intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Nghiên Cứu Động Vật - Sinh Vật Nhân Chuẩn Phần 2

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST
Báo xấu
52
lượt xem 4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sơ đồ cấu tạo cơ thể động vật đã được quy định nghiêm ngặt trong quá trình phát triển cơ thể (ontogeny) từ giai đoạn phôi đến các giai đoạn phát sinh hình thái (metamorphosis) sau đó.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên Cứu Động Vật - Sinh Vật Nhân Chuẩn Phần 2

  1. Âa daûng âäüng váût ... Hçnh 1.1: Sæû phán bäú säú loaìi Boü caïnh cæïng. Âæåìng âäöng âàóng thãø hiãûn caïc khu væûc âoï coï cuìng säú loaìi. ÅÍ hçnh trãn, Boü caïnh cæïng âa daûng nháút åí vuìng nhiãût âåïi áøm phêa bàõc cuía Cháu Uïc, coìn pháön trung tán khä raïo thç êt loaìi hån. Hçnh dæåïi laì åí Bàõc Myî, sæû âa daûng sinh hoüc cao xuáút hiãûn åí khu væûc phêa nam , âoï laì vuìng khê háûu áúm, âa daûng âëa hçnh vaì cáúu truïc âëa cháút phæïc taûp (theo Pearson vaì Cassola, 1992). (2). Coï sæû âiãöu chènh vãö âàûc tênh phán bäú cuía caïc loaìi æu thãú trong caïc nhoïm sinh váût do sæû thêch nghi våïi mäi træåìng säúng thê duû nhæ boü Caïnh cæïng, 17
  2. Dæång Trê Duîng GT. 2001 Bæåïm vaì Chim åí Bàõc Myî vaì Cháu UÏc coï säú loaìi tæång tæû våïi nhæîng loaìi khaïc nhæng mäùi nhoïm sinh váût coï thãø coï säú loaìi phong phuï nháút åí mäüt vuìng naìo âoï trãn thãú giåïi nhæ Bæåïm coï tênh âa daûng nháút åí phiïa táy Cháu Phi åí pháön bàõc xêch âaûo, âäúi våïi Chim, âäüng váût coï vuï vaì Linh træåíng coï tênh âa daûng sinh hoüc cao nháút thuäüc vãö vuìng âáút åí miãön trung vaì phêa táy cháu Phi (hçnh 1.2). Hçnh 1.2: Sæû âa daûng thaình pháön loaìi Bæåïm vaì Chim coï mäúi quan hãû chàûc cheí våïi sæû âa daûng cuía Boü caïnh cæïng åí Bàõc Myî vaì Cháu Uïc. Mäùi âiãøm trãn âäö thë thãø hiãûn mäüt vuìng coï diãûn têch 275 Km cho mäùi caûnh. Vuìng coï nhiãöu Boü thç coï nhiãöu Chim (A) vaì Bæåïm (B) (theo Pearson vaì Cassola, 1992). (3). Sæû âa daûng sinh hoüc åí âaûi dæång tàng dáön khi âi vãö xêch âaûo cuîng tæång tæû nhæ åí âáút liãön. Thê duû nhæ san hä cuía Cháu UÏc coï hån 50 giäúng nhæng trong âoï 10 giäúng coï åí phiïa nam vuìng nhiãût âåïi. Âäúi våïi âäüng váût ngaình coï 18
  3. Âa daûng âäüng váût ... bao (Tunicates) säúng åí biãøn Âaûi Táy Dæång coï 103 loaìi, trong khi âoï coï 600 loaìi åí vuìng biãøn nhiãût âåïi. Sæû âa daûng naìy cuìng chiãöu våïi sæû âa daûng vãö phiãu sinh åí vuìng xêch âaûo nhæ truìng läø (Foramini ferans) vaì sæû tàng säú loaìi åí biãøn sáu. (4). Mäüt nguyãn nhán khaïc cuía tênh âa daûng sinh váût laì do taïc âäüng cuía sæû âa daûng vuìng âëa lyï, cuía khê háûu vaì sæû âa daûng vãö mäi træåìng säúng. Caïc quáön thãø trãn traïi âáút giaím do sæû tàng âäü áøm, giaím tia saïng màût tråìi vaì giaím læåüng mæa. Sæû keïm âa daûng cuía Cháu Phi so våïi Nam Myî vaì Cháu AÏ do åí Cháu Phi coï læåüng mæa êt hån vaì diãûn têch ræìng nhoí hån. Ngay caí trong caïc khu ræìng nhiãût âåïi Cháu Phi, vuìng Sahel laì vuìng êt mæa nháút cuîng coï säú loaìi tháúp hån vuìng mæa nhiãöu åí phiïa nam. Tuy nhiãn vuìng ræìng coí cuía Âäng vaì Trung Phi coï sæû âa daûng vãö thaình pháön loaìi Sån dæång (Antilope) vaì Ugulate maì nhæîng vuìng khaïc khäng coï. Âäúi våïi âäüng váût coï vuï, sæû âa daûng xuáút hiãûn åí vuìng coï læåüng mæa trung bçnh cao hån åí nhæîng vuìng khä raïo hay áøm tháúp. (5). Sæû âa daûng sinh hoüc xuáút hiãûn åí vuìng coï âëa hçnh phæïc taûp taûo nãn sæû caïch ly vãö di truyãön, thêch nghi vãö âëa lyï vaì hçnh thaình loaìi måïi. Thê duû trong mäüt loaìi, tæìng nhoïm khaïc nhau chiãúm tæìng vë trê khaïc nhau tæì chán nuïi âãún âènh nuïi cao, thç caïc nhoïm naìy coï thãø caïch ly vaì hçnh thaình caïc nhoïm loaìi khaïc nhau, mäùi loaìi thêch nghi mäùi vuìng cuía ngoün nuïi. Mäüt quaï trçnh tæång tæû cuîng coï thãø xaíy ra âäúi våïi låïp caï, chuïng phán bäú theo tæìng âoaûn khaïc nhau cuía hãû thäúng cáúp thoaït næåïc vaì hçnh thaình tæìng vuìng phán nhoí hån. Âäúi våïi nhæîng vuìng âiaû lyï phæïc taûp, coï sæû khaïc biãût roí raìng vãö âiãöu kiãûn âáút âai khiãún cho caïc loaìi seî hçnh thaình caïc nhoïm thêch nghi riãng biãût våïi tæìng loaûi âáút. 19
  4. Dæång Trê Duîng GT. 2001 (6). Yãúu täú lëch sæí cuîng laì mäüt trong nhæîng yãúu täú quan troüng quyãút âënh tênh âa daûng sinh hoüc, nhæîng vuìng cäø xæa seî coï tênh âa daûng sinh hoüc cao hån vuìng måïi hçnh thaình. Thê duû nhæ thaình pháön loaìi san hä åí vuìng ÁÚn Âäü Dæång vaì Táy Thaïi Bçnh Dæångü cao gáúp nhiãöu láön so våïi thaình pháön loaìi san hä åí Âaûi Táy Dæång. Hçnh 1.3: Sæû phán bäú cuía caïc giäúng san hä trãn traïi âáút, thãø hiãûn sæû táûp trung chuí yãúu åí phiïa táy Thaïi Bçnh Dæång vaì ÁÚn Âäü dæång vaì mäüt êt åí Caribbean. Con säú trãn âæåìng âäöng âàông chè säú giäúng, caïc âiãøm nàòm trãn mäüt âæåìng coï cuìng säú giäúng (Theo Swtehli vaì Wells, 1971). Theo hçnh 1.3 cho tháúy coï khoaíng 50 loaìi åí vuìng ÁÚn Âäü - Thaïi Bçnh Dæång nhæng laûi coï khoaíng 20 loaìi åí vuìng biãøn Caribbean vaì cáûn Âaûi Táy Dæång. Nhæîng vuìng âáút cäø seî coï nhiãöu thåìi gian âãø nháûn caïc loaìi tæì caïc vuìng khaïc nhau trãn traïi âáút âi âãún vaì cuîng coï nhiãöu thåìi gian âãø chuïng thêch nghi våïi hoaìn caính måïi. II. Âa daûng âäüng váût 1. Nguyãn nhán vaì táöm quan troüng cuía tênh âa daûng åí âäüng váût. Æåïc tênh caïch nay 5000 triãûu nàm âaî coï sæû säúng vaì sinh váût âáöu tiãn xuáút hiãûn caïch nay khoaíng 3800 triãûu nàm. Våïi mäüt lëch sæí láu daìi nhæ thãú, sæû tiãún hoïa âaî mang laûi tênh âa daûng sinh váût cuía ngaìy häm nay maì chuïng ta biãút âæåüc. 20
  5. Âa daûng âäüng váût ... Mäüt caïch tênh toaïn cå baín vãö sæû âa daûng sinh hoüc laì dæûa vaì sæû biãún âäøi hay sæû khaïc biãût cuía tæìng caï thãø trong mäüt quáön thãø hay trong mäüt loaìi. Choün loüc tæû nhiãn âaî giæî laûûi nhæîng caï thãø näøi báût nháút maì chuïng coï thãø täön taûi vaì sinh saín âæåüc. Theo quaï trçnh tiãún hoaï, nhæîng daûng thêch nghi khaïc nhau xuáút hiãûn vaìo tæìng thåìi kyì khaïc nhau âaî hçnh thaình nãn loaìi måïi vaì coï caí sæû phán chia thaình hai loaìi khaïc nhau tæì mäüt loaìi ban âáöu. Mäüt nhán täú khaïc goïp pháön vaìo sæû gia tàng tênh âa daûng cuía sinh váût laì sæû âa daûng cuía caïc nhán täú mäi træåìng cuû thãø laì coï ráút nhiãöu äø sinh thaïi (niche) trãn traïi âáút. Loaìi hay quáön thãø coï thãø nháûn láúy tæì mäüt nguäön gene vaìo thåìi xa xæa âãø hçnh thaình nãn 2 loaìi måïi cuîng coi nhæ laì kãút quaí cuía sæû khaïc biãût vãö vuìng sinh säúng, thæïc àn, voìng âåìi hay nhëp vaì chu kyì sinh saín. Sæû thêch nghi theo nhiãöu hæåïng khaïc nhau coï thãø thuïc âáøy tênh âa daûng sinh hoüc theo nhiãöu træåìng håüp vaì hãû thäúng phán loaûi khaïc nhau. Sæû âäöng tiãún hoaï hay sæû cäüng sinh cuía nhiãöu loaìi cuîng taûo ra sæû âa daûng. Háöu hãút caïc nhaì nghiãn cæïu âãöu cho ràòng sinh váût hiãûn nay xuáút phaït tæì mäüt vaìi loaìi täø tiãn ban âáöu xuáút hiãûn cuìng mäüt thåìi kyì, caïc loaìi naìy traîi qua thåìi gian tiãún hoïa âãø hçnh thaình nãn hãû sinh váût ngaìy nay. Nhæîng loaìi naìo khäng coï khaí nàng caûnh tranh seî bë loaûi træì. 2. Nhæîng quan âiãøm chung vãö sæû âa daûng âäüng váût. Theo sæû phán chia cuía Whittaker thç âäüng váût laì mäüt trong 5 giåïi sinh váût, xuáút hiãûn caïch nay khoaíng 1400 triãûu nàm (theo kãút quaí phán têch hoïa thaûch). Ngaìy nay âaî phán loaûi vaì mä taí khoaíng hån mäüt triãûu loaìi âäüng váût, con säú naìy seî tàng lãn do sæû phaït hiãûn thãm loaìi åí vuìng nhiãût âåïi nhæ Cháu Phi, Âäng Nam AÏ, Cháu UÏc vaì Nam Myî. Chè coï mäüt âiãøm maì ta muäún noïi âãún laì tênh âa daûng vaì säú læåüng loaìi hiãûn nay coï nguäön gäúc tæì mäüt vaìi loaìi ban så, coï nhiãöu bàòng chæïng 21
  6. Dæång Trê Duîng GT. 2001 chæïng minh cho yï tæåíng naìy laì cáúu truïc cuía roi (flagella), tênh thäúng nháút cuía såüi gene, hçnh thaïi vaì cáúu truïc phán tæí cuía tæìng loaìi. Sæû phán bäú cuía caïc loaìi hiãûn nay khäng chè laì kãút quaí cuía lëch sæí láu daìi maì coìn laì kãút quaí aính hæåíng cuía caïc nhán täú sinh thaïi. Thuyãút luûc âëa träi daût laì mäüt bàòng chæïng lëch sæí huìng häön nháút âãø noïi lãn sæû phán bäú cuía âäüng váût trãn traïi âáút. Simpson (1983) phán chia traïi âáút thaình 6 vuìng âëa sinh hoüc theo sæû phán bäú tæång æïng cuía âäüng váût âoï laì vuìng cæûc (Palearctic), bàõc Myî (Nearctic), ÁÚn âäü - Maî lai (Oriental), Ethiopi, Trung Nam Myî (Neotropical) vaì UÏc cháu. Ngaìy nay sæû phán bäú cuía âäüng váût bë chi phäúi maûnh båíi con ngæåìi nháút laì viãûc buän baïn giæîa caïc quäúc gia. Nhæîng con váût âæåüc mang âãún vuìng âáút måïi seî thêch nghi våïi nhæîng vuìng coï âiãöu kiãûn gáön giäúng våïi nåi chuïng åí træåïc kia tæì âoï coï thãø chuïng seî gia tàng säú læåüng, lan truyãön bãûnh táût kãø caí nhæîng loaìi âëa phæång vaì aính hæåíng âãún hãû sinh thaïi thê duû nhæ kiãún læía vaì boü caïnh cæïng Nháût åí Myî, kiãún Argentina åí Âëa trung haíi. 3. Caïc yãúu täú aính hæåíng tênh âa daûng âäüng váût Theo Darwin thç choün loüc tæû nhiãn vaì tiãún hoïa laì cå såí cuía viãûc taûo ra sæû âa daûng loaìi tæì mäüt daûng täø tiãn coï cáúu taûo âån giaín trong suäút quaï trçnh lëch sæí cuía traïi âáút. Thuyãút Darwin âæåüc trçnh baìy nhæ sau (1) coï mäüt caï thãø coï sæû biãún âäøi vãö hçnh daûng, voìng âåìi, sinh lyï, táûp quaïn seî gáy biãún âäøi vãö di truyãön, (2) choün loüc tæû nhiãn thêch æïng cho nhæîng loaìi coï khaí nàng täön taûi vaì sinh saín täút, (3) sæû biãún âäøi vãö táön säú allele vaì sæû thêch nghi tàng lãn gáy ra âäüt biãún vaì thay âäøi kiãøu di truyãön vaì (4) hçnh thaình nãn loaìi måïi tæì mäüt loaìi ban âáöu. Sæû phán chia loaìi måïi tæì mäüt loaìi ban âáöu trong cuìng mäüt vuìng âëa lyï âaî laìm tàng sæû âa daûng loaìi, coï nhiãöu thê duû chæïng minh nhæ chim seí, kyì nhäng, âäüng váût cháu UÏc, Caï rä åí häö Victoria, kiãún åí Camponotus ... Trong nhæîng 22
  7. Âa daûng âäüng váût ... træåìng håüp khaïc, chuïng ta cuîng coï thãø tháúy sæû quay tråí laûi trong quaï trçnh tiãún hoïa våïi kãút quaí laì nhæîng loaìi khäng coï quan hãû våïi nhau nhæng laûi coï hçnh daûng giäúng nhau. Cuîng coï sæû biãún máút loaìi laìm giaím âi tênh âa daûng âäüng váût nhæng nhçn chung sæû âa daûng sinh hoüc seî gia tàng cháûm dáön dáön qua caïc giai âoaûn âëa cháút. Sæû biãún máút âäüt ngäüt âoï liãn quan âãún nhæîng thay âäøi khuíng khiãúp vãö khê háûu vaì mäi træåìng. Ngaìy nay ngæåìi ta âaî chæïng minh âæåüc ràòng vaìo thåìi kyì máút âi nhæîng âäüng váût coï kêch thæåïc låïn vaì nhæîng loaìi chim khäng bay âæåüc cuîng laì thåìi kyì xuáút hiãûn con ngæåìi åí Bàõc Myî, Madagasca vaì New Zealand III. Tênh âa daûng sinh hoüc åí vuìng nhiãût âåïi 1. Caïc nguyãn lyï chung Coï nhiãöu bàòng chæïng âãø chæïng minh tênh âa daûng sinh hoüc åí vuìng nhiãût âåïi, hiãûn nay coï nhiãöu giaí thuyãút tiãún bäü âæåüc váûn duûng âãø giaíi thêch quan âiãøm naìy. 1. Theo tênh cháút âëa lyï thç vuìng nhiãût âåïi coï khê háûu äøn âënh hån vuìng än âåïi. ÅÍ vuìng nhiãût âåïi caïc loaìi thêch nghi theo vuìng âëa lyï coï thãø säúng åí nhæîng vuìng tæång tæû trong khi âoï nhæîng loaìi vuìng än âåïi coï sæû khaïc biãût tæì bàõc âãún nam vaì sinh váût thãø hiãûn sæû phaín æïng tråí laûi våïi tæìng thåìi kyì bàng haì. Chè coï nhæîng loaìi än âåïi måïi coï khaí nàng di cæ vaì caûnh tranh våïi nhæîng loaìi âang täön taûi. 2. Quáön xaî vuìng nhiãût âåïi cäø hån vuìng än âåïi vç vuìng naìy coï nhiãöu thåìi gian cho sæû tiãún hoïa. Nhæîng loaìi måïi thêch nghi våïi âiãöu kiãûn säúng måïi, coï thåìi gian daìi hån cho quaï trçnh thêch nghi. Âiãöu kiãûn sinh säúng vaì táûp tênh sinh saín thãø hiãûn sæû thêch nghi roí neït. 3. Khê háûu noïng, áøm åí vuìng nhiãût âåïi taûo âiãöu kiãûn cho nhiãöu loaìi täön taûi. Nhæîng loaìi säúng vuìng än âåïi phaíi coï nhæîng hoaût âäüng sinh lyï chäúng laûi 23
  8. Dæång Trê Duîng GT. 2001 âiãöu kiãûn laûnh vaì bàng giaï, chuïng coï táûp tênh riãng nhæ khäng hoaût âäüng, nguí âäng hay di cæ âãø traïnh thåìi kyì giaï laûnh muìa âäng. Nhiãöu loaìi âäüng váût vaì thæûc váût khäng thãø thiïch nghi âiãöu kiãûn khaïc hån vuìng nhiãût âåïi thç khoï coï thãø taûo sæû tiãún hoïa. 4. Vuìng nhiãût âåïi coï nhiãöu aïp læûc taïc âäüng nhæ do dëch haûi, sáu bãûnh vaì kyï sinh truìng vç vuìng naìy khäng coï muìa âäng laûnh âãø haûn chãú sæû phaït triãøn cuía nhiãöu quáön thãø dëch bãûnh. Nhæîng loaìi täön taûi hiãûn nay laì nhæîng loaìi khaïng bãûnh hay chuïng coï khaí nàng täön taûi mäüt quáön thãø coï säú læåüng tháúp. Do âoï nghiãn cæïu sinh hoüc vuìng nhiãût âåïi laì sinh hoüc cuía nhæîng loaìi coï säú læåüng tháúp. Ngæåüc laûi vuìng än âåïi êt coï aïp læûc dëch bãûnh cho pheïp mäüt vaìi loaìi æu thãú vaì mäüt vaìi loaìi khäng caûnh tranh. 5. Vuìng nhiãût âåïi nháûn nhiãöu nàng læåüng màût tråìi trong mäüt nàm hån laì vuìng än âåïi nãn caïc quáön thãø vuìng nhiãût âåïi coï nàng suáút sinh hoüc cao hån tæì âoï nguäön taìi nguyãn phong phuï hån coï thãø cung cáúp cho nhiãöu loaìi, tuy nhiãn mäúi quan hãû giæîa nàng suáút vaì loaìi laì quan hãû nghëch, tæïc tênh âa daûng cao thç nàng suáút khäng cao. 2. Sæû âa daûng åí caïc vuìng âàûc træng a. Ræìng mæa nhiãût âåïi Ræìng mæa nhiãût âåïi laì mäüt trong nhæîng vuìng coï tênh âa daûng sinh hoüc cao trãn thãú giåïi nháút laì sæû âa daûng vãö hãû sinh thaïi nhæng tênh âa daûng naìy suy giaím nhanh choïng do sæû taìn phaï cuía con ngæåìi (hçnh 1.4). Màûc duì hiãûn nay ræìng nhiãût âåïi chiãúm khoaíng 7% diãûn têch traïi âáút nhæng noï chæïa khoaíng 1/2 säú loaìi sinh váût täön taûi trãn traïi âáút, æåïc tênh naìy dæûa trãn kãút quaí thu tháûp máùu cän truìng vaì giaïp xaïc vç âáy laì hai nhoïm coï säú loaìi cao nháút (hçnh 1.7). Theo æåïc tênh 24
  9. Âa daûng âäüng váût ... cho tháúy säú loaìi cän truìng âæåüc phaït hiãûn åí ræìng mæa nhiãût âåïi laì 5-30 triãûu, nãúu säú loaìi naìy thæûc sæû laì 30 triãûu thç säú loaìi cän truìng âæåüc phaït hiãûn åí ræìng mæa 25
  10. Dæång Trê Duîng GT. 2001 cho tháúy säú loaìi cän truìng âæåüc phaït hiãûn åí ræìng mæa nhiãût âåïi laì 5-30 triãûu, nãúu säú loaìi naìy thæûc sæû laì 30 triãûu thç säú loaìi cän truìng âæåüc phaït hiãûn åí ræìng mæa nhiãût âåïi chiãúm hån 90% säú loaìi trãn thãú giåïi. Säú liãûu vãö chim vaì thæûc váût khaï chênh xaïc nhæ thæûc váût coï hoa, Khoía tæí, Dæång xè coï khoaíng 86000 loaìi åí vuìng nhiãût âåïi Cháu Myî, 38000 loaìi åí vuìng nhiãût âåïi Cháu Phi vaì Madagascar trong khi âoï chè coï 45000 loaìi vuìng nhiãût âåïi Cháu AÏ bao gäöm New Guinea vaì Cháu UÏc. Con säú naìy chiãúm 2/3 säú loaìi thæûc váût xuáút hiãûn trãn traïi âáút (250000 loaìi) vaì coï hån 100000 loaìi âæåüc phaït hiãûn åí vuìng ræìng nhiãût âåïi. Coï khoaíng 30% säú loaìi chim trãn thãú giåïi säúng åì ræìng nhiãût âåïi, trong âoï 1300 loaìi åí vuìng nhiãût âåïi Cháu Myî, 400 loaìi âæåüc phaït hiãûn åí vuìng nhiãût âåïi Cháu Phi vaì coï khoaíng 900 loaìi säúng åí ræìng nhiãût âåïi Cháu AÏ. Hçnh aính naìy thæûc sæû tháúp hån säú loaìi thæûc tãú vç chæa tênh âæåüc säú loaìi di cæ. Tuy váûy âáy chæa laì säú liãûu chênh xaïc thãø hiãûn sæû täön taûi cuía mäüt loaìi chim, noï coï thãø thay âäøi khi mäi træåìng säúng thay âäøi nhæ åí Âaío New Guinea, 78% säú loaìi chim khäng phaíi laì chim biãøn thç säúng phuû thuäüc hoaìn toaìn vaìo ræìng. 2. Raûn San hä Táûp âoaìn cuía caïc âäüng váût biãøn coï kêch thæåïc ráút nhoí maì laûi xáy dæûng nãn mäüt hãû sinh thaïi raûn san hä to låïn åí Âaûi dæång coï thãø coi nhæ laì ræìng nhiãût âåïi vãö màût âa daûng loaìi vaì tênh phæïc taûp cuía noï. Sæû phong phuï naìy âæåüc giaíi thêch trãn cå såí nàng suáút sinh hoüc så cáúp åí raûn san hä cao hån. Thê duû åí raûn san hä coï nàng suáút sinh hoüc så cáúp khoaíng 2500 g sinh khäúi /m2/nàm so våïi 125 g sinh khäúi /m2/nàm åí caïc vuìng biãøn khaïc. Sæû khaïc biãût vãö nàng suáút sinh hoüc så cáúp laì do mäi træåìng næåïc vuìng raûn san hä trong hån khiãún cho aïnh saïng màût tråìi coï thãø 26
  11. Âa daûng âäüng váût ... xuyãn tháúu sáu hån. Mäüt nhán täú khaïc laì tênh thêch nghi vaì sæû måí räüng vuìng phán bäú cuía caïc loaìi san hä, thêch nghi cao âäü våïi caïc taïc âäüng mäi træåìng. Raûn san hä låïn nháút trãn thãú giåïi laì raûn Great Barrier åí phêa âäng cháu UÏc våïi diãûn têch 349000 km2. Vuìng naìy coï hån 300 loaìi san hä, 1500 loaìi caï, 4000 loaìi nhuyãøn thãø vaì 5 loaìi ruìa, âäöng thåìi cuîng laì baîi âeí cho khoaíng 252 loaìi chim. Âáy cuîng laì vuìng baío täön khoaíng 8% loaìi caï trãn thãú giåïi màûc duì noï chè chiãúm 0.1% diãûn têch âaûi dæång. Coï thãø noïi raûn san hä laì mäüt bäü pháûn cuía khu væûc ÁÚn Âäü - Táy Thaïi Bçnh Dæång, âoï laì vuìng biãøn cäø xæa coï tênh âa daûng sinh hoüc cao våïi 2000 loaìi caï âæåüc phaït hiãûn åí Philipines trong khi âoï åí Hawai (khoaíng giæîa Thaïi Bçnh Dæång) chè coï 448 loaìi caï hay åí Bahama chè coï 500 loaìi. Säú loaìi caï biãøn vuìng än âåïi tháúp hån ráút nhiãöu so våïi vuìng nhiãût âåïi, giæîa Âai Táy Dæång vaì Bàõc Myî chè coï 250 loaìi caï vaì Âëa Trung Haíi chè coï khoaíng 400 loaìi. Mäüt sæû so saïnh vãö säú loaìi giæîa ræìng mæa nhiãût âåïi vaì raûn san hä cho tháúy Hçnh 1.5: Raûn San hä åí vuìng biãønnhiãût âåïi âæåüc hçnh thaình tæì haìng tè caï thãø nhoí ræìng nhiãût âåïi beï. Âáy laì vuìng cæ truï cho nhiãöu loaìi sinh váût biãøn (hçnh cuía Les Kaufman). coï nhiãöu loaìi âàûc hæîu hån vç chuïng coï thãø phán chia thaình nhiãöu tiãøu vuìng, vaî laûi san hä khäng coï loaìi phán bäú heûp khiãún cho chuïng khäng taûo nãn âæåüc tênh âa daûng vãö mäi træåìng. San hä phán bäú räüng trong giai âoaûn áúu thãø vç váûy noï coï thãø âæåüc 27
  12. Dæång Trê Duîng GT. 2001 phaït hiãûn åí nhiãöu vuìng räüng låïn nháút laì caïc loaìi san hä åí ÁÚn Âäü - Thaïi Bçnh Dæång. Thê duû nhæ 20% loaìi san hä âàûc træng cho quáön âaío Hawai chè phán bäú åí âaío Hawai. 3. Säú loaìi täön taûi trãn traïi âáút Mäüt chiãún læåüc cho sæû baío täön âa daûng sinh hoüc phaíi dæûa trãn cå såí phán loaûi hoüc, cáön phaíi biãút roí säú loaìi täön taûi cho âãún ngaìy nay vaì hiãûn nay coï bao nhiãu loaìi phán bäú. Caïc nhoïm sinh váût âæåüc nghiãn cæïu nhiãöu vaì biãút roí raìng nhæ chim, thuï, thæûc váût coï hoa thuäüc vuìng än âåïi nhæng nhæîng nhoïm naìy chè laì mäüt säú êt loaìi âæåüc phaït hiãûn haìng nàm. Nhæîng nghiãn cæïu hiãûn nay dæûa vaìo kyî thuáût sinh hoüc phán tæí nãn dãù phaït hiãûn âæåüc nguäön gäúc vaì sæû caïch ly âëa lyï âæåüc coi laì cå såí cho sæû phán ly âáöu tiãn, thê duû nhæ caïc nhaì khoa hoüc âaî tháúy åí New Zealand coï 2 loaìi boì saït Tuatara khaïc nhau. Nhæîng nhoïm sinh váût êt âæåüc hiãøu biãút vãö noï laì Cän truìng, Nhãûn, giun troìn vaì náúm thç coï säú loaìi måïi phaït hiãûn tàng khoaíng 1-2%/nàm, âa säú loaìi trong nhoïm naìy chæa âæåüc phaït hiãûn træåïc kia. Hiãûn nay coï khoaíng 1.5 triãûu loaìi âæåüc mä taí nhæng coï thãø pháön chæa âæåüc mä taí nhiãöu gáúp 2 láön con säú naìy do âoï æåïc tênh säú loaìi täön taûi trãn thãú giåïi coï khoaíng 5 triãûu. Nhæîng loaìi måïi váùn tiãúp tuûc âæåüc phaït hiãûn, hai thê duû trong säú nhæîng phaït hiãûn måïi åí daûng “hoaï thaûch säúng” tæïc laì nhæîng loaìi âæåüc biãút thäng qua taìi liãûu hoaï thaûch, chuïng âæåüc coi nhæ laì âaî tuyãût chuíng nhæng tháût ra váùn coìn täön taûi. - Vaìo nàm 1938 caïc nhaì ngæ loaûi hoüc âaî laìm kinh ngaûc thãú giåïi bàòng baìi baïo caïo vãö nhæîng loaìi caï laû maì hoü thu tháûp âæåüc åí ÁÚn Âäü Dæång. Loaìi caï naìy våïi tãn thæåìng goüi laì Latimeria chalumnae, thuäüc nhoïm caï biãøn âæåüc biãút træåïc kia laì caï váy tay, noï laì loaìi säúng trong caïc vuìng biãøn cäø 28
  13. Âa daûng âäüng váût ... xæa vaì âaî tuyãût chuíng caïch nay 65 triãûu nàm. Caïc nhaì sinh hoüc vãö tiãún hoïa ráút quan tám tçm hiãøu caï váy tay båíi vç noï âæåüc coi laì sinh váût täø tiãn âáöu tiãn cuía nhæîng loaìi säúng trãn caûn. Caïc nhaì sinh hoüc nghiãn cæïu vuìng ÁÚn Âäü Dæång suäút 14 nàm vaì âaî phaït hiãûn ra mäüt loaìi caï váy tay khaïc åí ngoaìi khåi cuía âaío Grande-Comore nàòm åí giæîa Madagascar vaì båì biãøn Cháu phi. Nhæîng nghiãn cæïu tiãúp theo cho tháúy coï mäüt quáön thãø khoaíng 200 con caï säúng trong mäüt hang sáu dæåïi næåïc caïch båì biãøn Grande-Comore 200 m. Trong nhæîng nàm hiãûn nay, næåïc Cäüng hoìa Comoros âaî thæûc hiãûn mäüt kãú hoaûch baío täön âãø baío vãû loaìi caï naìy kãø caí viãûc cáúm âaïnh bàõt vaì buän baïn loaìi caï naìy. - Thê duû thæï hai vãö cáy gäø âoí Metasequoia glyptostroboides cuîng coï kãút quaí tæång tæû (hçnh 1.6). Vaìo nàm 1945 mäüt nhaì thæûc váût hoüc ngæåìi Trung Quäúc laìm viãûc åí phêa âäng bàõc thuäüc tènh Szechuan âaî phaït hiãûn ra mäüt säú Hçnh 1.6: Cáy gäø âoí (Metasequoia glyptostroboides) säúng hoang daî. Theo caïc nhaì khoa hoüc Trung Quäúc (1945) thç cáy thuäüc ngaình khoía tæí maì hoü âáy laì loaìi än âåïi, khäng phaït triãøn nhaïnh maì phaït triãøn thán, coï laï kim (hçnh cuía Peter Del Tredici, Arnold chæa biãút tãn. Mäüt cuäüc khaïm Arboretum). phaï tiãúp theo vaì caïc nghiãn cæïu vãö thæûc váût cho biãút loaìi cáy naìy thuäüc loaûi phán bäú räüng khàõp bàõc baïn cáöu vaìo thåìi Nguyãn Âaûi Trung Sinh, 29
  14. Dæång Trê Duîng GT. 2001 vaì âaî tuyãût chuíng caïch nay 10 triãûu nàm. Hiãûn nay caïc loaûi cáy naìy âæåüc chênh quyãön âëa phæång vaì chênh phuí Trung Quäúc baío vãû, chuïng cuîng âæåüc träöng åí vuìng än âåïi cho ra laï kim vaì phán nhiãöu nhaïnh. Trong hai træåìng håüp trãn, nhæîng loaìi âæåüc phaït hiãûn âaî âæåüc quan tám vç sæû täön taûi cuía noï åí nhæîng vuìng âàûc træng. Caí hai loaìi naìy âãöu âæåüc caïc nhaì sinh hoüc quan tám båíi tênh dãù nháûn tháúy cuía noï vaì dãù phán biãût våïi caïc loaìi khaïc. Nhæîng sinh váût khäng dãù nháûn biãút hay êt gáy chuï yï laì cän truìng vaì vi sinh váût thç khoï coï cå häüi âæåüc nghiãn cæïu vaì phaït hiãûn, âiãöu naìy âaî laìm cháûm âi viãûc xaïc âënh tênh âa daûng sinh hoüc trãn traïi âáút. Hçnh 1.7: Täøng säú coï 1413000 loaìi âaî âæåüc caïc nhaì khoa hoüc phán loaûi vaì mä taí; âa säú laì cän truìng vaì thæûc váût. Mäüt säú læåüng låïn Cän truìng khaïc, vi khuáøn vaì náúm váùn chæa âæåüc khaïm phaï vaì roí raìng laì säú loaìi âæåüc xaïc âënh seî lãn âãún 5 triãûu loaìi hay cao hån næîa (theo Wilson, 1992). Nhoïm sinh váût âa daûng nháút laì cän truìng, coï khoaíng 750000 loaìi âæåüc mä taí chiãúm khoaíng 1/2 säú læåüng loaìi âæåüc biãút trãn thãú giåïi (hçnh 1.7). Háöu hãút caïc loaìi cän truìng xuáút hiãûn åí ræìng mæa nhiãût âåïi, caïc nghiãn cæïu hiãûn nay åí vuìng nhiãût âåïi Cháu Myî âaî thæí thu tháûp toaìn bäü säú læåüng vaì säú loaìi cän truìng phán bäú trãn mäüt cáy bàòng caïch phun thuäúc træì sáu. Våïi caïch naìy âaî thu âæåüc ráút nhiãöu loaìi vaì coï caí nhæîng loaìi chæa âæåüc biãút dæåïi taïn cáy naìy. Theo kãút quaí thu tháûp máùu váût åí caïc vuìng khaïc nhau thuäüc khu væûc Amazon cho ràòng caïc nhoïm cän 30
  15. Âa daûng âäüng váût ... truìng ráút táûp trung åí mäüt vuìng naìo âoï trong quaï trçnh phán bäú, theo kãút quaí naìy Erwin (1982) thæí æåïc tênh säú cän truìng trãn thãú giåïi nhæ sau - Theo äng ta thç åí Panama coï 1200 loaìi cän truìng caïnh cæïng thu dæåïi taïn cáy Luehea seemannii trong âoï coï khoaíng 800 loaìi àn laï cáy, nãúu säú loaìi àn thæûc váût chuyãn biãût laì 20% thç coï 160 loaìi riãng biãût cho loaûi cáy naìy. Nãúu 40% säú læåüng cän truìng laì nhoïm caïnh cæïng thç coï khoaíng 400 loaìi cän truìng chè phán bäú riãng biãût cho loaûi cáy maì äng nghiãn cæïu. - Nãúu säú læåüng cän truìng thu âæåüc dæåïi mäùi taïn cáy laì 2/3 säú cän truìng säúng trãn mäùi cáy (vç coï nhæîng loaûi cän truìng säúng trong rãù cáy hay voí cáy ...) thç coï khoaíng 600 loaìi âàûc træng cho mäùi cáy. - Nãúu vuìng nhiãût âåïi coï khoaíng 50000 loaìi cáy ræìng thç seî coï khoaíng 30 triãûu loaìi cän truìng. Kãút quaí naìy væåüt quaï mæïc dæû âoaïn cuía caïc nhaì khoa hoüc khaïc nãn hoü khäng cháúp nháûn con säú naìy maì chè æåïc tênh khoaíng 5 triãûu loaìi sinh váût täön taûi trãn thãú giåïi. Thæûc ra säú læåüng cän truìng âàûc træng cho mäùi loaìi cáy coï thãø cao hån 10 láön nhæng chè tênh khoaíng 3 triãûu. Tuy nhiãn cäng viãûc cuía Erwin ráút coï yï nghéa vç âaî taûo sæû chuï yï ràòng säú loaìi chæa biãút coìn ráút nhiãöu vaì cáön coï mäüt caïch nghiãn cæïu måïi âãø æåïc tênh säú loaìi cän truìng âäöng thåìi thãø hiãûn âæåüc mäúi quan hãû giæîa thæûc váût vaì âäüng váût. Mäüt nghiãn cæïu khaïc vãö sæû æåïc âoaïn tênh âa daûng sinh hoüc âæåüc phaït triãøn thaình qui luáût âãø xaïc âënh bao nhiãu loaìi âæåüc quan tám trong caïc quan hãû sinh hoüc, thê duû Náúm åí Anh vaì Cháu Áu coï säú loaìi cao gáúp 6 láön so våïi thæûc váût. Nãúu tè lãû naìy âæåüc æïng duûng trãn thãú giåïi thç coï thãø coï 1.6 triãûu loaìi náúm phaït triãøn cuìng våïi 270000 loaìi thæûc váût. Nãúu hiãûn nay chè coï 69000 loaìi náúm âæåüc mä 31
  16. Dæång Trê Duîng GT. 2001 taí thç coï thãø coï 1.5 triãûu loaìi náúm âang chåì âæåüc phaït hiãûn, háöu hãút chuïng âæåüc phán bäú åí vuìng nhiãût âåïi. Mäüt nghiãn cæïu thæï ba coï thãø thæûc hiãûn laì mäùi loaìi thæûc váût hay cän truìng, chuïng kãút håüp laûi thaình daûng âæåüc biãút hiãûn nay coï êt nháút mäüt loaìi vi khuáøn, âäüng váût âån baìo, giun troìn vaì virus âàûc træng coï thãø nhán lãn 5 láön, thç seî coï 25 triãûu loaìi theo caïch tênh træåïc kia hoàûc 150 triãûu nãúu theo quan âiãøm cuía Erwin. Coï leî caïc quáön thãø sinh hoüc coï säú loaìi phäø biãún âæåüc âaïnh giaï vaì sæí duûng âãø tênh säú loaìi hiãúm khoï phaït hiãûn. Phaït triãøn phæång phaïp naìy cho pheïp æåïc tênh säú loaìi trong mäüt quáön xaî. Nhæîng loaìi êt gáy chuï yï khäng nháûn âæåüc sæû quan tám thêch âaïng trong sæû chuï yï vãö phán loaûi. Thê duû rãûp cáy vaì giun troìn trong âáút coï kêch cåí nhoí vaì khoï nghiãn cæïu. Nhæîng nhoïm naìy coï thãø coï haìng tràm hay haìng ngaìn loaìi nãúu noï âæåüc nghiãn cæïu thêch håüp. Ngaìy nay vai troì cuía caïc loaìi giun troìn âaî âæåüc xaïc âënh laì kyï sinh cuía caïc loaìi cáy träöng trong näng nghiãûp, khiãún cho caïc nhaì khoa hoüc âaî tàng mäüt caïch âäüt ngäüt aïp læûc thu tháûp máùu vaì mä taí nhæîng loaìi sinh váût nhoí naìy. Theo trçnh tæû, danh saïch cuía caïc loaìi naìy tàng voüt nhanh choïng tæì 80 loaìi giun troìn vaìo nàm 1860 tråí thaình 15000 loaìi nhæ âaî biãút hiãûn nay (1992). Vi khuáøn cuîng ráút êt âæåüc hiãøu biãút, chè coï khoaíng 4000 loaìi vi khuáøn âæåüc ghi nháûn båíi caïc nhaì vi sinh hoüc vç coï nhiãöu khoï khàn trong viãûc cäú âënh, taûo quáön laûc vaì xaïc âënh tãn loaìi. Cäng viãûc hiãûn nay åí Norway laì phán têch ADN cuía vi khuáøn coï thãø coï hån 4000 loaìi trong mäüt gram âáút vaì mäüt säú læåüng tæång âæång nhæîng loaìi khaïc trong máùu næåïc biãøn. Thiãúu sæû thu tháûp máùu váût seî caín tråí sæû hiãøu biãút cuía chuïng ta vãö säú loaìi âæåüc phaït hiãûn trong mäi træåìng biãøn. Mäi træåìng biãøn xuáút hiãûn mäüt säú låïn loaìi tiãn phong cuía sæû âa daûng sinh hoüc vaì 32
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2