Nghị quyết 01/2000/NQ-HĐTP

Chia sẻ: Tuan Pham | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

80
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghị quyết 01/2000/NQ-HĐTP về hướng dẫn áp dụng một số quy định trong phần chung của Bộ Luật Hình sự năm 1999 do Hội đồng thẩm phán toà án nhân dân tối cao ban hành

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghị quyết 01/2000/NQ-HĐTP

H I NG TH M PHÁN TOÀ C NG HOÀ XÃ H I CH NGHĨA ÁN NHÂN DÂN T I CAO VI T NAM ******** c l p - T do - H nh phúc ******** S : 01/2000/NQ-H TP Hà N i, ngày 04 tháng 8 năm 2000 NGHN QUY T C AH I NG TH M PHÁN TOÀ ÁN NHÂN DÂN T I CAO S 01/2000/NQ- H TP NGÀY 4 THÁNG 8 NĂM 2000 HƯ NG D N ÁP D NG M T S QUY NNH TRONG PH N CHUNG C A B LU T HÌNH S NĂM 1999 H I NG TH M PHÁN TOÀ ÁN NHÂN DÂN T I CAO Căn c vào i u 20 và i u 21 Lu t t ch c Toà án nhân dân năm 1992 ( ư c s a i, b sung ngày 28-12-1993 và ngày 28-10-1995); áp d ng th ng nh t các quy nh trong Ph n chung c a B lu t Hìng s ư c Qu c h i nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam thông qua ngày 21-12-1999 và có hi u l c t ngày 01-7-2000; QUY T NNH Hư ng d n áp d ng m t s quy nh trong Ph n chung c a B lu t Hình s ư c Qu c h i nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam thông qua ngày 21-12-1999 (sau ây g i t t là B lu t Hình s năm 1999) như sau: 1. ChuNn b ph m t i ( i u 17). a. o n 2 i u 17 B lu t Hình s năm 1999 quy nh: "Ngư i chuNn b ph m m t t i r t nghiêm tr ng ho c m t t i c bi t nghiêm tr ng thì ph i ch u trách nhi m hình s v t i nh th c hi n". M c dù B lu t Hình s năm 1999 không quy nh c th ngư i chuNn b ph m m t t i r t nghiêm tr ng ho c m t t i c bi t nghiêm tr ng do c ý m i ph i ch u trách nhi m hình s v t i nh th c hi n, nhưng c n hi u là ch i v i nh ng t i ph m do c ý m i có giai o n chuNn b ph m t i, b i vì ch trong trư ng h p c ý ph m t i, thì ngư i nh th c hi n t i ph m m i tìm ki m, s a so n công c , phương ti n ho c t o ra nh ng i u ki n khác th c hi n ph m t i. ng th i theo quy nh t i kho n 3 i u 8 B lu t hình s năm 1999, thì t i ph m r t nghiêm tr ng là t i ph m có m c cao nh t c a khung hình ph t t trên 7 năm tù n 15 năm tù và t i ph m c bi t nghiêm tr ng là t i ph m có m c cao nh t c a khung hình ph t t trên 15 năm tù, t trung thân ho c t hình; do ó, ch ngư i nào chuNn b ph m m t t i do c ý mà có m c cao nh t c a khung hình ph t i v i t i y là t trên 7 năm tù, tù trung thân ho c t hình, thì ngư i chuNn b ph m t i m i ph i ch u trách nhi m hình s . Quy nh này ư c áp d ng k t ngày B lu t hình s ư c công b (ngày 04-1-2000); vì v y, i v i nh ng ngư i b truy t v hành vi chuNn b ph m m t t i ư c th c hi n t trư c ngày 04-1-2000 mà t i này có m c cao nh t c a khung hình ph t theo quy nh c a B lu t hình s năm 1999 là 7 năm tù tr xu ng, thì căn c vào i m c M c 3 Ngh quy t s 32/1999/QH10 ngày 21-12-1999 c a Qu c h i v vi c thi hành B lu t hình s và hư ng d n t i Thông tư liên t ch s
01/2000/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP-BCA ngày 12-6-2000 c a Toà án nhân dân t i cao, Vi n Ki m sát nhân dân t i cao, B Tư pháp, B Công an "Hư ng d n thi hành M c 3 Ngh quy t s 32/1999/QH10 ngày 21-12-1999 c a Qu c h i và Ngh quy t s 229/2000/NQ-UBTVQH10 ngày 28-1-2000 c a U ban thư ng v Qu c h i" ra quy t nh ình ch v án. C n chú ý là ch ư c xét x m t ngư i chuNn b ph m m t t i nào ó khi có y căn c ch ng minh r ng t i ph m mà h chuNn b th c hi n là t i ph m do c ý và là t i ph m r t nghiêm tr ng ho c t i ph m c bi t nghiêm tr ng. Trong trư ng h p qua nghiên c u h sơ n u th y có y căn c ch ng minh r ng h chuNn b th c hi n m t t i ph m, nhưng chưa có căn c xác nh ư c t i ph m mà h nh th c hi n là t i ít nghiêm tr ng, t i nghiêm tr ng, t i r t nghiêm tr ng ho c t i c bi t nghiêm tr ng, thì ra quy t nh tr h sơ cho Vi n ki m sát yêu c u i u tra b sung làm rõ ó có ph i là t i r t nghiêm tr ng ho c t i c bi t nghiêm tr ng hay không. Trong trư ng h p Vi n ki m sát không i u tra b sung ho c qua i u tra b sung v n không làm rõ ư c nên v n gi nguyên cáo tr ng, thì ph i m phiên toà xét x theo th t c chung; n u t i phiên toà cũng không th xác nh ư c t i ph m mà h nh th c hi n là lo i t i ph m nào, thì áp d ng kho n 2 i u 89 B lu t t t ng hình s năm 1988, i u 17 B lu t hình s năm 1999 tuyên b b cáo không ph i ch u trách nhi m hình s v hành vi chuNn b t i ph m mà h ã b truy t . Ví d : Nguy n Văn A s a so n công c , phương ti n th c hi n t i tr m c p tài s n. N u có y căn c ch ng minh r ng Nguy n Văn A chuNn b th c hi n t i tr m c p tài s n thu c kho n 3 ho c kho n 4 i u 138 B lu t hình s năm 1999, thì tuyên b Nguy n Văn A ph m t i tr m c p tài s n (chuNn b ph m t i). Trong trư ng h p ch ch ng minh ư c r ng Nguy n Văn A s a so n công c , phương ti n th c hi n t i tr m c p tài s n m t nơi nào ó v i ý th c có tài s n gì thì l y tr m tài s n ó, không th xác nh ư c thu c kho n nào c a i u 138 B lu t hình s năm 1999, thì áp d ng i m 2 i u 89 B lu t t t ng hình s năm 1988, i u 17 B lu t hình s năm 1999 tuyên b Nguy n Văn A không ph i ch u trách nhi m hình s v hành vi chuNn b t i ph m tr m c p tài s n mà h ã b truy t . b. Khi quy t nh hình ph t trong trư ng h p chuNn b ph m t i, ngoài vi c ph i áp d ng i m, kho n, i u lu t quy nh v t i ph m ó, c n ph i áp d ng i u 17 và các kho n 1 và 2 i u 52 B lu t hình s năm 1999. Ví d : Lê Văn H chuNn b ph m t i gi t ngư i thu c kho n 1 i u 93 B lu t hình s năm 1999, thì ph i tuyên b trong b n án là: "Lê Văn H ph m t i gi t ngư i (chuNn b ph m t i); áp d ng kho n 1 i u 93, i u 17, các kho n 1 và 2 i u 52 B lu t hình s năm 1999 x ph t Lê Văn H...". 2. Ph m t i chưa t ( i u 18). a. Theo quy nh t i i u 18 B lu t hình s năm 1999 thì t i ph m chưa t là trư ng h p ã b t u c ý th c hi n t i ph m, nhưng không th c hi n ư c n cùng vì nh ng nguyên nhân ngoài ý mu n c a ngư i t i ph m. Khác v i chuNn b ph m t i, thì ngư i ph m t i chưa t ph i ch u trách nhi m hình s v t i ph m chưa t (b t kỳ t i ph m nào do c ý). Tuy nhiên, c n chú ý là ch khi có y căn c ch ng minh r ng t i ph m mà ngư i ph m t i không th c hi n ư c n cùng vì nh ng nguyên nhân ngoài ý mu n ch quan c a h thu c kho n nào c a i u lu t tương ng quy nh v t i ph m ó, thì m i áp d ng kho n, i u lu t tương ng ó. Trong
trư ng h p không xác nh ư c t i ph m mà h th c hi n không t thu c kho n tăng n ng c th nào c a i u lu t tương ng quy nh v t i ph m ó, thì áp d ng kho n nh nh t c a i u lu t tương ng ó. Ví d 1: M t ngư i t i ph m có tính ch t chuyên nghi p ang phá khoá tr m c p chi c xe máy Dream II thì b b t ho c m t ngư i chưa có ti n án, ti n s ang tr m c p tài s n có giá tr 100 tri u ng thì b phát hi n. Nh ng ngư i này s b xét x theo kho n 2 i u 138 B lu t hình s năm 1999 ( i m c ho c i m e). Ví d 2: M t ngư i ã b x ph t 6 tháng tù v t i "L a o chi m o t tài s n" chưa ư c xoá án tích mà l i phá khoá c a vào nhà c a ngư i khác v i ý th c có tài s n gì thì l y tr m tài s n ó, nhưng chưa l y ư c tài s n gì thì b phát hi n và b b t gi . Trong trư ng h p này theo quy nh t i kho n 1 i u 138 B lu t hình s năm 1999, thì hành vi c a ngư i này ã có y các d u hi u c u thành t i ph m, nhưng không xác nh ư c thu c kho n tăng n ng c th nào c a i u 138 B lu t hình s năm 1999; do ó, ch có căn c xét x h theo kho n 1 i u 138 B lu t hình s năm 1999. b- Trong trư ng h p xác nh ư c hành vi vi ph m mà ngư i ó th c hi n không t vì nh ng nguyên nhân ngoài ý mu n ch quan c a h không có y các d u hi u c u thành t i ph m ho c trong trư ng h p không th xác nh ư c hành vi vi ph m mà h th c hi n không t ã có y các d u hi u c u thành t i ph m hay chưa, thì áp d ng kho n 2 i u 89 B lu t t t ng hình s năm 1988, i u 18 B lu t hình s năm 1999 tuyên b b cáo không ph m t i mà h ã b truy t . Ví d 1: Nguy n Văn B (chưa b x ph t hành chính v hành vi chi m o t tài s n, chưa b k t án v t i chi m o t tài s n ho c ã b k t án v t i chi m o t tài s n, nhưng ã ư c xoá án tích) ang l a o ngư i khác chi m o t tài s n có giá tr 300 nghìn ng thì b phát hi n và b b t gi . Trong trư ng h p này theo quy nh t i kho n 1 i u 139 B lu t hình s năm 1999, thì hành vi vi ph m c a Nguy n Văn B không c u thành t i ph m; do ó, áp d ng kho n 2 i u 89 B lu t t t ng hình s năm 1988, i u 18 B lu t hình s năm 1999 tuyên b Nguy n Văn B không ph m t i "l a o chi m o t tài s n" mà h ã b truy t . Ví d 2 : Tr n C (chưa b x ph t hành chính v hành vi chi m o t tài s n, chưa b k t án v t i chi m o t tài s n ho c b k t án v t i chi m o t tài s n, nhưng ã ư c xoá án tích) phá khoá c a và nhà c a ngư i khác v i ý th c có tài s n gì thì l y tr m tài s n ó, nh ng chưa l y ư c tài s n gì thì b phát hi n và b b t gi , Trong trư ng h p này theo quy nh t i kho n 1 i u 138 B lu t hình s năm 1999, thì không th xác nh ư c hành vi vi ph m c a Tr n C ã có y các d u hi u c u thành t i ph m hay chưa (ví không th xác nh ư c giá tr tài s n b chi m o t); do ó, áp d ng kho n 2 i u 89 B lu t t t ng hình s năm 1988, i u 18 B lu t hình s năm 1999 tuyên b Tr n C không ph m t i "tr m c p tài s n" mà h ã b truy t . c- Khi quy t nh hình ph t trong trư ng h p ph m t i chưa t, ngoài vi c ph i áp d ng i m, kho n, i u lu t quy nh v t i ph m ó, c n ph i áp d ng i u 18 và các kho n 1 và 3 i u 52 B lu t hình s năm 1999. Ví d : Tr n M là tái ph m nguy hi m ang phá khoá tr m c p chi c xe máy Dream II có giá tr 25 tri u ng, thì b phát hi n và b b t gi . Trong trư ng h p này ph i
tuyên b trong b n án là: "Tr n M ph m t i tr m c p tài s n (chưa t); áp d ng i m c kho n 2 i u 138, i u 18, các kho n 1 và 3 i u 52 B lu t hình s năm 1999 x ph t Tr n M....". 3. Tù có th i h n ( i u 33) i u 25 B lu t hình s năm 1985 không quy nh th i gian t m gi ư c tr vào th i h n ch p hành hình ph t tù, nay i u 33 B lu t hình s năm 1999 ã ư c b sung quy nh: "Th i gia t m gi , t m giam ư c tr vào th i h n ch p hành hình ph t tù"; vì v y, khi quy t nh hình ph t c n lưu ý tr th i gian t m gi vào th i h n ch p hành hình ph t tù cho ngư i b k t án. Vi c tr th i gian t m gi , th i gian t m giam vào th i h n ch p hành hình ph t tù ư c th c hi n như sau: a- Trong trư ng h p ngư i ph m t i b x ph t tù mà th i gian t m gi , th i gian t m giam i v i h liên t c v i nhau và ngư i ph m t i v n ti p t c b t m giam cho n khi xét x , thì trong b n án c n ghi rõ là "th i h n ch p hành hình ph t tù tính t ngày b t m gi là..." (ghi rõ ngày...tháng...năm...). b- Trong trư ng h p ngư i ph m t i b x ph t tù mà trư c ó b t m gi , sau ó ư c tr t do, nhưng sau m t th i gian l i b b t t m giam và ti p t c b t m giam cho n khi xét x , thì trong b n án c n ghi rõ là: "th i h n ch p hành hình ph t tù tính t ngày b b t t m giam (ghi rõ ngày... tháng...năm...) và ư c tr th i gian t m gi là..." (ghi rõ th i gian b t m gi ). c- Trong trư ng h p ngư i ph m t i b x ph t tù mà trư c ó b t m gi , sau ó ư c tr t do và ư c t i ngo i cho n khi xét x , thì trong b n án c n ghi rõ là: "th i h n ch p hành hình ph t tù tính t ngày b b t i thi hành án và ư c tr th i gian t m gi là..." (ghi rõ th i gian b t m gi ). d- Trong trư ng h p ngư i ph m t i b x ph t tù mà trư c ó t m gi , b t m giam (th i gian t m gi , th i gian t m gian có th liên t c v i nhau, có th không liên t c v i nhau), nhưng khi xét x ang ư c t i ngo i, thì trong b n án c n ghi rõ là: "th i h n ch p hành hình ph t tù tính t ngày b b t i thi hành án và ư c tr th i gian t m gi , th i gian t m giam là..." (c ng th i gian t m gi , th i gian t m giam l i v i nhau). Khi t ng h p hình ph t c a nhi u b n án cũng như khi bu c ph i ch p hành hình ph t tù nhưng không ư c hư ng án treo, ngoài vi c ph i th c hi n úng các quy nh t i i u 51, i u 60 B lu t hình s năm 1999, c n chú ý là b cáo có b t m gi , t m giam trong nh ng l n ph m t i và b xét x trư c ó hay không; n u có b t m gi , t m giam thì ã ư c tr vào th i h n ch p hành hình ph t tù hay chưa; n u trư c ó chưa ư c tr vào th i h n ch p hành hình ph t tù thì ph i tr th i gian t m gi , t m giam trư c ó vào th i h n ch p hành hình ph t tù cho h . 4. Qu n ch ( i u 38). Theo các quy nh v hình ph t b sung t i i u 92 và t i các i u lu t quy nh v t i ph m và hình ph t trong B lu t hình s năm 1999, thì ch trong trư ng h p mà
i u 92 ho c i u lu t quy nh v t i ph m và hình ph t c a B lu t hình s năm 1999 có quy nh hình ph t b sung là quy ch , thì m i ư c áp d ng lo i hình ph t b sung này. 5. Các tình ti t gi m nh trách nhi m hình s ( i u 46). a- i u 46 B lu t hình s năm 1999 ã b m t s tình ti t gi m nh mà i u 38 B lu t hình s năm 1985 quy nh; c th nh ng tình ti t sau ây: - Ph m t i vì b ngư i khác chi ph i v m t v t ch t, công tác hay các m t khác ( i m kho n 1 i u 38 B lu t hình s năm 1985). - Ph m t i do trình nghi p v non kém ( i m g kho n 1 i u 38 B lu t hình s năm 1985). Tuy nhiên, căn c vào kho n 2 i u 7 B lu t hình s năm 1999 và hư ng d n t i Thông tư liên t ch s 02/2000/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP-BCA ngày 5-7- 2000 c a Toà án nhân dân t i cao, Vi n ki m sát nhân dân t i cao, B Tư pháp, B Công an "Hư ng d n thi hành i u 7 B lu t hình s năm 1999 và M c 2 Ngh quy t s 32/1999/QH10 ngày 21-12-1999 c a Qu c h i" (sau ây g i t t là Thông tư liên t ch s 02/2000/TTLT), thì v n có th áp d ng nh ng tình ti t gi m nh nói trên i v i ngư i ph m t i trư c 0 gi 00 ngày 01-7-2000 mà sau th i i m này m i b xét x , n u h có nh ng tình ti t gi m nh ó. b- i u 46 B lu t hình s năm 1999 quy nh b sung m t tình ti t gi m nh m i; c th là nh ng tình ti t sau ây: - Ngư i ph m t i t nguy n kh c ph c h u qu ( i m b kho n 1); - Ngư i ph m t i ã l p công chu c t i ( i m r kho n 1); - Ngư i ph m t i là ngư i có thành tích xu t s c trong s n xu t, chi n u, h c t p ho c công tác ( i m s kho n 1). M c dù nh ng tình ti t gi m nh nói trên ư c B lu t hình s năm 1999 quy nh b sung, nhưng trong th c t thì các Toà án ã áp d ng nh ng tình ti t này khi quy t nh hình ph t theo hư ng d n t i Ngh quy t s 01-89/H TP ngày 19-4-1989 c a H i ng ThNm phán Toà án nhân dân t i cao "hư ng d n b sung vi c áp d ng m t s quy nh c a B lu t hình s ". Tuy nhiên, nay B lu t hình s năm 1999 ã quy nh b sung các tình ti t này vào kho n 1 i u 46 B lu t hình s năm 1999; do ó, căn c vào kho n 3 i u 7 B lu t hình s năm 1999 và hư ng d n t i Thông tư liên t ch s 02/2000/TTLT, thì i v i ngư i th c hi n hành vi ph m t i trư c 0 gi 00 ngày 01-7-2000 mà sau th i i m này m i b xét x và n u h có các tình ti t gi m nh này, thì áp d ng các i m tương ng c a kho n 1 i u 46 B lu t hình s năm 1999 i v i h . áp d ng úng các i m r, s kho n 1 i u 46 B lu t hình s năm 1999 c n chú ý: - " ã l p công chu c t i" là trư ng h p sau khi th c hi n t i ph m cho n trư c khi b xét x (sơ thNm, phúc thNm, giám c thNm, tái thNm), ngư i ph m t i không
nh ng ăn năn h i c i, tích c c giúp các cơ quan có trách nhi m phát hi n, i u tra t i ph m do h th c hi n, mà h còn có nh ng hành ng giúp các cơ quan có thNm quy n phát hi n, ngăn ch n các t i ph m khác, tham gia phát hi n t i ph m, b t k ph m t i, có hành ng th hi n s quên mình vì l i ích c a Nhà nư c, c a t p th , quy n và l i ích chính áng c a ngư i khác... ư c cơ quan có thNm quy n khen thư ng ho c ch ng nh n. - Ngư i có thành tích xu t s c trong s n xu t, chi n u h c t p ho c công tác là ngư i ư c t ng thư ng huân chương, huy chương, b ng khen, b ng lao ng sáng t o ho c có sáng ch phát minh có giá tr l n ho c nhi u năm ư c công nh n là chi n s thi ua..... c- Kho n 2 i u 46 B lu t hình s năm 1999 quy nh: Toà án còn có th coi các tình ti t khác là tình ti t gi m nh , nhưng ph i ghi rõ trong b n án". Theo các văn b n hư ng d n trư c ây c a Toà án nhân dân t i cao và c a Toà án nhân dân t i cao v i các cơ quan h u quan khác cũng như th c ti n xét x trong th i gian qua, thì các tình ti t sau ây ư c coi là các tình ti t gi m nh khác: - V , ch ng, cha, m , con, anh, ch , em ru t b cáo là ngư i có công v i nư c ho c có thành tích xu t s c ư c Nhà nư c t ng m t trong các danh hi u vinh d như: anh hùng lao ng, anh hùng l c lư ng vũ trang, ngư i m Vi t Nam anh hùng, ngh s nhân dân, ngh sĩ ưu tú, nhà giáo nhân dân, nhà giáo ưu tú, th y thu c nhân dân, th y thu c ưu tú ho c các danh hi u cao quý khác theo quy nh c a Nhà nư c: - B cáo là thương binh ho c có ngư i thân thích như v , ch ng, cha, m , con (con ho c con nuôi), anh, ch , em ru t là li t s ; - B cáo là ngư i tàn t t do b tai n n trong lao ng ho c trong công tác, có t l thương t t t 31% tr lên; - Ngư i b h i cũng có l i; - Thi t h i do l i c a ngư i th ba; - Gia ình b cáo s a ch a, b i thư ng thi t h i thay cho b cáo; - Ngư i b h i ho c i di n h p pháp c a ngư i b h i xin gi m nh hình ph t cho b cáo trong trư ng h p ch gây t n h i v s c kho c a ngư i b h i, gây thi t h i v tài s n; - Ph m t i trong trư ng h p vì ph c v yêu c u công tác t xu t như i ch ng bão, l t, c p c u. Ngoài ra, khi xét x , tuỳ t ng trư ng h p c th và hoàn c nh c th c a ngư i ph m t i mà còn có th coi các tình ti t khác là tình ti t gi m nh , nhưng ph i ghi rõ trong b n án. d- Khi xét x c n chú ý quy nh m i ư c b sung t i kho n 3 i u 46 B lu t hình s năm 1999 mà B lu t hình s năm 1985 không quy nh, ó là: "Các tình ti t gi m
nh ã ư c B lu t hình s quy nh là d u hi u nh t i ho c nh khung thì không ư c coi là tình ti t gi m nh trong khi quy t nh hình ph t". Ví d : M t ngư i ph m t i gi t ngư i trong tr ng thái tinh th n b kích ng m nh( kho n 1 i u 95 B lu t hình s năm 1999) thì khi quy t nh hình ph t không ư c áp d ng i m d kho n 1 i u 46 B lu t hình s năm 1999 i v i ngư i ó. 6. Các tình ti t tăng n ng trách nhi m hình s ( i u 48). i u 48 B lu t hình s năm 1999 quy nh b sung m t s tình ti t tăng n ng trách nhi m hình s mà i u 39 B lu t hình s năm 1985 chưa quy nh; c th là các tình ti t sau ây: a- Ph m t i có tính ch t chuyên nghi p ( i m b kho n 1); b- L i d ng ch c v , quy n h n ph m t i (n u không thu c trư ng h p l i d ng ch c v cao) ( i m c kho n 1); c- Ph m t i có tính ch t côn ( i m d kho n 1); d- Ph m t i i v i ngư i l thu c mình v m t tinh th n ( i m h kho n 1); - Xâm ph m tài s n c a Nhà nư c ( i m i kho n 1); ng th i i u 48 B lu t hình s năm 1999 cũng ã b tình ti t "ph m t i trong th i gian ang ch p hành hình ph t" ư c quy nh t i i m d kho n 1 i u 39 B lu t hình s năm 1985. Theo quy nh t i kho n 2 i u 7 B lu t hình s năm 1999 và hư ng d n t i Thông tư liên t ch s 02/2000/TTLT, thì không ư c áp d ng nh ng tình ti t tăng n ng nói trên i v i ngư i th c hi n t i ph m trư c 0 gi 00 ngày 01-7-2000 mà sau th i i m này m i b xét x , cho dù h có các tình ti t tăng n ng này. 7. Tái ph m (kho n 1 i u 49) Kho n 1 i u 49 B lu t hình s năm 1999 quy nh: "Tái ph m là trư ng h p ã b k t án, chưa ư c xoá án tích mà l i ph m t i do c ý ho c ph m t i r t nghiêm tr ng, t i c bi t nghiêm tr ng do vô ý". Quy nh này m r ng i tư ng là tái ph m, t c là không có l i cho ngư i ph m t i so v i quy nh t i kho n 1 i u 40 B lu t hình s năm 1985. Theo kho n 1 i u 40 B lu t hình s năm 1985 thì i u ki n coi là tái ph m khi ngư i ph m t i " ã b ph t tù..., chưa ư c xoá án mà l i ph m t i...", còn theo quy nh t i kho n 1 i u 49 B lu t hình s năm 1999 i u ki n coi là tái ph m n u ngư i ph m t i " ã b k t án, chưa ư c xoá án tích mà l i ph m t i...". i u ó có nghĩa là ngư i b Toà án x ph t v i b t c hình ph t chính nào (c nh cáo, ph t ti n, c i t o không giam gi ...) chưa ư c xoá án tích mà l i ph m t i do c ý ho c t i r t nghiêm tr ng, t i c bi t nghiêm tr ng do vô ý u b coi là tái ph m. C n chú ý là vi c xác nh t i r t nghiêm tr ng, t i c bi t ngh êm tr ng là căn c vào m c cao nh t c a khung hình ph t ư c quy nh trong i u lu t tương ng c B lu t hình s năm 1999.
Vì v y, i v i ngư i b k t án trư c 0 gi 00 ngày 01-7-2000 mà không ph i b ph t tù có th i h n, tù chung thân, t hình v t i do c ý ho c v t i nghiêm tr ng do vô ý, nhưng sau th i i m này chưa ư c xoá án tích mà l i ph m t i do c ý ho c t i r t nghiêm tr ng, t i c bi t nghiêm tr ng do vô ý, thì không áp d ng kho n 1 i u 49 B lu t hình s năm 1999 coi là h tái ph m. Ví d : M t ngư i b Toà án ph t c nh cáo vào ngày 30-6-2000, ngày 30-5-2001 ngư i này l i ph m t i do c ý, thì Toà án không coi là h tái ph m. 8. Tái ph m nguy hi m (kho n 2 i u 49) Kho n 2 i u 49 B lu t hình s năm 1999 quy nh v tái ph m nguy hi m là có l i hơn cho ngư i ph m t i so v i quy nh t i kho n 2 i u 40 B lu t hình s năm 1985; vì v y, căn c vào kho n 3 i u 7 B lu t hình s năm 1999, Toà án ư c áp d ng quy nh này xác nh tái ph m nguy hi m i v i ngư i b k t án trư c 0 gi 00 ngày 01-7-2000, nhưng sau th i i m này chưa ư c xoá án tích mà l i ph m t i. C n chú ý là vi c xác nh t i r t nghiêm tr ng, t i c bi t nghiêm tr ng là căn c vào m c cao nh t c a khung hình ph t ư c quy nh trong i u lu t tương ng c a B lu t hình s năm 1999. Ví d 1: M t ngư i ã b x ph t 5 năm tù v t i buôn l u theo kho n 1 i u 97 B lu t hình s năm 1985, sau ngày 01-7-2000 l i ph m t i và b truy t , xét x v t i buôn bán hàng c m theo kho n 2 i u 156 B lu t hình s năm 1999, thì theo quy nh t i i m a kho n 2 i u 40 B lu t hình s năm 1985 trư ng h p này là tái ph m nguy hi m; còn theo quy nh t i i m a kho n 2 i u 49 B lu t hình s năm 1999 thì trư ng h p này ch là tái ph m. Ví d 2: M t ngư i ã b coi là tái ph m theo quy nh t i kho n 1 i u 40 B lu t hình s năm 1985, chưa ư c xoá án, sau ngày 01-7-2000 l i ph m t i và b truy t , xét x v t i vô ý làm ch t ngư i theo kho n 2 i u 98 B lu t hình s năm 1999, thì trư ng h p này v n không xác nh là tái ph m nguy hi m như quy nh t i i m b kho n 2 i u 40 B lu t hình s năm 1985. 9. Xác nh tái ph m, tái ph m nguy hi m trong m t s trư ng h p c th thu c các trư ng h p quy nh t i M c 3 Ngh quy t s 32 c a Qu c h i. a- Trong trư ng h p m t ngư i b k t án v các t i ph m theo quy nh c a B lu t hình s năm 1985, nay theo quy nh c a B lu t hình s năm 1999 thì các hành vi ó không ph i là t i ph m (t c là t t c u ư c xoá án tích k t ngày 04-1-2000 theo M c 3 Ngh quy t s 32 c a Qu c h i), thì không tính các l n k t án này xác nh là tái ph m, tái ph m nguy hi m. Ví d : năm 1998 m t ngư i b x ph t 6 tháng tù v t i tr m c p tài s n c a công dân (tài s n có giá tr dư i năm trăm nghìn ng, không gây h u qu nghiêm tr ng, chưa b x ph t hành chính v hành vi chi m o t tài s n, chưa b k t án v t i chi m o t tài s n ho c ã b k t án v t i chi m o t tài s n, nhưng ã ư c xóa án tích), sau khi ch p hành xong hình ph t tù thì năm 1999 l i b x ph t 1 năm tù v t i gây r i tr t t công c ng (không gây h u qu nghiêm tr ng, chưa b x ph t hành chính v hành vi này, chưa b k t án v t i này ho c ã b k t án v t i này nhưng ã ư c xoá án tích) và ã ch p hành xong hình ph t tù, thì theo quy nh t i kho n 1 i u 138, kho n 1
i u 245 B lu t hình s năm 1999, M c 3 Ngh quy t s 32 c a Qu c h i, trong trư ng h p này ngư i ó ương nhiên ư c xoá án tích k t ngày 04-1-2000 i v i t t c các l n b k t án trên ây. b- Trong trư ng h p m t ngư i b k t án v các t i ph m theo quy nh c a B lu t hình s năm 1985, nay theo quy nh c a B lu t hình s năm 1999 thì có hành vi không ph i là t i ph m (t c là ư c xoá án tích k t ngày 04-1-2000 theo M c 3 Ngh quy t s 32 c a Qu c h i), có hành vi v n là t i ph m, thì không tính các l n b k t án v các hành vi mà theo quy nh c a B lu t hình s năm 1999 không ph i là t i ph m xác nh là tái ph m, tái ph m nguy hi m. Ví d 1: Năm 1997 m t ngư i b x ph t 6 tháng tù v t i tr m c p tài s n c a công dân (tài s n có giá tr dư i năm trăm nghìn ng, không gây h u qu nghiêm tr ng, chưa b x ph t hành chính v hành vi chi m o t tài s n, chưa b k t án v t i chi m o t tài s n ho c ã b k t án v t i chi m o t tài s n, nhưng ã ư c xoá án tích), sau khi ch p hành xong hình ph t tù, thì năm 1998 l i b x ph t 2 năm tù v t i mua bán ph n . Trong trư ng h p này theo quy nh t i kho n 1 i u 138, kho n 1 i u 119 B lu t hình s năm 1999, m c 3 Ngh quy t s 32 c a Qu c h i, thì ngư i ó ương nhiên ư c xoá án tích k t ngày 04-1-2000 i v i l n b x ph t 6 tháng tù, còn l n b x ph t 2 năm tù thì chưa ư c xoá án tích và ph i xem xét xác nh tái ph m, tái ph m nguy hi m. Ví d : Năm 1995 m t ngư i b x ph t 6 tháng tù v t i tr m c p tài s n c a công dân (tài s n có giá tr dư i năm trăm nghìn ng, không gây h u qu nghiêm tr ng, chưa b x ph t hành chính v hành vi chi m o t tài s n, chưa b k t án v t i chi m o t tài s n ho c ã b k t án v t i chi m o t tài s n, nhưng ã ư c xoá án tích); sau khi ch p hành xong hình ph t tù thì năm 1998 b x ph t 3 năm tù v t i tr m c p tài s n c a công dân (tài s n có giá tr 300 nghìn ng) theo i m d kho n 2 i u 155 B lu t hình s năm 1985; theo quy nh t i kho n 1 i u 138 B lu t hình s năm 1999 và M c 3 Ngh quy t s 32 c a Qu c h i, trong trư ng h p này ngư i ó ương nhiên ư c xoá án tích k t ngày 04-1-2000 i v i l n b k t án u tiên 6 tháng tù (v i lý do chưa có y các y u t c u thành t i ph m), còn các l n b k t án sau theo quy nh t i kho n 1 i u 138 B lu t hình s năm 1999 thì các hành vi ó v n là t i ph m (vào th i i m truy c u trách nhi m hình s ), cho nên chưa ư c xoá án tích và ph i xem xét xác nh tái ph m, tái ph m nguy hi m. 10. Quy t nh hình ph t nh hơn quy nh c a B lu t hình s ( i u 47). Khi quy nh hình ph t nh hơn quy nh c a B lu t hình s c n th c hi n úng các quy nh t i i u 47 B lu t hình s năm 1999 và c n chú ý các i m sau ây: a- Quy nh "Toà án có th quy t nh m t hình ph t dư i m c th p nh t c a khung hình ph t mà i u lu t ã quy nh nhưng ph i trong khung hình ph t li n k nh hơn c a i u lu t" ư c áp d ng trong trư ng h p i u lu t có t hai khung hình ph t tr lên và ngư i ph m t i b truy c u trách nhi m hình s không ph i theo khung hình ph t nh nh t. N u các khung hình ph t c a i u lu t ư c s p x p theo th t 1, 2, 3... và t nh nh t n n ng nh t, thì theo quy nh này khi có t hai tình ti t gi m nh quy nh t i kho n 1 i u 46 B lu t hình s năm 1999 tr lên, Toà án ch có th quy nh m t hình ph t trong khung hình ph t c a kho n 1, n u ngư i ph m t i b xét x
theo kho n 2; Toà án ch có th quy t nh m t hình ph t trong khung hình ph t c a kho n 2, n u ngư i ph m t i b xét x theo kho n 3... Ví d : M t ngư i ph m t i tr m c p tài s n và có t hai tình ti t gi m nh quy nh t i kho n 1 i u 46 B lu t hình s năm 1999 tr lên, vi c áp d ng quy nh trên ây c a i u 47 B lu t hình s năm 1999 như sau: - N u ngư i ph m t i b xét x theo kho n 2 i u 138 B lu t hình s năm 1999 thì Toà án có th quy t nh m t hình ph t dư i 2 năm tù, nhưng ph i trong khung hình ph t c a kho n 1; c th là ch ư c ph t tù t 6 tháng n dư i 2 năm ho c ph t c i t o không giam gi n ba năm. - N u ngư i ph m t i b xét x theo kho n 3 i u 138 B lu t hình s năm 1999 thì Toà án có th quy t nh i v i h m t hình ph t tù dư i 7 năm, nhưng ph i trong khung hình ph t c a kho n 2; c th là ch ư c ph t tù t 2 năm n dư i 7 năm. - N u ngư i ph m t i b xét x theo kho n 4 i u 138 B lu t hình s năm 1999 thì Toà án có th quy t nh i v i h m t hình ph t tù dư i 12 năm, nhưng ph i trong khung hình ph t c a kho n 3; c th là ch ư c ph t tù t 7 năm n dư i 12 năm. b- Khi áp d ng quy nh "Trong trư ng h p i u lu t ch có m t khung hình ph t ho c khung hình ph t ó là khung hình ph t nh nh t c a i u lu t, thì Toà án có th quy t nh m t hình ph t dư i m c th p nh t c a khung ho c chuy n sang m t hình ph t khác thu c lo i nh hơn" c n chú ý: - i v i hình ph t tù có th i h n, thì theo quy nh t i i u 33 B lu t hình s năm 1999 m c t i thi u c a lo i hình ph t này là 3 tháng; do ó, trong m i trư ng h p khi quy t nh m t hình ph t dư i m c th p nh t c a khung hình ph t mà i u lu t quy nh m c th p nh t c a khung hình ph t là trên 3 tháng tù, thì không ư c quy t nh m c hình ph t tù dư i 3 tháng; n u m c th p nh t c a khung hình ph t là 3 tháng tù, thì ch có th chuy n sang hình ph t khác thu c lo i nh hơn. Ví d 1: M t ngư i buôn bán hàng gi tương ương v i s lư ng c a hàng th t có giá tr 40 tri u ng thu c kho n 1 i u 156 B lu t hình s năm 1999, có hai tình ti t gi m nh quy nh t i kho n 1 i u 46 B lu t hình s năm 1999 tr lên, thì i v i h ch có th quy t nh m t hình ph t tù t 3 tháng n dư i 6 tháng ho c chuy n sang hình ph t khác thu c lo i nh hơn (c nh cáo, ph t ti n, c i t o không giam gi ). Ví d 2: M t ngư i t ch c vi c k t hôn cho nh ng ngư i chưa n tu i k t hôn ã b x ph t hành chính v hành vi này mà còn vi ph m theo quy nh t i i u 148 B lu t hình s năm 1999, có hai tình ti t gi m nh quy nh t i kho n 1 i u 46 B lu t hình s năm 1999 tr lên, thì i v i h không ư c quy t nh m t hình ph t tù dư i 3 tháng (m c th p c a lo i hình ph t tù có th i h n) mà ch có th x ph t c nh cáo, c i t o không giam gi n 2 năm. - i v i hình ph t c i t o không giam gi , thì theo quy nh t i i u 31 B lu t hình s năm 1999, m c t i thi u c a hình ph t này là 6 tháng; do ó, trong m i trư ng h p khi quy t nh m t hình ph t dư i m c th p nh t c a khung hình ph t, không ư c quy t nh m c hình ph t c i t o không giam gi dư i 6 tháng.
- i v i hình ph t ti n, thì theo quy nh t i i u 30 B lu t hình s năm 1999, m c t i thi u là 1 tri u ng; do ó, trong m i trư ng h p khi quy t nh m t hình ph t dư i m c th p nh t c a khung hình ph t, không ư c quy t nh m c hình ph t ti n dư i 1 tri u ng. N u m c th p nh t c a khung hình ph t là 1 tri u ng, thì ch có th chuy n sang hình ph t khác thu c lo i nh hơn là c nh cáo. c- C n ph i h n ch và ph i h t s c ch t ch khi áp d ng các quy nh t i i u 47 B lu t hình s năm 1999 trong trư ng h p n u không có nhi u tình ti t gi m nh quy nh t i kho n 1 i u 46 B lu t hình s năm 1999, thì b cáo ph i b x ph t m c cao c a khung hình ph t. Thông thư ng trong trư ng h p này khi có nhi u tình ti t gi m nh quy nh t i kho n 1 i u 46 B lu t hình s năm 1999, thì Toà án có th quy t nh m t hình ph t m c th p c a khung hình ph t mà b cáo b xét x . d- Khi xét x cùng m t l n m t ngư i ph m nhi u t i, n u t i nào mà ngư i ph m t i có nhi u tình ti t gi m nh quy nh t i kho n 1 i u 46 B lu t hình s năm 1999, thì có th áp d ng i u 47 B lu t hình s năm 1999 quy t nh hình ph t nh hơn quy nh c a B lu t hình s i v i t i ó, sau ó quy t nh hình ph t chung theo quy nh t i i u 50 B lu t hình s năm 1999. - Lý do c a vi c quy t nh hình ph t nh hơn quy nh c a B lu t hình s c n ư c ghi rõ trong b n án. e- Theo quy nh t i i u 47 B lu t hình s năm 1999, thì vi c quy t nh hình ph t nh hơn quy nh c a B lu t hình s ch áp d ng i v i các hình ph t chính mà không áp d ng i v i hình ph t b sung, b i vì i v i hình ph t b sung không th có nhi u khung hình ph t, không có quy nh m t khung hình ph t, không có khung hình ph t nh nh t và không quy nh vi c chuy n sang hình ph t khác thu c lo i nh hơn. 11. Xoá án tích ( i u 64, i u 65, i u 66 và i u 67). Khi xóa án tích ph i th c hi n úng các quy nh t i các i u 64, 65, 66 và 67 B lu t hình s năm 1999 và c n chú ý m t s i m sau ây: a- ư c xoá án tích trong trư ng h p c bi t, ngư i b k t án ph i có các i u ki n: có nh ng ti n b rõ r t; ã l p công; ư c cơ quan, t ch c nơi ngư i ó công tác ho c chính quy n a phương nơi ngư i ó thư ng trú ngh ; ã m t ph n ba th i h n quy nh t i i u 64, i u 65 B lu t hình s năm 1999, k t khi ch p hành xong b n án ho c t khi h t th i hi u thi hành b n án. - "Có nh ng ti n b rõ r t" là sau khi ch p hành xong b n án ho c t khi h t th i hi u thi hành b n án ã hoà nh p vào c ng ng, tham gia làm ăn lương thi n, ch p hành y các ch trương, chính sách c a ng và Nhà nư c... - " ã l p công" là có thành tích xu t s c trong cu c s ng, trong s n xu t, chi n u, h c t p, công tác ư c cơ quan có thNm quy n khen thư ng ho c ch ng nh n. b- Khi áp d ng quy nh t i kho n 1 i u 67 B lu t hình s năm 1999 c n chú ý là th i h n xoá án tích ư c căn c vào hình ph t chính ã tuyên, mà không căn c vào hình ph t b sung; th i h n ó b t u ư c tính k t ngày ch p hành xong hình
ph t chính, hình ph t b sung và các quy t nh khác c a b n án, ch không ph i b t u ư c tính k t ngày ch p hành xong hình ph t chính. Ví d : M t ngư i b ph t 2 năm tù v t i tr m c p tài s n, ph i b i thư ng cho ngư i b h i 5 tri u ng, ph i n p 50 ngàn ng án phí hình s sơ thNm và 250 ngàn ng án phí dân s sơ thNm. Trong trư ng h p này theo quy nh t i kho n 2 i u 64 B lu t hình s năm 1999 thì ngư i này ương nhiên ư c xoá án tích, n u h t th i h n 3 năm k t ngày ch p hành xong hình ph t tù 2 năm, b i thư ng xong 5 tri u ng cho ngư i b h i, ã n p 50 ngàn ng án phí hình s sơ thNm và 250 ngàn ng án phí dân s sơ thNm ho c k t ngày h t th i hi u thi hành hành b n án, ngư i ó không ph m t i m i. Th i h n 3 năm ư c tính k t ngày ch p hành xong t t c các quy t nh c a b n án (bao g m: hình ph t 2 năm tù, b i dư ng cho ngư i b h i 5 tri u ng, n p 50 ngàn ng án phí hình s sơ thNm và 250 ngàn ng án phí dân s sơ thNm) ch không ph i k t ngày ch p hành xong hình ph t chính là 2 năm tù; c th là: - N u trư c khi ch p hành xong hình ph t tù 2 năm ngư i ó ã b i thư ng xong cho ngư i b h i 5 tri u ng, ã n p 50 ngàn ng án phí hình s sơ thNm và 250 ngàn ng án phí dân s sơ thNm, thì th i h n 3 năm ư c tính k t ngày ch p hành xong hình ph t tù 2 năm. - N u sau khi ch p hành xong hình ph t tù 2 năm, ã b i thư ng xong cho ngư i b h i 5 tri u ng, nhưng chưa n p các kho n án phí (m c dù ã có quy t nh thi hành án), thì th i h n 3 năm ư c tính k t ngày h n p các kho n án phí.... c- ư c coi là ch p hành xong hình ph t chính, hình ph t b sung và các quy t khác c a b n án trong các trư ng h p sau ây: - Ngư i b k t án t mình ã ch p hành xong hình ph t chính, hình ph t b sung và các quy t nh khác c a b n án; - Ngư i b k t án ã ch p hành xong hình ph t chính, hình ph t b sung, còn các quy t nh v tài s n trong b n án hình s ã có ngư i n p thay cho ngư i b k t án (ngư i thân c a ngư i b k t án ã b i thư ng thay, ã n p ti n án phí, ti n ph t... thay cho ngư i b k t án ho c ngư i cùng ngư i b k t án ph i liên i b i thư ng ã b i thư ng toàn b theo quy t nh c a b n án); - Ngư i b x ph t tù, nhưng ư c hư ng án treo ã ch p hành xong th i gian th thách, trong trư ng h p ã ch p hành xong hình ph t b sung và các quy t nh khác c a b n án (n u có). d- Khi xem xét th i hi u thi hành b n án ã h t hay chưa xem xét vi c xoá án tích, thì c n ph i căn c vào i u 55 B lu t hình s năm 1999. c bi t c n chú ý là th i hi u thi hành b n án hình s i v i trư ng h p x ph t ti n trư c ây chưa ư c quy nh trong B lu t hình s năm 1985, cho nên ư c thi hành theo Pháp l nh Thi hành án dân s , nay ã ư c quy nh b sung t i i m a kho n 2 i u 55 B lu t hình s năm 1999, mà theo quy nh này thì th i hi u thi hành án i v i hình ph t ti n là 5 năm, k t ngày b n án, quy t nh c a Toà án có hi u l c pháp lu t.
i v i các quy t nh khác v tài s n trong b n án hình s (như: ti n b i thư ng thi t h i; tr l i tài s n; t ch thu v t, ti n tr c ti p liên quan n thi t h i; t ch thu tài s n, án phí...) thì v n thi hành theo các quy nh c a Pháp l nh Thi hành án dân s ( i u 1). i u 21 Pháp l nh Thi hành án dân s ã quy nh c th v th i hi u thi hành b n án, quy t nh có hi u l c pháp lu t; do ó, xem xét th i hi u thi hành án i v i các quy t nh v tài s n trong b n án hình s ã h t hay chưa thì c n phân bi t như sau: d.1- ã h t th i hi u thi hành án i v i các quy t nh v tài s n trong b n án hình s , n u h t th i h n quy nh t i i u 21 Pháp l nh Thi hành án dân s mà không có tr ng i khách quan, nhưng ngư i ư c thi hành án không có ơn g i cơ quan thi hành án yêu c u thi hành án ho c trong trư ng h p Th trư ng cơ quan thi hành án ph i ch ng ra quy t nh thi hành án, nhưng ã không ra quy t nh thi hành án. Ví d : - H t th i h n 3 năm, k t ngày b n án, quy t nh c a Toà án có hi u l c pháp lu t, cá nhân ư c Toà án quy t nh tr l i tài s n ho c b i thư ng thi t h i m c dù không có tr ng i khách quan, nhưng không có ơn g i cơ quan thi hành án yêu c u thi hành án, thì quy t nh v tr l i tài s n ho c b i thư ng thi t h i này c a Toà án h t hi u l c thi hành. - H t th i h n 1 năm, k t ngày b n án, quy t nh c a Toà án có hi u l c pháp lu t mà cơ quan, t ch c ư c thi hành án không có ơn g i cơ quan thi hành án yêu c u thi hành án i v i quy t nh v tr tài s n ho c b i thư ng thi t h i tài s n xã h i ch nghĩa và Th trư ng cơ quan thi hành án cũng không ch ng ra quy t nh thi hành án theo quy nh c a Pháp l nh Thi hành án dân s , thì quy t nh c a Toà án h t hi u l c thi hành. d.2- N u trong th i h n quy nh t i i u 21 Pháp l nh Thi hành án dân s mà cá nhân ư c thi hành án, cơ quan, t ch c ư c thi hành án ã có ơn g i cơ quan thi hành án yêu c u thi hành án ho c Th trư ng cơ quan thi hành án ã ch ng ra quy t nh thi hành án, thì ch khi nào ngư i b k t án thi hành xong các quy t nh v tài s n ho c có quy t nh ình ch thi hành án thì m i ư c coi là ã ch p hành xong các quy t nh c a Toà án v tài s n trong b n án hình s . 12. Hi u l c thi hành c a Ngh quy t. Ngh quy t này ã ư c H i ng ThNm phám Toà án nhân dân t i cao thông qua ngày 04 tháng 8 năm 2000 và có hi u l c thi hành k t ngày 01 tháng 9 năm 2000. Tr nh H ng Dương ( ã ký)