Nghề copywriter và những câu hỏi thường gặp

Chia sẻ: Nguyenhoang Phuonguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

111
lượt xem 23
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tham khảo cho học sinh, sinh viên khoa báo chí, truyền thông - Nghề copywriter và những câu hỏi thường gặp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghề copywriter và những câu hỏi thường gặp

Ngh copywriter và nh ng câu h i thư ng g p Copywriter v n đư c coi là ch n kín c ng cao tư ng đ i v i nhi u b n tr . Và m c dù r t quan tâm, nhưng các b n l i r t khó hình dung đư c đ y đ v ngh này. M t chuyên gia qu ng cáo đã t ng ví von r ng, copywriter là nh ng chuyên gia bán hàng sau màn hình máy tính và nhi m v chính c a h là BÁN HÀNG, BÁN HÀNG và BÁN HÀNG thông qua ngôn t mà h vi t. H đư c tr lương đ làm sao s n ph m/d ch v mà h đ c p đ n ph i đư c ngư i khác bi t đ n, đ làm sao s n ph m đó, d ch v đó đư c tiêu th không ch m t ngư i mà là hàng trăm, hàng nghìn, th m chí là hàng tri u ngư i. Có khá nhi u giai tho i đã đ c p đ n nh ng trư ng h p các nhân viên copywriter lang thang tìm ý tư ng, và r i, trong m t phút giây thăng hoa vì công vi c, h đã cho n y sinh ra nh ng ý tư ng đ c đáo, có th mang l i cho doanh nghi p hàng tri u đô-la. V y copywriter là ai? -Th nào là copywriter? Không l phóng viên, nhà báo l i không th c hi n đư c công vi c vi t lách này? Ph i xem là lo i bài vi t như th nào. N u như đó là lo i bài vi t cho các t p chí, có l phóng viên, nhà báo là ngư i thích h p đ làm công vi c đó. Nhưng n u bài vi t đư c đ t hàng b i m t công ty, t ch c, ngân hàng… thì công vi c vi t lách l i đòi h i cách ti p c n khác cũng như các k năng chuyên môn khác. Lúc đó, copywriter s là nhân v t chính c a câu chuy n.
-Có gì là khác nhau gi a phóng viên và copywriter b i công vi c c a c hai đ u g n li n v i vi t lách? Khác nhau r t l n. Trư c h t, đó là môi trư ng làm vi c. Phóng viên làm vi c cho các tòa s an báo, còn copywriter làm vi c cho khách hàng, vì khách hàng. Và copywriter cũng ch ng ph i là m t “phóng viên bán hàng”, ngư c l i, phóng viên cũng ch ng th là m u hình c a s liêm chính. M i ngư i có m t công vi c riêng v i đ c thù riêng, m c đích riêng, và b i v y, không th đánh đ ng công vi c c a h v i nhau đư c. -Làm sao đ có th đư c nh n vào làm vi c t i các hãng qu ng cáo? Nói chung, nhi u b n tr hi n nay có kh năng ngôn ng t t. H đư c đào t o khá bài b n v chuyên ngành ng văn, báo chí, ng ai ng … và s ng trong m t xã h i luôn chuy n đ ng v i s th ng soái c a Internet. Tuy nhiên, theo ý ki n c a các chuyên gia qu ng cáo, t i các hãng qu ng cáo tên tu i, b n r t khó mà gây n tư ng v i nhà tuy n d ng, n u như b n không có chút kinh nghi m l n lưng. V n đ đ t ra là, đ i v i các sinh viên m i ra trư ng thì kinh nghi m làm vi c là m t đi u không tư ng. V y làm th nào đ các b n có th ch ng minh đư c kh năng c a mình? Theo ý ki n c a nhi u chuyên gia, các “tân binh” nên s d ng “m o” này khi ti p c n nhà tuy n d ng: t p h p danh m c m t s các công ty, doanh nghi p ho t đ ng trong các lĩnh v c khác nhau, th phác th o ra nhi m v chính (brief) cho vi c vi t l i qu ng cáo cho các s n ph m/d ch v c a các doanh nghi p này, sau đó th lên k ch b n qu ng cáo truy n hình hay đơn gi n hơn là vi t l i qu ng cáo cho các s n ph m/d ch v đó. B n có th tư ng tư ng ra cách qu ng cáo cho s n ph m này như th nào, s d ng nh ng câu slogan ra sao. B n có th s d ng nhi u phương án khác nhau cho m t m u s n ph m. N u nhìn th y kh năng sáng t o c a b n, nhà tuy n d ng không
có lý do gì mà l i t ch i b n. R t nhi u chuyên gia vi t l i qu ng cáo thành công đã xây d ng s nghi p c a mình b ng cách như v y. -Ý tư ng thư ng đư c n y sinh như th nào? Ý tư ng đư c n y sinh thư ng r t tình c . B n lang thang trên ph và b t ch t nghĩ ra m t đi u gì đó thú v ... M t bu i sáng nào đó b n th c d y, vào nhà t m và ý tư ng ch t n y sinh ngay dư i vòi sen. Và n u đã là m t chuyên gia vi t l i qu ng cáo chuyên nghi p, b n s c m nh n đư c ngay: đó chính là ý tư ng mà b n đang c t công đi tìm. Tuy nhiên, đ có đư c ý tư ng này, b n đã ph i nghĩ r t nhi u v nhi m v chính c a mình: hi u rõ yêu c u công vi c, đ tài, ch t li u c n thi t… Copywriter không th là chuyên gia trong t t c các lĩnh v c, trong khi đó h l i ph i qu ng cáo nhi u ch ng lo i s n ph m khác nhau, t xe hơi cho đ n th i son dành cho ph n . -C n đưa ra bao nhiêu ý tư ng cho chương trình qu ng cáo đ có th thuy t ph c đư c khách hàng? Đ i v i qu ng cáo truy n hình, thông thư ng b n ph i đưa ra ít nh t là 3 k ch b n, còn slogan t i thi u cũng ph i là 5, tên s n ph m – không ít hơn 10. Tuy nhiên, tùy vào t ng trư ng h p c th mà b n có th đàm phán v i khách hàng. Có nh ng trư ng h p b n ch c n đưa ra m t phương án và l p t c đư c khách hàng đ ng ý ch n l a ngay. Có nh ng ý tư ng tuy t di u mà gi i qu ng cáo thư ng g i là "brilliant ideas" mà theo đó, các nhân viên qu ng cáo có th khai thác đ n c hàng ch c k ch b n. Copywriter theo cách nhìn c a m t chuyên gia qu ng cáo
Đi u gì quan tr ng nh t trong copywriting? Có l , s r t nhi u ngư i cho r ng, đó chính là s sáng t o. Đó là m t nh n đ nh đúng, song chưa h n đã là quan tr ng nh t. Trong cu c s ng c a chúng ta, có không ít ngư i tài gi i và sáng t o. H là nhà văn, nhà thơ, h a sĩ, di n viên, nhà báo, nhà khoa h c… V y t i sao con s các copywriter xu t s c ch đ m đư c trên đ u ngón tay? Vì sao trong ngành công nghi p qu ng cáo l i thi u tr m các copywriter lành ngh ? Có l b n đã t ng nghĩ r ng, ch t i nh ng nhà văn, nhà thơ, nhà báo, h a sĩ..nói trên đã không ch u th s c mình trong lĩnh v c qu ng cáo. B n thân tôi cũng đã t ng cho r ng, tôi là m t gã không đ n n i nào, n u không mu n nói là thông minh. Tôi v n là m t nhà khoa h c, tư duy logic, có chút năng khi u vi t lách b m sinh. Đã t ng là cây bút chính c a m t t t p chí n trong thành ph . Và ôm m ng tr thành chuyên viên vi t l i qu ng cáo. Trong quá trình công tác, tôi có d p làm vi c v i m t giám đ c sáng t o. Ông là m t ngư i khá n i ti ng trong gi i văn ngh s , đư c công chúng m n m . Và, cách mà ông làm vi c, cách mà ông ti p c n và gi i quy t v n đ , đã khi n tôi th t s s c. Có l n, v giám đ c sáng t o c a chúng tôi đã quy t đ nh mua “đ t” qu ng cáo trên bìa c a m t catalogue chuyên gi i thi u s n ph m/d ch v v i chi phí khá t n kém. Ông gi i thích v i tôi r ng, s dĩ ông làm như v y là đ cho khách m t công ty n i ti ng như công ty c a chúng tôi l i không th chen chân vào trang bìa c a m t cu n catalogue danh giá như v y… Giá như ông ta nói v i tôi r ng, trong cu n catalogue n có ph n qu ng cáo các d ch v tương đ ng v i d ch v c a chúng tôi, và
qu ng cáo c a chúng tôi s n m trong cái ph n g n gàng đó, có l còn d ch p nh n đư c. Nhưng không, ông đem cái “uy” c a m t ngh sĩ đư c công chúng bi t đ n đ áp d ng vào công vi c kinh doanh. Sau này, khi đã có nhi u kinh nghi m làm vi c v i các nhân v t n i ti ng, đ c bi t là các ngh s , nhà văn, nhà thơ…, tôi m i nh n ra m t đi u r ng, r t nhi u ngư i trong s h mang theo c cái tôi ích k c a b n thân vào môi trư ng kinh doanh, đ c bi t là trong lĩnh v c qu ng cáo hay vi t l i qu ng cáo. Nh ng nhân v t n i ti ng này, v n thư ng đư c công chúng m n m , kính tr ng v i nh ng tràng pháo tay, nh ng bó hoa tươi th m m i khi h k t thúc m t chương trình bi u di n trên sân kh u. Và h mang ít nhi u tâm lý thích đư c tán dương, thích đư c “oai” v i công chúng, v i khách hàng. Cũng chính vì quen s ng trong s đ ý c a công chúng, c a dư lu n mà h luôn mu n ch ng t b n thân, ch ng t cái “uy” c a mình, ngay c khi đã chuy n sang lĩnh v c qu ng cáo. Mà trong lĩnh v c này, không t n t i s ích k , không t n t i cái TÔI cá nhân. B n ph i đ t mình vào v trí c a khách hàng, nghĩ theo cách c a h , đưa ra s n ph m phù h p v i đi u mà h mong mu n – đó là đ c thù c a các ngành kinh doanh d ch v , trong đó có ngành qu ng cáo. N u như nói đ n copywriting, có l tính t "n i ti ng" không nên áp d ng vào lĩnh v c này. B n thân s n i ti ng ch nên xem như là m t công c , ngu n l c đ th c hi n các m c tiêu c a mình. Không nên nói “m t copywriter n i ti ng” mà nên nói là “m t copywriter c khôi”, vì b n thân tính t “n i ti ng” g n li n v i cái Tôi cá nhân, và nó s có nguy cơ phá h ng s nghi p c a m t copywriter. Đây cũng là cái b y mà các nhân v t n i ti ng trong gi i ngh thu t thư ng m c ph i
David– Chuyên gia vi t l i qu ng cáo -Ngh copywriter g n li n v i vi c tìm ý tư ng? Nh ng ngư i làm qu ng cáo luôn đư c hi u là nh ng con ngư i sáng t o, b i công vi c c a h luôn g n li n v i các ý tư ng m i. Có th b n đã t ng g p nh ng anh chàng ăn m c ng ngáo, tóc dài, qu n áo ch ng gi ng ai, lang thang trên ph ho c la cà nh ng quán café Internet t c đ cao. Có th đó là nh ng copywriter hay các giám đ c sáng t o đang đi tìm ý tư ng cho chương trình qu ng cáo. Đ hi u rõ thêm v m c đích công vi c, đ u tiên copywriter ph i làm quen v i các thông tin v doanh nghi p, v lĩnh v c ho t đ ng cũng như th trư ng s n ph m/d ch v c a doanh nghi p. Copywriter ph i tìm hi u k hơn v tính ch t c a s n ph m/d ch v cũng như các đ c trưng, đ c thù c a doanh nghi p. Và như v y, ngoài kh năng chuyên môn, copywriter ph i là nh ng ngư i có ki n thưc sâu r ng trong nhi u lĩnh v c. -Copywriter đóng vai trò như th nào trong b ph n sáng t o? Anh ta là ngư i t o d ng ý tư ng hay ch đơn thu n là “th đ o ch ”? Nhóm sáng t o trong các công ty qu ng cáo thư ng có ít nh t là 2 ngư i: copywriter – nhân viên vi t l i qu ng cáo và giám đ c sáng t o – ngư i ch u trách nhi m chung v n i dung và ý tư ng qu ng cáo. H là nh ng ngư i làm vi c v i kh năng sáng t o cao, đ i m t v i nhi u thách th c, áp l c. Lao đ ng c a h là lao đ ng trí não v i cách suy nghĩ “nát óc”. Copywriter đóng vai trò quan tr ng trong nhóm, vì n u thi u anh ta, ý tư ng ch là ý tư ng. Anh ta là ngư i t o ra s i dây m ng manh nhưng b n v ng gi a s n ph m c a doanh nghi p v i ngư i tiêu dùng. Cũng gi ng như các thành viên khác trong nhóm, anh ta v a ph i tìm ý tư ng ngôn t , v a ph i làm nhi m v “đ o ch ”.
Nên nh , công vi c “đ o ch ” đây không h đơn gi n như khi b n vi t m t bài báo, m t đo n văn. -Ngh copywriter g n li n v i vi c thuy t ph c khách hàng? Đúng, đây là ngh đòi h i kh năng thuy t ph c c a b n, b i b n c n “bán” ý tư ng c a mình. Gi a r t nhi u ý tư ng, b n c n ph i đưa ra đư c ý ki n c a mình đ thuy t ph c khách hàng ch n l a ý tư ng mà b n cho là x ng đáng. Có nh ng trư ng h p, khách hàng thích t t c các ý tư ng c a hãng qu ng cáo đưa ra. Và như v y, copywriter c n ph i có kh năng di n gi i “siêu đ ng’ đ có th thuy t ph c đư c khách hàng. Và ch có lúc đó, b n m i ch ng minh đư c tính chuyên nghi p c a mình. N u không thuy t ph c đư c khách hàng, t t nh t là b n đ ng nên ti p t c con đư ng s nghi p c a mình trong lĩnh v c qu ng cáo, b i n u không bán đư c ý tư ng c a mình cho khách hàng, làm sao b n có th khi n hàng tri u ngư i tiêu dùng tin vào qu ng cáo c a mình? -Copywriter là ngh dành cho nam gi i hay ph n ? Nói chung, không có ngo i l nào c . N u b n có kh năng tung h ng v i ngôn t , yêu thích qu ng cáo, b n có th theo đu i ngh này. -Vì sao nhi u công ty thư ng thích s d ng l c lư ng copywriter bên ngoài (outsourcing)? Hi n nay, t i ph n l n các doanh nghi p Vi t Nam, ch c danh copywriter g n như là không t n t i. Theo nh n xét c a nhi u chuyên gia qu ng cáo, các doanh nghi p không có nhu c u tuy n d ng copywriter làm vi c toàn th i gian cho mình. H v n đánh đ ng công vi c vi t l i qu ng cáo v i công vi c PR. Vì th , trong b ph n marketing, các nhân viên PR thông thư ng kiêm luôn c nhi m v vi t l i qu ng cáo. Còn n u có nhu c u qu ng cáo s n ph m, thông thư ng, h c y nh vào d ch v chuyên nghi p tr n gói,
trong đó có khâu vi t l i qu ng cáo. -Các tiêu chí đ khách hàng ch n copywriter? M t copywriter v i ki n th c và k năng chuyên môn gi i, có nghi p v , bi t cách t ch c công vi c – đi u đó có th đ m b o t i 50% thành công cho chi n d ch qu ng cáo. Tuy nhiên, ngoài k năng v vi t lách, m t copywriter c n ph i trau d i ki n th c t ng h p b i vì h s ph i làm vi c v i nhi u đ i tư ng khách hàng ho t đ ng trong nhi u lĩnh v c khác nhau. Ví d , m t khách hàng ho t đ ng trong ngành b o hi m s c n tìm ch n m t copywriter có hi u bi t v lĩnh v c này. Tương t như v y, copywriter s ph i có ki n th c v vi n thông khi ph c v khách hàng trong lĩnh v c đi n th ai di đ ng, ki n th c v dinh dư ng khi ph c v khách hàng trong lĩnh v c s a/th c ph m dinh dư ng… Đương nhiên, copywriter không th là m t chuyên gia v các chuyên ngành h p này, song, v cơ b n, h ph i có ki n th c chung v lĩnh v c mà khách hàng c a h đang ho t đ ng. -Ch t lư ng d ch v có ph thu c vào giá tr h p ng? Công vi c c a m t chuyên gia có đ ng c p không bao gi có giá r m t c . N u m t copywriter chuyên nghi p ch p nh n đơn đ t hàng c a khách v i giá r b t thư ng, c n ph i ki m tra k “đ i tác”: có th do không có nhi u khách hàng cho nên h đành ph i ch p nh n giá th p hơn m t chút đ “th câu”, và cũng có th , trình đ chuyên môn c a h “có v n đ ”. Nói m t cách khác, mua m t chi c vé máy bay khoang h ng nh t hay thương gia, b n c n ph i đư c ph c v t t hơn khoang thư ng. -Làm sao m i quan h gi a copywriter và khách hàng tr nên hi u qu hơn? Nên l p b n xác nh n tóm t t n i dung công vi c chính (brieft) - văn
b n c n thi t copywriter có cơ s làm vi c. Khách hàng c n ph i tham gia vào vi c cung c p thông tin thông qua b n tóm t t n i dung công vi c này, trong ó c n ph i xác nh rõ các yêu c u c th , m c tiêu chính c a mình. V i văn b n này, c hai bên tránh ư c nh ng r c r i ho c sai sót có th phát sinh trong quá trình làm vi c. Cũng c n ph i lưu ý r ng, copywriter là nh ng ngư i sáng t o ng th i cũng r t d t ái và t n thương. S h p tác, góp ý chân thành, t nh nh m hư ng t i m c tiêu chung – ó là t t c nh ng gì mà khách hàng c n làm có th t o ra m i quan h t t p và h u hi u trong công vi c. Ngu n Bwportal.com - Copywriter có c n n kh năng di n t xu t chúng? ương nhiên, kh năng này hòan toàn có l i i v i b t c ai, c bi t là nh ng ngư i h at ng trong lĩnh v c qu ng cáo. Kh năng giao ti p, di n t trư c ám ông, b ng chính ngôn ng c a c ng ng công chúng – ó chính là m t trong nh ng y u t quan tr ng nh t. Tuy nhiên, m t chuyên gia ngôn ng thư ng th ng, có duyên ăn nói chưa h n ã là m t copywriter t t, n u như anh ta thi u i tư duy ngh nghi p. Th m chí, nó còn làm c n tr s nghi p c a chính b n thân con ngư i ó. Như v y, i u quan tr ng iv i m t copywriter – ngoài ki n th c và kh năng v ngôn ng , ó là kh năng tư duy ngh nghi p, kh năng “ c” và c m nh n khách hàng. Klod Hopkins – m t copywriter b b nh nói ng ng, nói l p v n thành công chói l i y thôi. -Các nhà văn, nhà báo, chuyên gia ngôn ng … có th tr thành copywriter ư c không?
ương nhiên là ư c. Tuy nhiên, h ph i có tư duy ngh nghi p – m t trong nh ng i u quan tr ng hàng u, có các k năng làm vi c chuyên ngành. Ngh copywriter không ơn thu n là ch vi t lách mà là BÁN s n ph m thông qua các ý tư ng, các ngôn t .. Và như v y, copywriter, m t nghĩa nào ó, chính là m t chuyên viên marketing, m t doanh nhân th c th . Nói n s ph c t p c a ngh này, Aldois Haksli - nhà văn ngư i Anh ã t ng nh n xét: «Có l , vi t 10 b n thơ xô nê còn d hơn là vi t m t b n qu ng cáo h u hi u”. Copywriter làm vi c v i nhi u i tư ng khách hàng. Hôm nay, có th là m t hãng s n xu t xe hơi, ngày mai, hãng s n xu t qu n áo, ngày kia – hãng s n xu t bia rư u hay nư c gi i khát. Và như v y, anh ta ph i nghiên c u, h c h i r t nh iu có th ưa ra ư c nh ng gi i pháp t t nh t trong công vi c b i ã phàm là con ngư i, ch ng ai có th hi u bi t h t t t c m i lĩnh v c xung quanh. Thu th p tài li u, nghiên c u, n m b t v n , phân tích d li u…- nghĩa là c núi công vi c luôn ch h . (Trích t “ ư ng vào ngh - Copywriter” – NXB Tr , 2007, s trang 18