nöôùc vaø caáp nöôùc coù vai troø quan
troïng cho phaùt trieån kinh teá. Bình Thuaän coù 7 löu vöïc soâng chính, nhöng tröø soâng
La Ngaø, chieàu daøi vaø löu vöïc, tröõ löôïng cuûa caùc con soâng coøn laïi ñoå ra caùc cöûa
bieån ôû Bình Thuaän nhoû, khoâng laøm aûnh höôûng ñeán caùc baõi taém laân caän vuøng cöûa
soâng.
Moät trong nhöõng taøi nguyeân khoaùng saûn khaù ñaëc saéc cuûa tænh laø nguoàn
nöôùc khoaùng thieân nhieân nhö Vónh Haûo (Tuy Phong), Ña Kai (Ñöùc Linh), Ñoàng
Kho (Taùnh Linh),Vaên Laâm, Haøm Cöôøng, Böng Thò (Haøm Thuaän Nam), Phong
Ñieàn (Haøm Taân) phaân boá khaù roäng treân phaïm vi toaøn tænh. Ngoaøi moät soá ñieåm coù
ñuû ñieàu kieän ñaõ khai thaùc laøm nöôùc giaûi khaùt khaù noåi tieáng nhö Vónh Haûo, Ña Kai
hoaëc ñang chuaån bò khai thaùc nhö Vaên Laâm, soá coøn laïi coù theå söû duïng phuïc vuï
cho vieäc phaùt trieån caùc loaïi hình du lòch ñieàu döôõng coù söû duïng nöôùc khoaùng, buøn
khoaùng.
Theo keát quaû kieåm keâ hieän traïng naêm 1999, röøng Bình Thuaän coøn khoaûng
368.319 ha, thuoäc loaïi röøng nhieät ñôùi Nam Taây Nguyeân vôùi nhieàu loaïi caây goã vaø
ñoäng vaät hoang daõ quyù hieám, taøng aån nhieàu giaù trò tham quan nghieân cöùu cho
27
khaùch du lòch. Ñaëc bieät laø moät soá vuøng loøng hoà thuûy lôïi, thuûy ñieän vôùi nhöõng khu
vöïc röøng phoøng hoä laân caän coù theå phaùt trieån loaïi hình du lòch sinh thaùi nhö Haøm
Thuaän – Ña Mi, Soâng Quao, Soâng Loøng Soâng. Ñieàu ñaùng quan ngaïi laø tình traïng
phaù röøng traùi pheùp, saên baét ñoäng vaät hoang daõ traøn lan ñang laøm suy kieät nhanh
choùng taøi nguyeân röøng.
Nhö vaäy, vôùi nhöõng ñieàu kieän töï nhieân vaø vò trí ñòa lyù cuûa mình, Bình
Thuaän coù nhöõng taøi nguyeân du lòch töï nhieân noåi baät ñeå phaùt trieån caùc loaïi hình du
lòch ôû vuøng bôø bieån, keát hôïp vôùi nhöõng ñieåm du lòch ôû caùc vuøng hoà nöôùc, nuùi
röøng coù caûnh quan ñeïp, taïo ra khaû naêng phaùt trieån ña daïng caùc saûn phaåm du lòch.
Ñoàng thôøi, cuõng caàn quan taâm giaûi quyeát caùc ñieåm yeáu trong quaù trình phaùt trieån
laø phaûi kieåm soaùt toát hôn moâi tröôøng.
b) Taøi nguyeân veà xaõ hoäi, nhaân vaên
Daân soá trung bình cuûa tænh Bình Thuaän naêm 2001 laø 1.089.328 ngöôøi, trong
ñoù daân soá thaønh thò chieám 29,6 %. Bình Thuaän laø nôi cö truù cuûa 37 daân toäc khaùc
nhau, chieám tôùi phaân nöûa soá daân toäc treân caû nöôùc, trong ñoù daân toäc Kinh chieám
93%, daân toäc Chaêm 2,84%, coøn laïi laø caùc daân toäc khaùc nhö K’Ho, Raéc-laây, Taøy,
Nuøng, Hoa ... So vôùi caùc ñòa phöông khaùc trong caû nöôùc, ngöôøi Chaêm ôû Bình
Thuaän coù soá löôïng khaù ñoâng, sinh soáng thaønh caùc khu daân cö taäp trung chuû yeáu
baèng saûn xuaát noâng nghieäp vaø moät soá ngheà thuû coâng nhö laøm ñoà goám, deät thoå
caåm. Laø cö daân baûn ñòa ñaõ sinh soáng töø laâu treân vuøng ñaát naøy, ñoàng baøo daân toäc
Chaêm coù moät neàn vaên hoùa coù beà daøy, vôùi nhöõng ñaëc tröng rieâng trong phong tuïc,
taäp quaùn, loái soáng ; nhöõng neùt ñaëc saéc theå hieän trong caùc coâng trình kieán truùc, caùc
hoaït ñoäng vaên hoùa, leã hoäi ... coù söùc loâi cuoán du khaùch baèng söï haáp daãn rieâng bieät
cuûa mình.
Veà caùc di tích vaên hoùa lòch söû, Tænh coù 23 di tích vaên hoùa lòch söû ñöôïc Nhaø
nöôùc xeáp haïng, trong ñoù coù 13 di tích kieán truùc ngheä thuaät, 7 di tích vaên hoùa, 2
thaéng caûnh vaø 1 di tích khaûo coå. Ngoaøi ra, moät soá di tích vaên hoùa lòch söû vaø kieán
truùc ngheä thuaät ñang ñöôïc tieáp tuïc khaûo cöùu, thieát laäp hoà sô khoa hoïc ñeå tieáp tuïc
ñeà nghò Nhaø nöôùc coâng nhaän.
Caùc di tích vaên hoùa lòch söû treân ñaõ thu huùt nhieàu khaùch du lòch ñeán tham
quan : thaùp Chaêm Poshanö, söu taäp caùc di vaät cuoái cuøng cuûa Hoaøng toäc Chaêm,
caùc chuøa Coå Thaïch, Taø-Koùu, dinh Thaày Thieám, caùc ñình laøng ôû caùc ñòa phöông,
trong ñoù coù Vaïn Thuûy Tuù laø nôi theå hieän taäp trung taäp quaùn thôø cuùng caù voi cuûa
cö daân ven bieån, nôi löu giöõ nhieàu boä xöông caù voi, trong ñoù coù boä xöông ñöôïc
82
ñaùnh giaù laø lôùn nhaát nöôùc. Nhìn chung, caùc di tích lòch söû vaên hoùa cuûa Tænh tuy
khoâng nhieàu nhöng khaù ña daïng, coù nhöõng di tích coù giaù trò vaên hoùa cao, haáp daãn
khaùch tham quan. Tuy nhieân, vieäc ñaàu tö, toân taïo, quaûn lyù vaø toå chöùc phuïc vuï
khaùch du lòch ôû caùc nôi naøy coøn nhieàu haïn cheá caàn sôùm giaûi quyeát.
Laø moät vuøng ñaát giao thoa nhieàu neàn vaên hoùa cuûa caùc daân toäc vôùi nhieàu
phong tuïc vaø tín ngöôõng khaùc nhau, ngoaøi caùc leã hoäi mang tính chaát daân toäc, toân
giaùo vaø ngheà nghieäp mang tính chaát chung ñöôïc toå chöùc trong caû nöôùc ; caùc leã hoäi
mang tính chaát vuøng vaø ñaëc thuø ôû ñòa phöông cuõng khaù phong phuù : leã hoäi teát Ka-
teâ cuûa ngöôøi Chaêm, leã hoäi Nghinh OÂng cuûa ngöôøi Hoa, leã hoäi Nghinh OÂng Nam
Haûi cuûa cö daân caùc vaïn chaøi ven bieån, leã cuùng Toå sö cuûa caùc chuøa lôùn, cuûa Dinh
Thaày Thieám ... dieãn ra haøng naêm thu huùt raát ñoâng khaùch tham döï. Maët haïn cheá laø
hoaït ñoäng leã hoäi tuy dieãn ra khaù raàm roä trong nhöõng naêm gaàn ñaây song coøn mang
tính töï phaùt, phuïc coå, chöa ñöôïc nghieân cöùu moät caùch heä thoáng vaø toå chöùc theo
moät chöông trình vaø keá hoaïch thoáng nhaát, ñeå vöøa phaùt huy nhöõng neùt ñeïp truyeàn
thoáng, haïn cheá nhöõng yeáu toá laïc haäu, vöøa thöïc söï laø moät taøi nguyeân vaên hoùa phuïc
vuï phaùt trieån du lòch.
Ngoaøi ra, Bình Thuaän coøn coù nhöõng taøi nguyeân vaên hoùa, nhaân vaên khaùc
nhö caùc loaïi hình vaên ngheä ñoäc ñaùo, mang ñaäm tính daân toäc ñaëc thuø cuûa nhöõng
ñoaøn ngheä thuaät khoâng chuyeân cuûa ngöôøi Chaêm ; moät soá laøng ngheà truyeàn thoáng
vôùi caùc ngheà deät thoå caåm, laøm goám...goùp phaàn laøm phong phuù theâm cho caùc hoaït
ñoäng tham quan du lòch.
2.1.2 THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH BÌNH THUAÄN NHÖÕNG NAÊM
QUA
Phan Thieát laø moät ñieåm coù theå quan saùt hieän töôïng nhaät thöïc toaøn phaàn, du
khaùch trong vaø ngoaøi nöôùc ñaõ ñoå veà nôi ñaây ñeå xem hieän töôïng raát hieám naøy cuûa
töï nhieân trong naêm 1995. Töø ñoù du khaùch phaùt hieän vaø bò thu huùt bôûi nhöõng vuøng
bôø bieån raát ñeïp, nhöõng caûnh vaät thieân nhieân raát haáp daãn cuûa Bình Thuaän, ñaõ taùc
ñoäng ñeán söï phaùt trieån ngaønh du lòch, taïo ra toác ñoä taêng tröôûng raát nhanh trong
nhöõng naêm gaàn ñaây.
1) Khaùch du lòch
Trong 8 naêm töø 1993 ñeán 2000 toång soá löôït khaùch du lòch ñeán Bình Thuaän
laø 562.115 löôït ngöôøi, coù möùc taêng tröôûng bình quaân 46,34%/naêm, trong ñoù khaùch
quoác teá laø 131.938 löôït khaùch, con soá naøy quaù thaáp neáu so saùnh giai ñoaïn 2001-
29
2005 (5 naêm) coù toång soá löôït khaùch du lòch ñeán Bình Thuaän laø 5.249.565, taêng
gaáp 9,3 laàn, coù toác ñoä taêng tröôûng bình quaân 41,06%/naêm, trong ñoù khaùch quoác teá
laø 471.050, taêng gaáp 3,6 laàn cuûa 8 naêm tröôùc ñoù.
Rieâng naêm 2005 coù 1,75 trieäu löôït khaùch ñeán Bình Thuaän, neáu so vôùi naêm
2001 taêng gaáp 3,4 laàn vaø neáu so vôùi 1993 taêng 70 laàn. Roõ raøng löôïng khaùch du
lòch ñeán Bình Thuaän taêng nhanh trong vaøi ba naêm gaàn ñaây (xem Baûng 2.1 keøm
theo).
- Veà du khaùch quoác teá ñeán Bình Thuaän trong nhöõng naêm gaàn ñaây taêng veà
soá löôïng, toác ñoä vaø chieám tyû troïng ngaøy caøng cao so vôùi caû nöôùc. Giai ñoaïn
1993-2000 löôïng khaùch quoác teá ñeán Bình Thuaän laø 131.938 löôït ngöôøi, so vôùi caû
nöôùc trong giai ñoaïn treân chæ chieám tyû troïng 1,12% ( 131.938/11.803.576 löôït
ngöôøi). Nhöng sau ñoù, giai ñoaïn 2001-2005 löôïng khaùch quoác teá ñeán Bình Thuaän
laø 471.050 löôït ngöôøi, so vôùi caû nöôùc trong giai ñoaïn treân chieám tyû troïng 3,42%
(471.050/13.765.149 löôït ngöôøi), taêng hôn 3 laàn so vôùi giai ñoaïn 1993-2000.
Nhìn chung, toác ñoä taêng bình quaân soá du khaùch ñeán Bình Thuaän trong 13
naêm töø 1993-2005 laø 44,31%/naêm (cao hôn möùc bình quaân chung caû nöôùc). Rieâng
veà du khaùch quoác teá trong caû nöôùc coù toác ñoä taêng trong thôøi kyø naøy laø
20,23%/naêm thì du khaùch quoác teá ñeán Bình Thuaän coù toác ñoä taêng bình quaân
43,12%/naêm (taêng gaáp2,13 laàn so vôùi toác ñoä taêng bình quaân caû nöôùc giai ñoaïn
1993-2005). Ñieàu naøy cho thaáy khaû naêng phaùt trieån cuûa du lòch Bình Thuaän thôøi
gian qua toát hôn möùc trung bình toaøn ngaønh (xem baûng 2.2 keøm theo).
- Veà thôøi gian löu truù: Thôøi gian löu truù bình quaân cuûa khaùch coøn thaáp,
trong giai ñoaïn 1993-2005 laø 1,41 ngaøy khaùch, trong ñoù khaùch quoác teá 1,92 ngaøy;
Ñieàu naøy cho thaáy caùc loaïi hình, caùc saûn phaåm du lòch cuûa Tænh phaûi ñöôïc ñaàu tö
toát hôn, ña daïng hôn trong nhöõng thôøi kyø tieáp theo ñeå coù theå giöõ du khaùch ôû laïi
vôùi mình laâu hôn.
2) Doanh thu töø du lòch
Do du khaùch ñeán Bình Thuaän ngaøy caøng ñoâng neân doanh thu du lòch Bình
Thuaän coù toác ñoä taêng tröôûng bình quaân haøng naêm khaù cao, caû giai ñoaïn 1993-
2005 laø 38,31%/naêm, nhöng thöïc ra do doanh thu cuûa naêm 1993 laø quaù thaáp (12,2
tyû ñoàng), vaø doanh thu caû 8 naêm (1993-2000) chæ baèng 91,6 % doanh thu cuûa naêm
2005 (412,1 tyû /450 tyû ñoàng).
30
Tuy nhieân, giai ñoaïn 2001-2005 doanh thu du lòch Bình Thuaän coù toác ñoä
taêng bình quaân haøng naêm laø 29,85%, taêng hôn so vôùi caû nöôùc 48,29%/naêm, bôûi vì
doanh thu caû nöôùc chæ coù toác ñoä taêng bình quaân 20,13%/naêm. Ñieàu naøy cho thaáy,
trong nhöõng naêm gaàn ñaây, du lòch Bình Thuaän coù söùc thu huùt du khaùch ngaøy caøng
taêng so vôùi caû nöôùc (xem baûng 2-3 keøm theo).
Trong giai ñoaïn 2001-2005 tyû troïng GDP cuûa du lòch Bình Thuaän chieám
trong GDP toaøn tænh taêng nhanh, töø choã chæ chieám moät tyû troïng khoâng ñaùng keå
trong nhöõng naêm ñaàu thaäp nieân 90, ñeán naêm 2001 ñaït khoaûng 7,4 %, vaø naêm
2005 ñaït khoaûng 11,7%, theå hieän vò trí ngaøy caøng quan troïng cuûa ngaønh du lòch
trong söï phaùt trieån kinh teá tænh Bình Thuaän.
3) Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cuûa ngaønh du lòch
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây du khaùch ñeán Bình Thuaän ñaõ gia taêng raát nhanh;
ñoàng haønh vôùi taêng doanh thu du lòch, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cuûa ngaønh thôøi gian
qua ñaõ gia taêng ñaùng keå.
- Cô sôû löu truù
Vaøo thôøi ñieåm cuoái naêm 1994, toaøn Tænh coù 11 doanh nghieäp coù cô sôû löu
truù vôùi 238 phoøng khaùch saïn, trong ñoù coù 60 phoøng ñuû tieâu chuaån ñoùn khaùch quoác
teá. Ñeán naêm 2001, toaøn tænh chæ coù 24 cô sôû löu truù vôùi 610 phoøng. Coøn ñeán nay
(cuoái naêm 2005), toaøn tænh coù 102 cô sôû kinh doanh löu truù ñang hoaït ñoäng kinh
doanh, bao goàm: 70 khu du lòch, 25 khaùch saïn vaø 7 nghæ vôùi 3.198 phoøng; trong ñoù
ñaït tieâu chuaån 4 sao coù 4 cô sôû vôùi 342 phoøng; tieâu chuaån 3 sao coù 9 cô sôû vôùi 588
phoøng, 2 sao coù 18 cô sôû vôùi 802 phoøng; 1 sao coù 15 cô sôû vôùi 376 phoøng; ñaït tieâu
chuaån toái thieåu coù 12 cô sôû vôùi 186 phoøng. Ngoaøi ra coøn coù 218 nhaø troï, nhaø nghæ
quy moâ nhoû vôùi treân 2.000 phoøng ôû Phan Thieát, Tuy Phong, Haøm Taân.
- Phöông tieän vaän chuyeån
Phöông tieän vaän chuyeån phuïc vuï khaùch chuû yeáu laø oâ-toâ. Vôùi söï phaùt trieån
maïnh, ña daïng, nhieàu doanh nghieäp, hôïp taùc xaõ vaø tö nhaân ñaõ mua saém nhieàu
loaïi oâ-toâ vaän taûi khaùch, baûo ñaûm ñaùp öùng kòp thôøi, thuaän lôïi nhu caàu ñi laïi cuûa
khaùch. Soá löôïng xe khaùch ñang hoaït ñoäng khoaûng 450 chieác, coù 6 taøu bieån
chuyeân vaän chuyeån khaùch treân tuyeán Phan Thieát – Phuù Quyù.
- Caùc dòch vuï khaùc
Treân ñòa baøn toaøn Tænh coù khoaûng 32 ñieåm tham quan vui chôi giaûi trí thu
huùt nhieàu khaùch ñeán. Ngoaøi caùc di tích vaên hoùa lòch söû noåi tieáng cuûa Tænh, coøn
31
coù nhöõng thaéng caûnh nhö khu vöïc Suoái Tieân (Phan Thieát), Baøu Traéng (Baéc Bình),
caùc ñoäng caùt ven bieån vôùi caûnh quan ñaëc saéc, haûi ñaêng Khe Gaø, baõi ñaù con ôû Bình
Thaïnh. Caùc khaùch saïn, khu nghæ döôõng lôùn ñeàu coù heä thoáng saân tennis, beå bôi,
nhaø haøng phuïc vuï khaùch; ngoaøi ra coøn coù nhieàu nhaø haøng chuyeân doanh phuïc vuï
caùc ñaëc saûn ñòa phöông. Caùc dòch vuï khaùc coù 1 saân Golf 18 loã ; moät soá cô sôû du
lòch vaø khaùch saïn lôùn coù toå chöùc caùc troø chôi theå thao treân bieån, caùc dòch vuï chaêm
soùc söùc khoûe, vuõ tröôøng. Nhöng nhìn chung caùc dòch vuï phuïc vuï du lòch, caùc hoaït
ñoäng vui chôi giaûi trí coøn ñôn ñieäu, ngheøo naøn veà soá löôïng vaø chaát löôïng, coù
nhöõng cô sôû chuyeân veà caùc hoaït ñoäng vui chôi giaûi trí coù quy moâ.
4) Cô sôû haï taàng cuûa ngaønh du lòch
Cô sôû haï taàng phuïc vuï phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa toaøn Tænh noùi chung
vaø ngaønh du lòch noùi rieâng caùc naêm qua tuy coù ñöôïc quan taâm ñaàu tö, nhöng so
vôùi yeâu caàu phaùt trieån vaãn coøn nhöõng maët baát caäp.
- Giao thoâng
Ñöôøng boä: Toaøn Tænh coù 2.475 km ñöôøng boä. Caùc tuyeán quoác loä IA ñi
xuyeân qua tænh, quoác loä 55 noái vôùi Baø Ròa – Vuõng Taøu, quoác loä 28 noái vôùi Laâm
Ñoàng vaø caùc tænh Nam Taây Nguyeân coù toång chieàu daøi 178 km ñaõ vaø ñang ñöôïc
naâng caáp khaù toát. Caùc tuyeán tænh loä coù 7 tuyeán vôùi chieàu daøi 238 km noái caùc trung
taâm caùc huyeän vaø caùc khu kinh teá trong tænh. Ñoùng vai troø ñaëc bieät quan troïng cho
söï phaùt trieån du lòch laø caùc tuyeán giao thoâng ven bieån töø Haøm Taân ñeán Tuy Phong
ñöôïc ñaàu tö töông ñoái hoaøn chænh, caùc tuyeán coøn laïi ñang trong quaù trình xaây
döïng. Caùc ñöôøng nhaùnh noái quoác loä IA ñeán caùc khu du lòch ñaõ ñöôïc ñaàu tö khaù
toát.
Ñöôøng saét: Tuyeán ñöôøng saét ngang qua Tænh coù chieàu daøi 190 km vôùi 11
ga, nhöng khoâng coù ga chính naøo thuaän tieän cho vaän chuyeån haønh khaùch.
Caùc cô sôû giao thoâng khaùc: Toaøn tænh coù 4 caûng : Phan Thieát, La Gi, Phan
Rí, Phuù Quyù, chuû yeáu laø caûng caù vaø caûng haøng hoùa quy moâ nhoû.
Töø 1994 ñeán 2005 ñaõ ñaàu tö phaùt trieån haï taàng caùc vuøng naøy hôn 365 tyû,
trong ñoù phaàn lôùn laø xaây döïng ñöôøng giao thoâng vaø heä thoáng ñieän vôùi soá voán hôn
271 tyû.
- Ñieän, nöôùc
Maïng löôùi ñieän trong Tænh ñaõ ñöôïc xaây döïng töông ñoái hoaøn chænh. Tröø
huyeän ñaûo Phuù Quyù phaûi söû duïng ñieän dieùzel, caùc huyeän thaønh phoá, caùc xaõ ñeàu
32
coù ñieän löôùi quoác gia. Tuy nhieân, moät soá khu du lòch môùi ñöôïc quy hoaïch doïc ven
bieån nhö ñoaïn Muõi Neù – Hoaø Thaéng ; Thuaän Quyù – Khe Gaø (Haøm Thuaän Nam) ;
Haøm Taân tuyeán ñieän trung theá chöa coù, ñang trong quaù trình xaây döïng. Heä
thoáng caáp nöôùc sinh hoaït taïi caùc thaønh phoá, thò traán nhìn chung coâng suaát chöa
ñaùp öùng ñuû nhu caàu nöôùc saïch cuûa nhaân daân, ñang ñöôïc tieáp tuïc ñaàu tö naâng caáp.
Caùc khu du lòch thuoäc thaønh phoá Phan Thieát giaûi quyeát toát vieäc caáp nöôùc baèng
caùch ñaøo gieáng, söû duïng heä thoáng xöû lyù vaø caáp nöôùc noäi boä hoaëc söû duïng nöôùc
maùy.
-Thoâng tin lieân laïc
Maïng löôùi böu chính vieãn thoâng cuûa Tænh ñaõ ñöôïc ñaàu tö naâng caáp, ñaùp
öùng nhu caàu thoâng tin lieân laïc. Toaøn Tænh coù 70 böu cuïc, 64 ñieåm böu ñieän vaên
hoùa xaõ ; 48 toång ñaøi ñieän thoaïi coá ñònh vôùi dung löôïng 57.798 soá, 14 ñieåm thu
phaùt soùng ñieän thoaïi di ñoäng. Caùc khu vöïc trung taâm cuûa caùc huyeän, caùc khu du
lòch ñang hoaït ñoäng ñeàu ñaõ coù maïng löôùi ñieän thoaïi coá ñònh vaø di ñoäng.
5) Lao ñoäng
Neáu nhö thôøi ñieåm 2001 löïc löôïng lao ñoäng tröïc tieáp laøm vieäc trong ngaønh
du lòch coù khoaûng 1.000 ngöôøi, thì ñeán naêm 2005 laø khoaûng 2.980 ngöôøi. Neáu tính
caû soá lao ñoäng giaùn tieáp lieân quan ñeán hoaït ñoäng du lòch laø 6.550 ngöôøi, thì lao
ñoäng du lòch trong ngaønh du lòch 2005 laø 9.530 ngöôøi. Löïc löôïng lao ñoäng taêng
nhanh veà soá löôïng vaø chaát löôïng, trong ñoù lao ñoäng taïi ñòa phöông chieám tyû leä
treân 82%. Töø naêm 2001-2994, ngaønh du lòch Bình Thuaän ñaõ phoái hôïp vôùi Trung
taâm dòch vuï vieäc laøm tænh, caùc doanh nghieäp vaø caùc Tröôøng taïi thaønh phoá Hoà Chí
Minh môû caùc lôùp ñaøo taïo boài döôõngkieán thöùc chuyeân moân veà du lòch cho 207 hoïc
vieân, 2 lôùp ngoaïi ngöõ cho 80 hoïc vieân ñang laøm vieäc taïi caùc khu du lòch, khaùch
saïn trong tænh, ña soá laø lao ñoäng taïi ñòa phöông.
Nhìn chung soá lao ñoäng hoaït ñoäng trong lónh vöïc du lòch ngaøy caøng ñöôïc
ñaøo taïo baøi baûn hôn do söï hình thaønh caùc khaùch saïn, caùc laøng nghæ coù quy moâ
töông ñoái lôùn. Tuy nhieân, vieäc ñaùp öùng löïc löôïng lao ñoäng taïi choã coù chuyeân moân
cao ñaùp öùng cho nhu caàu phaùt trieån cuûa caùc cô sôû du lòch coøn haïn cheá do chöa
ñöôïc ñaøo taïo kòp thôøi.
6) Ñaàu tö vaøo ngaønh du lòch
Vieäc thu huùt ñaàu tö vaøo ngaønh du lòch cuûa Tænh nhöõng naêm qua coù nhöõng
keát quaû vöôït troäi so vôùi caùc ngaønh, lónh vöïc khaùc. Neáu nhö tröôùc naêm 1995, chæ
33
coù vaøi döï aùn ñaêng kyù ñaàu tö vaøo ngaønh du lòch, vaø taäp trung chuû yeáu ôû khu vöïc
Haøm Tieán, Muõi Neù cuûa thaønh phoá Phan Thieát, thì trong nhöõng naêm gaàn ñaây, soá
döï aùn ñaêng kyù ñaàu tö taêng raát nhanh, ñòa baøn ñaàu tö ñaõ traûi ra treân khaép caùc
huyeän ven bieån. Tính ñeán thôøi ñieåm cuoái naêm 2005, du lòch Bình Thuaän ñaõ thu
huùt caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân ngoaøi tænh, ñaëc bieät laø caùc doanh nhaân ôû thaønh phoá Hoà
Chí Minh vaø ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi moät caùch maïnh meõ vôùi 357 döï aùn treân
toaøn tænh ñöôïc chaáp nhaän ñaàu tö treân toång dieän tích ñaát caáp laø 2.464,6 ha, toång
voán ñaêng kyù laø 7.322 tyû ñoàng. Rieâng veà ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi, tính ñeán cuoái
naêm 2005, tænh Bình Thuaän ñaõ chaáp thuaän cho 23 döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi vôùi
toång soá voán ñaêng kyù laø 121,02 trieäu USD, trong ñoù soá voán ñaõ thöïc hieän laø 29,82
trieäu USD. Toùm laïi, hieän nay coù 74 döï aùn ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng, 68 döï aùn ñang
trieån khai xaây döïng vaø 215 döï aùn ñang hoaøn taát caùc thuû tuïc ñaàu tö.
7) Hieän traïng quaûn lyù Nhaø nöôùc veà du lòch
Ñeå taïo ñieàu kieän cho söï phaùt trieån du lòch Bình Thuaän, coâng taùc quaûn lyù
Nhaø nöôùc veà du lòch ñaõ ñöôïc taêng cöôøng hôn trong nhöõng naêm tröôùc. Laõnh ñaïo
Tænh UÛy, UBND tænh ñaõ taäp trung chæ ñaïo kòp thôøi, taïo moâi tröôøng thuaän lôïi cho
caùc nhaø ñaàu tö du lòch ñeán ñaàu tö, kinh doanh taïi Bình Thuaän. UBND tænh ñaõ ban
haønh caùc quy cheá, quy ñònh nhaèm taïo cô sôû phaùp lyù vaø ñònh kyø gaëp caùc doanh
nghieäp ñeå laéng nghe, thaùo gôû giuùp caùc doanh nghieäp du lòch hoaït ñoäng ngaøy caøng
toát hôn.
Tænh cuõng ñaõ chæ ñaïo taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù, kieåm tra chaán chænh caùc
hoaït ñoäng du lòch, taïo söï an taâm thoaûi maùi cho du khaùch khi ñeán tham quan nghæ
döôõng nhö: chaát löôïng phuïc vuï, giaù caû, veä sinh moâi tröôøng, an toaøn thöïc phaåm,
cöùu hoä, v.v…Ñaõ coù 57 khaùch saïn, khu du lòch treân ñòa baøn tænh ñöôïc xeáp haïng töø
ñuû tieâu chuaån kinh doanh du lòch ñeán 4 sao. Qua ñoù cho thaáy caùc doanh nghieäp ñaõ
quan taâm ñeán uy tín, thöông hieäu cuûa doanh nghieäp treân thò tröôøng du lòch trong
nöôùc vaø quoác teá. Tænh ñaõ hình thaønh caùc Ban Quaûn lyù khu du lòch ñeå kieåm tra tình
hình thöïc hieän caùc quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc nhö: veà veä sinh moâi tröôøng, giöõ gìn traät
töï an toaøn trong khu vöïc,… Boä maùy quaûn lyù nhaø nöôùc veà du lòch ñaõ ñöôïc cuûng coá
kieän toaøn theo höôùng chuyeân moân hoaù. Tænh ñaõ thaønh laäp Sôû Du lòch töø Sôû
Thöông maïi-Du lòch (ngaøy 01/3/2005) vaø caùc huyeän, thaønh phoá ñeàu coù 1 boä phaän
giuùp vieäc cho UBND huyeän, thaønh phoá theo doõi, quaûn lyù coâng taùc du lòch treân ñòa
baøn ngaøy caøng nhoän nhòp vaø phöùc taïp hôn; maët khaùc, hoaït ñoäng kinh doanh cuûa
moät doanh nghieäp du lòch coù theå lieân quan ñeán chöùc naêng quaûn lyù Nhaø nöôùc
34
cuûa nhieàu Sôû ngaønh khaùc nhau, neân vieäc phoái hôïp thöïc hieän coâng taùc quaûn lyù nhaø
nöôùc caàn phaûi taêng cöôøng, traùnh nhöõng vöôùng maéc, choàng cheùo laøm aûnh höôûng
ñeán hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp.
2.2 THÖÏC TRAÏNG HUY ÑOÄNG VAØ SÖÛ DUÏNG VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT
TRIEÅN DU LÒCH TÆNH BÌNH THUAÄN TRONG THÔØI GIAN QUA
2.2.1 HUY ÑOÄNG VOÁN
2.2.1.1 Huy ñoäng voán töø Ngaân saùch Nhaø nöôùc
- Veà thu ngaân saùch
Toång thu ngaân saùch nhaø nöôùc thöïc hieän trong 5 naêm (2001-2005) öôùc ñaït
4.386 tyû ñoàng, toác ñoä taêng thu bình quaân haøng naêm laø 53,62%, taêng gaáp 3 laàn so
vôùi giai ñoaïn 1996-2000, trong ñoù: taêng thu töø thueá, phí so vôùi giai ñoaïn 1996-
2000 laø 95,16% vaø taêng thu töø bieän phaùp taøi chính so vôùi giai ñoaïn 1996-2000 gaáp
3,60 laàn. Tyû leä huy ñoäng GDP vaøo thu ngaân saùch bình quaân haøng naêm cuûa giai
ñoaïn 2001-2005 öôùc ñaït 15,26% (taêng 28,56% so vôùi giai ñoaïn 1996-2000).
Cô caáu thu ngaân saùch ñòa phöông ñaõ töøng böôùc vöõng chaéc vaø trôû thaønh
nguoàn thu quan troïng chuû yeáu cho phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi cuûa ñòa phöông, giai
ñoaïn 2001-2005 tyû leä thu töø noäi löïc chieám tyû troïng laø 49,76% (tyû leä thu töø noäi löïc
giai ñoaïn 1996-2000 chieám tyû troïng laø 62,17%). Tyû leä thu boå sung töø ngaân saùch
trung öông chieám tyû troïng laø 40,98%; Thu vay, thu huy ñoäng vaø thu keát dö ngaân
saùch chieám tyû troïng laø 9,26% (giai ñoaïn 1996-2000 chieám tyû troïng laø 5,16%),
(xem baûng 2-4 keøm theo)
Nhìn chung nguoàn thu ngaân saùch ñòa phöông haøng naêm ñeàu taêng caû veà
chuûng loaïi thu vaø giaù trò thu, tyû leä huy ñoäng GDP vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc haøng
naêm ñeàu taêng vaø vöôït so vôùi muïc tieâu Nghò quyeát Tænh Ñaûng Boä Bình Thuaän
khoaù X ñaõ ñeà ra (11%-12%). Tích cöïc khai thaùc caùc nguoàn thu môùi nhö thueá taøi
nguyeân nöôùc, thu töø ñaát, thu phí xaêng daàu, thu xoå soá kieán thieát tham gia vaøo B2,
thu nhaø thaàu phuï, thu daàu khí,...trong 5 naêm 2001-2005 öôùc ñaït 931 tyû ñoàng, taêng
gaáp 15,5 laàn so vôùi giai ñoaïn 1996-2000, ñaõ goùp phaàn taïo ra nguoàn löïc quan troïng
cho ñaàu tö phaùt trieån ôû ñòa phöông nhaèm phaùt trieån kinh teá, taïo nguoàn thu cho
töông lai ngaøy caøng phaùt trieån vöõng chaéc.
- Veà chi ngaân saùch
Toång chi ngaân saùch ñòa phöông trong giai ñoaïn 2001-2005 ñaït 5.989 tyû
ñoàng, taêng 2,78 laàn so vôùi giai ñoaïn 1996-2000, trong ñoù Chi ñaàu tö phaùt trieån
53
laø 2.220 tyû ñoàng, gaáp 3,55 laàn so vôùi giai ñoaïn 1996-2000; Chi thöôøng xuyeân laø
3.220 tyû ñoàng, taêng 2,1 laàn so vôùi giai ñoaïn 1996-2000.
Gia ñoaïn 2001-2005, chi ñaàu tö phaùt trieån chieám 37,06% treân toång chi ngaân
saùch ñòa phöông, vöôït so vôùi muïc tieâu Nghò quyeát Tænh Ñaûng Boä Bình Thuaän
khoaù X ñeà ra (laø 30%), taêng cao so vôùi giai ñoaïn 1996-2000 (chæ chieám 29,1%);
Chi thöôøng xuyeân giai ñoaïn 2001-2005 chieám 53,68% treân toång chi ngaân saùch ñòa
phöông (giai ñoaïn 1996-2000 chieám 70,9%). Chi ngaân saùch ñòa phöông ngaøy caøng
taêng, nhaát laø chi ñaàu tö phaùt trieån, nhaèm khoâng ngöøng taêng cöôøng xaây döïng cô sôû
haï taàng cho neàn kinh teá ôû ñòa phöông, chuù troïng ñaàu tö xaây döïng heä thoáng giao
thoâng, ñieän, nöôùc,... nhaèm thuùc ñaåy phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi noùi chung vaø ngaønh
du lòch noùi rieâng (xem baûng 2-5).
Baûng 2.5 CHI NGAÂN SAÙCH TÆNH BÌNH THUAÄN Giai ñoaïn 2001-2005
Ñvt: tyû ñoàng
CHÆ TIEÂU
Coäng
Toång chi ngaân saùch 1.Chi ñaàu tö phaùt trieån Tæ troïng (%) 2. Chi thöôøng xuyeân Tæ troïng (%) 3. Chi chöông trình muïc tieâu
Naêm 2001 803 302 37,54 441 54,91 60
Naêm 2002 796 198 24,89 486 61,03 112
Naêm 2003 1.034 374 36,23 603 58,32 57
Naêm 2004 1.480 635 42,92 709 47,62 136
Naêm 2005 1.875 710 37,86 978 52,24 187
5.988 2.219 37,06 3.217 53,68 552
(Nguoàn: Sôû Taøi chính Bình Thuaän)
Chi ñaàu tö phaùt trieån chuû yeáu laø ñaàu tö cô sôû haï taàng cho neàn kinh teá.
Trong ñoù ngaønh du lòch ñöôïc ñaàu tö maïnh vaøo cô sôû haï taàng trong nhöõng naêm gaàn
ñaây. Töø naêm 1994-2005 toång möùc ñaàu tö naøy öôùc khoaûng 486 tyû ñoàng, coù toác ñoä
taêng bình quaân haøng naêm laø 101.2%/naêm, theå hieän cuï theå töøng naêm nhö sau ( xem
Baûng 2.6 keøm theo).
2.2.1.2 Huy ñoäng voán töø nguoàn tín duïng
a)- Veà nguoàn voán tín duïng
Trieån khai thöïc hieän caùc bieän phaùp kích caàu cuûa Chính phuû vaø caùc chính
saùch cuûa tænh Bình Thuaän, nhu caàu voán cuûa neàn kinh teá ngaøy caøng cao. Ñeå taêng
tröôûng nguoàn voán tín duïng, ñaùp öùng nhu caàu vay voán cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá,
caùc toå chöùc tín duïng treân ñòa baøn ñaõ khoâng ngöøng ñaåy maïnh coâng taùc huy ñoäng
voán treân ñòa baøn tænh Bình Thuaän; ñoàng thôøi tranh thuû toái ña nguoàn voán ñieàu
36
chuyeån töø trung öông. Do vaäy toång nguoàn voán hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc tín duïng
ñaõ khoâng ngöøng taêng qua caùc naêm, cuï theå:
Baûng 2.7 TOÅNG NGUOÀN VOÁN TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG Giai ñoaïn 2001-2005
Ñvt:Tyû ñoàng
CHÆ TIEÂU
Naêm 2001
Naêm 2002
Naêm 2003
Naêm 2004
Naêm 2005
- Toång nguoàn voán - Toác ñoä taêng (%)
1.588 18,68
2.059 29,63
2.622 27,35
3.151 20,17
3.780 20,00
b)- Veà huy ñoäng voán taïi ñòa phöông
Caùc toå chöùc tín duïng ñaõ thöïc hieän nhieàu bieän phaùp nhaèm thu huùt nguoàn
tieàn nhaøn roãi töø caùc toå chöùc vaø daân cö, cuï theå nhö : trieån khai caùc hình thöùc huy
ñoäng môùi laø Traùi phieáu voâ danh vôùi kyø haïn daøi vaø ñöôïc töï do chuyeån nhöôïng,
ñoàng thôøi tham gia baûo hieåm tieàn göûi baét buoäc; Chuû ñoäng môû roäng maïng löôùi ñeå
huy ñoäng voán; töøng böôùc thöïc hieän cô cheá töï do hoaù laõi suaát, söû duïng ñoøn baåy laõi
suaát linh hoaït hôn ñeå thu huùt voán trong vaø ngoaøi tænh. Huy ñoäng voán taïi ñòa
phöông cuûa naêm 2005 laø 1.607 tyû ñoàng, so vôùi naêm 2004 taêng 24%, cuï theå keát
quaû huy ñoäng voán cuûa giai ñoaïn 2001-2005 nhö sau:
Baûng 2.8 TÌNH HÌNH HUY ÑOÄNG VOÁN QUA TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG 2001-2005
Ñvt:Tyû ñoàng
CHÆ TIEÂU
Naêm 2001
Naêm 2002
Naêm 2003
Naêm 2004
Naêm 2005
614 23,40 38,66
774 26,14 37,61
1.297 24,25 41,15
1.607 24,00 42,50
Voán huy ñoäng - Tæ leä taêng (%) - Tyû troïng nguoàn voán (%) Trong ñoù: - Tieàn gôûi tieát kieäm Tæ leä taêng (%) - Kyø phieáu, traùi phieáu Tæ leä taêng (%)
306 7,54 75 162
358 17,15 134 78
1.044 34,77 46,13 562 56,98 185 38,06
601 6,94 176 - 4,84
643 7,00 185 5,00
(Nguoàn: Ngaân haøng Nhaø nöôùc chi nhaùnh Bình Thuaän)
Nhìn chung, nguoàn voán huy ñoäng taïi ñòa phöông taêng ñeàu qua caùc naêm.
Tuy nhieân so vôùi tyû troïng nguoàn voán chæ ñaït döôùi möùc 50% toång nguoàn voán cuûa
caùc toå chöùc tín duïng, trong khi ñoù nhu caàu vay voán thöôøng cao, nguyeân nhaân laø:
möùc thu nhaäp cuûa daân cö coøn thaáp neân khaû naêng tích luõy ít, beân caïnh ñoù doanh
nghieäp trong tænh laøm aên hieäu quaû chöa cao neân tieàn göûi Ngaân haøng thaáp. Hôn
nöõa, caùc hình thöùc huy ñoäng voán coøn mang tính coå truyeàn chöa ña daïng, phong
37
phuù.
c)- Veà cho vay phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi ñòa phöông
- Veà toång dö nôï tín duïng ngaén, trung vaø daøi haïn (giai ñoaïn 2001-2005)
Trong giai ñoaïn 2001-2005 coâng taùc ñaàu tö tín duïng cuûa Ngaân haøng ôû ñòa
baøn Bình Thuaän coù böôùc taêng tröôûng ñaùng keå, toång khoái löôïng tín duïng cung öùng
cho caùc thaønh phaàn kinh teá treân ñòa baøn tænh khoâng ngöøng taêng qua caùc naêm, toång
dö nôï cuoái naêm 2005 laø 3.517 tyû ñoàng (bao goàm caû dö nôï ngaén haïn, trung haïn vaø
daøi haïn), so vôùi naêm 2004 coù toác ñoä taêng 25%, cuï theå nhö sau:
Baûng 2-9 TOÅNG SOÁ DÖ NÔÏ TÍN DUÏNG Giai ñoaïn 2001-2005
Ñôn vò tính: Tyû ñoàng
Chæ tieâu
Naêm 2001
Naêm 2002
Naêm 2004
Naêm 2005
Naêm 2003
1.464
1.830
2.814
3.517
- Dö nôï cho vay (goàm caû ngaén, trung vaø daøi haïn) - Toác ñoä taêng (%)
23,91
24,95
21,48
25,00
2.316 26,59
- Veà dö nôï tín duïng trung vaø daøi haïn ngaøy 31/12 (giai ñoaïn 2001-2005)
Dö nôï trung vaø daøi haïn cuoái naêm 2005 laø 1.815 tyû ñoàng, gaáp hôn 5 laàn so
vôùi naêm 2001, toác ñoä taêng bình quaân laø 29,21 %/ naêm.
Cô caáu dö nôï trung vaø daøi haïn cuoái naêm 2005 neáu phaân loaïi theo caùc thaønh
phaàn kinh teá thì khu vöïc tö nhaân, caù theå naêm 2005 coù soá dö nôï laø 1.124 tyû ñoäng,
chieám tæ troïng lôùn nhaát laø 61,93%, keá ñeán laø caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc: 24,24%,
Taäp theå: 0,93%, Hoãn hôïp: 11,35%, caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi
vay khoâng ñaùng keå. Cô caáu dö nôï trung vaø daøi haïn cuoái naêm 2005 neáu phaân loaïi
theo khu vöïc thì ngaønh dòch vuï coù soá dö nôï laø 945 tyû ñoàng, taêng hôn 10 laàn so vôùi
naêm 2001, chieám tyû troïng 52,07% toång dö nôï 2005, trong ñoù phaàn lôùn laø caùc
doanh nghieäp du lòch. Ñieàu naøy cho thaáy trong nhöõng naêm gaàn ñaây vieäc huy ñoäng
voán qua tín duïng ngaân haøng taïi tænh Bình Thuaän trong nhöõng naêm qua ñaõ goùp
phaàn quan troïng trong vieäc taïo nguoàn voán trung vaø daøi haïn ñeå ñaàu tö phaùt trieån
kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh, trong ñoù ñaëc bieät laø phaùt trieån ngaønh dòch vuï du lòch ( xem
baûng 2.10 keøm theo).
- Veà dö nôï tín duïng ngaén haïn ngaøy 31/12 (giai ñoaïn 2001-2005)
Caùc ngaân haøng thöông maïi vaø toå chöùc tín duïng taïi Bình Thuaän khoâng
ngöøng taêng khoái löôïng dö nôï tín duïng ngaén haïn ñeå ñaùp öùng nhu caàu vay ngaén haïn
cuûa caùc doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá nhaèm goùp phaàn duy trì vaø
38
phaùt trieån hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa ñòa phöông. Toång dö nôï tín duïng
ngaén haïn cuoái naêm 2005 laø 1.702 tyû ñoàng, gaáp 2,14 laàn so vôùi naêm 2001, toác ñoä
taêng bình quaân laø 21,40% /naêm.
Veà cô caáu dö nôï ngaén haïn cuoái naêm 2005 neáu phaân loaïi theo caùc thaønh
phaàn kinh teá thì khu vöïc tö nhaân, caù theå coù soá dö nôï laø 1.220 tyû ñoàng, chieám tæ
troïng lôùn nhaát laø 71,68%, keá ñeán laø hoãn hôïp: 15,28%, caùc doanh nghieäp nhaø
nöôùc: 10,34%, coøn Taäp theå vaø caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vay
khoâng ñaùng keå. Neáu phaân loaïi theo khu vöïc thì cô caáu dö nôï ngaén haïn cuoái naêm
2005 ngaønh Noâng Laâm Ngö nghieäp coù soá dö nôï laø 855 tyû ñoàng, chieám tyû troïng
50,23%, taêng 93,88% vôùi naêm 2001; ngaønh dòch vuï coù soá dö nôï laø 665 tyû ñoàng,
chieám tyû troïng 39,07 % toång dö nôï 2005, taêng hôn 4,4 laàn so vôùi naêm 2001, trong
ñoù phaàn lôùn laø caùc doanh nghieäp du lòch vay ñeå ñaùp öùng nhu caàu kinh doanh cuûa
mình. Nhö vaäy voán tín duïng ngaén haïn ñaõ goùp phaàn quan troïng trong vieäc phaùt
trieån kinh teá xaõ hoäi ôû ñòa phöông, trong ñoù ñaõ giuùp ngaønh dòch vuï du lòch ngaøy
caøng phaùt trieån (xem baûng 2.11 keøm theo)
- Veà cô caáu dö nôï tín duïng (giai ñoaïn 2001-2005)
Tyû troïng cuûa nôï vay trung haïn vaø daøi haïn ñeán cuoái naêm 2005 laø 51,61%,
coù xu höôùng taêng leân, naêm 2001 chæ chieám tyû troïng 30,04 % toång dö nôï. Trong
khi ñoù, tyû troïng cuûa nôï vay ngaén haïn coù xu höôùng giaûm roõ reät, naêm 2001 chieåm
tyû troïng 69,96% nhöng ñeán cuoái naêm 2005 chæ coøn chieám 48,39% toång soá dö nôï
vay. Ñieàu naøy cho thaáy nguoàn voán huy ñoäng ñöôïc töø nguoàn tín duïng taïi Bình
Thuaän ñaõ ñöôïc taäp trung ñaàu tö phaùt trieån ngaøy caøng nhieàu hôn. Ñaëc bieät, ñoái vôùi
khu vöïc dòch vuï maø phaàn lôùn laø hoaït ñoäng du lòch, möùc dö nôï tín duïng trung vaø
daøi haïn naêm 2002 ñaõ vöôït quaù möùc dö nôï tín duïng ngaén haïn. Cô caáu döï nôï tín
duïng cuï theå töøng naêm nhö sau:
Baûng 2.12 CÔ CAÁU DÖ NÔÏ TÍN DUÏNG 31/12 Giai ñoaïn 2001-2005
Ñôn vò tính: %
CHÆ TIEÂU
Naêm 2001
Naêm 2002
Naêm 2003
Naêm 2004
Naêm 2005
Toång dö nôï (%) - Dö nôï ngaén haïn (%) - Dö nôï trung vaø daøi haïn (%)
100,00 69,96 30,04
100,00 56,69 43,31
100,00 50,82 49,18
100,00 47,77 52,23
100,00 48,39 51,61
(Nguoàn: Ngaân haøng Nhaø nöôùc chi nhaùnh Bình Thuaän)
39
Nhìn chung, hoaït ñoäng cuûa heä thoáng tín duïng taïi tænh Bình Thuaän thôøi gian
qua coù nhieàu noã löïc trong huy ñoäng voán vaø cho vay, ñaõ taäp trung voán vaøo caùc
hoaït ñoäng saûn xuaát, khai thaùc, cheá bieán haøng noâng, laâm, ngö nghieäp phuïc vuï cho
nhu caàu xuaát khaåu noäi ñòa, ñaõ ñaùp öùng ñöôïc moät phaàn nhu caàu voán ñaàu tö phaùt
trieån kinh teá-xaõ hoäi cuûa tænh, goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu ñaàu tö theo höôùng taêng
tæ troïng khu vöïc dòch vuï, trong ñoù coù ngaønh du lòch. Tuy nhieân, quy moâ huy ñoäng
voán tín duïng coøn nhoû beù so vôùi yeâu caàu ñaàu tö, vaø caùc doanh nghieäp tieáp caän
nguoàn voán vay trung vaø daøi haïn coøn haïn cheá. Do ñoù tín duïng trong thôøi gian qua
chöa ñoùng vai troø laø moät trong nhöõng keânh chuû yeáu ñeå huy ñoäng voán ñaàu tö cho
phaùt trieån du lòch taïi Bình Thuaän.
2.2.1.3 Huy ñoäng voán töø caùc doanh nghieäp
Ñeán cuoái naêm 2005 toaøn tænh ñaõ coù 334 döï aùn do caùc doanh nghieäp vaø toå
chöùc trong nöôùc ñaêng kyù ñaàu tö vaøo du lòch ñöôïc chaáp thuaän, vôùi toång voán leân
ñeán 5.410 tyû ñoàng, cuøng vôùi nguoàn voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñaõ laøm ñoåi
môùi dieän maïo cuûa du lòch Bình Thuaän, taêng cöôøng ñaùp öùng nhu caàu tham quan
nghæ döôõng cuûa du khaùch.
Qua soá lieäu thoáng keâ cho thaáy caùc doanh nghieäp tö nhaân vaø caù nhaân ñeán töø
TP. Hoà Chí Minh chieám phaàn lôùn soá döï aùn ñaàu tö trong nöôùc, phaàn lôùn löôïng voán
ñaàu tö vaøo du lòch Bình Thuaän trong nhöõng naêm gaàn ñaây: 204 döï aùn vôùi toång soá
voán 3.727 tyû ñoàng, chieám 68,89 % toång voán cuûa doanh nghieäp trong nöôùc ñaàu tö
vaøo du lòch Bình Thuaän.
Baûng 2.13 ÑAÀU TÖ CUÛA CAÙC DOANH NGHIEÄP TRONG NÖÔÙC VAØO DU LÒCH
BÌNH THUAÄN töø naêm 1993 - 2005
Nhoùm ñaàu tö
Soá döï aùn
Voán ñaàu tö (Tyû ñoàng)
Tæ leä (%)
Toång coäng I.Doanh nghieäp nhaø nöôùc II. Hôïp taùc xaõ III. Doanh nghieäp tö nhaân Chia ra: - Ñòa phöông
- TP.Hoà Chí Minh - Caùc tænh khaùc
5.410 106 51 5.253 1.092 3.727 434
100,00 1,96 0,94 97,10 20,19 68,89 8,02
334 5 3 326 91 204 31
( Nguoàn: Sôû Keá hoaïch ñaàu tö Bình Thuaän)
Trong thôøi gian gaàn ñaây coâng vieäc quaûng baù thoâng tin du lòch Bình Thuaän
ñang ñöôïc ñaåy maïnh ñaõ taïo neân söï haáp daãn ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö, caùc cheá ñoä öu
40
ñaõi cuøng vôùi vieäc taêng cöôøng ñaàu tö vaøo cô sôû haï taàng cuûa nhaø nöôùc ñaõ taïo ñieàu
kieän thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp yeân taâm boû voán ñaàu tö laâu daøi.
Tuy nhieân thöïc traïng ñaàu tö cuûa caùc doanh nghieäp cuõng coøn nhöõng haïn
cheá caàn khaéc phuïc, ñoù laø chöa coù caùc döï aùn ñaàu tö caùc cô sôû kinh doanh du lòch
coù quy moâ lôùn, keát hôïp giöõa du lòch nghæ döôõng vôùi caùc loaïi hình vui chôi giaûi trí,
dòch vuï thöông maïi ñeå haáp daãn du khaùch, taêng thôøi gian löu truù vaø taêng doanh thu
cho ngaønh du lòch ñòa phöông, ñoàng thôøi phaùt trieån vaø ña daïng caùc saûn phaåm du
lòch theo quy moâ ñaàu tö.
2.2.1.4 Huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi
a) Huy ñoäng voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi (FDI)
Keå töø khi Luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam ñöôïc ban haønh vaøo naêm
1998, Tænh Bình Thuaän ñaõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi
vaøo phaùt trieån kinh doanh du lòch, thöïc hieän chuû tröông thu huùt voán ñaàu tö nöôùc
ngoaøi ñeå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh, trong ñoù troïng ñieåm laø phaùt trieån du
lòch. Tính ñeán cuoái naêm 2005, Tænh Bình Thuaän ñaõ chaáp thuaän cho 23 döï aùn ñaàu
tö nöôùc ngoaøi vôùi toång soá voán ñaêng kyù laø 121,02 trieäu USD, trong ñoù soá voán ñaõ
thöïc hieän laø 29,82 trieäu USD, (xem baûng 2.14)
Giai ñoaïn 1993-2000 chæ coù 4 döï aùn ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaøo du lòch
Bình Thuaän, vôùi soá voán ñaêng kyù laø 25,43 trieäu USD, ñoù laø caùc döï aùn raát quan taâm
ñeán du lòch ven bieån raát sôùm nhö: Döï aùn Saân golf 18 loã vaø khaùch saïn Novotel
Phan Thieát (21,3 trieäu USD naêm 1993); Caùc khu nghæ döôõng (Resort) ven bieån
(khu du lòch Victoria, Haûi Döông resort, Saøi Goøn-Muõi Neù, Phuù Haûi resort,…) Qua
ñoù vieäc thu huùt du khaùch nöôùc ngoaøi vaø caùc doanh nhaân ñeán caâu laïc boä Golf vaø
caùc khu du lòch naøy ñaõ goùp phaàn quan troïng trong vieäc giôùi thieäu tieàm naêng du
lòch doài daøo cuûa Bình Thuaän vôùi caùc nhaø ñaàu tö.
Töø naêm 1996 ñeán naêm 2000, do nhieàu nguyeân nhaân, vieäc huy ñoäng voán
FDI bò chöõng laïi, khoâng coù döï aùn ñaàu tö môùi naøo ñöôïc ñaêng kyù vaøo ngaønh du
lòch, chæ tieáp tuïc trieån khai caùc döï aùn ñaõ ñaêng kyù. Sau khi quy hoaïch toång theå
phaùt trieån ngaønh du lòch Bình Thuaän ñeán naêm 2010 ñöôïc pheâ duyeät, tình hình ñaàu
tö coù tieán trieån khaû quan hôn.
Giai ñoaïn 2001-2005 coù 19 döï aùn ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaøo du lòch
Bình Thuaän, vôùi soá voán ñaêng kyù laø 95,59 trieäu USD, maø noåi baät nhaát laø trong 2
naêm 2004-2005 coù 9 döï aùn vôùi soá voán ñaêng kyù laø 79,74 trieäu USD.
41
Nhìn chung, nhôø tænh Bình Thuaän ñaõ quan taâm quy hoaïch phaùt trieån du lòch
vôùi tieàm naêng thieân nhieân saün coù, ñoàng thôøi vôùi vieäc ñaåy maïnh xaây döïng cô sôû haï
taàng phuïc vuï phaùt trieån du lòch, coâng taùc huy ñoäng voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå phaùt
trieån du lòch Bình Thuaän trong thôøi gian gaàn ñaây môùi ñöôïc khôûi saéc, coù söùc huùt
maïnh meõ, nhaát laø trong 2 naêm 2004-2005 coù 9 döï aùn ñaàu tö vôùi soá voán ñaêng kyù
79,74 trieäu USD (khoaûng 1.260 tyû VNÑ), ñaõ baét ñaàu coù boùng daùng cuûa nhöõng nhaø
ñaàu tö lôùn, chuyeân nghieäp cuûa nöôùc ngoaøi ñaàu tö vaøo lónh vöïc du lòch ôû Bình
Thuaän.
b) Huy ñoäng voán ñaàu tö giaùn tieáp nöôùc ngoaøi
Caùc döï aùn ñaàu tö haï taàng cuûa du lòch cuõng chöa tieáp caän caùc nguoàn voán
ODA vaø vieän trôï cuûa NGO ñeå ñaùp öùng moät soá nhu caàu ñaàu tö caáp baùch, vöøa goùp
phaàn giaûi quyeát naâng cao ñôøi soáng coäng ñoàng, vöøa taïo moâi tröôøng thuaän lôïi ñeå
thu huùt voán ñaàu tö vaøo du lòch. caùc nguoàn voán naøy thöôøng taäp trung cho moät soá
coâng trình thuûy lôïi, giao thoâng noâng thoân, caùc döï aùn phaùt trieån y teá, vaên hoaù, giaùo
duïc, ít coù aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa ngaønh du lòch.
2.2.1.5 Huy ñoäng töø thò tröôøng voán
Caùc doanh nghieäp vaãn chuû yeáu döïa vaøo ngaân haøng khi thieáu voán ñaàu tö.
Caùc bieän phaùp phaùt haønh chöùng khoaùn ñeå huy ñoäng voán ñaàu tö cho phaùt trieån du
lòch chöa ñöôïc aùp duïng taïi Bình Thuaän.
Nhìn chung, trong nhöõng naêm gaàn ñaây, du lòch Bình Thuaän ñaõ thu huùt caùc
nhaø ñaàu tö tö nhaân ngoaøi tænh, ñaëc bieät laø caùc doanh nhaân ôû thaønh phoá Hoà Chí
Minh vaø ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi moät caùch maïnh meõ vôùi 357 döï aùn treân toaøn
tænh ñöôïc chaáp nhaän ñaàu tö treân toång dieän tích ñaát caáp laø 2.464,6 ha, toång voán
ñaêng kyù laø 7.322 tyû ñoàng (tính ñeán cuoái naêm 2005). Hieän nay 74 döï aùn ñaõ ñi vaøo
hoaït ñoäng, 68 döï aùn ñang trieån khai xaây döïng vaø 215 döï aùn ñang hoaøn taát caùc thuû
tuïc ñaàu tö.
2.2.2 SÖÛ DUÏNG VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH TÆNH BÌNH
THUAÄN TRONG THÔØI GIAN QUA
Tính ñeán cuoái naêm 2005, voán ñaàu tö cho du lòch Bình Thuaän ñöôïc ngaân
saùch nhaø nöôùc vaø caùc nhaø ñaàu tö trong vaø ngoøai nöôùc ñaõ söû duïng vôùi toång soá voán
laø 1.184 tyû ñoàng, bao goàm caùc nguoàn nhö sau:
1) Voán ñaàu tö haï taàng töø ngaân saùch nhaø nöôùc (15%) : 189 tyû ñoàng
2) Voán tích luõy töø GDP du lòch cuûa caùc doanh
42
nghieäp du lòch trong tænh (10%) : 118 tyû ñoàng
3) Voán vay ngaân haøng vaø caùc bguoàn khaùc (15%) : 178 tyû ñoàng
4) Voán ñaàu tö tö nhaân (15%) : 178 tyû ñoàng
5) Voán lieân doanh trong nöôùc (20%) : 237 tyû ñoàng
6) Voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoøai (25%) : 296 tyû ñoàng.
Vôùi soá voán ñaàu tö ñaõ söû duïng keå treân, ñeán naêm 2005, Bình Thuaän ñaõ coù
365 döï aùn du lòch ñöôïc thöïc hieän ñaàu tö (khoâng keå caùc döï aùn môû roäng) vôùi toång
dieän tích caáp ñaát laø 2.535 ha vôùi toång voán ñaêng kyù ñaàu tö laø 8.498 tyû ñoàng, trong
ñoù coù : 16 döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoøai (khoâng keå caùc döï aùn môû roäng), vôùi toång dieän
tích caáp ñaát laø 730 ha vaø toång voán ñaêng kyù laø : 1.440 tyû ñoàng vaø 349 döï aùn ñaàu tö
trong nöôùc (khoâng keå caùc döï aùn môû roäng) vôùi toång dieän tích caáp ñaát laø 1.806 ha
vaø toång voán ñaêng kyù laø : 7.004 tyû ñoàng. Bình quaân moãi döï aùn chieám 6,49 ha ñaát
vaø suaát ñaàu tö laø 3, 35 tyû ñoàng/ha.
Caùc hoïat ñoäng kinh doanh du lòch cuûa tænh Bình Thuaän töø naêm 1996 ñeán
naêm 2005 ñaõ coù moät soá thay ñoåi tích cöïc. Treân ñòa baøn tænh Bình Thuaän coù 104
doanh nghieäp hoïat ñoäng kinh doanh du lòch, trong ñoù coù 3 doanh nghieäp nhaø
nöôùc, 7 doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoøai, 2 doanh nghieäp lieân doanh, 2
coâng ty coå phaàn vaø haøng ngaøn hoä kinh doanh caù theå taäp trung chuû yeáu ôû TP. Phan
Thieát vaø moät soá ñieåm du lòch khaùc trong tænh. Ñeán cuoái 2005, Sôû Du lòch Bình
Thuaän öôùc coù khoûang 3.000 phoøng khaùch saïn.
Veà keát caáu haï taàng phuïc vuï du lòch:
- Heä thoáng haï taàng giao thoâng ñaõ ñöôïc ñaàu tö xaây döïng vaø naâng caáp môùi 505 km,
trong ñoù coù : beâ toâng nhöïa 59km, laùng nhöïa 148 km, caáp phoái 298 km, laøm môùi
21 caàu coù toång chieàu daøi 934 m, kieân coá 12 caàu beâ toâng coát theùp daøi 353 m.
Ngoøai ra coøn laøm haøng traêm km ñaát giao thoâng noâng thoân.
- Veà ñöôøng saét: Ñöôøng saét Baéc –Nam qua tænh vôùi chieàu daøi 190 km, vôùi 11 ga.
- Veà ñöôøng thuûy: Ñaõ xaây döïng vaø ñöa vaøo söû duïng caùc caûng caù Phan Thieát, caûng
Phuù Quyù vaø ñang tieáp tuïc naïo veùt vaø chænh söûa caùc caûng caù La Gi, caûng caù Phan
Rí,… Hieän nay ôû Bình Thuaän chöa coù saân bay.
- Veà heä thoáng ñieän: Maïng löôùi ñieän ñaõ ñöôïc phaùt trieån roäng khaép toøan tænh, tuyeán
ñöôøng daây Phan Rang-Phan Thieát ñaõ ñöôïc naâng caáp töø ñieän aùp 66 KV chuyeån
sang vaän haønh ñieän aùp 110 KV. Toøan tænh hieän nay coù 845 km ñöôøng daây 22/15
43
KV, taêng 2,3 laàn so vôùi naêm 1995 vôùi 1.442 traïm bieán aùp, toång dung löôïng caùc
traïm bieán aùp gaàn 100.000 KVA taêng 2,34 laàn so vôùi naêm 1995. Ñöôøng daây haï theá
khoûang 900 km, taêng 2,33 laàn so vôùi 1995. Ñeán cuoái naêm 2005 coù 106/111 xaõ coù,
phöôøng coù ñieän löôùi, 69,26% soá hoä daân coù ñieän söû duïng.
- Veà heä thoáng caáp nöôùc : Caùc nhaø maùy nöôùc ôû Phan Thieát, Baéc Bình, Haøm Taân,
Tuy Phong ñaõ ñöôïc ñaàu tö naâng coâng suaát vaø chaát löôïng nöôùc leân ñaùng keå.
- Veà heä thoáng thoâng tin, böu chính vieãn thoâng: Ñeán naêm 2005 bình quaân toøan tænh
coù 6 – 7 maùy ñieän thoïai/100 daân, haàu heát caùc khu du lòch ñaõ ñöôïc phuû soùng ñieän
thoïai. Tuy nhieân taïi moät soá nôi chaát löôïng soùng chöa cao.
Nhìn chung, heä thoáng haï taàng kyõ thuaät böôùc ñaàu ñöôïc quan taâm ñaàu tö. Tuy
nhieân vaãn chöa ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån, yeáu toá naøy ñaõ haïn cheá söï khai thaùc
tieàm naêng theá maïnh cuûa tænh, chöa taïo ñöôïc söï haáp daãn ñeå thu huùt caùc nguoàn löïc
ñaàu tö beân ngoøai.
2.3 NHÖÕNG NGUYEÂN NHAÂN CAÛN TRÔÛ VIEÄC NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ
HUY ÑOÄNG VAØ SÖÛ DUÏNG VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH TÆNH
BÌNH THUAÄN TRONG THÔØI GIAN QUA
2.3.1 MOÄT SOÁ YÙ KIEÁN NHAÄN XEÙT
Moät soá nhaän xeùt qua phaân tích tình hình huy ñoäng caùc nguoàn voán ñaàu tö
cho phaùt trieån du lòch Bình Thuaän trong thôøi gian qua:
Vieäc huy ñoäng voán:
- Coâng taùc thu ngaân saùch ñòa phöông trong nhöõng naêm gaàn ñaây ñaït keát quaû
cao. Do ñoù ñaõ boá trí chi ñaàu tö phaùt trieån taêng, taäp trung cho xaây döïng cô sôû haï
taàng kinh teá-xaõ hoäi, trong ñoù coù phaùt trieån maïnh meõ haï taàng du lòch vôùi quy moâ
ngaøy caøng lôùn vaø tính chaát ngaøy caøng ña daïng, taïo neàn taûng cô sôû vaät chaát cho
vieäc phaùt trieån du lòch trong thôøi gian qua vaø saép ñeán, taïo söùc haáp daãn ñoái vôùi caùc
nhaø ñaàu tö vaøo du lòch Bình Thuaän.
- Vaøo nhöõng naêm gaàn ñaây nguoàn voán ñaàu tö cho du lòch chuû yeáu laø caùc
doanh nghieäp tö nhaân, caù nhaân trong vaø ngoaøi tænh, ñaàu tö nöôùc ngoaøi ngaøy caøng
chieám tæ troïng lôùn vaø ñoùng vai troø quan troïng trong ñaàu tö phaùt trieån du lòch ñòa
phöông.
- Coâng taùc huy ñoäng voán ñöôïc thöïc hieän khaù toát, soá löôïng voán ñaàu tö cho
du lòch ngaøy caøng taêng, ñaëc bieät laø vaøo caùc naêm gaàn ñaây (2002-2005), ñaõ taïo neân
44
söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa ngaønh du lòch ñòa phöông, goùp phaàn chuyeån dòch cô
caáu kinh teá cuûa tænh theo höôùng phaùt trieån toát.
Vieäcsöû duïng voán:
- Hieäu quaû söû duïng voán ñaàu tö thaáp do tænh Bình Thuaän chöa coù chính saùch
öu ñaõi cuï theå, khuyeán khích phuø hôïp cho töøng giai ñoaïn, khaâu tuyeân truyeàn,
quaõng baù du lòch coøn yeáu, coâng taùc ñeàn buø giaûi toaû maët baèng ñeå xaây döïng caùc
coâng trình du lòch trong thôøi gian qua thöïc hieän chöa kòp thôøi... Theo soá lieäu phaân
tích vaø tính toaùn cuûa Vieän Nghieân cöùu phaùt trieån du lòch thuoäc Toång cuïc Du lòch
thì ICOR du lòch Bình Thuaän thôøi kyø 1995-2000 laø 3 vaø thôøi kyø sau naêm 2000 laø
3,5; Ñeán naêm 2005 heä soá ICOR du lòch Bình Thuaän laø 4 so vôùi heä soá ICOR chung
caû nöôùc laø 5,5. Nhö vaäy caàn phaûi ñaàu tö moät löôïng voán lôùn hôn.
Toùm laïi, coâng taùc huy ñoäng vaø söû duïng voán cho ñaàu tö phaùt trieån ngaønh du
lòch Bình Thuaän trong thôøi gian vöøa qua ñaõ ñaït ñöôïc moät soá keát quaû toát, taïo neân
söï taêng tröôûng cao cuûa du lòch ñòa phöông. Tuy nhieân cuõng coøn toàn taïi nhöõng haïn
cheá caàn coù giaûi phaùp khaéc phuïc ñeå trong thôøi gian tôùi du lòch Bình Thuaän coù böôùc
phaùt trieån môùi, nhanh, beàn vöõng theo ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån ñaõ ñeà ra.
2.3.2 NHÖÕNG HAÏN CHEÁ VAØ NGUYEÂN NHAÂN CAÛN TRÔÛ
Veà huy ñoäng voán:
Tuy ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû ñaùng khích leä nhöng coâng taùc huy ñoäng voán
ñaàu tö cho phaùt trieån du lòch trong thôøi gian vaãn coøn nhöõng haïn cheá, vöôùng maéc
caàn khaéc phuïc:
- Löôïng voán ñaàu tö cho du lòch ñaõ huy ñoäng ñöôïc trong thôøi gian qua coù
taêng nhöng chöa ñeàu, gia taêng ñaàu tö chuû yeáu laø töø khu vöïc doanh nghieäp tö nhaân,
caù nhaân trong vaø ngoaøi tænh; ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi môùi phaùt trieån trong vaøi
naêm gaàn ñaây. Voán ñaàu tö taäp trung chuû yeáu ôû khu vöïc TP.Phan Thieát vaø laân caän,
gaây neân söï quaù taûi veà haï taàng, taïo neân söï maát caân ñoái trong phaùt trieån du lòch
giöõa caùc vuøng trong tænh. Caùc döï aùn ñaàu tö chuû yeáu taäp trung vaøo caùc cô sôû löu
truù, khu nghæ döôõng, do ñoù chöa khai thaùc toát tieàm naêng nhieàu maët cuûa du lòch ñòa
phöông nhö du lòch tham quan vaên hoaù, leã hoäi, du lòch giaûi trí, du lòch sinh thaùi
röøng …
- Huy ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån haï taàng du lòch coøn nhieàu baát caäp so vôùi
nhu caàu ñaõ laøm chaäm tieán ñoä trieån khai ñaàu tö vaøo caùc khu du lòch troïng ñieåm cuûa
tænh. Hieän nay voán ñaàu tö phaùt trieån haï taàng chuû yeáu laø töø ngaân saùch nhaø nöôùc. 45
Vì vaäy ngoaøi vieäc boá trí voán ngaân saùch nhaø nöôùc moät caùch thoaû ñaùng, tænh coøn
phaûi tích cöïc tìm kieám theâm caùc nguoàn voán khaùc, ña daïng hoaù caùc hình thöùc ñaàu
tö ñeå ñaùp öùng yeâu caàu caáp baùch naøy.
- Tænh coøn nhieàu haïn cheá trong vieäc tieáp caän caùc coâng cuï huy ñoäng voán
quan troïng treân thò tröôøng taøi chính nhö phaùt haønh traùi phieáu, coå phieáu; chöa khai
thaùc toát caùc quyõ hoã trôï taøi chính ñeå phaùt trieån du lòch ñòa phöông. Coâng taùc coå
phaàn hoaù doanh nghieäp nhaø nöôùc tieán haønh chaäm, löôïng voán huy ñoäng qua coå
phaàn hoaù thaáp, caùc doanh nghieäp ñaõ coå phaàn hoaù chöa ñuû ñieàu kieän ñeå
tham gia thò tröôøng chöùng khoaùn.
Vieäc söû duïng voán
Caùc nhaø ñaàu tö chöa söû duïng nguoàn voán cuûa mình vaøo caùc döï aùn du lòch
maïnh meõ do tænh Bình Thuaän chöa coù chính saùch öu ñaõi cuï theå, khuyeán khích phuø
hôïp cho töøng giai ñoaïn, ñoàng thôøi chuù troïng taêng cöôøng hieäu quaû söû duïng voán ñaàu
tö, nhaát laø hieäu quaû kinh teá (ñaàu ra); töùc laø ôû khaâu tuyeân truyeàn, quaõng baù du lòch
coøn yeáu, möùc tieâu duøng cuûa du khaùch chöa cao,…. Hôn nöõa, coâng taùc ñeàn buø giaûi
toaû maët baèng ñeå xaây döïng caùc coâng trình du lòch trong thôøi gian qua thöïc hieän
chöa kòp thôøi, caàn ñöôïc khaéc phuïc trong thôøi gian ñeán ñeå ñaåy nhanh tieán ñoä söû
duïng voán ñaàu tö chieám tyû troïng cao so vôùi voán ñaêng kyù cuûa töøng döï aùn du lòch,
taïo söï yeân taâm vaø phaán khôûi cho caùc nhaø ñaàu tö.
Toùm laïi, ôû chöông II ñaõ trình baøy thöïc traïng huy ñoäng vaø söû duïng voán ñaàu
tö phaùt trieån du lòch tænh Bình Thuaän trong thôøi gian qua, bao goàm caùc noäi dung:
Tieàm naêng vaø thöïc traïng phaùt trieån du lòch Bình Thuaän trong thôøi gian qua, vôùi
keát quaû ñaït ñöôïc ngaøng caøng taêng. Trong giai ñoaïn 2001-2005 tyû troïng GDP cuûa
du lòch Bình Thuaän chieám trong GDP toaøn tænh taêng nhanh, töø choã chæ chieám moät
tyû troïng khoâng ñaùng keå trong nhöõng naêm ñaàu thaäp nieân 90, ñeán naêm 2001 ñaït
khoaûng 7,4 %, vaø naêm 2005 ñaït khoaûng 11,7%, theå hieän vò trí ngaøy caøng quan
troïng cuûa ngaønh du lòch trong söï phaùt trieån kinh teá tænh Bình Thuaän. Trong chöông
II taùc giaû cuõng ñaõ trình baøy thöïc traïng huy ñoäng vaø söû duïng voán ñaàu tö phaùt trieån
du lòch Bình Thuaän trong thôøi gian qua; Ñoàng thôøi neâu leân nhöõng toàn taïi, nhöõng
nguyeân nhaân caûn trôû trong vieäc phaùt trieån maïnh meõ voán ñaàu tö vaø naâng cao hieäu
quaû voán ñaàu tö vaøo du lòch Bình Thuaän.
46
CHÖÔNG 3.
NHÖÕNG GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ HUY ÑOÄNG
VAØ SÖÛ DUÏNG VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH BÌNH THUAÄN TÖØ
NAY ÑEÁN 2010 VAØ ÑÒNH HÖÔÙNG ÑEÁN NAÊM 2020
3.1 QUAN ÑIEÅM, MUÏC TIEÂU VAØ YEÂU CAÀU PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH
BÌNH THUAÄN ÑEÁN NAÊM 2010
Ñeå tieáp tuïc ñaåy maïnh toác ñoä phaùt trieån du lòch Bình Thuaän ngaøy caøng taêng,
thöïc hieän Nghò quyeát 19-NQ/TU ngaøy 25/3/2004 Ban chaáp haønh Ñaûng boä tænh
Bình Thuaän (khoaù X) veà phaùt trieån du lòch ñeán naêm 2010, ngaøy 15/3/2005 UBND
tænh Bình Thuaän ñaõ ban haønh “Chöông trình haønh ñoäng cuûa UBND tænh veà phaùt
trieån du lòch ñeán naêm 2010”. Chöông trình haønh ñoäng naøy ñaõ ñeà ra caùc quan
ñieåm, muïc tieâu, yeâu caàu, noäi dung chöông trình vaø caùc chính saùch, giaûi phaùp phaùt
trieån du lòch Bình Thuaän ñeán naêm 2010.
a) Veà quan ñieåm
- Thöïc hieän phaùt trieån du lòch nhanh, beàn vöõng, ñaït hieäu quaû veà nhieàu maët
kinh teá, vaên hoaù-xaõ hoäi, an ninh quoác phoøng vaø traät töï an toaøn xaõ hoäi; baûo veä moâi
tröôøng, caûnh quan sinh thaùi, giöõ gìn vaø phaùt huy baûn saéc daân toäc; Ñoàng thôøi tieáp
thu coù choïn loïc kinh nghieäm phaùt trieån du lòch cuûa theá giôùi, goùp phaàn thöïc hieän
ñöôøng loái, chính saùch ñoái ngoaïi cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc.
- Ña daïng hoùa veà loaïi hình vaø phong phuù veà saûn phaåm du lòch, coi troïng vaø
khoâng ngöøng naâng cao chaát löôïng saûn phaåm du lòch phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa thò
tröôøng du lòch trong nöôùc vaø quoác teá; phuø hôïp vôùi yeâu caàu phaùt trieån vaø ñaëc thuø
cuûa moãi ñòa baøn, söû duïng coù hieäu quaû taøi nguyeân thieân nhieân, caûnh quan, di tích
vaên hoaù- lòch söû, phaùt huy truyeàn thoáng caùch maïng, tính côûi môû hieáu khaùch cuûa
con ngöôøi Bình Thuaän ñeå phaùt trieån du lòch Bình Thuaän vôùi toác ñoä nhanh, beà
vöõng.
- Coù cô cheá chính saùch thích hôïp, thoâng thoaùng nhaèm thu huùt maïnh caùc
thaønh phaàn kinh teá, caû trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc, chuù yù öu tieân phaùt trieån, ñaàu tö
vaøo caùc döï aùn lôùn, caùc loaïi hình vaø saûn phaåm du lòch môùi, ña daïng, ñaùp öùng nhu
caàu thò hieáu cuûa du khaùch trong vaø ngoaøi nöôùc; Khai thaùc vaø söû duïng coù hieäu quaû
caùc taøi nguyeân du lòch, baûo veä moâi tröôøng caûnh quan, sinh thaùi; giaûi quyeát nhieàu
47
lao ñoäng vaø taïo ñieàu kieän ñeå phaùt trieån caùc ngaønh, caùc vuøng vaø caùc lónh vöïc khaùc.
- Ñaåy maïnh phaùt trieån du lòch trong nöôùc vaø môû roäng du lòch quoác teá, vieäc
phaùt trieån du lòch caàn höôùng ñeán vieäc thoûa maõn nhu caàu du lòch noäi ñòa ngaøy caøng
taêng cao, ñoàng thôøi coi troïng vieäc thu huùt khaùch quoác teá; Taäp trung ñaàu tö khai
thaùc theá maïnh du lòch bieån, du lòch sinh thaùi ; taäp trung xaây döïng coù troïng ñieåm
moät soá khu du lòch cao caáp.
- Taäp trung ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng du lòch coù troïng taâm troïng ñieåm,
phaán ñaáu ñeán naêm 2010 cô baûn coù khaû naêng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu phaùt trieån du
lòch roäng khaép treân ñòa baøn toaøn tænh.
- Du lòch laø ngaønh kinh teá toång hôïp, phaùt trieån du lòch mang tính lieân
ngaønh, lieân vuøng vaø tính xaõ hoäi hoùa cao. Do ñoù, phaûi phaùt huy ñaày ñuû vai troø vaø
traùch nhieäm cuûa taát caû caùc chuû theå tham gia vaøo quaù trình phaùt trieån du lòch: chính
quyeàn vaø caùc ñoaøn theå, caùc toå chöùc xaõ hoäi; caùc doanh nghieäp vaø coäng ñoàng daân
cö taïi ñòa phöông.
b) Veà muïc tieâu
Phaùt trieån nhanh vaø beàn vöõng ñeå du lòch Bình Thuaän thaät söï trôû thaønh moät
ngaønh kinh teá quan troïng trong cô caáu chung cuûa tænh, ñoàng thôøi ñöa du lòch Bình
Thuaän trôû thaønh moät troïng ñieåm du lòch quoác gia, cuï theå:
- Taïo söï chuyeån bieán vaø naâng cao nhaän thöùc cuûa caùc ngaønh, caùc caáp vaø
toaøn xaõ hoäi veà vò trí, vai troø cuûa du lòch; Toái öu hoùa söï ñoùng goùp cuûa ngaønh du
lòch vaøo vieäc naâng cao thu nhaäp, goùp phaàn thuùc ñaåy chuyeån dòch cô caáu kinh teá
cuûa Tænh baèng caùch taïo moâi tröôøng kinh teá thuaän lôïi cho du lòch phaùt trieån ñeå ñeán
naêm 2010 ngaønh thöïc söï trôû thaønh ngaønh kinh teá quan troïng, töông xöùng vôùi tieàm
naêng cuûa ñòa phöông; Goùp phaàn giaùo duïc traùch nhieäm cuûa coäng ñoàng daân cö trong
vieäc baûo veä, khai thaùc, söû duïng vaø toân taïo caùc taøi nguyeân du lòch.
- Ñaåy maïnh söï phaùt huy cao ñoä tính lieân ngaønh, lieân vuøng vaø vai troø cuûa
ñòa phöông trong vieäc phaùt huy ñaày ñuû theá maïnh, tieàm naêng cho söï phaát trieån du
lòch. Phaán ñaáu ñaït toác ñoä taêng tröôûng GDP bình quaân ngaønh du lòch giai ñoaïn
2006-2010 laø 25%. Ñeán 2010, GDP ngaønh du lòch chieám 15% trong GDP chung
cuûa tænh, thu huùt treân 3 trieäu du khaùch, trong ñoù khaùch quoác teá chieám töø 10% ñeán
15%, naâng thôøi gian löu truù bình quaân cuûa 1 löôït khaùch leân 2,5 ñeán 3 ngaøy. Phaán
ñaáu ngaønh du lòch ñoùng goùp vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc ñaït bình quaân 20% toång thu
ngaân saùch ñòa phöông.
48
- Ñeán naêm 2010 löïc löôïng lao ñoäng laøm vieäc trong ngaønh du lòch ñaõ qua
ñaøo taïo chieám khoaûng 85-90%; taát caû caùc vuøng, caùc cô sôû coù ñieàu kieän phaùt trieån
du lòch ñeàu phaûi ñöôïc quy hoaïch.
- Giöõ gìn vaø phaùt huy truyeàn thoáng, caùc giaù trò vaên hoùa ñaëc thuø cuûa ñòa phöông;
giöõ gìn, toân taïo vaø khai thaùc toát caùc di saûn vaên hoùa coù giaù trò, caùc di tích lòch söû,
vaên hoùa ñeå phuïc vuï phaùt trieån du lòch vaø giôùi thieäu nhöõng neùt ñaëc saéc veà vaên hoùa
ñòa phöông ñeán du khaùch trong vaø ngoaøi nöôùc. Vieäc phaùt trieån du lòch phaûi goùp
phaàn naâng cao ñôøi soáng vaät chaát, tinh thaàn cho nhaân daân Bình Thuaän. Naâng cao
hình aûnh du lòch Bình Thuaän vaø phaán ñaáu Bình Thuaän trôû thaønh ñieåm du lòch haáp
daãn treân thò tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc. Gaén vuøng du lòch, ñieåm du lòch Bình
Thuaän vaøo baûn ñoà du lòch Vieät Nam vaø tour du lòch ñöôøng daøi cuûa caû nöôùc.
Vôùi xu theá phaùt trieån raát toát cuûa ngaønh trong nhöõng naêm qua, cho thaáy neân
choïn caùc muïc tieâu cuûa phöông aùn II laøm muïc tieâu phaùt trieån cho ngaønh trong
nhöõng naêm ñeán.
c) Veà yeâu caàu
- Chöông trình haønh ñoäng veà phaùt trieån du lòch Bình Thuaän ñeán naêm 2010
coù lieân quan ñeán nhieàu ngaønh, nhieàu caáp, nhieàu ñòa phöông. Do vaäy caàn coù söï chæ
ñaïo taäp trung, thoáng nhaát cuûa Tænh uûy, UBND tænh, tröïc tieáp laø Ban chæ ñaïo phaùt
trieån du lòch tænh, söï phoái hôïp toå chöùc thöïc hieän cuûa caùc ngaønh, caùc caáp, caùc ñòa
phöông trong tænh.
- Vieäc xaây döïng chöông trình haønh ñoäng veà phaùt trieån du lòch Bình Thuaän
ñeán naêm 2010 phaûi treân cô sôû phaùt huy coù hieäu quaû baûn saéc daân toäc, tieàm naêng,
theá maïnh saün coù, keát hôïp vôùi vieäc baûo veä moâi tröôøng töï nhieân vaø moâi tröôøng xaõ
hoäi; ñaûm baûo an ninh quoác phoøng, traät töï an toaøn xaõ hoäi; Ñoàng thôøi thöïc hieän toát
ñònh höôùng cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc trong lónh vöïc phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi noùi
chung vaø lónh vöïc du lòch noùi rieâng.
3.2 CHÖÔNG TRÌNH PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH BÌNH THUAÄN ÑEÁN NAÊM
2010
1) Chöông trình Toå chöùc khoâng gian phaùt trieån du lòch
Caên cöù vaøo tieàm naêng taøi nguyeân du lòch ôû töøng khu vöïc, töøng ñòa phöông
trong tænh, toå chöùc khoâng gian du lòch Bình Thuaän ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:
+ Khu du lòch Phan Thieát-Muõi Neù laø khu vöïc trung taâm (keå caû Long Sôn-
Suoái Nöôùc);
49
+ Khu du lòch Tieán Thaønh (huyeän Haøm Thuaän Nam);
+ Khu du lòch suoái nöôùc noùng Böng Thò, Phong Ñieàn (Haøm Thuaän Nam);
+ Khu du lòch Caø Naù-Vónh Haûo-Cuø Lao Caâu-Bình Thaïnh-Ñoài Döông-Hoaø
Minh (huyeän Tuy Phong);
+ Khu du lòch Hoaø Thaéng, Hoàng Phong (huyeän Baéc Bình);
+ Khu du lòch Taân Haûi-Dinh Thaày, Taân Bình, Sôn Myõ-Taân Thieän, Taân
Thaéng (huyeän Haøm Taân, Thò xaõ La Gi);
+ Khu du lòch Haøm Thuaän-Ña My, Hoà Soâng Quao (huyeän Haøm Thuaän Baéc)
vaø Thaùc Baø (huyeän Taùnh Linh);
+ Phaùt trieån khu du lòch huyeän ñaûo Phuù Quyù, …
Treân cô sôû xaùc ñònh quy hoaïch phaùt trieån du lòch, caàn raø soaùt, boå sung, ñieàu
chænh caùc quy hoaïch du lòch ñöôïc duyeät cho phuø hôïp vôùi thöïc teá, phuø hôïp vôùi caùc
ngaønh kinh teá khaùc, caùc vuøng, caùc ñòa phöông trong tænh, traùnh boû soùt, truøng laép
hoaëc laõng phí khi toå chöùc ñaàu tö vaø phaûi phuø hôïp vôùi quy hoaïch toång theå phaùt
trieån du lòch Bình Thuaän ñeán naêm 2010; ñònh höôùng phaùt trieån du lòch ñeán 2020
vaø Quy hoaïch keá hoaïch söû duïng ñaát du lòch giai ñoaïn 2006-2010 cuûa tænh Bình
Thuaän.
2) Chöông trình Phaùt trieån caùc saûn phaåm du lòch
Xaùc ñònh tieàm naêng, theá maïnh cuûa töøng vuøng, töøng ñòa baøn trong tænh ñeå
phaùt trieån caùc saûn phaåm du lòch lôïi theá nhaèm laøm ña daïng, phong phuù caùc loaïi
hình, saûn phaåm du lòch nhö:
- Saûn phaåm du lòch gaén vôùi khai thaùc theá maïnh taøi nguyeân bieån;
- Saûn phaåm du lòch gaén vôùi khai thaùc caùc giaù trò vaên hoaù, taøi nguyeân nhaân
vaên, leã hoäi; gaén vôùi nhu caàu khaùm phaù, tìm hieåu, nghieân cöùu caùc caùc giaù trò vaät
theå, phi vaät theå noåi troäi cuûa Bình Thuaän;
- Saûn phaåm du lòch gaén vôùi theå thao, maïo hieåm, giaûi trí, nghæ döôõng;
- Saûn phaåm du lòch-tham quan, nghieân cöùu sinh thaùi röøng, nuùi, hoà, thaùc,
ñaûo, laøng vaên hoaù, laøng ngheà,...Tham quan di tích chieán tranh, di tích caùch maïng,
di tích vaên hoaù,...
- Saûn phaåm du lòch keát hôïp chöõa beänh taïi caùc nguoàn nöôùc khoaùng noùng;
Keát hôïp vôùi vaên hoaù aåm thöïc.
50
Cuøng vôùi phaùt trieån caùc saûn phaåm du lòch keå treân, töøng böôùc phaùt trieån loaïi
hình du lòch coâng vuï, hoäi nghò, hoäi thaûo, nghieân cöùu, hoäi chôï,... taïi Phan Thieát vaø
moät soá ñieåm du lòch troïng taâm cuûa Bình Thuaän; Ñoàng thôøi phaùt trieån caùc saûn
phaåm ñaëc saûn ñòa phöông (ñaëc bieät laø haûi saûn) vaø caùc saûn phaåm tieåu thuû coâng
nghieäp phuïc vuï du lòch.
3) Chöông trình Phaùt trieån ñoàng boä cô sôû haï taàng, vaät chaát kyõ thuaät du
lòch
a) Caûi thieän cô sôû haï taàng du lòch:
- Veà ñöôøng boä: Coù keá hoaïch xaây döïng vaø naâng caáp caùc tuyeán noái caùc
ñieåm, caùc khu du lòch, caùc tuyeán ñöôøng xöông caù trong caùc khu du lòch. Xaây döïng
caùc traïm dòch vuï phuïc vuï khaùch du lòch beân ñöôøng quoác loä 1 A vaø tuyeán ñöôøng
ven bieån (moãi tuyeán daøi gaàn 200 Km) nhö: baõi ñoã, baûo döôõng xe keát hôïp aên
nhanh, giaûi khaùt, veä sinh cho khaùch, baùn caùc ñaëc saûn vaø saûn phaåm löu nieäm ñòa
phöông. Ñaàu tö naâng caáp tuyeán loä Phan Thieát- ga Möông Maùn; Tuyeán Haøm
Thuaän-Ñoâng Giang-Ña My.
- Veà ñöôøng saét: Phoái hôïp vôùi Toång coâng ty ñöôøng saét di dôøi, ñaàu tö xaây
döïng nhaø ga Phan Thieát theo tieâu chuaån nhaø ga ñöa ñoùn khaùch du lòch. Phoái hôïp
vôùi caùc trung taâm du lòch löõ haønh caùc tænh, thaønh phoá toå chöùc caùc tour cho du
khaùch ñeán Bình Thuaän baèng taøu hoaû vaø toå chöùc ñöa ñoùn khaùch taïi caùc ga treân ñòa
baøn tænh coù caùc khu, tuyeán, ñieåm du lòch.
- Veà ñöôøng bieån, caûng du lòch: Nghieân cöùu xaây döïng caùc phöông tieän vaän
taûi thuûy, keát hôïp vôùi vieäc xaây döïng, naâng caáp caùc dòch vuï phuïc vuï du khaùch doïc
theo tuyeán bieån; Ñoàng thôøi khaûo saùt, nghieân cöùu, choïn ñòa ñieåm xaây döïng caàu taøu
phuïc vuï du khaùch tham quan treân bieån.
- Veà vaän chuyeån: Keâu goïi ñaàu tö caùc tuyeán xe buyùt trong noäi thaønh Phan
Thieát ñeán caùc ñieåm du lòch nhö: Haøm Tieán, Muõi Neù, Hoøn Rôm, ga Phan Thieát,...
vaø caùc huyeän, caùc khu, ñieåm du lòch troïng taâm treân ñòa baøn tænh.
b) Ñaàu tö cô sôû haï taàng, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät, goàm:
- Ñaàu tö cô sôû haï taàng cho caùc khu du lòch trong tænh, trong ñoù taäp trung cho
Phan Thieát laø thaønh phoá du lòch Bieån (ñaõ ñöôïc Toång cuïc Du lòch ñöa vaøo chieán
löôïc phaùt trieån du lòch khu vöïc mieàn Trung-Taây Nguyeân vaø caû nöôùc ñaõ ñöôïc Thuû
töôùng Chính phuû Quyeát ñònh pheâ duyeät).
51
- Nghieân cöùu ñoàng boä vieäc ñaàu tö haï taàng kyõ thuaät phuïc vuï du lòch, song
song vôùi vieäc ñaàu tö heä thoáng giao thoâng, ñieän nöôùc, veä sinh moâi tröôøng, vieãn
thoâng, caùc traïm cöùu hoä ven bieån ôû caùc baõi taém coâng coäng vaø caùc khu du lòch,...
Khuyeán khích caùc chuû döï aùn boû voán ñaàu tö cô sôû haï taàng, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät
phaùt trieån du lòch vaø caùc khu baûo toàn ñoäng vaät bieån.
- Ñaàu tö cô sôû vaät chaát kyõ thuaät kinh doanh du lòch nhaèm naâng cao chaát
löôïng dòch vuï taïi caùc cô sôû löu truù. Phaán ñaáu ñeán naêm 2010 Bình Thuaän coù töø
20%-25% khaùch saïn 3 sao ñeán 5 sao vôùi ñaày ñuû caùc loaïi hình nhö: khaùch saïn,
laøng du lòch, Motel Hotel, khu bieät thöï, khu nghæ döôõng daõ ngoaïi,...Hình thaønh vaø
phaùt trieån caùc cuïm vui chôi, giaûi trí phong phuù, quy moâ lôùn taïi caùc khu du lòch
troïng ñieåm cuûa tænh.Xaây döïng dòch vuï vaän chuyeåndu khaùch tham quan caùc tuyeán,
ñieåm, khu du lòch trong tænh vôùi caùc phöông tieän vaän chuyeån coù chaát löôïng cao.
- Ñaàu tö toân taïo taøi nguyeân vaø moâi tröôøng du lòch, coù keá hoaïch quaûn lyù baûo
toàn heä thoáng taøi nguyeân du lòch, xaây döïng quy cheá baûo veä taøi nguyeân du lòch,
choáng tình traïng xuoáng caáp caùc taøi nguyeân vaø moâi tröôøng du lòch.
Ñoàng thôøi khuyeán khích vaø ñaåy maïnh ñaàu tö heä thoáng ñieän, nöôùc, böu
chính vieãn thoâng,... nhaèm thuùc ñaåy phaùt trieån du lòch.
c) Phaùt trieån cô sôû löu truù vaø coâng trình dòch vuï du lòch
- Öu tieân, khuyeán khích thu huùt ñaàu tö hình thaønh caùc toå hôïp du lòch- theå
thao quoác teá vaø caùc döï aùn ñaàu tö gaén vôùi caùc dòch vuï theå thao treân bieån, ven bieån
taïi Phan Thieát, Haøm Thuaän Nam, Baéc Bình, Tuy Phong, Haøm Taân. Khuyeán khích
ñaàu tö ña daïng khu du lòch Haøm Thuaän- Ña My; du lòch Hoà Soâng Quao, Thaùc
Baø,... gaén du lòch nghæ döôõng bieån vôùi du lòch röøng, nuùi, thaùc, hoà.
- Ñoái vôùi caùc khu du lòch ven bieån, vieäc thieát keá xaây döïng cô sôû löu truù
phaûi phuø hôïp vôùi caûnh quan thieân nhieân, traùnh laäp laïi nhöõng kieán truùc ñaõ coù. Haïn
cheá caùc döï aùn ñaàu tö xaây döïng khaùch saïn döôùi 20 phoøng ôû noäi thaønh Phan Thieát,
caùc coâng trình xaây döïng coù tính chaát taïm trong caùc khu du lòch ñaõ quy hoaïch.
- Tieáp tuïc nghieân cöùu, ñaàu tö vaø saép xeáp caùc khu du lòch coäng ñoàng: Ñoài
Döông-Phan Thieát, Tieán Thaønh-Phan Thieát, Thoân Hoàng Chính, Hoaø Thaéng-Baéc
Bình, Suoái Nhum-Thuaän Quyù (Haøm Thuaän Nam).
d) Phaùt trieån caùc coâng trình vui chôi giaûi trí
- Khuyeán khích caùc nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc ñaàu tö xaây döïng toaøn
boä hoaëc töøng phaàn vaøo khu vui chôi giaûi trí Laàu OÂng Hoaøng-Phan Thieát; Khu
52
du lòch xaõ Hoaø Thaéng (Baéc Bình) 600ha, trong ñoù coù 5 khu nghæ döôõng ven bieån
vôùi 900 phoøng, coù khu vui chôi, giaûi trí theo moâ hình Disneyland vaø 2 saân golf 18
loã, coù khu hoäi nghò quoác teá 6.000 choã; ...
- Ñaàu tö xaây döïng ñoàng boä caùc hoaït ñoäng du lòch treân bieån nhö: laën bieån,
löôùt soùng, tröôït nöôùc, tham quan heä ñoäng, thöïc vaät bieån taïi khu vöïc Cuø Lao Caâu-
Tuy Phong. Hoaøn thieän vaø boå sung theâm caùc haïng muïc vui chôi taïi khu vöïc Caùp
Treo Taø Cuù- Haøm Thuaän Nam. Ñaàu tö xaây döïng khu vui chôi, giaûi trí taïi khu vöïc
Ñoài Döông-Thöông Chaùnh (Phan Thieát); Khu Ñoài Döông (Haøm Taân) vaø Khu Ñoài
Döông Hoaø Minh (Tuy Phong).
ñ) Phaùt trieån heä thoáng caây xanh phuïc vuï du lòch vaø moâi tröôøng sinh thaùi
- Ñaàu tö phaùt trieån heä thoáng caây xanh ñeå taïo caûnh quan vaø taïo moâi tröôøng
xanh, saïch, ñeïp ôû nhöõng khu vöïc:
+ Khu vöïc Laàu OÂng Hoaøng, trong ñoù ñaëc bieät laø 2 beân ñöôøng 706 cuõ vaø
ñöôøng song song 706 (ñang trieån khai); Khu Baõi sau Muõi Neù keùo tôùi Hoøn rôm;
khu Long Sôn-suoái Nöôùc; khu vöïc xaõ Tieán lôïi, Tieán Thaønh –Phan Thieát.
+ Khu du lòch Tuy Phong: Vuøng ven bieån xaõ Chí Coâng Bình Thaïnh, khu
vöïc ven chaân nuùi xaõ Vónh Haûo, Vónh Taân, Ñoài Döông-Hoaø Minh.
+ Khu vöïc xaõ Thuaän quyù, Taân Thaønh huyeän Haøm Thuaän Nam.
+ Khu vöïc Dinh Thaày-Taân Haûi, Taân Bình, Sôn Myõ, Taân Thieän, Taân Thaéng
huyeän Haøm Taân, thò xaõ La Gi.
Ñoàng thôøi ñaàu tö caùc coâng trình baûo veä moâi tröôøng, goàm coâng trình xöû lyù
nöôùc thaûi raùc thaûi, caáp nöôùc taïi caùc khu du lòch, caùc nhaø haøng, khaùch saïn vaø taïi
caùc ñieåm tham quan du lòch
e) Toân taïo caùc di tích vaên hoaù lòch söû, khoâi phuïc vaø phaùt trieån caùc leã hoäi
truyeàn thoáng
Toân taïo, naâng caáp vaø quy hoaïch laïi caùc ñieåm di tích vaên hoaù, lòch söû baûo
ñaûm tieâu chuaån cuûa moät ñieåm tham quan du lòch; Xaây döïng ñoäi vaên ngheä daân toäc
baùn chuyeân traùch ñeå phuïc vuï hoaït ñoäng du lòch. Phaùt trieån leã hoäi Trung Thu haøng
naêm taïi Phan Thieát, phuïc hoài phaùt trieån caùc leã hoäi phuïc vuï du lòch nhö: Nghinh
OÂng Nam Haûi, Nghinh OÂng (ngöôøi Hoa),…Phaùt trieån leã hoäi ñua thuyeàn, leo ñoài
caùt, leo nuùi vaø caùc leã hoäi tín ngöôõng gaén vôùi du lòch.
f) Phaùt trieån laøng ngheà thuû coâng myõ ngheä, laøng daân toäc,…
53
Xaây döïng moät soá laøng daân toäc nhö: daân toäc K’Ho, RaécLay, Chaêm taïi caùc
khu vöïc ñaõ quy hoaïch nhö: Baéc Bình, Haøm Thuaän-Ña My, Haøm Thuaän Nam,…
4) Chöông trình Phaùt trieån thò tröôøng du lòch
Öu tieân ñaàu tö, xuùc tieán khai thaùc thò tröôøng du khaùch coù ñaëc ñieåm, sôû thích
phuø hôïp vôùi saûn phaåm du lòch Bình Thuaän, trong ñoù chuù yù ñeán thò tröôøng khaùch
quoác teá. Ñoàng thôøi khai thaùc, phaùt trieån thò tröôøng khaùch du lòch. Caàn naâng cao
söùc caïnh tranh cuûa caùc saûn phaåm du lòch, naâng cao chaát löôïng dòch vuï vaø giaù caû
hôïp lyù, ñoàng thôøi vôùi vieäc nghieân cöùu, tìm hieåu nhu caàu cuûa töøng ñoái töôïng khaùch
ñeå thu huùt.
Coù keá hoaïch phaùt trieån thò tröôøng khaùch quoác teá, thoâng qua caùc toå chöùcdu
lòch quoác teá ñeå chuû ñoäng taïo nguoàn khaùch ngoaøi nöôùc oån ñònh.
5) Chöông trình xuùc tieán, quaûng baù du lòch
Taêng cöôøng coâng taùc quaûng baù vaø xuùc tieán du lòch trong nöôùc vaø quoác teá;
Coù keá hoaïch xaây döïng thöông hieäu rieâng cho du lòch Bình Thuaän. Nghieân cöùu,
xaây döïng coâng taùc quaûng baù, xuùc tieán du lòch phaûi gaén vôùi chieán löôïc quaõng baù,
xuùc tieán du lòch cuûa caû nöôùc. Xaây döïng chöông trình phaûi thoáng nhaát, traùnh daøn
traõi, manh muùn giöõa caùc vuøng, ñòa baøn nhaèm quaûng baù ñaày ñuû tieàm naêng du lòch
vaø nhaân vaên cuûa tænh. Xaây döïng caùc chöông trình quaõng caùo, trang Web, dóa CD,
caùc chöông trình truyeàn hình ñòa phöông vaø trung öông. Caàn coù chöông trình cuï
theå cho quaûng baù trong nöôùc vaø quaûng baù quoác teá theo töøng thôøi kyø.
- Ñoái vôùi trong nöôùc: Coù keá hoaïch cuï theå cho töøng naêm veà toå chöùc caùc söï
kieän noåi baät, caùc leã hoäi ña daïng ñeå thu huùt du khaùch, phaán ñaáu haøng naêm xaây
döïng ñöôïc moät “ñieåm nhaán” noåi baät ñeå thu huùt khaùch du lòch. Ñaàu tö, hoã trôï cho
Trung taâm xuùc tieán thöông maïi vaø du lòch toå chöùc coâng taùc cung caáp thoâng tin du
lòch mieãn phí taïi caùc ñòa baøn troïng ñieåm du lòch cuûa tænh nhö thaønh phoá Phan
Thieát, Haøm Thuaän Nam, ….
- Ñoái vôùi nöôùc ngoaøi: Xaây döïng chöông trình phoái hôïp vôùi caùc Vaên phoøng
ñaïi dieän du lòch Vieät Nam ôû ngoaøi nöôùc ñaõ coù moái quan heä giao löu quoác teá vaø thò
tröôøng du lòch troïng ñieåm cuûa Vieät Nam. Tham gia hoaëc môû caùc ñôït xuùc tieán du
lòch thoâng qua hoäi thaûo quoác teá, hoäi chôï, trieån laõm, tuyeân truyeàn treân caùc phöông
tieän thoâng tin ñaïi chuùng veà du lòch Bình Thuaän.
6) Chöông trình Phaùt trieån vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc du lòch
54
- Xaây döïng keá hoaïch phaùt trieån vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc cho caùn boä,
nhaân vieân laøm coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc veà du lòch, caùc cô sôû löu truù, dòch vuï du
lòch thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá theo chöông trình daøi haïn vaø haøng naêm, töøng
böôùc xaõ hoäi hoaù giaùo duïc du lòch toaøn daân ñeå naâng cao nhaän thöùc vaø traùch nhieäm
trong coâng taùc phaùt trieån du lòch Bình Thuaän. Phaán ñaáu ñeán naêm 2010 coù 85-90%
nhaân löïc ngaønh du lòch ñöôïc ñaøo taïo vaø ñaøo taïo laïi, ñuû khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu
phaùt trieån du lòch trong giai ñoaïn môùi.
- Lieân heä vôùi caùc boä, ngaønh trung öông, caùc tröôøng ñaïi hoïc nghieân cöùu toå
chöùc môû tröôøng, môû phaân hieäu taïi thaønh phoá Phan Thieát ñeå ñaøo taïo chuyeân ngaønh
kinh teá du lòch cho tænh Bình Thuaän vaø caùc tænh trong klhu vöïc.
7) Chöông trình Ñaûm baûo an ninh traät töï, an toaøn xaõ hoäi phuïc vuï
chöông trình phaùt trieån du lòch
Coâng an tænh taêng cöôøng thöïc hieän caùc bieän phaùp coâng taùc, ñaûm baûo oån
ñònh veà an ninh traät töï, an toaøn cho du khaùch; taïo moâi tröôøng thuaän lôïi ñeå goùp
phaàn thu huùt ngaøy caøng nhieàu du khaùch, caùc nhaø ñaàu tö du lòch vaøo Bình Thuaän.
Phaùt huy söùc maïnh cuûa caùc löïc löôïng Quaân söï vaø Coâng an, chuû ñoäng naém
chaéc tình hình cuûa caùc loaïi ñoái töôïng vaøo ñòa phöông qua ñöôøng du lòch nhaèm
phaùt hieän, ngaên chaën kòp thôøi caùc hoaït ñoäng xaâm phaïm an ninh quoác gia vaø traät töï
an toaøn xaõ hoäi, nhaát laø caùc hoaït ñoäng thu thaäp tin töùc, xuyeân taïc, kích ñoäng, lôïi
duïng du lòch ñeå hoaït ñoäng toân giaùo traùi pheùp; caùc teä naïn xaõ hoäi maïi daâm, ma tuùy,
troäm caép, gaây roái traät töï an toaøn giao thoâng, cöôùp giaät taøi saûn cuûa du khaùch.
3.3 ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH BÌNH THUAÄN GIAI ÑOÏAN 2005
- 2010 VAØ TAÀM NHÌN ÑEÁN NAÊM 2020
3.3.1 Chæ tieâu veà khaùch du lòch
Khaùch du lòch quoác teá
Theo keá hoïach, Bình Thuaän seõ ñaàu tö phaùt trieån taïo ra caùc saûn phaåm môùi,
ñoäc ñaùo nhö du lòch sinh thaùi mieät vöôøn ñoàng queâ, soâng, bieån, du lòch bieån, du lòch
vaên hoùa leã hoäi, laøng ngheà truyeàn thoáng voán laø theá maïnh cuûa Bình Thuaän coù khaû
naêng thu huùt khaùch du lòch quoác teá cao. Theo phöông aùn choïn, döï baùo 2007 Bình
Thuaän coù khaû naêng ñoùn ñöôïc hôn 270 ngaøn khaùch quoác teá; naêm 2010 ñoùn 370
ngaøn khaùch quoác teá vaø naêm 2020 laø hôn 829 ngaøn khaùch quoác teá ñeán löu truù laø raát
khaû quan, coù khaû naêng thöïc hieän ñöôïc.
55
Khaùch du lòch noäi ñòa : Khaùch du lòch noäi ñòa vôùi muïc ñích nghæ bieån, tham
quan leã hoäi, du lòch sinh thaùi, tham quan caùc di tích lòch söû vaên hoùa, hoäi nghò, hoäi
thaûo, vui chôi giaûi trí,… döï kieán naêm 2007 khi coù nhieàu döï aùn ñaàu tö vaøo du lòch,
coù nhieàu saûn phaåm ñoäc ñaùo haáp daãn, seõ thu huùt nhieàu khaùch du lòch noäi ñòa trong
giai ñoïan naøy. Theo phöông aùn choïn, döï baùo 2007 Bình Thuaän coù khaû naêng ñoùn
ñöôïc 2,2 trieäu löôït khaùch; naêm 2010 ñoùn 3,1 trieäu löôït khaùch vaø naêm 2020 laø gaàn
7,4 trieäu löôït khaùch. Nhö vaäy, theo phaân tích vaø tính toùan, coù theå döï baùo soá löôïng
khaùch ñeán Bình Thuaän theo töøng thôøi kyø nhö sau (xem baûng 3.1- Döï baùodu khaùch
ñeán Bình Thuaän ñeán 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020 keøm theo).
3.3.2 Chæ tieâu veà cô sôû löu truù
Soá ngaøy löu truù trung bình 2005 cuûa khaùch du lòch ôû Bình Thuaän coøn thaáp, chæ
ñaït xaáp xæ 2,35 ngaøy ñoái vôùi khaùch quoác teá vaø 1,3 ngaøy ñoái vôùi khaùch noäi
ñòa.Trong nhöõng naêm tôùi, cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa caùc khu du lòch môùi,
vieäc naâng caáp caùc khaùch saïn vaø naâng cao chaát löôïng caùc saûn phaåm du lòch chaéc
chaén ngaøy löu truù trung bình cuûa khaùch du lòch seõ taêng leân moät caùch ñaùng keå. Döï
kieán naêm 2007 ngaøy löu truù trung bình cuûa khaùch quoác teá laø 2,4 ngaøy, coøn khaùch
noäi ñòa laø 1,4 ngaøy. Ñeán naêm 2010 ngaøy löu truù trung bình cuûa khaùch quoác teá seõ
taêng leân 2,5 ngaøy vaø ñoái vôùi khaùch noäi ñòa laø 2,2 ngaøy.
Naêm 2004 Bình Thuaän coù 2.300 phoøng, ñeán cuoái naêm 2005 khoûang 3.000
phoøng, vôùi quy moâ hieän coù thì löôïng khaùch saïn khoâng ñuû. Theo döï baùo phöông aùn
choïn, ñeán naêm 2007 caàn phaùt trieån theâm cô sôû löu truù ñeå naâng toång soá phoøng caû
tænh ñaït 6.781 phoøng; ñeán naêm 2010 laø 12.280 phoøng vaø 2020 laø 32.577 phoøng
(xem chi tieát baûng 3-2-Döï baùo nhu caàu khaùch saïn Bình Thuaän ñeán 2020 keøm theo).
3.3.3 Chæ tieâu veà nguoàn nhaân löïc du lòch
Caên cöù theo nhu caàu lao ñoäng tính bình quaân treân 1 phoøng khaùch saïn cuûa
caû nöôùc vaø khu vöïc laø 1,7 lao ñoäng tröïc tieáp cho 1 phoøng quoác teá vaø 1,2 lao ñoäng
tröïc tieáp cho 1 phoøng noäi ñòa, döï baùo phöông aùn choïn ñeán naêm 2007 caàn 25.730
ngöôøi; ñeán 2010 caàn 50.966 ngöôøi vaø ñeán 2020 caàn 133.050 ngöôøi (xem chi tieát
baûng 3-3 Döï baùo nhu caàu lao ñoäng trong du lòch tænh Bình Thuaän ñeán 2020).
3.3.4 Chæ tieâu veà doanh thu du lòch
Möùc chi trung bình moãi ngaøy cuûa 1 du khaùch ñeán Bình Thuaän (2005) so vôùi
möùc chi trung bình caû nöôùc laø hôi thaáp, ñoái vôùi khaùch löu truù chi tieâu khoûang 23
USD/ngaøy coøn chi tieâu tham quan laø 7 USD/ngaøy.
56
Döï kieán möùc chi tieâu trung bình 1 ngaøy cuûa 1 du khaùch ñeán Bình Thuaän
Baûng 3-4
Khaùch löu truù
Khaùch tham quan
Naêm
Khaùch quoác teá Khaùch noäi ñòa
Khaùch quoác teá Khaùch noäi ñòa
2005 2007 2010 2015 2020
30 50 60 72 90
15 16 18 23 30
9 10 12 13 15
5 5 66 8 10
Naêm 2005 toång doanh thu du lòch Bình Thuaän ñaït khoûang 62,114 trieäu
USD, theo phöông aùn choïn döï kieán ñeán naêm 2007 laø 107,767 trieäu USD; ñeán
2010 laø 200,759 trieäu USD vaø 2020 laø 873,411 trieäu USD (xem chi tieát baûng 3-5
Döï baùo doanh thu xaõ hoäi töø du lòch tænh Bình Thuaän ñeán 2020 keøm theo).
3.3.5 Chæ tieâu veà GDP du lòch trong GDP cuûa tænh Bình Thuaän
Theo tyû giaù 1 USD = 15.200 ñ Baûng 3- 6
Chæ tieâu
2004
2005
2007
2010
2020
Ñôn vò tính
6.146,9
6.878,4
8.628,2 12.449,7 29.445,0
1.Toång giaù trò gia taêng GDP cuûa tænh
404,4
452,5
567,6
819,1
1.937,2
Tyû VNÑ Trieäu USD
taêng
tröôûng
%/naêm
-
11,9
12
13
7,5
2.Toác ñoä tr.bình GDP cuûa tænh
364,9
660,9
1.146,6
2.136,1
9.293,1
3.Toång GDP ngaønh du lòch Bình Thuaän (BT)
24,0
43,5
75,4
140,5
611,4
Tyû VNÑ Trieäu USD
%/naêm
146,0
25,7
26,4
15,8
-
%
5,9
13,3
17,2
31,6
9,6
5,5
5,5
5,5
5,7
-
4
4
4
4,7
-
4. Toác ñoä taêng tröôûng tr.bình GDP du lòch BT 5.Tyû leä GDP du lòch so vôùi toång GDP tænh 6. Heä soá ICOR chung caû nöôùc 7.Heä soá ICOR cho du lòch Bình Thuaän
1.183,8
1.943,0
3.957,7 20.094,3
-
8.Toång nhu caàu voán ñaàu tö cho du lòch
77,9
127,8
260,4
1.322,0
-
Tyû VNÑ Trieäu USD
(Nguoàn: theo quy hoïach kinh teá- xaõ hoäi tænh Bình Thuaän)
57
3.3.6 Chæ tieâu veà nhu caàu ñaàu tö
Ñeå ñaït ñöôïc chæ tieâu doanh thu du lòch theo phöông aùn ñaõ choïn keå treân thì
nhu caàu ñaàu tö cho du lòch ñeán naêm 2007 caàn 127 trieäu USD, ñeán naêm 2010 trieäu
caàn 260 trieäu USD vaø ñeán naêm 2020 caàn 1,322 tyû USD (xem baûng 3- 6 keå treân).
Ñeå thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy, Bình Thuaän caàn naêng ñoäng coù chính saùch
khuyeán khích öu ñaõi thu huùt ñöôïc nhieàu nguoàn voán ñaàu tö khaùc nhau töø nhieàu
phía nhö: voán tích luõy töø GDP du lòch cuûa caùc doanh nghieäp kinh doanh du lòch
trong tænh, voán ñaàu tö haï taàng töø ngaân saùch nhaø nöôùc, voán vay ngaân haøng, voán
lieân doanh trong nöôùc, voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoøai hoaëc lieân doanh vôùi nöôùc
ngoøai,…
Döï baùo caùc nguoàn voán ñaààu tö du lòch Bình Thuaän ñeán 2020 Baûng 3- 7
Ñôn vò tính: Trieäu USD
TT
Nguoàn voán
2007
2010
Ñeán 2005 11,682
7,492
19,882
Sau 2010 Ñeán 2020 159,242
1 Voán ñaàu tö haï taàng töø NSNN (15%) 2 Voán tích luõy töø GDP du lòch cuûa caùc doanh
7,788
4,995
13,254
106,161
nghieäp du lòch trong tænh (10%)
11,682 11,682 15,576
7,492 7,492 9.990
19,882 19,882 26,509
159,242 159,242 212,323
19,470
12,487
33,136
265,404
3 Voán vay ngaân haøng vaø nguoàn khaùc (15%) 4 Voán ñaàu tö tö nhaân (15%) 5 Voán lieân doanh trong nöôùc (20%) 6 Voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoøai (FDI) hoaëc lieân doanh vôùi nöôùc ngoøai (25%)
Toång coäng (100%)
77,881
49,950 132,545 1.061,619
(Nguoàn: Vieän Nghieân cöùu phaùt trieån du lòch VN)
3.4 CAÙC GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ HUY ÑOÄNG VAØ SÖÛ DUÏNG
VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH TÆNH BÌNH THUAÄN TÖØ NAY ÑEÁN
2010 VAØ ÑÒNH HÖÔÙNG ÑEÁN NAÊM 2020
Ñeå thöïc hieän muïc tieâu phaùt trieån du lòch trong thôøi gian tôùi, caàn thöïc hieän
moät soá giaûi phaùp chuû yeáu sau ñaây:
A. VEÀ CAÙC GIAÛI PHAÙP VÓ MOÂ
1/ Nhaø nöôùc caàn naâng cao chaát löôïng coâng taùc xaây döïng chieán löôïc, laäp
quy hoaïch, keá hoaïch phaùt trieån ngaønh treân cô sôû ñaùnh giaù ñuùng tieàm naêng, lôïi theá
cuûa ñaát nöôùc, töøng vuøng, töøng ñòa phöông, töø ñoù Nhaø nöôùc coù söï ñaàu tö thoaû ñaùng
cho du lòch; Ñoàng thôøi coù chính saùch lieân keát caùc ngaønh, caùc caáp ñaåy maïnh ñaàu
tö xaây döïng cô sôû haï taàng, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cuûa moät soá khu du lòch troïng
58
ñieåm nhaèm taïo neân söï thu huùt maïnh meõ moïi nguoàn voán ñaàu tö ñeå phaùt trieån du
lòch. Cuï theå laø trieån khai thöïc hieän coù hieäu quaû “Ñeà aùn phöông höôùng vaø giaûi phaùp
ñaåy maïnh phaùt trieån du lòch khu vöïc mieàn Trung - Taây Nguyeân” vöøa ñöôïc Thuû
töôùng Chính phuû kyù Quyeát ñònh pheâ duyeät.
2/ Nhaø nöôùc caàn hoaøn thieän chính saùch thu huùt ñaàu tö theo höôùng taêng
cöôøng caùc cheá ñoä öu ñaõi, ñôn giaûn hoaù caùc thuû tuïc caáp pheùp ñaàu tö, caáp quyeàn söû
duïng ñaát, giaûi quyeát nhanh caùc thuû tuïc sau caáp pheùp ñeå thuùc ñaåy tieán ñoä trieån
khai caùc döï aùn ñaõ ñöôïc caáp pheùp. Tieán tôùi cô cheá bình ñaúng trong öu ñaõi giöõa ñaàu
tö trong nöôùc vaø ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi.
3/ Hoaøn thieän chính saùch thueá ñeå thuùc ñaåy huy ñoäng voán vaøo ngaân saùch
nhaø nöôùc, naâng cao hieäu quaû coâng taùc chi ngaân saùch ñeå taêng cöôøng ñaàu tö phaùt
trieån kinh teá.
4/ Veà chi ngaân saùch nhaø nöôùc, ñeå naâng cao hieäu quaû cuûa coâng taùc huy ñoäng
voán, caàn thöïc haønh trieät ñeå chính saùch tieát kieäm ñeå taêng nguoàn voán ñaàu tö. Nhaø
nöôùc phaûi baûo ñaûm taêng chi cho ñaàu tö phaùt trieån vôùi tyû leä cao hôn so vôùi taêng chi
thöôøng xuyeân, trong ñoù chuù troïng chi ñaàu tö cô sôû haï taàng ñeå ñaåy nhanh toác ñoä
thu huùt voán cuûa xaõ hoäi ñaàu tö phaùt trieån kinh teá noùi chung vaø ñaàu tö phaùt trieån du
lòch noùi rieâng. Ñaåy maïnh xaõ hoäi hoaù vieäc cung caáp caùc dòch vuï coâng nhaèm giaûm
nheï gaùnh naëng chi ngaân saùch, thöïc hieän roäng raõi vieäc khoaùn chi ñi ñoâi vôùi ñaåy
maïnh caûi caùch haønh chính, taêng cöôøng kieåm tra choáng laõng phí, thaát thoaùt trong
chi ngaân saùch nhaø nöôùc.
5/ Phaùt trieån thò tröôøng taøi chính, môû roäng vaø khai thoâng caùc keânh huy ñoäng
voán treân thò tröôøng
Phaùt trieån thò tröôøng taøi chính bao goàm thò tröôøng tieàn teä vaø thò tröôøng voán,
trong ñoù taäp trung phaùt trieån thò tröôøng voán trung vaø daøi haïn. Tröôùc maét caàn ñaåy
nhanh tieán trình cô caáu laïi vaø xaây döïng moät heä thoáng ngaân haøng thöông maïi vöõng
maïnh, huy ñoäng vaø phaân phoái voán coù hieäu quûa, ña daïng hoaù caùc loaïi hình tieàn
gôûi tieát kieäm, phaùt trieån dòch vuï thanh toaùn trong daân cö ñeå taêng tieàn gôûi trong
thanh toaùn, thöïc hieän toát coâng taùc baûo hieåm tieàn gôûi. Môû roäng thò tröôøng tín duïng
quoác teá ñeå huy ñoäng voán ngoaïi teä qua vieäc vay voán, nhaän uûy thaùc vaø taøi trôï ñeå
thu huùt voán cho neàn kinh teá .
Phaùt trieån thò tröôøng chöùng khoaùn treân cô sôû taêng nguoàn cung caáp haøng hoaù
cho thò tröôøng thoâng qua caùc bieän phaùp ñaåy maïnh coå phaàn hoaù, keå caû coå phaàn
59
hoaù caùc coâng ty coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Khuyeán khích phaùt haønh caùc loaïi traùi
phieáu chính phuû, traùi phieáu coâng ty ñeå huy ñoäng voán. Söû duïng caùc bieän phaùp kích
caàu chöùng khoaùn, khuyeán khích thaønh laäp caùc coâng ty kinh doanh chöùng khoaùn vaø
caùc quyõ ñaàu tö chöùng khoaùn, môû roäng quyeàn tham gia kinh doanh chöùng khoaùn
cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
Phaùt trieån thò tröôøng cho thueâ taøi chính ñeå taïo theâm keânh taøi trôï voán cho
caùc doanh nghieäp baèng vieäc cho pheùp caùc nhaø kinh doanh keå caû trong nöôùc vaø
nöôùc ngoaøi tham gia thò tröôøng, hình thaønh caùc trung taâm giao dòch, moâi giôùi mua
baùn maùy moùc thieát bò, ñaåy maïnh coâng taùc tuyeân truyeàn vaø ñaøo taïo nhaân löïc ñeå
thuùc ñaåy phaùt trieån thò tröôøng.
6/ Hoaøn thieän caùc coâng cuï taøi chính vó moâ ñeå thuùc ñaåy huy ñoäng voán
Hoaøn thieän chính saùch laõi suaát theo höôùng thò tröôøng, tieán tôùi töï do hoaù laõi
suaát, laáy quan heä cung caàu veà voán ñeå quyeát ñònh laõi suaát kinh doanh cuûa caùc ngaân
haøng vaø toå chöùc tín duïng, thieát laäp moái quan heä chaët cheõ giöõa laõi suaát treân thò
tröôøng trong nöôùc vôùi laõi suaát treân thò tröôøng caùc nöôùc trong khu vöïc cuõng nhö
treân theá giôùi ñeå môû roäng phaïm vi ñieàu tieát voán cuûa thò tröôøng taøi chính Vieät Nam.
Thöïc hieän chính saùch tyû giaù hoái ñoaùi oån ñònh, linh hoaït coù söï quaûn lyù cuûa
nhaø nöôùc nhaèm ñaït hieäu quaû cao trong huy ñoäng voán vaø phaùt trieån xuaát nhaäp
khaåu. Töøng böôùc tieán tôùi töï do hoaù tyû giaù hoái ñoaùi cho phuø hôïp vôùi xu theá töï do
hoaù taøi chính vaø söï hoäi nhaäp cuûa neàn kinh teá.
B. VEÀ CAÙC GIAÛI PHAÙP CUÛA ÑÒA PHÖÔNG
Ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu phaùt trieån du lòch ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng
ñeán naêm 2020, ñoøi hoûi Du lòch Bình Thuaän phaûi phoái hôïp chaët cheõ giöõa caùc
ngaønh chöùc naêng ôû ñòa phöông thöïc hieän caùc giaûi phaùp, cô cheá chính saùch mang
tính ñoàng boä. Veà giaûi phaùp veà voán vaø taøi chính caàn phaûi:
- Taän duïng nguoàn voán ngaân saùch Nhaø nöôùc vaø ngaân saùch ñòa phöông ñeå ñaàu tö
cô sôû haï taàng;
- Tranh thuû caùc nguoàn voán quyõ tín duïng cuûa Nhaø nöôùc trong ñieàu kieän vaø quy
ñònh cuûa caùc quyõ tín duïng cho pheùp;
- Taän duïng voán töø nguoàn voán “hoã trôï ñaàu tö cô sôû haï taàng phuïc vuï du lòch” töø
Toång cuïc Du lòch;
- Aùp duïng cô cheá ñaáu thaàu quyõ ñaát ñeå xaây döïng cô sôû haï taàng du lòch;
60
- Taän duïng caùc nguoàn voán hoã trôï cuûa caùc toå chöùc quoác teá nhö: ODA,WB,ADB
- Huy ñoäng voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoøai FDI;
- Huy ñoäng voán töø caùc doanh nghieäp trong vaø ngoøai tænh.
Ngoøai ra, ñòa phöông caàn phaûi vaän duïng aùp duïng thueá öu ñaõi vôùi haøng saûn
xuaát ñoà löu nieäm; aùp duïng giaù ñieän, nöôùc phuïc vuï khaùch saïn, kinh doanh du lòch
nhö giaù caùc ngaønh khaùc; Aùp duïng chính saùch moät giaù ñoái vôùi khaùch quoác teá vaø
khaùch noäi ñòa. Boå sung bieåu thueá ñoái vôùi trang thieát bò phuïc vuï kinh doanh du
lòch; Chuaån hoùa caùc tieâu chuaån ngaønh, tieâu chuaån quoác teá veà trang thieát bò phuïc
vuï du lòch. Sau ñaây laø caùc giaûi phaùp cuï theå.
1) Caùc giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû huy ñoäng vaø söû duïng voán ñaàu tö phaùt
trieån du lòch tænh Bình Thuaän töø nay ñeán 2010
1.1) Caùc giaûi phaùp huy ñoäng vaø söû duïng voán ñaàu tö ñeå phaùt trieån haï taàng du
lòch
Voán ñaàu tö phaùt trieån haï taàng du lòch chuû yeáu laø töø ngaân saùch nhaø nöôùc.
Ngaân saùch ñòa phöông caàn thöïc haønh tieát kieäm chi thöôøng xuyeân ñeå taäp trung cho
ñaàu tö phaùt trieån; Ñoàng thôøi phaûi tranh thuû caùc nguoàn hoã trôï töø trung öông, caùc
ngaønh, thu huùt caùc thaønh phaàn kinh teá, caùc nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå
ñaàu tö phaùt trieån haï taàng du lòch vôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau.
a) Giaûi phaùp huy ñoäng vaø söû duïng voán töø ngaân saùch nhaø nöôùc
Ngaân saùch nhaø nöôùc laø nguoàn ñaàu tö quan troïng, coù tính ñònh höôùng ñoái vôùi
vieäc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi noùi chung vaø vôùi ngaønh du lòch ñòa phöông noùi
rieâng. Ñeå taêng cöôøng thu huùt ñaàu tö töø ngaân saùch, coù voán ñaàu tö maïnh meõ cho du
lòch, caàn thöïc hieän ñoàng boä caùc giaûi phaùp sau:
- Veà toå chöùc toát coâng taùc thu ngaân saùch: Ñòa phöông caàn aùp duïng caùc giaûi
phaùp nhaèm boài döôõng nguoàn thu, ñoàng thôøi thöïc hieän toát nhieäm vuï thu ñuùng, ñuû,
kòp thôøi vaø khai thaùc toát caùc nguoàn thu, haïn cheá thaát thu ngaân saùch. Tích cöïc ñoäng
vieân, khai thaùc nguoàn thu töø thueá, phí vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc, thuùc ñaåy caùc
doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh.
Ñoái vôùi doanh nghieäp nhaø nöôùc caàn ñöôïc kieân quyeát vaø nhanh choùng saép
xeáp laïi, caùc doanh nghieäp laøm aên thua loã keùo daøi caàn phaûi thöïc hieän giao, baùn
khoaùn, cho thueâ hoaëc giaûi theå, phaù saûn neáu ñuû ñieàu kieän. Ñaåy maïnh coå phaàn hoaù
caùc doanh nghieäp laøm aên coù hieäu quaû.
61
Ñoái vôùi doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh laø boä phaän ñang phaùt trieån maïnh
veà soá löôïng vaø quy moâ, ñang ñoùng goùp nguoàn thu ngaøy caøng nhieàu cho ngaân
saùch, caàn phaûi taêng cöôøng boài döôõng, phaùt trieån vaø hoã trôï.
Ñoái vôùi caùc khoaûn thu phí, leä phí phaûi ñöôïc quaûn lyù thöïc hieän nghieâm tuùc
theo quy ñònh cuûa Chính phuû . Caùc khoaûn thu phaûi ñöôïc noäp ñaày ñuû, kòp thôøi vaøo
ngaân saùch nhaø nöôùc, kòp thôøi ban haønh danh muïc thu vaø möùc thu theo ñuùng quy
ñònh khoâng ñeå toàn taïi tình traïng tuyø tieän trong quaûn lyù vaø söû duïng.
Caàn taäp trung khai thaùc caùc khoaûn thu veà ñaát. Thöïc hieän vieäc giao ñaát coù
thu tieàn söû duïng ñaát taïi caùc khu du lòch ñoái vôùi caùc toå chöùc, caù nhaân coù döï aùn ñaàu
tö oån ñònh laâu daøi. Ñoái vôùi dieän tích ñaát ñöôïc caáp coù thaåm quyeàn quyeát ñònh cho
thueâ ñaát, caàn laäp hôïp ñoàng thueâ ñaát vaø thu tieàn theo ñuùng quy ñònh, khuyeán khích
caùc chuû ñaàu tö noäp tieàn thueâ ñaát moät laàn cho toaøn boä thôøi gian ñöôïc thueâ ñaát theo
quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc ñeå ñöôïc höôûng caùc quyeàn lôïi hieän haønh.
Ñeå taêng cöôøng huy ñoäng voán vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc, caàn sôùm ban haønh
chính saùch huy ñoäng qua vieäc phaùt haønh coâng traùi, traùi phieáu ñòa phöông döôùi
nhieàu hình thöùc, thôøi haïn vaø möùc laõi suaát phuø hôïp.
- Veà thöïc haønh tieát kieäm ñeå tích luyõ voán cho ñaàu tö phaùt trieån, hoaøn thieän
coâng taùc quaûn lyù chi ngaân saùch nhaø nöôùc: Caàn nghieân cöùu aùp duïng caùc bieän phaùp
khoaùn chi ngaân saùch ôû moät soá ngaønh, ñòa phöông trong tænh. Thöïc hieän moät soá
dòch vuï coâng ôû moät soá lónh vöïc veà ñoâ thò, giaùo duïc, y teá ,vaên hoaù, theå duïc theå thao
ñeå giaûm bôùt chi thöôøng xuyeân cuûa ngaân saùch nhaø nöôùc. Caàn chuù troïng naâng cao
hieäu quaû boá trí vaø söû duïng nguoàn voán ñaàu tö phaùt trieån treân cô sôû ñaåy maïnh vieäc
phaân coâng, phaân caáp quaûn lyù cho caùc ngaønh vaø caùc caáp chính quyeàn ñòa phöông;
Ñoàng thôøi cuûng coá naâng cao chaát löôïng cuûa coâng taùc chuaån bò ñaàu tö, thöïc hieän
toát coâng taùc quy hoaïch, löïa choïn, pheâ duyeät döï aùn, tö vaán ñaàu tö .Taêng cöôøng
quaûn lyù coâng taùc xaây döïng cô baûn, baûo ñaûm chaát löôïng coâng trình, baûo ñaûm naâng
cao hieäu quaû söû duïng voán.
b. Giaûi phaùp huy ñoäng vaø söû duïng voán töø caùc nguoàn khaùc ñeå phaùt trieån haï
taàng du lòch Bình Thuaän
Ñeå ñaùp öùng nhu caàu xaây döïng haï taàng du lòch, coù theå tranh thuû caùc nguoàn
voán sau:
- Treân cô sôû quy hoaïch phaùt trieån du lòch Bình Thuaän thaønh moät trong
nhöõng troïng ñieåm du lòch cuûa caû nöôùc, coù theå tranh thuû nguoàn voán hoã trôï cuûa
62
trung öông daønh cho ñaàu tö phaùt trieån haï taàng caùc khu du lòch troïng ñieåm trong
chöông trình thöïc hieän chieán löôïc phaùt trieån du lòch khu vöïc mieàn Trung-Taây
Nguyeân vaø caû nöôùc.
- Laäp caùc döï aùn keâu goïi vieän trôï ODA ñeå ñaàu tö xaây döïng moät soá coâng
trình haï taàng vöøa coù taùc duïng thuùc ñaåy du lòch phaùt trieån, vöøa caûi thieän ñôøi soáng
daân cö treân ñòa baøn nhö: caùc coâng trình caáp thoaùt nöôùc, caùc nhaø maùy xöû lyù raùc
thaûi taïi TP.Phan Thieát, Muõi Neù vaø caùc ñòa baøn du lòch troïng ñieåm.
- Laäp caùc döï aùn ñaàu tö heä thoáng giao thoâng ven bieån, giao thoâng trong noäi
boä trong caùc khu du lòch, heä thoáng caáp nöôùc,… ñeå keâu goïi caùc doanh nghieäp trong
nöôùc vaø nöôùc ngoaøi ñaàu tö theo caùc hình thöùc: BOT, BT traû chaäm, ñoåi ñaát laáy haï
taàng.
- Laäp caùc döï aùn veà caáp ñieän, phaùt trieån thoâng tin lieân laïc ôû caùc khu du lòch
ñeå ñeà nghò caùc Toång coâng ty Ñieän löïc, Böu chính - Vieãn thoâng ñaàu tö vaø khai
thaùc. Qua ñoù tranh thuû nguoàn voán ñaàu tö cuûa caùc toång coâng ty vaøo haï taàng caùc
khu du lòch.
- Nghieân cöùu phaùt haønh traùi phieáu coâng trình, laäp caùc quyõ ñaàu tö haï taàng ñoâ
thò ñeå thu huùt voán xaây döïng haï taàng.
1.2) Caùc giaûi phaùp huy ñoäng vaø söû duïng voán ñeå ñaàu tö cô sôû kinh doanh du
lòch
Vieäc ñaàu tö phaùt trieån caùc cô sôû kinh doanh du lòch nhö khu nghæ döôõng,
khaùch saïn , nhaø nghæ, caùc cô sôû vui chôi giaûi trí, caùc trung taâm mua saém, caùc trung
taâm hoäi nghò,…taïi Bình Thuaän chuû yeáu seõ do caùc nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc
thöïc hieän. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây ñaõ thu huùt töông ñoái maïnh nguoàn voán ñaàu tö
du lòch vaø coù xu höôùng taêng maïnh trong thôøi gian tôùi. Ñeå nguoàn voán ñaàu tö ñöôïc
duy trì lieân tuïc vaø ñaàu tö ñuùng muïc tieâu, caàn thöïc hieän caùc giaûi phaùp sau:
a) Thöïc hieän toát coâng taùc thu huùt ñaàu tö trong nöôùc, khuyeán khích ñaàu tö
ñuùng muïc tieâu
Ñaåy nhanh toác ñoä xaây döïng vaø ban haønh quy hoaïch chi tieát caùc khu du lòch
trong tænh ñeå laøm cô sôû ñònh höôùng cho caùc nhaø ñaàu tö. Chuaån bò toát ñieàu kieän veà
ñaát ñai, haï taàng ñeå caùc nhaø ñaàu tö coù theå nhanh choùng trieån khai caùc döï aùn ñaõ
ñöôïc chaáp thuaän. Moät maët, khuyeán khích caùc döï aùn ñaàu tö vaøo caùc cô sôû kinh
doanh du lòch coù quy moâ lôùn, phaùt trieån caùc saûn phaåm du lòch môùi ña daïng nhö
caùc loaïi hình theå thao treân bieån, caùc khu vui chôi giaûi trí, caùc trung taâm thöông
63
maïi, dòch vuï phuïc vuï du lòch. Ñoàng thôøi thöïc hieän caùc chính saùch öu ñaõi ñaàu tö ñaõ
ñöôïc Chính phuû ban haønh vaø chính saùch ñaëc thuø hôïp phaùp cuûa ñòa phöông nhö boå
sung chính saùch ñeå thu huùt voán ñaàu tö phaùt trieån du lòch ôû nhöõng vuøng khoù khaên
nhö caùc huyeän mieàn nuùi, haûi ñaûo, caùc khu du lòch xa trung taâm nhöng coù saûn
phaåm du lòch ña daïng, phong phuù cuûa ñòa phöông; Ñoàng thôøi coù chính saùch giaûi
quyeát haøi hoaø lôïi ích giöõa caùc nhaø ñaàu tö du lòch vaø cö daân ñòa phöông trong quaù
trình phaùt trieån du lòch ñeå thuùc ñaåy hoaït ñoäng du lòch phaùt trieån beàn vöõng, naâng
cao yù thöùc cho ngöôøi daân veà du lòch, töøng böôùc phaùt trieån vaên hoaù du lòch. Bôûi vì
trong moâ hình phaùt trieån saûn phaåm du lòch khoâng chæ coù 3S: Sun (maët trôøi), Sea
(bieån) vaø Sand (baõi caùt) maø coøn caàn coù 3 H: Heritage (di saûn vaên hoaù),
Hospitality (loøng hieáu khaùch) vaø Honesty (tính trung thöïc) cuûa con ngöôøi.
b) Ñaåy maïnh thu huùt voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaøo phaùt trieån du lòch
Bình Thuaän
- Ñaåy maïnh coâng taùc laäp danh muïc döï aùn du lòch cuï theå keâu goïi ñaàu tö
nöôùc ngoaøi. Öu tieân thu huùt voán cho caùc döï aùn du lòch coù quy moâ lôùn, saûn phaåm
ña daïng nhö caùc khu vui chôi giaûi trí, caùc döï aùn coù quy moâ lôùn, caùc döï aùn du lòch
keát hôïp theå thao treân bieån,…
- Caàn coù cheá ñoä mieãn giaûm thueá ñoái vôùi caùc döï aùn caàn khuyeán khích ñaàu
tö. Ñaåy nhanh tieán ñoä laäp, thaåm ñònh döï aùn, xeùt duyeät caáp giaáy pheùp ñaàu tö. Giaûi
quyeát toát caùc thuû tuïc sau khi caáp pheùp, ñaëc bieät laø caùc vaán ñeà veà ñaát ñai, giaûi
phoùng maët baèng, thuû tuïc xaây döïng,…
1.3) Caùc giaûi phaùp huy ñoäng vaø söû duïng voán töø nguoàn tín duïng
Tieáp tuïc cuûng coá vaø phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng thöông maïi vaø caùc toå
chöùc tín duïng treân ñòa baøn tænh. Caàn khuyeán khích thaønh laäp caùc ngaân haøng
thöông maïi coå phaàn, hoaëc laäp chi nhaùnh cuûa caùc ngaân haøng coå phaàn taïi Bình
Thuaän; Ñoàng thôøi naâng cao hieäu quaû huy ñoäng voán cuûa ngaân haøng vaø caùc toå chöùc
tín duïng baèng caùch phaùt haønh ña daïng caùc loaïi kyø phieáu, tín phieáu, tieàn gôûi tieát
kieäm, môû roäng phöông thöùc thanh toaùn qua ngaân haøng. Taäp trung nguoàn voán huy
ñoäng ñeå ñaåy maïnh cho caùc nhaø ñaàu tö vay voán trung vaø daøi haïn ñeå taêng cöôøng
nguoàn voán phaùt trieån du lòch.
1.4) Môû roäng caùc keânh huy ñoäng voán
Thöïc hieän toát chöông trình coå phaàn hoaù caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc hoaït
ñoäng trong ngaønh du lòch ñeå thu huùt voán ñaàu tö . Thaønh laäp caùc quyõ ñaàu tö haï
64
taàng du lòch, taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp trong ngaønh du lòch cuûa tænh tieáp
caän vôùi caùc nguoàn voán tín duïng öu ñaõi, vôùi thò tröôøng chöùng khoaùn vaø thò tröôøng
cho thueâ taøi chính ñeå huy ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån doanh nghieäp.
2) Caùc giaûi phaùp khaùc
a) Caàn tieán haønh ñieàu chænh vaø boå sung quy hoaïch toång theå phaùt trieån du
lòch cuûa tænh Bình Thuaän cho phuø hôïp vôùi Quy hoaïch chung cuûa khu vöïc mieàn
Trung-Taây Nguyeân, cuûa caû nöôùc vaø chieán löôïc phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi chung
cuûa tænh. Keát hôïp vieäc phaùt trieån du lòch vôùi xaây döïng cô sôû haï taàng vaø phaùt trieån
kinh teá-xaõ hoäi taïi choã. Quy hoaïch phaùt trieån töøng loaïi hình du lòch, dòch vuï du lòch
ôû töøng khu vöïc vaø töøng ñòa baøn cuï theå trong tænh, phaùt trieån nhöõng saûn phaåm du
lòch ñaëc tröng cuûa töøng vuøng nhö: du lòch sinh thaùi bieån, röøng, hoà, thaùc, ñaûo; Du
lòch vöôøn, du lòch theå thao, maïo hieåm, chöõa beänh, du lòch leã hoäi, vaên hoaù-lòch söû,
laøng ngheà ñaëc tröng, laøng vaên hoaù du lòch,…coù phaân kyø cho giai ñoaïn 2005-2010.
Coù quy hoaïch vaø phaân kyø ñaàu tö xaây döïng, naâng caáp keát caáu cô sôû haï taàng
phuïc vuï phaùt trieån du lòch phuø hôïp vôùi töøng khu quy hoaïch vaø töøng loaïi hình du
lòch. Coù chính saùch thoâng thoaùng nhaèm taïo ñieàu kieän ñeå thu huùt nhieàu thaønh phaàn
kinh teá, nhieàu nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc tham gia xaây döïng cô sôû haï taàng du
lòch.
b) Coù keá hoaïch chænh trang, naâng caáp caùc cô sôû du lòch, löu truù du lòch gaén
vôùi chænh trang thaønh phoá Phan Thieát vaø ñaàu tö naâng caáp caùc thò xaõ, thò traán
huyeän lî coù phaùt trieån du lòch vaø caùc khu phuï caän, caùc khu du lòch; Nghieân cöùu
xaây döïng vaø phaùt trieån caùc laøng ngheà truyeàn thoáng nhaèm phuïc vuï nhu caàu, thò
hieáu du lòch.
c) Coù keá hoaïch khai thaùc, giöõ gìn, taùi taïo caûnh quan, moâi tröôøng sinh thaùi;
Coù bieän phaùp khaéc phuïc tình traïng oâ nhieãm veä sinh moâi tröôøng, xöû lyù chaát thaûi
laøm aûnh höôûng ñeán vieäc ñaàu tö phaùt trieån du lòch.
d) Taêng cöôøng coâng taùc quaûng baù, xuùc tieán du lòch thoâng qua chính saùch
ñaàu tö, toå chöùc caùc leã hoäi, xaây döïng nhöõng boä phim, taäp saùch, tuyeân truyeàn treân
caùc phöông tieän thoâng tin nhö baùo, ñaøi trung öông vaø ñòa phöông ñeå giôùi thieäu du
lòch Bình Thuaän cho caû nöôùc vaø quoác teá.
e) Phaùt trieån du lòch phaûi gaén vôùi vieäc ñaûm baûo an ninh quoác phoøng, traät töï
an toaøn xaõ hoäi taïi caùc khu, tuyeán, ñieåm du lòch vaø caùc döï aùn ñaàu tö veà du lòch.
Caàn xaây döïng moâi tröôøng ñaàu tö vaøo ngaønh du lòch an toaøn, hieäu quaû. Taïo ñieàu
65
kieän thuaän lôïi cho caùc nhaø ñaàu tö trong nöôùc vaø taêng tính caïnh tranh trong thu huùt
voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
f) Coù keá hoaïch vaø chính saùch ñaøo taïo, ñaøo taïo laïi ñoäi nguõ lao ñoäng trong
ngaønh du lòch ñeå ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån du lòch tröôùc maét cuõng nhö laâu daøi.
g) Ñoåi môùi vaø taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc veà du lòch, trong ñoù
chuù yù ñeán traùch nhieäm vaø söï phoái hôïp giöõa caùc ngaønh, caùc caáp trong vieäc quaûn lyù
vaø toå chöùc thöïc hieän caùc quy hoaïch du lòch, coâng taùc ñaàu tö phaùt trieån du lòch.
Kieän toaøn heä thoáng toå chöùc quaûn lyù du lòch töø tænh ñeán cô sôû. Taêng cöôøng giaùo
duïc trong coäng ñoàng nhaân daân veà nhieäm vuï phaùt trieån du lòch cuûa tænh. Thoâng qua
ñoù naâng cao nhaän thöùc, traùch nhieäm cuûa daân cö, goùp phaàn xaây döïng du lòch Bình
Thuaän phaùt trieån ngaøy caøng beàn vöõng.
h) Veà chính saùch, caàn xaây döïng vaø hoaøn thieän cô cheá, chính saùch taøi chính
veà voán, thueá, giaù ñaát, ñeàn buø thieät haïi, giaûi phoùng maët baèng, taùi ñònh cö,…Khuyeán
khích lieân doanh lieân keát trong lónh vöïc kinh doanh du lòch, taïo neân nhöõng taäp
ñoøan lôùn coù söùc caïnh tranh cao; ñoàng thôøi hoã trôï caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû veà
voán, veà cô cheá ñaå taïo söï ña daïng cuûa caùc loïai hình du lòch trong tænh, hoã trôï caùc
doanh nghieäp kinh doanh taïi nhöõng ñòa baøn khoù khaên cuûa tænh. Ngoøai ra, caàn coù
chính saùch öu ñaõi ñoái vôùi caùc döï aùn lôùn, cao caáp, thu huùt nhieàu lao ñoäng theo
quan ñieåm phaùt trieån du lòch vaø phuø hôïp vôùi töøng giai ñoaïn phaùt trieån kinh teá-xaõ
hoäi cuûa tænh. Cuï theå:
- Ñeà xuaát vôùi Chính phuû , Toång cuïc Thueá öu tieân mieãn giaûm thueá, hoã trôï
khoâng thu thueá coù giôùi haïn nhaèm thay ñoåi cô caáu ñaàu tö du lòch trong tænh Bình
Thuaän vaøo nhöõng nôi coøn hoang sô, taøi nguyeân du lòch chöa ñöôïc khai thaùc, caùc
hình thöùc du lòch môùi meû maø coù hieäu quaû cao ñeå taêng cöôøng söï haáp daãn du khaùch,
keùo daøi ngaøy löu truù, taêng voán ñaàu tö; Ñoàng thôøi raø soùat, ñieàu chænh phöông aùn hoã
trôï tính thueá vôùi caùc loïai phí, veù tham quan du lòch hôïp lyù; Öu tieân mieãn giaûm
thueá, cho vay vôùi laõi suaát öu ñaõi ñoái vôùi caùc döï aùn du lòch öu tieân ñaàu tö taïi caùc
vuøng troïng ñieåm, caùc vuøng khoù khaên cuûa tænh.;
- Tænh Bình Thuaän caàn coù chính saùch veà ñaát ñai, baát ñoäng saûn nhaèm phaùt
trieån du lòch, cuï theå: Cho pheùp ngöôøi Vieät Nam, ngöôøi Vieät Nam ôû nöôùc ngoøai,
ngöôøi nöôùc ngoøai thöôøng truù taïi Vieät Nam, caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoøai ñöôïc ñaàu tö
tröïc tieáp trong lónh vöïc du lòch vaøo Bình Thuaän; Giaù thueâ ñaát ñöôïc tænh xem xeùt
vôùi möùc ñoä öu tieân nhaát coù theå theo luaät phaùp Vieät Nam vaø nhöõng quy ñònh cuûa
tænh. Coù chính saùch mieãn giaûm tieàn thueâ ñaát ñoái vôùi caùc coâng trình du lòch khôûi
66
coâng vaø ñi vaøo hoïat ñoäng theo töøng giai ñoïan. Coù giaù öu ñaõi ñoái vôùi phaàn dieän
tích caây xanh, khuoân vieân trong caùc khu du lòch, khu caûnh quan. Ñoàng thôøi tænh
caàn cho pheùp caùc nhaø ñaàu tö coù quyeàn cho ñaàu tö thöù caáp moät phaàn trong phaïm vi
ñaát ñöôïc giao, coù quyeàn cho thueâ laïi theo cô cheá thò tröôøng. Tænh chæ quaûn lyù muïc
ñích söû duïng ñaát vaø ñònh höôùng quy hoïach du lòch theo khu, ñieåm du lòch; Öu tieân
hình thöùc ñaáu thaàu quyeàn söû duïng ñaát, ñaáu thaàu quyõ ñaát phuïc vuï phaùt trieån du
lòch, taïo voán xaây döïng cô sôû haï taàng du lòch vaø haï taàng xaõ hoäi, thöïc hieän Nghò
quyeát cuûa Chính phuû laø laáy ñaát ñoåi haï taàng cô sôû.
Toùm laïi, ôû chöông III taùc giaû ñaõ trình baøy nhöõng giaûi phaùp naâng cao hieäu
quaû huy ñoäng vaø söû duïng voán ñaàu tö phaùt trieån du lòch Bình Thuaän töø nay ñeán
naêm 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020. Bao goàm caùc noäi dung veà quan ñieåm,
muïc tieâu, chöông trình phaùt trieån du lòch trong thôøi gian ñeán; Nhu caàu voán ñaàu tö
phaùt trieån du lòch Bình Thuaän vaø caùc giaûi phaùt naâng cao hieäu quaû huy ñoäng vaø söû
duïng voán ñaàu tö phaùt trieån du lòch Bình Thuaän.
Qua phaân tích thöïc traïng huy ñoäng vaø söû duïng voán ñaàu tö phaùt trieån du lòch
tænh Bình Thuaän thôøi kyø 1993-2005, luaän vaên ñeà xuaát heä thoáng caùc giaûi phaùp
naâng cao hieäu quaû huy ñoäng vaø söû duïng voán ñaàu tö phaùt trieån du lòch tænh Bình
Thuaän töø nay ñeán 2010. Bao goàm: Caùc giaûi phaùp vó moâ; Caùc giaûi phaùp cuûa ñòa
phöông, trong ñoù coù caùc giaûi phaùp: (i) Huy ñoäng vaø söû duïng voán ñaàu tö phaùt trieån
haï taàng du lòch; (ii) Huy ñoäng vaø söû duïng voán ñaàu tö cô sôû kinh doanh du lòch; (iii)
Huy ñoäng vaø söû duïng voán töø nguoàn tín duïng; … Ñoàng thôøi thöïc hieän ñoàng boä moät
soá giaûi phaùp khaùc ñeå naâng cao hieäu quaû huy ñoäng vaø söû duïng voán ñaàu tö nhaèm
phaùt trieån du lòch tænh Bình Thuaän trong thôøi gian tôùi.
67
KEÁT LUAÄN
Ngaønh du lòch Vieät Nam noùi chung vaø du lòch Bình thuaän noùi rieâng ñang coù
ñöôïc nhöõng ñieàu kieän toát vaø cô hoäi thuaän lôïi ñeå phaùt huy lôïi theá cuûa mình nhaèm
nhanh choùng hoäi nhaäp kinh teá quoác teá vaø phaùt trieån maïnh meõ. Tuy nhieân, noùi
rieâng ñoái vôùi du lòch Bình Thuaän qua ñaùnh giaù, phaân tích hieän traïng vaø xaùc ñònh
moät soá giaûi phaùp huy ñoäng vaø söû duïng voán ñaàu tö ñeå phaùt trieån trong thôøi gian tôùi,
coù theå ñöa ra caùc keát luaän sau ñaây:
- Trong nhöõng naêm qua ngaønh du lòch tænh Bình Thuaän ñang phaùt trieån
nhanh choùng, ñaõ coù nhöõng böôùc tieán vöôït baäc, ngaøy caøng khaúng ñònh ñöôïc vai troø,
vò trí cuûa mình trong neàn kinh teá cuûa tænh ñaõ thu huùt ñöôïc nhieàu döï aùn ñaàu tö trong
nöôùc vaø ngoaøi nöôùc. Coâng taùc huy ñoäng vaø söû duïng voán ñaàu tö cho phaùt trieån du
lòch Bình Thuaän trong thôøi gian qua ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû nhaát ñònh. Löôïng
voán ñaàu tö gia taêng maïnh meõ trong nhöõng naêm gaàn ñaây ñaõ taïo ñieàu kieän cho
ngaønh du lòch ñòa phöông phaùt trieån, trôû thaønh laø moät ngaønh kinh teá quan troïng.
- Quaù trình huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån du lòch Bình Thuaän trong
thôøi gian qua cuõng boäc loä nhieàu haïn cheá, vöôùng maéc caàn khaéc phuïc, nhaát laø trong
huy ñoäng voán ñaàu tö cho cô sôû haï taàng nhö tænh chöa coù ñaàu tö ñöôøng haøng
khoâng, ñöôøng bieån, ñöôøng taøu hoûa…laøm giao thoâng ñi laïi chöa thuaän tieän; Ñoàng
thôøi maát caân ñoái trong thu huùt ñaàu tö vaøo caùc vuøng, caùc khu du lòch troïng ñieåm
cuûa tænh , giöõa thu huùt voán ñaàu tö trong nöôùc vaø nöôùc ngoøai vaø coøn nhieàu vöôùng
maéc trong trieån khai caùc döï aùn ñaàu tö.
- Hieäu quaû söû duïng voán ñaàu tö thaáp do tænh Bình Thuaän chöa coù chính saùch
öu ñaõi cuï theå, khuyeán khích phuø hôïp cho töøng giai ñoaïn, khaâu tuyeân truyeàn,
quaõng baù du lòch coøn yeáu, coâng taùc ñeàn buø giaûi toaû maët baèng ñeå xaây döïng caùc
coâng trình du lòch trong thôøi gian qua thöïc hieän chöa kòp thôøi... caàn ñöôïc khaéc
phuïc trong thôøi gian ñeán ñeå ñaåy nhanh tieán ñoä söû duïng voán ñaàu tö chieám tyû troïng
cao so vôùi voán ñaêng kyù cuûa töøng döï aùn du lòch, taïo söï yeân taâm vaø phaán khôûi cho
caùc nhaø ñaàu tö.
- Ñeå thuùc ñaåy huy ñoäng vaø söû duïng voán cho ñaàu tö baûo ñaûm cho muïc tieâu
phaùt trieån du lòch Bình Thuaän nhanh vaø ñuùng ñònh höôùng trong thôøi gian tôùi, caàn
aùp duïng ñoàng boä caùc giaûi phaùp: töø caùc giaûi phaùp vó moâ nhö hoaøn thieän chính
saùch, luaät phaùp; hoaøn thieän caùc coâng cuï kinh teá vó moâ hoã trôï huy ñoäng voán... ñeán
caùc giaûi phaùp mang tính ñiaï phöông nhö toå chöùc toát coâng taùc thu huùt ñaàu tö, môû
68
roäng caùc keânh huy ñoäng voán, thöïc hieän chính saùch öu ñaõi ñaàu tö, giaûi toaû vöôùng
maéc veà ñaát ñai, ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc, quaûng baù thoâng tin keâu goïi
ñaàu tö,... taïo moâi tröôøng thuaän lôïi ñeå thu huùt voán ñaàu tö ngaøy caøng taêng.
Toùm laïi, ñeå ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån du lòch Bình Thuaän trong giai ñoaïn
tôùi, vôùi muïc tieâu ñöa du lòch trôû thaønh moät ngaønh kinh teá quan troïng cuûa tænh, caàn
phaûi coù söï phoái hôïp ñoàng boä giöõa caùc ngaønh caùc caáp trong vieäc thöïc hieän caùc muïc
tieâu phaùt trieån du lòch ñaõ ñeà ra, trong ñoù coâng taùc huy ñoäng vaø söû duïng voán phaûi
ñöôïc ñaåy maïnh ñeå phaùt trieån du lòch Bình Thuaän phaùt huy lôïi theá cuûa mình nhaèm
nhanh choùng hoäi nhaäp kinh teá quoác teá vaø phaùt trieån maïnh meõ../.