I. Tên sáng ki n:ế
ả ệ ử ụ ả ệ ể ậ ồ ị ệ Nâng cao hi u qu vi c s d ng nh Đ a lý và Bi u đ khí h u trong vi c
ế ườ ự ủ ớ ả ạ ậ nh n bi ể t các ki u môi tr ng t nhiên c a đ i ôn hòa trong gi ng d y ch ươ ng
ớ ị ọ ơ ở II Đ a lý l p 7 Trung h c c s .
ự ụ ớ ườ ế : L p 7 các tr ng THCS . II. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n
ừ ụ ờ ế T ngày 15 tháng 9 năm 2016. III. Th i gian áp d ng sáng ki n:
IV. Tác gi :ả
ọ ỗ H và tên: Đ Văn Phê
Năm sinh: 1960
ơ ườ ầ ậ ườ ị ị N i th ng trú: 2/73 Tr n Nhaath Du t, Ph ng V Xuyên, TP.Nam Đ nh.
ạ ọ ư ạ ộ ị Trình đ chuyên môn: Đ i h c S ph m ngành Đ a lý.
ơ ườ ườ ệ ị N i công tác: Tr ng THCS LÝ Th ng Ki tTP.Nam Đ nh.
ệ ạ Đi n to i: 0912296707
ơ ị ụ ế V. Đ n v áp d ng sáng ki n:
ườ ườ ệ Tr ng THCS Lý Th ng Ki t.
ỉ ị ườ ị Đ a ch : 25 Phan Đình Giót – Ph ng Năng Tĩnh TP.Nam Đ nh.
ệ ạ Đi n tho i: 03503.868493
ả VI. Gi i pháp:
ế ề ệ ạ ả 1. Đi u ki n hoàn c nh t o ra sáng ki n:
ư ề ế ả ụ ể ể ế ồ ị Nh chúng ta đ u bi ụ t nh Đ a lý, bi u đ là d ng c không th thi u đ ượ c
ọ ậ ứ ệ ả ạ ộ ị trong vi c nghiên c u, gi ng d y và h c t p b môn Đ a lý nói chung, cũng nh ư
ị ở ớ môn Đ a lý l p 7 nói riêng.
ươ ề ị ứ ớ ị ự ư ế Ch ng trình Đ a lý l p 7 nghiên c u v Đ a lý t nhiên, dân c , kinh t xã
ế ớ ố ượ ọ ậ ủ ệ ả ộ h i trên toàn th gi i. Do đó đ i t ng h c t p c a các em tr i dài trên di n tích
ề ộ ể ế ể ớ ọ ấ ộ r t r ng l n, h c v m t vùng nào đó các em không th đ n ngay đó đ nghiên
1
ự ế ượ ệ ả ậ ả ị ứ c u và tr i nghi m th c t đ ả ự c, vì v y các em ph i d a vào các nh Đ a lý,
ồ ể ọ ậ ứ ể bi u đ đ h c t p và nghiên c u.
ự ễ ệ ả ớ ị ở ườ ạ Trong th c ti n gi ng d y Đ a lý l p 7 hi n nay các tr ng THCS vi c s ệ ử
ể ễ ả ạ ồ ớ ị ị ườ ả ụ d ng nh Đ a lý, bi u đ trong gi ng d y Đ a lý l p 7 đã di n ra th ng xuyên
ệ ố ả ạ ươ ớ ị ư và có h th ng. Nh ng khi gi ng d y ch ệ ử ụ ng II Đ a lý l p 7 thì vi c s d ng
ả ồ ư ị ườ ệ ạ ể nh Đ a lý, bi u đ ch a th ả ư ng xuyên và hi u qu ch a cao. T i sao ph i s ả ử
ể ả ả ạ ồ ị ươ ị ụ d ng nh Đ a lý, bi u đ trong gi ng d y ch ớ ng II Đ a lý l p 7 ? Vì nh ư
ế ề ệ ậ ồ ệ ộ ộ ẩ ượ ư chúng ta đã bi t đi u ki n khí h u bao g m nhi t đ , đ m, l ấ ng m a và đ t
ưở ể ủ ự ậ ế ự ậ ủ ấ ớ ộ ả đai có nh h ộ ng r t l n đ n s phát tri n c a th c v t và đ ng v t c a m t
ự ậ ế ố ở ỉ ườ ự ớ đ i nào đó . B i vì th c v t là y u t ị ủ ch th c a môi tr ng. Nhì vaod s phát
ự ậ ể ủ ườ ể ế ự ầ ự tri n c a th c v t là ng i ta có th bi t đ c các thành ph n t ủ nhiên khác c a
ố ồ ạ ự ậ ự ể ượ ướ ả ự ế khu v c đó. Th c v t mu n t n t i và phát tri n đ c tr c h t ph i d a vào
ế ố ự ư ấ ư ồ các y u t t nhiên khác nh đ t đai, nhi ệ ộ ượ t đ , l ấ ng m a và l y ngu n dinh
ưỡ ầ ự ặ ầ d ng, n ướ ừ c t các thành ph n t ị ữ nhiên đó. M t khác gi a các thành ph n Đ a
ự ẽ ớ ệ ể ặ ả ờ lý t nhiên có quan h ch t ch v i nhau, không th tách r i nhau, nh h ưở ng
ộ ạ ẫ ể ẩ ẫ l n nhau, tác đ ng qua l i l n nhau và thúc đ y nhau cùng phát tri n.
ạ ậ ươ ề ệ ậ ớ ị ế ể ả Vì v y đ gi ng d y ch ng II Đ a lý l p 7 v vi c nh n bi ể t các ki u môi
ườ ớ ở ườ ệ ả tr ng đ i ôn hòa các tr ng THCS đ ượ ố c t ệ ử ụ t, có hi u qu thì vi c s d ng
ả ể ậ ầ ị ế ấ ượ ằ ồ nh đ a lý, bi u đ khí h u là c n thi t nh m nâng cao ch t l ạ ả ng gi ng d y
ầ ị ườ ự ở ớ ph n Đ a lý môi tr ng t ớ nhiên đ i ôn hòa ấ ầ l p 7, góp ph n nâng cao ch t
ượ ụ ệ ườ ề l ng giáo d c toàn di n trong nhà tr ng THCS. Đi u đó đã thôi thúc tôi tìm
ả ệ ử ụ ự ề ể ể ả ọ ị ệ hi u và l a ch n đ tài: “Nâng cao hi u qu vi c s d ng nh đ a lý, bi u đ ồ
ệ ậ ậ ế ườ ự ủ ớ khí h u trong vi c nh n bi ể t các ki u môi tr ng t nhiên c a đ i ôn hòa trong
ả ạ ươ ọ ơ ở ớ ị gi ng d y ch ng II Đ a lý l p 7 Trung h c c s .”
ả ệ 2. Các gi ự i pháp th c hi n:
ề ặ ấ a) Đ t v n đ :
2
ộ ử ấ ổ ớ ị ệ ế ấ ớ Đ i ôn hòa chi m m t n a di n tích đ t n i trên Trái Đ t. V i v trí trung gian,
ườ ữ ớ ệ ớ ườ môi tr ng đ i ôn hòa có nh ng nét khác bi t v i các môi tr ng khác và phân
ế ứ ạ hóa h t s c đa d ng.
ữ ớ ậ ạ ằ ớ ị ậ Do v trí trung gian n m gi a đ i khí h u nóng và đ i khí h u l nh nên th i ti ờ ế t
ở ớ ấ ổ ườ ợ ở đ i ôn hòa thay đ i th t th ng. Các đ t không khí nóng ế chí tuy n hay các
ạ ở ự ủ ể ấ ấ ố ườ ợ đ t không khí l nh vùng c c c a trái đ t có th tràn xu ng b t th ng gây
ờ ế ạ ấ ườ ưở ấ ớ ế nên th i ti t nóng hay l nh khác nhau th t th ả ng có nh h ờ ng r t l n đ n đ i
ạ ủ ư ấ ả ườ ươ ố s ng , s n xu t cũng nh sinh ho t c a con ng ư ậ i. Nh v y đ ng nhiên là
ự ậ ủ ớ ề ả ắ ị ể ừ th m th c v t c a đ i ôn hòa cũng b phân hóa và chia c t làm nhi u ki u r ng
ư ề ấ ở ế ả ạ khác nhau r t phong phú, đa d ng. B i vì nh chúng ta đ u bi ự ậ t th m th c v t
ậ ủ ự ụ ẽ ệ ề ặ ộ ph thu c ch t ch vào đi u ki n khí h u c a khu v c ( nhi ệ ộ ượ t đ , l ư ng m a,
ộ ẩ đ m không khí...)
ả ử ụ ệ ể ậ ả ậ ố ồ ị Vì v y mu n nâng cao hi u qu s d ng các nh đ a lý và bi u đ khí h u trong
ệ ậ ế ườ ả ớ vi c nh n bi ể t các ki u môi tr ọ ng trong đ i ôn hòa thì giáo viên ph i chú tr ng
ệ ệ ể ả ậ ồ ị ế đ n vi c khai thác tri ể t đ các nh đ a lý và bi u đ khí h u có trong bài.
ả ệ b) Các gi ự i pháp th c hi n:
ử ụ ự ể ạ ả ậ ả ồ ạ ị * Th c tr ng tình hình s d ng nh đ a lý và bi u đ khí h u vào gi ng d y
ườ ớ ươ ị ở ớ ư ệ môi tr ng đ i ôn hòa trong ch ng II Đ a lý l p 7 hi n nay ch a đ ượ c
ườ ư ậ ư ư ệ ầ ở th ả ạ ng xuyên, ch a sâu, ch a hi u qu . T i sao nh v y? B i vì các th y, cô
ườ ẹ ệ ử ụ ả ể ậ ả ồ ị giáo th ạ ng coi nh vi c s d ng nh đ a lý và bi u đ khí h u trong gi ng d y
ị ở ớ ườ ọ Đ a lý các châu ầ l p 7. Các th y, cô giáo th ệ ử ụ ng chú tr ng vào vi c s d ng
ầ ả ữ ớ ị ị ả ự b n t nhiên và kênh ch trong sách giáo khoa Đ a lý l p 7 còn ph n nh đ a lý
ẹ ể ồ ậ và bi u đ khí h u thì còn coi nh .
ớ ươ ườ ầ ớ ớ ị V i bài 13 trong ch ng II : Môi tr ả ng đ i ôn hòa đ a lý l p 7 ta c n ph i
ư ạ ả chú ý gi ng d y nh sau:
ứ ả ị Giáo viên cho các em theo dõi sách giáo khoa quan sát b c nh đ a lý 13.2 và
ể ồ ệ ộ ạ ấ ỏ bi u đ nhi t đ bên c nh trang 44 SGK và phát v n câu h i:
3
ỹ ứ ả ừ ộ ở ề ặ Quan sát k b c nh r ng lá r ng ể ậ Tây Âu các em có nh n xét gì v đ c đi m
ự ậ ở ả th m th c v t đây?
ậ ủ ế ể ậ ồ Quan sát bi u đ khí h u c a vùng này em rút ra nh n x t gì?
ữ ứ ả ể ồ ớ ị ậ Gi a b c nh đ a lý và bi u đ khí h u này có liên quan gì v i nhau không?
ướ ẫ ậ ế ặ ủ ừ ể ộ Giáo viên h ng d n các em nh n bi t đ c đi m c a r ng lá r ng, phân tích
ệ ộ ượ ư ủ ự ả ể ậ ồ ưở nhi t đ và l ng m a c a bi u đ khí h u và rút ra s nh h ủ ng c a nhi ệ t
ượ ư ớ ể ừ ế ộ ớ ộ đ và l ng m a t i ki u r ng cây lá r ng đ i ôn hòa. Ti p theo giáo viên
ướ ể ể ẫ ạ ặ h ậ ủ ng d n các em tìm hi u nguyên nhân nào đã t o nên đ c đi m khí h u c a
ư ậ ứ ự ế ẩ ắ ố khu v c Tây Âu nh v y. Cu i cùng giáo viên chu n ki n th c và kh c sâu cho
các em.
ươ ự ư ậ ướ ứ ả ứ ẫ ị T ng t nh v y giáo viên h ng d n các em b c nh đ a lý th 2 trong bài.
ứ ả ị Giáo viên cho các em theo dõi sách giáo khoa quan sát b c nh đ a lý 13.3 và
ể ồ ệ ộ ạ ấ ỏ bi u đ nhi t đ bên c nh trang 44 SGK và phát v n câu h i:
ỹ ứ ả ừ ở ậ ừ Quan sát k b c nh r ng lá kim (r ng taiga) Liên bang Nga em có nh n xét
ự ậ ở ề ặ ể ả gì v đ c đi m th m th c v t đây?
ậ ủ ế ể ậ ồ Quan sát bi u đ khí h u c a vùng này em rút ra nh n x t gì?
ữ ứ ả ể ồ ớ ị ậ Gi a b c nh đ a lý và bi u đ khí h u này có liên quan gì v i nhau không?
ướ ẫ ậ ế ặ ủ ừ ể Giáo viên h ng d n các em nh n bi t đ c đi m c a r ng lá kim, phân tích
ệ ộ ượ ư ủ ự ả ể ậ ồ ưở nhi t đ và l ng m a c a bi u đ khí h u và rút ra s nh h ủ ng c a nhi ệ t
ượ ư ớ ể ừ ế ớ ộ đ và l ng m a t i ki u r ng cây lá kim đ i ôn hòa. Ti p theo giáo viên h ướ ng
ậ ủ ể ể ạ ặ ự ẫ d n các em tìm hi u nguyên nhân nào đã t o nên đ c đi m khí h u c a khu v c
ư ậ ứ ế ẩ ố Đông Âu (Liên bang Nga) nh v y. Cu i cùng giáo viên chu n ki n th c và
ắ kh c sâu cho các em.
ự ố ữ ể Giáo viên cho các em so sánh s gi ng nhau và khác nhau gi a ki u môi tr ườ ng
ể ộ ớ ườ ừ ườ ừ r ng cây lá r ng v i ki u môi tr ng r ng cây lá kim trong môi tr ớ ng đ i ôn
ở ạ ạ ư ậ ữ ự hòa châu Âu. T i sao l i có s khác nhau nh v y gi a phía Tây và phía Đông
ự ở ặ ứ ế ẩ ộ châu Âu m c dù hai khu v c ắ cùng vĩ đ . Giáo viên chu n ki n th c và kh c
sâu cho các em.
4
ươ ự ư ậ ướ ứ ả ứ ẫ ị T ng t nh v y giáo viên h ng d n các em b c nh đ a lý th 3 trong bài.
ứ ả ị Giáo viên cho các em theo dõi sách giáo khoa quan sát b c nh đ a lý 13.4 và
ể ồ ệ ộ ạ ấ ỏ bi u đ nhi t đ bên c nh trang 44 SGK và phát v n câu h i:
ỹ ứ ả ả ở ụ ừ ị Quan sát k b c nh r ng cây b i gai ven Đ a Trung H i ậ Pháp em có nh n
ự ậ ở ề ặ ả ể xét gì v đ c đi m th m th c v t đây?
ậ ủ ế ể ậ ồ Quan sát bi u đ khí h u c a vùng này em rút ra nh n x t gì?
ữ ứ ả ể ồ ớ ị ậ Gi a b c nh đ a lý và bi u đ khí h u này có liên quan gì v i nhau không?
ướ ẫ ậ ế ặ ể ừ ủ ụ ể Giáo viên h ng d n các em nh n bi t đ c đi m c a ki u r ng cây b i gai
ả ở ị ệ ộ ượ ư ủ ể ồ ven Đ a Trung H i Pháp, phân tích nhi t đ và l ng m a c a bi u đ khí
ự ả ưở ệ ộ ượ ư ớ ể ừ ậ h u và rút ra s nh h ủ ng c a nhi t đ và l ng m a t ụ i ki u r ng cây b i
ả ớ ế ị ướ ẫ gai ven Đ a Trung H i đ i ôn hòa. Ti p theo giáo viên h ng d n các em tìm
ậ ủ ự ể ạ ặ ị ể hi u nguyên nhân nào đã t o nên đ c đi m khí h u c a khu v c ven Đ a Trung
ư ậ ứ ế ả ắ ố ẩ H i nh v y. Cu i cùng giáo viên chu n ki n th c và kh c sâu cho các em.
ự ố ữ ể Giáo viên cho các em so sánh s gi ng nhau và khác nhau gi a ki u môi tr ườ ng
ả ở ụ ị ể ớ ườ ừ r ng cây b i gai ven Đ a Trung H i Pháp v i hai ki u môi tr ể ng đã tìm hi u
ở ự ố ữ ể ồ ờ trên và rút ra s gi ng nhau, khác nhau gi a chúng. Đ ng th i tìm hi u nguyên
ủ ự ặ ằ ớ nhân nào đã gây ra s khác nhau đó m c dù cùng n m trong đ i ôn hòa c a châu
ứ ế ẩ ắ Âu. Giáo viên chu n ki n th c và kh c sâu cho các em.
ư ậ ệ ể ả ậ ồ ị Nh v y khai thác tri ữ ể t đ các nh đ a lý và bi u đ khí h u không nh ng
ậ ể ộ ườ ự giúp các em nh n bi ế ượ t đ c m t cách chính xác các ki u môi tr ng t nhiên
ự ữ ể ủ ớ c a đ i ôn hòa mà còn giúp các em so sánh rút ra s khác nhau gi a các ki u môi
ườ ủ ớ ờ ả ượ tr ồ ng c a đ i ôn hòa. Đ ng th i giúp các em gi i thích đ ẫ c nguyên nhân d n
ữ ể ườ ự ắ ế ự đ n s khác nhau gi a các ki u môi tr ng t ắ nhiên đó, giúp các em n m ch c
ứ ế ể ọ ớ ki n th c và hi u sâu bài h c và nh lâu.
ế ậ : VII. K t lu n
ả ạ ươ ườ ớ Trong quá trình gi ng d y ch ng II bài 13: Môi tr ng đ i ôn hòa trong
ươ ầ ả ớ ị ch ệ ng trình Đ a lý l p 7 các th y giáo, cô giáo ph i luôn luôn nâng cao hi u
ả ử ụ ả ể ậ ả ạ ằ ồ ị ướ qu s d ng nh đ a lý, bi u đ khí h u trong gi ng d y b ng cách h ẫ ng d n
5
ệ ể ấ ả ể ả ậ ồ ị các em khai thác tri t đ t t c các nh đ a lý và các bi u đ khí h u có trong
ủ ộ ể ắ ứ ế ệ ắ ả ọ ộ bài đ n m b t ki n th c bài h c m t cách ch đ ng, có hi u qu cao. Thông
ứ ả ữ ể ệ ậ ồ ớ ị qua vi c so sánh gi a các b c nh đ a lý, các bi u đ khí h u v i nhau giúp các
ự ố ữ ể ườ ự em rút ra s gi ng nhau và khác nhau gi a các ki u môi tr ng t nhiên trong
ể ồ ờ ượ ẫ ớ đ i ôn hòa. Đ ng th i các em còn hi u sâu đ c nguyên nhân nào đã d n đ n s ế ự
ệ ố ừ ể ọ ể khác nhau đó. T đó giúp các em hi u sau bài h c và có h th ng, hi u đ ượ c
ệ ặ ẽ ữ ầ ự ố ả ớ m i quan h ch t ch gi a các thành ph n t nhiên v i nhau, thúc đ y lãn nhau
ưở ạ ớ ồ ạ ể ả và nh h ng qua l i v i nhau trong quá trình t n t i và phát tri n.
ạ ệ ể ả ậ ẽ ể ồ ị Tóm l i, khai thác tri t đ nh đ a lý và các bi u đ khí h u s giúp các em
ứ ế ắ ươ ể ả ớ ị ắ n m ch c ki n th c ch ừ ng II đ a lý l p 7. T đó các em có th gi i thích đ ượ c
ạ ườ ớ ạ ự ề ể ạ t i sao môi tr ng đ i ôn hòa l i có s phân hóa đa d ng thành nhi u ki u môi
ườ ự ơ ở ể ư ậ ứ ừ ế ế tr ng t nhiên nh v y. T đó làm c s đ các em ti p thu ki n th c các bài
ệ ộ ả ủ ộ sau m t cách ch đ ng và hi u qu .
ổ ộ ế ể ấ ắ Trong khuôn kh m t bài vi t ng n tôi không th l y ví d đ ụ ượ ở ấ ả c t c các t
ượ ỉ ơ ử ở ườ ớ ươ ị bài đ c mà ch đ n c bài 13: Môi tr ng đ i ôn hòa trong ch ng II đ a lý
ộ ố ỉ ư ệ ả ế ấ ề ớ l p 7. Tôi cũng ch đ a ra m t s kinh nghi m gi i quy t v n đ , m t s gi ộ ố ả i
ả ử ụ ể ể ệ ả ậ ồ ị ả pháp đ nâng cao hi u qu s d ng nh đ a lý và bi u đ khí h u trong gi ng
ự ầ ớ ị ế ủ ế ợ ệ ể ớ ị ạ d y Đ a lý l p 7 và s c n thi ữ ả t c a vi c k t h p gi a nh đ a lý v i bi u đ ồ
ọ ậ ả ạ ậ ươ ụ ớ ị khí h u trong gi ng d y và h c t p ch ng II Đ a lý các châu l c l p 7 sao cho
ệ ườ ườ ệ ườ ả có hi u qu cao trong tr ng THCS Lý Th ng Ki t và các tr ng THCS khác
ứ ả ố ộ ộ ờ ớ ị trong thành ph Nam Đ nh. Là m t cán b qu n lý, th i gian đ ng l p không có
ư ề ắ ắ ồ ế ế ỏ nhi u nh các đ ng chí giáo viên, ch c ch n bài vi t không tránh kh i thi u sót,
ủ ự ệ ế ấ ồ ồ tôi r t mong s đóng góp ý ki n phê bình c a các đ ng chí và đ ng nghi p đ ể
ự ễ ụ ệ ộ ơ ơ bài vi ế ượ t đ ả c ngày m t hoàn thi n h n và có tác d ng h n trong th c ti n gi ng
ệ ạ d y hi n nay ở ườ tr ng THCS.
ị TP. Nam Đ nh, ngày 24 tháng 4 năm 2017.
Ng ườ ế i vi t
6
ỗ Đ Văn Phê
Ủ Ậ ƯỜ XÁC NH N C A TR NG
ƯỜ THCS LÝ TH Ệ NG KI T
....................................................................................................................
....................................................................................................................
.
....................................................................................................................
.
....................................................................................................................
.
....................................................................................................................
.
....................................................................................................................
.
7
Ụ Ạ PHÒNG GIÁO D C ĐÀO T O
....................................................................................................................
.
....................................................................................................................
.
....................................................................................................................
.
....................................................................................................................
.
....................................................................................................................
.
....................................................................................................................
.
8
Ị
Ạ PHÒNG GIÁO D C ĐÀO T O THÀNH PH NAM Đ NH
ƯỜ
Ố Ệ
TR
NG KI T
Ụ ƯỜ NG THCS LÝ TH *******************
BÁO CÁO SÁNG KI NẾ
Ị
Ả Ệ Ử Ụ Ậ Ệ
Ệ Ậ Ự
Ả Ế Ạ
ƯƠ
Ả
“NÂNG CAO HI U QU VI C S D NG NH Đ A LÝ, Ể Ể Ồ BI U Đ KHÍ H U TRONG VI C NH N BI T CÁC KI U ƯỜ NG II
NG T NHIÊN TRONG GI NG D Y CH
MÔI TR
Ị
Ớ Đ A LÝ L P 7 THCS”
ạ ọ
ị
ệ
ng
ườ
ườ
ơ
ệ
ị
ả ỗ Tác gi : Đ Văn Phê ộ Trình đ chuyên môn: Đ i h c ngành Đ a lý ưở ứ ụ Ch c v : Hi u tr N i công tác: Tr
ng THCS Lý Th
ng Ki
tTP.Nam Đ nh
9
ị TP. Nam đ nh, ngày 24 tháng 4 năm 2017
10